Halina I¿ycka
Departament Rynku Pracy
Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej
Szkolenie osób bezrobotnych i poszukuj¹cych pracy w latach 20002002
Celem szkolenia bezrobotnych i poszukuj¹cych pracy organizowanego przez publiczne s³u¿by zatrudnienia jest zwiêkszenie szans uczestników szko- leñ na uzyskanie zatrudnienia, podwy¿szenie dotychczasowych kwalifika- cji zawodowych lub zwiêkszenie aktywnoci zawodowej1. W szczególnoci szkoleniem powinny zostaæ objête:
Ø osoby nie posiadaj¹ce ¿adnych kwalifikacji zawodowych,
Ø osoby posiadaj¹ce kwalifikacje nieadekwatne do potrzeb rynku pracy i zmuszone do ich zmiany w zwi¹zku z brakiem propozycji odpowied- niego zatrudnienia,
Ø osoby, które utraci³y zdolnoæ do wykonywania pracy w dotychczaso- wym zawodzie.
1 Szkolenie osób bezrobotnych i poszukuj¹cych pracy jest realizowane przez publiczne s³u¿- by zatrudnienia na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciw- dzia³aniu bezrobociu (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 58. poz. 314 z pón. zm.) oraz rozpo- rz¹dzenia Ministra Pracy i Polityki Spo³ecznej z dnia 9 lutego 2000 r. w sprawie szczegó-
³owych zasad prowadzenia porednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, organizowa- nia szkoleñ bezrobotnych, tworzenia zaplecza metodycznego dla potrzeb informacji za- wodowej i poradnictwa zawodowego oraz organizowania i finansowania klubów pracy (Dz.U. Nr 12 poz. 146 ze zm.)
Poza osobami bezrobotnymi, skierowanie na szkolenie z powiatowego urzê- du pracy mog¹ otrzymaæ nastêpuj¹ce kategorie osób poszukuj¹cych pracy:
Ø osoby bêd¹ce w okresie wypowiedzenia z przyczyn dotycz¹cych zak³a- du pracy,
Ø osoby zatrudnione u przedsiêbiorcy wobec którego og³oszono upad³oæ, lub który jest w stanie likwidacji, z wy³¹czeniem likwidacji w celu pry- watyzacji,
Ø osoby otrzymuj¹ce wiadczenie socjalne przys³uguj¹ce na urlopie górni- czym lub górniczy zasi³ek socjalny,
Ø osoby pobieraj¹ce gwarantowany zasi³ek okresowy z pomocy spo³ecznej tj.
osoby samotnie wychowuj¹ce co najmniej jedno dziecko do dnia ukoñcze- nia szko³y podstawowej lub gimnazjum, nie d³u¿ej ni¿ do 15 roku ¿ycia, Ø ¿o³nierze rezerwy nie maj¹cy prawa do wiadczeñ emerytalno-rentowych
w pe³nej wysokoci,
Ø osoby niepe³nosprawne nie pozostaj¹ce w zatrudnieniu np. rencici, Ø osoby, którym przyznano rentê szkoleniow¹.
Z Funduszu Pracy mog¹ byæ równie¿ sfinansowane koszty szkolenia osób podlegaj¹cych ubezpieczeniu spo³ecznemu rolników, które zosta³y zwol- nione z pracy z przyczyn dotycz¹cych zak³adu pracy i nie s¹ uprawnione do zasi³ku dla bezrobotnych, pod warunkiem, ¿e celem szkolenia bêdzie podjê- cie zatrudnienia lub dzia³alnoci gospodarczej poza rolnictwem.
Z inicjatyw¹ skierowania na szkolenie mo¿e wyst¹piæ powiatowy urz¹d pracy lub osoba bezrobotna. Osoba bezrobotna mo¿e z³o¿yæ wniosek o skie- rowanie na wskazane przez siebie szkolenie, je¿eli zostanie uprawdopodob- nione, ¿e szkolenie to zapewni uzyskanie pracy, koszt tego szkolenia nie przekroczy dwukrotnego przeciêtnego wynagrodzenia, a tak¿e, je¿eli spe³- nia przynajmniej jeden z ustawowych warunków skierowania na szkolenia.
