Gazeta Hutnicza B. K. S. Werks~Zeintung. 1930, nr 1-2

GAZETA HUTNICZA

B K.S

WERKS-ZEITUNCr

1930

Nr. 1-2

R edaktor o d p o w ie d z ia ln y : In t. J u lju s z P io n c z y k , H ajduki W ie lk ie .

W y d a w a n a d l a w s z y s t k i c h p r a c o w n i k ó w Hut B. K. S.

H e r a u s g e g e b e n f u r a l l e W e r k s a n g e h ó r i g e d e r B, K. S.

PRZED RU K W ZBRONIONY. N A C H D R U C K YERBOTEN.

... ... ...IN... ... ... ..11.11.1... ... .

W alcownia ukośna w now ej W alcow ni Rur Huty Bismarka od 7 do 2 4 cali.

Schragwalzwerk des neuen Rohrwalzwerkes Bismarckhiitte von 7 bis 24 Zoll.

- 2 ^—

TRESC.

1. Od W ydaw nictw a.

2. Z okazji 30-leitaiego jubileuszu p rac y dyrektora general­

nego p. Scherffa.

2 a . N a :s i J'U ibiila ci.

3. Idea P sychotechniki i jej rozw ój w Polsce.

4. P apierosy, alkohol i m łodzież.

5. P rz e stro g a zapobiegania w ypadkom {dla m istrzów ).

6. W alka przeciw nieszczęśliw ym w ypadkom p rz y pracy.

7. P rą d elek try cz n y p rzy c zy n ą nieszczęśliw ych w ypadków . 8. K ronika nieszczęśliw ych w ypadków .

9. P rz e stro g a zapobiegania w ypadkom (dla robotników ).

10. Nasi Zmarli.

INHAŁT.

n oiC s.

vJ

1. Vorwor.t zum 2. Jah.rga.ng.

2. Zum 30-jahrigen Jufoilaum des H errn G eneraldirektors Scberff.

2a. Unsere Jiuibilare.

3. Die Idee d e r P sychotechnik und ihre B ntw ickehng in Polen.

4. Z igaretten, Alkohol .und Jugend.

5. M ahnw orte zu r UnfaUverhiutang (fiir M eister).

6. Kampf dem UnfaM — Siche.rheit vorati!

7. Unfalle am edaktr. S łrom und erste Hilfeleistung.

8. Aus der Unfall chroni,k.

9. M ahnw orte zu r U nfallverhutung (fiir A rbeiter).

10. U nsere Toten.

OD WYDAWNICTWA.

W y d a n ie m tern ro z p o c z y n a m y d ru g i ro k n a s z e ­ g o w y d a w n ic tw a . K ie d y p rz e d ro k ie m p o s ta n o w ili­

ś m y w y d a w a ć n a s z ą g a z e tę h u tn ic z ą , z a d a n ie m n a - sz e m b y ło p rz e z tr e ś ć te jż e szk o lić o ra z p o u c z a ć o g ó ł n a s z y c h p ra c o w n ik ó w , a to z a ró w n o p rz e z o m a w ia n ie s p r a w g o sp o d a rc z y c h , ja k i z a p o ­ b ie g a n ia n ie s z c z ę ś liw y m w y p a d k o m p r z y p ra c y . W u b ie g ły m ro k u w y d a w a liś m y g a z e tę n a s z ą co d o o b ję to śc i b a r d z o u sz c z u p lo n ą i z t e ­ g o te ż p o w o d u p r a c a r e d a k c y jn a b a r d z o u c ie r ­ p ia ła ; p rz e to p o s ta n o w iliś m y r o z s z e r z y ć ją w ro k u 1930 p o d k a ż d y m w z g lę d e m . O b s z e rn a tre ś ć , u ro z m a ic o n a ilu stra c ja m i, z w s z e lk ic h d z ie d z in ż y ­ c ia g o sp o d a rc z e g o , ja k i o m a w ia n ie s p r a w so c ja l­

n y c h , m a s ta n o w ić s z a tę n a sz e j G a z e ty H u tn icze j w b ie ż ą c y m ro k u , b o w ie m c h c e m y n a s z y c h p ra c o w n i­

k ó w z a c h ę c ić do w ię k s z e g o z a in te re s o w a n ia się po - w y ż s z e m i z a g a d n ie n ia m i, c e le m ro z s z e rz e n ia w ie ­ d z y o g ó łu ; z a ś a r ty k u ły z d z ie d z in y tech n ik i, p isan e p rz e z w s p ó łp ra c o w n ik ó w n a s z y c h z a k ła d ó w , m a ją n a m s łu ż y ć d a lsz e m u szk o len iu , a to je s t z a d a n ie m n a s z e g o w y d a w n ic tw a .

S p r a w y so c ja ln e w n a sz e j g a z e c ie p o d d a je m y wolnej i rzeczow ej w y m ia n ie m y śli, k tó r e ró w n ie ż m a ją b y ć w p rz y s z ło ś c i p o śre d n ik ie m p o m ię d z y p r a ­ c o b io rc ą a p r a c o d a w c ą . S p ra w ie b e z p ie c z e ń s tw a p r z y p r a c y c h c e m y p o ś w ię c ić w ię c e j u w a g i o ra z m iejsca, p o n ie w a ż w y m a g a o n o w ię k s z e g o o ś w ie t­

le n ia . M im o ró ż n y c h z d a ń Itak z e s tr o n y p r a c o d a w ­ c y ja k i p ra c o b io rc y , sa m c e l z a p o b ie g a n ia w y p a d ­ k o m z te g o pow^odu nie m o ż e ucierpieć.

D la rzeczow ej k r y t y k i w n a s z e j G a z e c ie H u tn i­

cz e j z n a jd z ie się z a w s z e m iejsce. T ę m y śl d a je m y p o d ro z w a g ę n a s z y c h C z y te ln ik ó w o r a z z a n o s im y g o r ą c e ż y c z e n ie , b y p o m ię d z y p ra c o w n ik a m i z n a ­ la z ło się du żo c h ę tn y c h c e le m w s p ó łp r a c y i p o p a r­

c ia n a s z y c h d ą ż e ń p rz e z n a p is a n ie p o u c z a ją c y c h a r ­ ty k u łó w , a nie ja k d o ty c h c z a s .

A r ty k u ły p ro s im y s k ie r o w a ć do R e d a k c ji „ G a ­ z e ty H u tn ic z e j" — P o g o to w ie z a p o b ie g a n ia w y p a d ­ k o m p r z y p r a c y — B ra m a I.

S z c z ę ś ć B o że!

VORWORT z u n 2. ]AHRGANG.

Ais w ir u n s e re W e rk s z e itu n g v o r ein em J a h re b e g ru n d e t h a tte n , w a r u n s e r B e s tre b e n , d u rc h den In h a lt d e rse lb e n , u n s e re W e rk s a n g e h ó rig e n zu sch u - le n ; d ie s s o w o h l in w irts c h a ftlic h e r H in sich t ais aucli au-f dem G e b ie te d e r U n fa llv e rh u tu n g . N ach- dem d ie s e W e rk s z e itu n g ein J a h r in ein em b e- s c h ra n k te n U m fa n g e rsc h ie n e n ist, h a b e n w ir uns e n tsc h lo sse n , d ieselb e im J a h re 1930 w e ite r au sz u - b a u e n u n d zu v e rg ró s s e rn . W ir h a b e n u ns d abei v o n d e n G e d a n k e n leiten la sse n , d u rc h U m fa n g rei- c h e re n In h a lt u n d Illu stra tio n e n auf w irtsc h a ftlic h e n , so z ia le n un d te c h n isc h e n G e b ie t, die W e rk s a n g e h ó ­ rig e n fiir d ie se JFragen zu in te re s s ie re n u nd sie zu g ró s s e r e m W is s e n u nd D e n k e n a n z u eig n en und da- d u rc h eine g r ó s s e r e S ch u lu n g w ie b is h e r a n g e d eih en zu la s s e n . D u rc h te c h n is c h e A u fsa tze, w e lc h e aus d e r H a n d v o n W e rk s a n g e h ó rig e n sta m m e n u n d ein M itte l z«ur b e ru flic h e n W e ite rb ild u n g a lle r W e r k s ­ an g e h ó rig e n d ie n e n so llen, ist A ufgabe d e r e rw e i- te rte n W e rk s z e itu n g .

