• Nie Znaleziono Wyników

Karbon wyniesienia Kocka

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Karbon wyniesienia Kocka"

Copied!
45
0
0

Pełen tekst

(1)

Vol. 22, No. 4

KRYSTYNA KOREJWO i LECH TELLER

acta 8801011_

polonica

,Warszawa 1972

Karbon wgniesienia Kocka

'l,'BE CARBONIFEROUS OF THE KOCK ELEVATION

STRESZCZENIE:' W rejonie wyniesienia Kocka wykonanych zostalo w latach 1962- 11171 13 otwor6w w.iedniczych, spoAr6d kt6rych 10 przebllo utwory ka-boilskie. W ni- niejszym opraeowaniu przedstaW'iono stratygr.afi~ tychosad6w tyllro z 8 wiercen, wykonanych przez Przemysl Naftowy. POZIOstaie dwa profile nie byly dos~e auto- rom, lecz ich strll'tygraf1e nie odbiega w zasadniczych r~ach od opisanej. W poszcze- g6lnych 'profilach WYrllZniooo osa'dy dinantu, l-eillce na dewonie b/l'dZ'sylurze i za- czynaj~ee si~ serill'tufoidatnil ora'i transgreduj,cyJn na niej wizenem: g6rnym, oraz

silezu, kt6rego r6!ne agniwa pokryte SIl jUrII irodkowll.

WSTP;P

Wyniesienie Kocka poloZone w NE czC:Sci obrzezenia ["owu hibel- skiego wy'kryte zostalo pracami sejsmicznymi

w

lataCh 1963-1967. Ce ...

lem doldadnego poznania budawy gedlogioznej wyniesienia ja!k i jego s~el wykonanych zosta}(). w latach 1962~1'971, gl6wnie przez Przed- si~orstwo Poszukiwan Naftowych w Wolomime, a takZe, Fzez Instytut Geologiczny, szereg gl~bakich otwor6w (fig. 1). SpoSr6d moh tylko w trzech (Kook IG-l, Kodk 6 i Kockl3) nie napotkano u'twor6w lkarfbon- skich, gdyZ lbezpoSrednio pod jurll wyst«:puje dewon. W pozostalych 10 otworach, osady ·ka:ri:>oilskie, il"eprezentujll r6me ogniwa stratygraficzne, ktare lezll w wic:kszoSci na dewonie, 'a tylko w dw6ch !pl'1;ypadkach 'na syl'Wl"'Ze (Kock 4 i Kock 5). . .

Otwory wykonane przez Przemysl Naftowy 'bylyz reguly bardzo slabo rdzeniowane, a uzysk rozeni z utwor6w kart>oflskich obrazuje ta- bela 1.

Osady ,karbonu na wyniesieniu Kocka swym wykszbareeniem nie raznill si~ od analogiczny:ch znan~h na obszarze lubelskim, w ZWillzku

(2)

656 KRYSTYNA KOREJWO i LEeR TELLER

z czym poniini~to szczeg610we opisy xdzeni, kt6re uj~te s~ w opracowa- niach poszezeg6lnyeh wiercen (Korejvvo 1971; Korejwo & Teller 1968c, d', 1969, 19711b, e, d),gdzie podano r6wniez cale zespo.ly stwierozonej fauny i flory. Ponadto, w stosunku do opracowan archiwalnych, :mnieniono w niniejszej pracy niekt6re, 'llprzednio ustalone g'l'anice, a rw ·konseokwencJi r6wniei: mi~ZszoSci niekt6rych ogniw.

")' - _Pasmug-1./

-_A.

-

Olcrz~a..:f / / /

-OfIJlin-2

/

...

... ...

... /

8lcm , ,

Fig. 1

/ /

'<'

/ ...

,

Szkic lokalizacyjny .otw.or6w wiertniczych w obrt:bie wyniesienia Kocka Location map .of boreholes within the Kock elevation

, W niniejs'zym opracowaniu przedstawiona jest stratygrrufia oowier- conych osad6w 'karlloiiskich z 8 wieorcen wylronanych przez Przemysl Na- ftowy omz podana wamiejsza fauna. Wszystkie profile opisane zostaly przez autor6w 'bezpa§rednio w rdzeniowniach bf\dz tez w rnagazynie rd'zeni w Woloiminie, a rpo;brane pr6by opracowano w Praoowni Straty- grafii z Laiboratorium Mikropaleontologicznyni Zalcladu Nauk Geologicz- riych PAN w Warszawie w ramaCh ,wsp6lpracy riaukowo-;badawezej pomi~ Zjednoczeniem G6rnieiwa Nattowego a Zakladem Naulk Geo- logicznych PAN. We wsponinianej Pracowni przechowywane Sll takZe Inaterialy d()lkumentaeyjne.

Za udos1;~pnienie materia16w do opracowania or·8Z za moZliw.osc korzystania z danych archiwalnych j zyczliwll wsp6lprac~ autorzy dzit:kujll z8!'6wno geologom Zakladu Opracowan Geologicznych G6rnictwa Nafwweg.o W W8!'szawie, jak i Przed-

si~biorstwa Poszukiwan Naftowych w WoIominie.

(3)

KARBON WYNIESIENIA KOCKA· 65T

T a·b e 1 a (Table) 1

I

Stwia-dzona Uzysk rdzenia

I Otw6r millZszoSc (Coring)

I

(Boreoole) (Total

I

1/.

tliickness) m

I

_.-

Kock 4 696,0 79,0 9,9

Kock 5 765,0 49,3 6,4

Kock 12 374,0 21,1 5,6

Kock 14 360,0 35,5 9,8

Kock7 320,8 24,3 7,5

Kock9 426,0 34,0 7,9

Pasmug 1 603,0 • 84,7 14

Okrzeje. 1 686,0 • 62,1 9

. __ ._---_.-

Buk utwor6w tufoidal.nych.

Lack of tufioidal series.

STRATYGRAFIA KARBONU Z POSZCZEGOLNYCH WIERCE~

Wiercenie Kock -4.

Nad g6rnym sylurem, kt6rego strop w.oparciu 0 dane karotarowe

przyj~to na gl~bo1rosci 1456,0 'In i 3O~metrowCl seriCl tufoidalnCl stwierdzo- no illa gl~bokoSci 1402,8--.13'98,8 m OIbecno.sc sza'l'o-brunatnych nieco pia- szczystych wapieni z Gigantoproductus latissimus latissimus (Sow.), co pozwa'la-na zaliczenie tego interwalu do g6rnego wizenu. Powyzej do

gl~koSci 1-392,8 m wyst~uje ciemny mulowiec ze szczlltkami zw~glo­

nej flory !IIl. in. CaZamites sp., przechodzllcy ku g6rze w jasnoszary pias- kowiec 1aminowany materialem w~1istym. T~ seri~ klastycznCl uznano za·

9pllg nanmru A; a g-ranic~ wizen/namur wy~naczono. w stropie wapienia na gl~1:x)koSci 1398,8 m. MilriszoSc wizenu· w profilu otworu Kock 4 wy- nosi 27,2 m.

W kolejnym rdzeniu z gh:bokosci 1350,0-:-1344,0 m napot'kano w szarym mulowcu ulamki flory 'ID. in. Mesocalamites cf. roemeri (Goepp.) - pI. 16, fig. 1 i 4; pI. 17, fig. 1 - i Cordaites cf. principaZis (Germ.) - pI. 24, fig. 3. Pie'l'wszy gatunek znany jest w Eurazji od gornego wizenu do namuru B, a drwgi pojawia si~ w narilurze i si~ga az do permu (No- wik 1968). We wkladkach ilowcowych wystWUjEj,cych w dbr~bie tegoZ mulowca stwierdzono ulamki h1izej ni~ oznaczalnych malz6w slodkowod-·

. nych,a na ·gb:bokoSci 1302,7-1296,7 m, r6Wniez w ilowcach, napotkano-

Lingula mytilloides Sow.

W dw6ch kolejnych rozeniaoch 'Z ·gl~bokoSci 1258,2-1253,8 m i 1204,0 -1198,0 m wysttWU'j4- zwi~le pias'kowce bez szczEj,tk6w organicznych.

(4)

658 KRYSTYNA KORElWO • LECH TELLER '

Granic~ mi~zy namul'em A i B wyznaczono na podstawie analizy karotaWwej na gl~lroSci.1152,O m.