Istnieje równie¿ mo¿liwoæ zawarcia tzw. trójstronnej umowy szkole- niowej pomiêdzy urzêdem pracy, pracodawc¹ i instytucj¹ szkol¹c¹, na mocy której pracodawca zobowi¹zuje siê do zatrudnienia osoby bezrobotnej po ukoñczeniu okrelonego szkolenia, a powiatowy urz¹d pracy do sfinanso- wania kosztów szkolenia ze rodków Funduszu Pracy.
Poza ubieganiem siê o uzyskanie skierowania na szkolenie w trybie in- dywidualnym, który jest obwarowany warunkiem uprawdopodobnienia za- trudnienia, osoba bezrobotna mo¿e uczestniczyæ w szkoleniach grupowych organizowanych zgodnie z planem szkoleñ. Plany szkoleñ zawieraj¹ in- formacje o tematyce szkoleñ, terminach ich realizacji, wymaganiach sta- wianych kandydatom na szkolenie oraz zasadach rekrutacji uczestników szkolenia. Plany szkoleñ wywieszane s¹ w siedzibach urzêdów pracy w miejscu ogólnie dostêpnym oraz w zak³adach pracy planuj¹cych zwol- nienia grupowe, orodkach pomocy spo³ecznej i innych instytucjach wiad- cz¹cych pomoc osobom bezrobotnym. W siedzibach powiatowych urzê- dów pracy wywieszane s¹ równie¿ informacje o poszczególnych, za- kontraktowanych kursach i organizowane spotkania z kandydatami za- interesowanymi podjêciem szkolenia, w trakcie których osoby zaintere- sowane uzyskuj¹ m.in. informacje o kryteriach i formach rekrutacji na szko- lenie.
Osoby bezrobotne mog¹ równie¿ ubiegaæ siê o udzielenie po¿yczki szko- leniowej ze rodków Funduszu Pracy. Po¿yczka szkoleniowa mo¿e zostaæ udzielona w celu umo¿liwienia podjêcia zatrudnienia wymagaj¹cego szcze- gólnych kwalifikacji. Wysokoæ po¿yczki nie mo¿e przekraczaæ czterokrot- nego przeciêtnego wynagrodzenia obowi¹zuj¹cego w dniu podpisania umo- wy. Po¿yczka jest nieoprocentowana, lecz powinna zostaæ sp³acona w ci¹gu 18 miesiêcy od ustalonego w umowie dnia zakoñczenia szkolenia. Od kwo- ty po¿yczki nie sp³aconej w terminie s¹ naliczane odsetki. Udzielenie po-
¿yczki nastêpuje w drodze umowy cywilno-prawnej zawartej pomiêdzy bez- robotnym a starost¹.
Udzia³ osób przeszkolonych w ogólnej populacji bezrobotnych i struktura uczestników szkoleñ w latach: 20002002
Analiza danych statystycznych ilustruj¹cych dzia³alnoæ edukacyjn¹ urzê- dów pracy w latach: 20002002, wskazuje, i¿ najwiêcej osób przeszkolono w 2000 r. (101 643 tj. 4% ogó³u zarejestrowanych bezrobotnych). W roku
2001 liczba przeszkolonych spad³a do 52 293 (1,8% ogó³u zarejestrowa- nych bezrobotnych), natomiast w roku 2002 wzros³a do 63 843 osób (2%
zarejestrowanych bezrobotnych). Spadek liczby osób przeszkolonych w la- tach 2001 i 2002 w stosunku do roku 2000 zwi¹zany by³ z ograniczeniem
rodków finansowych na aktywne formy przeciwdzia³ania bezrobociu.
Struktura uczestników szkoleñ w kolejnych trzech latach przedstawia siê podobnie. Wród osób przeszkolonych oko³o 90% stanowi³y osoby bez- robotne. Ponad 70% uczestników szkoleñ to osoby bezrobotne przeszko- lone w ramach szkoleñ grupowych, natomiast oko³o 20% to osoby, które podejmowa³y szkolenia na indywidualny wniosek.
Osoby poszukuj¹ce pracy stanowi³y bardzo niewielki, wrêcz symbolicz- ny odsetek osób przeszkolonych, tj. 0,5% w 2000 r. i 0,2% w 2001 i 2002 r.
Szczegó³owe dane nt. uczestników szkoleñ w latach: 20002001 zawar- te s¹ w Tab. 1.
