ŚWIAT KSIĘGOWYCH

(1)

Nr 4(22)/2011

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce istnieje od 1907 roku. Pismo bezpłatne. ISSN 1896-5040

ŚWIAT KSIĘGOWYCH

Rachunkowość

w dziele integracji UE

(2)

(3)

Szanowni Państwo!

Okres, w którym Polska przewodniczy posiedzeniom Rady Unii Europejskiej, a także reprezentuje Radę na arenie międzynarodowej jest szczególną okazją do ini- cjowania i organizowania międzynarodowych dyskusji na najistotniejsze tematy ekonomiczne naszego konty- nentu. Od wielu lat trwa debata nad kształtem Między- narodowych Standardów Sprawozdawczości Finanso- wej. Stawiane są pytania o wzajemne relacje między MSSF, dyrektywami UE oraz krajowym prawem bilan- sowym. Rachunkowość to swoiste zespolenie naukowej teorii, bieżącego ładu prawnego oraz kwalifikacji i umie- jętności ludzi wykonujących zawód księgowego.

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, a szczególnie organ wewnętrzny, jakim jest Rada Na- ukowa, od dziesięcioleci rozwija współpracę z uczelniami wyższymi w celu kreowania polskie- go prawa bilansowego na jak najwyższym poziomie. Przejawia się to we wspólnej organizacji konferencji naukowych, a także w wydawaniu Zeszytów Teoretycznych Rachunkowości, któ- re posiadają status wydawnictwa naukowego z najwyższą polską punktacją za publikacje.

Rada Naukowa promuje także prace naukowe z rachunkowości, historii rachunkowości i in- formatyzacji rachunkowości, organizując rokrocznie konkursy na najlepsze prace habilitacyj- ne, doktorskie, magisterskie i licencjackie. Komisja analizy ekonomicznej RN opracowała metodologię ustalania sektorowych wskaźników ekonomicznych, wykorzystywanych przez biegłych rewidentów oraz wszystkich zajmujących się makroekonomią. Komisja badań na- ukowych RN określa obszary wymagające głębszych badań i analiz w rachunkowości, nato- miast Komisja edukacji RN dba o wysoką jakość programów nauczania rachunkowości na uczelniach wyższych. To tylko kilka przykładów z wielopłaszczyznowej działalności Rady.

SKwP wypracowało i upowszechnia unikatowy kodeks etyki zawodu księgowego. Wszy- scy członkowie zwyczajni Stowarzyszenia są jednocześnie jego sygnatariuszami – to zo- bowiązuje do jakości wykonywania zawodu księgowego. Stowarzyszenie opracowało tak- że i wdrożyło autorską certyfikację zawodu księgowego w Polsce.

Na koniec chcę odnieść się do relacji: rachunkowość – światowy kryzys finansowy. Wiele zarzutów przypisano rachunkowości (kreatywnej, agresywnej). Mówiono o manipulacji informacjami finansowymi i ukrywaniu nadciągającego kryzysu. Nie taka jest prawda.

Księgowy ujmuje operacje gospodarcze, które są prawnie weryfikowane. Jeżeli operacja jest zgodna z prawem, to księgowy nie może jej nie ująć i nie ujawnić. Źródła kryzysu upatruję w konstrukcji nierównej siły prawa w Polsce i UE. Kodeks cywilny, Kodeks spółek handlowych oraz prawo finansowe (podatki) posiadają dużo większą moc wymuszania precyzyjnego ich zastosowania aniżeli prawo bilansowe. Inżynieria finansowa kreuje co- raz bardziej wyrafinowane instrumenty o trudnym do weryfikacji ryzyku, a księgowy nie ma podstaw prawnych do ich kwestionowania.

Wszystkich problemów nie wskażemy ani nie rozwiążemy podczas polskiej prezydencji, ale określony katalog spraw przekażemy organizacjom księgowym kraju kolejnej prezy- dencji – Danii.

prof. dr hab. Zbigniew Luty przewodniczący Rady Naukowej SKwP

W NUMERZE

ważne sprawy SKwP Dokąd zmierza

Stowarzyszenie (2)

5

wydarzenia

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce a integracja z UE

6

events

Accountants Association

in Poland and EU integration

7

rachunkowość

Rachunkowość w dziele

integracji Unii Europejskiej

10

accounting Role of Accounting

in EU Integration

10

certyfikacja

Co nowego?

18

prezentacje

Oddział Okręgowy SKwP

w Toruniu

19

wśród nas

W telegraficznym skrócie

20

wśród nas

Obchody Dnia Księgowego

20

zmiany w prawie

22

Prezydium Zarządu Głównego:

Prezes: Zbigniew Messner Wiceprezesi: Franciszek Wala, Teresa Cebrowska

Sekretarz: Stefan Czerwiński Skarbnik: Edward Kosakowski

© by SKwP. Publikacja jest chroniona przepisami prawa autor- skiego. Wykonywanie kserokopii lub powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody wydawcy w całości lub części jest zabronione i podlega odpowiedzialności karnej.

Przedruk materiałów ze „Świata Księgowych” (w całości lub części), wprowadzanie do banku danych oraz przenoszenie na nośniki magnetyczne dozwolone na zasadach ustalonych w ustawie – Prawo autorskie. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zwrotu zamówionych materiałów a niezatwierdzonych do druku. Materiałów nie- zamówionych nie zwracamy. Redakcja nie ponosi odpowie- dzialności za treść zamieszczonych reklam.

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny ul. Górnośląska 5; 00-443 Warszawa

tel.: 22 622 77 39, 22 622 77 40, faks: 22 622 77 81, NIP: 526-030-79-56 e-mail: sekretariat@skwp.pl

Rada programowa: Grażyna Boryń,

Stefan Czerwiński (przewodniczący), Zdzisław Fedak, Ryszard Gorycki, Adam Kęsik, Janusz Turakiewicz Redaktor naczelna: Jolanta Roszczyk

Sekretarz redakcji: Małgorzata Szczepańska Projekt graficzny i łamanie: Studio Diament Druk: PZGraf Koszalin

Redakcja: ul. Górnośląska 5; 00-443 Warszawa, tel. 22 622 77 39, faks 22 622 77 81

e-mail: sekretariat@skwp.pl

(4)

...obowiązkowa lektura każdego księgowego!

www.rachunkowosc.com.pl/sklep_kategoria_prenumerata

...bądź z nami!

o prenumeracie miesięcznika

na 2012 r.

Miesięcznik zawiera aktualne, miarodajne wyjaśnienia poświęcone księgowości, podatkom oraz ubezpieczeniom. Bogaty dział artykułowy przynosi omówienie przez wybitnych fachowców aktualnych zagadnień rachunkowości, rewizji finansowej, analizy, finansów, podatków oraz ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. „Kąciki” poświęcone rachunkowości, podatkowi VAT, pozostałym podatkom oraz ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym przynoszą odpowiedzi na pytania prakty- ków, ilustrujące zastosowanie przepisów do konkretnych sytuacji. W miesięczniku oferowany jest również, jako wpinka, kwartalnik Audytor, opracowywany we współpracy z Krajową Izbą Biegłych Rewidentów, oraz m.in. Otwarcie roku czy projekty Krajowych Standardów Rachunkowości.

Czasopismo comiesięcznie dociera do ponad 5500 prenumeratorów czynnie działających w służbie finansowo-księgowej. Są to dyrektorzy finansowi, główni księgowi, osoby odpowiedzialne za inwestycje i finanse przedsiębiorstw, biegli rewidenci, osoby prowadzące biura rachunkowe.

Cena prenumeraty w 2012 roku z VAT wynosi 552,– zł Redakcja: ul. Tamka 18 l. 29, 00-349 Warszawa

tel. 22 828 42 33, tel./faks 22 826 56 21 www.rachunkowosc.com.pl

P I S M O S T O W A R Z Y S Z E N I A K S I Ę G O W Y C H W P O L S C E

rachunkowość

(5)

ważne sprawy SKwP

Dokąd zmierza

Stowarzyszenie (2)

Uchwała programowa, którą przyjął XX KZD SKwP, kończąc obrady, obejmuje pięć głównych obszarów działalności: na rzecz rozwoju zawodu, na rzecz rozwo- ju Stowarzyszenia, edukacyjną, gospodarczą i finansową oraz wewnątrzorganizacyjną.

