• Nie Znaleziono Wyników

Zabezpieczenia w kościele św. Anny (oo. bernardynów) w Warszawie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Zabezpieczenia w kościele św. Anny (oo. bernardynów) w Warszawie"

Copied!
10
0
0

Pełen tekst

(1)

Piotr Biegański

Zabezpieczenia w kościele św. Anny

(oo. bernardynów) w Warszawie

Ochrona Zabytków 3/1 (9), 60-67,

72

(2)

Ry c . 50. Koś c i ó ł ś w. A n n y w Wa r s z a w i e . Wi d o k od s t r o n y T r a s y W — Z.

ZABEZPIECZENIA W KOŚCIELE ŚW . ANNY

(OO. BERNARDYNÓW) W WARSZAWIE

P I O T R R l

F Ti ANS KI

W i e l k i m i r z a d k o s p o t y k a n y m z a bi e gi em k o n s e r w a t o r s k i m b y ł y z a ­

b e z p i e c z e n i a w y k o n a n e w 1949 r o k u w W a r s z a w i e p r z y ko ś ci el e św.

A n n y . f u n d o w a n y m w 1454 r. i d w u k r o t n i e p r z e b u d o w y w a n y m i r o z ­

b u d o w y w a n y m w l a t a c h 165? i 1749.

D n i a 27 k w i e t n i a 1949 r. k o m i s j a r z e c z o z n a w c ó w , z w o ł a n a z i n i c j a ­

t y w y k o n s e r w a t o r a s t w i e r d z i ł a p o w a ż n e p ę k n i ę c i a ś ci an a b s y d y g o t y c ­

ki ej , s kl e p i eń nad p r e z b i t e r i u m i p o s a d z k i koś ci oł a wv p r e z b i t e r i u m i a b ­

s y d z i e j a k r ó w n i e ż n a s k l e p i e n i a c h piw nic a b s y d y . Z k i e r u n k u i kol ej

-60

(3)

ilo śc i p ę k n i ę ć w y r a ź n i e m o ż n a

b y ł o z a o b s e r w o w a ć o d r y w a n i e się

p ó ł n o c n o - w s c h o d n i e j c z ę ś c i k o ­

ś c i o ł a w r a z z w z g ó r z e m , n a k t ó ­

r y m z n a j d u j e się k o ś c ió ł. N a s t ą ­

p i ł z s u w g e o l o g i c z n y w a r s t w ' p i a ­

s k u p o g l i n a c h m o r e n o w y c h n a

s k u t e k s ą c z e n i a się w ó d p o d s k ó r ­

n y c h .

B e z p o ś r e d n i ą

p r z y c z y n ą

p o ­

w s t a n i a r u c h ó w z s u w o w y c h , j a k

o k r e ś l i ł d r K a z i m i e r z G u z i k ( k t ó ­

r y b r a ł u d z i a ł w a k c j i r a t o w ­

n i c z e j ) , b y ł o z d j ę c i e c z ę śc i s t o k u

s k a r p y w a r s z a w s k i e j p r z e z r o b o ­

t y z i e m n e , z w i ą z a n e z b u d o w ą

T r a s y W — Z, a z j a w i s k o to z o s t a ł o

p r z y ś p i e s z o n e p r z e z z w i ę k s z e n i e

Ryc. W Paski kontrolne na

r y s i e

w Scia-

s i«

o p a d ó w

a t m o s f e r y c z n y c h

nie północnej.

w

w i o s e n n y m

o k r e s i e

c z a s u

i p r z e z to, iż b u d o w a g e o l o g i c z n a

s k a r p y wr t y m m i e j s c u o k a z a ł a się s z c z e g ó l n i e p o d a t n a n a w y s t ę p o w a ­

n i e t e g o r o d z a j u p r o c e s ó w .

W o b e c s z y b k o p o s t ę p u j ą c y c h o d k s z t a ł c e ń z a r y s o w a ł a s ię k o n i e c z n o ś ć

p r z e c i w d z i a ł a n i a w d w ó c h k i e r u n k a c h : o d w o d n i e n i a z b o c z a w z g ó r z a

i z a h a m o w a n i a z s u w u , o r a z z a b e z p i e c z e n i a ś c i a n i f u n d a m e n t ó w k o ­

ś c i o ł a p r z e d d a l s z y m p ę k a n i e m .

