Załączniki do uchwały nr Rady Ministrów z dnia r. Załącznik nr 1

(1)

(2)

Rady Ministrów z dnia...2011 r.

Załącznik nr 1

(3)

1

Spis treści Nr strony

I. Wprowadzenie i cel Programu ... 2

II. Wskaźniki monitorowania założonych celów Programu...3

III. Wyka z obszarów, zadań i wykonawców Programu ………...3

IV. Charakterystyka pl anowanej do zakupu aparatury……..…..…..14

V. Opis obszarów i zadań Programu ………...…..15

1. Obszar: „Strategia bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin w produkcji ogrodniczej”………...23

2. Obszar: „Ochrona środowiska” …..………...….…….………….…...66

3. Obszar: „Uwarunkowania ekonomiczne produkcji sadowniczej, roślin ozdobnych i pszczelarskiej” ………....73

4. Obszar: „Ogrodnictwo ekologiczne” ………..………...82

5. Obszar: „Bezpieczna żywność” ………..………..……...…101

6. Obszar: „Postęp biologiczny” ………..………..………..111

7. Obszar „Bioróżnorodność” …...………..………..……...139

VI. Wykaz aktów prawnych i dokumentów uzasadniających

ustanowienie Programu ………...157

(4)

I. Wprowadzenie i cel Programu

Produkcja ogrodnicza to ważna sfera gospodarki narodowej. Rozwój tego działu powinien odbywać się z zachowaniem wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i racjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi.

Program przewiduje dynamiczny rozwój ogrodnictwa w ramach rolnictwa zrównoważonego. Realizacja Programu wymaga sprawnego transferu wiedzy fachowej generowanej przez naukę do sfery produkcji ogrodniczej. Instytut Ogrodnictwa będzie aktywnie wspomagać rozwój ogrodnictwa realizując zadania o charakterze służb publicznych.

Program będzie służył osiąganiu celów ujętych w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia na lata 2007-2013 (dokumentu zaakceptowanego przez Rad ę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 r.) i Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 ( dokumentu przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 r.). Sektor rolno- spożywczy ma szansę aktywnego zaangażowania się w realizację polityki prozdrowotnej państwa przy wykorzystaniu płodów ogrodniczych, a wykreowanie w Polsce takiej polityki stać się może jedną z najskuteczniejszych i najtańszych form poprawy z drowia ludności. Produkcja ogrodnicza znajduje się w grupie dziedzin rolnictwa o największych szansach rozwoju. Dużą rolę w tej dziedzinie przywiązuje się do produkcji integrowanej i ekologicznej oraz konieczności podniesienia jakości produktów do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej.

Program realizowany będzie przez:

1) poprawę konkurencyjności i dochodowości podmiotów w obszarze ogrodnictwa;

2) wykorzystanie warunków przyrodniczych kraju dla rozwoju ogrodnictwa ekologicznego;

3) osiąganie standardów Unii Europejskiej przez modernizację gospodarstw ogrodniczych i przedsi ębiorstw obsługujących ogrodnictwo;

4)

wdrażanie innowacyjnych technologii zapewniających poprawę jakości produktów

ogrodniczych.

(5)

3

II. Wskaźniki monitorowania założonych celów Programu

Prowadzone będzie monitorowanie celów Programu w zakresie sprawozdawczości merytorycznej i finansowej. Pozwoli to na ocenę realizacji celów zawartych w Programie oraz pozwoli na bieżącą kontrolę finansowej realizacji Programu.

Program i realizowane w jego ramach zada nia będą oceniane według następujących kryteriów:

1) n owoczesność rozwiązań w porównaniu z aktualnym stanem wiedzy;

2) w ywiązywania się z realizacji zadań i celów w kolejnych latach realizacji Programu;

3) z asadności poniesionych kosztów w odniesieniu do osiąganych efektów;

4) oceny wpływu uzyskiwanych efektów na gospodarkę narodową.

