Substancje chemiczne i ich przemiany – podsumowanie i utrwalenie wiadomości
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń wie:• co to jest pierwiastek, związek chemiczny, mieszanina,
• co to jest przemiana fizyczna i reakcja chemiczna,
• co to są substraty i produkty reakcji,
• co to jest powietrze i jaki jest jego skład.
b) Umiejętności Uczeń umie:
• rozróżniać pierwiastki, związki chemiczne i mieszaniny,
• określić typ reakcji na podstawie zapisu jej przebiegu,
• określić właściwości podanych substancji chemicznych,
• przyporządkować poznanym pojęciom określone definicje.
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, gra dydaktyczna.
3. Środki dydaktyczne
Kolorowa kreda, szachownica z ponumerowanymi polami.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel po sprawdzeniu obecności podaje uczniom temat lekcji, dzieli klasę na pięć zespołów i podaje uczniom zasady pracy na lekcji:
Na tablicy widnieje narysowana szachownica z ponumerowanymi polami od 0 do 50. Każda grupa ma przydzielony kolor. Gra jest oparta na zasadzie gry „kółko i krzyżyk”. Uczniowie wybierają numer pytania. Jeżeli odpowiedzą poprawnie, lider grupy zamalowuje oznaczone tym numerem pole na szachownicy. Jeżeli nie udzielą poprawnej odpowiedzi, pytanie zostaje bez odpowiedzi i może je wybrać inna grupa. Wygrywa ten zespół, który jako pierwszy utworzy linię złożoną z czterech pól zamalowanych swoim kolorem. Jeżeli żadna z grup nie utworzy linii, wygrywa ten zespół, który odpowie poprawnie na najwięcej pytań.
b) Faza realizacyjna
Gra dydaktyczna - nauczyciel czyta odpowiednie pytania (załącznik 1), uczniowie udzielają odpowiedzi. Grupy otrzymują punkty.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel dokonuje podsumowania zajęć, wpisuje oceny.
5. Bibliografia
1 Gulińska H., Haładuda J., Smolińka J., Ciekawa chemia, WSiP, Warszawa 2006.
2 Kałuża B., Chemia. Zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej, Warszawa 2005.
3 Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia Nowej Ery. Podręcznik do gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2006.
4 Łopata K., Warchol A., Chemia w gimnazjum, WSiP, Warszawa 2001.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1
Pytania do gry:
1. Co to są substraty reakcji chemicznych?
2. Co to jest związek chemiczny?
3. Jaki pierwiastek ma symbol Ca?
4. Co to jest mieszanina?
5. Jak rozdzielić mieszaninę piasku z wodą?
6. Jaki jest wzór chemiczny wody?
7. Co to jest przemiana fizyczna?
8. Do czego służy bagietka szklana?
9. Jaki symbol chemiczny ma żelazo?
10. Co to jest mieszanina jednorodna?
11. Jak rozdzielić mieszaninę wody z solą kuchenną?
12. Co to jest reakcja chemiczna?
13. Jak rozdzielić mieszaninę siarki z opiłkami żelaza?
14. Wymień trzy właściwości fizyczne tlenu.
15. Wymień składniki powietrza.
16. Jakim typem mieszaniny jest woda z piaskiem?
17. Jaki pierwiastek ma symbol O?
18. Podaj przykład mieszaniny jednorodnej.
19. Podaj przykład mieszaniny niejednorodnej.
20. Podaj przykład związku chemicznego.
21. Jaki pierwiastek ma symbol Na?
22. Jak rozdzielić mieszaninę wody z olejem?
23. Podaj przykład pierwiastka.
24. Jak rozdzielić mieszaninę wody z alkoholem?
25. Jaki symbol ma pierwiastek o nazwie siarka?
26. Podaj przykład przemiany fizycznej.
27. Jak rozdzielić mieszaninę wody z cukrem?
28. Podaj przykład reakcji chemicznej.
29. Co to jest higroskopijność?
30. Co to jest reakcja analizy?
31. Wymień typy reakcji chemicznych.
32. Jaki symbol ma pierwiastek o nazwie azot?
33. Co to jest reakcja syntezy?
34. Wymień trzy właściwości fizyczne dwutlenku węgla.
35. Co to jest reakcja wymiany?
36. Na czym polega proces fotosyntezy?
37. Wymień dwie substancje higroskopijne.
38. Jaka to przemiana: skraplanie pary wodnej?
39. Co otrzymujemy w wyniku spalania magnezu?
40. Wymień trzy różnice między mieszaniną a związkiem chemicznym.
41. Dlaczego do napełniania balonów nie stosuje się wodoru?
42. Jaka to przemiana: rdzewienie żelaza?
43. Wymień nazwy gazów szlachetnych.
44. Jak udowodnić, że tlen podtrzymuje spalanie?
45. Co to jest substancja chemiczna?
46. Do czego służą szczypce?
47. Służy do spalania.
48. Po zbadaniu właściwości stwierdziłeś, że oddziałuje tylko na opiłki żelaza.
49. Podaj przykłady dwóch pierwiastków i dwóch związków chemicznych.
50. Co to jest reakcja charakterystyczna?
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