A uf so ziale m G e b ie t soli die W e rk s z e itu n g d u rc h freien un d sachlichen M e in u n g s a u s ta u sc h ein V e rm ittle r z w is c h e n d en W e rk s a n g e h ó rig e n und d e r V e rw a ltu n g sein. D e r U n fa llv e rh u tu n g soli die e r w e ite r te W e rk s z e itu n g m e h r R au m g eb en ais b ish e r, d a auf d iesem G e b ie te n och v iel d e r A ufkla- ru n g b ed a rf. T r o tz u n u b eiib riick b arer G e g e n s a tz e z w is c h e n A rb e itg e b e r u nd A rb e itn e b m e r, d a rf die U n fa llv e rh u tu n g d a r u n te r nicht leiden, da' sie d och n ic h t A n g e le g e n h e it e in e r P a r te i, so n d e rn G e m ein - g u t a lle r W e rk s a n g e h ó rig e n ist.

D ie W e rk s z e itu n g w ird im m e r e in e r sac h lic h en K ritik R au m g eb en . W ir fo r d e m d ie s e rh a lb alle u n s e re W e rk s a n g e h ó rig e n z u r ta tig e n M ita rb e it an d e r W e rk s z e itu n g auf u nd e r w a r te n eine g ró s s e re U n te rs tiitz u n g ais w ie b is h e r. E in se n d u n g e n e rb it- ten w ir an die R e d a k tio n u n s e r e r W e rk s z e itu n g

„ U n fa llv ę rh u tu n g sste lle “ T o r I.

„G liiok a u f!‘

Z OKAZU 30-lelniego JUBILEUSZU PRACY

DYREKTORA GEN. p . SCHERFFA.

N ap isał Inż. J. P i o n c z y k .

O b o k p io n ie ró w te c h n ik i, s to ją w e w ielk im p rz e m y ś le ta k ż e p io n ie rz y h an d lu . T e c h n ik i k u ­ p iec w p rz e m y ś le s ą fa k to ra m i, p ra c u ją b o w ie m w sp ó ln ie d la d o b r a d an e g o p r z e d s ię b io rs tw a , p r z e ­ to je d e n o d d ru g ie g o je s t z a le ż n y , a w k o ń c u p o ­ m y ś ln y ro z w ó j p r z e d s ię b io r s tw a je s t ich z a s łu g ą .

T y m p io n ie re m ż y c ia g o s p o d a rc z e g o G ó rn e g o Ś lą s k a je s t d y r e k to r g e n e ra ln y p. S c h e rff, k tó r y z w ie lk ą e n e rg ją p ro w a d z i in te r e s y n a s z y c h H u t. W ie lc e z a s łu ż o n y d y r e k to r

g e n e ra ln y p. S c h e rff o b c h o d z ił d n ia 2 8 -go lis to p a d a 1929 ro k u 30-leoie s w e j p r a c y w H u cie B is- m a rk a . T rz y d z ie ś c i la t! O to w d w ó c h ty c h s ło w a c h c z y ta m y p rz e s z ło ś ć n ie s tru d z o n e j jeg o d z ia ła ln o śc i. N iem niej p r a c a ta b y ła tru d n ą . Z w a ż y m y ty lk o , z ja k ic h to p o c z ą tk ó w H u ta B is ­ m a r k a do d z isie jsz y c h ro z m ia ró w się ro z ro s ła . W d o b ie o b e c n e j H u ta B is m a rk a je s t je d n e m z n a j­

m o d n ie jsz y c h z a k ła d ó w p r z e m y ­ s ło w y c h n a w sc h o d z ie . R o z w ó j te n je s t ściśle z w ią z a n y ta k ie m i n a z w isk a m i, ja k K ollm ann, M eier i S c h e rff. Z w ła s z c z a R u ro w n ia m a p. S c h e rffo w i d u żo do z a ­ w d z ię c z e n ia ; on b y ł ty m , k tó r y p o z y s k a ł p rz e m y s ł n a f to w y G alicji i z a g ra n ic ą jak o ry n k i dla

e k sp a n sji ru r , p ro d u k c ji H u ty B ism a rk a , d a ją c jej te m s a m e m m o ż n o ś ć ro z b u d o w a n ia się.

P r a c o w n ic y w H u ta c h B ism a rk a i F a lw a n a ­ z w a li p. S c h e rffa w ie rn y m i tro s k liw y m ojcem , z u w a g i n a to, że n ie z n u ż e n ie s t a r a się o p ra c ę i c h le b d la n ich .

D la z a p o z n a n ia o p in ji pu b liczn ej z g e n e ra ln y m d y r e k to r e m H u ty B is m a rk a p. S ch erffem , p o d a je m y k ró tk i opis jeg o d z ia ła ln o ś c i i z a słu g .

D y r e k to r g e n e ra ln y p. S c h e rff, o b e c n ie w 59 ro k u ż y c ia , w s tą p ił d n ia 28-go lis to p a d a 1899 ro k u ja k o d y s p o n e n t d o o d d z ia łu k u p ie c k o -h a n d lo w e g o H u ty B is m a rk a . W ty m s a m y m c z a s ie u ru c h o m io n o n o w e b u d o w le , p o s ta w io n e w o b rę b ie H u ty B is ­ m a rk a (d z isie jsz y O b e rw e r k ), ro z p o c z ę te w ro k u

1896, k tó r e w w ie lk ie j m ie rz e p r z y c z y n iły się do ro z s z e r z e n ia jej. Z te g o te ż p o w o d u k ie ro w n ic tw o o d d z ia łu h a n d lo w e g o b y ło w ie lc e z a a n g a ż o w a n e , bo z w ię k s z o n a p ro d u k c ja w o ła ła o n o w e ry n k i z b y tu .

ZUI130-JAHR. DIENST-]UBILAUM DES HERRN

GENERALDIREKTORS SC H E R FF.

V on Ing. J. P i o n c z y k .

N eb en d e n P io n ie re n d e r T e c h n ik s te h e n in d e r In d u s trie d ie P io n ie re d e s H a n d els. D e r T e c h n ik e r und d e r K aufm ann sind in d e r In d u strie F a k to re n , w e lc h e zu ein em g ed e ih lich e n U n te rn e h m e n z u sa m - m en g e h ó re n . E in e r ist auf d en A n d e rn a n g e w ie - sen . W e n n ein U n te rn e h m e n , sich zu g ro s s e r B liite e n tw ic k e lt h a t, so tra g e n b eid e d a s V e rd ie n s t d a ra n .