Wyzej w czarnych ilowcach z w1dadkami syd~rytycznymi na gl~­

bokoSci 1091,7-1086,0 m napotkano doS6 licznll ·faun~, spoSrOd kt6rej oznaczono:

OrbicuZoidea missourjemi8 (Sbum.),

Edm01ldia cf. unicmiformts (phUl.) - Pl. 12, fig. 1-2, AvicuZopecten sp.,

Anthracoceras arcuatiZobum (Ludw.), Anthracoceras sp. - pI. 15, fig. 1-2.

FoI'llUl 'pozwalajll'Cll na blizsze dkreslenie wieku t~ wycinka pro- filu jest Anthracoeeras arcuatilobum (Ludw.). Gatunek ten znany jest na· obszarze lubelSkim :zarOwno w g6mym namurze jak i do1:nym westfa- Iu (Korejwo,1969), a podobny zasi~ rposiada rawniez w ,profilach Eurapy Zachodniej (patteisky 1959, 1965).

W osadach piaszczysto-mulowcowo-Uowcowych lei:llcych wyzej na- potkano jedynie szcz~tki fIory. Na glEi'bo'koSci 1023,5-1.017,4 IlI1 stwierdzo- no Mesocalamites cl. cistiformis (Stur) - rpl. 18, fig. 3, a w interWale 913,8 -907,a ID StyZoca"Lamites suckowi (Brongn.) - -pi 18, .fig. 2; pI. 19, fig. 2, a na gl~bokoSci 768,3----762,3 -m Paripteris cl. gigantea (Sternb.) - pI. 22, fig. 1; pI. 24, fig. 2. Zadna z tych form me wyznacza defi,nitYwnie wieku odwierconych osad6w. Mesocalamites cistiformis (Stu·r) napotykany jest na Lu'beJszczyZnie w utworach namwru CJ podczas gdy Stylocala~tes

8uckowi (Brongn.) i Paripterls gigantea (Brongn.) zar6wno w namurze C jak i westfralu A (Migie:r .1966, Korejwo & Teller 1968b, c). ) Namur garny (B

+

C) reprezentowany jest zapewne od'gl~bokoSci

1152,H68,O rn, a tPowyiej mamy juz do czynienia najpraW'dopodobniej z osadami rwestfalu dolnego.

. W stropie serii 'karoonskiej omawianego wie!"cenia na. glc:bokoSci 760,0 'ID uchwyrony zostal w rdzeniu Kontakt ze zlepieircami srodkowej jury.

Przytoczone 8k~pe dane paleontologiczne oraz analiza pomiar6w geo- fizycznych, a t!¥kZe parowmmia z serii\ karboflSkll napotkan~ w kilku dal- szych wierceniach w obr~ie wyniesienia Kocka pazwalajll p,rzyjllc, ze w profilu otworu Kock 4 reprezen:towane 8/4 nast~puj~ce ogniwa stratygra- ficzne katbonu:

glt:bokoA~ '160,0-868,0 m - westfal dolny

868,0--1152,0 m - namur g6rny (8.

+

C) 1152,0-1398,8 m - namur dolny (A) 1398,8-1426,6 m - wlzen g6rny . 1426,6-1456,0 m - seria tufoidalpa poniZej gl-:b. 14M,0 m - .ylur allmy

(5)

KABBON- WYNIESIENIA KOCKA 659

Wie1"cenie Kock 5

SP4g utwor6w karbonskich W otworze Kock 5 przewiercony Z'OStal gryzerem, a na po4stawie danych 'geafizy'ki wiertni'Cze] wyznacz.ono go . na gl~oSci 1577,0 m pod 22-metrowejmiM:iszoSci serill tufoid.dnll, a nad

g6rnym sylurem. .

StratygTafia odwierconej serii karbonskiej 0 calitowitej 'millZszoSci 765 m oparta zomala l11a rtapotkan~j iaunie, kt6ra najliozniej wyst~uje w dolnej czesci profilu. Wyiej 8Zczlltki organiczne s2l rzadkie.

Na glfft>o'koeci 1552,2-1546,0 m stwierdzono czarne ilowce i Ciemno- szare, ezeSciowo margliste wapienieze s2lCUltkami ~oid6w oraz:

OrbicuZotdea sP ..

Lingula sp., Rugcnochonetes sp.,

Schizophoria sp. - pI. 3, fig. 1,

GigantoPToductus latissimus complicatus (paeck.) - plo 4:, fig. 7,

CancTineZla· sp., . .

Anthraconeno oblonga (Mc Coy), A. laevirostrum (Portl.) - pL 8, fig. 7, AnthraconeiZo sp. - ·pi. 9, ;fig. 3-4, Nuculopsis gibbosa (Flem.) - pI. 8, fig: 12, Nuculopsis sp. - pI. 8, :(q;. 13,

lfuculavus lucini/ormis (PbilL) - pI. 8, fii. 10, PoZidevcia attenuata (Flem.) - pl. 9, fig. 6, Av~uZopecten interstitiaZis (phill.) - pI. 10, fig. 6, Limipecten cf. dissimiZis (Flem.) - pL 10, fig. 3, StT"e,bZochondria anisota (Philt) - pI. 11, fig. 4, Euchondria sp.,

Prothllris obZonga Wilson - pI. 13, fig. 3,

Knightites (Rettsptra) concinnus (Weir) - pt 13, fig. 4, Donaldina costatula (Donald) - pI. 13, fig. 5--6, StraparoUus sp.,

Goniatites cf. granosus granosus (portI.) - pl .. I4, fig. 3, Neoglllphioceras ex gr. subciTculare (Miller) - pt 14, fig. 2, Sud.eticeras cf .. newtonense Moore - pI. 14, fig. 4, . Paladin cl. eichwaZdi (Fischer v. Waldheim) -pI. 15, fig. 6, a takte szcUltki mszywiol6w i pojedynczych korali.

Caly powyZszy zesp61 wskazuje na 'g6rnowizenski wiek osadaw, a joo!llozna'C'Znie potwierdzato dbecnoSc taidch form jak Gonjatites cf.

~~n08us granosU8. (portI.), Neoglyphioceras ex gr. 8ubcirculare (Miller) oraz Sudeticeras of. newtonense Moore, kt6re na dbszarze lubelSkim stwierdzone zostaly po raz pierwszy. Dwa pierwsze gatunki znane S2l. po- nadto w Polsce z gamego wizenu G6r Swie1;okrzyskidh i ich dbrzeZenia (Zakowa 1971) ~raz z monokliny przedsudeckiej (Korejwo & Teller 1967).

Zelichowski cytuje 1l'6wniez Goniatites ex gr. grano8us (POrtl.) i Goniati- tes ex gr. subcirculare Miller Z otworu Ostrzesz6w. Oba gatunki majt\

szer.okierozprzes~enienie geografieme i mlane BEl z osadaw najwyZszego wizenu wielu kraj6w Europy, w Afryce P6blocnej oraz Vi Stanaeh Zje-

(6)

KRYSTYNA KOBEJ"WO 1 LECH -TELl.ER

onoczonych (vide 281kowa 1971). Sudeticeras cf. newtonense Moore stwier- dzony natomiast zostal w profilu Gal~zic w G6rach Swi~tokrzyskich (2a- kowa 19'71) oraz w profHach 'kilku wiercen wY'konanych w 'l1iecce mie- chowSkiej (Korejwo & Teller 1968a, 2akowa 1968). Forma ~aopisana zo- stala rawniez z 06ad6w najwyiszego wizenu Anglii (Moore 1950) i Irla.ndii (Currie 1954).

Obdk przewddnich goniatyt6w, wizenski wiek osad6w omawianego interwalu patwierdzaj14 r6wniei Gigantoproductus latissimus complica':' tus (paeck.) oraz Paladin cl. eichwaldi (Fischer v. Waldheim) (Osmol- . ska 1970).

W kolejnym rdzeniu z glfi'bokoSci 1501,5---1495,5 m wyst~j14 ciem- il10SZaTe wapienie, w lctarych napotkano jeldynie Echinoconchus ,gp.

i szcz14tki 'krynoid6w. Wapieirie te reprezentuj14 jeszcze zapewne wizen g6rny, a granic~ z wyiej leu.cym namurem przyj~to w oparciu 0 dane geofizyki wiertniC'zej na gl~bo'koSci 1481,0 m .. l\.!(i14ZszoSc zatem gornego wizenu wynosi w profilu otworu Kook 5 okolo 74,0 m. .

