Lekcja 27
Temat: Lekcja powtórzeniowa.
1. Zapisz nazwy województw i ich stolic.
1 – województwo kujawsko –pomorskie –Toruń;
2 – województwo podlaskie - Białystok;
3 – województwo mazowieckie – Warszawa;
4 – województwo śląskie – Katowice;
5 – województwo Lubelskie – Lublin;
6 – województwo podkarpackie - Rzeszów.
2. Na podstawie piramidy płci i wieku ludności Polski w 2015 roku wykonaj polecenia.
1
3
5 4
6 2
1 5
3 4
2 1 1 2 2
ml ml
Najczęściej oblicza się strukturę ludności:
wiekową (piramida wieku),
narodowościową, wyznaniową, zawodową, a także określa się procent mieszkańców wsi i miast, zwykle z odrębnym
wyróżnieniem miast dużych i małych.
Niekiedy dane o strukturze ludności podaje się osobno dla obu płci.
Poważnym problemem staje się postępujący proces starzenia się społeczeństwa
polskiego. W strukturze wieku zmniejsza się udział ludności młodej, a zwiększa się liczba ludności starszej (w wieku poprodukcyjnym). Wynika to z różnych
nakładających się na siebie elementów, przede wszystkim:
ujemny przyrost naturalny
wydłużenie się trwania życia.
a) Ustal ile dziewcząt znajduje się w przedziale wiekowym 10-14 lat
…… ………..
b) Wypisz cyfry, którymi zaznaczono niże/ wyże demograficzne
……….
3. Zaznacz zdanie zawierające prawdziwe informacje.
A. Liczba ludności w Polsce rośnie systematycznie (o 2% rocznie).
B. Mimo wahań od lat 90. XX w. Liczba ludności Polski, podobnie jak całego kontynentu, niewiele się zmienia.
C. Przyrost naturalny ma duży wpływ na liczbę ludności danego kraju.
4. Na podstawie wykresu przedstawiającego ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1946 – 2009 wykonaj polecenia.
a) Uzupełnij tabelę odpowiednimi wartościami współczynników 10, 19 20
Rok Współczynnik
urodzeń (‰)
Współczynnik zgonów (‰)
Współczynnik przyrostu
naturalnego (‰)
1985 20 10 10
b) Napisz, który współczynnik w największym stopniu wpłynął na wartość przyrostu naturalnego w 1980 roku
…………współczynnik urodzeń ………...
………
Współczynnik urodzeń
– w demografii to współczynnik określający liczbę urodzeń żywych na 1000 mieszkańców i rok. Liczba ta jest podawana w promilach.
Współczynnik przyrostu naturalnego Współczynnik zgonów
Współczynnik urodzeń
Przyrost naturalny
Współczynnik przyrostu naturalnego obliczamy według wzoru: liczba urodzin minus liczba zgonów dzielona przez liczbę mieszkańców miejsca, dla którego robimy obliczenia (np. kraj) i mnożymy razy 1000‰ uzyskując wynik w promilach.
Wiek przedprodukcyjny – przedział wiekowy przyjęty w statystyce dla potrzeb ekonomii. Według metodologii Głównego Urzędu Statystycznego w wieku przedprodukcyjnym znajdują się mężczyźni i kobiety poniżej 18. roku życia.
5. Podaj przedział wiekowy dla ludności w wieku przedprodukcyjnym.
………0 – 17 ………
6. Wypisz w odpowiednie miejsca tabeli wymienione poniżej czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności.
Rzeźba terenu, wysokość i nachylenie terenu, możliwość znalezienia pracy, warunki klimatyczne, migracje, ośrodki edukacyjne, punkty usługowe.
Czynniki przyrodnicze Czynniki pozaprzyrodnicze Rzeźba terenu,
warunki klimatyczne.
Możliwość znalezienia pracy,
migracje.
7. Podkreśl prawidłowe informacje w poniższych zdaniach.
Rozmieszczenie ludności określamy za pomocą wskaźnika gęstości zaludnienia wyrażonego liczbą mieszkańców przypadając na 1km2 /100km2/ 10km2. W Polsce średnia gęstość zaludnienia wynosi 213 os. na /100km2 ; 123 os./km2; 213 os. na /10km2. Obszarem, na którym przypada największa liczba
mieszkańców, na jednostkę powierzchni, jest województwo
śląskie/wielkopolskie/lubuskie. Z kolei najrzadziej zaludnione jest województwo mazowieckie/podlaskie/ pomorskie/podkarpackie.
8. Na podstawie danych statystycznych przedstawionych w tabeli oblicz
współczynnik przyrostu rzeczywistego w województwie śląskim w 2015 roku.
Wynik podaj w promilach.