Ze względu na obszerność materiału, w poprzednim numerze przedstawiliśmy Państwu jedynie działalność na rzecz rozwoju zawodu. Dzisiaj prezentujemy plan rozwoju Stowarzyszenia na najbliż- sze cztery lata, następne obszary działa- nia zostaną omówione w kolejnych wy- daniach „Świata Księgowych”.

Działalność na rzecz rozwoju Stowarzyszenia

Stowarzyszenie Księgowych w Pol- sce, kontynuując swoją ponad stuletnią działalność, musi cały czas się rozwijać.

Rozwój stanowi podstawowy warunek zachowania dotychczasowej pozycji organizacji i realizowania jej misji.

W

spółczesna globalna gospodarka wymaga dostosowania zarówno struktury, jak i form działalności do wyzwań stawianych przed nowoczesną organizacją zawodową. Oznacza to ko- nieczność dostosowania systemu edukacji do aktualnych potrzeb rynkowych i dbałość o nieustanne doskonalenie zawodowe nie tylko swoich członków, ale całego środowiska osób związanych zawodowo z rachunkowością.

Staranne wykształcenie i doświadczenie nierozerwalnie musi wiązać się z etycz- nym postępowaniem. Zawód księgowego, o czym wielokrotnie przypominaliśmy, jest zawodem zaufania publicznego. Od wiedzy i etycznego postępowania księ- gowego nierzadko zależy bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. Współczesne

rynki i instrumenty finansowe stwarzają wiele dylematów etycznych i nasza organizacja zadbała o narzędzia, pozwala- jące w wątpliwych sytuacjach odnaleźć właściwą drogę. Najbliższe lata to będzie również czas udoskonalania i upowszech- niania tych narzędzi, którymi są Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości i bank dylematów etycznych.

B

rak prawnych uregulowań zawodu księgowego powoduje pewien chaos informacyjny, ponieważ tak na- prawdę nie wiadomo, jak liczne jest środowisko księgowych, kto się do niego zalicza i jakimi kwalifikacjami powinien dysponować. Stowarzyszenie postanowiło uporządkować tę sytuację i wprowadziło system certyfikacji zawodu księgowego, biorąc na swoje bar- ki stronę organizacyjną i merytorycz- ną, a także nadzór nad ustawicznym doskonaleniem zawodowym dyplomowanych księgowych. Rada Pracodaw- ców SKwP, składająca się m.in. z przedstawicieli stowarzyszeń pracodawców oraz innych organizacji zawodowych i biznesowych, jednostek świadczących usługi w zakresie rachunkowości, firm audytorskich, praktyków, pracowników nauki i dydaktyków rachunkowości, wspiera SKwP w tych działaniach.

Rozwój Stowarzyszenia to także współpraca z organizacjami krajowymi i zagranicznymi. Aktywny udział w inicjowaniu, opiniowaniu oraz two- rzeniu projektów prawa gospodarczego i finansowego zapewnia realny wpływ na jego ostateczny kształt. Współpraca z innymi organizacjami zawodowymi, w tym przede wszystkim z Krajową Izbą Biegłych Rewidentów, umożliwia podejmowanie wspólnych działań, któ- re mają większą moc sprawczą.

K

olejny ważny element, wpływający na rangę Stowarzyszenia, jako organizacji, stanowi współpraca zagraniczna.

Nie możemy zapominać, że jesteśmy trzecią – po liczącym ponad sto pięć- dziesiąt lat Instytucie Dyplomowanych Księgowych Szkocji (ICAS) i starszym od nas o trzy lata Stowarzyszeniu Biegłych Dyplomowanych Księgowych (ACCA) – najstarszą organizacją zawodową nie tylko w Europie, ale i na świecie. Dzięki przynależności do organizacji międzyna- rodowych i aktywnej w nich działalności nie tylko podnosimy rangę Stowarzysze- nia w świecie, ale także prestiż polskich księgowych na rynkach globalnych.

Jedno z najważniejszych zadań, stojących przed nami, stanowi mobilizowanie człon- ków Stowarzyszenia do aktywnego uczest- niczenia w jego życiu, do jego współtworze- nia. Organizacja nie istnieje sama dla siebie, ale tworzą ją i określają ludzie, w przypadku SKwP są to w dodatku osoby wykonujące nie najłatwiejszy i bardzo odpowiedzialny zawód. Przez lata księgowi byli niedoce- niani i traktowani „po macoszemu”. Teraz powoli ta sytuacja się zmienia, może zbyt wolno? Dlatego tak ważne jest promowanie i podnoszenie rangi zawodu.

S

towarzyszenie, by docenić trud swoich członków, a także całego środowiska, ustanowiło 9 czerwca Dniem Księgowego i choć to bardzo młode święto, obchodzone dopiero od dwóch lat, wyszło już poza krę- gi SKwP. Integracji środowiska służą m.in.

organizowane przez Stowarzyszenie konferencje, wydawane szósty rok pismo środo- wiskowe „Świat Księgowych”, wprowadze- nie kategorii księgowych w Biegu Piastów i ufundowanie „Pucharu Księgowego”.

Nasza organizacja promuje nie tylko wiedzę i umiejętności swoich członków, ale także ich wytrwałość, pasje i cie- kawość życia. Dzięki temu zmienia się społeczny odbiór osób zajmujących się rachunkowością i w przeszłość odchodzi stereotyp nudnego księgowego.

Autor jest sekretarzem ZG SKwP i prezesem zarządu O/O SKwP w Lublinie

Stefan Czerwiński

(6)

wydarzenia

Prof. dr hab. Zbigniew Messner

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce a integracja z UE

Historyczna data 1 maja 2004 r.

to, poprzedzone wieloletnimi staraniami rządu, negocjatorów i dyplomatów, wejście Polski do Unii Europejskiej.

Wraz z nami pełnoprawnymi człon- kami Wspólnoty Europejskiej zostały:

Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowenia, Słowacja i Węgry.

Okres negocjacji przedakcesyjnych to był czas wytężonej pracy ekspertów w kilkudziesięciu zespołach zadanio- wych. Prace wszystkich resortów oraz instytucji bezpośrednio zaangażowa- nych w proces integracji Polski z Unią Europejską koordynował Urząd Komi- tetu Integracji Europejskiej. Poszcze- gólne środowiska zawodowe również przygotowywały się do wejścia do UE.

S

towarzyszenie Księgowych w Pol- sce, trzecia najstarsza organizacja zawodowa na świecie, swoją integrację z Europą i światem rozpoczęło dużo wcześniej. W maju 1989 r. SKwP uzy- skało status członka zwyczajnego Mię- dzynarodowej Federacji Księgowych (IFAC), co zapewniło organizacji jed- nocześnie członkostwo w Komitecie Międzynarodowych Standardów Ra- chunkowości (IASC).

Inicjatorami i gorącymi zwolenni- kami wstąpienia do IFAC byli: Jerzy Sablik – ówczesny prezes ZG SKwP i Zdzisław Paryziński, którzy przy wsparciu innych członków naszej organizacji, dążyli do wprowadzenia Stowa- rzyszenia na arenę międzynarodową.

Dzięki ich wytrwałości SKwP stało się pełnoprawnym członkiem IFAC. Obec- nie, prof. Aldona Kamela-Sowińska już drugą kadencję reprezentuje Stowa- rzyszenie jako członek Komitetu IFAC ds. Rozwoju Zawodowych Organizacji Księgowych (PAODC). Również z re- komendacji naszej organizacji zasiada

w Radzie Nadzorczej Europejskiej Gru- py Doradczej ds. Sprawozdawczości Fi- nansowej (EFRAG).