W wyzej leZ14cych mulowcach z wkladkami piaskowcOw z iriterwa- IOw 1439,9-1434,7 IlIl i 1408,5-1402,5 m pr6cz nieoznaczalnych ulamkaw

zw~glonej flory nie Jlapotkano innych szcz14vk6w organicznych. Wsr6d mulowc6w z gl~koSci 1398,4-1392,4 m wysti:Puje 1,6-metrowa wklad- ka czarnego marglistego wapienia z przelawiceniami czarnego wapnistego ilowca z faunl\. OOOk SZCZ14tkow krynoid6w i sUmakow stwierdzono takze:

FenesteUa sp.,

Conularia cl. destinezi Moreela - pt I, fig. 3-4, LevipustuZa sp.,

SpiTtfeT sp. - pI. 5, fig. 6,

AfithraconeiZo laeviros~rum (Porti.), oraz A viculopecten sp.

Na dolnonamurski wiek osad6w z tej gl~okoSci wskazywac maZe jedynie Canularia cf. destinezi Moreels, kt6ra cytowana jest z namuru A Belgii (Demanet 1941) oraz Z abszaru ·karwinsko-ostrawskiego (Rehof &

:R.ehofova 1962).

W rdzeniach pobranych z gl~bolroSci 1353,7-1.347,7 rn, 1303,0- 1297,0 III oraz 1240,0-1234,0 m wyst~pujl:l naprzemianlegle mu!owce, ilOM:e oraz ipiaslrowce. CZE:ste S14 wk~ady syderytyczne, a miejscami por- waki wr:gla i zw~lony detrytus fIory oraz Stigmaria sp.

Slaba dokumentacja rpaleontologiczna utworow napotJkanych w ot- worze Kock 5 powyzej wizenu do gl~ibokosci 1234,0 m nie .pozwala na jednoznaczne okreslenie wieku tego odcinka profi'lu. Przez por6wnanie jednakie mi147:szosci karbonu z innych otwor6w w obr~bie wyniesienia Kocka (Korejwo & Tel1.er 1968c, d, 19'69, 1971b, c; d; Korejwo 1971) oraz

ana1iz~ karota:iy przyjl\c nloZna, ze reprezentuje on namUT dolny, przy czym strop jego przyj~to 'utn()wnie na gl~bokoSci 1211,0 in. Mil\zszoSC zatem namuru dolnego w otworze Kock 5wynosi okolo 270 m.

(7)

KARBON WYNIESIENIA KOCKA 661

w

mulowcach i Hawcach z przelawiceniami piaslrowc6w z gl~bokoSci 1173,~1167,0 m oraz 11'12,0-1106,0 m napotkano ulamki zw~glonej flo-

ry':l.epidodendtonOw i kalamit6w m. in. MesocaJamites cf. cistijOTmis

(Stur) - pI. 16, ,fig. 2-3; pI. 17, fig. 3 - formy znanej zar6wno z namuru 'jak i dolnego westfalu.

W interwale 1052,a-:-1046,2 m w.seni ilowcowo-mwowcowej z wkla- dkami lupku w~glistego i w~Ia poza detrytusem flory mnych szczl\1ikaw -organicznych nie napotkano.

Na gl~bokoSci 1007,8-:-1001,5 m oraz 976,7-970,5 In wystfWujl\ tyl- ko fragmenty Mesocalamites sp. i COTdaites Bp.

W g6rnej cpartii serii karbozlskiej w profilu otworu Kock 5 ,z inter- walOw 941,3-935,3 m i 907,&-901,5 m vi muloWcach i ilowcach z wklad- 'kami lupk6w w~1istych oproez ulamk6w ,kalamit6w rwyst~pul~:

EusigilZaria cf. schlotheimtana (Brongn.) - pI. 20, fig. 1, i EusigiZZaria sp.

Wymieniony gatunek znany jest 'z8T6wno z namUll'U C jak i west- falu A Zagl~ia G6rnoSlIilskiego (Kotasowa 1968), a w niecce lubeIskiej napotkany ozostallw dolnym westfalu struktury DE:'blina (Korejwo & Tel- ler 197118).

Stropowe partie karbonu w omawianym proiilu nie pO!riadaj~ zadnej ddkumentacji, gdyi przewiercane zostaly gryzerem, a granic~ karbonl Jjura wyznaczono na podstawie ;karotaZu na gl~bokoSci 812,0 m.

Niepeme rdzeniowanie oraz skl\pe szczliltki organiczne napotkane w rdzeniach uniemozliwiajlil wyznaczenie granicy namur/westfal oraz rozgraniczenie podpi~ter namuru gornego. Granice te przyj~to umownie w oparciu 0 istniej~ce dane faktyczne i geofizyczne jak r6wniez na ,pod- stawie pox6wnan z utworami k8libonskimi 'z innych wiercen wykonanych w O'br~e wyniesienia KoC'ka.

I tak w profilru otworu Kodk 5 wyUzielono nast~puj~ce ogniwa stra- tygraficzne kwbonu:

g}~boko§c

poniZej glE:b.

812,0-910,0 m - westfal dolny

910,0-1211,0 m - namur g6rny (B + C) 1211,0-1481,0 m - namur dolny (A) 1481,0-1555,0 m ,- wizen g6rny 1555,0-1577,0 m - seria tufoid-a1na

1577,0 m - sylur g6rny

Wiercenie Kock 12

SpoSrOd dotychczas wykonanych otworaw w obr~ie wymeslenia Kocka, 37~e'trowa sena karbo:6.Ska z profilu wiercenia Kock 12 nalei:y do najsla'biej rdzeniowanych, 'co bardzo utrudnia dokladniejsze ustalenie, ' stratygrafii.

(8)

KR1/'STYNA KOREJWO 1 LEeR TELLER

Sp~g utwor6w karboilskich, lez~cycll na g6rnym dewonie, przyjE;to

!l1a gl~bokQSci .1190,0 m w oparciu 0 analiZE; pomiarow 'gea:fizycznych.

W rozeniu pdbranym z glti'ookoSci 1176,0--1170,0 m wystE;puj~ dia- bazy z 0,8-metrowym zIepiencem w stropie, zawieraj~cym m. in. porwaki warpieni oolitowych, diabaz6w oraz szc~tki Z'WE;glonej fIory .. Zlepieniec ten ·rozpoczyna ZapeWlle transgresjE; wizensk~,a nize:j lez~ca seria tufoi- dalna osi~ga 'mi~tszoSe 19,2 m.

W k9Iejnym rdzeniu z gl~bokosci 1105,0-1099,0 m wystE;puje w 8pflgu 0,7rn s2arego, lPatrtiami piaszczystego wapienia, w ktorym stwier- dzono tylko ulamek nieomaczalnego slimaka i Tzadkie krynoidy. Wyda- je siE;, ze warpieil ten naleZy jeszcze do. wizenu g6rnego, gdyi: l~cy nad nim czamy ilowiec lZawiera jut typow~ faunE; dolnego namUl"U.

Przyjm'Uj~c, ze zlepieniec lei~cy n!ld diabazem i wapien pods.ciela-

j~cy czarny ilowiec reprezentuj~ gorny wiz en , to jego 9p~g moma przy-

j~e na gl~koSci 1170,8 m. Mi~zosc zatem g6mego wizenu wynosi <>kolo 67,3 rn, a jegostrop przypada na gl~bokoSci 1103;5 m.

W interwalach n03,5-1099,0 m i 999,5-993,5 ID W cza'l"Ilych ilow- each napotkano doSe .liczn:~ faunE;, spoSr6d k~6rej oznaczono:

Rugosochonetes aureolus ·(Schwarzb.) --, pt 2, fig. 6, Rugosochonetes sp. - pI. 2, fig. 5,

Plicochonetes wal!ischmidti Paeck. - pi. 1, fig. ~7;

Tcnmquistia poZita (Mc Coy) - pI. 1, fig. 8, Camarotoechia sp. - pI. 7, fig. 3,

AnthraconeiZo oblonga (Mc Coy),

A. cf. transversalis' (RJeb.) - pI. 8, fig. 8-9.

A. Zaevirostrum (Portl.), Nuculavus Zuciniformis (PhllI.);

N. ostraviensis(Kleb.) -

pI.