Województwo lubuskie Powierzchnia w (tys. km) 12,3
Liczba ludności ( mln. os.) 4,6 Urodzenia (tys. os.) 41,6
Zgony 50,4
Emigranci (tys. os.) 48,0 Imigranci (tys. os.) 41,0 Ludność miejska (mln. os.) 3,5
Obliczenia 41,6 – 50,4 = - 8 ,8
41,0 – 48,0 = -7,0 -8,8 + (- 7) = -15,8
- 15,8 : 4600 ∙ 1000 = - 3,43 ‰
Odpowiedź: Współczynnik przyrost rzeczywistego w województwie śląskim w 2015 roku wynosił – 3,43 ‰
SALDO MIGRACJI PRZYROST
RZECZYWISTY
czynniki geograficzne - np.
ukształtowanie terenu, bliska obecność jezior rzek itp.
czynniki ekonomiczne - cena mieszkań w mieście na wsi...
czynniki społeczne - np przywiązanie do danego miasta czy terenu itp...
9. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.
Współczynnik przyrostu rzeczywistego w województwie łódzkim wyniósł – 2,3‰. Oznacza to, że
A. na każde 100 mieszkańców przybyło 2,3 osoby, B. na każdych 1000 mieszkańców ubyło 2,3 osoby, C. na każdy 1000 mieszkańców ubyło 23 osoby
10. Podkreśl właściwe informacje dotyczące Struktury narodowościowej i etnicznej Polski.
A. Najliczniejszą społecznością etniczną w Polsce są Kaszubi/Łemkowie /Ślązacy/.
B. Najliczniejsza mniejszością narodowa w Polsce są Ślązacy/ Niemcy/Ukraińcy/Czesi.
C. Najliczniejsza mniejszością etniczna w Polsce są Romowie/ Tatarzy /Żydzi/ Karaimi.
W końcu 2016 r. ludność Polski liczyła 38433 tys. osób, tj. o 4 tys. mniej niż rok wcześniej. Tempo ubytku ludności wyniosło -0,01%, co oznacza, że na każde 10 tysięcy mieszkańców Polski ubyła 1 osoba (w 2015 r. było to - 0,11%, tj. ubyło - odpowiednio - 11 osób). Rok 2016 był piątym z kolei, w którym odnotowano spadek liczby ludności po obserwowanym wcześniej (w latach 2008-2011) wzroście.
11. Na podstawie opisu podkreśl nazwy głównych funkcji, które pełni Poznań.
Usługowa, handlowa, administracyjna, przemysłowa, transportowa, edukacyjno – naukowa, turystyczna.
Poznań stanowi ważny ośrodek przemysłu, handlu, kultury, szkolnictwa wyższego i nauki. Należy również do wiodących miast w Polsce pod względem ekonomicznym.
Według prowadzonego corocznego rankingu miast Polski pod względem atrakcyjności inwestycyjnej, Poznań jest niezmiennie kwalifikowany w ścisłej czołówce wśród miast wojewódzkich.
Saldo migracji wraz z przyrostem naturalnym kształtują PRZYROST RZECZYWISTY.
5. Migracje to zjawisko zmiany pobytu ludzi – przyczyny przemieszczania się OBLICZENIA WSPÓŁCZYNNIKA PRZYROSTU RZECZYWISTEGO
Zadanie
Oblicz współczynnik przyrostu rzeczywistego w Polsce, wiedząc, że w 2015 roku urodziło się 369 tys. osób (U), a zmarło 395 tys. osób (Z). Liczba ludności (L)wynosiła wtedy 38 437 tys., z kolei saldo migracji (SM) osiągnęło wartość – 16 tys.
1. Oblicz Przyrost naturalny (PN).
PN = U-Z
PN= 369 000 – 395 000 =- 26 000 2. Oblicz przyrost rzeczywisty (PR).
PR= PN + SM
PR = -26 000 + (-26 000)= -42 000
3. Oblicz współczynnik przyrostu rzeczywistego (WPR) Jest to wartość przyrostu rzeczywistego w przeliczeniu na 1000 mieszkańców kraju, a więc wyrażona w ‰ (WPR)= (PR : L)∙1000
(WPR)= (-42 000 : 38 437 000)∙1000=-1,1‰
Odp. Współczynnik przyrostu rzeczywistego w Polsce w 2015 roku wynosił -1,1‰.
OBLICZENIE WSPÓLCZYNNIKA PRZYROSTU NATURALNEGO
Oblicz współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce (WPN), wiedząc, że w 2014 r. urodziło się 375 tys. osób (U), a umarło 377 tys. osób (Z). W tym samym roku liczba ludności (L) wg stanu na 31 grudnia wynosiła 38 479 tys.
1. Oblicz przyrost naturalny (PN) (PN)= U – Z
(PN)= 375 000 – 377 000 = - 2000
2. Oblicz współczynnik przyrostu naturalnego (WPN).
(WPN)= (PN : L )x 1000
(WPN)=( - 2000: 38 479 000) x 1000 ~ - 0,05‰
Odp. W 2014 roku współczynnik przyrostu naturalnego wynosił – 0,05‰.
