W O J E W Ó D Z K I U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y W KATOWICACH
Nr e w id . PF. 1 6 /8 9 p o u f n e
^ 2 Egz. nr '
WYPOSAŻENIE MIAST
l MIEJSCOWOŚCI WIEJSKICH W PODSTAWOWE PLACÓWKI
I URZĄDZENIA
KATOWIC i: IW*
SPIS TREŚCI
Str.
■ U w a g i m e t o d y c z n e ... > ... 3
U wa g i do t a b l i c . ... ... 29
O b j a ś n i e n i a " skr ótó w z a s t o s o w a n y c h w t a b l i c y nr. 57 ... . . . v ... 32
SPIS TABLIC 1 L u d n o ś ć i p l a c ó w k i r o l n i c t w a u s p o ł e c z n i o n e g o ... ... 30
I n d y w i d u a l n e g o s p o d a r s t w a r o l n e ... 39
P u n k t y s k u p u ... ... ... : ... 40
Z a k ł a d y p r z e m y s ł o w e ' ...1... 42 1 P l a c ó w k i h a n d l o w e ... ... : ... ... 44 ,
P l a c ó w k i g a s t r o n o m i c z n e ...'... ... ... 48
S k ł a d y i s k ł a d n i c ^ s p r z e d a ż y d e t a l i c z n e j ... 50
Z a k ł a d y u s ł u g o w e .'... ... ... 52
P l a c ó w k i i urządzefiia t r a n s p o r t u , ł ą c z n o ś c i i f i n a n s ó w ... 56
P l a c ó w k i i u r z ą d z e n i a s ł u ż ą c e o c h r o n i e ś r o d o w i s k a ... . 58
P l a c ó w k i i u r z ą d z e n i a k o m u n a l n e ... ... '... ... ... . 59
P l a c ó w k i w y c h o w a n i a p r z e d s z k o l n e g o i s z k o l n i c t w a p o d s t a w o w e g o ... 60
P l a c ó w k i s z k o l n i c t w a p o n a d p o d s t a w o w e g o i i n t e r n a t y ... ... . ... 62
P l a c ó w k i k u l t u r y i s z t u k i ... ... 63
P l a c ó w k i k u l t u r y i s z t u k i ( p o z o s t a ł e ) ... ... . 65
P l a c ó w k i o c h r o n y z d r o w i a ... ... .’... ... 67
O b i e k t y t u r y s t y c z n e i w y p o c z y n k o w e ... 69
O b i e k t y t u r y s t y c z n e i w y p o c z y n k o w e ( p o z o s t a ł e ) ... . .. 71
O b i e k t y i u r z ą d z e n i a s p o r t o w e ... -... ... '. . 73
L u d n o ś ć , m i e j s c a p r a c y i i n d y w i d u a l n e g o s p o d a r s t w a r o l n e ... ... 74
J e d n o s t k i g o s p o d a r c z e r o l n i c t w a u s p o ł e c z n i o n e g o , p l a c ó w k i o b s ł u g i r o l n i c t w a i l e c z n i c t w a w e t e r y n a r y j n e g o ... 77
, P u n k t y s k u p u ... ... ’ .V... ... 79
Z a k ł a d y p r z e m y s ł o w e . : ... •... 02
P l a c ó w k i h a n d l o w e ... ... ... ... 06
P l a c ó w k i g a s t r o n o m i c z n e ... ’ .. ... 92
S k ł a d y i s k ł a d n i c e s p r z e d a ż y d e t a l i c z n e j ...- ... 95
Z a k ł a d y u s ł u g o w e ... ... ^... ... 97
Z a k ł a d y u s ł u g o w e ( p o z o s t a ł e ) ... ... 102
P l a c ó w k i i u r z ą d z e n i a t r a n s p o r t u , ł ą c z n o ś c i i f i n a n s ó w i ... 107
P l a c ó w k i i u r z ą d z e n i a g o s p o d a r k i k o m u n a l n e j i o c h r o n y ś r o d o w i s k a ... 109
P l a c ó w k i w y c h o w a n i a p r z e d s z k o l n e g o i s z k o l n i c t w a p o d s t a w o w e g o ... 1 1 2 P l a c ó w k i s z k o l n i c t w a p o n a d p o d s t a w o w e g o i i n t e r n a t y ... 11,5 P l a c ó w k i k u l t u r y i s z t u k i ... i ... 1 ... ... 1 10 P l a c ó w k i k u l t u r y i s z t u k i ( p o z o s t a ł e ) ... 1 2 ? la có w ki o c h r o n y z d r o w i a ... 1.26 O b i e k t y t u r y s t y c z n e i w y p o c z y n k o w e . . : ... ... ... 1 2 0 O b i e k t y i u r z ą d z e n i a s p o r t o w e ... 131
M i e j s c o w o ś c i w e d ł u g l i c z b y l u d n o ś c i ... 133
M i e j s c o w o ś c i w e d ł u g l i c z b y i n d y w i d u a l n y c h g o s p o d a r s t w r o l n y c h ... .'... 135
M i e j s c o w o ś c i w e d ł u g k l a s y w i e l k o ś c i , w k t ó r y c h i s t n i e j ą j e d n o s t k i g o s p o d a r c z e
r o l n i c t w a u s p o ł e c z n i / n i e g o , p l a c ó w k i o b s ł u g i r o l n i c t w a i l e c z n i c t w a w e t e r y
n a r y j n e g o ... 136
2
SPIS TABLIC /dok./
S t r .
Miejscowości według klasy w i e l k o ś c i , w których istnieją punkty skupu ___ .... 137 Miejscowości według liczby indywidualnych gospodarstw rolnych,- w których
istnieją punkty skupu ... ... ... ... ... 138 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją zakłady przemysłowe 139
•Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją placówki handlowe ... 140 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją placówki gastronomiczne 142 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją składy i składnice
sprzedaży detalicznej ... ... •... 143 Miejscowości według liczby indywidualnych gospodarstw rolnych, w których
istnieją składy i składnice sprzedaży detalicznej ... 144
Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją zakłady usługowe .... 145 Miejscowości według klasy miejscowości, w których istnieją zakłady usługowe
(pozostałe) ... . . 146 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją placówki i urządzenia
komunalne i ochrony środowiska ... 147 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją placówki i urządzenia
transportu, łączności i finansów ... ... . 140 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją placówki oświaty
i wychowania ... ... ... ... ... 149 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją placówki kultury
i sztuki ... ... 150 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją placówki ochrony
zdrowia ...; ... . 151 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją cfbiekty turystyczne
i wypoczynkowe ... 152 Miejscowości według klasy wielkości, w których istnieją obiekty i urządzenia
sportowe ... 153 Statystyczna charakterystyka miejscowości wiejskich ... ... . 154
\
UWAGI METODYCZNE
I. Wprowadzenie
W 1988 r. przeprowadzone zostało przez GUS kolejne badanie statystyczne wyposażenia miast i miejscowości wiejskich w pod
stawowe placówki i urządzenia. Badanie o tej tematyce realizo
wane jest cyklicznie - poprzednie przeprowadzono w 1970 r. i 1978 r. Podstawową jednostkę badania w badaniu 1988 r* stano- . wiła miejscowość wiejska i miasto. W odróżnieniu od poprzednich badań, badanie 1988 r. nie objęło miast liczących 20 tys. i
więcej mieszkańców - jeżeli posiadały one samodzielną /nie wspól
ną z gminą/ radę narodową.
Nie włączenie do badania tej grupy miast uzasadnia się między innymi faktem, że istnieje w odniesieniu do niej szeroki zakres informacji zebranych w innym trybie /np. poprzez sprawozdawczość statystyczną/ i publikowany w rocznikach wojewódzkich, roczniku statystycznym, roczniku miast i innych publikacjach GUS.
Do przeprowadzenia badania wykorzystano wykazy miejscowośoi sporządzone dla poszczególnych gmin, które zawierały spis wszys
tkich zamieszkanych miejscowości położonych w granicach admini
stracyjnych gminy.
Wiele miejscowości małych /wsi, kolonii, osad, przysiółków itp./f dla których nie było potrzeby wyodrębniania danych, łą
czono w tzw. zespoły miejscowości; informacje zebrane w badaniu przedstawiono łącznie dla całego zespołu reprezentowanego przez
jedną z tych miejscowości /zwykle wieś/.