III. Wyka z obszarów, zadań i wykonawców Programu

Wykonawc ą Programu jest Instytut Ogrodnictwa, będący jednostką badawczą nadzorowan ą przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi utworzony na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2010 r.

w sprawie połączenia Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka oraz Instytutu Warzywnictwa im. Emila Chroboczka (Dz. U. z 2010 r. Nr 172, poz.

1166). Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia przedmiotem działania Instytutu Ogrodnictwa jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych, ich wdrażanie i przystosowanie do potrzeb praktyki w obszarze:

1) sadownictwa;

2) warzywnictwa;

3) roślin ozdobnych;

4) pszczelnictwa.

Do podstawowej działalności Instytutu Ogrodnictwa, według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), należą:

1) badania naukowe i prace rozwojowe (PKD 72);

2) badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych (PKD 72.1);

3) badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie biotechnologii (PKD 72.11.Z);

4) badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie pozostałych nauk

przyrodniczych i technicznych (PKD 72.19.Z);

(6)

5) działalność weterynaryjna w zakresie pszczelnictwa (PKD 75.00.Z);

6) ksz tałcenie i doskonalenie specjalistów z dziedziny ogrodnictwa (PKD

85.59.B).

(7)

5

Obszary i zadania Programu

L.p. Obszar tematyczny / Zadanie Wykonawca

1 „Strategia bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin w produkcji ogrodniczej”

1.1 Doskonalenie metod badań sprawności technicznej opryskiwaczy

Instytut Ogrodnictwa Oddział Sadownictwa w Skierniewicach:

- Zakład Agroinżynierii Roślin Sadowniczych, - Pracownia Techniki Ochrony i Nawożenia Roślin Sadowniczych.

1.2 Opracowanie metod precyzyjnego stosowania środków ochrony roślin w celu ograniczenia zanieczyszczenia wód i gleby oraz innych elementów środowiska

1.3 Opracowanie metod neutralizacji pozostałości środków ochrony roślin w opakowaniach i w opryskiwaczach

1.4 Wykrywanie i oznaczanie nicieni kwarantannowych podlegających obowiązkowi zwalczania, określenia ich występowania na terytorium Polski oraz zapobieganie ich rozprzestrzenianiu się

Instytut Ogrodnictwa Oddział Roślin Ozdobnych w Skierniewicach:

- Zakład Ochrony Roślin Ozdobnych,

- Pracownia Nematologii.

1.5 Diagnostyka zagrożenia przez agrofagi inwazyjne, podlegające obowiązkowi zwalczania, opracowanie metod zwalczania i zapobiegania ich rozprzestrzenianiu się

- Zakład Ochrony Roślin Sadowniczych,

- Pracownia Entomologii Roślin Sadowniczych, - Pracownia Fitopatologii Roślin Sadowniczych.

(8)

- Pracownia Szkodników Roślin Ozdobnych, - Pracownia Fitopatologii Roślin Ozdobnych 1.6 Diagnostyka oraz zmienność populacyjna bakterii

(Erwinia amylovora), sprawcy zarazy ogniowej

Instytut Ogrodnictwa, Oddział Sadownictwa w Skierniewicach:

-Zakład Ochrony Roślin Sadowniczych,

-Pracownia Fitopatologii Roślin Sadowniczych.

1.7 Monitorowanie występowania oraz opracowanie metod zapobiegania rozprzestrzenianiu się nowych dla

warunków Polski i szczególnie szkodliwych agrofagów na plantacjach roślin jagodowych

- Pracownia Fitopatologii Roślin Sadowniczych, - Pracownia Entomologii Roślin Sadowniczych.

1.8 Monitorowanie występowania (Phytophthora spp.), diagnostyka i możliwości ograniczania strat powodowanych przez tę grupę patogenów

- Pracownia Fitopatologii Roślin Ozdobnych, - Zakład Biotechnologii Roślin Ozdobnych.

- Pracownia Fitopatologii Roślin Sadowniczych.

