• Nie Znaleziono Wyników

Rada do spraw Konserwacji Zabytków i Współczesnej Sztuki Sakralnej

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Rada do spraw Konserwacji Zabytków i Współczesnej Sztuki Sakralnej"

Copied!
2
0
0

Pełen tekst

(1)

Ryszard Brykowski, Michał Czajnik

Rada do spraw Konserwacji

Zabytków i Współczesnej Sztuki

Sakralnej

Ochrona Zabytków 31/2 (121), 139

1978

(2)

RADA D O S P R A W K O N S E R W A C JI ZA B Y T K Ó W I W S P Ó Ł C Z E S N E J S Z T U K I S A K R A L N E J

W listopadzie 1976 r. przy O ddziale Sto­ łecznym Stow arzyszenia PA X pow stała R ad a ds. K onserw acji Z abytków i W spół­ czesnej Sztuki S a k ra ln e j1. R a d ę — ja k głosi jej S ta tu t — pow ołał O ddział S to­ łeczny Stow arzyszenia PA X „mając na uwadze poważne i pilne potrzeby występu­ ją ce w dziedzinie ochrony i konserwacji zabytków sztu k i sakralnej, w dążeniu do upiększenia polskich świątyń, dawnych i nowych dziełam i współczesnej sztu k i sakralnej, harm onizującym i z potrzebam i kościoła i estetycznym i poglądam i wier­ nych". W kolejnym dokum encie — Inform acji o działalności R a d y ds. Konser­ wacji Z a b ytkó w i W spółczesnej S ztu k i Sakralnej om ów iono nieco obszerniej przyczyny pow o łan ia R ady, ja k rów nież jej cele i z ad an ia2. W dokum encie tym m .in. czytam y: „O statnie lata przyniosły znaczny wzrost liczby remontów i prac konserwatorskich podejm owanych w za ­ bytkow ych kościołach. W śród przyc zyn tej działalności wymienić m ożna m iędzy innym i potrzebę przystosow ania w nętrz kościelnych do wymogów nowej liturgii. Istotne znacze­ nie m ają prace podejmowane w celu utrwa­ lenia stanu zachowania budowli i je j wypo­ sażenia, które ulega działaniu różnych niszczących czynników oraz konieczność wprowadzenia lub modernizacji instalacji technicznych (oświetleniowych, ogrzewczych, nagłośnieniowych). Niebagatelnym wreszcie czynnikiem je s t intencja wiernych, aby uczynić kościół piękniejszym , prezentują­ cym ta kże osiągnięcia współczesnej sztuki. W iele z tych przedsięwzięć, zw łaszcza w miejscowościach oddalonych od centrów kulturalnych, realizowano pokonując znacz­ ne trudności i uzyskując e fe kty niewspół­ miernie skrom ne w stosunku do poniesionych nakładów. Zdarzają się też p rzyp a d k i za ­ przepaszczania cennych, zabytkow ych war­ tości architektonicznych i z wyposażenia kościołów, pow stałe w skutek nieumiejętnie prowadzonych prac. Główną przyczyn ą tych niepowodzeń i kłopotów b ył brak fachowego poradnictwa, któ re mogłoby wesprzeć adm i­ nistratorów kościołów w ich niezbędnych poczynaniach... R ada pragnęłaby zająć się m iędzy innym i opiniowaniem wszelkich prac rem ontowych i konserw atorskich zam ierzo­ nych w zabytkow ych świątyniach bądź budynkach parafialnych... D zię ki współpra­ cy z artystam i działającym i w dziedzinie

współczesnej sztu k i sakralnej Rada może skutecznie pomagać w wyborze właściwej koncepcji p lastycznej upiększania świątyń. Konsultacje dokonywane p rzez specjalistów skierowanych p rzez Radę są nieodpłatne, podobnie ja k ekspertyzy przygotow yw ane p rzez j e j członków lub innych fachowców z nią współpracujących".

Przedstaw iając w streszczeniu swój p r o ­ gram działania, R ad a zastrzega się ró w n o ­ cześnie, że „wszelkie opinie, ekspertyzy czy nawet p ro jekty opracowane p rzez Radę nie zwalniają administratorów parafii od uzgodnień wymaganych przepisam i kościel­ nym i i państwowymi. Oznacza to, że reali­ zacja owych projektów lub ekspertyz winna być poprzedzona uzyskaniem zgody ta k konserwatora diecezjalnego, ja k i odpowied­ niego terenowego organu państw ow ej służby konserw atorskiej".