Dane dla miejscowości wiejskich zostały zebrane na formula
rzach jednostkowych X-M1 przez urzędy gmin, dane dla miast na formularzach X-M2 sporządzonych częściowo przez urzędy miejskie /lub miast i gmin/» a częściowo przez wojewódzkie urzędy statys
tyczne.
4
Informacje dotyczące Indywidualnych gospodarstw rolnych op
racowane zostały przez wojewódzkie urzędy statystyczne na podstaw wie materiałów spisu rolniczego 1987 r.
Informacje uzyskane z badania opracowane zostały w publikac * jach wojewódzkich. Zakres tematyczny i układ publikacji wojewódz
kich jest jednolity dla wszystkich województw.
Dane dla każdego województwa przedstawione zostały w 4- od
rębnych zestawach tablic, wyczerpujących pełny zakres tematycz
ny badania ± tak:
- tablice 1 - 1 9 dotyczą miast - tablice 20 - 38 dotyczą gmin
- tablice 39 - 56 prezentują informacje dla miejscowości, wiejskich według ich klasy wielkości oraz według wielkości indywidualnych
gospodarstw rolnych w tych miejscowościach
- tablica 57 zawiera dane w przekroju miejscowości wiejskich.
Informacje zebrane dla miejscowości wiejskich i badanych miast dotyczyły następujących grup tematycznych: ludności, rol
nictwa i skupu, zakładów przemysłowych, handlu i usług, tran
sportu i łączności, gospodarki komunalnej i ochrony środowiska, oświaty i wychowania, kultury i sztuki, o c h r o n y .zdrowia, turys
tyki i wypoczynku, kultury fizycznej, indywidualnych gospodarstw rolnych i niektórych innych zagadnień.
Dane zamieszozońe w publikacjach zawierają informacje według stanu w dniu 31.X I I . 1987 r. za wyjątkiem?
- informacji o indywidualnych gospodarstwach rolnych - według stanu w V I . 1987 r.
- p l a c ó w e k oświaty i wychowania - według stanu,na który opraco
wane są dane statystyczne przez sprawozdawczość bieżącą tj.:
- przedszkola i oddziały przedszkolne przy szkołach podstaw- wowych - według stanu w dniu 3 1 »X.1987 r.
- szkoły podstawowe-według stanu w dniu 21.IX.1987 r.
- zasadnicze szkoły zawodowe i równorzędne oraz średnie szko
ły zawodowe i szkoły policealne - według stanu w dniu
1.X.1987 r. 1 ’ ■
- licea ogólnokształcące: dzienne - według stanu w dniu
21.IX.1987 r. '
I
5
- licea ogólnokształcące dla pracujących-według stanu w dniu 10.X . 1987 r.
- internaty - według stanu w dniu 15»XI.1987 r.
Placówki i urządzenia funkcjonujące tylko w sezonie ujęto według stanu jaki istniał w sezonie wiosenno-letnim lub jesien- no-zimowym.
Podział administracyjny uwzględnia stan w dniu 18.I V * 1988 r.j podział ten nie uległ zmianom do końca 1988 r.
Przy realizacji badania przyjęto zasadę metodologicznej spój
ności - we wszystkich możliwych przypadkach - definicji,pojęć ba
danych zjawisk oraz placówek i urządzeń z definicjami stosowanymi w statystyce i sprawozdawczości bieżącej.
II. Niektóre pojęcia i definic.ie zastosowane w badaniu 1. Miejscowość
Za miejscowość uznano w badaniu każde zamieszkane miejsce nieza
leżnie od liczby ludności i liczby zabudowań odróżniające si© od' sąsiednich skupisk nazwą urzędową, a ^rzy jednakowej nazwie - od
miennym określeniem rodzaju tego skupiska. W myśl tej zasady za miejscowość uznano nie tylko miejscowości większe jak wsie lecz również miejscowości małe jak kolonie, przysiółki, osady, leś
niczówki, gajówki itp.
2. Ludność faktycznie zamieszkała
Liczba ludności faktycznie zamieszkałej obejmuje:
- osoby zameldowane w miejscowości na pobyt stały i faktycznie w niej przebywające, bez osób wymeldowanych czasowo na okres ponad 2 miesięcy,
- osoby zameldowane w miejscowości na pobyt czasowy powyżej 2 miesięcy.
•
3* Państwowe gospodarstwa rolne /
V/ badaniu ujęto:
- gospodarstwa nadzorowane przez Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, t j . przedsiębiorstwa /gospodarstwa/
rolne, dla których organem założycielskim jest wojewoda /pań-
6
stwówe przedsiębiorstwa gospodarki rolnej, gospodarstwa woje
wódzkich ośrodków postępu rolniczego oraz szkół rolniczych/
oraz przedsxębiorstwa / gospodarstwa/, dla których organem za
łożycielskim jest Minister Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej /przedsiębiorstwa specjalne hodowli roślin i na- ' siennictwa, h o d o w l i %1 obrotu zwierzętami, rybackie i rolnicze zakłady doświadczelne/;
- drobne obiekty rolne jednostek usługowych nadzorowane przez Min. Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, t j .:
a/ tuczarnie i bazy opasowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego z i drobiarskiego,
b/ pozostałe jednostki, m.in. stacje hodowli i unasienniania
I zwierząt, przedsiębiorstwa obrotu zwierzętami hodowlanymi, państwowe stada ogierów, przedsiębiorstwa usług technicz
nych, mechanizacji rolnictwa itp.j
- państwowe gospodarstwa rolne resortów nierolniczych /łącznie z drobnymi obiektami rolnymi w użytkowaniu państwowym i spo
łecznym/, tj. gospodarstwa nadzorowane m.in. przez ministrów:
Sprawiedliwości, Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Zdrowia i Opie
ki Społecznej f a także Polską Akademię Nauk oraz pozostałe jednostki podległe resortom nierolniczym.
W strukturze organizacyjnej państwowych gospodarstw rolnych wyodrębnia się przedsiębiorstwa i zakłady.
Do zakładów zaliczono oprócz zakładów produkcji rolniczej również zakłady o innym profilu działalności np.: zakłady usług socjal
nych, zakłady mechanizacji rolnictwa, zakłady remontowo-budowla
ne i t p ^ p t z y czym w badaniu - ze względu na jego specyfikę - w y odrębniono zakłady /gospodarstwa/ w pojęciu jednostki technicz- no-lokalnej. Jako zakłady ujęto wyodrębnione jednostki organiza- cyjno-produkcyjne znajdujące się pod innym adresem mimo nie pro
wadzenia przez nie pełnej dokumentacji właściwej dla wyodrębnio
nego formalnie zakładu działającego w ramach przedsiębiorstwa /ferpy bydła, trzody ohlewnej, stadniny koni itp./.
4 . Rolnicze spółdzielnie produkcyjne
W badaniu ujęto tylko te rolnicze spółdzielnie produkcyjne, któ
re po zorganizowaniu się przystąpiły do prao zespołowych.
7
5. Jednostki gospodarcze kółek rolniczych
W badaniu ujęto tylko te jednostki kółek rolniczych, które pro * wadziły działalność gospodarczą tj.:
- bazy sprzętu rolniczego, międżykółkowe bazy maszyn, zakłady usług mechanizacyjnych itp.,
- zakłady rolnicze spółdzielni kółek rolniczych, spółdzielnie usług rolniczych, spółdzielcze gospodarstwa rolne kółek r o l niczych, spółdzielcze gospodarstwa rolne, kółka rolnicze - zespołowe gospodarstwa rolne itp.,
- zakłady świadczące usługi w zakresie prac budowlanych /jak np. rejonowe zakłady wojewódzkich spółdzielni budownictwa wiejskiego/, zakłady prowadzące działalność w zakresie me
chanizacji rolnictwa /bez zaopatrzenia i zbytu/ i inne te
go typu jednostki gospodarcze kółek rolniczych.
Jeżeli dany zakład świadczył różne usługi - np. oprócz us
ług w zakresie mechanizacji prac rolnych wykonywał również pra
ce w zakresie chemizacji rolnictwa, klasyfikacji tego zakładu dokonano na podstawie jego podstawowej /przeważającej/ działal
ności.
6 . Punkty skupu
Przez punkt skupu rozumiano pomieszczenie, zespół pomieszczeń lub plac przeznaczony do odbioru produktów rolnych od producen
tów, służący ewentualnie do dalszego ich przechowywania i wypo
sażony w niezbędne urządzenia, np.: wagę, rampę itp.