Osoby, które ukoñczy³y szkolenie w roku:
2000 2001 2002
Lp. Kategorie osób
Liczba % Liczba % Liczba %
1 Osoby bezrobotne2, w tym:
§ szkolenia indywidualne
§ szkolenia grupowe
96 771 17 272 79 499
95,2 17,0 78,2
46 852 9 710 37 142
88.6 18,6 71,0
59 186 12 800 46 386
92,7 20,0 72,7
2 Osoby poszukuj¹ce pracy 491 0,5 113 0,2 121 0,2
3 Osoby bezrobotne niepe³nosprawne, w tym:
§ szkolenia indywidualne
§ szkolenia grupowe
1 664
486 1 178
1,6
0,5 1,1
2 208
681 1 527
4,2
1,3 2,9
2 382
770 1 612
3,7
1,2
4 Osoby niepe³nosprawne niepracuj¹ce (np. rencici)
2 307 2,3 2 234 4,3 1 611 2,5
5 Osoby niepe³nosprawne w okresie wypowiedzenia
26 x 34 x 0 x
6 Osoby pobieraj¹ce rentê szkoleniow¹
384 0,4 852 1,6 482 0,7
Ogó³em 101 643 100,0 52 293 100,0 63 843 100,0
Tab. 1. Osoby, które ukoñczy³y szkolenie w latach: 20002002
2 bez bezrobotnych niepe³nosprawnych
Analiza danych dotycz¹cych szkolenia osób niepe³nosprawnych wskazuje na interesuj¹ce zjawisko w latach 2000 i 2001; aktywnoæ eduka- cyjna osób niepe³nosprawnych nie maj¹cych statusu bezrobotnych (g³ów- nie rencistów) jest wy¿sza, ni¿ bezrobotnych osób niepe³nosprawnych. Za- skakuj¹co niskie s¹ dane liczbowe ilustruj¹ce szkolenie osób, którym przy- znano rentê szkoleniow¹. wiadczy to, i¿ renty szkoleniowe by³y stosunko- wo rzadko wykorzystywanym instrumentem aktywizacji osób, które utraci-
³y zdolnoæ do wykonywania poprzedniego zawodu.
G³ówne kierunki szkoleñ organizowanych przez urzêdy pracy w latach: 20002002
Struktura kierunków szkoleñ organizowanych w latach: 20002002 przed- stawia siê podobnie. Najczêciej organizowane by³y szkolenia w zawo- dach zwi¹zanych z handlem. Uczestnicy tych szkoleñ stanowili od 16,1%
(w 2001 r.) do 18% (w 2002 r.) ogó³u populacji przeszkolonych.
Na drugiej pozycji w rankingu kierunków szkoleñ znalaz³y siê szkolenia komputerowe, w których uczestniczy³o w kolejnych latach oko³o 12% prze- szkolonych.
Trzeci¹ pozycjê zajê³y szkolenia przygotowuj¹ce do pracy w zawodzie kierowcy. Odsetek osób przeszkolonych w tym obszarze systematycznie zwiêksza³ siê: od 8,0% w 2000 r. do 11,3% w 2002 r. Na zbli¿onym pozio- mie tj. oko³o 89% kszta³towa³y siê wielkoci ilustruj¹ce szkolenia w za- kresie obs³ugi finansowo-ksiêgowej, natomiast malej¹c¹ tendencjê wyka- za³y dane liczbowe dot. szkoleñ o charakterze administracyjno-biurowym.
W analizowanym okresie rós³ udzia³ przeszkolonych w zakresie obs³ugi maszyn i urz¹dzeñ, natomiast zdecydowanie zmniejsza³ siê udzia³ osób prze- szkolonych w zawodach budowlanych.
Szczegó³owe dane nt. g³ównych kierunków szkoleñ organizowanych przez urzêdy pracy w latach: 20002002 znajduj¹ siê w Tab. 2.