W programie działania Stowarzysze- nia na lata 1991-1994 znalazł się zapis

„Bez zasadniczych przemian w sposo- bie myślenia, bez szerokiej partnerskiej współpracy międzynarodowej, nie zbli- żymy się do Europy. Naszym zadaniem podstawowym jest być w Europie i to równorzędnym partnerem”¹.

A w cztery lata później w programie działalności SKwP na lata 1995-1998 zapisano „tylko młoda kadra, wsparta doświadczeniami seniorów zawodu, zdoła wywołać chęć do przemian po- zwalających nam wejść na zasadach partnerskich do Europy”. Stowarzysze- nie zaczęło się przygotowywać do akce- sji na długo przed formalnym wejściem Polski do Unii Europejskiej.

Historia przyjaznych i owocnych kontaktów SKwP z organizacjami euro- pejskimi zaczęła się na przełomie lat 80.

i 90. W 1995 r. Stowarzyszenie zostało członkiem Europejskiej Federacji Księ- gowych i Audytorów Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EFAA), co ułatwiło nawiązanie współpracy i relacji bilate- ralnych z organizacjami zawodowymi wielu krajów Europy Zachodniej. Kon- takty te trwają do dziś i stanowią pod- stawą wymiany doświadczeń, a także umożliwiają mówienie jednym głosem w sprawach ważnych dla małych i śred- nich przedsiębiorstw oraz obsługują- cych je małych firm księgowych i audytorskich. EFAA, zrzeszająca obecnie organizacje księgowych i biegłych rewi- dentów z 14 państw, prowadzi działal- ność na poziomie UE, w tym opiniuje akty prawne. SKwP od początku człon- kostwa w EFAA znalazło się w głów- nym nurcie spraw i przemian. Obec-

1 Materiały na XV Krajowy Zjazd Delega- tów, Warszawa 1991.

nie w czterech jej komisjach zasiadają przedstawiciele naszej organizacji.

L

ata 90. to początek intensywnych prac nad dostosowywaniem polskich przepisów księgowych i rewizyj- nych do rozwiązań europejskich. Miało to ścisły związek z procesem legislacyj- nym, dotyczącym opracowania ustawy o rachunkowości i ustawy o biegłych rewidentach. Oba te akty powstały w 1994 r. przy aktywnym udziale Sto- warzyszenia i uwzględnieniu wielu zgłoszonych przez nie uwag². Ustawa o rachunkowości była zsynchronizo- wana z wymogami IV i VII dyrektywy Unii Europejskiej.

Dzięki analizie porównawczej i termi- nologicznej, wykonanej w 1990 r. przez pracowników Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego, Stowarzysze- nie dysponowało dużą wiedzą na temat polskich rozwiązań księgowych zesta- wionych z istniejącymi w dyrektywach i w międzynarodowych standardach.

Analiza obejmowała 35 Międzynaro- dowych Standardów Rachunkowości, 31 Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej oraz 3 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich i została przeprowadzona w ramach prac badawczych, realizowanych przez Zakład Modernizacji i Informatyzacji Rachun- kowości Zarządu Głównego SKwP³. A już w 1991 r., staraniem Biura Kra- jowej Rady Dyplomowanych Biegłych Księgowych, którego dyrektorem był wówczas Antoni Kwasiborski, zosta- ły opublikowane wszystkie wytyczne IFAC do rewizji finansowej.

Stowarzyszenie cały czas dążyło do pogłębiania wiedzy i zdobywania no-

2 Historia organizacji księgowych w Pol- sce, Witold Bień, str. 110, Wyd. SKwP, ZGł.

w Warszawie, Warszawa 2007.

3 Sprawozdanie Zarządu Głównego SKwP za lata 1987-1990, str. 33, czerwiec 1991.

(7)

events

Accountants Association

in Poland and EU integration

The historic date of 1^st May 2004 followed by years of efforts undertaken by the government, negotiators and diplomats, is remembered as the day of Poland’s joining EU.

Apart from our country, full EU membership was on that day granted to Cyprus, the Czech Republic, Estonia, Lithuania, Latvia, Malta, Slovenia, Slovakia, and Hungary.

The accession negotiations meant hard work for experts in dozens of task forces. Works of all Ministries and institutions directly involved in the process of Poland’s accession were coordinated by the Office of the Committee for European Integration.

Also particular professions prepared for the accession date.

T

he Accountants Association in Poland (AAP), third oldest professional organisation in the world, had initiated its integration with Europe and the world much earlier. In May 1989 AAP became an ordinary member of the International Federation

of Accountants (IFAC), which resulted in AAP joining the International Standards Committee (IASC).

Initiators and strong proponents of AAP’s membership in IFAC were Mes- srs: Jerzy Sablik (late President of AAP Main Board), and Zdzisław Paryziń- ski. With the support of other members of our organisation, they made every effort to introduce AAP to an international accounting forum. Their determination in achieving this goal resulted in granting full membership to AAP. Our representative in IFAC is Prof. Aldona Kamela-Sowińska, who has served as a member of IFAC’s Pro- fessional Accountancy Organisation Development Committee (PAODC) for the second time in a row. Upon our recommendation, she has also been chosen to EFRAG (European Finan- cial Reporting Advisory Group) Su- pervisory Board.

The work plan for 1991-1994 read that ‘Without fundamentally changing the way of thinking, and extensive international cooperation, we cannot get closer to Europe. Our basic task is to mark our presence in Europe, and act as its equal partner’¹.

Four years later, the work plan for 1995-1998 claimed that ‘only young staff, with the support of experienced professionals, could trigger changes allowing us to join had EU on a partnership basis’. AAP launched the preparations for Poland’s joining EU long before the official EU enlargement.

Friendly and fruitful cooperation between AAP and European organisations has its roots between late 80s and early 90s. In 1995 AAP joined the European Federation of Accountants

1 Materials for 15^th National Assembly of Delegates, Warsaw 1991.

and Auditors for SMEs (EFAA), which facilitated cooperation and bilateral relations with professional organisations in the Western Europe. These ties have not outdated, constituting a platform for today’s exchange of experience, and enable partners to speak in unison on issues affecting both SMEs and SMPs.

An organisation of accountants and auditors from 14 countries, EFAA is active across EU, one of its roles being the revision of EU laws. From the very beginning of its membership in EFAA, AAP participated in the mainstream discussions and transformations. At present, we have our four representatives in its four Commissions.

I

n 90s thorough campaign was launched to ensure compatibility of Polish accounting and audit laws with the European framework. It was closely connected with the regulators’

efforts to develop the Accounting Act and the Act on Statutory Auditors.

With many comments from AAP considered in the drafting process, the organisation took part in preparing both documents in 1994². The Accounting Act was compatible with 4^th and 7^th EU Directives.

Comparative analysis and terminology revision carried out in 1990 by the Faculty of Accounting at the University of Łódź, provided AAP with extensive knowledge on the Polish accounting system as compared to the then existing directives and standards.

Covering 35 International Accounting Standards, 31 International Auditing Standards, and 3 EU Council Directives, the analysis constituted a part of research conducted by the Division for Modernisation and Informatisation of

2 History of accounting organisations in Poland, Witold Bień, p. 110, Published by AAP, Main Board, Warsaw 2007.

(8)

wydarzenia

wych doświadczeń. W latach 80. na potrzeby naukowo-badawcze dokona- no pierwszych przekładów standardów rachunkowości. Później, na mocy po- rozumienia z IASC, a następnie z IASB dokonywano oficjalnych wydań. Pierw- sze tłumaczenie MSR, wydane przez Stowarzyszenie, ukazało się w 1999 r., kolejne w 2001 i 2004 r.