Badaniem objęto punkty skupu stałe i sezonowe /tj. czynne w ostatnim sezonie/ organizowane przez państwowe i spółdzielcze przedsiębiorstwa handlowe oraz inne jednostki uspołecznione.
7. Pracownicze ogrody działkowe
Za pracowniczy ogród działkowy uważano ogród prowadzący dzia
łalność zgodnie z obowiązującymi przepisami i zarejestrowany w wojewódzkim zarządzie POD oraz w wydziale gospodarki komunal
nej urzędu miejskiego A u b miasta i gminy/. Przez powierzchnię og
rodu rozumiano powierzchnię całego terenu, obejmującą powierzch
nię działek wraz z powierzchnią zajętą pod wszelkie urządzenia
komunalne i pomocnicze.
o
Badaniem objęto pracownicze ogrody działkowe zlokalizowane na terenie miasta lub poza jego granicami lecz użytkowane w ca
łości /lub w przeważającej części/ przez mieszkańców danego miasta.
8 . Zakłady przemysłowe \
1. Za zakład przemysłowy w rozumieniu jednostki-techniczno- lokalnej uważano obiekt /lokal/ lub zespół obiektów po
łożonych w obrębie jednego terenu zabudowań, wyposażonych w środki i przedmioty pracy, stanowiący samodzielne przed
siębiorstwo /zakład/ samodzielnie bilansujący lub część organizacyjną przedsiębiorstwa /zakładu/ posiadającą ewi
dencję podstawowych danych sprawozdawczych.
Za odrębne zakłady przemysłowe uważano jednostki produk
cyjne i usługowe /zakłady, oddziały, wydziały/ wchodzące w skład przedsiębiorstwa /zakładu/ jeśli:
a/ znajdowały się poza obrębem jednego terenu zabudowań /ich adresy były różne/;
b/ działalność poszczególnych jednostek produkcyjnych by
ła zaliczana do różnych branż przemysłu, mimo że jed
nostki te znajdowały się w obrębie jednego terenu za
budowań /z wyjątkiem warsztatów remontowych pracują
cych wyłącznie dla potrzeb przedsiębiorstwa /zakładu/.
Wydzielenie oddziałów /wydziałów/ podstawowych jako odrębnych zakładów uwarunkowane było zamkniętym cyk
lem produkcyjnym /produkcja tych jednostek nie może stanowić jednego z etapów ciągłego procesu technolo
gicznego danej jednostki organizacyjnej jako całości/.
2. Zakłady przemysłowe zakwalifikowano do-poszczególnych \ branż kierując się rodzajem produkowanych wyrobów charak
terystycznych dla poszczególnych zakładów przemysłowych.
W przypadku gdy działalność przemysłowa odrębnego zakła
du przemysłowego należała do różnych branż, kwalifikacji tego zakładu dokonano na podstawie jego podstawowej
/przeważającej/ działalności.
3« Do zakładów uspołecznionych zaliczono:
- zakłady przemysłowe państwowe, spółdzielcze i organizacji
społecznych,
9
- zakłady przemysłowe spółdzielni i jednostek nieprze
mysłowych, tj.: handlowych /spółdzielni spożywców, spółdzielni ogrodniczych, gminnych spółdzielni "Samo
pomoc Chłopska” i innych jednostek/, budowlanych, rol
nych, leśnych, transportowych, gospodarki komunalnej i mieszkaniowej oraz jednostek budżetowych.
Do zakładów nie uspołecznionych zaliczono prywatne zakła
dy rzemieślnicze o charakterze przemysłowym oraz przed
siębiorstwa zagraniczne.
4. Zakłady rzemieślnicze przemysłowo-usługowe tj. wytwarza
jące produkty i jednocześnie świadczące usługi dla lud
ności zaliczono w badaniu do zakładów usługowych w zależ
ności od tego która z tych działalności stanowiła działal
ność przeważającą.
9» Punkty sprzedaży detaliczne .1
Do punktów sprzedaży detalicznej zaliczono:
** sklepy /łącznie z domami towarowymi i domami handlowymi/,
, i
- punkty sprzedaży drobnodetalicznej, tj.: kioski, stragany, punkty sprzedaży obwoźnej, obnośnej i placowej/ nie zaliczono tutaj urzą
dzeń wystawianych przed lokalem sklepowym, z których prowadzona jest sprzedaż sporadyczna oraz sprzedaży z automatów/.
- kluby prasy i książki, klubokawiarnie prowadzone przez Robotniczą Spółdzielnię Wydawniczą "Prasa-Książka-Ruch", "Kluby Rolnika", - składy i składnice np.: opału, materiałów budowlanych, maszyn
i urządzeń rolniczych, nawozów sztucznych, pasz itp., stacje benzynowe,
- apteki i punkty apteczne z wyjątkiem aptek istniejących przy za
kładach stacjonarnej opieki zdrowotnej /tj. przy szpitalach, sa
natoriach itp./. '
Jeżeli skład lub składnica Sprzedaży detalicznej /np. skład
nica towarów masowych prowadzona przez GS "Samopomoc Chłopska"/
sprzedawały jednocześnie kilka rodzajów towarów, traktowano ten fakt w badaniu jak istnienie kilku odrębnych składnio. Postępo
wano w ten sposób, aby precyzyjniej określić, jakie artykuły i
R z ą d z e n i a są możliwe do zakupienia przez ludność w składach i
10
składnicach istniejących w miejscowości. W związku z powyższym łączna liczba punktów sprzedaży detalicznej może byó niekiedy większsc od rzeczywistej ich liczby wykazywanej w sprawozdawczości bieżącej.
Do sklepów z towarami żywnościowymi zaliczono supersamy, skle
py powszechne, ogólnospożywcze, delikatesowe, p i ekamiczo-nabiało- we, mięsno-wędliniarskie, warzywno-owocowe,garmażeryjne, rybne, winno-cukiernicze, alkoholowe itp.
Sklepy z towarami żywnościowymi zostały-w badaniu ujęte łącznie ze sklepami spożywczo-przemysłowymi a w miejscowościach wiejskich rów
nież z punktami sprzedaży pomocniczej /tj. punktami sprzedaży deta
licznej artykułów zaspokajających codzienne potrzeby mieszkańców małych miejscowości, wsi, przysiółków, baz PGR itp./.
Do sklepów z towarami njeżywnościowymi zaliczono sklepy prowa- dzące sprzedaż artykułów związanych z: ubiorem, wyposażeniem miesz
kań, zaspokajaniem potrzeb wypoczynku, sportu i turystyki, komisowe itp., a także domy towarowe i handlowe.
Do domów towarowych zaliczono sklepy wielodziałowe o powierzchni sprzedażowej 2000 m i więcej /głównie z towarami nieżywnościowymi/<
Do domów handlowych zaliczono sklepy wielodziałowe o powierzchn:
sprzedażowej 600 - 1999 m /m.in. wiejskie domy towarowe/. 2
Przez powierzchnię użytkową sklepów rozumiano powierzchnię sprz<
dażową /tzn. część przeznaczoną do obsługi nabywców/ oraz powierz
c h n i ę zaplecza. Do powierzchni zaplecza nie zaliczono piwnic używa
nych na inne cele niż magazynowanie towarów tj. nie stanowiące za
plecza magazynowego /np.: pomieszczenia techniczne, kotłownie itp./
a także magazynów położonych z dala od sklepu /np. magazynów meb
lowych/ .
10. Zakłady gastronomiczne
Do zakładów gastronomicznych zaliczono zakłady tzw. otwarte, dos
tępne dla ogółu konsumentów tj. restauracje, jadłodajnie, bary re
stauracyjne /bistra/, bary szybkiej obsługi, bary mleczne, bary pri kąskowe, bary uniwersalne, kawiarnie, herbaciarnie, cukiernie, wi
niarnie, miodosytnie, piwiarnie, bary rozrywkowe, bary alkoholowe
/aperitif/, bary kawowe, bary winno-miodowe, bary piwne.
1 1
Przez zakład gastronomiczny sezonowy rozumiano zakład urucha
miany okresowo np.s w związku ze wzmożonym ruchem turystyczno-wy
poczynkowym itp.
