Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej

(1)

Jan Ludwik

Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego

Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej

(2)

Pojęcie rynku wewnętrznego

„Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług,

i kapitału” (art. 26 ust. 2 TfUE)

+ swoboda przedsiębiorczości i przepływu płatności

(3)

Swoboda przepływu towarów

(4)

Etapy procesu integracji gospodarczej 1) Strefa wolnego handlu

2) Unia celna

3) Wspólny rynek

4) Unia gospodarcza i walutowa 5) Pełna integracja

Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

(5)

Wspólna Taryfa Celna ( Common Customs Tariff )

• WTC ( CCT ) – stosowana od 1968 r. zewnętrzna bariera

handlowa rynku wewnętrznego wprowadzano każdego roku rozporządzeniem

• Nomenklatura Scalona – załącznik do rozporządzenia zawierający ośmiocyfrowe kody pozwalający na

sklasyfikowanie towarów w obrocie międzynarodowym (a w konsekwencji ich identyfikację)

• Stawka celna – współczynnik ustalony w taryfie celnej lub innych przepisach dla każdej pozycji nomenklatury, na podstawie którego oblicza się cło.

• TARIC ( Integrated Tariff of the European Communities ) –

użytkowy system WTC, który integruje wszelkie ustalenia

prawne państw członkowskich Unii Europejskiej związane z

(6)

Pojęcie towaru unijnego

a) Towar został uzyskany na obszarze celnym UE bez udziału towarów pochodzących spoza tego obszaru

b) Towar został przywieziony z państwa trzeciego i został dopuszczony do obrotu

c) Towar został uzyskany na obszarze celnym UE wyłącznie z towarów pochodzących spoza UE, ale wprowadzonych do obrotu lub z towarów zarówno unijnych jak i nieunijnych, ale

wprowadzonych do obrotu

(7)

Aspekt negatywny swobody przepływu towarów

• Zakaz stosowania ceł przywozowych i wywozowych

• Zakaz stosowania opłat o skutku równoważnym do ceł (opłat za badania towarów, za testy i badania

weterynaryjne, opłat administracyjnych za opłatę graniczną, opłat statystycznych, opłat od towarów importowanych z tytułu ich przechowania w składzie celnym, itp.)

• Zakaz opodatkowania dyskryminacyjnego

• Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych (kontyngentów, plafonów, kwot, itp.)

• Zakaz wprowadzania środków o skutku równoważnym do

ograniczeń ilościowych 

(8)

Środki o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych

1) Formuła Dassonville – środkiem o skutku równoważnym do

ograniczeń ilościowych są wszelkie regulacje handlowe państw członkowskich, które mogą utrudniać bezpośrednio lub

pośrednio, faktycznie lub potencjalnie handel wewnątrz UE, (np.

wymóg posiadania certyfikatu pochodzenia sprzedawanego alkoholu).

2) Formuła Cassis de Dijon – towar wyprodukowany w jednym

państwie członkowskim i wprowadzony legalnie do obrotu, może być sprzedawany bez przeszkód w pozostałych państwach

członkowskich.

3) Formuła Kecka - środkiem o skutku równoważnym do

ograniczeń ilościowych NIE są przepisy krajowe dotyczące zasad sprzedaży towarów, pod warunkiem że dotyczą one wszystkich podmiotów gospodarczych działających na terenie danego państwa członkowskiego oraz nie utrudniają dostępu do rynku towarom zagranicznym w sposób większy niż utrudniane to jest towarom krajowym.

(9)

Derogacje

• Ochrona moralności publicznej

• Ochrona porządku publicznego

• Klauzula bezpieczeństwa publicznego

• Ochrona zdrowia publicznego

• Ochrona narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej i archeologicznej

• Ochrona własności przemysłowej i

handlowej

(10)

Swoboda przepływu osób

(11)

Uprawnienia i przywileje osób korzystających ze swobody

• Możliwość opuszczenia kraju ojczystego i wjazdu na terytorium innego państwa

• Prawo do ubiegania się o oferowane miejsce pracy

• Równe traktowanie pracowników własnych i migrujących

• Przywileje socjalne i podatkowe

• Prawo pobytu 

(12)

Zakres podmiotowy swobody

• Pracownicy migrujący (obywatele

państwa członkowskiego świadczący pracę podporządkowaną za

wynagrodzeniem)

• Emeryci lub renciści

• Studenci

• Członkowie rodziny pracownika (pośrednio)

(13)