W

wyniku umowy, zawartej mię- dzy SKwP, IASB oraz Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej, Sto- warzyszenie przekazało w 2004 r. teksty standardów i interpretacji, które stwo- rzyły podstawę urzędowych przepisów księgowych, włączonych do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej. Od 2005 r. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości zaczęły obowiązywać unijne spółki giełdowe, sporządzające swoje skonsolidowane sprawozdania finansowe. Tak szybkie przekazanie, przetłumaczonych na język polski, standardów nie byłoby możliwe bez wcześniejszego ich tłumaczenia, gdy stanowiły jedynie „lekturę uzupełnia- jącą” dla naukowców lub „ciekawostkę”

dla praktyków.

Od 1994 r. SKwP tłumaczyło, na potrzeby wewnętrzne, Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej. W 2010 roku Stowarzyszenie przetłumaczy- ło MSRF, które zostały opracowane przez IFAC, znacząco zaktualizowane i wydane w nowej formule redakcyj- nej. Następnie SKwP wspólnie z KIBR przekazało je do Komisji Europejskiej, która zadecyduje, czy i w jakim zakresie zostaną one przyjęte do stosowania przy badaniach ustawowych w Unii Eu- ropejskiej.

R

ównież członkowie Stowarzyszenia przygotowywali się na integrację i to, co niosła ona ze sobą dla zawodu. W latach 2000–2001 Zarząd Główny zorgani- zował cykl ośmiu konferencji z udziałem przedstawicieli organów unijnych, IFAC, IASC oraz organizacji zawodowych, głównie z Wielkiej Brytanii i Niemiec, którzy przybliżali polskim księgowym najnowsze europejskie i światowe trendy w rachunkowości i rewizji finansowej.

Łącznie w konferencjach tych wzięło udział ponad 2000 uczestników. General-

nie w latach 1999-2006 niemal wszystkie oddziały okręgowe i jednostki organiza- cyjne SKwP włączyły się w przygotowa- nia akcesyjne. Organizowano szkolenia, konferencje i odczyty popularyzujące rozwiązania z IV i VII dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich. Prowadzono konsultacje dla członków zwyczajnych i wspierających, aby przygotować ich pracy w nowych warunkach. Najnowsze rozwiązania księgowe i dorobek między- narodowy popularyzowano na łamach, wydawanego przez SKwP, Biuletynu, ad- resowanego przede wszystkim do firm audytorskich. Budziło to zainteresowanie regulacjami, tekstami prawnymi, opra- cowaniami i badaniami, firmowanymi przez międzynarodowe gremia ustawo- dawcze i opiniotwórcze.

Polska rachunkowość być może nie byłaby w tym miejscu, w którym znajduje się obecnie, gdyby nie prof. Alicja Jaruga, która zapoczątkowała w naszym kraju rozwój rachunkowości za- rządczej, z sukcesami kontynuowany obecnie przez prof. Gertrudę Świderską i dr hab. prof. Uniwersytetu Łódzkiego Irenę Sobańską.

Do 2002 r. wraz z Instytutem Dyplo- mowanych Księgowych Anglii i Walii, Instytutem Dyplomowanych Księgo- wych Szkocji oraz Instytutem Dyplo- mowanych Księgowych Irlandii, SKwP współtworzyło Polsko-Brytyjsko-Ir- landzkie Stowarzyszenie Księgowych, które organizowało seminaria i szkolenia wyjazdowe dla polskich księgowych.

Miały one duże znaczenie dla osób związanych zawodowo z rachunkowo- ścią, które pracowały w przedsiębior- stwach, rozpoczynających działalność w warunkach gospodarki rynkowej.

Szkolenia przedakcesyjne SKwP reali- zowało także we współpracy z francuski- mi organizacjami księgowych i biegłych rewidentów. Stowarzyszenie utrzymy- wało również liczne kontakty bilateralne z organizacjami niemieckimi – Instytu- tem Biegłych Rewidentów i Stowarzy- szeniem Doradców Podatkowych.

N

asza organizacja uczestniczyła też w pracach tzw. Komisji ds. Ra- chunkowości i Podatków w Krajach Eu- ropy Środkowej i Wschodniej, zwanej

ze względu na miejsce spotkań Komisją Wiedeńską. Komisja skupiała przedstawicieli organizacji księgowych z Nie- miec, Szwajcarii, Węgier, Czech, Słowa- cji i Słowenii, a jej głównym celem było prowadzenie studiów porównawczych nad systemem rachunkowości, podat- ków i wybranymi zagadnieniami gospo- darczymi w tych krajach.

Ten krótki przegląd dokonań naszej organizacji świadczy o tym, że byliśmy przygotowani do wejścia do europejskiej rodziny organizacji zawodowych księgowych i dostosowaliśmy wcześniej nasze standardy pracy do standardów światowych. Potwierdza to m.in. fakt, iż w unijnym dokumencie „Agenda 2000”, oceniającym przygotowanie po- szczególnych krajów ubiegających się o wejście do UE, polskie przepisy doty- czące rachunkowości i rewizji finansowej uzyskały w skali ocen 5 punktów na 5 możliwych⁴.

Integracja Polski z Unią Europej- ską oznaczała de facto otwarcie się na wszystkie kraje europejskie. I tak, jak nam wówczas pomagało wiele osób i organizacji, tak w tej chwili Stowarzyszenie dzieli się swoimi doświadczeniami i pomaga organizacjom księgowym z krajów starających się o wejście do UE.

Zbigniew Messner – profesor doktor habilitowany, od 2003 r. prezes Zarządu Głównego SKwP, były rektor Akademii Ekonomicznej (1975-1982), wykładowca Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Ka- towicach, członek komisji egzami- nacyjnej dla kandydatów na biegłych rewidentów. Jako pierwszy został uho- norowany Medalem Akademii Eko- nomicznej im. Karola Adamieckiego (obecnie Uniwersytet Ekonomiczny) w Katowicach. Autor ponad 200 publikacji naukowych, podręczników akademickich i skryptów.

współpraca Dorota Wyczółkowska

4 Zob. Rachunkowość, 2004, nr 3 – wy- wiad z prof. dr hab. Zbigniewem Messne- rem – prezesem Zarządu Głównego SKwP.

(9)

events

Acounting at AAP Main Board³. In 1991 all IFAC’s audit guidelines were issued by the Office of the National Board of Certified Chartered Accountants whose Director at that time was Mr Antoni Kwasiborski.

AAP has always been determined to explore its areas of interest and broaden its experience. In 80s, first accounting standards were translated for reasearch purposes. Next, pursuant to agreements with IASC, and then with IASB, official translations were published. First AAP publication of this kind was issued in 1999, followed by 2001 and 2004 editions.

B

ased on the agreement with IASB, and the Office of the Committee for European Integration, in 2004 AAP submitted standards and interpretations used afterwards to prepare official accounting laws included in the EU Official Journal.

Since 2005, the International Accounting Standards became binding for EU listed companies preparing their consolidated financial statements.

The Polish version of the Standards would not have been submitted so early without their previous translation published as complementary material for researchers or an interesting issue for practitioners.

Since 1994, AAP translated the International Auditing Standards for its internal purposes. In 2010 IFAC’s revised and reformatted IFRSs were translated. Then, jointly with the National Chamber of Statutory Auditors, AAP submitted them to the European Commission to determine whether and to what extent they would be adopted for statutory audits within EU.

A

lso AAP members anticipated the integration and its effects on the profession. In 2000-2001, the Main Board organised a series of eight conferences attended by EU, IFAC, and IASC representatives, and professional organisations from UK, Germany etc.,

3 Report of AAP Main Board for 1987- -1990, p. 33, June 1991.

who presented latest developments in the area of accounting and audit both in Europe and beyond. On the whole, the conferences gathered more than 2000 attendees. Generally, in 1999- 2006, almost all AAP regional offices and organisational units were involved in the preparations for the historic date. 4^th and 7^th EC Directives were discussed during training sessions, conferences and lectures. To better prepare them for work in new settings, special consultations were launched for ordinary and supporting AAP members.

Addressed mainly to audit firms, the

‘Biuletyn’ (Bulletin) published by AAP featured the latest developments in accounting. All the initiatives stirred interest in regulations, legal documents, papers, and research acknowledged by international regulatory bodies and think tanks.