E in s o lc h e r P io n ie r d e s o b e rs c h le s is c h e n W irt- s c h a fts le b e n s ist u n s e r H e rr G e n e ra ld ire k to r S ch erff, w e lc h e r m it g r o s s e r E n e rg ie die k au fm a n n isc h e n G e sc h a fte u n se - r e r W e rk e le ite t. A m 28. N o vem - b e r 1929 b lic k te H e r r G e n e ra ld i­

re k to r S c h e rff auf ein 3 0 -jah rig e s W irk e n in d e r B is m a rc k h iitte zu- riick . D re is sig J a h r e ! In d ie s e n b eid en W o rte n lieg t eine g ro s s e V e rg a n g e n h e it und ein g ro s s e s S tiick A rb e it, w e n n m an b e d e n k t, a u s w e lc h k lein en A n fan g en sich die B ism a rc k h u tte zu ih r e r h eu - tig en B e d e u tu n g e n tw ic k e lt h at, so d a s s sie ais ein es d e r m o d e rn - ste n W e rk e d es O s te n s a n z u s e - hen ist. D iese E n tw ic k e lu n g is t m it den N am en K ollm ann, M e ie r und S ch erff en g v e rk n iip ft. In sb e - s o n d e re d a s R o h rw e rk h a t H e rrn G e n e ra ld ire k to r S c h e rff v iel zu v e rd a n k e n , d e n n e r i s t e s g e w e - sen, w e lc h e r in d e r g a liz isc h e n u n d a u s la n d isc h e n N a p lith a -In d u s trie g ro s s e A b s a tz - m ó g lic h k e ite n fu r die in B ism a rc k h iitte h e rg e s te llte n R o h re fa n d u nd d a d u rc h v iel zu m A u sb a u d e s R o h r- w e r k s b e itru g .

D ie A rb e ite rs c h a ft d e r B is m a rc k - u n d F a lv a - h u tte n e n n t H e rrn S c h e rff m it R e c h t ih re n tr e u s o r - g en d e n V a te r, w e lc h e r u n e rm u d lich b e s tr e b t ist, fiir A rb e it u n d B r o t s e in e r A rb e ite r zu so rg e n .

N a c h s te h e n d ein k u rz e r A b ris s s e in e s S ch affen s in d e r B is m a rc k h iitte a is V e rsu c h , sein e T a tig k e it und V e rd ie n ste zu w iird ig e n .

«

H e r r G e n e ra ld ire k to r S ch erff, w e lc h e r je tz t im 59. L e b e n s ja h re s te h t, t r a t am 28. N o v e m b e r 1899 ais D is p o n e n t in die k a u fm a n n isc h e und H a n d e ls a b te i- lung d e r B is m a rc k h iitte ein. E s w a r die Z eit, in d e r die im J a h r e 1896 b e g o n n e n e n N e u b a u te n d e s O b e r- w e r k s in B e trie b k a m e n , die eine w e s e n tlic h e E r- w e ite r u n g d e r B is m a rc k h iitte b e d e u te te n u nd iiir die v e r m e h r te P ro d u k tio n ein e g ro s s e A u s d e h n u n g

W ro k u 1898 u ru c h o m io n o n o w y o d d z ia ł dla fa b ry k a c ji ru r. D z ięk i z n a n y c h w y ro b ó w H u ty B is ­ m a rk a , w s z e c h s tro n n e j p ro p a g a n d y s p rz e d a ż y , z a ­ p o trz e b o w a n ie b y ło ta k w ielk ie, że m u sian o p r z y ­ s tą p ić do ro z b u d o w y R u ro w n i, pom im o ogólnego k r y z y s u i u p a d k u ż y c ia g o s p o d a rc z e g o w o w y c h c z a s a c h w p rz e m y ś le ż e la z n y m . D o d alszej ro z b u ­ d o w y te g o o d d z ia łu p rz y s tą p io n o w ro k u 1902, n a ­ to m ia s t w ro k u 1905/06 w u z u p e łn ie n iu p ro g ra m u fa b ry k a c ji ru r, trz e b a b y ło p o s ta w ić n o w y g m ach , p rz e z n a c z a ją c go ró w n o c z e ś n ie n a o d d ział s p a w a ­ n ia ru r . P . S c h e rff ja k o zd o ln y o rg a n iz a to r oddz.

s p rz e d a ż y , z n a la z ł i d la te j p ro d u k c ji n o w e ry n k i z b y tu , k tó r e d a ły w re z u lta c ie z a d o w a la ją c e d o ­ c h o d y .

P . S ch erff, o trz y m u ją c w ro k u 1902 p ro k u rę , b y ł niem niej z a in te re s o w a n y w p rz y łą c z e n iu i n a ­ b y ciu H u ty F a lw a p rz e z H u tę B is m a rk a ; b ra ł c z y n ­ n y u d z ia ł w u k ła d a c h , p ro w a d z o n y c h w r. 1906, o r a z w z a w a rc iu ta k o w y c h .

P o d c z a s złej k o n ju n k tu ry w ro k u 1907, p. S c h e rff m iał nie m a łe k ło p o ty ; n ie tra c ił jed n ak g ło w y i b y ł pod ty m w z g lę d e m c z ło w ie k ie m nie-

Bogactwem twoim z d r o w i e —

strzeż je dobrze!

u stę p liw y m . Je g o h a s łe m b y ło m o d e rn iz o w a ć i b u ­ d o w a ć , u w a ż a ją c te n ś ro d e k jak o w a lk ę p rz e c iw k o n k u re n c ji. M y śl tę z r e a liz o w a ł w sp ó ln ie z k ie ­ ro w n ic tw e m H u ty B ism a rk a p o m y śln ie. O d m ien ­ n y m z g o ła b y ł ro k 1912, k o n ju n k tu ra b y ła p o ­ m y śln ie js z ą . W d w a la ta p óźniej w y b u c h ła w o jn a ś w ia to w a ; H u ta B ism a rk a m ia ła w ielk ie z a d a n ie do sp e łn ie n ia . C z y fa k ty c z n ie s ta ła n a w y s o k o ś c i z a ­ d a n ia ? T a k ! — o tem d a ła ś w ia d e c tw o w o jn a ś w ia ­ to w a , a to d z ię k i p rz e p ro w a d z o n e m w p o p rz e d n ic h la ta c h in w e s ty c y j i u lep sze ń w o d d z ia ła c h H u ty . N ie b y ła b y w s ta n ie ty m za d a n io m s p ro s ta ć , nie m a ją c o d p o w ie d n ic h u rz ą d z e ń te c h n ic z n y c h . W d o ­ w ó d ty c h z a s łu g z o s ta ł p o w o ła n y n a z a ­ s tę p c ę c z ło n k a z a rz ą d u w ro k u 1913, w n a s tę p n y m już r o k u b y ł ty lk o je d y n y m z a s tę p c ą c z ło n k a z a ­ rz ą d u , a w p a ź d z ie rn ik u 1916 ro k u p o w o ła n y z o s ta ł n a p ra w d z iw e g o c z ło n k a z a rz ą d u , ob o k d y r e k to r a g e n e ra ln e g o D r. M e ie ra . W ro k u 1920 p o w o ła n y z o s ta ł n a d y r e k to r a g e n e ra ln e g o H u ty B ism a rk a . W c ię ż k ic h w a lk a c h p o lity c z n y c h w la ta c h 1 9 1 9—1 9 2 1, ja k o c z ło w ie k n a w s k r ó ś ro z tr o p n y o ra z c ie s z ą c y się w s z e c h s tro n n y m sza c u n k ie m , słu ż y ł z a w s z e d o b re m i ra d a m i, to te ż nie m a łe w y ś w ia d ­ c z a ł p rz y s łu g i.

