Część wspólna zbiorów
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Uczeń rozumie pojęcie: „część wspólna zbiorów”
b. Umiejętności
Uczeń wskazuje elementy należące do części wspólnej zbiorów, klasyfikuje przedmioty, rozwiązuje zadania tekstowe
2. Metoda i forma pracy
Czynnościowa, zbiorowa i grupowa.
3. Środki dydaktyczne
Prezentacja multimedialna, schematy, ilustracje, sznurki w dwóch kolorach, klocki Dinesa , kasztany, kolorowe liście, 7 jabłek (5 czerwonych i 2 żółte lub zielone), rysunek pomocniczy.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
Wprowadzenie do tematu zajęć – zabawa ruchowa. Dzieci stoją w dwóch rzędach na hasło
„START” pierwsze dziecko z każdego rzędu podbiega do tablicy, która jest podzielona na dwie części, na których jest narysowany ten sam element np. linia krzywa i uzupełnia rozpoczęty rysunek o własne pomysły. Na hasło „ZMIANA”- uczeń wraca do swojego rzędu i przekazuje kredę kolejnemu zawodnikowi ze swojej drużyny, który kontynuuje pracę. Zmiany następują tyle razy, ilu zawodników występuje w każdej drużynie. Następnie uczniowie wspólnie z nauczycielem oceniają powstałe rysunki. Nauczyciel zadaje pytania dotyczące wspólnych dla obu grup elementów, fragmentów kompozycji.
b. Faza realizacyjna
1. Podanie tematu zajęć – wprowadzenie pojęcia część wspólna zbiorów – prezentacja
multimedialna (wyjaśnienie pojęcia: slajd 1, 2, 3 wskazywanie cech wspólnych elementów dwóch zbiorów: slajd 4, 5, 6)
Dlaczego żółta róża znajduję się w części wspólnej zbiorów?
Co sprawia, że dwa kapelusze – czerwony i niebieski – znajdują się w części wspólnej zbiorów?
Czy zbiór prostokątów i zbiór trójkątów mają część wspólną?
Co znajduje się w części wspólnej zbioru trójkątów i zbioru niebieskich figur?
Co znajduje się w części wspólnej zbioru prostokątów i niebieskich figur?
2. Wyodrębnianie części wspólnej zbiorów – zabawy ruchowe. Dzieci siedzą na obwodzie koła
wewnątrz, którego są przygotowane dwie wielkie pętle ze kolorowych sznurków ułożone jak na rysunku. Nauczyciel podaje kolejne polecenia:
Zapraszam do niebieskiej pętli wszystkie dzieci, które mają jasne włosy, a do czerwonej pętli dzieci, które dziś na śniadanie piły mleko – wyodrębnienie dzieci, które piły mleko i mają jasne włosy – zwrócenie uwagi na zajęcie właściwej pozycji wewnątrz pętli. Dzieci, które są w części wspólnej zbiorów witają się z dziećmi należącymi do jednego i drugiego z wyodrębnionych zbiorów.
Zapraszamy do niebieskiej pętli wszystkie dziewczynki, a do czerwonej dzieci, których imiona zaczynają się na głoskę „K”.
Wszyscy chłopcy i dzieci, które mają z niebieskie oczy.
Dzieci, które mają dziś coś niebieskiego na sobie i dzieci, które mają długie włosy itp.
3. Tworzenie zbiorów oraz wskazywanie elementów należących do części wspólnej wyodrębnionych zbiorów – praca w grupach dwuosobowych.
W oparciu o klocki Dinesa – dzieci tworzą zbiór dużych figur i zbiór niebieskich figur, w przygotowanych pętlach (ze sznurka, włóczek lub wstążek) następnie wskazują klocki, które należą do części wspólnej tych zbiorów; zbiór kwadratów i zbiór małych figur itp.
a) Sprawdzenie poprawności wykonania zadań i przyznanie punktów za wykonaną pracę.
Wyszukiwanie elementów należących do dwóch zbiorów w oparciu o przygotowane schemat 1 schemat 2 i schemat 3 – dwa zwierzątka spośród tych zamieszczonych poniżej należą do zbiorów należy je zaznaczyć strzałkami w odpowiednich miejscach (schemat 1 – motyl do zbioru latających i dinozaur do zbioru dinozaurów; schemat 2 kaczka do zbioru zwierząt
hodowanych przez człowieka i koza w części wspólnej zwierząt hodowanych przez człowieka i zwierząt z rogami lub porożem; schemat 3 – tylko 2 elementy nie należą do żadnego zbioru – owca i delfin). Każda grupa otrzymuje ten sam schemat.
a) Sprawdzenie poprawności wykonania zadań i przyznanie punktów za wykonaną pracę.
b) Podsumowanie pracy grup.
4. Rozwiązanie zadania: karta pracy oraz sprawdzenie poprawności wykonania prac – praca indywidualna (nauczyciel czyta dzieciom treść zadań).
Porównanie odpowiedzi dzieci z rysunkiem pomocniczym przedstawiającym rozwiązanie zadania.
Praktyczne sprawdzenie drugiego zadania – nauczyciel ustawia na stole 7 jabłek wspólnie z dziećmi przelicza ich ilość, potem przelicza z uczniami czerwone jabłka. Następnie wyznacza wybrane dziecko, które będzie Anią i prosi, by dziewczynka zgodnie z treścią zadania wzięła 3 jabłka – sprawdzenie wszystkich odpowiedzi.
c. Faza podsumowująca
Samoocena pracy dzieci. Uczniowie otrzymują rysunek z podium. Po wspólnym
omówieniu, przebiegu zajęć co było łatwe, co sprawiło trudność, jak współpracowano w grupach – uczniowie rysują siebie na odpowiednim miejscu podium.
5. Bibliografia
a. Tadeusz Jóźwcki „Matematyka”
b. Maria Frindt Joanna Jednoralska „Myślę i liczę”.
6. Załączniki
karta pracy, schemat 1, schemat 2, schemat 3, prezentacja multimedialna, rysunek pomocniczy
