PARAMETRY MECHANICZNE PLATFORMY ROBOCZEJ NA PODSTAWIE BADAē DMT

(1)

Acta Sci. Pol. Architectura 15 (3) 2016, 31–41

PARAMETRY MECHANICZNE PLATFORMY ROBOCZEJ NA PODSTAWIE BADAē DMT

Katarzyna Biaáek, Lech Baáachowski

Politechnika GdaĔska, GdaĔsk

Streszczenie. NoĞnoĞü platformy roboczej okreĞlana jest w sposób analogiczny do noĞno- Ğci podáoĪa uwarstwionego, w którym warstwa wierzchnia zbudowana z gruntu niespoiste- go spoczywa na sáabonoĞnym podáoĪu z gruntu spoistego. Badanie DMT wykorzystano do wyznaczenia parametrów wytrzymaáoĞciowych podáoĪa (kąta tarcia wewnĊtrznego warstwy górnej i wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu podáoĪa sáabonoĞnego) oraz do wy- znaczenia moduáu odksztaácenia gruntu (M_DMT). Wyznaczono wartoĞci charakterystyczne poszczególnych parametrów na podstawie wyników z piĊciu badaĔ dylatometrycznych na poletku doĞwiadczalnym. Przeanalizowano róĪne metody oszacowania wartoĞci charakterystycznej parametrów geotechnicznych.

Sáowa kluczowe: wzmacnianie podáoĪa, wytrzymaáoĞü na Ğcinanie bez odpáywu, kąt tarcia wewnĊtrznego gruntu, wartoĞci charakterystyczne parametrów gruntu

WSTĉP

Projektowanie i odbiór techniczny platform roboczych stanowią wciąĪ niedocenia- ny element prawidáowego projektu wzmacniania podáoĪa, o czym Ğwiadczą wystĊpujące awarie platform i przewracanie siĊ specjalistycznego sprzĊtu [Rychlewski 2015]. Rolą platformy roboczej jest umoĪliwienie bezpiecznego przemieszczania i pracy ciĊĪkich maszyn budowlanych, takich jak: dĨwigi gąsienicowe, pompy do betonu, wiertnice i pa- lownice. Maszyny te przekazują na podáoĪe znaczne obciąĪenia w postaci siá pionowych dziaáających na duĪych mimoĞrodach czy duĪych momentów wywracających. Niewy- starczająca miąĪszoĞü platformy, nieodpowiedni dobór jej materiaáu oraz niejednorodne i maáe jego zagĊszczenie, obecnoĞü kawern, przeszkód w gruncie czy lokalnych stref podáoĪa o zdecydowanie obniĪonych parametrach, wysoki poziom wód gruntowych oraz niewáaĞciwe odwodnienie platformy roboczej są gáównymi przyczynami awarii [Du- Adres do korespondencji – Corresponding author: Lech Baáachowski, Politechnika GdaĔska, Wydziaá InĪynierii Lądowej i ĝrodowiska, ul. G. Narutowicza 11, 80-233 GdaĔsk,

e-mail: lech.balachowski@pg.gda.pl

(2)

szyĔska i Biaáek 2010, 2013, Biaáek 2011, 2012, 2013]. Platforma robocza wykonana na podáoĪu sáabonoĞnym moĪe byü konstrukcją tymczasową lub na trwale wbudowaną w konstrukcjĊ nasypu [Bolt i Biaáek 2011]. Jest ona wykonywana z gruntów naturalnych niespoistych lub spoistych, niekiedy stabilizowanych, lub z gruntów antropogenicznych (materiaá rozbiórkowy, destrukt betonowy). Istotną rzeczą jest równieĪ odpowiednie od- separowanie geosyntetykiem sáabonoĞnego podáoĪa i nasypu platformy oraz ewentualne zbrojenie geosyntetyczne samej platformy [DuszyĔska i Biaáek 2011].