O d p o czątk u swej działalności R a d a n a ­ w iązała ścisłą w spółpracę z Z espołem I Z jednoczonych Z espołów G ospodarczych „ In c o ” (który był rów nież inicjatorem pow ołania R ady), uzyskując z tej stro n y w ydatną pom oc. W ystarczy zresztą n a d ­ m ienić, że Z espół I Z Z G „ In c o ” od wielu lat świadczy — poprzez swe Biuro W spół­ pracy N aukow o-T echnicznej — ró ż n o ro d ­ ne usługi n a rzecz zabytków sakralnych i św ieckich o raz spraw uje p a tro n a t n a d będącym i w budow ie skansenam i3. W okresie spraw ozdaw czym (8.XI. 1976— — 7.XII.1977) R a d a odb y ła jedenaście posiedzeń, w tym dw a w yjazdow e (do O raw ki i G oźlina, zw. też Porzeczem M ariańskim ).

N a jed n y m ze sp o tk ań ks. m gr B ohdan Lisek zreferow ał Zagadnienie wyposażenia kościołów w zw iązku z reform ą liturgiczną, zw racając uwagę n a popełniane w n ie k tó ­ rych w ypadkach niepraw idłow ości w u su ­ waniu z kościołów cennych przedm iotów zabytkow ych (np. tab ern ak u la, am bony, balaski, kanony, organy itp.). W czasie dyskusji poru szan o rów nież problem y ogrzew ania, ośw ietlenia, n agłośnienia i z a ­ bezpieczenia przeciw pożarow ego z ab y tk o ­ wych św iątyń, a w szczególności drew n ia­ nych. R ad a postanow iła zorganizow ać sym pozjum d la duchow ieństw a, pośw ięco­ ne tym istotnym zagadnieniom . N a jed n y m z kolejnych posiedzeń d r R yszard B ry­ kow ski om ów ił Problem y związane z ochro­

ną zabytków drewnianej architektury sa­ kralnej. Z aró w n o w nioski referen ta, ja k i w ysunięte przez dysk u tan tó w zostały po o p raco w an iu p rzekazane Zespołow i P o sel­ skiem u PA X . Je d n o z posiedzeń R ady, k tó re odb y ło się n a terenie tzw. w zorcow ni „V eritas” , pośw ięcone było problem om w spółczesnej sztuki sakralnej, a zag ad n ie­ nia te, ja k rów nież osiągnięcia i tru d n o ści w tej dziedzinie naśw ietliła w swym w ystą­ pieniu dyr. „V eritas” ■— M ag d alen a M i­ chalska. U czestnicy sp o tk an ia ocenili pozytyw nie zorganizow aną in situ e k sp o ­ zycję o raz liczne w yprodukow ane p rz ed ­ m ioty.

N a zlecenie R ady w y k o n an a została przez B iuro W spółpracy N aukow o-T echnicznej ek spertyza m ykologiczna dla drew nianego k ościoła w G oźlinie o raz niezwykle szcze­ gółow a d o k u m en tacja stan u zagrożenia oraz zalecenia techniczne dotyczące d re ­ w nianego kościoła w O raw ce4. N a sesjach wyjazdow ych, k tó re odbyły się w G oźlinie (25 kw ietnia 1977 r.) i O raw ce (6— 7 czerw ca 1977 r.), z udziałem w ojew ódzkich k o n ­ serw atorów zab y tk ó w o raz w w y padku G o źlin a k o n serw ato ra diecezjalnego, n a ­ kreślo n o k o n k re tn y p ro g ram d ziałan ia konserw atorskiego.

Poszczególni członkow ie R a d y ro z p a try ­ wali zagadnienia zw iązane z p racam i rem ontow ym i przy k lasztorze oo. o b lató w w G ó rze K alw arii o raz w M a rk ac h p o d W arszaw ą, gdzie w ystępuje szczególnie tru d n y p roblem stopniow o p ostępującego zaw ilgocenia całego kościoła. W stępnie R a d a ro zp atrzy ła pro b lem przeniesienia n a now e m iejsce drew nianego kościoła z m iejscowości Z aw ad y (woj. łom żyńskie) o raz pro śb ę p a rafii i T ow arzystw a P rzy ­ ja c ió ł Ziem i O patow skiej w spraw ie udzie­ lenia p om ocy przy kom pleksow ej k o n se r­ wacji kolegiaty w O patow ie. P ostan o w io n o w ob u w ypadkach przeprow adzić wizje lokalne tych zabytków .