Przez miejsca konsumenckie rozumiano łączną liczbę miejsc w placówkach gastronomicznych, które w toku normalnej działalności zakładu mogą jednorazowo zająó konsumenci. W liczbie tej uwzględ
niono również miejsca przy pulpitach, bufetach i stojakach,a tak
że miejsca sezonowe w placówkach stałych dostawiane dodatkowo w okresie sezonu letniego w ogródkach, werandach itp.
11. Punkty gastronomiczne
Do punktów gastronomicznych zaliczono bufety, smażalnie, pijalnie, lodziarnie itp.
I n /
12. Zakłady usługowe
»
V/ badaniu ujęto zakłady usługowe uspołecznione i nie uspołecznione
^ świadczące usługi dla ludności.
Pod pojęciem usługi dla ludności rozumiano czynności nie stwa
rzające bezpośrednio nowych dóbr, świadczone przez jednostki gos
podarki narodowej na zewnątrz i opłacane ze środków pieniężnych ludności lub .jednostek gospodarki nie uspołecznionej.
i
Do zakładów usługowych świadczących usługi dla ludności zali
czono między innymi:
- zakłady o charakterze naprawczym, remontowym i konserwacyjnym, - zakłady wytwarzające określone przedmioty z materiału powierzo
nego przez zleceniodawcę,
- niektóre zakłady wytwarzające na indywidualne zamówienie lud
ności ź materiałów własnych wykonawcy z uwzględnieniem cech i życzeń konsumentów / n p . : zakłady szklarskie, stolarskie, meb- larsko-tapicerskie, krawieckie, szewskie/,
! - zakłady prowadzące budowę domów jednorodzinnych i pomieszczeń gospodarczych z podstawowego materiału powierzonego /tj. cegły, pustaków, elementów płytowych itp./.
i
12
Zakłady usługowe ujęto w badaniu niezależnie od tego czy usługi które świadczą, wykonywane są w warsztacie wyposażonym w odpowied
nie urządzenia czy też w domu klienta*
W przypadku, jeżeli w danym zakładzie świadczone były usługi zaliczane do różnych rodzajów / n p . : krawieckie, bieliźniarskie, szewskie, kaltetnicze/ i wykonywane były w zależności od potrzeb przez tych samych pracowników, wówczas to miejsce pracy uważano za jeden zakład usługowy i zaliczano go do rodzaju stanowiącego przeważającą działalność.
Do zakładów usługowych nie zaliczono:
>
- zakładów wytwarzających wyroby z materiałów własnych przedsiębiorą stwa /zakładu/ na zamówienie jednostek pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej /np.: rzemieślników, drobnych wytwórców, han
dlu prywatnego/ przeznaczonych do celów produkcyjnych lub dalszej sprzedaży,
- punktów świadczenia usług oraz punktów przyjęć.
Przez punkt przyjęć rozumiano wyodrębnioną lokalowo placówkę, w której przyjmowane są wyłącznie zlecenia /zamówienia/ na wyko
nanie usługi zaś sama usługa wykonywana jest poza lokalem tej pla
cówki.
Punkt przyjęć traktowano jako zakład usługowy jedynie w przy
padku, kiedy jednocześnie wykonywano w nim usługi.
13. Hala targowiskowa
Pod tym pojęciem rozumiano w badaniu obiekt handlowy grupujący głównie punkty drobnodetallczne tj. stragany, punkty sprzedaży ob- nośnej czy też placowej / w niektórych przypadkach także stoiska ozy działy sklepowe/ gdzie dokonuje się sprzedaży artykułów żyw
nościowych i nieżywnośoiowych, a przede wszystkim świeżych owoców i warzyw.
14* Targowisko
Przez targowisko rozumiano wyodrębniony teren zagospodarowany sta
łymi /pawilony handlowe, hale targowiskowe/ względnie sezonowymi
/stragany, stoiska/ punktami sprzedaży detalicznej, na którym do-
13
m
konywana jest stale lub w określone dni sprzedaż detaliczna arty
kułów rolno-spożywczych i innych oraz kwiatów.
15. Abonenci telefoniczni
Przez "abonenta telefonicznego" rozumiano każde łącze, które służy do połączenia stacji /aparatu/ telefonicznej /płatnej i służbowej/
z telefonicznymi centralami miejskimi.
Przy połączeniach tzw. Jizespołowych" -' za jednego abonenta uwa
żano każdą stację /aparat/ abonencką, która korzysta za wspólnego toru.
Dane dotyczące liczby abonentów telefonicznych uzyskano podczas ba- dania od jednostek organizacyjnych wojewódzkich urzędów telekomu
nikacji, których zasięg oddziaływania obejmuje obszar kilku gmin i które nie prowadzą szczegółowej ewidencji wg miejscowości.
■Urzędy gmin weryfikowały z konieczności otrzymane informacje w oparciu o własne rozeznanie. Stąd też dane dotyczące liczby abonen
tów telefonicznych w gminach zawarte w niniejszej publikacji mogą różnić się od informacji ze sprawozdawczości bieżącej.-
✓ .
16. Automatyczne połączenia kierunkowe z innymi miejscowościami Przez liczbę kierunków połączeń automatycznych z innymi miejsco
wościami uważano automatyczne połączenia telefoniczne międzymias
towe z abonentami central telefonicznych innych miejscowości.
Są to numery specjalne, które abonenci wybierają bezpośrednio bez pomocy służby telefoniczno-zleceniowej.
17. Rozmównice publiczne
Za rozmównicę telefoniczną uważano:
- każde wydzielone pomieszczenie w placówce pocztowo-telekomuni- kacyjnej, w którym znajduje się jeden lub więcej aparatów tele
fonicznych /również wrzutowych/ przeznaczonych do użytku publicz
nego, do przeprowadzania rozmów miejscowych i międzymiastowych, - każdy z aparatów wrzutowych wolnowiszących znajdujących się poza
obrębem placówki pocztowo-telekomunikacyjnej,
~ każdą z kabin ulicznych z aparatami wrzutowymi.
14
18. Czynna sieć cieplna rozdzielcza
Pod tym pojęciem rozumiano przewody uliczne, od których prowadzą połączenia do budynków i innych obiektów. W przypadku gdy np. w osiedlu mieszkaniowym nie było sieci ulicznej, a poszczególne bu
dynki połączone były z kotłownią przewodami bezpośrednimi,, uważano te połączenia jako sieć rozdzielczą uliczną.
» '
19» Czynna sieć wodociągowa rozdzielcza
Pod pojęciem sieci wodociągowej rozumiano system przewodów dopro
wadzających wodę od źródła /ujęcia/ do budynków lub na teren nie
ruchomości, służący zbiorowemu zaopatrzeniu w wodę mieszkańców, przy założeniu, że długość tej sieci wynosi /bez połączeń prowa-
1 / , 1
dzących od sieci ulicznej do budynków/ co najmniej 250 m.
20. Czynna sieć kanalizacyjna .
Sieć kanalizacyjna jest to sieć kanałów krytych ogólnospływowych i na ścieki gospodarcze, odprowadzająca ścieki z budynków miesz
kalnych i innych obiektów oraz z wpustów podwórzowych.
21. Czynna sieć gazowa rozdzielcza
Sieć gazowa rozdzielcza są to odcinki przewodów prowadzące Od sieoi przesyłowej do sieci stanowiącej połączenia do budynków mieszkal
nych i innych obiektów. 0 zaliczeniu sieci do rozdzielczej decy
duje funkcja tej sieci.
22. Za sieć cieplna wodociągową lub kanalizacyjna nieczynna uznano taką, która na skutek znacznego uszkodzenia lub z innych powodów była nieczynna dłużej niż rok.
23. Studnie publiczne
Za studnię publiczną uważano ujęcie, wody gruntowej służące do po
bierania wody w stanie surowym /tj. bez uzdatniania/, zlokalizo
wane w obrębie danej miejscowości. Studnie publiczne stanowią
własność u r z ę d u .miejskiego, urzędu gminy /lub miasta i gminy/ lub-
zrzeszenia ludności. Jako studni publicznych nie traktowano studni
zlokalizowanych na terenia zakładów praoy i na terenie prywatnych
nieruohomości.
15
Za studnie publiczne nieczynne uznano takie studnie, które z po
wodu uszkodzenia, wyschnięcia, obniżenia poziomu wody lub innych przyczyn były nieczynne dłużej niż rok.