8, fig. 11,

Pernopecten cf. carboniferus(Hind) - pI. 11, fig. 1, Euphemites urii (FIem.), .

Perigrammoceras suZcatum (Flem.) - pI. 13, fig. 9, DimorphoceTall sp.

Formy Rugosochonetes aureoZus (Schwarzb.), Anthraconeilo cf.

transversalis (Kle'b.), NucuZavu.s ostraviensis (Kleb.) O'l'az Perigrammo- ceras sulcatum (FIem.) wskazuj~ na dolnonamurski wiek: osad6w i s~ one CZE;sto napotytkane w namwze A zar6wno niecki lubeqskiej, jak i Za- glE;bia G6l'DoSl~s!ldego (Korejwo 1969).

Nad t~ seri~ at do stropu odwierconego karbonu w interwalach . 947,~941,O rn, 89'1,0-884,5 m Oraz 832,4-826,5 m wyst~uj~ mulowce z cienkimi wkladka:m.i Ipiaskorwc6w, w ktorych napotkano tyIko rzadkie i nieoznaczalne ulamki ~~lonej fIory.

PaTtie stropowe karbonu 'Przewie.r:cone zostaly gryzerem,a g:ranica

. Z

jU!l"~, ustaloDa w oparciu 0 dane geofizyczne, przypa:da na gl~bolroSci 816,0 m.

Catkowita mi~szose odwierconyeh osad6w silezu w ot'worze Kock

(9)

KARBON WYNIESIENIA KOCKA 663

12, wynooz~c'a okolo 288,0 m, pozwala przyj~c, ze reprezentuj~ one' tyHro namur

A

i .bye maZe czc::sciowo namur B. Scislej granicy jednakZe rrii~­

dzy tymi podpic::tramiustalic nie maina z uwagi na 'brak fauny i flory w stropowych partiach. Przyj~to jE\; wi~ umownie 'I1a gl~oSci 894,0 m.

Dost~e dane pozwalajE\; wyr6znic w profilu karbonu z otworu Kock 12 nast~j~ce ogniwa stratygr-aficzne:

gl~bokosc . 816,0-894,0 m - namUr B (dolna cz~c) 894,0-1103,5 m - namur dolny (A) 1103,5-1170,8 m - .wizen gorny' 1170,S-1190,0 m - seria tufoidalna ponizej gl~. 1190,0 m - dewon g6rny

Wiercenie Kock 14

Utwory ·kartboilSkie w profilu otworu Kock 14, 0 mi~zszoSci 360,0

m.

lez~ ill'a dewonie.· gornym a pod jurE\; Srodkow~. Ich stratygrafia oparta zogj;al·a na nielicznej faunie napotkanej tylko w paru interwalach. Sp~g

karbonu przewiercony zostal gryzerem, a granic~ z dewonem na gl~bo­

kosci 1229,0 m wyznaczono w oparciu 0 dane karotazowe.

. W r4zeriiupoobodz~cym z gl~bokoSci 1219,2-1213,2 m wystEWuje diabaz, kt6rego miqZszosc, wedlug 'zapisOw karotazowych, moze dOcho- dzic do 34

m

(od gl~koSci 1229,0-119·5,0 m). Wyzej na glc::bokoSci 1172,3 -1166,3 m i 1127,0-1120,6 m w ciarnyeh i ciemnoszMych wapieniach marglistych napotkano typOw~ faunc:: gornego wizenu. S~ to hardzo liczne~

Gigantoproductus latissimus compZicatus (paeck.) - pI. 5, fig. 2, G. ex gr. latissimus (Sow.) - pL 4, fig. 6,

G. l1iganteus (Mart.) - pL 6, fig. 4, G. ex gr. giganteus (Mart.),

G. ex gr. stTiato-suZcatUs (Schwetz.) - pL 5, fig. 5.

W iparlii stropowej omawianej serii, w cienkich w1dadkach czarnego- ilo'Wca, wyst~U'j~ bartlzo slaibo zachowane ulamki goniatyt6w, nalez~ce·

prawdopoddbnie do rodzaju Sudeticeras :....- pI. 14, fig.' 5. W sp~gu inter- walu 1120,6-11114,3 m wysttWuje olrolo 0,6 m ciemnego wapienia mar- glistego z 0,3..metrow~ rwIldadk~ mulowca ze' szcz~tkami fIory, nad kt6- rym leZy' cza:rmy iloWiec 'Z iboga~ iaun~ dolne~o namuru. W wapieniu napotkano ty lIto nieoznacza1D.e ulamki ~brachiopod6w oraz czlony krynoi-·

d6w; zapewne nalezy on jeszcze 'do .g6rnego wizenu, kt6rego mi~zszoSc W' oma'wianym profilu wynosi ako.lo 75 m .. Granicc:: mi~zy dinantem a silerz:em w profiJ.u otworu Koc'k 14 przyj~c moznana glc::bokosci okolo 1120,0 m.

Wsr6d fa'UlIly pochodz~cej z wyzej Iezqcyc'h czarnych ilowc6w stwierd:zono:

Fenestella sp. - pI. 1, fig. 2,

Rogosochonetes aUTeoZus (Schwarzb.) - pI. 2, fig. 7-8,

(10)

KRYSTYNA KORE,TWO i IJECH TELLER

AftthraconeiZo Zaevirostrum (P<lrtl.), NucuZopsis gibbosa (Flem.),

Euphemites Sp. - pI. ,13, fig. 7, Hyolithe8 sp.;

Paladin mucronatus mucronatus(Mc Coy) - pt 15, fig. '5, Paladin sp. - pI. 15. fig. 4.

W kolejnym wyZszym rdzeniu z gh;!bokoSci 1114,3-1109,2

m:

w ana- logicznych Howcach zwtldadkami mulowcow napotlkano:

Rugosochonetes aureolus (Schwarzb.),

Anthraconeilo obZonga (Mc Coy) - pI. 8, fig. 2-3, A. laevirostrum (Portl.)-pI. 8, fig. ~,

AnthraconeiZo sp. - pI. 9, fig. 1-2, ByoZithe8 sp. - pt 15, fig. 3.

N a . dolnona'murski wiek UO'M!Ow wskazuje ifol"IIla Rugosochonetes 4ureolu8 (Schwar:zJb.) znana z wielu profil6w wiercen na dbszarze IU'bel- skim (Korejwo 1969), a tme Paladin mUCTonatus mUCTonatuB (Mc Coy).

chociaz niekiedybywa on spotykany TOwtlliez w najwyZszym wizenie (Osmolska 1970).

. W mulowca'C~ z cienkimi wkladkami piaskowc6w i ilowcow z kil- 'ku rdzeniowanych interwal6w odcinka profilu z glfilbdkoSci 1109,2-978.0 :m poza .nieoznaczalnymi fragmentami zw~glonej flory nie napotkano

m-

nycth sladow organicznych.

Sla'bo zachowane fra.gmenty skorup. naleZ~ce do rodzaju "Orthoce-

'raB", &twierdzono w szarym Howcu na gl~bokoSci 978,0--972,0 m. Wyzej

natomiast na gl~'bokoSci 924,7-918,7 m i 878,7-873,4 m wystfi'Puje szary :mulowiec przewarstwiajllCY si~ z ja&nytm. d~OIbnozi8['nistym piasko'M!em .z nieoznaczalnymi ulamkami zw~gloriej flory.

Stropkarbonu przewieroony zostal gryzerem, a gi'anic~ ~ jurl\ na podStawie danych karotaiowych .przyj~to na glf:ookoSci 869,0 m.

Bardzo S'k~pa fauna napotkana w utworach silezu omawia'IlE!go pro- fUu uniemozliwia Scisle wydzielenie tpOszczego1nych podpi~ter. Nad do- 'brze udokumentowanym rfaunistycznie wizenem. wyst~pujl\.do gl€i'bokoSci

1109,2 m osady zawierajl\ce faun~ dolnego namu~u .. Powy:i:ej natomiast, .az do stropu serii karbonskiej, brak jest Slczl\1lk6w. orgooicznych. BiofllC jedna·kze pod uwag~ niewiel'kll millZSZoSC 'kampleksu gOrnokartboilskiego (250,0 m) moona przyjl\c, :Ze reprezentuje on namur Ai najiprawdopodob- niej najni:isze o-gniwa namuru B; wyZsze ogniwa silezu zostaly wi~ zero- dowane.