Tab. 2. G³ówne kierunki szkoleñ organizowanych przez urzêdy pracy w latach: 20002002
2000 2001 2002
L.p. Nazwa kierunku
szkolenia Liczba
osób % Liczba
osób % Liczba
osób %
1 Handel (sprzedawcy, akwizytorzy)
16 836 16,6 8 406 16,1 11 863 18,6
2 Obs³uga komputera i programów u¿ytkowych
12 379 12,2 6 510 12,4 7 278 11,4
3 Kierowcy (zawodowe prawo jazdy)
8 153 8,0 4 878 9,3 7 240 11,3
4 Obs³uga finansowo- ksiêgowa
9 101 8,9 4 744 9,1 5 127 8,0
5 Obs³uga maszyn i urz¹dzeñ
5 928 5,8 3 703 7,1 4 802 7,5
6 Obs³uga admin.- -biurowa (sekretariat)
5 935 5,8 3 041 5,8 3 242 5,1
7 Spawanie 4 750 4,6 2 779 5,3 3 132 4,9
8 Zawody budowlane (murarz, tynkarz, malarz)
7 068 7,0 2 971 5,7 2 484 3,9
9 Organizacja i zarz¹- dzanie, przedsiêbio- rczoæ
4 585 4,5 1 772 3,4 1 727 2,7
10 Pozosta³e 26 908 26,6 13 489 25,8 16 948 26,6
Razem 101 643 100,0 52 293 100,0 63 843 100,0
Szkolenie bezrobotnych w województwach w latach: 20002002
W 2000 r. odsetek osób przeszkolonych w ogólnej populacji zarejestro- wanych bezrobotnych w poszczególnych województwach waha³ siê od 2,8% w województwie opolskim do 5,6% woj. l¹skim.W 2001 r. w poszczególnych województwach (podobnie jak w ca-
³ym kraju) odsetek osób przeszkolonych zmniejszy³ siê ponad dwu- krotnie, natomiast w 2002 r. wskaniki osób przeszkolonych nieznacznie wzros³y.
Analiza danych statystycznych dotycz¹cych dzia³alnoci szkoleniowej w poszczególnych województwach w latach: 20002001 pozwala na wyod- rêbnienie tych województw, które chêtnie stosowa³y tê formê aktywizacji bez- robotnych i tych województw, które preferowa³y inne formy aktywizacji.
Szczegó³owe dane nt. szkolenia bezrobotnych w poszczególnych wojewódz- twach znajduj¹ siê w Tab. 3.
Tab. 3. Szkolenie bezrobotnych wg województw w latach 20002002
2000 2001 2002
Nazwa
województwa Osoby
przeszk. % Osoby
przesz. % Osoby
przesz. %
Dolnol¹skie 9 412 4,3 2 968 1,2 7 000 2,6
Kujaw.-Pomor. 7 806 4,6 2 905 1,5 4 095 2,0
Lubelskie 6 950 4,5 4 825 2,8 2 930 1,6
Lubuskie 2 510 3,1 2 026 2,1 2 083 2,0
£ódzkie 8 625 4,4 3 908 1,8 5 180 2,2
Ma³opolskie 4 643 2,7 2 572 1,3 4 433 2,1
Mazowieckie 8 758 3,2 5 587 1,8 4 724 1,3
Opolskie 1 814 2,8 966 1,3 1 402 1,7
Podkarpackie 5 035 2,9 2 498 1,3 2 558 1,3
Podlaskie 3 564 4,7 1 546 1,9 1 504 1,7
Pomorskie 5 900 4.3 3 950 2,4 4 800 2,6
l¹skie 13 263 5,6 5 966 2,1 7 924 2,5
wiêtokrzyskie 5 158 4,6 1 848 1,5 1 652 1,3
Warm.-Mazur. 7 532 5,0 3 148 1,9 5 395 3,0
Wielkopolskie 6 319 3,5 4 755 2.2 5 289 2,2
Zachodniopom. 4 354 3,1 2 825 1,7 2 874 1,6
Razem 101 643 4,0 52 293 1,8 63 843 2,0
Do województw, które w latach 20002001 uzyska³y wy¿sze od redniej krajowej wskaniki osób przeszkolonych nale¿¹:
Ø woj. pomorskie, Ø woj. l¹skie, Ø woj. ³ódzkie,
Ø woj. warmiñsko-mazurskie.
Do województw, w których wyst¹pi³y ni¿sze od redniej krajowej wska- niki osób przeszkolonych, nale¿¹:
Ø opolskie, Ø podkarpackie, Ø zachodniopomorskie, Ø mazowieckie.
Podstawowe wskaniki zatrudnienia po szkoleniu w latach:
20002002
Wskaniki zatrudnienia po szkoleniu s¹ wa¿nym miernikiem efektyw- noci tej formy aktywizacji bezrobotnych. Od 2000 r. w statystyce publicz- nej dokonuje siê badania zatrudnienia w okresie 3 miesiêcy po zakoñczeniu szkolenia. Jest to stosunkowo krótki okres, st¹d wskaniki zatrudnienia zmala³y o kilkanacie procent w stosunku do wskaników z lat dziewiêæ- dziesi¹tych, gdzie przedmiotem badañ by³o zatrudnienie w okresie 12 miesiêcy po zakoñczeniu szkolenia.