Odbiór techniczny platformy odbywa siĊ najczĊĞciej poprzez badanie moduáu od- ksztaácenia w próbnym obciąĪeniu páytą sztywną VSS lub páytą dynamiczną. PodejĞcie takie pozwala jedynie oszacowaü odksztaácalnoĞü wierzchniej warstwy platformy w za- kresie do jednej Ğrednicy páyty. Nie daje jednak Īadnych informacji odnoĞnie do para- metrów wytrzymaáoĞciowych materiaáu platformy i samego podáoĪa, które są niezbĊdne w obliczeniach sprawdzających noĞnoĞü platformy [Biaáek 2013, Baáachowski i Biaáek, 2015a]. W badaniach odbiorowych wykorzystuje siĊ równieĪ kryteria minimalnego stop- nia lub wskaĨnika zagĊszczenia oraz wskaĨnika CBR. W drogownictwie podejmowane juĪ byáy próby wykorzystania badania DMT do kontroli zagĊszczenia podbudowy oraz powiązania wyników badaĔ dylatometrycznych ze wskaĨnikiem CBR lub wskaĨnikiem zagĊszczenia [Borden i in. 1986, Marchetti 1994]. W niniejszym artykule zaproponowa- no kolejny krok rozszerzający zastosowania badania DMT do oszacowania parametrów wytrzymaáoĞciowych i odksztaácenia zarówno materiaáu platformy, jak i sáabonoĞnego podáoĪa. Tak uzyskane dane przeanalizowano pod kątem moĪliwoĞci wyznaczania warto- Ğci charakterystycznych parametrów geotechnicznych materiaáu platformy i podáoĪa.

METODYKA BADAē

Rozpatrzono przypadek platformy pod projektowanym nasypem drogowym na te- renie ĩuáaw WiĞlanych, wykonanej z piasku Ğredniego na sáabonoĞnym podáoĪu z na- muáów. MiąĪszoĞü platformy wynosi okoáo 60÷80 cm. Platforma robocza wykonana jest z piasku Ğredniego o wskaĨniku róĪnoziarnistoĞci U = 3,1 (rys. 1), czyli z gruntu cechującego siĊ odpowiednią zagĊszczalnoĞcią. Dodatkowo miĊdzy materiaáem platformy a podáoĪem uáoĪono warstwĊ geotkaniny separacyjnej. Badania kontrolne obejmo- waáy badania laboratoryjne materiaáu platformy oraz badania dylatometryczne. Badania DMT wykonano z poziomu platformy roboczej, z wykorzystaniem urządzenia Rig-220 (rys. 2). Ze wzglĊdu na nieduĪe siáy potrzebne do zagáĊbiania dylatometru podczas badaĔ nie stosowano kotwienia urządzenia, co zapobiega uszkodzeniom samej platformy i znacznie przyspiesza przebieg badaĔ. Testy przeprowadzono zgodnie z zaleceniami [Marchetti i in. 2001], ale w materiale platformy pomiary zagĊszczono w odstĊpach co 5 cm, za- miast standardowych 20 cm (patrz prace dotyczące zagĊszczalnoĞci podbudowy nasypu [Marchetti 1994]). Pozwala to na uzyskanie bardziej szczegóáowego pro¿ lu parametrów w samej platformie i uwzglĊdnienie wpáywu procesu zagĊszczania materiaáu platformy na przyrost jej parametrów mechanicznych. àącznie wykonano piĊü sondowaĔ DMT.

Zgodnie z zaleceniem Eurokodu wartoĞci charakterystyczne parametrów geotechnicznych naleĪy traktowaü jako ostroĪne oszacowanie wielkoĞci wpáywającej na dany stan graniczny. JeĞli warstwa gruntu jest jednorodna, tj. wykazuje staáe parametry w caáej

(3)

swej miąĪszoĞci, to zbiór danych geotechnicznych moĪna poddaü analizie statystycznej, gdzie kaĪdy pomiar posiada taką samą wagĊ, i wyznaczyü wartoĞü Ğrednią parametru geotechnicznego (X_m). W artykule skoncentrowano siĊ na stanie granicznym noĞnoĞci, tj. przeanalizowano sposób wyznaczania wartoĞci charakterystycznych kąta tarcia we- wnĊtrznego materiaáu platformy i wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu sáabonoĞnego podáoĪa. W analizie przyjĊto, Īe obie warstwy są jednorodne.