W profilu karbonu otwOru Kock 14, po uwzglf:dnie~iu pomiSlrOw .geo:fizycznych oraz opracawan 'Profil6w 'Z innY.Ch otwor6w usytuowanych w obr~ie wyniesienia Kocka, moma wyroznic nast~pujll'Ce ogniwa stra-

1ygr~iczne:

869,0-935;0 m - namurB (najnitsze partfe) 935,0-1120,0 m - namur A

(11)

: ,KARBON WYNIESIENIA' KO'CKA

. 11211,0-"--1195,0 m -'- wizen g6rny.

llD5,G-1Z29,0 m ~ ~ia. tufoidalna poniteJ gI~. :i229,0 m - dewon g6rny.

Wiercenie Kock 7

L .

Utwory I~ar>bonskie w profilu wiereenie Kock 7, 0 mil\ZszoSci 320;8

m,

lezl\ pod jurl\ Srodkowl\, a na osadach w~glanowych g6rnego dewonu;

Zaczynajl\ si~ one seril\. tufoidalnl\ 0 mil\zszoSci 22,3' m,przy czym dia ....

bazy uchwycO!no na gl~oSci 1208,0-1199,0 m. SPl\g kazo.bonu pl',zewier,.

cony zOst!i1 gryzerem. i !Ila podstawie dan~h karotaZowych wyznaczono go na gl~bokoSci 1204,8 m, a strop serii tufoidalnej na gl~bOkoSci1l82,:5:m;

. POwyZej tej s.erii w czterech interwalach z gl~bo'koSci 1157:;0-.-1154,0 'In,

1121,0-1117.0 m, 1084,0-1080,0 ID i 1050,0-1047;0 m WySt~Puj4.~%aJ;'­

ne wapnisteUowce oraz mareliste wapienie z ,licznll faunll:

Ling.uZa squami/ormis Phill. - pI. 1, fig. 5, Chonetes ftp.,. . "

Gi(;iantoprodUct"us latisrimus latilsiinus (Sow.),

DictllOCZ08tuS cf. tnuir-woOdi (Paeck.) ..:.. pI. 7, fig. 1...:..2, Pugilis SIl' - pI. 5, fig, '3,

AnthraconeUo obZonga {Mc CoY!, A. Zaevir08tTUm (porU.) ~ ,plo 8, fig. 6,

P08idonia cf. kochi

(v.

Keenen) -pI. 10, fig. 2, PoS'idania sp. - pI. 10, fig. 1, ,

SanguinoZites cf. variabiZis Mc Coy - pI. 12, fig. 6--7; pI. 13, fig. 1-2.

. Powy.zszy :zesp61, a szczeg61nie formy Uigantoproduct"",s Zat\sstmus latiSsimus (Sow;) i' DiciyoclO$tus cl.' m:iLir'-woodi . <?a(!Ck) '.W.s'l(.!i1.'l1.i.IL., ze osady z wymiertionychirtterWalawrepreZtmtujll' g~tnY Wizen .. (Ktor~2o sti'opwyzn.aCZOIiona glf:oolroSci 1042,5 ni. Mil\ZsZoSc 'tatern Wizentiw,~p~

fnu otworu Kock 7 osi~ga 140 m i w 8tos'unlru do ;utw.orow ana~ogicznego

wieku vi mnych ipI'Ofilach,otnawianych w niniejazej praoc,::y, jest'i:u:aWie d'W'likrotnie . Wi~a.

W.

r.dzeniach

' z

gl~hokoSci i007,0-1003,0 m J96tt~965.0 '.IQ. ,.W'/"

stQPUj~

czarne;'

partiami wspniste ikJWce

?;:

cienJtim~ . :przela,.wiceniami

~listycAwapienl, w.kt6nrch napotkano doSc'liczn~iau!Il~:

5

Lingula squami/brmis Phill.,

PoBidonia ~br1"Ug"ta (Etliei".) - pI .. 9, fig. '9-10,

P08ido.~ieZZa.cf. minor. (Brown)., .l\IJlaUna sublameU08a· Ether.,. '

Euphemite~ ~rii (Fl.w.) -

pt

13, fig. B,

CoelonautiZus sp. - pI. 13, fig .. 10,

Anthracocer/J8 paucilobum

Wtrln) :.;,..,

pI. '14; fig. 5,

ParcuiimorphocerClS Zoone1li (phUI.)·-pI. 14:, fig.' 7;

(12)

KRY~N"" KOREJWO.·l LEeH ~ER

Na dolnonamurSki wiek osad6w. Z obu interwal6w 'Wskazujfl jedno- znacznieAnthracoceras paucilobum· (Phill.)i:' Pti'J'adimoTphocerasZooneyi (Phill.). Pierwsza roNila

' ?JIlana

'jest ·praW1e we w8zyStkich' profilach dol..., nego namUTU z obszaru lU'belskiego, Zagl~bia G6rnoSl~skiego oraz napot- kana zostala w' niecee miechoWskiej i w podlozu monoikJ.iny przedsudec.;.

kiej (Korejwo 1969)~ Jest ona .. ,tak.ie ,'Pospolit~ skamienialoSci~ w namurze A zaehodniej EUl'Ol'Y' (Patteisky 19·59). Drugi gatunek naleZy r6w;niez do form .ci~o spaty'k~ych w. profilach namurubaseIiu lubelskiego i' PO- dobnie jak w zachodniej 'E~ie wystE:puje w naiIDur-zeA~ a rzadzielw dolnej cz~cinamuru B (vide Korejwo 1969) .. TakZemal'Ze·"- Posidonia' corTugata (EtheT.) i .Posidonia cf. minor (Brown)-·s~ formariiity1powymi dla namuru lubelskiego, a maksimum swojego rozwojuosi~gaj~ w jego dolnej cz~Sci. .

. W mulowcach i piaskowcach oowietoonych na gl~bdk~i930,O­

-925,0.m. i 895,0-889,0 m, opr6cz kilkli nieoznaczalnychy.!atnkOw faurty i 'kalamit9'w (w pa'l"tii stropowej),. nie napotkano Zadnych innych Skamie- . nialoSci. Wydaje siE:, ze odcinek 'Profilu od gl«:bokoSci965,0 m aZ do stro- pu karbonu tj. 884,0 m naleZy jeszcze do namuruA, kt6rego mi~:Zsz0i3(:

. osi~gatutaj 158,5 m. Wyr6Znione na podstawie danych pa1e<mtolOgieznych 'i analizy,'poiniar6w geo.fizyki :wiertniczej (,grows stratYgraficzne karOOnu'

Vi profiluotworu KOOk 7 przedstalWiajfl siE: nast~jllco:

glt:bokoAc 884,0--1042,5 ni - nmnur dolny (A) 1042,5--1~82,5 m ---, wizen g6rny 1182,5-12,04,8

m. -

serla tufoidalna. ponizej glt:b. 1204,8 m - dewon g6rny

Wiercenie Kock. 9

Seria 'karIbonska,. '0 'mi"lZsZosci 426;0

" m, lezy - '

podobnie jak w vii~ profilOw wyniesienia Kocka . ...:..- 'bezpoSrednic' p.a g6rnym. de- wonie. ZaCzyrna sif: OIla 39-'1lletrow~ seri"l tufOidalnll cd, gl«:bokoSci'13l6,O m. Granica ta, przeWieToona gryzerem, wyznaczona zostala na podstawie pomiar6w geooizyc'znych, podobnie jak i strop s~rii tufoidalnej, kt6rY przypada na gl~boIkoSci 1277,0 m. Powyzej w rdzeniu z gl~boko8ci 1250,1 -1244,1 ID wyst~'j"l ~natne ,wapienie, u dclu pia~yste z rzadkimi ulamkami produktus6w itroch'itami krynoid6w. Przez analogiE:do innych rprofilbw z wyniesienia KOc'ka. zaliczcno je do g6rnego wizenu, kt6rego "

strop pnyjf:to na gl«:OOkoSci 1219,0 m. MiflZSzoSC wizenu osi~ga zatem.

w tym proiilu 58 ID. .

