O p łe c a n g g g łłw k g t g ó r y C e n g n i m t n W g r o « g y
P IS M O S P O Ł E C Z N E , G O S P O D A R C Z E , O Ś W IA T O W E I P O L IT Y C Z N E D L A W S Z Y S T K IC H S T A N Ó W
N r 1 1 1CBA s o b o ta d n ia 2 5 w r z e ś n i a 1 9 3 7 R o k 1 9
•'"= 5
R e f o r m a n a s z e g o s z k o ln ic t w a“ „s™
ś r e d n ie - W Ww o jn a n a D a le k im W sch o d zie
w 'W— ' W JIHGFEDCBA g o z m ie n iła g r u n t o w n ie o r g a n iz a c j ę i s t r u k t u r ę w e w n ę t r z n ą d a w n e g o 8 - k la s o w e g o g im n a z j u m . P ie r w s z e d w ie k la s y t e g o d a w n e g o g im n a z j u m w c h ła n ia s z k o ła p o w s z e c h n a j a k o p ią t y i s z ó s t y r o k n a u k i; n o w e g im n a z j u m o b e j m u j e t y lk o c z t e r y la t a ( d a w n ie j 3 - c ie j , 4 - t e j , 5 - t e j i 6 - t e j k la s y ) ; n a s t ę p u j e p o t e m 2 - le t n ie lic e u m r ó ż n y c h t y p ó w : h u m a n is ty c z n e i m a t e m a t y c z n o - p r z y - l o d n ic z e , z a w o d o w e .
W z w ią z k u z t y m m u s i n a s t ą p ić r ó w n ie ż i p r z e o r g a n iz o w a n ie w s z k o ln ic t w ie ś r e d n im p r z y s p o s o b ie n ia w o j s k o w e g o m ło d z ie ż y m ę s k ie j ( a t e ż i ż e ń s k ie j d o w o j s k o w e j s łu ż b y p o m o c n ic z e j .)
R e o r g a n iz a c j a t a w p ie r w s z y m r z ę d z ie d o t y c z y ć m u s i n a j n o w s z e g o t y p u s z k o ln ic t w a ś r e d n ie g o : lic e ó w .
C h o d z i t u w p ie r w s z e j lin ii o t o , b y P . W . w lic e a c h b y ło u z n a n e z a p r z e d m io t o - b o w ią z k o w y , b y s t a ło s ię j e d n y m z w a r u n k ó w o t r z y m a n ia ś w ia d e c t w a z u k o ń c z e n ia s t u d ió w lic e a ln y c h . A t y m s a m y m b y n ik t b e z w y k a z a n ie s ię , ż e w t y m o b o w ią z k o w y m p r z e d m io c ie n a u k i u c z y n ił c o n a j m n ie j d o s t a t e c z n e p o s t ę p y , n ie m ó id p r z e j ś ć d o d a ls z y c h s t u d ió w n a w y ż s z y c h u c z e ln ia c h .
N a p r a c ę p r z y s p o s o b ie n ia w o j s k o w e g o s k ła d a j ą s ię c z y n n ik i:
P o p ie r w s z e : o g ó ln e z a z n a j o m ie n ie m ło d z ie ż y w t o k u n a u k i z w s z y s t k im i n ie m a l p r z e d m io t a m i P . W . P o w t ó r e : p r z y s p o s o b ie n ie w o j s k o w e w ś c is ły m t e g o s ło w a z n a c z e n iu ( u m ło d z ie ż y ż e ń s k ie j p r z y s p o s o b ie n ie d o w o j s k o w e j s łu ż b y p o m o c n ic z e j ) .
P ie r w s z y c z y n n ik p r z y s p o s o b ie n ia — o g ó ln e p r z y g o t o w a n ie — p o le g a n a t y m , a b y n ie m a l n a u k a k a ż d e g o p r z e d m io t u u - w z g lę d n ia ła i o m a w ia ła t e e le m e n t y , k t ó r e s ą d la m ło d z ie ż y w a ż n e j a k o u ś w ia d o m ie n ie o z a g a d n ie n ia c h o b r o n y p a ń s t w a , o r o li w o j s k a w n o w o c z e s n y m p a ń s t w ie , o ś r o d k a c h o b r o n n y c h , o w s p ó łc z e s n e j t e c h n ic e , o g o s p o d a r c z y c h p o t r z e b a c h it d .
A w ię c n p . w n a u c e c h e m ii m u s i b y ć u w z g lę d n ia n a o b r o n a p r z e c iw g a z o w a ; n a u k a f iz y k i z a j m ie s ię lo t n ic tw e m ; n a u k a g e o g r a f ii u w z g lę d n i t e r e n o z n a w s t w o ; n a u k a h is t o r ii u ś w ia d o m i o p r z e m ia n a c h w c ią g u w ie k ó w , o d b y w a j ą c y c h s ię w o r g a n i
z a c j i a r m ii it d .
W t e n s p o s ó b m ło d z ie ż o t r z y m a ć m o ż e o g ó ln e p r z y g o t o w a n ie i p e w ie n z a s ó b w ia d o m o ś c i, k t ó r e s ą n ie z b ę d n e d la k a ż d e g o ż o łn ie r z a i o b r o ń c y p a ń s t w a , z w ła s z c z a z a ś d ła a b s o lw e n t ó w s z k o ły ś r e d n ie j, s p o ś r ó d k t ó r y c h g łó w n ie r e k r u t u j ą s ię k a d r y o f ic e r ó w i p o d o f ic e r ó w r e z e r w y .