O cz e m za p o m n ie ć nie n a le ż y , to w ie lk ie t r a n s ­ a k c je p rz e p ro w a d z o n e w o w y c h c z a s a c h ; w y ­

d e r A b s a tz o rg a n isa tio n d u rc h die k a u fm a n n isc h ę L e itu n g e rfo rd e rte n . Im J a h re 1898 w a r ais n eu e r B e trie b s z w e ig die R ó h re n fa b rik a tio n aufg eno m m en w o rd e n , die b a ld , d an k d e r G iite d e r B ism a rc k h u t- te r E rz e u g n iss e und d e r u m sich tig e n V e rk a u fs p ro - p a g a n d a , einen d e r a r tig e n A b s a tz fand, d a ss das n eu e R o h rw e rk sch o n n ac h ein em J a h re e r w e ite r t w e rd e n m u s s te , tr o tz d es d am alig en allg em ein en R iickgaw gs d e s W irts c h a fts le b e n s in d e r E isen in d u - strie . Im J a h r e 1902 e r w ie s sich eine n eu e V e r- g ró s s e ru n g d ie s e r A b teilu n g ais n o tw e n d ig und 1905/06 m u s s te z u r E rg a n z u n g d es R o h rfa b rik a - tio n s p ro g ra m m e s zu einem N eu b au d es R ó h re n - s c h w e is s w e rk e s g e s c h ritte n w e rd e n . D ie v e rk a u fs - o rg a n is a to ris c h e F a h ig k e it d es H e rrn S ch erff h a t au ch d iesem T e il d e r B is m a rc k h u tte r P ro d u k tio n s ta rk e n A b s a tz u n d b e frie d ig e n d e E rlo s e v e rsc h a fft.

A n d e n V e rh a n d lu n g e n und A b sch lu ssen , die die E r w e rb u n g u n d A n g lied eru n g d e r F a lv a h u tte zum Z iele h a tte n , w a r H e rr S ch erff, w e lc h e r b e- re its im J a h r e 1902 P r o k u r a e rh a lte n h a tte , im J a h re

1906 h e r v o r r a g e n d b e te ilig t.

In d e r Z eit d e r n ie d e rg e h e n d e n K o n iu n k tu r, die im J a h re 1907 e in s e tz te , h a tte au ch H e rr S c h e rff

G e s u n d h e i t ist Reichtum —

bewahre sie gut!

einen s c h w e re n S ta n d . E r liess a b e r d en M u t n ich t sin k en , s o n d e rn fiih rte m it d e r L e itu n g d e r B is- m a rc k h u tte d e n K o n k u rre n z k a m p f m itte ls M o d ern i- sieru iłg un d E rw e ite ru n g d es W e rk e s e rfo lg re ic h d u rch . D a s J a h r 1912 b ra c h te scho n eine e rh e b lic h e B e s s e ru n g d es G e sc h a fts. G a n z b e s o n d e r s a b e r k a m die E rw e ite ru n g un d V e rv o llk o m m n u n g d e r W e rk s a n la g e n ' in d en d a ra u ffo lg e n d e n K rie g sja h re n z u r G eltu n g , die an die B is m a rc k h u tte g ro s s e A n - fo rd e ru n g e n ste llte n , d en e n g e r e c h t zu w e rd e n sie n u r w e g e n d ie s e r v o ra n g e g a n g e n e n u m sich tig e n A u sg e sta ltu n g in d e r L a g e w a r. D ie V e rd ie n ste , w e lc h e sich H e rr S c h e rff h ieru m e rw o rb e n h a tte , w u rd e n d u rc h sein e im J a h r e 1913 erfo lg te B e s te l- lung zum e rs te n s te llv e rtre te n d e n V o rs ta n d sm it- glied a n e rk a n n t. Im n a c h s te n J a h re w a r e r alleini- g e s s te llv e rtre te n d e s Y o rs ta n d sm itg lie d , u nd im O k to b e r 1916 w u rd e e r zum o rd e n tlic h e n Y o rs ta n d s ­ m itg lied n e b e n G e n e ra ld ire k to r D r. M eier e rn a n n t.

Im J a h re 1920 seh e n w ir ihn ais G e n e ra ld ire k to r an d e r S p itz e d e r B ism a rc k h u tte , d e r e r in den s c h w e re n p o litisch e n W irr e n d e r J a h r e 1919— 1921 d u rc h sein en u m sich tig e n , a u sg le ic h e n d e n R a t und die allseitig e W e rts c h a tz u n g , die e r a is M en sc h g e- n oss, n ich t h o ch g e n u g an z u sc h la g e n d e D ien ste le is te te .

V on g ro s s e n g e sc h a ftlic h e n T ra n s a k tio n e n au s d ie s e r Z eit, an d en en H e rr S ch erff einen h e r v o r r a -

b itn y b ra ł w nich u d z ia ł p. S ch erff. N a b y to w ro k u 1917 z a k ła d y „ W e s tfa lis c h e S ta h lw e r k e " w B o ­ ch u m i E is e rfe ld ; b y ły o n e c z y n n e a ż d o ro k u 1921 ja k o H u ta B ism a rk a , od d z. B o ch u m . W z w ią z k u z te m H u ta B is m a rk a n a b y ła w ię k s z o ś ć u d z ia łó w k o p a ln i k ru s z c u „N eue H a r d t“ w S ie g e rla n d i zo ­ s ta ła jej w ła ś c ic ie lk ą . P r o d u k ta j a k : s z p a t (s y d e ry t) i p ie rw s z o rz ę d n y p o ły s k ż e la z n y , w y d o b y w a n e z k o ­ palni tej, b y ł y n ie z b ę d n e m i d o w y ro b u ż e la z a i stali.

N a stę p n ie k ilk a c y fr od c z a s u n a le ż e n ia p. S c h e rffa d o H u ty B is m a rk a . W ro k u s p r a w o ­ z d a w c z y m 1899/1900, H u ta B is m a rk a z a tru d n ia ła 3150 ro b o tn ik ó w , d z isia j n a to m ia s t ju ż lic z y p o n ad 7.500. W y tw ó r c z o ś ć sta li ru r o w e j w z ro s ła w ty m s a m y m c z a s ie z 85.315 t. n a ca. 345.000 t. w r. 1929.

Ja k o k u p ie c - o rg a n iz a to r, jak o c z ło w ie k e n e r­

g ic z n y o w s z e c h s tro n n y c h z a le ta c h , p. S c h e rff n a j­

w ię k s z e o k a z a ł z a in te re s o w a n ie dla R u ro w n i.

W z a k r e s w y tw ó r c z o ś c i w c h o d z ą n a s tę p u ją c e w y ­ ro b y , a m ia n o w ic ie : r u r y s ta lo w e b e z s z w u w s z e l­

k ich ro d z a jó w (r u ry g a z o w e , o g rz e w a ln e , k o łn ie ­ r z o w e i w ie rc e n io w e , r u r y p rz e w o d o w e , s ta lo w e i k ie lic h o w e dla o ło w ia n y c h u sz c z e ln ie ń ), o ra z r u r y s p a w a n e w o d o g a z e m dla w s z e lk ic h c e ló w . Z w ią ­ z a n a z te m ro z b u d o w a R u ro w n i d o w o d z i n iezb icie, że z b y t ty c h w y r o b ó w h u tn ic z y c h s ta le w z ra s ta ł, a to d z ię k i s ta ra n io m d y r e k to r a g e n e ra ln e g o p. S c h e rffa .

Musisz tor minąć —

p a trz zaw sze na obie strony!