W.

kolejnych i'dzeniach :pobr~ych z. glE;'bokoSci 1209,~1203,0 m, . 1l62,7-1Hi6,7 'm oraz 1124,0-1118,0 m napotkano w czamych ilowcach, o'bo!k luse'k ry.b w pierwszym interrwale, dcse lieznll fauI1~ w dw6ch po- zostalych. SEl to:

CamP1l1ite8 carbornarius (Mc Coy) - llt '1, fIg. I, Lingula mlltiUotdeB Sow., .

(13)

KARBON ·WYNiESIENiA. KOCKA

Orbtculoidea miSsouriensis (ShUni.)~

Plicochonetes waldBchmidti Paeck. - pI. "2, fig. 4, Camarotoechia' cf .. pIeurodon (PhiU.) - pI. 8, fig. I, Camarotpechia Bp. - pI. 7, fig; 4,

Posidonia corr.ugata (Ether.), .

Solenomorpha mtnor rotundata (S~warzb.) - pl. 1~, fig. 5,. MyaZina ftblamelIosa (Ether.) ~ pl. 9, fig. 8.

Podobny zesp6I, many takze z innych profil6w obszaru lubelSkiego.

(Korejwo 1969), do'kumentuje domonamurski wiek osad6w.

W Howcach i mulowcach z gl~bdkoSci 1078,0-1072,0·m wyst~uj~

ty.Jko wamki Zw~lonej flory, natomiastw ilowcach wapnistych

' z

cieriki:' mi wkladkami marglistych wapieni 'z gl~oSci 1032,0-1026,0 .in napot.;.

kano przewamie pokruszone 'lllamki Skorup, wsr6d ktarych ozriaczono:'

Orbiculoidea sp:,

Lingula mflttlloides Sow.,

Linoproductus sp. ~ ~l. 4, fig. 1-4, Levipustula Sp. - plo 3, fig. 5,

Anthraconeito laevtrostrum (Port!.),

Phe8tia beZIicostata {S;chwarzb.) -: pI. 9, fig. 5,' MetCU!oceras sp. - pI.· 14; fig. 1.

SpoSr6d wymienionych form gatu.ne'k Phestia beZlicostata (SclrWarzb.) znany jest zar6wno z namuru A jak i B (Kumi>era & al. 1960), podczas gdy rodzaj Metacoceras wyst~uje raczej w g6r-nym namurze oraz w westfalu. Z uwagi na powy:isze wydaje si~, ze omawiany interwal re- prezentuje juz namw-'. gorny, .a granica z dolnym przyj~ta zostala w, oparciu 0 analiz~ karota7Ju na gl~bolroSci 1041,0 m. Mi~:iszosc namUru A w rprdfilu otworu Kock 9 wynosi wi~ 178· m.

Z g6rnych partii serii ka-rlboiiskiej po'brano jedynie dwa rdzenie z gl~bo1roSci 986,0-980,0 m i 940,0-934,0 m, W kt6rych napotlkano, tyl.;

ko nieoznaC"Ullne ulamki zw~lonej f1.ory.

Odcinek profilu od gl~bokoSci 934,0 m az do stropu karbonu, usta- lonego w opareiu 0 pomiaTY geofizyczne na gl~bOlrosCi 890,0 rn, pizewier- cony byl gltyzerem. Z, uwagi na nlewielk~ mi~zszoSc (~51 'In)' osad6w kar- boiiskich wystlP1j~cycli nald dolnym namm-em wydaje si~, ze w calo8ci

reprezentuj~ one jeszcze namlU' B, padczas gdy wy:isze ogriiwa silezu w profilu otworu KoCk '9 sll nieobecne.

W oparciu 0 stwierdwnll ,fa'lln~ oraz analiz~ karotazow~ wyr6znio,- no·w obr~bie odwierconej

.serll

karboiis!kiej w profilu Kock 9 nas~uj~ce ogniwa stratyg:raficzne: '

gl~boko8~ 890,0--1041,0 m - namur B (dolna cz~) , 1041,0:.-1219,0 m - namur A

1219,0-:-1277,0 m - wizen g6rny , 1277,0--1316,0 m - seria tufoid1l1na pODitej gl~b. 1316,0 ni :.- dewon g6rny

(14)

KRYI1lTYN..,. KOBEJWO ·i LEeR TELLER

Wie'l'ceniePasmuol

Otw6r ten, podobnie jak·.iUkrzeja 1; polorony jest w NW cz~Sci

wyruesienia Koc!ka. a odw'iercana seriakM'bonska 0 mi~zszo5ci (j:k~o

603,0 m stwierdza.na zostala w profil-q. .nad g6rnym dewonem' a 'Pod jur~

na gl~bokoSci 1638,0-1035~0 m,' . ' .

Granice sp~gu i stropu serii przewiercone Z'Ostaly gryzerem i wy- znat.-zono je w oparcilU 0 wyniki ,pomiar6W ·geofizycznych.

Pod wzgl~em rfauriistycznym 'l1ajlepiej scharakteryzowana jest ~~

gowa par,tia'z .gl~koSci 1542,3-1538,9 m, wy'ksztalcona w postaci' cza'r- nyc'h :margljstych wapieni z p,nelawiceniaqii wapnistych · mulowcow.- Stwierdzono w niej:

Bux1:onfascabric'UZil (Mart.),

Echinoconchus J)'Unctatus .(Mart.) - pI. 3, fig. 4,

Gigantoproducttis ex gr. striato~suZcat'Us (Schwetz.) - pI. 6, fig. I,

G. ex gr. latissimus (Sow.), . ' .'

G. latissjmus compZicatus Paeck. - pI. 5, fig. 1; pI. If, fi~. 3, Martinta glabra (Marl),

ParaZleZotion cancellatus M.art. -:-pI. 9, fig. 7,

CllpricardeUa rectang'Ularis Mc Coy - pI. 11, fig. 6-7, Edmondia pentonensis Hind - pI. 12, fig. 3,

~. senilis (phill.) ~ pI, 12, fig. 4, .

AVic'UZo.j)ecten subcO!loideus (Etp,er.) - pI. la, fig. 5, LimipectEm sp. - pI. la,

fii.

4,

PaIaeoZimasimple:.r:(Phill.) - pI. 11, fig. 5, .E'Uchondrta cf. neiZsoni Wilson - pI. 11, fig. 2, StrebZochondrta sp. - pI. 11, :fig. 3.

PowyZBZY zesp61 dokunientujeg6rnowizens.ki wiek omawianegowy- cinka prO'filu, a 'gatunkami rprzewodnimi 0 szerokim rozprzestrzenieniu geograficoznym{vide Korejwo 1960, Zakowa·19-64.) ~ bra-chiopody zrodza- ju Giga.ntoproductus. Strop wizenu przyj~to na glebokosc'i 1533,0 m, a .jego

mi~ZszoSc wynosi 105 m.

W wyz.ej Wyst~j~cych czarnych ilowcach z gl~bdkoSci. 1498,7- -:-1495,2 m Illapotkano jedynie sk~pe ulamki fauny m. in. Chonetes sp.

i Posidonia :sp.W stropie tych ilo~ow wyst~puj~ ciemnoszal1'e mulowce.

w .kt6rych.obok kSllamit6w stwierdzon:a Pecopteris . (Dyotheca) of. aspera Brongn. - pt 24, fig. 1, form~ ,prz~Cidni~ dla namuru (DaJinval 1960).

a c~an~ przez Migier (1966) z namuru 4. z profilu wiercenia Krasny- staw.

W miHowcach i piaskowcachodwierconych w kilku' interwalach ns: gi~bok~i i464,3-1257,0 m napotkano jedynie'flJ'ag~enty kalamito~

i lepidodendron6w.

Z serii wystlilPuj~cej powyZej ostatniEijgl~bdkoSci ai

do

'przyj~tego

stropu osad6w kal"boful:kich, tj. do gle'ookoSci 1Q35,0 m, pobtanych wstalo r6wnieZ kilka rdzEm-i,

W .

ktorych napotkano jedynie flor~. Na glt:boIkoSci 1208,0-1202,3 1nl Wyst~uje Lepidodendron cl. ,,~ulea:tum Stemb. -

(15)

XARBON ,WYNIESIENIA KOCKA

pI. .2().,.fig.2.- iLepidodendron sp. --:-pt 21, fig. 3. LepidodendronacuZea.- tum Sternb. posiada dwiy zasi~g pionowy i many jest ZaTOwno w. natnu- rZe jak i westfalu A (Kotasowa 1968).