Z o r g a n i z o w a n o z e s p ó ł n a u k o w c ó w r ó ż n y c h s p e c j a l n o ś c i p o d k i e r o w ­

n i c t w e m p r o f . Ż e n c z y k o w s k ie g o , k t ó r y w c i ą g u j e d n e g o d n i a p r z y g o t o ­

w a ł p r o j e k t a k c j i i s p o s ó b z a b e z ­

p i e c z e ń . K o n s e r w a t o r z y , s t a t y c y ,

Ryc. 52.

O s i a d a n i e m u r ó w k o ś c i o ł a

stwier-

g e o l o d z y i g e o d e c i *), w y k o n u j ą c

dzone

nu p o d s t a w i e o b s e r wa c j i r e p e m w. 1) Prof . dr inż. W a c ł a w Ż e n c z y k o w s k i ( p r o j e k t o d a w c a i k i e r o w n i k akcji ), Pro f . dr i n/ , arch. Pi ot r B i e g a ń s k i ( k o n ­ s e r w a t o r na ni. st. Wa r s z a w ę ) , Prof. dr inż. R o m u a l d C e b e r t o w i c z ( k i e r o w n i c t w o robót w z a kr es i e el e kt r o- o s m o z y ) . D r K a z i m i e r z G u z i k ( k i e r o w n i k b a d a ń g e o l o g i c z n y c h ) . rnż. Mi c ha ł G r u n w a l d ( k i e r o wn i k p o ­ m i a r ó w n i w e l a c y j n y c h i p i o n o w y c h ) . Inż. I [ e nr yk J a n c z e w s k i ( na d zó r nad ro b o t a mi p o z a t erenem koś ci oł a) ,

* • £5.379

(4)

Rye. 53. Zas i ę g z s u w u w skarpi e, na kt órej st oi k o ś c i ó ł ś w. A n n y .

Rye. 54. Pl a n s y t u a c y j n y ko ś c i o ł a z na ni e s i ony mi z a b e z p i e c z e n i a m i i ś c i a n a o p o r o wa . Kropki o z n a c z a j ą z a s t r z y k i c e me n t u , k ó ł k a zaś pale.

(5)

V

Rye. 56. K o ś c i ó ł św. A n n y w W a r s z a w i e . Prz ek rój A — A p o p r z e c z n y p r z ez u a w y i k a ­ p l i c ę Ł a d y s ł a w o w s k ą . W i d o c z n e r y s y w hi k n t ę c z o w y m i p o n i ż e j o kn a . P r z y b l i ż o n y

u k ł a d g e o l o g i c z n y c h a r a k t e r y s t y c z n y dl a s k a r p y pr z ed k o ś c i o ł e m św. A n n y .

(6)

R y c . 37. R z u t p r z y z i e m i a k o ś c i o ł a św. A n n y z z a z n u c /o n ie m k ie ru n k u p i k n i ę ć i rys na p o s a d z c e i m u r a c h koś ci oł a.

o b s e r w a c j e r u c h ó w i b a d a n i a g r u n t u , r o zpoczęli w y ś ci g p r a e v z, p r z y ­

r odą . W y k o n a n o w c i ą g u 12 d n i n a j p i l n i e j s z e z a b e z p i e c z e n i a w s a m y m

k oś ci el e i n a z b o c z u w z g ó r z a . C a ł k o w i t ą s t a b i l i z a c j ę r u c h u m a s ziemi

u z y s k a n o p o 30 d n i a c h , a p o 2 m i e s i ąc a ch o t w o r z o n o kościół, n a t erenie

w o l n y m od r o b ó t b u d o w l a n y c h d o u ż y t k u publ icznośc i .