=DZDUWRĞü]LDUHQRĞUHGQLF\PQLHMV]HMQLĪG>@ 3HUFHQWDJHVPDOOHU

ĝUHGQLFD]DVWĊSF]DG>PP@

*UDLQGLDPHWHU>PP@

Ě_ϭϬсϬ͕ϭϴŵŵ Ě_ϱϬсϬ͕ϯϲŵŵ Ě_ϵϬсϱ͕ϭŵŵ

Rys. 1. Krzywa uziarnienia materiaáu platformy roboczej Fig. 1. Granulometric curve of the platform material

Rys. 2. Badania dylatometryczne na platformie roboczej Fig. 2. Dilatometer tests on working platform

(4)

WartoĞü charakterystyczną parametru geotechnicznego (X_k) moĪna wyznaczyü nastĊ- pująco [Schneider 1999]:

Xk = Xm – 0,5sx (1)

gdzie: s_x jest Ğrednim odchyleniem standardowym, a 0,5 jest arbitrarnie przyjĊtym wspóá- czynnikiem.

Równanie (1) moĪna przeksztaáciü [Knappett i Craigh 2012]:

(X_k) = X_m (1– k_n · COV) (2)

gdzie wspóáczynnik kn zaleĪy od liczebnoĞci n zbioru danych do wyznaczenia wartoĞci Ğredniej X_m, a COV jest kowariancją zbioru danych.

KowariancjĊ moĪna wyznaczyü z zaleĪnoĞci:

&29 ^[

P

6

; (3)

Schneider [1999] podaje typowe, bezpieczne wartoĞci kowariancji parametrów geotechnicznych. W przypadku kąta tarcia wewnĊtrznego i wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu wynoszą one odpowiednio 0,1 i 0,4. Typowe wartoĞci kowariancji parame- trów geotechnicznych w zaleĪnoĞci od metody badaĔ, tj. jakoĞci danych uzyskiwanych w badaniach laboratoryjnych lub polowych, przedstawiono w tabeli 1 [Phoon i Kulhavy 2008].

Tabela 1. Typowe wartoĞci kowariancji parametrów geotechnicznych

Table 1. Typical values of coef¿ cient of variation for geotechnical parameters Parametr geotechniczny

Geotechnical parameter

ZmiennoĞü parametru Property variability

COV

Efektywny kąt tarcia wewnĊtrznego Effective angle of internal friction

niska^a

low^a 0,05–0,1

Ğrednia^b

medium^b 0,1–0,15

wysoka^c

high^c 0,15–0,2

WytrzymaáoĞü na Ğcinanie bez odpáywu Undrained shear strength

niska^a

low^a 0,1–0,3

Ğrednia^b

medium^b 0,3–0,5

wysoka^c

high^c 0,5–0,7

a Typowe wartoĞci uzyskane bezpoĞrednio z wysokiej jakoĞci badaĔ laboratoryjnych lub polowych.

Typical of good quality direct lab or ¿ eld measurements.

b Typowe wartoĞci z korelacji poĞrednich na podstawie dobrej jakoĞci badaĔ polowych, za wyjątkiem SPT.

Typical of indirect correlations with good ¿ eld data, except for the SPT.

c Typowe wartoĞci z korelacji poĞrednich na podstawie SPT lub zaleĪnoĞci empirycznych.

Typical of indirect correlations with SPT and with stricly empirical correlations.