Ś m ia ło m o ż n a n a z w a ć , i to zu p e łn ie b e z p r z e ­ s a d y , d y r e k to r a g e n e ra ln e g o p. S c h e rffa je d n y m z n a jz d o ln ie jsz y c h p io n ie ró w ż y c ia g o s p o d a rc z e g o G ó rn e g o Ś lą s k a . Z n ie s ła b n ą c ą e n e rg ją p ra c u je n ad te m , b y p o w ie rz o n ą m u H u tę ja k n a jb a rd z ie j ro z b u ­ d o w a ć 'i m o d e rn iz o w a ć . Je g o zd o ln o ścio m jak o k u p c a i o rg a n iz a to ra , H u ta B is m a rk a m a do z a ­ w d z ię c z e n ia , że n ie ty lk o m o że w s p o m n ie ć o dum -' n y c h tra d y c ja c h z d a w n y c h c z a só w , le c z w o b e c ­ n y c h c z a s a c h m o że się p o sz c z y c ić , ż e je s t o d o so b - n io n em p rz e d s ię b io rs tw e m o ta k sz y b k im ro z w o ju .

O s ta tn ie la ta jeg o d z ia ła ln o śc i p o ś w ię c a c a łk o ­ w ic ie w s p ó łp ra c y z te c h n ic z n y m d y re k to r e m g e n e ­ ra ln y m D r. K a lle n b o rn e m , k tó re g o d łu g o le tn ie b o ­ g a te d o św ia d c z e n ia , c z e rp a n e w p ie rw s z y c h w o - gó le H u ta c h Z a g łę b ia S a a r y , L o ta ry n g ji, L u k s e n - b u rg u i z a c h o d n ic h N iem iec , tu d z ie ż w A nglji i A m e ­ ry c e , są d o b rz e z n a n e. D zięki jem u p rz e p ro w a d z o ­ no n a w ie lk ą s k a lę p ro g ra m ro z b u d o w y H u ty B is ­ m a rk a i F a lw y . P o z re a liz o w a n iu te g o p ro g ra m u , H u ta B is m a rk a za jm u je jedno z c z o ło w y c h m iejsc n a w s c h o d z ie w w a lc e k o n k u re n c y jn e j ta k w k r a ju ja k i z a g ra n ic ą .

P o w s ta ły n a s tę p u ją c e n o w e b u d o w le z w sz e i- kiem i ń o w o c z e s n e m i u rz ą d z e n ia m i, a m ia n o w ic ie :

. e le k tr y c z n a c z y s z c z a ln ia g a z ó w w ie lk o p ie c o ­ wych. (p ie rw s z a te g o ro d z a ju w P o ls c e );

zakład, a g g lo m e ra c y jn y s y s t. D w ig h t L lo y d , k tó r y u m o żliw i z u ż y c ie k ra jo w e j b ru n a tn e j r u ­ d y ż e la z n e j w p ie c a c h h u tn ic z y c h , d la c e ló w . g o s p o d a r c z y c h ; ,

je d e n z b io rn ik k ru s z c u , u m o ż liw ia ją c y s z y b k i i tan i tr a n s p o r t do w ie lk ic h p ie c ó w :

g e n d e n A n teil h a tte , is t d ie 1917 e rfo lg te E r w e r - bung d e r „ W e s tfa lisc h e n S ta h lw e rk e " in B o ch u m und E ise rfe ld zu n en n e n , d ie ais „ B is m a rc k h u tte , A bt. B o c h u m " b is 1921 a u fre c h t e rh a lte n w u rd e . Im Z u sa m m e n h a n g e d a m it g e la n g te d ie B is m a rc k ­ h u tte in den B e sitz d e r K u x e n m e h rh e it d es E rz b e rg - w e r k s „N eue H a rd t" im S ie g e rla n d , d e re ń P ro d u k te (S p a te is e n s te in un d h o c h w e rtig e r E ise n g la n z ) fiir d ie E ise n - und S ta h le rz e u g u n g d e r B is m a rc k h u tte v o n W ic h tig k e it w a re n .

E s m ó g en h ie r einige Z ah lenangalben au s d er Z eit, s e it w e lc h e r H e rr S ch erff d e r B is m a rc k h u tte a n g e h ó rt, P la tz finden. Im G e s c h a fts ja h r 1899/1900 b e tru g die A rb e ite rz a h l d e r B is m a rc k h u tte 3150, h e u te b e tr a g t sie iib er 7500. D ie E rz e u g u n g von R o h s ta h l s tie g im g leich e n Z e itra u m v o n 85315 t.

auf ca. 345.000 t. im J a h r e 1929.

D a s G e b ie t, auf dem sich d as k a u fm a n n isc h e u n d o rg a n isa to riisc h e G en ie d e s H e rrn S ch erff, sein k lu g e r B lick und e n e rg is c h e r W ille b e s o n d e rs offen- b a r te n , ist d a s v o rh e r e r w a h n te R ó h re n g e s c h a ft, d a s n a h tlo se S ta h lro h re a lle r A rt (G a s- un d S ie d e - ro h r e , F la n s c h e n - und B o h rro h re , L e itu n g s ro h re , S ta h lrm iffe n ro h re fiir B leidichturag) und w a s s e r g a s - g e s c h w e is s te R o h re fiir die v e rs c h ie d e n s te n Z w e c k e u m fasst. D ie d a m it v e rb u n d e n e n E rw e ite ru n g e n d e s R o h rw e rk s b e w e ise n , w ie d a s G e sc h a ft in die- se n A rtik eln , d a n k d e n b e s o n d e re n B em u h u n g en d es H e rrn G e n e ra ld ire k to r s S ch erff, s ic h a n d a u e rn d hob.

Musst du Gleise iiberschreiten —

schau zu vo r nach beiden Seiten!

M ann k a n n o h ne zu u b e rtre ib e n b e h a u p te n , d a s s u n s e r H e rr G e n e ra ld ire k to r S c h e rff zu den -er- fo łg re ic h s te n P io n ie re n d es o b e rsc h le s is c h e n W ir t- s c h a fts le b e n s g e h o rt. M it nie e rla h m e n d e r E n e rg ie ist e r u n e n tw e g t b e s tr e b t, d a s ihm a n v e r tr a u te W e rk w e ite r a u s z u b a u e n u n d zu m o d e rn isie re n . S e in e r k au fm a n n ise h e n und o rg a w isa to risc h e n L e i­

tu n g v e r d a n k t die B is m a rc k h u tte n ic h t n u r sto lze T ra d itio n e n au s d e r v e rg a n g e n e n Z eit, so n d e rn a u c h eine s e lb s t fiir m o d e rn e Y e rh a ltn iss e im O ste n v e re in z e lt d a s te h e n d e A u fw a rts e n tw ic k e lu n g .

In die le tz te n J a h r e s e in e r T a tig k e it fallt die Z u s a m m e n a rb e it m it d em te c h n isc h e n G e n e ra ld ire k ­ to r D r. K allen b o rn , d e sse n la n g ja h rig e re ic h e E r- fa h ru n g e n auf den e rs te n H iitte n w e rk e n d e s S a a r - g e b ie ts , L o th rin g e n s , L u x e m b u rg s u n d W e s td e u ts c h - lan d s s o w ie E n g la n d s u n d A m e rik a s g e n iig e n d b e - k a n n t sind. Ihm ist d ie g ro s s z u g ig e D u rc h fiih ru n g d e s N eu b au - und U m ib aup ro gram m s d e r B is m a rc k - und F a lv a h iitte zu v e rd a n k e n , w e lc h e s d ie s e W e rk e in die L a g e v e r s e tz te , im K o n k u rre n z k a m p f m it dem In- und A u slan d m it an e r s te r S te lle im O s te n zu ste h e n .