D l a s t a b i l i z a c j i g r u n t u w y k o n a n o u s t ó p s k a r p y ( wz g ór za ) m a s y w n ą

ś c i a n ę b e t o n o w ą o s t o p i e s z e r o k o ś ci 4 m. w y s o k o ś c i 6 m i d ł u g o ś c i p r z e ­

szło 30 ni, m a j ą c ą za z a d a n i e s t w o r z y ć o p ó r d l a m a s z s u w a j ą c e j się

zi emi o r a z j e d n o c z e ś n i e przeciw7w a gę s t a t y c z n ą dl a cał e j zi emi 1 i k o ­

ścioła, k t ó r e z n a l a z ł y się w r u c h u . N i e z a l e ż n i e od ś c i a n y b e t o n o we j

w w i e r c o n o d w a r z ę d y pal i , j e d e n b e z p o ś r e d n i o p r z y kościele, d r u g i na

zboc zu w zgór za. P a l e w y k o n a n o z r u r stalow y ch ś r e d n i c y od 14 do 10

cali. gł ębok oś ci od 13 d o 17 m e t r ó w , k t ó r e p o p r z e z w a r s t w y p i a s k u

luz. l a d e u s z l a z a r i n i ( k i e r o w n i k p o m i a r ó w t r y g o n o m e t r y c z n y c h ) , Inż. Stanisław; L e n c z e w s k i ( konst ruktor) .

Inż. A n a s t a z y Ł o p a t y ń s k i ( ki e r o wn i k robót z r a mi e ni u II o d d z i a ł u f - m y Bet on- St al ) . Inż. Mi c h a ł R o j o w s k i ( n a c z e l n y d y r e k t o r f - m y Be t on- St ał ) .

Inż. Jan R o s s m a n ( as ys t ent ) .

Inż. a r c h . J ó z e f S i g al i n ( p e ł n o mo c n i k Ko mi s a r z a O d b u d o w y i i i . W a r s z a w y dla rea­ l izacji t ras y W — Z),

Inż. H e n r y k S t a m a t e l l o ( i ns pekt or b u d o w y t r a s y W - Z),

Inż. arch. Beat a Tr y l ińska ( i ns pekt or Ur z ę d u K o n s e r w a t o r s k i e g o k i e r o w n i k ro­ bót w k o ś c i e l e ś w. A n n y ) .

In ż. Z enon W iłu n (b a d a n ia o d k s z ta łc e ń i b a d a n ia w ła ś c iw o ś c i g r u n tó w ).

(7)

i glin m o r e n o w y c h d o c i e r a ł y p r z y n a j m n i e j na g ł ęb o k o ś ć 5—6 m do i ł ów

p o z n a ń s k i c h . U z y s k a n o w ten s pos ób p al i sa d y s l u p ó w s t a l o w y c h o p r z e ­

k r o j u 900 cn i “ k a ż d y . O g ó ł e m r u r s t a l o w y c h w p u s z c z o n o 43 s zt uki ,

w t y m 11 o ś r e d n i c y 10 cali. Ł ą c z n a dł u g oś ć z a p u s z c z o n y c h pali w y n i o ­

sła 727 mb. w t y m o ś r e d n i c y 10 cali — 200 mb. Pale te z os ta ł y w e w n ą t r z

z a b e t o n o w a n e , a s z c z e l i n y na z e w n ą t r z p a l a z a la n e c e me n t e m pod c i ­

ś ni en i em 8 a t m o s f e r .

R ó w n o c z e ś n i e ze w z m a c n i a n i e m g r u n t u p r z y s t ą p i o n o do o d w a d n i a n i a

n i e r u c h o m e j czyści t e r e n u p o z a koś ci oł em i w koś ci el e s y s t e m e m e l ek -

t r o os mo zy . P r z y p o m o c y k i l k u n a s t u r ę c z n y c h p o m p w y p o m p o w a n o

wo d ę ze s t u d z i e n e k w i e r c o n y c h na n i e r u c h o m e j części w z gó rz a . N i e ­

k t ó r e p o m p y m i a ł y w y d a j n o ś ć 70 l i t r ów w ci ągu 3- 4 g odzi n, a o gól na

ilość w y p o m p o w a n e j w o d y w y n i o s ł a w s u m i e p o n a d 13 000 1. O s i ą g ­

nięto w ten s p o s ó b os us ze ni e nie t y l k o p i a s k ó w , lecz r ó w n i e ż i glin. k t ó r e

w s t a n i e p l a s t y c z n y m b y ł y s z c ze gó l ni e g r o ź n e o r a z z a h a m o w a n o d o p ł y w

w o d y d o t e r e nu , k t ó r y z n a j d o w a ł się w s t a ni e r u c h u . J e d n o c z e ś n i e pod