D r u g i c z y n n ik p r z y s p o s o b ie n ia — t o p r z y g o t o w a n ie w lic e a c h w s z e lk ic h t y p ó w m ło d z ie ż y d o o b o w ią z k o w e j s łu ż b y w o j s k o w e j, t o p r z e b y c ie z m ło d z ie ż ą t y c h w s t ę p n y c h c z y n n o ś c i — m u s z t r y , n a u k i o b r o n i, ć w ic z e ń it d . — k t ó r e p r z y p a d a j ą n a p ie r w s z y o k r e s o b o w ią z k o w e j s łu ż b y w w o j s k u .
P a ń s tw a s ą s ia d u j ą c e z n a m i, S o w ie t y i T r z e c ia R z e s z a , z n a c z n ie d a le j p o s z ły w t y m k ie r u n k u . M y ś m y p r z y j ę li b a r d z ie j u - m ia r k o w a n e r o z w ią z a n ie , lic z ą c s ię z n a s z y m i m o ż liw o ś c ia m i i ś r o d k a m i m a t e r ia l n y m i.
P r z y j ą ć j e d n a k m u s im y z a s a d ę , ż e n ie t y lk o s łu ż b a w o j s k o w a j e s t p o w s z e c h n a i o b o w ią z k o w a , a le r ó w n ie ż i p r z y s p o s o b ie n ie w o j s k o w e m ło d z ie ż y m u s i m ie ć c h a r a k t e r p o w s z e c h n y i o b o w ią z k o w y .
P o c ią g a t o z a r ó w n o d la k ie r o w n ik ó w s z k ó ł lic e a ln y c h , j a k i d la n a u c z y c ie ls t w a o r a z d la k a d r y in s t r u k t o r s k ie j , d o s t a r c z a n e j p r z e z w o j s k o d la P . W ., s z e r o k ie k o n s e k w e n c je . K ie r o w n ic y s z k ó ł m u s z ą b a c z y ć
T O K I O . O s ta t n i k o m u n i k a t g ł ó w n e j k w a t e r y w o j s k j a p o ń s k i c h w C h i n a c h d o n o s i:
F r o n t s z a n g h a j s k i: S a m o lo t y j a p o ń s k ie b o m b a r d o w a ły w c z o r a j t r z y r a z y N a n k in . B o m b y z n is z c z y ły t r a n s p o r t y w o j s k o w e n a d w o r c u . S z t a b j a p o ń s k i z a p e w n ia , ż e w r e z u lt a c ie t r z y d n io w e g o b o m b a r d o w a n ia N a n k in u z p o w ie t r z a z n is z c o n e z o s t a ły c a ł
k o w ic ie b u d y n k i r z ą d o w e , g m a c h y s z ta b u g e n e r a ln e g o , g łó w n a k w a t e r a K u o m in t a n g u b iu r a k o m is j i lo t n ic z e j , a r s e n a ł lo t n is k a , i in n e b u d y n k i w o j s k o w e i b a t e r ie p r z e c iw lo t n ic z e . L u d n o ś ć o p u s z c z a m ia s t o .
S Z A N G H A J . W c z a s ie a ta k u lo tn ic z e g o n a N a n k in , je d n a z b o m b u p a d ła w s ą
Ostra nota Stanów Zjednoczonych do rządu japońskiego
n u . D e m a r c h e t a o t r z y m a ł a f o r m ę n o t y p i s e m n e j, w r ę c z o n e j w T o k i o p r z e z a m b a s a d o r a b r y t y j s k i e g o .
W A S Z Y N G T O N . S t a n y Z j e d n o c z o n e w y s to s o w a ły d o J a p o n i i d r u g i o s t r z e j s z y p r o t e s t w s p r a w ie b o m b a r d o w a n i a N a n k i
P r z e d T e a tr e m W ie lk im w W a r s z a w ie o d b y ły s ię d la w o js k a p o p is y m u z y c z n e i ś p ie w a c z e .
M a r s z . S m ig ły -R y d z p r z y b y w a d o W ło c ła w k a
W s o b o tę 2 5 b m . W ło c ła w e k g o ś c ić b ę d z ie N a c z e ln e g o W o d z a M a r sz a łk a Ś m ig łe g o -R y d z a , k tó r y p r z y b ę d z ie n a u r o c z y s te o tw a r c ie n o w o w y b u d o w a n e g o m o s tu p r z e z W is łę i n a z w a n e g o p r z e z m ia sto im ie n ie m M a r sz a łk a . W r a z z M a r s z a łk ie m s p o d z ie w a n y je st p r z y ja z d s z e r e g u w y s o k ic h d o s to jn ik ó w p a ń s tw o w y c h .
P o ś w ię c e n ia n o w e g o m o s tu d o k o n a k s . b is k u p R a d o ń s k i.
a b y o b o w ią z k o w y p r z e d m io t n a u k i, ja k im je st P . W ., z n a la z ł s ię n a o d p o w ie d n im p o z io m ie , g d y ż o d te g o z a le ż e ć r ó w n ie ż p o w in n o p r z y z n a n ie ty m s z k o ło m p e łn y c h p r a w , n a u c z y c ie ls tw o m u s i w s z e r e g u p r z e d m io tó w n a u k i u w z g lę d n ić w s z y s tk o , c o m ło d z ie ż y d a je o g ó ln e p r z y g o to w a n ie w z a g a d n ie n ia c h o b r o n y p a ń s tw a , m u s i z a te m n a u c z y c ie lstw o p r z y s p o so b ić s ię d o te g o z a d a n ia , c o n ie p o w in n o p r z y sp a r z a ć tr u d n o ś c i, g d y ż p r z e c ie ż w ię k sz o ś ć n a u c z y c ie li s k ła d a s ię z lu d z i, k tó r z y p r z e b y li
s ie d z tw ie a m b a s a d y s o w ie c k ie j, a p o c is k z | d z ia ła p r z e c iw lo tn ic z e g o s p a d ł n a g m a c h a m b a s a d y S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h . R ó w n o c z e ś n ie w y b u c h b o m b y lo tn ic z e j w p o b li
ż u g m a c h u a m b a sa d y a m e r y k a ń sk ie j s p o w o d o w a ł d u ż e s tr a ty .