1.9 Monitorowanie występowania form agrofagów roślin sadowniczych odpornych na środki ochrony roślin oraz określenie metod przeciwdziałających temu zjawisku

- Zakład Ochrony Roślin - Sadowniczych,

- Pracownia Entomologii

(9)

7

Roślin Sadowniczych, - Pracownia Fitopatologii Roślin Sadowniczych.

1.10 Opracowanie metodyk prowadzenia obserwacji

występowania organizmów szkodliwych i oceny potrzeby wykonania zabiegów ochrony roślin

- Pracownia Entomologii Roślin Sadowniczych, - Pracownia Fitopatologii Roślin Sadowniczych.

1.11 Monitorowanie występowania i rozpowszechniania się chorób pieczarki (Agaricus bisporus) i boczniaka (Pleurotus ostreatus) w zakładach produkcyjnych oraz próba

oszacowania i ograniczenia strat spowodowanych przez czynniki chorobotwórcze

Instytut Ogrodnictwa Oddział Warzywnictwa w Skierniewicach:

- Samodzielna Pracowania Grzybów Uprawnych.

1.12 Monitorowanie stosowanych środków dezynfekcyjnych w uprawie grzybów oraz ocena ich skuteczności

- Samodzielna Pracowania Grzybów Uprawnych.

Współpraca z:

Producentem Środków Dezynfekujących: Ecolab – Kraków

Mexeo - Kędzierzyn Koźle, Pieczarkarnie: Walczak Jacek, Łowicz; Przemysław Hernecki, Łódź

1.13 Monitoring i diagnostyka molekularna (Plasmodiophora brassicae) w uprawach roślin kapustowatych

Instytut Ogrodnictwa, Oddział Warzywnictwa w Skierniewicach:

- Zakład Ochrony Roślin Warzywnych,

- Pracownia Fitopatologii Roślin Warzywnych, - Pracownia Mikrobiologii.

1.14 Prognozowanie zagrożeń powodowanych przez fitofagi występujące na uprawach roślin warzywnych

- Pracownia Entomologii Roślin Warzywnych.

1.15 Aktualizacja istniejących i opracowywanie nowych integrowanych programów ochrony roślin warzywnych

Instytut Ogrodnictwa Oddział Warzywnictwa:

(10)

przed szkodnikami jako podstawa nowoczesnych technologii produkcji warzyw

- Pracownia Entomologii Roślin Warzywnych.

1.16 Integrowane programy ochrony roślin warzywnych przed chorobami jako podstawa nowoczesnych technologii produkcji warzyw

- Pracownia Fitopatologii Roślin Warzywnych, - Pracownia Mikrobiologii , - Zakład Przechowalnictwa i Przetwórstwa Warzyw, - Pracownia

Przechowalnictwa i Fizjologii Pozbiorczej Warzyw.

1.17 Opracowanie technologii produkcji odwirusowanych sadzonek warzyw z zastosowaniem kultur tkanek

- Zakład Genetyki, Hodowli i Biotechnologii,

- Samodzielna Pracownia Kultur Tkanek.

1.18 Monitorowanie wpływu metod ochrony przed chwastami oraz regulatorów wzrostu na ekofizjolo-giczne

właściwości roślin warzywnych ich jakość i wartość biologiczną oraz trwałość przechowalniczą

- Pracownia Herbologii, - Zakład Przechowalnictwa i Przetwórstwa Warzyw, - Pracownia Przetwórstwa i Oceny Jakości Warzyw, - Pracownia

Przechowalnictwa i Fizjologii Pozbiorczej Warzyw.

Współpraca z:

Instytutem Uprawy, Nawożenia

i Gleboznawstwa - Państwowym Instytutem Badawczym

w Puławach:

- Zakładem Herbologii i Technik Uprawy Roli we Wrocławiu.

1.19 Opracowanie metod diagnozowania i charakterystyki uszkodzeń powodowanych przez herbicydy na roślinach warzywnych

- Zakład Ochrony Roślin