Ogólny wskanik zatrudnienia po szkoleniach zorganizowanych w 2000 r.
wyniós³ 37%, a w kolejnych latach jego wielkoæ mala³a do 33,9% w roku 2001 i 32% w roku 2002 r. Malej¹ca tendencja zatrudnienia po szko- leniu jest prawdopodobnie zwi¹zana z pog³êbiaj¹cymi siê trudnociami na rynku pracy i wzrostem liczby bezrobotnych, np. w latach: 19971998, gdy w urzêdach pracy by³o zarejestrowanych ok. 1 800 tys. bezrobotnych, wska- nik zatrudnienia po szkoleniu wynosi³ ok. 50%.
Analiza wskaników zatrudnienia po szkoleniu dla poszczegól- nych grup uczestników szkoleñ w latach: 20002002, wskazuje na pew- ne prawid³owoci (Tab. 4). W kolejnych latach najwy¿sz¹ efektywnoci¹ zatrudnieniow¹ charakteryzowa³y siê szkolenia organizowane w try- bie indywidualnym. Wskaniki zatrudnienia po tych szkoleniach wy- nosz¹:
Ø 60,6% w 2000 r., Ø 57,5% w 2001 r., Ø 52,1% w 2002 r.
Tab. 4. Wskaniki zatrudnienia osób bezrobotnych
i poszukuj¹cych pracy po szkoleniu organizowanym przez urzêdy pracy w latach: 20002002
Wyszczególnienie Liczba osób przeszkolonych
Liczba osób zatrudnionych w okresie
3 m-cy po szkoleniu
Wskanik zatrudnienia
Ogó³em, z tego 101 643 37 603 37,0%
Osoby bezrobotne, w tym:
§ szkolenia indywidualne
§ szkolenia grupowe
96 771 17 272 79 499
36 275 10 469 25 806
37,5%
60,6%
32,5%
Osoby poszukuj¹ce pracy
491 206 42,0%
Osoby niepe³nosprawne 3 997 1 095 27,4%
2000 rok
Osoby pobieraj¹ce
rentê szkoleniow¹ 384 27 7,0%
Ogó³em, z tego 52 293 17 723 33,9%
Osoby bezrobotne, w tym:
§ szkolenia indywidualne
§ szkolenia grupowe
46 852 9 710 37 142
16 629 5 588 11 041
35,5%
57,5%
29,7%
Osoby poszukuj¹ce pracy
113 31 27,4%
Osoby niepe³nosprawne 4 476 1 028 23,0%
2001 rok
Osoby pobieraj¹ce
rentê szkoleniow¹ 852 35 4,1%
Ogó³em, z tego 63 843 20 420 32,0%
Osoby bezrobotne, w tym:
§ szkolenia indywidualne
§ szkolenia grupowe
59 186 12 800 46 386
19 420 6 671 12 749
32,8%
52,1%
27,1%
Osoby poszukuj¹ce pracy
121 18 14,9%
Osoby niepe³nosprawne 3 993 973 24,4%
2002 rok
Osoby pobieraj¹ce
rentê szkoleniow¹ 482 12 2,5%
Wskaniki zatrudnienia po szkoleniach grupowych s¹ prawie dwukrot- nie ni¿sze i wynosz¹:
Ø 32,5% w 2000 r., Ø 29,7% w 2001 r., Ø 27,1% w 2002 r.
W kolejnych latach, rednio co czwarta przeszkolona osoba niepe³nospraw- na znajdowa³a zatrudnienie. Bardzo ma³o efektywne jako instrument akty- wizacji, okaza³y siê renty szkoleniowe. Po szkoleniu odbytymw ramach rent szkoleniowych, podjê³o pracê zaledwie kilka procent rentobiorców tj.
Ø 7% w 2000 r., Ø 4,1% w 2001 r., Ø 2,5% 2002 r.
Szczegó³owe dane na temat poszczególnych kategorii uczestników szko- leñ znajduj¹ siê w Tabeli 4.