Polish accountancy owes its progress to Prof. Alicja Jaruga, who initiated the development of management accounting in our country. This success has continued thanks to Prof. Gertruda Świderska and Prof. Irena Sobańska, PhD, from the University of Łódź.

Until 2002, the Accountants Association in Poland, together with the Institute of Chartered Accountants of England and Wales (ICAEW), Institute of Chartered Accountants of Scotland (ICAS), and the Institute of Chartered Accountants of Ireland (ICAI), formed the Polish-British-Irish Association of Accountants which organized seminars and courses for Polish accountants. They were important for those dealing with accounting, employed in enterprises, and starting their business in market economy environment.

In addition, AAP organised the courses jointly with French organisations of accountants and auditors, and cooperated with the Institute of Auditors and the Association of Tax Advisers from Germany.

O

ur organisation also engaged in initiatives undertaken by the Accounting and Tax Commission for Central and Eastern Europe, known as the Vienna Commission. Focused on

comparative studies of the accounting system, taxes, and chosen economic issues, the Commission comprised representatives of accounting organisations from Germany, Switzerland, Hungary, the Czech Republic, Slovakia, and Slovenia.

The above overview of AAP’s achievements proves that the organisation was well prepared for Poland’s joining EU, having aligned national standards to the global ones. It is enough to mention that EU Agenda 2000 assessing the aspiring countries’

preparedness to join EU structures, granted the Polish accounting law 5 out of 5 possible points⁴.

Poland’s integration with EU meant opening to contacts with all member states. Having benefitted from the support of numerous people and organisations, the Accountants Association in Poland today shares its experience with accounting organisations in countries preparing to join EU.

Zbigniew Messner – Prof., PhD, President of AAP Main Board since 2003, former Chancellor of the Academy of Economics (1975- -1982); lecturer at the Department of Accounting, University of Economics in Katowice; member of the Examination Commission for auditors at the National Chamber of Statutory Auditors, he was the first person awarded the Medal of Karol Adamiecki Academy of Economics (currently University of Economics) in Katowice; author of more than 200 specialist publications, and academic textbooks.

cooperation: Dorota Wyczółkowska

4 See Rachunkowość (Acountancy), 2004, issue 3 – interwiew with Prof. Zbigniew Messner, PhD, President of AAP Main Board.

(10)

rachunkowość

Rachunkowość w dziele

integracji Unii Europejskiej

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, uwzględnia- jąc powinność uczestnictwa Stowarzyszenia w in- tegracji europejskiej, postanowiło zorganizować w okresie polskiego przewodnictwa w Unii Euro- pejskiej, konferencję „Rachunkowość w dziele inte- gracji UE”. Przedstawiamy Państwu panelistów oraz najważniejsze zagadnienia poruszane w panelach.

Sesja panelowa I

Europejska perspektywa integracji rachunkowości Obrady koncentrować się będą między m.in. na znaczeniu Banku Światowego dla procesów harmonizacji rachunkowości w wymiarze europejskim, jak również oddziaływaniu projek- tów, realizowanych przez Bank Światowy w Polsce oraz w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, na przemiany rachunkowości zachodzące w tym regionie. Zostaną omówio- ne zadania, jakie w perspektywie najbliższych kilku lat stoją przed Radą Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, a także realizacja procesu konwergencji Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej z US GAAP. Pod- czas panelu będą poruszone zagadnienia, dotyczące zacieśnia- nia współpracy pomiędzy IASB, a Unią Europejską, w celu sprawnej implementacji MSSF do prawa europejskiego, jak również roli Europejskiej Grupy Doradczej ds. Sprawozdaw- czości Finansowej (EFRAG) w doskonaleniu MSSF, zwłaszcza na etapie ich przygotowywania i wdrażania.

Paneliści odniosą się też do możliwościach pogłębienia współdziałania EFRAG z krajowymi Komitetami Standardów Rachunkowości przy konsultowaniu kolejnych projektów MSSF.

Omówione zostaną zadania polskiej prezydencji w obszarze ra- chunkowości, zwłaszcza w procesie uzgodnień dyrektyw unijnych dotyczących prawa bilansowego, jak również zagrożenia dla adaptacji Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczo- ści Finansowej dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw do prawa krajowego państw Unii Europejskiej. Ocenie zostanie poddany MSSF dla MSP pod kątem jego przydatności, kosztów wdroże- nia oraz niezbędnych zmian i poprawek.

Moderator – prof. JerZy gierusZ – profesor zwyczaj- ny Uniwersytetu Gdańskiego. Od 1994 r. kierownik Katedry Rachunkowości UG oraz kierownik Studium Podyplomo- wego Rachunkowości i Finansów UG. W latach 1999-2005 był prodziekanem Wydziału Zarządzania UG. W latach 1999-2000 był członkiem zespołu przygotowującego projekt tzw. „dużej” nowelizacji ustawy o rachunkowości. Członek

Aware of its obligations to engage in EU integration and to mark Poland’s Presidency in EU Council, the Accountants Association in Poland has decided to hold the conference ‘Role of Accounting in EU Integration.’ Below, we present the panellists and key issues covered in the panels.

Panel session I

European perspective on the integration of accounting

The discussion will focus mainly on the World Bank’s role in the harmonisation of accounting in Europe, and the effects of projects implemented by WB in Poland and other Central European countries on accounting in the region. They will touch upon future International Standards Board’s tasks, and the compatibility of IFRSs with US GAAP. The panellists will also refer to enhancing the cooperation between IASB and EU, with a view to implementing IFRSs into the European law effectively.

The discussion will cover EFRAG’s role in improving IFRSs, especially as regards their development and implementation.

The panellists will ponder on further cooperation between EFRAG and national Accounting Standards Committees in consulting IFRS projects. They will delineate goals for Poland’s Presidency in the field of accounting, among others EU directives on the balance sheet law, and potential difficulties in adopting the International Financial Reporting Standard for SMEs by EU member states. Apart from that, IFRS for SMEs will be examined to assess its usefulness, implementation costs, and necessary amendments.

Moderator – Prof. JerZy gierusZ, PhD – Professor of the University of Gdańsk; since 1994 Head of the Accounting Department, and Postgraduate Studies in Accounting and Finance, University of Gdańsk;

1999-2005 Deputy Dean of the Faculty of Management, University of Gdańsk;

1999-2000 member of the body drafting so called ‘big’ amendment to the Accounting Act; member of:

AAP Main Board, AAP Research Council, and Accounting Standards Committee; Polish representative in the European Accounting Assiociation; long-time course lecturer at the Accountants Association in Poland (including courses for auditors), Tax Audit Offices and Tax Chambers; author of more than 100 publications on accounting.

(11)

accounting

Role of Accounting in EU Integration

Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce oraz Rady Naukowej SKwP, członek Komitetu Standardów Rachunkowości. Przedstawiciel Polski we władzach The Eu- ropean Accounting Assiociation. Wieloletni wykładowca na kursach organizowanych m.in. przez: Stowarzyszenie Księ- gowych w Polsce, w tym dla biegłych rewidentów, Urzędy Kontroli Skarbowej i Izby Skarbowe. Autor ponad stu publikacji z zakresu rachunkowości.

Henri Fortin – od stycznia 2011 r. szef Centrum Ban- ku Światowego ds. Reformy Sprawozdawczości Finansowej (CFRR), które jest odpowiedzialne za prace Banku Światowego w zakresie sprawozdawczości finansowej sektora korporacyjne- go w Europie i Azji Środkowej; w latach 2003 a 2010 r. Henri Fortin kierował analitycznymi i doradczymi pracami Banku Światowego w zakresie sprawozdawczości finansowej regionu Ameryki Łacińskiej i Karaibów (LAC); reprezentował również Bank Światowy w pracach grupy roboczej Rady Międzynaro- dowych Standardów Rachunkowości (IASB) ds. MŚP, która po- magała IASB w opracowaniu międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej dla MŚP. Obecnie jest przedsta- wicielem Banku w Grupie Implementacyjnej MSSF dla MŚP.