P E K I N . K o r e s p o n d e n t R e u te r a d o n o s,i ż e J a p o ń c z y c y z a ję li w c z o r a j w ie c z o r e m P a o tin g -fu . B itw a tr w a ła c a ły d z ie ń i m ia ła s p e c ja ln ie z a c ie k ły c h a r a k te r w o k o li
c a c h d w o r c a k o le jo w e g o , g d z ie C h iń c z y c y u s ta w ili lic z n e k a r a b in y m a s z y n o w e i b r o n ili s ię d o o s ta tn ie j m o ż liw o ś c i. P o s iln y m p r z y g o to w a n iu a r ty le r y js k im , o d d z ia ły ja p o ń sk ie w ta r g n ę ły d o z n is z c z o n y c h g w a ł
to w n y m o g n ie m o k o p ó w c h iń sk ic h .
M a r s z a łk o w i W ło c ła w e k g o tu je s e r d e c z n e p r z y ję c ie , ty m w ię c e j, ż e je st o n h o n o r o w y m o b y w a te le m m ia sta .
B a n d y ta w g a b in e c ie le k a r z a
D n ia 2 2 b m . o k o ło g o d z in y 1 0 .3 0 p r z e d p o łu d n ie m d o g a b in e tu le k a r z a p . d r . G ie r s z e w sk ie g o p r z y u l. S k a r sz e w s k ie j 1 w '
s łu ż b ę w w o jsk u i n a le ż ą d o je g o r e z e r w . U z n a n ie P . W . z a p r z e d m io t o b o w ią z
k o w e j n a u k i w e w sz y stk ic h lic e a c h p r z y c z y n i s ię n ie w ą tp liw ie w w y s o k im s to p n iu d o r e a liz a c ji h a s ła N a c z e ln e g o W o d z a , b y - ś m y „ o s ile n ie z a p o m n ie li44, z b liż y m ło d z ie ż d o w o jsk a i s tw o r z y z a s tę p y o b r o ń c ó w , p o s ia d a ją c y c h z a r ó w n o o g ó ln e p r z y g o to w a n ie ja k i fiz y c z n e w a lo r y , p o tr z e b n e d o s p e łn ie n ia n a jz a s z c z y tn ie jsz e g o o b o w ią z k u , ja k im je st s łu ż b a w o jsk o w a .
N o w a n o t a a m e r y k a ń s k a z a z n a c z a , iż r z ą d S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h o p o n u j e p r z e c i w k o l e k c e w a ż e n i u ż y c i a o b y w a t e l i a m e r y k a ń s k ic h i l u d n o ś c i n i e b i o r ą c e j u d z i a ł u w w a l k a c h , j a k r ó w n i e ż p r z e c i w k o s u g e s t ii , a b y p r z e d s t a w ic i e l e u r z ę d o w i i o b y w a t e l e a m e r y k a ń s c y , z a m ie s z k a l i w N a n k i - n i e i w o k o l i c y u s u n ę li s i ę z m i e js c s w e j p r a c y .
B o m b a r d o w a n i e r o z l e g ł y c h o b s z a r ó w , n a k t ó r y c h w i e l u m i e s z k a ń c ó w o d d a j e s ię z a j ę c i o m p o k o j o w y m , j e s t n i e u s p r a w i e d l i w i o n e i s p r z e c z n e z z a s a d a m i p r a w a i l u d z k o ś c i.
N a p a d n a o fic e r a
K A T O W I C E . O f i c e r R e z e r w y A n t o n i G ó r n y u d a j ą c y s i ę w m u n d u r z e p o r u c z n i k a n a z j a z d d o T a r n o w s k i c h G ó r , z o s t a ł w c z o r a j n a p a d n i ę ty p r z e z n i e z n a n y c h o s o b n i k ó w .
O w y p a d k u p o w y ż s z y m u r z ą d ś l e d c z y w K a t o w i c a c h w y d a ł n a s tę p u j ą c y k o m u n i k a t :
„ D n i a 2 9 w r z e ś n i a b r . , t o j e s t w e w t o r e k w g o d z i n a c h p o p o ł u d n i o w y c h z o s t a ł z n a l e z i o n y w p a r k u s t r z e l e c k i m w B i e ls k u w s t a n i e n i e p r z y t o m n y m n a z i e m i o b o k j e d n e j z ł a w e k A n t o n i G ó r n y , l a t 3 4 , k u p i e c z a m ie s z k a ł y w B i e l s k u , u l . L im a n o w s k ie g o k t ó r y z o s t a ł n a t y c h m i a s t p r z e w i e z i o n y d o s z p i ta l a p o w s z e c h n e g o w B i e l s k u , G ó r n y z e z n a ł w s z p i t a l u , ż e z o s t a ł u d e r z o n y w g ł o w ę t ę p y m n a r z ę d z i e m l u b k a m i e n i e m p r z e z p e w n e g o s p r a w c ę , k t ó r e g o j e d n a k n i e w i d z i a ł, a z a t e m n i e m o ż e u d z i e l i ć b l i ż s z y c h w y j a ś n i e ń , d o c h o d z e n i a z o s ta ł y n a t y c h m i a s t w d r o ż o n e .