Wskaniki zatrudnienia po g³ównych kierunkach szkoleñ organizowanych przez urzêdy pracy w latach: 20002002
Analiza wskaników zatrudnienia absolwentów okrelonych kierun- ków szkoleñ wskazuje, i¿ wiêksze szanse na zatrudnienie mieli uczestni- cy szkoleñ w zawodach tzw. robotniczych, ni¿ urzêdniczych. Z punktu widzenia zatrudnienia, najbardziej efektywne okaza³y siê szkolenia w za- kresie obs³ugi maszyn i urz¹dzeñ. Pracê po tych szkoleniach uzyska³o w badanych latach oko³o 50% uczestników szkoleñ. Zatrudnienie znalaz³o te¿ ponad 40% uczestników szkoleñ dla kierowców. Na trzecim miejscu pod wzglêdem efektywnoci zatrudnieniowej znalaz³y siê szkolenia w za- wodach budowlanych, gdzie wskaniki zatrudnienia waha³y siê od 38,8%
w 2000 r. do 30,1% w 2002 r.
Najni¿sze szanse na zatrudnienie w wietle danych liczbowych mieli absolwenci szkoleñ w zawodach zwi¹zanych z handlem, absol- wenci kursów komputerowych oraz kursów z zakresu obs³ugi finanso- wo-ksiêgowej i administracyjno biurowej. Wskaniki zatrudnienia po
tych szkoleniach waha³y siê od 28% do 16%. Szczegó³owe dane na temat efektywnoci zatrudnieniowej g³ównych kierunków szkoleñ, zawarte s¹ w Tab. 5.
Tab. 5. Wskaniki zatrudnienia po g³ównych kierunkach szkoleñ organizowanych przez urzêdy pracy w latach: 20002002
2000 2001 2002
Lp. Nazwa kierunku szkolenia Osoby zatrudn.
Wsk.
zatrud.
Osoby zatrudn.
Wsk.
zatrudn.
Osoby zatrudn.
Wsk.
zatrudn.
1 Handel (sprzedawcy, akwizytorzy)
4 234 25,1 2 059 25,6 2 622 22,1 2 Obs³uga komputera
i programów u¿ytkowych 3 409 27,5 1 384 21,3 1 184 16,3 3 Kierowcy (zawodowe prawo
jazdy)
3 843 47,1 2 036 41,7 2 970 41,0 4 Obs³uga finansowo-ksiêgowa 2 571 28,2 1 311 27,6 1 128 22,0 5 Obs³uga maszyn i urz¹dzeñ 3 077 51,9 1 671 45,1 2 130 44,4 6 Obs³uga admin.-biurowa
(sekretariat)
1542 26,0 744 24,5 730 22,5
7 Spawanie 1 967 41,4 1 219 43,9 1 315 42,0
8 Zawody budowlane (murarz, tynkarz, malarz)
2 745 38,8 930 31,3 748 30,1
9 Organizacja i zarz¹dzanie,
przedsiêbiorczoæ 1 676 36,6 574 32,4 429 24,8
10 Pozosta³e 12 539 33,3 5 795 43,0 7 164 42,3
Razem 37 603 37,0 17 723 33,9 20 420 32,0
Wskaniki zatrudnienia po szkoleniu w województwach w latach:
20002002
Do województw, które we wszystkich trzech analizowanych latach uzys- ka³y wskaniki zatrudnienia po szkoleniach przewy¿szaj¹ce redni¹ krajo- w¹, nale¿¹:
Ø woj. lubuskie, Ø woj. mazowieckie, Ø woj. podkarpackie, Ø woj. podlaskie, Ø woj. pomorskie.
Do województw, które nie uzyska³y poziomu redniej krajowej wskani- ka zatrudnienia, nale¿¹:
Ø woj. lubelskie, Ø woj. ma³opolskie, Ø woj. l¹skie.
Szczegó³owe dane nt. wskaników zatrudnienia po szkoleniu w poszcze- gólnych województwach znajduj¹ siê w Tab. 6.
Tab. 6. Zatrudnienie po szkoleniu w województwach w latach: 20002002
2000 2001 2002
Nazwa
województwa Osoby
zatrudn. Wsk. zatr. Osoby
zatrud. Wsk. zatr. Osoby
zatrud. Wsk. zatr.