k i e r u n k i e m p r o ł . (

c

I

k

r t o w i c z a d o k o n y w a n o b a u k s y t y z a c j i g r u n t u p r z y

p o m o c y e l e k t r o d a l u m i n i o w a n y c h na c a ł y m tereni e, a w s zczegól ności

na z bo c zu w z g ó r z a i w b e z p o ś r e d n i m s ą s i e d z t w i e l u n d a m c n t ó w . co p o ­

w i ę k s z y ł o w s p ó ł c z y n n i k d o p u s z c z a l n e g o o b ci ąż en i a na g r u n t i d o p r o ­

w a d z i ł o g ó r n e w a r s t w y ziemi do k o m p l e t n e j spoistości. P r a c e p r o w a

-Rv c . -w. Zbroj eni e w i e ń c a ż e l b e t o w e g o o p a s u j ą c e g o f uni l ament > kości oł a.

(8)

(l żone m e t o d ą e l e k l r o o s m o z y i r w a l y od 3. V. do 20. VI. 1940 i*. W ci ągu

t e g o c z as u z u ż y t o d l a tego z a b i e gu p r ą d u okoł o 3000 k W h i o bj ęt o d z i a ­

ł an i em e l e k t r o o s m o z y m a s ę ziemi p o n a d 30 000 m 3.

N i e z a l e ż n i e od b a u k s y t y z a o j i g r u n t u w y k o n a n o s z e r e g z a s t r z y k ó w

e e i n e n i o w y e h w z d ł u ż f u n d a i n c n t ó w k o ś c i o ł a d o g ł ę b o k o ś c i

S

m,

yy

o d ­

ległości j e d e n od d r u g i e g o

1.3

m.

O b o k p r a c n a d u t r w a l e n i e m g r u n t u i z a h a m o w a n i e m j ego r u c h ó w

w y k o n a n o s z e r e g r ob ó t z a b e z p i e c z a j ą c y c h p r z e d p ę k a n i e m w s a m y m

ko ś c ie le . J u ż w m o m e n c i e p r z y s t ą p i e n i a d o a k c j i r a t o w n i c z e j z o s t a ł y

u m i e s z c z o n e n a w s z y s t k i c h w i ę k s z y c h p ę k n i ę c i a c h c z u j n i k i f - m y C a r l

M a h r E s s l i n g e n o d o k ł a d n o ś c i d o 0.01 m m . o r a z r o z p o c z ę t o p o m i a r y

o s i a d a n i a p r z y p o m o c y p r e c y z y j n y c h n i w e l a t o r ó w Zei ssa n a z e w n ą t r z

b u d y n k u . Z o b s e r w a c j i p o s t ę p u p ę k n i ę ć i r u c h u m u r ó w w p ł a s z c z y ź n i e

p o z i o m e j u s t a l o n o ni e t y l k o s z y b k o ś ć p r o c e s u z s u w u , a l e r ó w n i e ż k i e ­

r u n e k z s u w u n a r ó ż n y c h j ego o d c i n k a c h . D l a p r z e c i w d z i a ł a n i a p o s u ­

w a j ą c e j się m a s i e m u r ó w ('/a c z ę ś ć m a s y k o ś c i o ł a ) w p r o w a d z o n o d o a k ­

cji p r z e c i w d z i a ł a n i a c a l a m a s ę k o ś c i o ł a p r z e z z a ł o ż e n i e p i e r ś c i e n i a ( d ł u ­

g o ś c i o k o ł o

(60

m ) b e z p o ś r e d n i o d o k o ł a f u n d a m e n t ó w ' w p o z i o m i e t e ­

r e n u . w p o s t a c i w i e ń c a z p r ę t ó w s t a l o w y c h (6 p r ę t ó w — ś r e d n i c y

30

n i m)

ł ą c z o n y c h p r z y p o m o c y s p a w a n i a . , n a c i ą g a n y c h l e w a r a m i , zw i ę k s z a j ą c

n a p r ę ż e n i e w p r ę t a c h d o 2000 k g n a c m 2. W i e n i e c (en n a s t ę p n i e o d p a r t o

od i m i r u b l a c h a m i i b e l k a m i s t a l o w y m i i w r e s z c i e o b e t o n o w a n o 2).