S u r o w a k a r a
z a n a p a d n a ś w ia d k a
— W Ą B R Z E Ź N O . S ą d O k r ę g o w y n a s e s ji w y ja z d o w e j w d n iu 2 2 b m . w W ą b r z e ź n ie w y m ie r z y ł p r z e c iw k o A n to n in ie S z c z o d r o w s k ie j, E d m u n d o w i i B e r n a r d o w i E ic h b e r g e r o w i s u r o w ą k a r ę w ię z ie n ia p o 1 0 m ie s ię c y k a ż d e m u , z a n a p a d i p o b i
c ie ś w ia d k a w s p r a w ie k a r n e j S z c z o d r o w - s k i i T o w .
S o b o ta g o d zin a 21
Biały pg
D a n c in g L .O .P .P .
T c z e w ie p r z y b y ł p e w ie n m ę ż c z y z n a z p r o ś b ą o p o r a d ę le k a r s k ą . G d y p o z b a d a n iu p a c je n ta le k a r z u s ia d ł p r z y b iu r k u , a b y w y p is a ć r e c e p tę , m ę ż c z y z n a ó w d o b y ł n a g le r e w o lw e r u i p o d g r o ź b ą u ż y c ia b r o n i z m u s ił le k a r z a d o o d d a n ia m u p o r tfe lu i z e g a r k a , p o c z y m z b ie g ł. U c ie k a ją c , b a n d y ta z a m k n ą ł n a k lu c z d r z w i g a b in e tu , a b y u - tr u d n ić p o ś c ig .
W ia d o m o ś ć o ty m z u c h w a ły m n a p a d z ie r a b u n k o w y m , d o k o n a n y m w s p o s ó b p r a w d z iw ie a m e r y k a ń s k i, w y w o ła ła w c a ły m m ie ś c ie s iln e w r a ż e n ie . P o lic ja p r o w a d z i e n e r g ic z n e d o c h o d z e n ia w c e lu p r z y c h w y c e n ia z u c h w a łe g o o p r y s z k a .
D o w ia d u je m y s ię , ż e p o lic ja p r z y tr z y m a ła n ie ja k ie g o S t. C . z T c z e w a .
S tr 2 G Ł O S N r 1 1 1
Polakom W Niemczech Prześladowanie Polaków
nie wolno mieć licznego potomstwa
W D z ie n n ik u U s ta w R z e sz y o p u b lik o w a n e z o s ta ło ro z p o rz ą d z e n ie w y k o n a w cz e m in is tra fin a n s ó w R z e s z y w s p ra w ie z a p o m ó g d la ro d z in , p o sia d a ją c y c h lic z n e p o to m s tw o . R o z p o rz ą d z e n ie u s ta la w y s o k o ś ć z a p o m ó g je d n o ra z o w y c h i s ta ły c h i o k re - ś la w a ru n k i, n a ja k ic h z a p o m o g i m o g ą h y c u d z ie la n e . N a jb a rd z ie j is to tn y m i w a ru n k a
m i d la u z y s k a n ia z a p o m ó g s ą : lic z n e p o to m s tw o , o b y w a te ls tw o n ie m ie c k ie i p o c h o d z e n ie z k rw i n ie m ie c k ie j lu b ra s o w o p o k re w n e j, (c o p rz e d e w s z y stk im o d n o s i s ię d o lu d n o ś c i p o ls k ie j w R z e s z y , k tó rą u - z n a je s ię ta m z a ra s o w o p o k re w n ą lu d n o ś c i n ie m ie c k ie j). Z a p o m o g a je d n o ra z o w a w y n o s i — p rz y c o n a jm n ie j 4 d z ie c ia c h p o n iż e j 1 6 la t — 1 0 0 R m . n a d z ie c k o . Z a p o m o g a s ta ła — p rz y c o n a jm n ie j 5 d z ie c ia c h p o n iż e j 1 6 la t o ra z z a ro b k a c h ro c z n y c h d o 2 .4 0 0 R m . — w y n o s i n a d z ie c k o m ie się
c z n ie 1 0 R m . P o d a n ia k ie ru je s ię d o o d p o w ie d n ic h u rz ę d ó w s k a rb o w y c h . W w y ją t
k o w y c h w y p a d k a c h m in is te r fin a n s ó w R z e s z y m o ż e p rz y z n a ć z a p o m o g ę s ta łą ro d z i
n ie , p o s ia d a ją c e j m n ie j, n iż 5 d z ie c i p o n i
ż e j 1 6 la t.