Dolnol¹skie 3 683 41,0 1 253 42,2 1 539 22,0
Kujaw.-Pomor. 3 194 40,9 1 018 35,0 1 252 30,6
Lubelskie 2 022 29,1 1 156 24,0 882 30,1
Lubuskie 1 109 44.2 753 37,1 890 42,7
£ódzkie 2 237 25,9 1 475 37,7 1 584 30,6
Ma³opolskie 1 407 30,3 650 25,3 1 035 23,3
Mazowieckie 3 896 44.5 1 966 35,2 1 565 33,1
Opolskie 1 026 56,6 317 32,8 518 36,9
Podkarpackie 1 889 37,5 957 38,3 879 34,4
Podlaskie 1 394 39,1 551 35,6 560 37,2
Pomorskie 2 553 43,3 1 853 46,9 1 881 39,2
l¹skie 4 837 36,5 1 644 27,6 2 261 28,5
wiêtokrzyskie 1 781 34,5 417 22,6 654 39,6
Warm.-Mazur. 2 415 32,1 1 428 45,4 2 065 38,3
Wielkopolskie 2 400 38,0 1 525 32,1 1 913 36,2
Zachodniopom. 1 660 38,1 761 26,9 942 32,8
Razem 37 603 37,0 17 723 33,9 20 420 32,0
Korelacja pomiêdzy szkoleniem i zatrudnieniem po szkoleniu, a stop¹ bezrobocia w województwie
Analiza danych statystycznych nie wskazuje na istnienie prostych zale¿- noci pomiêdzy stop¹ bezrobocia a intensywnoci¹ dzia³alnoci szkolenio- wej i efektywnoci¹ zatrudnieniow¹ szkoleñ. Niemniej zestawienie powy¿-
szych danych wydaje siê interesuj¹ce, gdy¿ w sposób jasny i przejrzysty ilustruje zjawisko aktywnoci edukacyjnej s³u¿b zatrudnienia w zró¿nico- wanych pod wzglêdem poziomu bezrobocia regionach. Szczegó³owe dane na powy¿szy temat zawarte s¹ w Tab. 7.
Tab. 7. Szkolenie i zatrudnienie po szkoleniu, a stopa bezrobocia w województwie
2000 2001 2002
Nazwa
województwa Wsk.
przesz.
Wsk.
zatr.
Stopa bezr.
Wsk.
przesz.
Wsk.
zatr.
Stopa bezr.
Wsk.
przesz.
Wsk.
zatr.
Stopa bezr.
Dolnol¹skie 4,3 41,0 18,4 1,2 42,2 21,5 2,6 22,0 22,5
Kujaw.-Pomor. 4,6 40,9 19,2 1,5 35,0 21,9 2,0 30,6 22,6
Lubelskie 4,5 29,1 14,2 2,8 24,0 15,7 1,6 30,1 15,8
Lubuskie 3,1 44.2 21,3 2,1 37,1 24,4 2,0 42,7 25,9
£ódzkie 4,4 25,9 16,3 1,8 37,7 18,1 2,2 30,6 18,5
Ma³opolskie 2,7 30,3 12,2 1,3 25,3 14,1 2,1 23,3 13,9
Mazowieckie 3,2 44.5 10,8 1,8 35,2 13,0 1,3 33,1 13,9
Opolskie 2,8 56,6 15,7 1,3 32,8 18,2 1,7 36,9 19,3
Podkarpackie 2,9 37,5 16,2 1,3 38,3 17,4 1,3 34,4 16,9
Podlaskie 4,7 39,1 13,8 1,9 35,6 15,1 1,7 37,2 15,2
Pomorskie 4.3 43,3 16,6 2,4 46,9 19,6 2,6 39,2 21,2
l¹skie 5,6 36,5 12,9 2,1 27,6 15,7 2,5 28,5 16,5
wietokrzyskie 4,6 34,5 16,6 1,5 22,6 18,4 1,3 39,6 18,5
Warm.-Mazur. 5,0 32,1 25,8 1,9 45,4 28,9 3,0 38,3 28,8
Wielkopolskie 3,5 38,0 12,5 2.2 32,1 15,4 2,2 36,2 16,1
Zachodniopom. 3,1 38,1 20,8 1,7 26,9 24,7 1,6 32,8 26,4
Razem 4,0 37,0 15,1 1,8 33,9 17,5 2,0 32,0 18,1
Po¿yczki szkoleniowe w latach: 20002002
Po¿yczki szkoleniowe s¹ stosunkowo rzadko wykorzystywanym przez bezrobotnych ród³em finansowania szkolenia. wiadcz¹ o tym dane staty- styczne zawarte w Tab. 8.