N a s t ę p n i e na pozi omi e o p ó r s k l e p i e ń w p a r t i a c h , gdzi e u w i d o c z n i ł y

się p ę k n i ę c i a d o c h o d z ą c e d o 7 cm s ze r o koś ci , z a łoż on o ściągi s t a l o w e —

2 p o p r z e c z n e , j e d e n p o d ł u ż n y i j e d e n s k o ś n y w a b s y d z i e — k a ż d y zł o­

ż o n y z 4 p r ę t ó w ś r e d n i c y 32 mm n a c i ą g a n y c h p rz y p o m o c y ś r u b r z y m ­

sk i ch . z a k o t w i c z o n y c h n a z e w n ą t r z śc i an kościoła, n a p o d k ł a d a c h

z 2-cli bel ek c e o w y c h n r 20.

P r z y p o m o c y f e ns ome fr ów s y s t e m u l l u g e n b e r g a z os ta ł y k i l k a k r o t n i e

s p r a w d z o n e n a p r ę ż e n i a w że l azi e w ś c i ą g a c h . N a j w i ę k s z y p r z y r o s t n a ­

p rę ż eń w y k a z a ł y p r ę t y w p i er ś ci e ni u o t a c z a j ą c y m k oś ci ół — wz r o st

w y n os i ł 320 k g / c m 2. P o (> t y g o d n i a c h Dcl za ło że n ia p r z y ro s t n a p r ę ż e ń

z m a l a ł do zera.

W e w n ą t r z k o ś c i o ł a l u k t ę c z o w y o r a z n a j b a r d z i e j z a g r o ż o n e p a s y s k l e ­

p i e n i a . s a m e g o s k l e p i e n i a i n i e k t ó r y c h n a d p r o ż y n a d o t w o r a m i p o d ­

s t e m p l o w a n o n a k r ą ż y n a c h . z a p o b i e g a j ą c w t e n s p o s ó b w y k r u s z e n i u się

r o z l u ź n i o n y c h cegieł. Po s t w i e r d z e n i u s t a b i l i z a c j i w e w s z y s t k i c h w y ­

p a d k a c h , g d z i e b y ł y p ę k n i ę c i a b ą d ź o s ł a b i e n i a s k l e p i e ń it p.. w y k o n a n o

k o t w y 7. b e l e k ż e l a z n y c h w k u t e yv in tir i z a p r a w i o n o c e m e n t e m . W s z y s t ­

k i e z e w n ę t r z n e r y s y p i o n o w e z o s t a ł y z a l a n e z a p r a w ą c e m e n t o w ą p o d

c i ś n i e n i e m i z e w n ę t r z n i e p r z e i m i r o w a n e .

;) W y k r e s y do n i n i e j s z e g o a r t y k u ł u z a c z e r p n i ę t o z a r t y k u ł u prof, dra I IhcIuidu Że i l c z y k o i Ds k i e g o pl. Wa l k a z ż y w i o ł e m / s u w u na w z g ó r z u koś ci oł a ś w. _\ nuv w Wrarszay\’ie". P r z e g l ą d H u d o w t a n y - - R o k XXI . Nr 7/8.

(9)

Po dokomi ni t i z a b e z p i e c z e ń z mi e n i o n o na c a ł y m koś ci el e p r o w i z o ­

r y c z n y cl a cli na s t ał y w k o n s t r u k c j i ż e la zn e j , k r y t y b l a c h a m i e d z i a n ą .

Pozos t ał y o b ec n i e do w y k o n a n i a r o b o t y k o n s e r w a t o r s k i e we w n ę t r z u

kości oł a, k t ó r y w c z as i e ak cj i o m a w i a n e j p o w a ż n i e uci er pi ał . W c z a s i e

robót z a b e z p i e c z a j ą c y c h d o k o n a n o c a łe go s ze regu o d k r y ć z w i ą z a n y c h

/ hi st or i ą p o w s t a n i a p i er w o t n e g o g o t y c k i e g o kościoła.

Rvc. S') U m o c n i e n i e seiqgii i i i 4 tui s k a l p i e a b s y d y .