T a k w y g lą d a te o re ty c z n a s tro n a z a g a d n ie n ia , w k tó re g o p ra k ty c z n y m ro z w ią z a n iu je s t z a in te re so w a n a w ie lk a m a s a lu d u p o lsk ie g o w N ie m c z e c h . M im o n o to ry c z n ie z a c h o d z ą c y c h w y p a d k ó w , ż e w ła śn ie u ro d z in p o lsk ic h w N ie m c z e c h m o ż n a s ię s p o tk a ć z rz a d k o w in n c h d z ie ln ic a c h s p o ty k a n y m b o g a c tw e m d z ie c i, n ie m ie c k ie j w ła d z e p a ń s tw o w e s y ste m a ty c z n ie i c e lo -1
w o p o m ija ją p rz y u d z ie la n iu w y ż e j o rn o -; s lu p so li... M ó j p rz y ja c ie l, k tó ry o b u rz a ł w io n y c h z a p o m ó g P o la k ó w , w y c h o d z ą c s ię n a w s p o m n ie n ie ż e n ia c z k i — b o o n n i- w id o c z n ie z z a ło ż e n ia , ż e lic z n e p o to m stw o । g d y 44 n ie z g o d z iłb y się n a u tra tę s w o jej w ro d z in a c h p o ls k ic h je s t z b y te c z n e ... ; s w o b o d y k a w a le rs k ie j, p rz y s ła ł m i z a p ro - c z y n ie p o ż ą d a n e . W o s ta tn im c z a s ie je - I s z e n ie n a .... ś lu b . N ie w ie rzy łe m w ła sn y m s te sm y ś w ia d k a m i b . c z ę s ty c h w y p a d k ó w i o c z o m i te g o ż d n ia o d w ie d z iłe m g o . o d m o w n e g o z a ła tw ie n ia p o d a ń o z a p o m o । — W ię c n a p ra w d ę ż e n isz się , ty , k tó ry g ę n a w e t ty c h P o la k ó w , k tó rz y p o c ia d a ją ! m ó w iłe ś , ż e n ig d y ...
I c o n a jm n ie j 1 0 d z ie c i p o n iż e j la t 1 6 , i k tó -
* rz y p rz e d e w s z y stk im m ie lib y p ra w o d o m a g a ć się p rz y z n a n ia im z a siłk u p ie n ię ż n e g o . Z a p o m o g i s ą , a le — d la N ie m c ó w . D la P o la k ó w p o z o s ta ło ty lk o ła d n ie b rz m ią c e , p a p ie ro w e sło w o !
Uroczystości kościelne w Piasecznie
W m ie jsc o w o ś c i P ia se c z n o n a P o m o rz u s ły n n e j z c u d o w n e g o o b ra z u M a tk i B o s k ie j, o d b y ły się p ię k n e u ro c z y s to śc i o d p u s to w e , k tó r e . z g ro m a d z iły o k o ło 4 0 .0 0 0 w ie rn y c h z e w s z y s tk ic h s tro n P o m o rz a i z te re n u W o ln e g o M ia s ta G d a ń s k a .
3
Nigdy
M a m p rz y ja c ie la , k tó re g o h a s łe m ż y c io w y m je s t „ n ig d y ’4. O n n ig d y ... n ie c h o -
w o g ó le c ią g le ru je , n ig d y s ię n ie o ż e n i,
m a „ n ig d y n a u s ta c h .
R z e c z y w iś c ie ja k d łu g o g o z n a m , n ig d y n ie c h o ro w a ł, a le k ie d y p rz e d m ie sią c e m p ro s iłe m g o n a m o je im ie n in y , d z iw n ie się tłu m a c z y ł, ż e n ie b ę d z ie m ó g ł p rz y jś ć , a ż w re s z c ie z e w s ty d e m p rz y z n a ł s ię , b o o n p rz e c ie ż „ n ig d y 44 n ie c h o ru je — ż e m a g ry p ę ...
K ie d y m p rz e d ty g o d n ie m o tw ie ra ł ra n n ą p o c z tę , m y ś la le m , ż e z a m ie n ię się w
w Niemczech
C z ło n e k m n ie js z o śc i p o ls k ie j, T o m a sz c y p o p o lsk u . S z e f w a lc o w n i o ś w iad c z y ł, H e jd u c k i, z a tru d n io n y je st ja k o p rz o d o -
w rn ik w w a lc o w n i w D o rtm u n d z ie . D n ia 1 7 lip c a b r. s p o tk a ł g o z e s tro n y o b e r- m e is tra z a rz u t, ż e je s t P o la k ie m . R ó w n ie ż in ż y n ie r F in k e p o d k re ślił, ż e n ie m o ż e z n ie ś ć te g o , ż e H e jd u c k i ro z m a w ia n a u li-
O b s z e rn y k o ś c ió ł w P ia se c z n ie , p o c h o d z ą c y z X III w ie k u , o k a z a ł się z a s z c z u p ły , b y p o m ie ś c ić lic z n e rz e s z e p ą tn ik ó w , w o b e c c z e g o n a b o ż e ń s tw a o d b y w a ły się p o d g o ły m n ie b e m .
U ro c z y s te n a b o ż e ń s tw ’© d la ty s ię c z n y c h tłu m ó w c e le b ro w a ł u s tu d z ie n k i k s. D y le w s k i z C h m ie ln a . K a z a n ie w y g ło s ił k s p r a ła t K irste in z P e lp lin a .
b o
ż e
— T a k , a le d z iś je ste m in n e g o z d a n ia , n ig d y ....
— Z n ó w ja k ie ś „ n ig d y “ ?
— T a k , b o n ig d y n ie p rz y p u s z c z a łe m , m n ie s ta ć b ę d z ie n a to .
— A te ra z ...
W id z is z n ie c h c ia łe m n ig d y g ra ć n a lo te rii, b o u w a ż a łe m ż e n ik t n ig d y n ie w y g ry w a ,, a le k ie d y d o k o ła m o i z n a jo m i w y g ry w a ć z a c z ę li, k u p iłe m i ja lo s.
— I w y g ra łe m ta k ą s u m ę, k tó ra p o z w o li m ie ć d o m ro d z in n y .
— W ię c tw o ja te o ria „ n ig d y 44 z u p e łn ie z b a n k ru to w a ła .