F o lg e n d e N eu - und U m b au ten sind b e s o n d e rs ę r w a h n e n s w e r t:

eine e le k tris c h e G ic h tg a s re in ig u n g (die e rs te d ie s e r A rt in P o le n ),

eine A g g lo m e rie ra n la g e S y s te m D w ig h t-L lo y d , w e lc h e u n s e rm ó g lic h t, a u c h die e ise n a rm e n inlan- d isc h e n B ra u n e is e n e rz e fiir d e n H o c h o fe n b e trie b w irtschaftW ch m v e r w e rte n ,

eine E rz b u n k e ra n la g e , d ie es e rm ó g lic h t, die E rz e billig und sch n e ll zu d en H o c h ó fen zu sch affen .

6 ^— g ru p ę n a jn o w s z y c h p ie c ó w k o k s o w n ic z y c h z o g rz e w a n ie m g a z o w e m w ie lk ic h p iecó w , k tó re ja k na sto su n k i g ó rn o ś lą sk ie d o s ta rc z a ją w y b o rn y k o k s, p rz e z n a c z o n y dla w ie lk ic h p ie­

có w , p o d w y ż s z a ją c te m sa m e m zd o ln o ść w y ­ tw ó rc z ą ta k o w y c h ;

n o w y 100 to . p iec m a rty n o w y , w y w r ó c e n io w y , k tó r y ró w n o c z e ś n ie m oże s łu ż y ć z a m ie sz a d ło i z a f r y s z e r k ę ;

dla p rz e p ro w a d z e n ia w ie lk ie g o p ro g ra m u e le k ­ try fik a c y jn e g o H u t n a p rz y s z ło ś ć , u sta w io n o w sp ó ln ą p r a c ą z P o z n a ń s k ą F a b r y k ą M a sz y n H. C e g ie lsk i w ielki k o c io ł b e z s z w u (n a jw ię k ­ s z y w P o ls c e ) o 1200 qm . p o w ie rz c h n i o g rz e ­ w a ln e j; u m o żliw iło to u s ta w ie n ie w C e n tra li e le k try c z n e j n o w e j tu rb in y o 25.000 K W ., a H u­

ta B ism a rk a z n a la z ła się w te m p o ło żen iu , że m o że w y t w a r z a ć p rą d o w ie le ta ń s z y .

C ałkiem , p rz e b u d o w a n o s ta r ą , już n ie k o n k u ­ re n c y jn ą W a lc o w n ię b la c h y c ie n k ie j; n a p ę d y z a ­ m ienion o n a e le k try c z n e , o ra z rozibudow ano m ie j­

sc e ja k i sp o só b z le w a n ia . P r z e b u d o w y w łą c z n ie p ie c y , z o s ta ły p rz e p ro w a d z o n e b e z jak ic h k o lw ie k p r z e r w w p ro d u k c ji.

Z a m ó w ie n ia n a r u r y s p a w a n e g a z e m , z c z a s e m s ta le się k u rc z y ły , to te ż d y re k c ja z m u szo n a b y ła p rz e p ro w a d z ić b u d o w ę n o w e j W a lc o w n i R u r b e z sz w u , k tó r a w y k o n u je w o b e c n y m c z a s ie n a jw ię k s z y w y m ia r r u r b e z s z w u c a łe g o ś w ia ta . P o z a te m p r z y ­ łą c z o n o do R u ro w n i W a lc o w n ię p o s z e rz a ją c ą n a j­

n o w s z e g o s y s te m u ; c z y n i o n a z a d o ś ć w sz e lk im w y m a g a n io m k lije n te li pod w z g lę d e m ż ą d a n y c h w y m ia ró w .

W W a lc o w n i b la c h y g ru b e j, za m ie n io n o n a p ę d p a r o w y n a ta k iż sa m e le k tr y c z n y .

C e n tra la g e n e ra to ró w , p rz e z n a c z o n a d la g a z o ­ w e g o o g rz e w a n ia w s z e lk ic h p ie c ó w o g rz e w n ic z y c h i ż a rz e ln ic z y c h H u ty B ism a rk a , z o s ta ła zn a czn ie ro z s z e rz o n ą .

D y r e k to r g e n e ra ln y p. S c h e rff po 30 la ta c h , z w ie lk ie m z a d o w o le n ie m i s a ty s fa k c ją m o że p a ­ tr z e ć n a m in io n e la ta s w e j b o g a te j p ra c y . P o n ie w a ż c ie s z y się n a jle p s z e m z d ro w ie m , ta k H u ta B ism a rk a , ja k i c a ły z a in te r e s o w a n y g ó rn o ś lą sk i p rz e m y s ł ż e ­ la z n y s ą w p rz e ś w ia d c z e n iu , ż e w ie lc e się p r z y ­ c z y n i b o g a tą , w s z e c h s tro n n ą w ie d z ą s w o ją d o u l­

że n ia c ię ż k ie g o p rz e sile n ia g o s p o d a rc z e g o , k tó re o b e c n ie p r z e ż y w a ż y c ie g o s p o d a rc z e .

S e rd e c z n e m i sw o b o d n e m o b c h o d z en iem się, d y r e k to r g e n e ra ln y p. S c h e rff n ie ty lk o , że p o z y s k a ł so b ie d u że g ro n o p rz y ja c ió ł, ale i u u rz ę d n ik ó w i ro b o tn ik ó w , ta k H u ty B ism a rk a ja k F a lw y , z n a ­ lazł d la sieb ie w ielk i sz a c u n e k jak o p rz e ło ż o n y , k tó r y s t a r a się o d o b ro w s z y s tk ic h . Z d a ła od w sz e lk ie j p o lity k i, m a ją c ty lk o d o b ro ż y c ia g o s p o ­ d a rc z e g o n a o ku, c ie s z y się w ielk iem p o w a ż a n ie m ta k k ó ł g o s p o d a rc z y c h ja k i w ła d z rz ą d o w y c h n a ­ sz e g o P a ń s tw a .

U rz ę d n ic y i ro b o tn ic y w H u ta c h B ism a rk a i F a l­

w y w r a z z p rz y łą c z o n e m i z a k ła d a m i w y r a ż a ją g o ­ r ą c e ż y c z e n ie , b y ich p rz e ło ż o n y i d y r e k to r g e n e ­ ra ln y p. S c h e rff z o k a z ji 3 0 -letn ieg o ju b ileu szu p r a ­ c y d o ż y ł d łu g ic h la t w p ełn i z d r o w ia i rz e ź k o śc i, b y p o m y ś ln ą d z ia ła ln o ś c ią sw o ją m ó g ł n a d ą ł s łu ­ ż y ć , d la d o b ra n a s z e g o k ra ju .

S z c z ę ś ć B o że!

eine n eu e m o d e rn e K o k so fe n g ru p p e m it H och- o fenigasbeheizung, die ein en fiir o b e rs c h le s is c h e V e rh a ltn isse v o rz iig lich en H o c h o fen k o k s liefert, w e lc h e r ein e w e se n tlic h e L e is tu n g s s te ig e ru n g d er H o ch ófen z u r F o lg ę h a tte ,

ein n e u e r k ip p b a re r 100 t. M artin o fe n , d e r g le ic h z e itig a is M isc h e r und- V o rfrisc h e r b e trie b e n w e rd e n k an n ,

z u r D u re h fu h ru n g eines g ro ssz iig ig e n , w e it- sc h a u e n d e n E le k trifiz ie ru n g s p ro g ra m m s d e r H iitten w u rd e ein D a m p fk e sse l v o n 1200 qm H eizflach e (d e r g ró s s te in P o le n ) in G e m e in sc h a fts a rb e it m it d e r P o s e n e r M asc h in e n fa b rik H. C eg ielsk i a u ig e - ste llt. D a d u rc h k o n n te d e r A u sb au d e r e le k tris c h e n C e n tra le um eine 25 .0 0 0 -K W -T u rb in e d u rc h g e fu h rt w e rd e n , w e le h e d ie W e rk e in d ie L a g e s e tz t, d e n e rfo rd e rlie h e n e le k tris c h e n S tro m d e n k b a r billig h e rz u ste lle n .