.. W ·s:tropie Tdzenia

z

gl~'boko8ci 1154,4--,--1148,4 m stwierdzooo Parip-:

teriscf. gigantea (Stern!b.) - .p1.23,

fig.

1, form~ mog~c~ wyst~ac Za~

rowno wnamW'"Le C jak i westfalu. Wsr6d licznej flory pochodz~cej z gl~-:

bokoSci 1103.9-:-1099,4 'ID oznaczono:

Lepidodend'l'011 cf. obovatum ~ternb. -:-pL 20, fig. 3, StJhen.ophtlUum CtlneifoZium (Sternb.) - pI. 21, fig. 2, .

Sphenopte'l'is cf. obtusiZoba Brongn. - pL 23, fig. 2..

Ostatni gatunek osi~ga maksirnum sw:ego rozwoju w westfalu. A, aw mlodszych ogniwach spotykany jest rzadziej {Josten 1962}. Forma ta cytowana jest p~ez Migier (1966) .r6wniez z westfalu A z proii1u OUwOl"U KT~snystaw, ana G6rn)71ID Sl~sku 'Znana jest w namurze C i westfalu A (Ko~sowa 1:968).· SphenophyZlumcuneijolium (Sternb.) 'posiada wi~kszy zasi~ pion.owy, gdyZ·znaiIlY je.stod

namurU

B., ~ do westfaluC. WPI"O- filu karbonu z wiercenia D~bJi.n 7 napobkany on zostal w westfa'lu A {vide Korejwo & Teller 1971a) .

. Na gl~koSci 1093,2-<1091,5 -ID Z fIory stlwierdzOno Stylocalamites (:f. cisti (Brongn.) - pt 17, fig. 2, oraz Lepidodendron cf. ophiurtLS Brongn.. - rpI. 22, fig. 2-3, a w stropdWej. partii kaTbonu na gl~bok~i 1-048,2-1042,0 m ~ Stylocalamites cf. suckowi (Brongn.) - pI. 19, fig. 3.

Dr'wgi z wymienionych gatun'k6w cha,ra'kteryst)"CZIlY jest dla· westfaru (NGWik 19·52), a ostatni pojawia si~ w naInu.rze i trwa przez caly 'katbon gorny.

Wdbec braku 'Przekonywaj~cych danych paleontologicznych w oma- wianym prdfilu . wyordr~bnienie rposzczeg6lnych pi~ter i podpi~ter silezu opalrto ![la ·analiz'ie· pomiar6w ikarotazowych. Granic~. mi~dzy namurem dolnym i g6mym przyj~to na gl~bokosci 1380,0 rn, ·a mi~dzy· iIlamuTem i. westfalem na gl~bokoSci 1220,0 m.

Po urwzgl~ieniu wszystkich dost~nych c:tanych paleontologicz-

![lYl!h jak i wynikow pomiar6w geofizyki. wiertniczej wyordr~niono w pro- filu otworu Pasmug 1 nastiWuj~ce ogniwa stratygraficzne karbonu:

gl~bokoSc 1035,0--1220,0 rn ~ westfal A

1220,0-1380,0 offi. - iIlamur g6rny {B+C) 1380,0-1533,0 m - namur dolriy (A)··

153,3,~1638,0 m - wizen g6rny ponizej gl~b. 1638,0 Im· - dewon g6rny

Wiercenie Okrzeja 1

Osady k~bonskie 0 mi~szoSci 686,0 rn, odwiercone w profilu otWo- ru Okrzeja l,· le~ na gornym dewonie,

a

pod ju;z-~·. ZaTUwno· strap ja'k i sp~g karilonu nie zostaly 1.l.C'hwycone wrdoz.eriiach, a granicewymaczO'llo

(16)

KRYSTYNA KOREJWO i'LECH TELLER

'na podstawie 'danychkarotazowych odPowiednio na ~1E:bokoSCia'C'h 1124,Om i 1810,0 m.

W IPierwszym rdzeniu ipObranyni z interwalu 1789,0-1786,2 rn 'Wy-

s~puje sma Z'19lpieiloowata (z obtoczonymi ziarnami lk'Warcu, otoczakami lidyt6w, zielonkaWych mulowc6w iilowc6w oraz brunatnych wapieni:

dbecne ~ tak'Ze szcUltiti krynoid6W i pakruszone ulamki brachiopod6w); , przechodzllca ku stropowi w szarozielonkawy w'apnisty mUloWiec z cien- klmi wtkladlkami piasZ'Czysty1Jni., Wiek tej serii jest trudny do ustalenia, gdyi osady lezllce bezpoSrednio nad jak ipod nill przewiercono' gryzerem.

Niewlltpliwy g6rny dewon,wybztalony, vi postaci zielonfkawych wap- mstych 11owc6w ~ wkladkll Ibruna:tnych wapieni w stropie, wyst~puje od gl~koSci 1813,7-1818,2 ni. Z'lUd'Olrumentorwanym paleoo.tologicZlllie g6r- nym wizenem natomiast,mamy do 'czynienia juz od glfibotkooci 1755,0 rn.

Brak 'udokume'!ltowanych ogniw karbonu, sta.:rszych od g6rnego wizenu, w,ptofilu otworu Okrzeja 1 8klania do 'P~uszczerrla, ze ,seria zlepien- cOwata rerprezentuje tranS'gresyW:I1y osad wknczajllcego morza g6rno-:.

wizeilskiego na dbszar wynurzony Vi czasiefazy,hretoilskiej.

W kolejnym i'dzeniu z gl~bokoSci 17'55,0-1749;1 In napotkano w' czarnych mulowcach, z gTuzlami pirytu i smugamisyderytycznytmi szcZlltki brachiopodOw oraz Anthraconeilo ' Bp., Coleolus sp. i Paladin

Bp. - pI. 15, fig. 7.

'Wyiej w interwldach z' gl~bokoSci '1725,8-1719;8 !In i 1692,7- 1686,7 ·m 'WySt~ujll 'czarne rnargliste oraz szare piaszczyste ·walpienie z P'rzelawiceniami silnie wapnlstych' mulowc6w, ze szczll tkami krynoidow i koralowc&woraz licznymi brac:hiopodami:

Plicochon'etes ' sp., Schizophorta sp.,

Schuchertella jeucijera (Tornq.) - pI. 2, fig. 1-3; pL 3, fig. 3, SchuchertelIa radialis (PhllL) - pI; 3, fig. 2,

Echinocornchw punctatus '(Mart),

Gigantoproductus latissimus latissimw(Sow.) - pI. 4, fig. 5, DictyocI08tus Sp. - pI. 6, fig. 2,

, Eomargintjera tobata (Sow.) - pI. 5, fJg. 4,

Phricodothyris cf.monopustulosa Dem. - pI. 7, fig. 6, '

Phri~odoth'!lris IIp. - pI. 7, fig. 5.

Caly ten zesp61: wskazuje na gornowiZeilski wiek osad,6w, a poszcze~

g6l1ne gatunki Sll bardzo ·pospolite i mane we wszystkich qbszarach wy- st~ania gornego wizenu nie tylko :w PoIsce, ale i w calej Europie (vide Dema!Ilet 1956, 2a'kowa 19ft6).

W rdzeniach pobranych z r6tnych wycin'kow profilu karbonu otWo- ru akrzeja 1 z gl~bokoSci 1666,0-1219,4 >ID me napotkano iadnej fauny, a jedynie nieoznaczaIne fragmenty flory. DOpiero na gl~bokosci 1170,0-

llft3,8 m 'W czamycb Uowcach ,z 1-metrowll wkladkll mulowca oraz cien- ki!ml tprzelawiceniami

rupk6w

'W~glistyc'h ~Sp~ naPotkano:

, StyIocalamiteIJ undulatus (Sternb.) - pI. 19, fig. 1,

(17)

XABBON .WYNIESIENIA KOCKA

ABterophtiZUteB 1:1:. grandis (Sternb.) - pI. 18, fig. I, LePid04endrpn SP~

-:-

pL 21, .fig. I,

Stigm(iria Bp. .