Od 1991 r. do 2003 r. był wicedyrektorem pionu ds. rewizji finansowej i doradztwa biznesowego Barbier Frinault, francuskiej gałęzi firmy Arthur Andersen. Wcześniej pełnił funkcję zastępcy attaché handlowego ambasady Francji w Brazylii (1989-1990).

Dr elke koenig – doświadczona dyrektor finansowa wyższego szczebla w firmach ubezpieczeniowych, od 2002 do 2009 r. była dyrektorem finansowym i członkiem zarządu Han- nover Re Group – wiodącej międzynarodowej grupy asekura- cyjnej; do końca 2010 r. członek rady nadzorczej Deutsche Hy- pothekenbank Aktiengesellschaft i przewodnicząca Hannover Finanz GmbH. Przedtem przez 12 lat zasiadała w kierownictwie wyższego szczebla Munich Re, gdzie odpowiadała za działania z rachunkowości i kontroli; wcześniej była partnerem KPMG w Niemczech, jest również członkiem Europejskiego Forum Dyrektorów Finansowych, gdzie aktywnie uczestniczy w reali- zacji projektu IASB, dotyczącego umów ubezpieczeniowych.

Françoise Flores – od 1 kwietnia 2010 r. przewod- nicząca Europejskiej Grupy Doradczej ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) oraz działającej w jej strukturach Gru- py Doradców Technicznych, jest również partnerem Mazars we Francji i jednym z ekspertów tej firmy ds. MSSF; od kilku lat jest doradcą merytorycznym ds. MSSF w dużych europejskich podmiotach, od kwietnia 2004 r. członek Grupy Doradców Technicznych EFRAG; dysponuje fachową wiedzą z MSSF, popartą ponad dwudziestoletnią praktyką w kontroli

Henri Fortin – since January 2011, Head of the World Bank Vienna Centre for Financial Reporting Reform (CFRR) responsible for the World Bank’s corporate-sector financial reporting activities in Europe and Central Asia (ECA). Between 2003 and 2010, Mr Fortin led the World Bank’s analytical and advisory activities in corporate financial reporting for the Latin America and Caribbean (LAC) Region. He also represented the World Bank on the International Accounting Standards Board’s SME working group which assisted the IASB in developing global financial reporting standards for small entities, the IFRS of SMEs.

He currently represents the Bank on the IFRS of SMEs Implementation Group. Between 1991 and 2003, Mr Fortin was directeur associé in the audit and business advisory division of Barbier Frinault, the French practice of Arthur Andersen. Prior to that he was a deputy commercial attaché at the French Embassy in Brazil (1989-1990).

elke koenig, PhD – experienced top senior financial executive in the insurance industry. From 2002 to 2009 she served as CFO and as a member of the executive Board of Hannover Re Group, a leading international reinsurance group. Until the end of 2010 she was a member of the supervisory board of Deutsche Hypothekenbank Aktiengesellschaft and chairperson of Hannover Finanz GmbH. Prior to that, she spent 12 years as a member of the senior management of Munich Re, with responsibility for the group’s accounting and control. Earlier she was also a partner in KPMG Germany. Ms König has also been a member of the CFO Forum of European insurers, where she has been actively engaged in the IASB’s project on insurance contracts.

Member, International Accounting Standards Board (IASB).

Françoise Flores – Chairman of European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) and TEG since 1^st April 2010; partner of Mazars in France and one of the IFRS experts of the firm. She has been acting for several years as IFRS Technical Advisor to large European businesses. She has been a member of EFRAG TEG since April 2004. Her

(12)

rachunkowość

i sprawozdawczości finansowej w środowisku dużych i śred- nich międzynarodowych korporacji giełdowych, z czego 10 lat w charakterze dyrektora finansowego.

agniesZka stacHniak – zastępca dyrektora Departa- mentu Rachunkowości w Ministerstwie Finansów; odpowiada m.in. za współpracę międzynarodową, w tym na arenie UE, w dziedzinie rachunkowości i rewizji finansowej. Reprezentuje Polskę w pracach komitetów regulacyjnych ds. rachunkowo- ści oraz ds. audytu; w trakcie Prezydencji Polski w Radzie UE pełni rolę przewodniczącej grupy roboczej odpowiedzialnej za legislację w dziedzinie rachunkowości i rewizji finansowej.

Absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego oraz Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. Jest biegłym rewidentem oraz człon- kiem Komitetu Standardów Rachunkowości.

FeDerico DioMeDa – włoski doradca biznesowy i praktykujący biegły rewident, którego klientami są MŚP;

pełni funkcję dyrektora generalnego Europejskiej Federacji Księgowych i Audytorów Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EFAA), w której w latach 2006-2009 zajmował stanowisko prezesa, a wcześniej był członkiem zarządu. Od początku kariery swoją działalność koncentrował wokół dwóch obsza- rów, tj. doradztwa biznesowego i prawa handlowego dla MŚP oraz restrukturyzacji i niewypłacalności MŚP; nadal prowadzi praktykę zawodową.

Sesja panelowa II

Rachunkowość w dobie przemian i kryzysów

Dyskusja nad kształtem Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej trwa od dawna. Wzajemne relacje między MSSF, dyrektywami UE oraz krajowym prawem bilansowym stanowiły również przedmiot debat na 18 Świa- towym Kongresie Księgowych w Malezji w 2010 roku.

Księgowy musi umieć wycenić i ująć w księgach nie- sprzeczne z prawem operacje gospodarcze, ale nie on je kreuje. Światowy kryzys finansowy wywołał wiele zarzutów wobec rachunkowości (kreatywnej, agresywnej), mówiono o manipulacji informacjami finansowymi i ukrywaniu nad- ciągającego kryzysu.

Światowy Kongres Księgowych w 2010 roku postulował kreowanie „dobrej” (poprawnej) rachunkowości poprzez precyzyjne określenie standardów, umiejętności księgowych oraz właściwe prawo krajowe. Dlatego ważne jest znalezienie odpowiedzi na kilka pytań

• Czy księgowy jest konstruktorem umów, czy tylko wyko- nawcą identyfikacji i ujęcia operacji?

• Czy istnieją ograniczenia legalności zawieranych umów z punktu widzenia prawa bilansowego?

• Czy istnieją mechanizmy ograniczające legalność transakcji o bardzo wysokim ryzyku?

Należy również zastanowić się nad prawnymi wymogami, dotyczącymi kwalifikacji księgowych w różnych krajach.

A także nad prawnymi możliwościami zapobiegania mani-

IFRS expertise is backed up by over 20 years in controlling and financial reporting, of which 10 years as CFO, in the context of large and medium-sized international listed corporations.

agniesZka stacHniak – Deputy Director of the Accounting Department, Ministry of Finance; responsible for international relations in the field of accounting and audit, including with EU member states. She represents Poland in regulatory committees for accounting and audit; Chair of the EC’s Working Group on Company Law during the Polish Presidency in EU Council. Graduate of the University of Łódź and the State School of Public Administration, Ms Stachniak is an auditor and a member of the Accounting Standards Committee.

FeDerico DioMeDa – Italian Dottore Commercialista, his clients being SMEs; CEO of the European Federation of Accountants and Auditors for SMEs (EFAA), of which he has been President from 2006 to 2009. Previously, he served as a member of the EFAA Board. His career has been oriented right from the beginning towards two specific fields, i.e. business advising and commercial law for SMEs, and restructuring and insolvency of SMEs. He shares his professional practice with commitment to EFAA.

Panel session II

Accounting in times of transformations and crises Discussion over the form of the International Financial Reporting Standards has long history. The relationship between IFRSs, EU directives and national balance sheet law was subject to debate during the 18^th World Congress of Accountants 2010 in Malaysia. An accountant must be able to measure and recognise business operations that do not infringe the law, but it is not them who create these operations.