In B is m a rc k h u tte w u rd e d a s v e r a lte te , n ich t m e h r k o n k u rre n z fa h ig e F e in b le c h w a lz w e rk v on G ru n d auf u m g e b a u t, die A n trieb e w u rd e n e le k trifi- zie rt, die A rb e its w e is e ais F lie s s a rb e it a u s g e b a u t.

D ie s e r g a n z e U m b a u ein seh liesslieh d e r O efen w u rd e v o rg e n o m m e n , o h n e d a ss eine P ro d u k tio n s - u n te rb r e c h u n g e in tra t.

D ie sta n d ig z u ru c k g e h e n d e N a c h fra g e n a c h g a s g e s c h w e is s te n R ó h re n v e r a n la s s te die G e n e ra l- d irek tio n , d e n N e u b au e in e r n a h tlo se n R o h r s tr a s s e d u rc h z u fu h re n , w e lc h e z. Z t. d ie g ró s s te n n ah tlo sen R o h rd im e n sio n e n d e r W e lt h e rs te llt. An d a s R o h r- w e rk is t fe rn e r a n g e sc h lo sse n ein A u fw e ite w a lz - w e r k n e u e s te n S y s te m s , w e lc h e s d en g ró s s te n A n- fo rd e ru n g e n des K u n d e n k re ise s auf G ro sse d e r D i- m en sio n en gen iigt.

Im G ro b e is e n w a lz w e rk w u rd e d e r a lte D a m p f- a n trie b d u rc h ein en e le k trisc h e n A n trieb e r s e tz t.

D ie Z e n tra lg e n e ra to re n a n la g e w u rd e e r w e ite r t fu r die G a sb e h e iz u n g s a m tlic h e r W a rm - u n d G liih- ófen d e r B ism a rc k h u tte .

H e rr G e n e ra ld ire k to r S c h e rff k a n n h e u te nach 3 0 -ja h rig e r, m it a u s s e ro rd e n tlic h e m E rfo lg b e g le i- te t e r T a tig k e it m it v o lls te r B efrie d ig u n g un d G e- n u g tu u n g au f sein a rb e its r e ic h e s L eb e n zu riic k - blick en . D a e r sich no ch d e r b e s te n G e su n d h e it e r- fre u t, d a rf die B ism a rc k h u tte und m it ih r die o b e r­

sc h le sisc h e E ise n in d u strie z u v e rs ic h tlic h hoffen, d a s s sein k a u fm a n n isc h e r S c h a rfb lic k , seiin re ic h e s W is s e n u n d se in e o rg a n is a to risc h e n F a h ig k e ite n ihr n o c h la n g e e rh a lte n b leib en und z u r U e b e rw in d u n g d e r g e g e n w a rtig e n K risis, in d e r sich u n s e r W ir t- sc h a ftsle b e n b efin d e t, erfolgreiich b e itra g e n w e rd e n .

D u rc h sein en h e rz lic h e n u n d g em u tlic h en U m - g a n g h a t sich H e rr G e n e ra ld ire k to r S c h e rff n ich t n u r ein en g ro s s e n F re u n d e s k re is e rw o rb e n , so n d e rn au ch die g e s a m te B e a m te n - u n d A rb e ite rs c h a ft d e r B is m a rc k - und F a lv a h u tte s c h a tz t ihn ais einen V o rg e s e tz te n , w e lc h e r s te ts au f ih r W o h l b e d a c h t ist. V on je d e r P o litik sich fe rn h a lte n d und n u r d ie W irts c h a ft im A uge b e h a lte n d , e r fre u t sich H e rr G e n e ra ld ire k to r S c h e rff d es g ró s s te n V e rtra u e n s d e r W ir ts c h a f ts - un d a u c h R e g ie ru n g s k re is e u n s e -

re s p o ln isch en S ta a te s .

D ie g e s a m te B e a m te n - u n d A rb e ite rs c h a ft d e r B ism a rc k - und F a lv a h u tte so w ie d e r zu g e h ó rig e n W e r k e w u n s c h t ih rem V o rg e s e tz te n und G e n e ra l­

d ire k to r zu sein em 3 0 -jah rig e n D ien stju b ilau m , d a s s ihm n o c h r e c h t v iele J a h r e e rfo lg re ic h e n W irk e n s zum W o h le u n s e re s L a n d e s b e sc h ie d e n sein m ó g en .

„ G lu c k a u f!“

obcłi p ra c L. p.

Lfd.

Nr.

1 2 3 4 5

6

7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 2 3 2 4 25 2 6 27 28 2 9 3 0 31 32

_ 7 ^_

Nasi Jubilaci

Huty Bismarka i Falwa.

iżej w y s z c z e g ó ln ie n i u rz ę d n ic y i ro b o tn ic y dzili w u b ie g ły m 1929 r o k u 2 5 -letn i ju b ile u sz

w H u ta c h B is m a rk a i F a lw a :

Unsere iul

der Bismarck- und f N a c h ste h e n d e A n g e ste llte ten im v e rg a n g e n e n J a h r e 192!

T a tig k e it in d e r B is m a rc k - und b lic k e n :

N azw isko i im ię Zu- und Yorname

A rn d t W a lte r B o n k K aro l B o g a c z e k Jan B ro ll M ik o łaj B a s s E m an u e l B u b a Ig n a c y B ro m m e r W ilh elm B a ra n e k F ra n c is z e k C o falla Ja n

C h y tr y F ra n c is z e k D z id a A n d rz e j

D rz e w ie c k i F ra n c is z e k D u d a A u g u sty n

D o b io rż Jó z e f D o n o th W ilh elm D u d a II F ra n c is z e k D o lez ik T eo fil D e k a rs k i A n to ni F o x Jó ze f

F a m u lla A u g u s ty n G u se Jó ze f

G ru c h o t T e o d o r G liicklich W in c e n ty G a ttn e r M ic h a ł G ro s s F ra n c is z e k G a lb a s H e n ry k G re g o rc z y k B ru n o G o m o n Ja n

G re g ie re k J a n H y p p a F r a n c is z e k H im m el R y s z a r d H o n e sc h F ra n c is z e k

Zaw ód Berof

szef koresp. Oddz. handlow y

Chef K orresp. H andelsabt.

a s y ste n t biurow y Stalow nia

Biiro^Assist'. G usstahlw erk

m istrz W alcow nia hut

M eister Rotorwiaizwerik

rew izor R urow nia

Rewisor Ro-hrwerlk

kokifow y -Martynowimai

Kokallenmanii M artinw erk

żarzelnilk Wialc. blachy cienkiej

Gliiher F em blechw aizw e rfc

imiiitrz ' M lotow nia

M eister H am m erw erk

w alcerz W alcow nia

W ałzer Wailzwerik FMi.

heblarz Ruch m aszynow y

Hotoler Maschfabeitr. ‘U/W.

to k a rz R urow nia

D reher R ohrw erk

m u rarz O ddział budow lany

Miaiuirer Bauiaibteilunig

robotnik m agaz. Elektrow nia Mag. A rbeiter Elekta. B etrieb

sternik Ruch maiszymowy

Steuarman.n M asch. B etr. O/WL

w agow y W al. M achy grubej

V erw ieger G robw alzwerlk

kow al M lotow nia

fiam m e rschm ied H am m erw erk

I. strzy g a cz W alcow nia

Vio(r Schneider W lalzwerk F ‘h.

urzędnik biurow y Za-r,z. m a teria łó w

Biiriobeamte Mait. Verw. Fh.

werkimisitrz E lektrow nia

W erfcm eister Elektr. B etrieb

robotnik Kolona inv.