24* Zdro.le uliczne
Za zdrój uliczny uważano urządzenie zainstalowane do ulicznego przewodu wodociągowego i służące do pobierania wody przez ludność bezpośrednio z tego przewodu.
W liczbie zdrojów ulicznych nie ujęto hydrantów przeciwpożarowych, zdrojów przeznaczonych wyłącznie do obsługi dworców kolejowych, za
budowań gospodarczych, produkcyjnych oraz zdrojów podwórzowych*
Za nieczynne zdroje uliczne uznano takie zdroje, które z powodu znacznego uszkodzenia lub innych przyczyn były nieczynne dłużej niż 1 rok.
\
25* Cmentarze użytkowane
W badaniu zostały ujęte cmentarze komunalne i wyznaniowe na któ
rych dokonuje się aktualnie grzebania zmarłych. Nie uwzględniono cmentarzy wojennych.
26. Oczyszczalnie mechaniczne
Przez oczyszczalnię mechaniczną rozumiano zespół urządzeń służących do usuwania ze ścieków zanieczyszczeń nierozpuszczalnych, tj* ciał
stałych i zawiesin łatwoopadających Oraz tłuszczów i olejów*
Do mechanicznego oczyszczania ścieków są stosowane następujące pro
cesy: cedzenie, opadanie czyli sedymentacja, wypływanie lekkich ( substancji na powierzchnię czyli flotacja. Powyższe procesy prze
prowadzane są przy użyciu krat, sit, piaskowników, odtłuszczaczy współpracujących z osadnikami Imhoffa.
27• Oczyszczalnie mechaniczno-biologiczne
Przez oczyszczalnię mechaniczno-biologiczną rozumiano zespół urzą
dzeń służących do mechanicznego i biologicznego oczyszczania śoiesi * ków. Zadaniem oczyszczalni mechaniczno-biologicznej jest usuwanie ciał organicznych rozpuszczonych w ściekach. Biologiczne metody oczyszczania ścieków polegają na rozkładzie i mineralizacji za
nieczyszczeń organicznych ścieków przez mikroorganizmy w warunkach
tlenowych. W badaniu w miastach ujęto oczyszczalnie ścieków me
chaniczne lub mechaniczno-biologiczne zlokalizowane na terenie ^ miasta lub też na terenie gminy,lecz obsługujące dane miasto. ł W miejscowościach wiejskich rejestrowano fakt oczyszczania ście
ków przez oczyszczalnię mechaniczną lub mechaniczno-biologiczną
niezależnie od lokalizacji oczyszczalni. £
28. Wysypisko zorganizowane ¡3
Za wysypisko zorganizowane uważano obiekt inżynierski przygotowany k prawnie i technicznie do gromadzenia odpadów, wyznaczony przez or
gana administracji terenowej w uzgodnieniu z organami urbanistycz
nymi i sanitarnymi.w badaniu w miastach ujęto zorganizowane wysy
piska odpadów znajdujące się na terenie miasta lub też na terenie W gminy lecz obsługujące dane miasto. W miejscowościach wiejskich s rejestrowano fakt wywożenia odpadów na wysypisko zorganizowane w niezależnie od lokalizacji wysypiska.
29* Wysypisko niezorp-.anizowane p
Za wysypisko nie z organizowane uznano wysypisko, na które odpady wy-**
wożone są bez uzgodnienia z władzami terenowymi w miejsca nie doz<w wolone: lasy, wąwozy, rowy przydrożne nie odpowiadające wymaganym k
zasadom technicznym. ' •
30. Łaźnie komunalne p
Pod tym pojęciem rozumiano pomieszczenia z urządzeniami do k ą p i e l i n higienicznych, w parze wodnej lub gorącym, suchym powietrzu, dos- w
tępne dla ogółu mieszkańców. n
31. Zakłady utylizacyjne
Przez zakład utylizacyjny rozumiano technicznie wyodrębnioną jed
nostkę /miejsce i urządzenie/, której żadaniem jest unieszkodli
wienie odpadów metodą zapewniającą przywrócenie im wartości użyt
kowej lub doprowadzenie do postaci gospodarczo-użytecznej.
t
P a
32. Jednostki straży pożarnej
W badaniu uwzględniono tylko terenowe straże pożarne. Nie ujęto straży pożarnych: zakładowych, wojskowych, przy zakładach karnych oraz jednostek ratownictwa górniczego podziemnego.
w
k
17
33• Kotłownie osiedlowe zdalaczynne
Pod tym pojęciem rozumiano wolnostające lub wbudowane zespoły kot
ków obsługujące więcej niż 1 budynek.
34. Kotłownie lokalne
-\
Pod tym pojęciem rozumiano zespoły kotłów ogrzewające w zasadzie jeden budynek, w którym są zainstalowane. W badaniu ujęto wszystkie kotłownie lokalne, za wyjątkiem tych kotłowni^które ogrzewały wy
łącznie instytucje.
35. Taksówki osobowe
W badaniu ujęto wszystkie pojazdy samochodowe użytkowane jako tak
sówki zarejestrowane w wydziałach komunikacji jako taksówki osobo
we /państwowe, spółdzielcze i prywatne/.
. ^6. Jezdnie na ulicach i placach
£od tym pojęciem rozumiano pasy na ulicy /placu/ przeznaczone dla f-ruchu pojazdów. Do nawierzchni twardej ulepszonej zaliczono na- s-wierzchnie: kostkowe, klinkierowe, betonowe, bitumiczne i z płyt
kamienno-betonowych. '
37. Parki
Przez park rozumiano w badaniu teren zieleni o powierzchni co Lnajmniej 2 ha, urządzony i konserwowany z przeznaczeniem na cele
wypoczynku ludności, wyposażony w drogi, place itp. Nie traktowa
no jako parków lasów komunalnych znajdujących się na terenie mias
ta. ,
38. Zieleńce
Przez zieleńce rozumiano tereny zielone urządzone, towarzyszące arteriom komunikacyjnym, obiektom architektonicznym itp. Do po
wierzchni zieleńców zaliczono również powierzchnię pasów trawni
kowych pod drzewami ulicznymi.
10
39* Zieleń osiedlowa
Pod tym pojęciem rozumiano urządzone tereny zieleni związane z bu
dynkami mieszkalnymi lub ich zespołami, przeznaczone do użytku mieszkańców tych osiedli.
40. Przedszkola
W badaniu uwzględnione dostały placówki wychowania przedszkolnego dla dzieci w wieku od ukończenia 3 lat do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, mieszczące się w stałym obiekcie własnym lub wynajętym, powołane na podstawie orzeczenia wydanego przez kurato
ra oświaty i wychowania, bez względu na typ, podporządkowanie or
ganizacyjne i formę finansowania, tj. przedszkola typu miejskiego, wiejskiego, przyzakładowe, specjalne, przedszkola prowadzone przea różne resorty /z wyjątkiem prowadzonych przez Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych/, organizacje spo
łeczne, spółdzielczość mieszkaniową, ¿gromadzenia zakonne oraz przez osoby prywatne.
t f» 1
41. Oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych
Pod tym pojęciem rozumiano klasy zorganizowane przy szkołach pod
stawowych w mieście lub miejscowościach wiejskich dla dzieci 5 -6 letnich w budynkach szkoły lub w innym lokalu nadającym się do
tych celów. .
42. Szkoły podstawowe
W badaniu ujęto wszystkie szkoły podstawowe /łącznie ze specjal
nymi/ dla młodzieży nie pracującej t j . szkoły 8 -klasowe, niepeł
ne i szkolne punkty filialne. Do szkół podstawowych zaliczono również szkoły artystyczne I stopnia. Za szkoły podstawowe nie
pełne uznano szkoły, które nie realizują pełnego programu naucza
nia ośmioklc, owej szkoły podstawowej, zaś za szkolne punkty filial ne placówki szkolne o liczbie uczniów do 2 1 , realizujące program nauczania klas I-III.
4 3 . Zasadnicze szkoły zawodowe i równorzędne
W badaniu ujęto wszystkie typy zasadniczych szkół zawodowych o
różnym profilu kształcenia tj.ł J
1 ?
