Dydaktyka szkoły wyższej
2
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Struktura
Wprowadzenie
• Cele i zasady nauczania w SW
• Składowe procesu nauczania
• Podstawowe zasady kształcenia
• Formy kształcenia Zakończenie
Dydaktyka
„system poprawnie uzasadnionych twierdzeń, hipotez i prawidłowości rządzących procesem nauczania i uczenia się (kształcenia) oraz metod, form organizacyjnych i środków pomocniczych w
wywoływaniu u uczniów zamierzonych i względnie trwałych zmian”
Kupisiewicz Cz.
Składowe procesu nauczania
1. Cele kształcenia
2. Treści programowe
3. Formy i metody studiowania 4. Konsultacje, praktyki
5. Kontrola wyników 6. Prace dyplomowe
Cele kształcenia
1. Poznawczy – wyznaczony przez zakresy i treści programowe.
2. Operacyjny – dotyczy umiejętności jakimi ma wykazać się uczeń wykorzystując zdobytą
wiedzę.
3. Kształcący – wyznacza zakres dyspozycji intelektualnych i mentalnych jakie chcemy rozwijać u studenta.
4. Wychowawczy – obejmujący szereg postaw, wartości, dyspozycji jakimi student ma się odznaczać kończąc studia.
Koncepcje wyznaczania ogólnych celów poznawczych
1. Materializm dydaktyczny – celem kształcenia powinno być przekazanie jak najszerszej wiedzy o świecie.
2. Formalizm – F. Herbert, kładzie nacisk na rozwijanie zdolności intelektualnych i zainteresowań uczniów.
3. Utylitaryzm – J. Dewey, za cel stawia przygotowanie uczniów do wykonywania zadań praktycznych.
4. Materializm funkcjonalny – W. Okoń, kształcenie ma być jak najbardziej wszechstronne.
5. Dziś: model kształcenia się przez całe życie, łączący wysoką specjalizację z kreatywnością – ERK, KRK.
Zasady kształcenia zwiększające jego efektywność
Zasady kształcenia to sposoby nauczania
zapewniające możliwie wysoką skuteczność procesu dydaktycznego. Są to m. in.:
1. Stopniowanie trudności 2. Poglądowość
3. Systemowość wiedzy
4. Łączenie teorii z praktyką 5. Trwałość
Formy kształcenia
1. Wykład konwencjonalny (kursowy, monograficzny)
2. Wykład niekonwencjonalny (konwersatoryjny, problemowy)
3. Ćwiczenia, laboratoria, warsztaty, projekty 4. Seminaria, konferencje, publikacje.
5. Wynikające ze strategii LLL (formalne, pozaformalne, nieformalne).
Metody kształcenia
1. Podające (ex cathedra) – wiedza
przekazywana w gotowej postaci wraz z metodami jej przekształcania.
2. Poszukujące (problemowe) – student nabywa wiedzę i umiejętności dzięki własnej
aktywności i pracy.
Metody - rodzaje
1. Podające: wykład, obserwacja, pogadanka.
2. Aktywizujące:
a. Problemowe: gry dydaktyczne, burza mózgów, obserwacja, dyskusja panelowa, metoda
projektowa, studium przypadku.
b. Ekspresji i impresji: drama, metody symulacyjne, improwizacje.
c. Zapis graficzny: drzewo decyzyjne, rybi szkielet, mapa mentalna, śnieżna kula, mapa skojarzeń.
Metody aktywizujące - przykłady
• Gry dydaktyczne – organizują treści kształcenia w modele rzeczywistych zjawisk, sytuacji w celu zbliżenia procesu poznawczego uczniów do poznania bezpośredniego dzięki dostarczeniu okazji do manipulowania modelem
• Burza mózgów – pozwala na wysuwanie przez uczniów hipotez dotyczące rozwiązywania różnych problemów w sposób spontaniczny i niczym nie ograniczony, faza
estymacji (oceny pomysłów) jest odroczona
• Metoda sytuacyjna – polega na bardzo dokładnym
rozpatrzeniu jakiegoś przypadku, tak skonstruowanego, aby był typowy dla dużej klasy zdarzeń. Analiza konkretnego
problemu pozwala wykształcić umiejętności przydatne w rozwiązywaniu często występujących zdarzeń
Metody aktywizujące c.d .
Metoda projektowa – aktywizuje indywidualne
wzorce uczenia się studenta. Bazując na wcześniej zdobytej wiedzy, stawia przed nim problemy do rozwiązania, pobudza krytyczne myślenie, rozwija umiejętności selekcjonowania informacji, zdolność refleksji. Składa się z etapów:
1. Sformułowanie problemu zadania.
2. Proces samodzielnych prób rozwiązania.
3. Efekt w postaci: zdobycia nowej umiejętności, konkretnego produktu.
Cykl metody projektowej
Cykl metod tradycyjnych
Skuteczność metod
Zakończenie
• Cele i zasady nauczania w SW
• Składowe procesu nauczania
• Zasady kształcenia
• Formy kształcenia
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