K KONIKA

K O N K K R K N C J A W S I M I A W i K

( i R A l i k i Z A B Y T k O W K . )

W d n i a c h (i. “ gr u d n i a

I04Ó

roku w W a r s z a w i e s t a r a ni e m ( . ł o w n e g o Ur z ę ­ du k o n s e r w a t o r s k i e g o Na c z e l n e j D y r e k ­ cji M u z e ó w i O c h r o n y / u b y t k ó w w Mi­ n i s t e r s t wi e k u l t u r y i Szt uk i , o d b y ł a się kon J e r e n e i a p o ś w i ę c o n a s p r a w o m graf i ki zal>\ tkowej . T e g o rocl/cju ko n f e r e n c j a o d h \ l a s i ę

u 1’oNce* po raz p i e r w s z y . a k o n i e c / u ość jej d y k t o w a n a l>\ la p o t r z e b a mi w y n i k ­ ł y m i / o g r o m i n c l i z ni s z c z e ń z b o r ó w pol- s k i e b . z a n i e d b a n i a mi lat pop r z e d n i c h w tej d z i e d z i n i e oraz. fakt. że ni e zal e żn i e od liistoi \ c zno-art> styc zne j w art ości zn- b \ ( k ó w . g r a f i k a w w ielu w \ p a d k a c h s t a ­ n o w i j e d y n y d o k u m e n t umożl i w :a j q c y p r z e p r o w a d z a n i e s t udi ów n a u k o w y c h w d z i e d z i n i e k u l t u r ) oraz l i czne pr a c e k o n s e r w a t o r s k i e nad o b i e k t a mi a r c h i t e k ­ tury. T y p o w y m p r z y k ł a d e m jest o d b u d o ­ w y w a n y z g r u z ó w Za me k Wa r s z a w s k i . Na z a p r o s z e n i e Mi n i s t e r s t wa w k o n f e ­ rencji w z i ę ł o udzi ał d w u d z i e s t u n a j w y ­ b i t n i e j s z y c h f a c h o w c ó w w tej d z i e d z i n i e , p r a e u j q c y c h w z a k r e s i e historii s z t u k i , m u z e a l n i c t w u , b i b l i o t e k a r s t wa , c h e m i i p r z e m y s ł o w e j i. mi k r o b i o l o g i i o r az k o n ­ s e r w a c j i z a b y t k ó w g r a f i k i i i n t r o l i g a t o r ­ s t w a . r e p r c / e n t u j q c d w a n a ś c i e i n s t y t u e y j z a i n t e r e s o w a n y c h z a g a d n i e n i e m, a w i ę c C i ł ó w i i y Urzqd Ko n s e r wa t o r s k i , P a ń s t w o ­ wa P r a c o w n i ę k o n s e r w a c j i Z a b y t k ó w G r a f i k i . G a b i n e t Ry c i n U n i w e r s y t e t u W a r s z a w s k i e g o . b i b l i o t e k ę N a r o d o w a w Wa r s z a w i e . Mu z e u m N a r o d o w e w W a r ­ s z a w i e . Muz eu m Narodowe* w Krakowie*, M u / e m u Wi e l k o p o l s k i e w Po z n a n i u , M u ­ z e u m Po mo r z a Za c h o d n i e g o w S z c z e c i ­ nie, Muz eum ś l ą s k i e w Ryt oi ni u. P a ń ­

(10)

