Anna Tylki-Szymańska
"Słownik Małżeństwa i Rodziny", red.
Edward Ozorowski, Łomianki 1999 :
[recenzja]
Studia nad Rodziną 3/1 (4), 155-156
III.
R
E
C
E
N
Z
J
E
Studia n ad R odziną U K SW 1999 R. 3 n r 1(4)
Słow nik M ałżeństwa i Rodziny, red. bp Edw ard O zorow ski, W arszaw a - Ło mianki 1 9 9 9 ,533s.
Słow nik M ałżeństw a i Rodziny je st p racą zbiorow ą, autorami haseł s ą specjaliści kilkunastu dyscyplin naukowych. Całość została opracow ana i zredagow ana przez ks. biskupa Edw arda Ozorowskiego, profesora zw yczajnego UKSW , w ykładow cę AW SD w Białym stoku i W SD w Sankt Petersburgu, koordynatora Zakładu Teologii System a tycznej M ałżeństwa i Rodziny ISNaR. Ks. bp O zorowski je st w spółredaktorem i w spół autorem Słownika Polskich Teologów K atolickich, 1 .1-4, W arszawa 1981-1983, auto rem książek: „Kościół. Zarys eklezjologii katolickiej” , W rocław 1984, oraz „Euchary stia w nauce i praktyce K ościoła katolickiego” , Poznań 1990.
O d ponad dw udziestu lat szybko rozw ijająca się now a specjalność, ja k ą je s t w iedza 0 rodzinie, w ym agała kom pendialnego ujęcia nagrom adzonych w yników badań i ak tualnego stanu w iedzy o rodzime. N aprzeciw tej potrzebie w ychodzi Słow nik M ałżeń stw a i Rodziny. Nauki o rodzinie, podobnie ja k każdy now o kształtujący się przedm iot posiadają charakter w ybitnie interdyscyplinarny i to tym bardziej przem aw iało za ko niecznością zebrania i usystem atyzow ania tego, co do tych nauk w noszą: teologia, filozofia, psychologia, pedagogika, m edycyna, socjologia i prawo.
Słownik Małżeństwa i Rodziny jest pierwszą tego typu edycją w Polsce. Zawiera on zbiór haseł rzeczowych, dotyczących podstawowych, ale szeroko ujętych wiadomości o mał żeństwie i rodzinie. Zgromadzony materiał definiuje pojęcia małżeństwa i rodziny w obrę bie szerokiego wachlarza dyscyplin. Z nauk teologicznych odnosi się do: teologii biblijnej, dogmatycznej, moralnej, teologii życia wewnętrznego i katechetyki; z nauk filozoficznych do: antropologii, etyki i bioetyki; z psychologii i pedagogiki do: psychologii małżeństwa 1 rodziny, rozwoju człowieka, teorii wychowania i dydaktyki; z medycyny do: fizjologii, patofizjologii, odpowiedzialnego rodzicielstwa; z nauk socjologicznych i prawnych do: demografii, katolickiej nauki społecznej, praw a rodzinnego, kanonicznego i polskiego.
W sferze teologicznej prezentow ane hasła przedstaw iają naukę K ościoła katolickie go, w sferze filozoficznej naukę opierającą się na koncepcji św. Tomasza z Akwinu. N atom iast w dziedzinie nauk przyrodniczych takich ja k biologia, m edycyna, psycho logia i socjologia hasła odzw ierciedlająnow oczesny stan w iedzy w tych dyscyplinach. Połączenie dwóch nurtów: teologiczno-filozoficznego i przyrodniczego w opracow a niu problematyki małżeństwa i rodziny stanowi oryginalny i niezwykle wartościowy walor poznawczy, nawet dla odbiorców dalekich od scalania aspektów duchowego, przyrodni czego i społecznego w studiach nad m ałżeństwem i rodziną. Chociaż Słownik je st adre sowany głównie dla czytelników zajm ujących się zawodowo lub naukow o sprawami
1 5 6 RECENZJE
[
2]
rodziny, to jednak fakt ogromnej atrakcyjności i aktualności prezentowanej tematyki czyni pracę interesującą również dla przygodnych, ale z pasją poznaw czą czytelników.
Słownik zawiera hasła rzeczow e (nie m a haseł o osobach i instytucjach) w układzie alfabetycznym . Do każdego hasła dołączony jest w ykaz piśm iennictw a oraz odnośniki do innych haseł, co pozwala jeszcze szerzej poznać opisywane zagadnienia. O m ów ie nie haseł je st bardzo wyczerpujące, może naw et za mało zwięzłe, co w ynika praw do podobnie ze specyfiki poszczególnych zagadnień. Ponadto zaw iera noty biograficzne 0 autorach haseł, w ykaz skrótów.
Ranga i aktualność problem atyki rodzinnej, zw łaszcza rozpatryw ana w aspekcie wielodyscyplinarnym stawia om aw iane dzieło w rzędzie prac najbardziej potrzebnych, w ręcz koniecznych, zaś form a encyklopedyczna czyni Słownik M ałżeństw a i Rodziny niezw ykle atrakcyjnym i w artościow ym.
Praca zasługuje na bardzo w ysoką ocenę tak pod w zględem m erytorycznym jak 1 zapotrzebow ania społecznego.
A nna Tylki-Szymańska
Enchiridion Familiae. Textos del M agisterio Pontificio y C onciliar sobre el Ma- trim onio y la Familia (Siglos I a X X ), Augusto Sarmiento, Javier Escriva Ivars con la colaboración de Jesus Ferrer, Instituto de Ciencas para la Fam ilia, Univer- sidad de N avarra, Istituto G iovanni Paolo II per Studi su M atrim onio e Famiglia, (R om a), Ediciones Rialp, S.A., M adrid 1992, tomy 1-6.
Enchiridion Familiae (Enchiridion z gr. - oznacza książkę podręczną, zw ięzły pod
ręcznik, kom pendium), to kom pendium nauczania na tem at m ałżeństwa i rodziny. Idea w ydania tego dzieła zrodziła się w latach ‘70-tych. W ydział Teologii Moralnej i D u chow ości U niw ersytetu N aw arra rozpoczął przygotowania do w ydania tekstów M agi sterium K ościoła nt. m ałżeństw a i rodziny. Publikacja ta miała mieć cel duszpasterski: udostępnienie m ałżonkom i rodzinom zebranych w jednym tom ie najbardziej charak terystycznych tekstów nauczania K ościoła na tem at m ałżeństwa i rodziny. M iały to być w ypowiedzi papieży odnoszące się w prost do małżeństwa, a nie do różnych aspek tów zw iązanych z m ałżeństwem np. liturgia sakramentu m ałżeństw a itp. Istniały już co praw da podobne w ydawnictw a, ale były to pozycje o niew ielkich nakładach i nie zaw ierające całości nauczania. B yły to: Ensenanzas Pontificias sobre el matrimonio, w ydane w Madrycie w 1960 r. i La Familia Cristiana wydane w San Sebastian w 1943 r. Zaw ierały one: pierwsze - nauczanie od czasów Benedykta X IV (autora encykliki
M atrim onii, z 1741 r. skierowanej do Biskupów K rólestw a Polskiego) do Piusa XII
(w sumie 189 tekstów) oraz drugie - naukę Piusa XII od 1939 r. W ydało się w ięc ze w szech m iar potrzebnym wydanie całościow ego dzieła, które odnosiłoby się nie tylko do nauczania po Soborze Trydenckim (1545-1564), ale także do początków nauczania Kościoła. Stało się to możliwe po naw iązaniu współpracy W ydziału Teologii Moralnej