O d p o czątk u swej działalności R a d a szczególny nacisk k ład ła n a naw iązanie w spółpracy ze służbą k onserw atorską, szczebla centralnego i w ojew ódzkiego, o ra z z kuriam i diecezjalnym i i ich o rg a n a ­ mi konserw atorsko-m uzealnym i.

R ysza rd B ryko w ski M ichał C zajnik

1 W skład Rady pow ołani zostali : Jerzy Augustyniak (Oddział Stołeczny Stow . PA X ), dr Ryszard Bry­ kowski — wiceprzewodniczący Rady (Instytut Sztuki PA N ), dr Michał Czajnik — sekretarz R ady (ZZG „ In c o ” Zespół I), prof, dr W ojciech Kalinowski (dyr. Ośrodka Dokum entacji Zabytków), dyr. Stanisław Karolkiewicz (ZZG „ In co ”, Zespół I), dr Lech Krzyżanowski (redaktor naczelny „Ochrony Zabytków ” ), dr Wojciech Kurpik (ZG PKZ), red. Zbigniew Lesiewski (przewodniczący Oddziału S tołecznego Stow. PA X ), ks. mgr Bohdan Lisek (konserwator Diecezji W arszawskiej), dyr. M agdale­ na M ichalska („Veritas”), dr Andrzej Olszewski

(A TK ), red. Andrzej Rostw orow ski (Stowarzyszenie PA X ), prof. dr Zygm unt Świechowski — przewodni­ czący R ady (Uniwersytet Wrocławski). 2 Postulat powołania Rady był niejednokrotnie wysuwany pod adresem ZZG „ In co ” oraz Stow a­ rzyszenia PA X , m.in. na sesji naukowej, zorganizo­ wanej w maju 1975 r. na Świętym Krzyżu przez Oddziały Stowarzyszenia PA X w Kielcach i R a d o ­ miu przy współudziale ZZG „ In c o ” , poświęconej problem om ochrony zabytków i architektury sakral­ nej w latach 1945— 1975 (por. R. B r y k o w s k i ,

N iektóre problem y ochrony i konserwacji za b y tk ó w drewnianej architektury sakralnej w latach 1945—1975,

„Zeszyty N aukow e Stowarzyszenia P A X ” , 1977, nr 1/14, s. 103).

3 R. B r y k o w s к i, W. J a n k o w s k i , Narada

przedstaw icieli muzeów skansenowskich, „Ochrona

Zabytków ” , 28, nr 1, 1975, s. 68— 70 (tam też zestawienie literatury na ten temat).

4 M. C z a j n i k , Z . W с z e 1 i k, Opinia tech­

niczna dotycząca stanu zachowania zabytkow ego kościoła w M ariańskim Porzeczu, mps, czerwiec

1977; M . C z a j n i k , Р. К o z a r s к i, Z. W с z e- 1 i k, O rzeczenie mykologiczno-budowlane dotyczące

stanu zachowania zabytkow ego kościoła drewnianego w O raw ce, m ps, wrzesień 1977.

Cytaty

Powiązane dokumenty

У нашому історико-педагогічному дослідженні застосування принципу наступності уможливило генезу педагогічних і

Assuming that nowadays we “have to look to bilingual or multilingual speakers for a more appropriate norm in interlanguage pragmatics” (House & Kasper 2000: 102), in this

However, as SBS latex dosage increased, the fatigue temperature of modified asphalt first declined and then increased, indicating that a higher SBS latex dosage leads to a loss

Cross-correlation and array processing indicate significant direc- tional variation in local propagation observed as inclined signals from the horizontal, most likely related to

For the 7-plug design, melting times are shown for both the full thickness of the plug and only for the portion in contact with the copper plate edge (indicated with ‘‘plate edge”),

FIGURE 6 | Patient 9’s ictal onset zone (blue) was only correctly detected by the EEG-correlated fMRI activation maps (red) of the MWFpow and ICApow predictors at.. Z > 3.4

In this poster, we present a preliminary analysis on the improvement of PPP-RTK GPS dual-frequency user positioning performance using precise ionospheric corrections, which are

Effect of curing conditions on the pore solution and carbonation resistance of alkali- activated fly ash and slag pastes.. Nedeljković, Marija; Ghiassi, Bahman; van der Laan,