(5)

Zakáadając normalny rozkáad danych, moĪna wyznaczyü wartoĞü wspóáczynnika k_n, odpowiadającą 95% pewnoĞci, Īe wyznaczona wartoĞü Ğrednia X_m znajduje siĊ poniĪej rzeczywistej Ğredniej:

NQ

Q (4)

Wzór (2) moĪna stosowaü szczególnie wtedy, gdy trzeba oszacowaü wartoĞü charakte- rystyczną parametru w stanie granicznym uĪytkowalnoĞci. Szuka siĊ wówczas wartoĞci parametru zbliĪonej do wartoĞci Ğredniej, tak aby w sposób wiarygodny oszacowaü osiadania.

W przypadku stanu granicznego noĞnoĞci poszukuje siĊ dolnego, bezpiecznego oszacowania parametru geotechnicznego. W takim podejĞciu wartoĞü charakterystyczna parametru X_k odpowiada fraktalowi 5%, a wartoĞü wspóáczynnika k_n wyznacza siĊ ze wzoru:

NQ

Q (5)

Istnieje wówczas jedynie prawdopodobieĔstwo 5%, Īe w danej warstwie wystąpi element o wytrzymaáoĞci mniejszej niĪ Xk. PodejĞcie takie zaleca siĊ [Knappett i Craig 2012] w sytuacji duĪej zmiennoĞci parametrów w obrĊbie analizowanej warstwy. Gdy zmiennoĞü parametrów jest mniejsza, proponuje siĊ przyjmowanie wartoĞci charakterystycznej miĊdzy tą odpowiadającą fraktalowi 5% a równą 95% wartoĞci Ğredniej.

WYNIKI BADAē DMT

Wyniki badaĔ DMT opracowano, wykorzystując typowe zaleĪnoĞci korelacyjne [Marchetti 1980, Marchetti i in. 2001]. Wyniki z jednego z punktów badawczych przedstawiono na rysunku 3, gdzie moĪna wyraĨnie wyróĪniü niespoisty materiaá platformy o duĪej wartoĞci wskaĨnika skáadowej poziomej naprĊĪenia i moduáu ĞciĞliwoĞci wyzna- czonego z badania DMT. WartoĞci efektywnego kąta tarcia wewnĊtrznego Ic materiaáu platformy wyznaczono z zaleĪnoĞci:

safe 28 14,6 log KDMT2,1 log 2KDMT

I (6)

WytrzymaáoĞü na Ğcinanie w warunkach bez odpáywu (c_u) podáoĪa okreĞlono:

0 DMT 1,25

0, 22 ' (0,5 )

u v

c V K (7)

W przypadku bardziej zaawansowanego podejĞcia naleĪaáoby skalibrowaü wyniki badaĔ dylatometrycznych za pomocą badania VT oraz opracowaü lokalne korelacje do wyznaczania wytrzymaáoĞci gruntu na Ğcinanie bez odpáywu [Máynarek i in. 2015].

W analizowanym wĊĨle badawczym materiaá platformy cechuje siĊ efektywnym kątem tarcia wewnĊtrznego w przedziale od 38 do 42 stopni (rys. 4). Grunt sáabonoĞny w postaci namuáu charakteryzuje siĊ maáą, rzĊdu kilkunastu kPa, wytrzymaáoĞcią na Ğcinanie bez odpáywu. WartoĞci parametrów wytrzymaáoĞciowych materiaáu platformy i podáoĪa,

(6)

wyznaczonych na podstawie badaĔ dylatometrycznych w piĊciu wĊzáach sondowaĔ, ze- stawiono na rysunku 5. WartoĞci efektywnego kąta tarcia wewnĊtrznego materiaáu platformy zawarte są w przedziale od 36 do 42 stopni, a wartoĞci wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu sáabonoĞnego podáoĪa – od 5 do 15 kPa.

Moduá ĞciĞliwoĞci z badania DMT w warstwie platformy przedstawiono na rysunku 6.