A rbeiter Inv. Kolonne

d ozorca ta b lic y rozdziel. E lektrow nia

Schiaittafelw. Elektr. B etr.

ślusarz iAdmimistracja

Schlosser Verw. G ebaude

dozorca w indy M arltynownia

A ufzugsw arter M artinw erk

robotnik M agazyn stalow ni

A rbeiter Guisstahhnaig.

st. kow al R urow nia

Vorschmiied R ohrw erk

m aszynista Ruch m aszyn.

Maschinist Masch. B etr. O/W!.

m aszynista Ruch m aszyn.

M aschinist M asch. B etr. O/IW.

ślusarz Ruch m aszyn1.

Schlosser M asch. U. W .

w yladow yw atcz k ruszcu W tełki piec

K rzablader Hochofen

m aszynista Koksow nia

M aschinist Kokerei

rachunkow y B iuro w y p ła ty

Rechinmgsf. Lohnbiiro

stróż S tra ż pożarna

W achter F eu erw eh r

rew id en t S talow nia

R evidierer . ’ Stahlw ałzw . Oddział Abteiluing

L. p.

Lfd.

Nr.

33 3 4 35 3 6 37 3 8 3 9 4 0 41 4 2 4 3 4 4 4 5 4 6 4 7 4 8 4 9 5 0 51 5 2 53 5 4 5 5 5 6 5 7 5 8 5 9 6 0 6 1 6 2 6 3 6 4 6 5

66

6 7

68

6 9

— 8 ^—

N azw isko i im ię ^{Zaw ód Oddział} D ata w stąpienia

Vor- und Zuname (Ber,uf Abteiluing Eiinifcrittsdaituim

H eid u k P la c y d u s ^tokarzD reher

Rurow nia

R ohrw erk 21. 4. 1904

H rz iw n ia k F ra n c is z e k Situnzfahrer^{dow ozow y}

Wal. blachy cienkiej

Fein b 1 ech w al:z w erk 12. 7. 1904

H a rw a th E w a ld wenkittMSfcrz

Wenlcmeiister

W a rsz ta t mech.

Mech. W erkst. 27. 1. 1904

J a k u b e c k a P a u lin a Arbeiiterin^robotnica

Żarz. kop. T arnów

Be.rgv. Tairnów 1. 7. 1904

Ja n o s c h Józef ^miitrz_{M eister} ^RurowniaR ohrw alzw erk 15. 10. 1904

J a n e c k o A ntoni kiier. kranu

K/ranifuhrer

Elektrow nia

Elaktr. Betr. 1. 1,0. 1904

J a n y P io tr _Schlosser^ślusairz iRluch m aszyn.

M aschb. U/W. 25. 8. 1904

J a n ik K lem en s dozorca t o r j e.ry

Schramkenwar.

S tra ż pożarna

F euerw ehr 18, 4. 1904

K noppik P io tr ^ślusairz_Schlosser Ruch m aszyn

Maschib. U/W. 25. 8. 1904

K u rz al K aro l _■Wachter^stróż S tra ż pożarna

F euerw ehr 1. 10. 1904

K u b e re k T eofil ^pomocnik_lielfer ^{Rurow nia}_{R ohrw erk} ^{27. 6. 1904}

K o m p alla Józef ^heblarz_Hobler S talow nia

Stahlw alzw erk 1. 6. 1904

K aufm ann Jó ze f ^cieślaZimimenmann

O ddział budowl.

Bauaibiteihing 6. 10. 1904

K yi A lb e rt .robotnik p rz y piecach

Ofeniairbeiter

Stalow nia

Gussttlaihilw. 29. 8. 1903

K w o c z a lla E d m u n d przodow nik

•Viorarbe.iiter

N a placu

Plaitzbetr. 27. 2. 1902

K len tz A u g u sty n kiointtinoleir znaczk. to n tr.

Markenkoiratr.

Konitrola izinaczików

(Markę,nikontr. Fh. 4. 10. 1904

K o c z y A n d rz e j _{A rbeiter}^robotnik Martymownda

iMaritinwerk 5. 9. 1904

K a sc h a Jó z e f ^ślusairz

Schlosser

R urow nia

R ohrw erk 27. 3. 1904

K lam a Jó ze f ^ślusairz

Schlosser

R uch m aszyn.

M aschb. O/W. 11. 10. 1904

K ra fc z y k A ntoni dozorca aparatów

ApiptairaiSewart.

W ielki piec

Hochofen 13. 10. 1904

K w io te k Jó z e f ^{kow al}

Schmied

K otłownia

Kesselbetr. 23. 11. 1904

• K ra u se R y s z a r d ^{kow al}

Schmied

Stalow nia

Staihlwerk 20. 10. 1904

K a p ly tta F ra n c is z e k ^{m urarz} M aurer

Stalow nia

Sitahlwerk 4. 7. 1904

L e h m a n n H e rm a n n ^{m istrz} W alcow nia muir 17. 12. 1904

M eister Rohrw alzwenk

L o tk a Ja n ^{pakow y} W alcownia rur 24. 6. 1904

Y erpaokar Rohrwalzwenk

Li es F ra n c is z e k ^{książkow y} O ddział adirn. w e Wirocl. 1. 3. 1904

B uchhałter G eschaftst. Brsl.

L u b in a A ntoni ^cieślai Oddział budowl. 24. 7. 1904

Zimimermann Bauabteilung

L e p io rz Jó ze f ^żairzelnik

Gliiher

W alcownia blachy oienk.

Feinblechwailzw. 22. 6. 1904

L u k a s z c z y k Jó z e f ^pomocnik Gehiilfe

W alcow nia blachy cienk.

Feinblechw alzw . 16. 10. 1904

M ich alik Ja k ó b ^ślusairz Ruch m aszyn. 26. 3. 1904

Schlosser M aschb. U/W.

M e n z le r Józef ^{rysow nik}

Zeichner

Walcowiniiai blachy grub.

Groib waliz w erk 3. 11. 1904

M a rk u c ik N iko dem rew . w agonów

W agenirevisor

(Ruch ikoleijowy

Bisenibaitabeitr. 18. 1. 1904

M a tu s z c z y k A dolf ^{pakow y}

V erpaoker

Rurownia

.Rohrwerk 23. 11. 1904

M io z g a W a le n ty rew izor blachy

Blechireiisser

W ale. blachy cienkiej

Feinblechw alzw . 15. 8. 1904

M ic z k a P io t r ż a rz ein,ik W alc. blachy cienkiej 15. 8. 1904

Gliihier Faiinibleehwalzw.

M a ru s z c z y k Ju lju sz ^{kow al} Schmied

Ruch m aszyn.

M aschb. U/W. 14. 4. 1904

M a ty s ik A lfons ^dozorca Ruch m aszyn. 19. 10. 1904

Auifseher M aschb. U IW .

!