Wielkoci wskaników zatrudnienia po szkoleniach finansowanych ze
rodków po¿yczkowych s¹ zbli¿one do wielkoci wskaników po szkole- niach organizowanych w trybie indywidualnym i du¿o wy¿sze od wskani-
ków zatrudnienia po szkoleniach grupowych. Jest to kolejny argument na rzecz indywidualizacji dzia³añ w zakresie aktywizacji osób bezrobotnych.
Tab. 8. Po¿yczki szkoleniowe w latach: 20002002
Wyszczególnienie 2000 2001 2002
Osoby, które otrzyma³y po¿yczki szkole- niowe
493 545 470
Osoby, które ukoñczy³y szkolenie sfinan-
sowane ze rodków po¿yczkowych 433 485 409
Osoby, które podjê³y pracê po szkoleniu sfi-
nansowanym ze rodków po¿yczkowych 209 213 198
Wskanik zatrudnienia (w procentach) 48,3 43,3 48,4
Szkolenie pracowników refundowane z Funduszu Pracy w latach:
20002002
Pracodawcy wykazuj¹ niewielkie zainteresowanie mo¿liwoci¹ uzyska- nia wsparcia finansowego w dostosowaniu kwalifikacji pracowników do wymagañ nowych stanowisk pracy. Zarówno liczba pracodawców korzy- staj¹cych z tej formy wsparcia, jak i liczba pracowników objêtych szkole- niami wspó³finansowanymi z Funduszu Pracy jest wrêcz symboliczna.
W 2002 r. ze wsparcia Funduszu Pracy skorzysta³o 52 pracodawców, którzy zorganizowali szkolenie dla 122 pracowników. W 2001 r. z tej mo¿liwoci skorzysta³o 56 pracodawców i 423 pracowników, a w 2000 r. 143 praco- dawców i 2037 pracowników, ale w skali ca³ego kraju jest to bardzo nie- wielki odsetek potencjalnych beneficjentów.
Szkolenie rolników refundowane z Funduszu Pracy w latach:
20002002
Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku szkolenia rolników planuj¹- cych podjêcie zatrudnienia lub rozpoczêcie w³asnej dzia³alnoci gospodar-
czej poza rolnictwem. W 2000 r. 45 rolników otrzyma³o zgodê na refunda- cjê kosztów szkolenia, natomiast 47 rolników ukoñczy³o szkolenia refundo- wane z Funduszu Pracy. W 2001 r. tylko 4 rolników otrzyma³o zgodê na refundacjê kosztów szkolenia i 4 ukoñczy³o szkolenia refundowane z Fun- duszu Pracy. Natomiast w 2002 r. 14 rolników otrzyma³o zgodê na refunda- cjê kosztów szkolenia, a 10 ukoñczy³o szkolenia refundowane z Funduszu Pracy, z czego 8 rozpoczê³o pracê poza rolnictwem.
* * *
Analiza przedstawionych danych statystycznych w zakresie szkolenia osób bezrobotnych i poszukuj¹cych pracy w latach: 20002002 wskazuje na:
Ø spadek podstawowych wskaników efektywnoci zatrudnieniowej szko- leñ,
Ø prawie dwukrotnie wy¿sze wskaniki efektywnoci zatrudnieniowej szkoleñ organizowanych w trybie indywidualnym od szkoleñ grupo- wych,
Ø ni¿sze wskaniki efektywnoci zatrudnieniowej szkoleñ w zawodach zwi¹zanych z handlem, komputerowych, szkoleñ w zakresie obs³ugi fi- nansowo-ksiêgowej, tj. takich, które zajmuj¹ najwy¿sze pozycje w ran- kingu kierunków szkoleñ, od szkoleñ w zawodach robotniczych, które s¹ na dalszych pozycjach w strukturze kierunków szkoleñ.
Powy¿sze obserwacje wskazuj¹ na koniecznoæ zmiany struktury kie- runków szkoleñ w celu ich lepszego dostosowania do potrzeb pracodawców oraz zwiêkszenie udzia³u szkoleñ indywidualnych w dzia³alnoci edukacyj- nej urzêdów pracy poprzez wiêksz¹ indywidualizacjê obs³ugi osób bezro- botnych.