^ - zasadniczo szkoły zawodowe dla nie pracujących i młodocianych
pracowników /zasadnicze szkoły przyzakładowe/,
- zasadnicze szkoły zawodowe dla pracujących /wieczorowe, zaoczne, przyzakładowe dla dorosłych/,
- zasadnicze szkoły zawodowe specjalne dla nie pracujących i przy-
o zakładowe,
- szkoły specjalne przysposabiające do zawodu, - szkoły przysposabiające do zawodu,
J
- - szkoły przysposabiające do zawodu rolnika, 5* ^ szkoły mistrzów.
iZ
f 44. Średnie szkoły ogólnokształcące, zawodowe i policealne badaniu wykazano wszystkie licea ogólnokształcące, technika zawodowe, szkoły równorzędne oraz ich filie tj.t
- technika i licea zawodowe dla nie pracujących /technika i licea zawodowe 'hp.: technika budowlane, ekonomiczne, rolnicze, licea ekonomiczne, rolnicze, medyczne, pielęgniarstwa itp., technika i licea zawodowe specjalne, studia wychowania przedszkolnego/, - technika i licea zawodowe dla pracujących - wieczorowe i- zaoczne
/technika i licea zawodowe, średnie studia zawodowe i średnie studia zawodowe przyzakładowe, technika i licea zawodowe przy-.
zakładowe/,
- technika dla przodujących rolników,
- szkoły policealne dla nie pracujących / 1 -roczne policealne stu
dia zawodowe, policealne studia zawodowe specjalne, studia na
uczycielskie, policealne studia ro lnicze,.pedagogiczne studia techniczne/,
li N - i
- szkoły policealne dla pracujących - wieczorowe i zaoczne /po
licealne studia zawodowe, policealne studia zawodowe przyzakła
dowe, studia nauczycielskie/,
- szkoły artystyczne /II stopnia dla nie praoujących,vII stopnia zaoczne/.
1
45. Pomieszczenia do nauczania ^ W ogólnej liczbie pomieszczeń do nauczania ujęto pomieszczenia 1
użytkowane przez szkoły w budynkach własnych oraz w budynkach wy- ' najętych od innych szkół, zakładów pracy i instytucji.
Do pomieszczeń do nauczania zaliczono: izby lekcyjne, pracownie Pi przedmiotowe i sale gimnastyczne, nie zaliczono natomiast pomiesz-wj
• * ‘
czeń przeznaczonych wyłącznie na zajęcia pozalekcyjne. łc Pomieszczenia do nauczania wykorzystywane przez kilka szkół w ąys-8!
ternie zmianowym ujęto w badaniu tylko jeden raz. cl
n i
4o. Internaty 'Wj
\ , \ 1
W badaniu ujęto internaty i bursy międzyszkolne prowadzone przez 3zkoły podstawowe, licea ogólnokształcące, szkoły zawodowe, szkoły artystyczne itp.
2 0
raj ol
*3 47. Domy i ośrodki kultury i
Pod tym pojęciem rozumiano v: badaniu placówki z urządzeniami i wy Ze
posażeniem do prowadzenia różnych form pracy kulturalno-oświatowej oraz placówki społeczno-kulturalne prowadzące działalność w zakre
sie metodyki i organizacji pracy kulturalno-oświatowej.
m
c:
48. Kluby kultury i świetlice
Za kluby kultury i świetlice uznano w badaniu takie placówki upow
szechniania kultury, podporządkowane różnym jednostkom i instytuc
jom, które prowadziły systematyczną działalność kulturalno-oświa- tową, miały określony program zajęć, prowadzone były przez wykwa
lifikowanych pracowników, posiadały dokument organizacyjny i pro- gramowy swojej działalności.
P<
ń: n( ki f:
49. Biblioteki publiczne i filie
Vf badaniu ujęto tylko placówki biblioteczne publiczne tj. dostęp
ne dla wszystkich mieszkańców, posiadające księgozbiory obejmujące piśmiennictwo ze wszystkich dziedzin wiedzy, ze szczególnym uprzy wilejowaniem literatury pięknej.
Jako filie biblioteczna biblioteki publicznej traktowano wyodręb
nioną organizacyjnie jednostkę sieci bibliotek publicznych, pod
porządkowaną bibliotece macierzystej, posiadającą własny księgo
zbiór i obsługującą czytelników z części terenu lub ośrodka ob-
Zi
i z
b
2
jętego zasięgiem działania biblioteki macierzystej.
50. Powierzchnia użytkowa domów /ośrodków/ kultury, świetlic.
bibliotek publicznych
Przez powierzchnię użytkową tych placówek rozumiano łączną, po- -wierzchnię w m 2 wszystkich pomieszczeń wykorzystywanych na dzia
łalność merytoryczną. Do powierzchni tej nie zaliczono magazynów, -szatni, piwnic, klatek schodowych, pomieszczeń gospodarczych itd.,
chyba, że dokonana została w nich przebudowa zmieniająca w zasad
niczym stopniu przeznaczenie pomieszczenia.
Wielkość księgozbioru bibliotek podana została w woluminach. Wolu
min stanowi jednostkę obliczeniową księgozbioru - zawartość jednej
^okładki, a w przypadku periodyków - komplet roczny numerów jednego tytułu.
51. Czytelnie
w Za czytelnie uważano wyodrębnione pomieszczenie biblioteczne /zes- jpół. pomieszczeń/ posiadające stałe miejsca dla czytelników, przez-
^naczone do korzystania ze zbiorów na miejscu. Nie traktowano jako czytelni tzw. "kącików czytelniczych".
52. Punkty biblioteczne
^Pod tym pojęciem rozumiano w badaniu placówki prowadzone społeczr
^nie, nie posiadające samodzielności organizacyjnej, podporządkowa
ne bibliotece publiczhej lub filii bibliotecznej, posiadające księgozbiór ruchomy, wypożyczany z biblioteki macierzystej lub filii bibliotecznej.
53. Biblioteki szkolne
Z 6 bibliotekę szkolną uważano placówkę biblioteczną integralnie związaną z procesem dydaktyczno-wychowawczym szkoły, posiadającą
• zinwentaryzowany zbiór książek, czasopism i Innych materiałów bi- j bliotecznych /co najmniej trzysta woluminów/, udostępniany uczniom
w sposób zorganizowany.
’54« Kina stałe
Za kino stałe uważano obiekt /salę/ przeznaczony i przystosowany V do publicznego wyświetlania filmów z określoną częstotliwością. 11 Badaniem objętp kina ogólnodostępne czynne, prowadzone prze z r;.,- •
instytucje państwowe, związkowe lub przez inne organizacje.
55. Sale widowiskowe i widowiskowo-kinowe zlokalizowane poza
domami /ośrodkami/ kultury. -
s • .
Ujęto tutaj wyłącznie sale widowiskowe i widowiskowo-kinowe, któr«
były zlokalizowane w innych obiektach aniżeli dom kultury lub o ś - ; ■ rodek kultury /np. w remizach strażackich/ i w których mogły byó wyświetlane filmy kin objazdowych, odbywać się wieczornice, śłća- , demie, koncerty, -występy zespołów teatralnych, itp.
Sale widowiskowe i widowiskowo-kinowe -sklasyfikowano na po
siadające scenę i zaplecze sceniczne tj. odpowiednie pomieszcze
nie na zapleczu umożliwiające przygotowanie się artystów do wys
tępów itp. oraz pozostałe, które: wyżej wymienionych warunków
nie posiadają. * -
56. Muzea i oddziały, skanseny
Pod pojęciem muzeum rozumiano placówkę, która gromadzi, przecho
wuje, konserwuje i udostępnia dobra kultury w zakresie sztuki, wiedzy, techniki i przyrody."
Pod pojęciem skansenu rozumiano krajoznawcze muzeum etnograficzne pod gołym niebem, gdzie eksponowane są budynki, meble, sprzęty, tkaniny itp. z danego regionu.
57. Izby regionalne, izby pamięci
Za izbę regionalną uznano placówkę dysponującą odrębnym pomiesz
czeniem, która gromadzi, przechowuje, i udostępnia wytwory kultu
ry materialnej i duchowej regionu, dokumenty, materiały i pamiąt
ki historyczne związane z daną miejscowością i okolicą.
Izba pamięci - pomieszczenie w którym eksponowane są zbiory, plan'' sze lub inne materiały nawiązujące do walki narodu polskiego w
czasie II wojny światowej. ~ ,
22
• .Przychodnie i ośrodki zdrowia
V U d a n i u ujęto w miastach wszystkie przychodnie i ośrodki zdro
wia wchodzące w skład:
zespołów opieki zdrowotnej dla ludności,
Przemysłowych /np.: górniczych, portowych/ zespołów opieki zdro
ż n e j , • . 1
specjalistycznych zespołów opieki zdrowotnej i innych, a także uwzględniono w tej liczbie!