LE P A L A I S D E S MY S Z K O WS K I a KSI ĄŻ WI E L K I À Ks i ąż Wi e l k i (di stri ct de Mi e ch ó w, v o î e v o d i e de C r a c o v i e ) s ’é l è v e un e s mn p- t ue us e r é s i d e n c e de s t y l e renai s s ance, de l a fi n du X V I - e s., q u i est a c t u e l l e m e n t o c c u p é e par un l ycée. Pi e rr e M y s z k o w s k i , é v ê q u e de Cr a c o v i e , é m i n e n t h u ma n i s t e et m é c è n e des arts, est le vé ri t a bl e c r é a ­ t eur et f o n d a t e u r de ce p a l a i s qu e les h a b i ­ t a n t s de la r é g i o n d é s i g n e n t s o u s l ’a p p e l ­ l a t i o n de „ c h â t e a u “. Lu c ons t r u c t i o n en f u t c o m m e n c é e e n 1583 et m e n é e j u s q u ’en 1595, par l’a r c h i t e c t e S a n t i G u c c i Ei oren- tiuo. Le pal ai s , à d e u x é t ages , a un e bas e r e c t a n g u l a i r e a v e c des ri s al i t es m é d i a n e s s u r l ’a x e l o n g i t u d i n a l et t rans vers al . Le b â t i me n t es t l l a n q u é des d e u x c o t é s de p a v i l l o n s à r e z - d e - c h a u s s é e (la c h a p e l l e et la b i b l i o t h è q u e ) et a u n e gal er i e à c o ­ l o n n e s à la f a ç a d e . Le p a l a i s a r e l a t i v e ­ m e n t bi en c o n s e r v é s on c a r a c t è r e r e n a i s ­ s ance. C e n’est q u ’au X V l U - e et a u X l X - e s. q u e des m o d i f i c a t i o n s p l u s i mp o r t a n t e s d ’ar ch i t e c t u r e f ur e nt i nt rodui t es , et cela en p l u s i e u r s é t ape s . Lu 1841, A l e x a n d r e Wi e l o p o l s k i e n t r ep ri t de g r a n d s t r a v a u x d e s t v l e r o ma n t i q u e , d ’a p r è s le pr oj e t de S t ü h l e r de Berl i n. Mais d è s 1846 les t r a ­ v a u x f ur e nt i n t e r r o mp u s . D e p u i s , le p a ­ l ai s n ’a pl us su bi a u c u n c h a n g e m e n t de c o n s t r u c t i o n et a c o m m e n c é à s ’e n d o m - m a g e r p r o g r e s s i v e me n t . O n a a c t u e l l e ­ m e n t o p é r é d e s r éparat i ons , en g r a n d e p a r t i e gr â c e à l’a i d e v o l o n t a i r e des l y ­ c é e n s . LA P R É S E R V A T I O N 1)L L ’ÉCI . I S L S t e A N N E ( D E S B E R N A R D I N S ) A V A R S O V I E

A u c our s de la c o n s t r u c t i o n de l’art ère W — Z, des t r a v a u x f ur e nt e nt r ep ri s p o u r e n l e v e r u n e p a r t i e de la p e n t e de l ’e s c a r p e d e y a r s o v i e . V i n r e n t e n s u i t e de g r a n d e s pl ui e s . T o u t ceci c a u s a un a f f a i s s e m e n t d e la h a u t e u r s ur l a q u e l l e ét ai t bât i e l ’é g l i s e g o t h i q u e ste A n n e (1454) r e c o n ­ st r ui t e au XVI I-e et a u X V l I l - e s. Les e x p e r t s c o n v o q u é s c o n s t a t è r e n t le 29. IV. 1949 des fi s s ures d a n s l es m u r s de l’a b ­ si de, la v o û t e du c hoeur, le d a l l a g e et l es caves . O n p o u v a i t c l a i r e me n t obs er ve r