Oszacowane wartoĞci M_DMT zawierają siĊ w szerokim przedziale – od 13 do 69 MPa, co wynika z nierównomiernego zagĊszczenia materiaáu platformy oraz zróĪnicowania skáadowej poziomej naprĊĪenia w tej warstwie. WartoĞci M_DMT w podáoĪu sáabonoĞnym maleją wyraĨ- nie wraz z gáĊbokoĞcią (rys. 7), co moĪe Ğwiadczyü o prekonsolidacji warstwy namuáów.

Ϭ ϯ ϲ ϵ ϭϮ

<_Dd΀Ͳ΁

ƉůĂƚĨŽƌŵĂ ƉůĂƚĨŽƌŵ

ƉŽĚųŽǏĞ ƐƵďƐŽŝů

Rys. 3. Wyniki badania DMT Fig. 3. DMT test results

ϯϮ ϯϰ ϯϲ ϯϴ ϰϬ ϰϮ

ϰ ϴ ϭϮ ϭϲ ϮϬ Ϯϰ

Ϭ Ϭ͕Ϯ Ϭ͕ϰ Ϭ͕ϲ Ϭ͕ϴ ϭ ϭ͕Ϯ ϭ͕ϰ ϭ͕ϲ ϭ͕ϴ Ϯ

כ>@

Đ_Ƶ ΀ŬWĂ΁

ǌ΀ŵ΁

ƉŽĚųŽǏĞ ƐƵďƐŽŝů ƉůĂƚĨŽƌŵĂ

ƉůĂƚĨŽƌŵ

Rys. 4. Parametry wytrzymaáoĞciowe wyznaczone z badania DMT Fig. 4. Strength parameters based on DMT

(7)

Rys. 5. Zestawienie parametrów wytrzymaáoĞciowych wyznaczonych z badaĔ DMT Fig. 5. Overview of strength parameters determined with DMT

ϯϮ ϯϰ ϯϲ ϯϴ ϰϬ ϰϮ

ϰ ϴ ϭϮ ϭϲ ϮϬ Ϯϰ

Ϭ Ϭ͕ϰ Ϭ͕ϴ ϭ͕Ϯ ϭ͕ϲ Ϯ

ŬČƚƚĂƌĐŝĂǁĞǁŶħƚƌǌŶĞŐŽࢥ>@

ĂŶŐůĞŽĨŝŶƚĞƌŶĂůĨƌŝĐƚŝŽŶ ࢥΖ΀Σ΁

ǁǇƚƌǌǇŵĂųŽƑđŶĂƑĐŝŶĂŶŝĞďĞǌŽĚƉųǇǁƵĐ_Ƶ΀ŬWĂ΁

ƵŶĚƌĂŝŶĞĚƐŚĞĂƌƐƚƌĞŶŐƚŚĐ_Ƶ΀ŬWĂ΁

ǌ΀ŵ΁

ƉŽĚųŽǏĞͲ ĐƵ

ƐƵďƐŽŝů ƉůĂƚĨŽƌŵĂͲ ࢥ

ƉůĂƚĨŽƌŵ

Rys. 6. Moduá ĞciĞliwoĞci z badania DMT warstwy platformy Fig. 6. Constrained modulus from

DMT in platform layer

Rys. 7. Moduá ĞciĞliwoĞci z badania DMT warstwy sáabo- noĞnej

Fig. 7. Constrained modulus from DMT in weak subsoil

(8)

DYSKUSJA WYNIKÓW

Wyniki analizy statystycznej danych dotyczących efektywnego kąta tarcia wewnĊtrz- nego, wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu oraz moduáu ĞciĞliwoĞci materiaáu platfor- my przedstawiono w tabeli 2, gdzie podano wartoĞci Ğrednie (X_m), odchylenie standar- dowe (s_x), kowariancjĊ (COV) oraz liczebnoĞü próby (n). Dodatkowo przeanalizowano sytuacjĊ odrzucenia 4 najsáabszych wyników wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu w jednym z wĊzáów sondowaĔ. Odrzucone wyniki znacznie odbiegaáy od pozostaáych, a ponadto zostaáy one wyznaczone w dolnej stre¿ e analizowanej warstwy namuáów, poza zakresem aktywnego oddziaáywania fundamentu. NaleĪy zauwaĪyü, Īe wyliczone kowa- riancje (tab. 2) są mniejsze od ostroĪnego, bezpiecznego oszacowania wedáug Schneidera [1999] oraz odpowiadają maáej zmiennoĞci parametrów (tab. 1).