Przychodnie przy szpitalach specjalistycznych,
Przyzakładowe i międzyzakładowe przychodnie rehabilitacyjne,
\
Przychodnie kolejowe,
Przychodnie spółdzielcze, ,
°*az inne.
W miejscowościach wiejskich ujęto wszystkie ośrodki..
krowia działające na terenie gmin to jest gminne, wiejskie
J *- 1 Pr zy zakład o we.
od- Pojęciem przyzakładowy ośrodek zdrowia w miejscowościach wiej
skich. rozumiano ośrodek zorganizowany przy rolnym zakładzie pracy zatrudniającym ponad 1000 pracowników i obsługujący poza pracownikami
^ego zakładu członków ich rodzin.
Jeżeli przyzakładowy ośrodek zdrowia mieścił się w budynku Sminnego lub wiejskiego ośrodka zdrowia i niektóre gabinety lekar
skie wykorzystywane były wspólnie, zostały.one wykazane tylko je-
^en. raz przez gminny lub wiejski ośrodek zdrowia.
•*9 • Punkty lekarskie 1 .
^0<V tym pojęciem rozumiano terenowe placówki ośrodków zdrowia
dekarskie jak również felczerskie/ organizowane w miejscowościach 0<^dalonych od większych skupisk ludności.
.Szpitale
badaniu ujęto: , .
szpitale zespołów opieki zdrowotnej /dla ogółu ludności, dla
szkół wyższych, przemysłowe/,
-""j
• i
- szpitale specjalistycznych zespołów opieki zdrowotnej, - szpitale kliniczne,
- szpitale instytutów naukowo-badawczych, - samodzielne szpitale psychiatryczne, - szpitale kolejowe,
- inne szpitale np. szpital wojewódzki.
Do liczby łóżek w szpitalach zaliczono tylko łóżka rzeczywiste tj. łóżka umieszczone na stałe na sali chorych, bez łóżek i posłać prowizorycznych.
Jeżeli w danym mieście znajdował się oddział szpitala mającego swfl siedzibę w innej, miejscowości w badaniu ujęto tylko łóżka znajduj#
ce się na danym oddziale.Nie wykazano natomiast oddziału jako samo' ' . • i ' dzielnej placówki.
v ' ’ ':'Ą •
61. Żłobki
W badaniu ujęto wszystkie żłobki stałe /bez żłobków sezonowych/
miejskie i zakładowe /działające przy zakładach pracy/.
W liczbie miejsc y/ykazano tzw. miejsca rzeczywiste. Przez miejsca rzeczywiste rozumiano miejsca niezależnie od rodzaju sprzętu
/łóżko - leżak/j wyposażone w pościel, uruchomione na stałe^z peł
ną możliwością wykorzystania. Nie wykazano miejsc chwilowo urucho
mionych, a nie przewidzianych do stałej eksploatacji.
\ ,
62. Apteki /punkty apteczne/
Badaniem objęto tylko apteki i punkty apteczne dostępne dla ogółu ludności. Nie ujęto aptek i punktów aptecznych w zakładach stacjo"
narnej opieki zdrowotnej t j . szpitalach, sanatoriach Itp.
? • j
63. Hotele« motele
V/ badaniu ujęto hotele i motele czynne prowadzone przez jednostki gospodarki uspołecznionej, organizacje społeczne oraz osoby prywat ne. Do hoteli nie zaliczono hoteli pracowniczych, służących do stałego bądź okresowego zakwaterowania zamiejscowych pracowników zakładów pracy.
24
2 5
64 . Pensjonaty
Pod tym pojęciem.rozumiano prywatne domy wczasowe zapewniające wczasowiczom nocleg i całodzienne wyżywienie.
65. Domy wycieczkowe
Uwzględniono tutaj oprócz typowych domów wycieczkowych również stacje turystyczne i domy turysty.
66. Schroniska
Jako schroniska traktowano zakłady położone przy szlakach tu
rystycznych poza terenami zabudowanymi świadczące usługi przede wszystkim turystom. Do schronisk zaliczono również stanice wod- he i bacówki PTTK.
67 . Schroniska młodzieżowe
W badaniu ujęto schroniska młodzieżowe stałe i sezonowe /tj.
organizowane w szkołach w okresie przerw wakacyjnych/.
68 . Kempingi
iod pojęciem kempingu rozumiano obozowisko turystyczne strzeżo
ne, umożliwiające turystom nocleg w namiotach* przyczepach miesz
kalnych i w domkach kempingowych, przyrządzanie posiłku oraz
Parkowanie samochodów. \ •
' 69 . Pola biwakowe
Pod tym pojęciem rozumiano obozowiska turystyczne nie strzeżone,
°grodzone prowizorycznie lub tylko oznakowane, umożliwiające turystom nocleg w namiotach. Do pól biwakowych nie zaliczono obozowisk i biwaków prowadzonych w ramach akcji wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej.
70. Obiekty wczasowo-wypoczynkowe
^jęto następujące rodzaje obiektów:
- domy wczasowe,
- domki kempingowe,wagony, statki wykorzystywane jako domy wcza
sowe, 1
26
- ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe, - domy pracy twórczej,
- kwatery prywatne wykorzystywane na potrzeby wczasów, którymi dysponują jednostki turystyczne i wypoczynkowe /np.: hotele, obiekty wczasowo-wypoczynkowe./. /
Nie objęto badaniem-obiektów wczasowo-wypoczynkowych podległych - MSW i MON,
71. Poko.ie gościnne prywatne
Ujęto pokoje gościnne zarejestrowane, będące w dyspozycji jed
nostek turystycznych i wypoczynkowych oraz biur zakwaterowań w przedsiębiorstwach turystycznych i obsługi turystów, zajmują
cych się wynajmem pokoi gościnnych. Nie ujęto pokoi gościnnych wykorzystywanych na potrzeby wczasów oraz pokoi, które służą
zakwaterowaniu pracowników zakładów pracy, tj. spełniają rolę hoteli pracowniczych.
•4
72. Stadiony, boiska sportowe oraz boiska do gier wielkich Przez stadion rozumiano kompleks urządzeń sportowych, w skład którego wchodziły przynajmniej: boiska do gier wielkich i urzą
dzenia lekkoatletyczne /bieżnia, skocznia, rzutnie/. Stadion powinien być wyposażony w trybuny -mieszczące powyżej 3 tysięcy widzów. W skład urządzeń sportowych stadionu mogły wchodzić boiska małe /do rozgrywania zawodów siatkówki, koszykówki, te
nisa, 7 -osobowej piłki ręcznej itp./.
Przez boisko sportowe rozumiano zespół co najmniej trzech urządzeń sportowych /np.: boisko do gier wielkich, boisko do koszykówki, siatkówki/; może ono posiadać bieżnię okólną i być wyposażone w zaplecze, ogrodzenie, ławki i trybuny mieszczące do trzech tysięcy widzów.
Przez boisko do gier wielkich rozumiano wydzielony samodziel"
ny teren przystosowany do rozgrywania meczów np.: piłki nożnej»
rugby. Boisko do gier wielkich powinno być ogrodzone liniami
bocznymi o długości minimum 90 m i liniami bramkowymi. N
73. Sale gimnastyczne i gimnastycgno-sportowe
Pod tym pojęciem rozumiano w badaniu pomieszczenia wyposażone w odpowiednie urządzenia towarzyszące, służące do uprawiania różnych dyscyplin sportowych np.t gLmnastylg*, siatkówki, koszy
kówki, boksu, tenisa stołowego itp., znajdujące się w szkołach, zakładach pracy, obiektach kulturalnych i innych.
74. Kąpieliska strzeżone
Przez kąpielisko strzeżone rozumiano wydzieloną przez odpowied
nie oznakowanie powierzchnię na wodach naturalnych, przystoso
waną do pływania rekreacyjnego i prowadzenia nauki pływania.
Kąpielisko strzeżone dysponuje posterunkami ratowniczymi, syg
nalizacją ostrzegawczą nawodną i flagową ewentualnie znakową na nabrzeżu.