The global financial crisis triggered allegations of creative, and aggressive accounting, massaging financial information, and concealing the imminent crisis. The World Congress of Accountants called for establishing ‘good’ (appropriate) accounting system by means of precisely determined standards, professional skills and applicable state law. Thus, it is vital to answer the following questions:

• Does the accountant prepare contracts or solely performs identification and recognition of operations?

• Are there any limitations as to the legal nature of agreements, imposed by the balance sheet law?

• Are there any mechanisms restricting the validity of high- risk transactions?

(13)

accounting

pulacjom finansowym. Zmiany należy jednak zaczynać od własnego podwórka. Dlatego wskazane byłoby przemyślenie kilku postulatów, m.in.:

• Wzmocnienie siły regulacyjnej prawa bilansowego (w Pol- sce na wzór ksh, kc, prawa podatkowego)

• Eliminacja transakcji prowadzących do powstania wirtualnych wartości, w tym wirtualnych kapitałów własnych

• Zastosowanie barier prawnych w manipulacjach transfor- macji podmiotów gospodarczych (połączenia, podziały, wydzielenia, zmiany formy prawnej, itp.)

• Uregulowanie zawodu księgowego w randze ustawy (choć- by wskazanie kto może podpisać sporządzone sprawozdanie finansowe).

Rachunkowość nie jest winna kryzysowi, ale może stać się najlepszym narzędziem, by z niego wyjść.

Moderator – prof. dr hab. Zbigniew luty – Profesor nauk ekonomicznych, kierownik Katedry Rachunkowo- ści Finansowej i Kontroli Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Wcześniej pracował w Katedrze Rachunku i Analizy Kosztów, w której uzyskał doktorat oraz habilita- cję w dziedzinie nauk ekonomicznych. Jego obecne zainteresowania naukowe obejmują cały obszar rachunkowości, a szczególnie ostatnie badania skupiają się na ekonomicznych i księgowych skutkach połączeń oraz podziałów jednostek gospodarczych w aspekcie kreowania wartości wirtualnych. W dorobku naukowym profesora znajduje się ponad 100 artykułów naukowych oraz kilka monografii.

Prof. dr hab. Zbigniew Luty jest wieloletnim aktywnym działaczem Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Od trzech kadencji pełni funkcję prezesa Oddziału Dolnośląskiego SKwP, a już drugą kadencję jest przewodniczącym Rady Naukowej SKwP. Łączy działalność naukową i dydaktyczną, działa na rzecz podnoszenia kwalifikacji księgowych w Pol- sce. Od ponad 15 lat jest kierownikiem podyplomowych studiów rachunkowości, organizowanych wspólnie przez Uniwersytet Ekonomiczny oraz Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.

Profesor był także członkiem Komitetu Standardów Ra- chunkowości przy ministrze finansów, opiniował wiele ak- tów prawnych na etapie prac sejmowych, jest także autorem ekspertyz na zlecenie aparatu sprawiedliwości.

alDona kaMela-sowińska – profesor doktor ha- bilitowany, były rektor Wyższej Szkoły Handlu i Rachunko- wości w Pozna niu, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i członek Rady Wydziału Zarządzania. Zajmuje się m.in. problematyką rachunkowości międzynarodowej i wyceną majątku przedsiębiorstw. Przewodnicząca komisji ds. współpracy z zagranicą SKwP, ekspert BCC, członek Komitetu ds Rozwoju IFAC oraz członek rady nadzorczej EFRAG. Była m.in. wiceprezesem SKwP oraz ministrem Skarbu Państwa. Autorka ponad 150 publikacji naukowych, w tym 6 książek z rachunkowości, była wielokrotnie nagra-

It is inevitable to consider the legal requirements as regards professional qualifications of accountants in different countries, and legal measures to prevent dishonest financial dealings. However, to achieve this we should begin with our domestic system. Therefore, it is necessary to:

• eliminate transactions resulting in virtual value creation, including virtual equity

• impose legal restrictions on transformations of entities (mergers, split-ups, spin-offs, reorganizations, etc.)

• strenghten the regulatory power of the balance sheet law (in Poland, similar to the Code of Commercial Companies, Civil Code, tax law)

Accounting is not to blame for the crisis, but it can be the best tool to address the problem.

Moderator – Prof. Zbigniew luty, PhD – Professor of Economics; Head of the Department of Financial Accounting and Control, Wrocław University of Economics; former lecturer at the Department of Cost Accounting and Analysis where he completed his PhD and post-doctoral studies in Economics.

The scope of his interests covers the entire field of accounting, with the most recent research focused on economic and accounting effects of mergers and split-ups on virtual value creation. Prof. Luty is an author of more than 100 specialist articles, and several monographs, and co-author of numerous monographs.

Prof. Zbiniew Luty has actively worked for the Accountants Association in Poland. It is his third term in a row as President of AAP Regional Office for the Lower Silesia Region, and second as Chair of the AAP Research Council. Bringing together research and didactics, Prof. Luty is committed to the improvement of Polish accountants’ qualifications. For over 15 years he has been the Head of postgraduate studies in accounting, organized by the University of Economics and the Accountants Association in Poland.

As a member of the Accounting Standards Committee at the Ministry of Finance, Prof. Luty reviewed diverse legal acts prepared by the Polish Seym. At present, he prepares expert’s reports at the request of judicial bodies.

alDona kaMela-sowińska – Prof., PhD; former Chancellor of Poznań Higher School of Commerce and Accounting; Professor of Poznań University of Economics; Board member of the Faculty of Management; deals with international accounting and equity valuation; Chair of AAP International Relations Commission; expert at BCC; member of IFAC’s PAODC; member of EFRAG’s Supervisory Board; former Vice-President of AAP and

(14)

rachunkowość

dzana za pracę naukową, w 2006 r. odznaczona Krzyżem Ka- walerskim Orderu Odrodzenia Polski.

stanisława t. surDykowska – profesor doktor habilitowany, obecnie kieruje Katedrą Rachunkowości Mię- dzynarodowej w Instytucie Ekonomii i Zarządzania Uni- wersytetu Jagiellońskiego, jest członkiem Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, a także członkiem m.in.: Komisji Nauk Ekonomicznych PAU oraz PAN, a tak- że International Association for Accounting Research and Education oraz Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa (Komisja finansowa). Jej zainteresowania naukowe obejmują m.in. kreatywne i normatywne aspekty rachunko- wości, rachunkowość kreatywną, istotę i źródła trudności w eliminowaniu asymetrii informacyjnej na rynkach kapi- tałowych, źródła i formy kryzysów korporacyjnych, możli- wości i ograniczenia w opracowaniu oraz zaakceptowaniu Globalnych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, wpływ globalizacji na światowy układ sił politycznych i gospodarczych. W latach 1990–1998 prowadziła wykłady na amerykańskich uniwersytetach, jest autorką wielu książek i artykułów z rachunkowości.

elżbieta MącZyńska – doktor habilitowany, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, absolwentka Uni- wersytetu Warszawskiego (ekonomia), profesor nadzwyczaj- ny Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, kierownik Ka- tedry Zarządzania Finansami Przedsiębiorstwa, pracownik naukowy w Insty tucie Nauk Ekonomicznych Polskiej Akade- mii Nauk. W latach 1994-2005 była sekretarzem naukowym i członkiem Prezydium Rady Strategii Społeczno-Gospodar- czej przy Radzie Ministrów. Jest autorką, współautorką i re- daktorem ok. 150 publikacji.

Danuta krZywDa – doktor nauk ekonomicznych, wiceprezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, od 1972 r.

pracownik Katedry Rachunkowości Finansowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, W latach 1991–2007 prowadziła badania naukowe nad rozwojem sprawozdawczości i rewizji finansowej w ramach trzech projektów badawczych przyjętych przez The Institute of Chartered Accountants in England &

Wales oraz Economic and Social Research Council. Od 1972 r.

jest członkiem Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Od 1995 r. zasiada w Radzie Naukowej SKwP. Ponadto w 2001 r. została członkiem Grupy Roboczej Rachunkowości Europejskiej Fe- deracji Ekspertów Księgowych FEE, a rok później – Komitetu Standardów Rachunkowości przy ministrze finansów. Autorka i współautorka wielu publikacji z rachunkowości, sprawoz- dawczości i rewizji finansowej w wydawnictwach krajowych i zagranicznych. Wyróżniona Certyfikatem Najwyższej Jako- ści Międzynarodowej Agencji Wydawniczej ANBAR za wkład w badania naukowe i ogół wiedzy. Odznaczono ją Srebrnym Krzyżem Zasługi (1993), Złotym Krzyżem Zasługi (2002) oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2000).