W przypadku licznej próby danych wartoĞci X_k uzyskane z równaĔ (1) i (2) bĊdą zbli- Īone (patrz wartoĞci charakterystyczne kąta tarcia wewnĊtrznego w tab. 3, w. 1 i 3). Gdy liczba n jest niewielka, to oszacowanie wartoĞci X_k równaniem (1) bĊdzie gorsze (patrz wartoĞci charakterystyczne wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu w tab. 3, w. 1 i 3).

Biorąc pod uwagĊ maáą zmiennoĞü kąta tarcia wewnĊtrznego materiaáu platformy, sposób wyznaczania tego parametru na podstawie wysokiej jakoĞci badaĔ polowych oraz wykorzystywania korelacji bĊdącej dolnym oszacowaniem wartoĞci kąta tarcia Tabela 2. Analiza statystyczna parametrów geotechnicznych

Table 2. Statistical analysis of geotechnical parameters

Miara Measure

Parametr Parameter Ic c_u c_u (bez najsáabszych namuáów)

c_u (without the weakest muds)

M_DMT platformy M_DMT of platform material

X_m 39,97° 9,95 kPa 11,19 kPa 37,71 MPa

s_x 1,34 3,02 1,97 11,55

COV 0,034 0,304 0,176 0,306

n 41 19 15 41

Tabela 3. WartoĞci charakterystyczne parametrów geotechnicznych Table 3. Characteristic values of geotechnical parameters

Miara Measure

Parametr Parameter

Ic cu

c_u (bez najsáabszych namuáów) cu (without the weakest

muds)

M_DMT platformy MDMT of platform material

Xk wz. (1) 39,97° 9,95 kPa 11,19 kPa 37,71 MPa

kn (95%) wz. (4) 0,256 0,376 0,423 0,27

X_k (95%) wz. (2) 39,62° 8,81 kPa 10,36 kPa 34,6 MPa

k_n (5%) wz. (5) 1,660 1,683 1,694 1,662

X_k (5%) wz. (2) 37,74° 4,86 kPa 7,86 kPa 18,51 MPa

(9)

wewnĊtrznego [Marchetti i in. 2001], autorzy proponują przyjĊcie wartoĞci charakterystycznej efektywnego kąta tarcia wewnĊtrznego, równej 39°. Ze wzglĊdu na wiĊkszą zmiennoĞü wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu w warstwie namuáów oraz niewielką liczebnoĞü próby autorzy proponują przyjĊcie wartoĞci charakterystycznej tego parametru na poziomie 5 kPa w przypadku uwzglĊdnienia wszystkich wartoĞci lub 8 kPa, gdy pominie siĊ najmniejsze wyznaczone wartoĞci c_u w namuáach. Ostatnie podejĞcie wydaje siĊ byü bardziej uzasadnione. NaleĪy podkreĞliü, Īe w niniejszych rozwaĪaniach zaáo- Īono staáą wartoĞü c_u w obrĊbie analizowanej warstwy, co jest istotnym uproszczeniem.

Dysponowanie liczniejszą próbą danych mogáoby pozwoliü na bardziej szczegóáowe analizy z uwzglĊdnieniem hipotezy malejącej wytrzymaáoĞci na Ğcinanie bez odpáywu wraz z gáĊbokoĞcią. Taki scenariusz, bliĪszy rzeczywistoĞci, w którym c_u maleje wraz z gáĊbokoĞcią od początkowej wartoĞci 10 kPa, rozwaĪano w analizie granicznej noĞnoĞci platformy roboczej poddanej obciąĪeniom od maszyny [Baáachowski i Biaáek 2015b].