— A le ż , p rz e c iw n ie , p o tw ie rd z a s ię ; n ie w o ln o n ig d y m ó w ić n ig d y , a z w ła sz c z a n ie w o ln o n ig d y m ó w ić , ż e się n ig d y n ie w y g ra n a b - b o k a ż d y z a w sz e m o ż e w y g ra ć , ' ż e b y w y g ra ć , m u s i g ra c .
ż e n ie m o ż e s ię z ty m p o g o d z ić , iż H e jd u c k i p o s y ła sw e g o s y n a d o g im n a z ju m p o l
s k ie g o w B y to m iu i d a je m u 8 d n i d o na
m y s łu , a b y s y n a z g im n a z ju m p o ls k ie g o w y c o fa ł. Z w ią ze k P o la k ó w w N ie m c z e ch z w ró c ił się z in te rw e n c ją d o w ła d z , a b y z a ró w n o o b e rm e iste r ja k i s z e f o ra z in ż y n ie r w a lc o w n i p o in fo rm o w a n i z o s ta li, o p ra w ie k a ż d e j g ru p y n a ro d o w e j d o w ła sn e g o ż y c ia k u ltu ra ln e g o .
Krótko a dobrze
g io c so o a o a io o io a io c e o a a c a o a o x o io o c a c
Pół strony Taki Zaraz!
Jeszcze dziś!
Pilne!
Zapytania i odpowiedzi:
Jak wielkie?
Gotówkq?
Kiedy?
To jest właśnie. Inseraty są zawsze na
glące i niecierpiące zwłoki, gdyż w innym razie nie byłyby inseratami. Co dzisiaj się ogłosi, to już jutro ma by kupowane. Ażałi kochana konkurencja nie czekała, lecz roz
poczęła już z inseratami sezonowymi i wy
przedziła o całą długość nosa. Komu jednak zależy na gustownym wykonaniu inseratu, ten dobrze zrobi, jeżeli już na dzień lub dwa dni przed ukazaniem, przyniesie inscrat do ekspedycji ogłoszeń. Wtedy i życzenia co do miejsca mogą być uwzględnione.
OOOlOOlOajOOK OlOOlOOlOaCOlOOKOIDaiOoS
sRONłSŁAwsw
* | Sz.umowSffBig
Ih Powieść sensacyjna na tle stosunków amerykańskich H
D rg n ą ł c a łem c iałe m i c h c ia ł z a w ró c ić . A le ta sa m a siła w e w n ę trz n a , k tó ra k a z a ła m u w y jść z d a m u , z a trz y m a ła g o n a m ie jsc u . Z d ją ł strz elb ę z ra m ie n ia i w g o to w o śc i d o strz a łu , k ro k z a k ro k ie m p o s u n ą ł się k u śro d k o w i p o lan k i. J ę k sta w a ł się c o ra z b liż sz y , c o ra z w y ra ź n ie jsz y .
O b e jrz a ł się d o k o ła. B y stry je g o w z ro k d o jrz a ł le żą c ą n a tra w ie p o sta ć lu d z k ą . B y ł to m ę ż c zy z n a , le ż ąc y n a - w z n a k w k a łu ż y k rw i, p ły n ą ce j z sz e
ro k ie j ra n y n a p ie rsi.
P u s te ln ik p rz y k lę k n ą ł p rz y le ż ą c y m
i u n ió sł rę k ą b e z w ła d n ie z w ie sz n ą g ło w ę. Z p ie rs i ra n n e g o d o b y ł się s iln ie j
sz y ję k ;
— N ie z a b ija j... n ie z a b ija j... — p o ru s z y ły się w a rg i ra n n e g o i u m ilk ły .
— B ia ły c z ło w ie k — p o m y ślał o s a d n ik . — C ięż k o ra n n y , z g in ie tu b e z p o m o c y — p lą ta ło m u się p o g ło w ie .
— R a tu j g o — w o ła ł g ło s w e w n ę trz
n y . — W sz ak to tw ó j b liź n i, m o ż e ja k ty n ie sz c z ę śliw y !
N ie n a m y ś la ł się d łu g o -. R o z e rw a ł U b ra n ie n a p ie rsia c h le ż ą c e g o , o b ta rł k re w i p a lc a m i p o c z ą ł b a d a ć ra n ę . B y ło to s tra s z liw e c ię cie sz e ro k im n o ż o m , z a d an e z g ó ry w te n sp o só b , że tw o rz y ło ra n ę k ilk u c a lo w c j d łu g o śc i o d o b o jc z y k a w d ó ł p ie rsi. K la tk a p ie r
sio w a i p łu c a b y ły w id o c z n ie n a ru s z o n e , g d y ż z ra n y w razz z k rw ią i c z erw o n ą p ia n ą d o b y w a ło się ze św iste m p o w ie trz e . J a s n ą b y ło rz e cz ą , ż e ż y c ie ra n n e g o w isia ło n a w ło sk u .
S a m o tn ik o d ją ł p a lce o d ra n y i w z id ry g n ą ł się. C ała rę k a b y ła p o k ry ta le p k ą , c iep łą k rw ią. P rz y b la sk u k się
ż y c a w y g ląd a ła ja k o b le p io n a jia k im ś c z a rn y m p ły n e m .
— K re w ... k re w ... — sz e p n ą ł d o sie
b ie. — Z n ó w k re w w id zę ...
O tarł rę k ę i u d a rłszy rę k a w k o sz u li p rz e w iąz a ł ra n ę. U sta ł św ist p o w ie trz a z p łu c ra n n e g o , a ze sp ie n io n y c h w a rg
z n ó w w y d o b y ł się sła b y ję k .