Minister of Treasury; author of more than 150 publications, including 6 works on accounting; granted numerous awards for research papers; in 2006 awarded Knight’s Cross of the Order of Polonia Restituta.

stanisława t. surDykowska – Prof., PhD; currently Head of the International Accounting Department of the Institute of Economics and Management, Jagiellonian University;

member of AAP Research Council;

interested in creative and normative aspects of accounting, creative accounting, nature and sources of problems with eliminating information gaps in capital markets, sources and forms of corporate crises, chances and obstacles in developing and adopting IFRSs, impact of globalisation on world politics and economy; 1990-1998 lecturer at US universities; author of numerous books and articles on accounting.

elżbieta MącZyńska – PhD;

President of the Polish Economic Society;

graduate of the University of Warsaw (Economics); Associate Professor and Head of Corporate Finance Management Faculty, the Main School of Commerce in Warsaw; lecturer at the Institute of Economic Sciences, Polish Academy of Sciences; 1994-2005 Research Secretary and member of the Presidium, the Cabinet Board for Social and Economic Strategy; author, co-author, and editor of ca.

150 publications.

Danuta krZywDa – PhD; Vice- President of the National Council of Statutory Auditors; since 1972 lecturer of the Department of Financial Accounting, Cracow University of Economics; 1991-2007 conducted research on the development of reporting and auditing within three projects of the Institute of Chartered Accountants in England & Wales and the Economic and Social Research Council; AAP member since 1972; member of AAP Research Council since 1995; in 2001 became a member of FEE Working Group on Accounting; in 2002 became a member of the Accounting Standards Committee at the Ministry of Finance; author and co-author of multiple publications on accounting, financial reporting and auditing issued in Poland and abroad. Ms Krzywda was awarded ANBAR Certificate of Excellence for Research; and the Silver Cross of Merit (1993), Golden Cross of Merit (2002), and the Medal of the National Education Commission (2000).

(15)

accounting

Sesja panelowa III

Wkład polskich organizacji w integrację wspólnoty Panel „Wkład polskich organizacji w integrację wspólno- ty” znakomicie wpisuje się w temat konferencji i wypełnienie deklaracji uczestników Kongresu Polskiej Rachunkowości, zorganizowanego w 2007 r. z okazji 100-lecia ruchu zawo- dowego księgowych na ziemiach polskich. Już wtedy dekla- rowaliśmy „włączać się w nurt rachunkowości międzynaro- dowej, podnosić kwalifikacje zawodowe, gdyż tego wymaga ciągle zmieniający się świat, przestrzegać profesjonalnych i etycznych zasad wykonywania zawodu – z najlepszą wolą, wiedzą, odpowiedzialnością i uczciwością oraz współdzia- łać w doskonaleniu polskiej rachunkowości w płaszczyźnie nauki, regulacji prawnych i praktyki”. Dziś, w tym szczegól- nym dla nas okresie, gdy przewodniczymy Unii Europejskiej, chcemy dać świadectwo, że Stowarzyszenie pełni wiodącą rolę w podejmowaniu wysiłków na rzecz szeroko rozumia- nego interesu publicznego, jak również aktywnie uczestniczy w budowaniu twórczego i aktywnego środowiska księgo- wych w kraju i w całej wspólnocie europejskiej. Nasza debata będzie poświęcona tezie, że zarówno Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, jak i inne organizacje np. Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, czy instytucje – Komitet Standardów Rachunkowości, będąc członkiem międzynarodowej wspól- noty księgowych mogą być nie tylko „biorcą”, czyli czerpać z doświadczeń innych, ale także „dawcą”, czyli wnosić wkład w rozwój globalnie postrzeganego zawodu księgowego.

Niewątpliwym osiągnięciem Stowarzyszenia, tym czym możemy się pochwalić, co możemy polecać i promować, jest autorska koncepcja certyfikacji zawodu księgowego, którą postrzegamy jako sposób na zapewnienie profesjonalizmu pracy księgowych. Naszym zdaniem, certyfikacja pozwoli na praktyczne potwierdzenie tezy, wygłoszonej na światowym kongresie księgowych w Istambule, że księgowy to wartość dodana przedsiębiorstwa. Koncepcję certyfikacji, przebieg tego procesu, nowe ścieżki certyfikacji i zdobyte podczas jej wdrażania doświadczenia przedstawię podczas panelu.

Do dyskusji nad tym, czy istnieje zapotrzebowanie na profesjonalnych księgowych, czy tytuł dyplomowanego księgo- wego SKwP może na rynku być postrzegany jako „marka”, znak jakości, zaprosiliśmy Zbigniewa Żurka, wiceprezesa Business Centre Club, który wypowie się na temat oczekiwań biznesu w stosunku do księgowych, jaką wiedzę i umiejętno- ści powinien posiadać dyplomowany księgowy SKwP, by być równoprawnym partnerem kierownictwa.

Drugie, jakże istotne i zauważone już przez międzynarodo- we organizacje księgowych, osiągnięcie SKwP to stworzenie i upowszechnienie kodeksu zawodowej etyki w rachunko- wości. Pozyskanie licznego grona sygnatariuszy tego kodeksu stanowi potwierdzenie jego roli w życiu gospodarczym.

O walorach kodeksu, dylematach etycznych, związanych z jego stosowaniem, pomysłach na dalsze prace mówić bę-

Panel session III

Contribution of Polish organisations to EU integration

The panel session Contribution of Polish organisations to EU integration perfectly corresponds to the main theme of the Conference, and the commitment made during the Polish Accountancy Congress in 2007, organised to mark the 100^thanniversary of the accounting profession in Poland. It was then that we vowed to ‘engage in international accounting, improve professional qualifications, responding to the demands of the changing world; observe professional and ethical standards, through our commitment, expertise, accountability, and integrity; and jointly promote Polish accountancy within education, legal regulations, and practice.’

Now that this special moment of Poland’s Presidency in EU Council has come, we want to prove that the Accountants Association in Poland is a leader in serving the public interest, and actively participates in building creative and dynamic accounting profession both in Poland, and the whole EU. Today’s debate will focus on the thesis that, members of the global accounting community, the Accountants Association in Poland and other organisations (e.g. the National Chamber of Statutory Auditors) or institutions (e.g. the Accounting Standards Committee) could not only be the ‘recipients,’ i.e. benefit from the experience of others’, but they could also contribute to promoting the accounting profession globally.

An unquestionable AAP’s achievement, something we could be proud of, what we can recommend and promote, is our own idea of certifying professional accountants. In our view it is a good means to ensure professionalism in accounting practice. We believe that certification will support the thesis articulated during the World Congress of Accountants in Istanbul, that an accountants is a company’s value added.

In the panel I will present the concept of certification, its framework, new educational path, and the experience gained during its implementation.

We invited Mr Zbigniew Żurek, BCC President, to share his views on the demand for professional accountants, and whether the title of ‘certified accountant’ could be perceived by the market as a ‘brand.’ Mr Żurek will discuss the business’

expectations of accountants, as well as knowledge and skills AAP accountant should demonstrate to be an equal partner to an entity’s management.

Another AAP’s success, already acknowledged by international accounting organisations, is the development and promotion of the Code of Professional Ethics in Accounting. Having attracted a wide group of Signatories, the Code has proven its important economic role. Prof. Anna Karmańska, PhD, who initiated the development of the Code, formulated its principles, and effectively promoted its use, will talk about its features, ethical dilemmas, and ideas future efforts in greater detail.