PODSUMOWANIE

W pracy przedstawiono metodĊ wyznaczania parametrów geotechnicznych podáoĪa uwarstwionego na podstawie wyników badaĔ dylatometrycznych. Zaproponowana pro- cedura moĪe byü wykorzystywana do kontroli jakoĞci platform roboczych. Wyznaczo- ne parametry geotechniczne cechują siĊ maáą wartoĞcią kowariancji. Przeanalizowano róĪne metody okreĞlania wartoĞci charakterystycznej parametrów geotechnicznych na podstawie analizy statystycznej, koncentrując siĊ na wyznaczeniu parametrów wytrzy- maáoĞciowych podáoĪa. PrzyjĊty sposób wyznaczania wartoĞci charakterystycznych za- leĪy od rozpatrywanego stanu granicznego, tj w przypadku stanu granicznego noĞnoĞci najbardziej miarodajne jest oszacowanie dolne, w stanie granicznym uĪytkowalnoĞci bĊdzie to ostroĪne oszacowanie wartoĞci Ğredniej. DuĪą rolĊ odgrywa równieĪ ocena ja- koĞci uzyskanych danych oraz wiarygodnoĞü stosowanych metod, co daje oceniającemu moĪliwoĞü pewnego szacowania wyników w przedziale wartoĞci charakterystycznych uzyskanych róĪnymi metodami analizy statystycznej. Inwestycja w dobrej jakoĞci badania polowe oraz liczny zbiór danych pozwala na zmniejszenie wartoĞci kowariancji oraz zawĊĪenie przedziaáu zmiennoĞci wartoĞci charakterystycznych parametrów geotechnicznych. Liczniejsza populacja danych stwarza równieĪ moĪliwoĞü przyjĊcia bardziej zaawansowanych hipotez odnoĞnie do przestrzennego rozkáadu danej cechy w obrĊbie warstwy. WartoĞci charakterystyczne parametrów geotechnicznych wyznaczono w badaniach polowych w stre¿ e przypowierzchniowej przy bardzo maáej wartoĞci skáado- wej poziomej naprĊĪenia w gruncie. Zastosowanie badania dylatometrycznego, z jego ĞcieĪką obciąĪenia, pozwala na peániejsze uwzglĊdnienie zmian skáadowej poziomej na- prĊĪenia w materiale platformy wskutek jej zagĊszczania, co stanowi dodatkową zaletĊ w stosunku do badaĔ CPTU. Parametry geotechniczne materiaáu platformy, wyznaczone z badania DMT, naleĪy odpowiednio skorygowaü w zaleĪnoĞci od przewidywanego poziomu naprĊĪenia w gruncie w rozpatrywanym projekcie.

(10)

PIĝMIENNICTWO

Baáachowski, L., Biaáek, K. (2015a). Bearing capacity of the working platform with kinematic method. Studia Geotechnica et Mechanica, 37, 1, 3–8.

Baáachowski, L., Biaáek, K. (2015b). Bearing capacity of working platforms using distinc layout optimization method. Proceedings Int. Conference on Geotechnical Risk and Safety. Rot- terdam, October, 473–478.

Biaáek, K. (2011). Projektowanie platform roboczych z zastosowaniem geosyntetyków. Badania i analizy wybranych zagadnieĔ z budownictwa. XI Konferencja Naukowa Doktorantów Wydziaáów Budownictwa w Szczyrku, 12–13 maja, 41–48.

Biaáek, K. (2012). Projektowanie konstrukcji tymczasowych sáuĪących wsparciu ciĊĪkiego sprzĊtu do mody¿ kacji podáoĪa gruntowego. Zeszyty Naukowe Politechniki GdaĔskiej, InĪynie- ria Lądowa i Wodna, 1, 13–22.