Uprawnienia i przywileje osób korzystających ze swobody – prawo pobytu

Prawo pobytu

Poniżej 3 miesięcy Powyżej 3 miesięcy Prawo stałego pobytu

Brak dodatkowych warunków

Możliwe dodatkowe warunki

(np. konieczność

5 lat

nieprzerwanego

(14)

Derogacje

• Ochrona porządku publicznego

• Ochrona bezpieczeństwa publicznego

• Ochrona zdrowia publicznego

• Dodatkowe ograniczenia dotyczące zatrudnienia w administracji

publicznej (np. sądownictwie, obronności, dyplomacji)

(15)

Swoboda przedsiębiorczości

(16)

Przesłanki konstytuujące pojęcie swobody 1) Samodzielna działalność

gospodarcza prowadzona w celach zarobkowych

2) Stały charakter działąlności 3) Transgraniczny charakter

działalności

(17)

Aspekty swobody przedsiębiorczości

Aspekty

Pierwotna swoboda przedsiębiorczości

Wtórna swoboda przedsiębiorczości

Osoby fizyczne mają prawo do wyjazdu

z macierzystego państwa członkowskiego

Osoby fizyczne prowadzące działalność we własnym

państwie przyjeżdżają do innego w celu

Osoby prawne mają prawo założenia spółki

Osoby prawne:

przeniesienie do innego

państwa części

przedsiębiorstwa

(18)

Dopuszczalność ograniczeń

• Odmowa dostępu do działalności

związanej ze sprawowaniem władzy publicznej

• Ochrona porządku publicznego

• Ochrona bezpieczeństwa publicznego

• Ochrona zdrowia publicznego

• Pozostałe ograniczenia wprowadzone zgodnie z określonymi warunkami 

(19)

Warunki stosowania ograniczeń

• Stosowane w sposób niedyskryminacyjny

• Usprawiedliwione interesem ogólnym

• Odpowiednie do zapewnienia realizacji zamierzonego celu

• Konieczne do realizacji danego celu

(20)

Swoboda świadczenia usług

(21)

Przesłanki konstytuujące unijną usługę 1) Odpłatność świadczenia

2) Czasowy charakter usługi

3) Transgraniczny charakter usługi

(22)

Formy swobody świadczenia usług

Warianty elementu transgranicznego

Czynna swoboda Świadczenia usług

Bierna swoboda świadczenia usług

*Usługa sama przekracza granicę między

państwami (np. sygnał telewizyjny)

Usługodawca i usługobiorca spotykają się w państwie trzecim

(23)

Dopuszczalność ograniczeń

• Odmowa dostępu do działalności

związanej ze sprawowaniem władzy publicznej

• Ochrona porządku publicznego

• Ochrona bezpieczeństwa publicznego

• Ochrona zdrowia publicznego

• Pozostałe ograniczenia wprowadzone

zgodnie z określonymi warunkami 

(24)

Warunki stosowania ograniczeń

• Nakierowane na ochronę interesu ogólnego

• Proporcjonalne do zamierzonego celu

• Respektujące kontrolę sprawowaną nad usługodawcą w państwie

macierzystym

(25)

Swoboda przepływu kapitału

i płatności

(26)

Rozróżnienie swobód

Swoboda przepływu kapitału i płatności

Przepływ kapitału:

operacja finansowa mająca na celu lokatę lub inwestycję

kapitałową

Płatności:

transfer obcej waluty stanowiący świadczenie

wzajemne wynikające z umowy będącej podstawą

tego świadczenia

(27)

Przykładowe elementy zakresu przedmiotowego swobody

• Inwestycje bezpośrednie

• Inwestycje w nieruchomości

• Czynności dotyczące jednostek

uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych

• Operacje na rachunkach bieżących i depozytowych

• Kredyty i pożyczki pieniężne

• Poręczenia, gwarancje, prawa zastawu

(28)

Dopuszczalność ograniczeń

• Ograniczenia wynikające z niektórych przepisów prawa podatkowego

• Ograniczenia w ramach nadzowu

ostrożnościowego nad instytucjami finansowymi

• Ochrona porządku publicznego

• Ochrona bezpieczeństwa publicznego

• Ograniczenia wynikające z zagospodarowania przestrzennego

• Pozostałe ograniczenia wprowadzone zgodnie z określonymi warunkami 

(29)

Warunki stosowania ograniczeń

• Podyktowane wymogami interesu publicznego

• Stosowane w sposób niedyskryminacyjny

• Właściwe z uwagi na cel, do jakiego dążą

• Konieczne dla osiągnięcia celu

(30)

Dziękuję za uwagę