S iłn e in i rę k a m i p o d n ió sł b e z w ła d n e c iało i p rz e ło ż y ł so b ie n a ra m ię . C ię ż a r b y ł z n a c z n y , b o ra n n y b y ł c z ło w iek ie m w y so k ieg o w z ro stu . P o w o li i o stro żn ie stą p ają c, o s a d n ik ru sz y ł w s tro n ę d o m u .
P o k ilk u n as tu m in u ta c h z n a la z ł się n a m ie jscu . Z la n y p o te m , z m o rd o w a n y d o n a jw y ż sz eg o sto p n ia , z ło ż y ł ra n n e g o n a łó ż k u i o d p o c z ą w sz y c h w ilę , ż y w o z a b ra ł się d o o p a tru n k u . Z d jąw sz y z n ie p rz y to m n e g o u b ra n ie , o b m y ł s ta ran n ie ra n ę c ie p łą w o d ą , n a ło ż y ł n a k a w a ł p łó t
n a ja k iejś m a śc i, p rz y k ry ł tern ra n ę i m o c n o z a b an d a ż o w a ł p a sa m i p łó tn a , n a k tó re p o c ią ł c z y ste p rz e śc ie rad ło i.
O d d ec h ra n n e g o sta ł się ró w n iejsz y i w y ra ź n iejsz y .
W id n o ju ż b y ło n a d w o rz e , g d y s k o ń c z y ł o p a tru n e k . W te d y d o p ie ro p rz y j
rz a ł się c z ło w ie k o w i, k tó re g o u ra to w a ł.
B y ł to m ę ż c z y z n a w śre d n im w ie k u , o g ła d k o w y g o lo n e j tw a rz y i sz p a k o w a ty c h w ło sa c h . S ą d z ą c z u b ra n ia , ja k ie m iał n a so b ie., w y g ląd a ł n a k o lo n istę lu b b ia łe g o p la n ta to ra z b a rd z iej z a lu d n io n y c h o k o lic k ra ju . R ę c e m iał s p ra c o w a n e i ż y la ste , co p o tw ierd z a ło z a w ó d ro ln ik a lu b ro b o tn ik a le śn e g o .
O p ró c z ra n y n a p ie rsia c h , o b c y b y ł sro d z e p o tłu c z o n y n a c a łe m c ie le , a p rz e z p ra w y p o licz e k o d sk ro n i k u sz cz ę ce p rz e b ie g a ł k rw a w y p a s, p m h o - d z ą c y o d p ły tk ieg o c ięc ia n o ż e m . R a n a ta m e b y ła g ro ź n a , a le b ó l w ie lk i m u - siała s p ra w iać , b o p rz y je j p rz e m y w a
n iu ra n n y g ło śn iej ję cz a ł i c h o ć n ie p rz y to m n y , s ta ra ł się z ry w ać z p o sła n ia , b e łlk o c ą c n ie z ro z u m ia le a n g ielsk ie jia- k ie ś w y raz y .
W se rcu o s a d n ik a p o w sta ło ż y w e p ra g n ie n ie o c a le n ia ż y c ia te m u c z ło w ie k o w i. P o ty lu la ta c h sa m o tn o śc i p o c z u ł g w a łto w n ą tę sk n o tę d o to w a rz y stw a , d o ro z m o w y z lu d z k ą isto tą . N a k ro k n ie o d stęp o w * ał o d ło ż a c h o re g o i jiak n a j-
tr o s k liw ^ . d z ie ck o , ta k o n pi< e- lę g n o w a ł i c x y w a ł te g o c z ło w ie k a, k tó re g o lo s rz u c ił n a je g o d ro g ę . R o z p a c z g o b ra ła n a m y śl, ż e n ie zn a jo m y m o ż e sk o n a ć i z n ó w z o sta w ić g o sa m e g o . A p o m o c y z m k ąd n ie m ó g ł się sp o d z ie w a ć.
D o n a jb liż sz eg o m ia sta , g d z ie b y ł le k a rz i a p tek a , b y ło ta k d a le k o , że ty g o d n ia m i c a łe m i iść b y trz e b a p rz e z p u sz c z e , a c h o ć b y n a w et ta m z a sz e d ł, c z y ż z n a la z łb y się le k a rz , k tó ry b y p o rz u c ił sw ó j d c m i p ra k ty k ę n a d łu ż sz y c z a s i u d a ł się b e z d ro ż a m i w n ie z n a n e o k o lic e , a b y ra to w a ć ż y c ie ja k ie g o ś n ie z n a n e g o w łó c z ęg i? i j . । i
P rz y tcm c z y m ó g ł n a w e t p o m y śle ć o z o sta w ie n iu c h o re g o :b ez o p ie k i? T o ż to śm ie rć b y ła b y p e w n a . S a m , sa m m u si g o1 u ra to w m ć .
P rz e m o c ą , p rz e z z a c iśn ię te z ę b y w p u ś c ił c h o rem u d o u s t o d ro b in ę w in a , k tó re g o k ilk a b u te le k p rz y w ió zł z so b ą p rz e d p ię tn a stu la ty . C h o ry z a k rz tu sił się , a le p o k ilk u m in u ta ch z tru d e m p o d n ió sł p o w ie k i i b łę d n y m w z ro k iem s p o jrz a ł n a sie d zą c e g o p rz y n im o s a d n ik a .C h c iał c o ś p o w ie d z ie ć , a le ty l
k o w a rg am i z lc k k a p o ru sz y ł i z n ó w z a - p a d ł w o m d le n ie.