Biaáek, K. (2013). Analysis of the punching failure mechanism in working platforms. Proceedings of the 5^th International Young Geotechnical Engineers’ Conference, 399–402.

Bolt, A., Biaáek, K. (2011). Wykorzystanie platform roboczych w konstrukcjach trwaáych na przy- káadzie podbudowy pod zbiorniki na olej napĊdowy. VI Krakowska Konferencja Máo- dych Uczonych, 29 wrzeĞnia – 1 paĨdziernika. Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków, 209–218.

Borden, R.H., Aziz, C.N., Lowder, W.M., Khosla, N.P. (1986). Evaluation of Pavement Subgrade Support Characteristics by Dilatometer Test. Proc. 64^th Annual Meeting of the Transpor- tation Res. Board, June, TR Record 1022.

DuszyĔska, A., Biaáek, K. (2010). Wykonawstwo platform roboczych pod ciĊĪki sprzĊt budowlany.

InĪynieria Morska i Geotechnika, 6, 732–737.

DuszyĔska, A., Biaáek, K. (2011). Projektowanie platform roboczych z zastosowaniem geosyntety- ków. InĪynieria Morska i Geotechnika, 4, 265–271.

DuszyĔska, A., Biaáek K. (2013). Problemy związane z wymiarowaniem platform roboczych. Bu- downictwo i InĪynieria ĝrodowiska, 4, 3, 199–204.

Knappett, J.A., Craig, R.F. (2012). Craig’s soil mechanics. Spon Press.

Marchetti, S. (1980). In Situ Tests by Flat Dilatometer. Journal of Geotechnical Engineering Divi- sion ASCE, 106, GT3, 299–321.

Marchetti, S. (1994). An example of use of DMT as a help for evaluating compaction of subgrade and underlying embankment. Internal Technical Note, Draft.

Marchetti, S., Monaco, P., Totani, G., Calabrese, M. (2001). The Flat Dilatometer Test (DMT) in Soil Investigations. A Report by the ISSMGE Committee TC16. Proc. IN SITU, Int.

Conf. on in situ Measurement of Soil Properties, Bali, Indonesia, May, 41.

Máynarek, Z., Wierzbicki, J., Bogucki, M. (2015). Geotechnical characterization of peat and gyttja by means of different in-situ tests. Proc. of the XVI ECSMGE Geotechnical Engineering for Infrastructure and Development. Edinburg, September, 3097–3102.

Phoon, K.K., Kulhavy, F.H. (2008). Reliability-based Design in Geotechnical Engineering: Com- putations and Applications. Taylor & Francis, UK, 344–383.

Rychlewski, P. (2015). Przygotowanie placu budowy do robót geotechnicznych. GeoinĪynieria.

Drogi, Mosty, Tunele 4, 28–32.

Schneider, H.R. (1999). Determination of characteristic soil properties. Proceedings of the 12^th European Conference on SMFE. Balkema, Rotterdam, 1, 273–281.

MECHANICAL PARAMETERS OF WORKING PLATFORM BASED ON DMT Abstract. Bearing capacity of working platform is determined in a simmilar way as for lay- ered subsoil, where the upper layer from cohesionless soil is resting on soft cohesive strata.

(11)

DMT test was used to estimate soil strength parameters (angle of internal friction for the upper layer and undrained shear strength of soft subsoil) and constrained modulus M_DMT. The characteristic soil parameters were determined with ¿ ve dilatometer tests on trial ¿ eld.

Different estimation methods of characteristic value of soil parameters were considered.

Key words: soil improvement, undrained shear strength, angle of internal friction, charac- teristic soil parameters

Zaakceptowano do druku – Accepted for print: 26.07.2016

Cytowanie: Biaek, K., Baáachowski, L. (2016). Parametry mechaniczne platformy roboczej na podstawie badaĔ DMT. Acta Sci. Pol. Architectura, 15 (3), 31–41.