671

Pie:rwszy .;z .. gatunikOw charakteryZU:je si~ dutym .zasi~giem piono- wym, pQldczas 'gdy d'rugi zjawiasi~ w 'gornej cz~Sci westfa1uA i prze- chodzi Idowestfalu C (vide Josten 1962).

stroPOWI! parti~ profilu osad6w Ikarboil.skich w' o.two.rze Okrzeja 1 reprezenbujl! pstre Ho.wce i mUlowce 'ze szczl!tkBmi flory oraz zlepieiLco- wate' 'Piagkowce (z. otoczakami 'kwarc6w i lidyt6w) z dbfitym· pirytem, kt6re odwiercono na gl~bokoSci 1134,5-U28,5 m.

Ustalenie dokladnej stratygrafU' o.sadOw lezl!cych tpowyzej udOku- mentowanego faunistycznie g6rnego. wizenu, wobec. oalkowitego ·lb.ra'ku fauny, l[last1-~za lPO'Waine trudlIloSci. Nieliczne szczl!tki iI'OS1inne, napot- . :kane' dapiero

w

'g6rnej !partii profilu, u'lnooliwiajl! jedynie wydZielenie

osad6w westfalu dolnego, kt6re chaTa'kteryzujl! si~ .ponadto, podobnie jak w,profilu otwo.ru Pasmug 1, obecnoScil! licmyCh wtklad6w i ikonluecji Syderytycznych (Korejwo & Teller 19'68c).

Dolnl! ·granic~ -wes1!:falu priyj~to na gl~oSCi 132'2,0

m.

Osady le'- zl!ce ponizej tej gl~okoSci, az do. stropu g6rnegu wizenu, l\JZIlal[lo. za odpo- Wiedniki namuru,·a granic~ mi~'ZY namurem dolnym i gornym'wyzna- czono umownie na gh:'boko.sci 1503,0 m.

Na . podstawie .Pewnych arialagii litologicznych z profilem karbonu z otworu Pasmug 1, napotkanej fauny 'i fIory oraz danych geofizycznycb wydzielono w profilu karbonu Z otworu Okrzeja 1 Ponizsze ogniwa s'tra-:-

tygraficzne: .

gl~boko.SC 1124,0--.1322,0 m - dolny-westfal 1322,0--1503;0 ID - -namlU!r g6my 1503,0-1677,0 m - namur dolny 1'677,0-1810,0 m - wizen g6rlJly ponizej gl~b. 1810,0 m - dewon g6rny

UWAGI KONCOWE

Wyniesienie Kocka, 0 charakterze zr~bu,· stanowi fragment NW

cz~ci 'hrzeinej rowu lu'belskiego. GTaniczy ono. od. NE, wzdluz' dyslokac'ji Zelech6w-KOC'k-Tyswwce 0 genera:1nym .kierunku NW-SE, z SWobrze- zeniem wyniesienia lukowSkiego, a Od. SW z zapadliskiem Stoczek-Do.ro- hucza (ZelichowS'ki 1969). Jego powstanie wil!~ac naie.zy Z fazl! asturyjskl!

orogenezy waryscyjskie'j. Osady karbonskie 'bow:ie'm w obr~bie samego' wyniesienia nie zostaly dotychczas rozpoznane (otwory KOC'k

IG-1;

Kock 6 i Kock 13), a wys1;~pujl! natomiast po jego stronie .pohldniowo-zachodn'iej

(18)

KRY'STYNA KORE.rWO 1 LEeR TELLER

(otw-ory Kock 7,-9, 12, 14, Kodk IG-2, Kook IG-3, Pasniug1 i Okrzeja 1) O:raz p6lnocno-wschodniej (otwory Kock 4 i 5)~ W Wi~ci" profiJOw . le~ one prZekracza'jllCo i z niezgodnoSci~ k~tow~ na gornym dewonie (famenie), a. tylko w dw6cli (Kock 4 i KoCk 5) na gornymsylu:fze. Fa'kt

ten wyraz.nie 'Wskazuje

ne.

f~ fbreto~;· kt6rej wynikiem bylo ponadto blokawe poci~ie starszego pOOlma ·USkokami o ·generalnym kierunku NE-SW.

Najsta!rSzymi IIldolrumentowanymi paleontologi{!znie utworami,'

za-

czyrtaj~'Cymi transgresj~ doktokaI'oo~, s~ osady g6rnego wizenu (fig. 2).

Pod nimi, z wyj~l1kiem profil6w uzyskanych otworami Pasmug i Okrze- ja 1, wyst~pu:te kilkudziesi~ometrowa seria tufoidaina, ktorej obecnoS6 oraz mi~ZszoS6 wyintepretawana zostala gl6wnie

'Os. .

podstawie zapis6w geofizyki w'iertlniczej, gdyz rw rdzeniach uzyskano jeldynie jej fragmenty.

Serfa ta lezy lbe7Jp06retdnio ·na ogniwach starszyt:h od kall"oonu, a jej po- wstanie .wi~zae naleZy z OdiC~nkiem czasowym obejm.uj~cym turnej - wizen domy ewentualnie Srodkowy. Jest ona zatem wyrazem bretoilsIdej

<hialalnoSci wulkanicznej, iktara stwierdzona zostala takZe w szereg\i.

innych tprofilach wiertrnkzych rowu htbelsiki.ego.

Silez w swej dolnej-cz~sci charakteryzuje me jeBzcze sedymentacj~

. ty.pu paralicz.nego, ·lecz lru g6rze ozmienia si~'

ana

stopniowo na limri.icm~,

wyrazem kt6rej jest zanilk poziom6w moI'$kich~ CzeSclej ·napatykane -sll rownieZ warstwy stilgmariow:e, Npki w~liste oraz w~gle.

WY'l"aina cY'klilC2noSc osad6w nie daje sie w pelni odtworzye z uwagi o:a slabe rozeniowanie profilow .

. PierWsza transgresja pokarboilSka .w'kroczyla na r<mpatrywany 00- szar dopiero VI Srodkowej jurze, pokrywaj4c r6Zne ogniwa gornego kar- honu. StwieTd:rona_mi~zoSe osad6w ka:r!boilSkich w omawian~h 'profi~

lach wa'ha siewgranicach 320,0-765,0 lID 1 jest ona nierwielka w por6w- naniu z mi~iami znanymi z osiowycll pMtii rowu lubelskiego (Ko- .rejwo & Teller. 19681b, Korej'Wo 1969); Jesli uwzg!~ni si~ nawet cz~io­

W!! ich erozj~, ja!ka nastElpila w odcinku czas6WYIll- obejmuj~cym naj- wyZS7.y karbon - dolna jura, to moZna rprzyj~e, ze dzisiejszy rejon Koc- ka stanowU str~e rpei'y1feryczn~· zbi01'ni:i.ta karboilskiego, podlegaj~c~

OIk:resowo doSe macznej suhsydencji.

PracoWnia Stratt/grafti . z

LaboTatorium M ikropalepntolooicznym Zakladu' Nauk GeoZogicznych·P AN·

WaT.n!1wa~2, At Zwtrki i WiOU71l 93.

War8zawa, w stycmiu 1972r:

Cytaty

Powiązane dokumenty

Takie relacje można odczytać również z przedstawionych diagramów przejść (ryc. Dość częstym zjawiskiem przerywającym monotonną sedymentację na obszarach równi

Autor pragnie zlozyc Serdeezne podzi~owanie DyrekcJl Zjednoczenia oraz Geologom Przemyslu Naftowego za udos~nienie do opracowania matel'ialaw, a Mgr.. OF TIlE

ca. W atropie 4dlikucentymetrowa wkładka szarego wapie- ma. iułan:ti drobnycll nieoznaczelnych goo:ioatyt6w.. mułowrow azaro..;zielonkawych; miejscani ~ilee ilaste. Ułamki

, nych spękań gruzełki pirytu. Przeławicenia czar- nego iłowca. Dość liczne szczątki zwęglonej flory. Liczne pionowe i skośne spękania. Strop serii kar-.. bońskiej

Oprócz mieszanych, wulkaniczno- osadowych piaskowców występują tu skaolinizowane tufy, a w składzie zlepieńców licznie pojawiają się otoczaki skal

Anna KOTASOWA - Fitostratygrafia najwyższego odcinka profilu karbonu produktywnego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.. TABLICA II

Histogramy wartości parametrów fizycznych utworów karbonu dolnego Histograms showing the values of physical parameters of Lower Garboniferous deposits. Objaśnienia

Pojawiają się natomiast 'ziarna pyłków dwuwIOrkowych (2-4'%'); są ta głównie rodzaje Pityosporites. Zastanawiający jest brak innych rodzajów Disaccites. Zespół