P o k ilk u d n ia c h d o p ie ro , g d y u s tą p iła s iln a g o rą c z k a, p o d n io sły się zn ó w 7 p o w ie k i c h o re g o i p rz y to m n iej ju ż z a b ły sło je g o sp o jrz e n ie . O sa d n ik z ra d o ś
c ią z o rien to w ał się, ż e n ie b ez p iec z e ń - stw o m in ę ło . N ie w ie d zia ł k im b y ł u ra - to w 'a n y , z ja k ie g o p o c o h d z ił n a ro d u W ie d z ia ł ty lk o , ż e to c z ło w iek n ie sz c zę śliw y , że ż y c ie m u u ra to w a ł. I to g o d n ia , k ie d y c h o ry s p o jrz ał p rz y to m n ie j, o^- sa d n ik p a d ł n a k o la n a p rz e d k rz y ż e m i w y sze p tał w p a trz o n y w g o d ło Z b a w i
c ie la:
— T y w id z isz , P a n ie ,że n ie c h d a - łe m z a b ić ta m te g o ... P o lic z m i to ż y c ie , k tó re w ró c iłe m k o n a ją c em u za c z ę ść p o ’k u ty ... S p ra w , P a n ie a b y to d z ie c ię , d la k tó re g o z o sta łe m n a z ie m i, z a zn a ło sz c zę śc ia i n ie p o g a rd z a ło lo ijcem
— m o rd erc ą !
D łu g o trw a ł w ż a rliw ej m o d litw ie , a g d y p o w sta ł z k o la n , tw a rz je g o ja śn ie jsz a i w e se lsz a się stała . S p o jrz a ł n a w isz ąc ą n a d łó ż k ie m fo to g ra fję i
n a c h o re g o , p o g rą ż o n eg o w aphok'ąfny£ht
p o k rz e p ia ją c y m śn ie , i p o raz pierw
sz y o d la t p ię tn astu p o w a żn e jego ry
sy ro z jaś n ił ła g o d n y u śm ie c h . ; t /
D łu g ie ty g o d n ie trw a ła je sz c M c h o ro b a n ie zn a jo m e g o , z a n im m ó g ł się roz
m ó w ić ze sw y m Z b a w c ą . O k a z a ło się,
że o b y d w a j z n a li ję z y k a n g ie lsk i i ro z m o w a ła tw o im p rz y c h o d z iła ,, a le sko
ro ty lk o c h o ry z a c z ą ł d z ię k o w ać o s a d n ik o w i, te n a n i s łu ch a ć n ie c h c ia ł i o fu k n ą ł m ó w ią ce g o sło w a m i: ,
— S ied ź , k ie d y c i d o b rz e , i n ie ro z p u sz c z a j ję zy k a . P rz y jd z ie czas, to p o g a
d a m y , a d z ię k o w a ć w c ale m i n ie p o trze b u je sz. T e ra z z a sła b y je sz cz e je ste ś n a d łu ż sz e ro z m o w y .
C h o ry p o k iw ał g ło w ą i sp o jrza ł n a g o sp o d a rza la k w y m o w n ie , że te n jm i- sia ł o d w ró c ić się , ż e b y u k ry ć w z ru sze n ie . T y le b y ło w te rn s p o jrze n iu n ie m e j p o d z ię k i i w d z ięc z n o śc i.
Z d ro w ie n ie p o w ró ciło je sz c ze z u p e łn ie c h o re m u i b ó l w p łu c a c h sro d z e m u d o k u c z a ł, a le c h o ć b a rd z o sła b y i w y c ie ń c z o n y , w sta w ał jn ż z łó ż k a i d n i c a łe sp ę d z a ł p rz e d d o m k ie m , n a sp e c ja ln ie d la n ie g o sp o rz ą d z o n y m le
ż a k u , w y sła n y m m ię k k im m ch e m , u-
z b ie ra n y m w le sie p rz e z o sa d n ik a . Z k a ż d y m d n ie m sił m u p rz y b y w a ło , a
p rz y c z y n iła się d o le g o n ie ty lk o tro sk li
w a o p ie k a o sa d n ik a , a le i p o ż y w n e , z d ro w e je d ze n ie, o ja k ie s tara ł się je g o wy
b a w ca .
P rz y sz ła w re sz c ie c h w ila , k ie d y o z d ro w ie n ie c n ie c h c iał k ła ść się d o łó ż k a , a n i n a le ża k i stan o w c zo o św ia d c z y ł g o sp o d a rz o w i, ż e je s t z u p e łn ie z d ró w .
— S łu c h a j, b ra c ie — rz e k ł, p a trz ą c w o c z y o sa d n ik o w i. — Z d ró w ju ż je s
te m i siln y . M o g ę i c h c ę p ra c o w a ć . Z y c ie m o je n a le ż y d o c ie b ie , b o ś ty m n ie o d p e w n ej śm ie rc i o c a lił. P o z w ó lż e m i b o d a j p ra c ą c h o ć w c z ę śc i się o d w d z ię
c z y ć...
— P rz e sta ń — p rz e rw a ł m u o siad n ik .
— R a z ju ż c i p o w ied z iałe m , że dizę-
k o w ać m i n ie m a sz z a co. Powiedz
m i ra c z e j sk ą d się w z ią łeś w tych stro
n a c h i k to c ię z ra n ił. , , i (C ią g d a ls z y w n a s t. n u m e rz e .) ! <
![Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.12.18, R. 19[!], nr 146 + Niedziela nr 50]()