75. Przystanie wodne
Przez przystań wodną rozumiano zespół urządzeń wodnych umożli
wiających uprawianie sportów wodnych na wodach śródlądowyoh.
W skład przystani wchodzi pomost stanowiąoy miejsce postoju dla małych jednostek sportowych i rekreacyjnych oraz pomiesz
czenie dla przechowywania sprzętu pływającego.
t 76. Ośrodki sportowo-rekreacyjne
Przez óśrodek sportowo-rekreacyjny rozumiano kompleks/ obiek
tów i urządzeń sportowych ogólnodostępnych, umożliwiający upra
wianie różnych dyscyplin sportu.
77. Hale sportowe
Pod tym pojęciem rozumiano obiekty sportowe o wymiarach 36 m
* 18 m, wyposażony w pdpowiednie urządzenia, służącę do upra
wiania sportu.
78. Bank spółdzielczy /oddziały, filie i stałe punkty kasowe/
®ank epółdzielczy na terenie objętym zasięgiem jego działalności prowadzi placówki zamiejscowe /znajdujące się poza siedzibą
banku/ tj. oddziały, fiiie i stałe punkty kasowe.Wszystkie te
Placówki zostały ujęte w badaniu.
28
79* Oddziały, agencie i ekspozytury PKO
.Erzez agencje PKO rozumiano placówki, w których usługi w imie
niu PKO świadczone są przez pracowników innych instytucji.
Znajdowały się one w zakładach pracy, placówkach handlowych, osiedlach mieszkaniowych itp.
Przez ekspozyturę PKO rozumiano placówkę zlokalizowaną poza siedzibą oddziału, prowadzącą bezpośrednią obsługę ludności w zakresie obrotu oszczędnościowo-czekowego i rozliczeń pie
niężnych o charakterze powszechnym.
80* Stałe mie.isca pracy w miejscowości poza indywidualnymi gospodarstwami roln ym i.
W badaniu wykazano ogólną liczbę stałych miejsc pracy /limitów etatów/ we wszystkich uspołecznionych i nie uspołecznionych za
kładach pracy - w tym również rolniczych poza indywidualnymi gospodarstwami rolnymi - znajdujących się na terenie danej miej
scowości wiejskiej.
81. Indywidualne gospodarstwa rolne
Dane dotyczące indywidualnych gospodarstw rolnych opracowano I na podstawie informacji czerwcowego spisu rolniczego 1987 r.
Za indywidualne gospodarstwo rolne uznano w spisie każdą wy
odrębnioną organizacyjnie jednostkę o powierzchni ogólnej powyżej 0 ,5 0 ha, która w całości lub przynajmniej w części jest użytkowana rolniczo jako:grunt orny, sad, ogród, łąka lub pastwisko, niezależnie od tytułu władania oraz miejsca położenia.
Indywidualne gospodarstwo rolne może posiadać grunty położo
ne w całości w jednym miejscu lub też w kilku odrębnych częś
ciach /działkach/, położonych w jednej lub w kilku miejsco
wościach /a nawet na terenie różnych gmin/. W spisie rolni
czym wszystkie grunty należące do danego gospodarstwa ujęte zostały łącznie i wykazane w miejscu zamieszkania użytkownika gospodarstwa.
82. Powierzchnia użytków rolnych
Pod tym pojęciem rozumiano powierzchnię gruntów ornych, sadów, łąk i pastwisk trwałych.
83« Powierzchnia upraw 4 zbóż
Obejmuje powierzchnię upraw żyta, pszenicy, jęczmienia i owsa.
2 9
2 M G I _ d o _ t a b i j c
1* W tablicach 1-19 zawarte są dane dotyczące dwóch zbiorowości - miast oznaczonych symbolami M i R, charakteryzujących się na-
stępującymi cechami:
miasta, M - do 20 tysięcy ludności,
miasta R - o wspólnej radzie narodowej z gminą.
£rzy miastach imiennie symbole poprzedzają nazwy miast, przy czym symbol MR oznacza miasto do 20 tysięcy ludności posiada
jące wspólną radę narodową z gminą.
2 « Przy opracowaniu tablic, w których są zawarte informacje o liczbie ludności stale zamieszkałej /bądź wskaźniki wyliczone w oparciu o liczbę ludności/ wykorzystane zostały dwa źródła danych tj. wyniki badania i sprawozdawczość bieżąca.
W oparciu o wyniki badania ustalone zostały klasy wielkości miejscowości wiejskich w tabl. 3 8 -5 6 oraz określone symbole /I-VII/ charakteryzujące wielkość miejscowości w tabl. 57»
W oparciu o sprawozdawczość bifeżącą podane zostały informacje zawarte w tabl. 1 , 5 , 6, 8 dla miast oraz w tabl. 20, 24, 25, 27, 28, 33, 34 i 35 dla gmin.
W tablicach 38-56 przyjęto następującą klasyfikację miejscowości wiejskich według liczby ludności:
Poniżej 50 osób, 50-99, 100-199, 200-499, 500-999, 1000-1999,.
2000 i więcej osdb.
W tablicy 38 wyodrębniono ponadto miejscowości wiejskie o licz
bie ludności 5000 i więcej.
Sąbllca <j 7 -
W tablicy tej zapręzentowano dane dla poszczególnych miejsco
wości wiejskich według gmin. W 15 rubrykach tablicy poęlano zestaw
^nformacji o placówkach i urządzeniach, w jakie wyposażona jest
^ifcjscowość /znaczenie zastosowanych skrótów zamieszczono przed
^at>l. 57 w części zatytułowanej "Objaśnienia skrótów zastosowa-
n^ h w tabl. 57 "/.
30
Brak danych liczbowych obok niektórych skrótów oznacza, że
•' w badaniu nie zbierano informacji dotyczących ilości placówek i urządzeń znajdujących się w miejscowości, tylko samego faktu ich występowania /np*' zapis PPT oznacza, że w miejscowości znaj
duje się jedna lub kilka placówek pocztowo-telekomunikacyjnych/.
W kilku przypadkach gdy nie stwierdzono faktu występowania pla- •' cówek lub urządzeń,podawano odległość do najbliższej miejscowości»
w której dana placówka lub urządzenie się znajduje. Dotyczy to siedziby urzędu gminy /UGM/, stacji lub przystanku Polskich Kolei Państwowych /PKP/, przystanku Państwowej Komunikacji Samo
chodowej /PKS/, placówki pocztowo-telekomunikacyjnej /PPT/ oraz szkoły podstawowej 8 -klasowej /SZK.PD/. I tak np. zapis PKS-7 oznacza, że odległość do najbliższej miejscowości z przystankiem PKS wynosi 7 km. W przypadku 8 -klasowej szkoły podstawowej należy rozróżniać zapisy w rodzaju ’ ’ SZK.PD-I"; i"5ZK.PD-1; P-7; U-123Y*
Pierwszy z tych zapisów oznacza, że w miejscowości nie ma szkoły podstawowej 8 -klasowej, a odległość do najbliższej miejscowości w której się taka szkoła znajduje wynosi 1 km, drugi, że w miej
scowości znajduje się jedna 3zkoła podstawowa 8 -klasowa posiada
jąca 7 pomieszczeń do nauczania, do której uczęszcza 123 uczniów. ■ W pozostałych przypadkach, niż wymienione powyżej, wartość
liczbowa umieszczona obok skrótów oznacza ilość placówek lub urządzeń występujących w danej miejscowości lub wielkość ich parametrów użytkowych np. zapis "SKL.ŻYW-2; P - 9 4 w s k a z u j e , że w miejscowości znajdują się dwa sklepy z towarami żywnościowymi o łącznej powierzchni użytkowej 94 m , . 2
i-
Zwraca się uwagę, że z ogólnej liczby niektórych placówek i urządzeń znajdujących się w danej miejscowości, wyodrębniono pla- cówki i urządzenia o charakterze szczególnym. Dotyczy to:
- sklepów z towarami żywnościowymi, sklepów z towarami nieżywnoś- ciowymi oraz punktów sprzedaży drobnodetalicznej,. wyodrębnio
nych spośród ogólnej liczby puiiktów sprzedaży detalicznej, - domów towarowych i handlowych oraz księgarni, wyodrębnionych
spośród sklepów z towarami nieżywnościowymi,
- kiosków "RUCH", wyodrębnionych spośród punktów sprzedaży drobno"
detalicznej,
\ • *