qu e le c ô t é nord- est se d é t a c h a i t en m ê m e t e mp s q u e s ’a f f a i s s a i t la ha u t e u r . Il I a l ­ lait agi r d' u rg e nc e et cel a de d e u x m a ­ ni ères: dr ai ne r la p e n t e et ar r ê t e r l’a f - l a i s s e me n t , m e t t i e les m u r s de l’é g l i s e à part i r des f o n d a t i o n s à l’abri d e n o u ­ vell es fissures. Ce t t e o p é r a t i o n , e x t r ê m e ­ m e n t d i f f i c i l e à e x é c u t e r et à o r g a n i s e r , fut c o u r o n n é e de s u c c è s a u b o u t d ’un br e f dé l ai . E n t rent e j o u r s o n p a r v i n t à st abi l i ser la ^e rr e, d e u x mo i s a p r è s J’é g l i s e ét ai t o u v e r t e au p u b l i c . -P o u r st abi l i s er le sol, o u c o n s t r u i s i t au p. c d de la co l l i ne un m u r de c i m e n t de 4 m. de large. 6 ni. d e h a u t e u r et de p l u s de 3t) m. de l ong. D e p l u s on f i x a d e u x r a ng s de p i e u s — p o t e a u x d ’acier, e n f o n ­ cés à 15 et 17 m, de p r o f o n d e u r , eu t out 45 p o t e a u x . Ils é t a i e n t c i m e n t é s à l ’i n t é ­ rieur et à l’e x t é r i e u r , r e c o u v e r t s d e c i ­ m e n t s o u s pr e s s i on d e 8 a t m o s p h è r e s . On arrêt a ai nsi l ’a f f a i s s e m e n t d e la m a s s e de terre. O n o p é r a en m ê m e t e m p s à l’a i d e de l’é l e c t r o o s m o s e le d r a i n a g e d u t errai n à l’e n t o u r et d a n s l’égliise m ê me . O n tira p l u s de 15 000 litres d ’eau. O n f i t a u s s i un e h a u x i t i s a t i o n du sol à l ’a i d e d ’é l e c ­ t rodes d ’a l u m i n i u m . En out re, o n i nj ect a du c i me n t le l ong des f o n d a t i o n s de l ’é g l i s e j u s q u ’à un e p r o f o n d e u r d e 8 m. et en des p o i n t s s i t ués de 1,5 m. en 1,5 m. O n s ’o c c u p a e n s u i t e de g a r a n t i r les m u r s de l’é g l i s e c o n t r e d e n o u v e l l e s f i s­ su re s . On me s u r a l’a f f a i s s e m e n t a v e c les ni v e l l e u r s de Zeiss. En v u e d ’arrêter, tout m o u v e m e n t de s murs , on c o n s t r u i s i t un a n n e a u ( d’env. 160 m. d e l ong) i m m é ­ d i at e me n t a u t o u r des f o n d a t i o n s sous f o r m e de b a g u e t t e s d ’aci er. A h a u t e u r d ’a p p u i de la v o û t e on f i x a dos serres d ’acier. A u c our s de s p r e mi e r s j o u r s la t ensi on des serris ét ai t de 320 k g / c m 5; ell e t o mba à zéro a u b o u t d e 6 s e ma i n e s .

A l’i nt éri eur de l ’é gl i s e , on é t a n ç o n n a les f r a g me n t s r el â ch és et c e u x qui m e n a ­ ç a i e nt rui ne; un e foi s q u ’on eut c o n s t a t é l eur s t abi l i t é, on p l a ç a de s po u t r e s de 1er: los fi ssures f urent c o m b l é e s de c i me n t s o u s pressi on. En f i n , on c o n s t r u i s i t un toit de fer à c o u v e r t u r e d e t ôl e cui vrée.

A u cours de s t r a v a u x d e c o n s e r v a t i o n à l ’i nt éri eur, on o p é r a de n o m b r e u s e s d é ­ c o u v e r t e s d ’u n e g r a n d e i m p o r t a n c e p o u r J’hi s t oi re de Part.

Cytaty

Powiązane dokumenty

These issues are: (1) whether and, if so, under which conditions differentiation in flood protection levels is acceptable; (2) individual and local responsibility versus

- jest to coś, co wywołuje pozytywne emocje, sprawia, że chcemy z nich obcować, każdy chce się nim otaczać, coś, do czego wszyscy i wszystko dąży. -

czy do Siennicy, jak do wielu innych szkół średnich, dotarły polecenia, które nakazy­ wały, żeby nie przyjmować do szkoły tych uczniów, którzy nie wykażą

Bernardynów - Przekształcenie tabernak lum [kaplica Matki Boskiej Rzeszowskiej – dopisek B.J.]– Projekt, 1900 rok, 56 x 40 cm, karton, Zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie, Dział

Przemó­ wienie obrończe jest uwieńczeniem działalności obrońcy zmierzającej do ochrony prawa i interesów prawnych oskarżonego, do żapewnienia pra­ widłowego

More recently, the attention moved towards flow regime capturing schemes, where the multiphase flow model itself, with suitable choices for friction terms, is used to initiate

lis na tle reguł ogólnych, przyjętych w art. 1 – posiedzenia komisji odbywają się w terminach określonych przez samą komisję, jej prezydium lub przewodniczącego. 3 –

Stw ierdzenie takie świadczy o niezrozum ieniu istoty tom izm u, który żadną m iarą nie o p iera się na doktrynie religijnej Kościoła, ani nie jest tożsam y ze