Skorowidz geograficzny
Studia Elbląskie 5, 349-345
SKOROW IDZ GEOGRAFICZNY
Akwin (A quin) 217, 2 37, 295, 299 Aleksandria 222
A nkmity (A nkim ity) 41 A sy ż 26 0 Ateny 2 9 4 Azja 273 Bałtyk, m orze 26, 240 Bam berg 80 Barcelona 285 Barczew o 98 Barenhof (B en ow o?) 10 Baumgart (Bągart) 41, 51, 56 Bągart 35, 37, 59, 195 B ehenh off 10; zob. B enow o Behoue 10; zob. B enow o B cnh off 10; zob. Benow o B enh ow o 10; zob. B enow o B e n o f 10; zob. B enow o Benów 10; zob. B enow o B enow o 7, 1 0 -1 4 , 29, 30, 3 2 -3 4 B enow ski D w ór 12
B ergling (B rzeźno) 62
Berin vel Bern, w yspa 10; zob. W ielka Kępa Berlin 8, 105, 112, 336
Bern, w yspa 10; zob. Berin; W ielka Kępa B eynh offe zum 10; zob. B enow o Biała Góra 8 - 1 0 , 15, 21, 24, 29, 32, 34 Białoruś 208
Biblioteka Czartoryskich [M uzeum N arodowe, Kraków] 69 B ied aczów 6 4 Bielaw ki 20 0 B ien iew o 81 B isztynek 91, 92 Blunaki 41 Bobanten (P ojezierce) 62 B o e n h o f 10; zob. B enow o B oenhöffen 10; zob. B enow o
Bogatyna 81 Boguchw ały 6 1 -6 5 Bohatery L eśne 64 Boksenia 78 Bologna (B olonia) 213 Bonn 231 Bór Królewski 32 Brandenburgia, kraina 71 Braniewo 81, 86, 88, 106, 110, 112, 113, 115 Braunsberg (Braniew o) 79, 84, 112, 1 16 Braunsbergae (Braniew o) 84, 87 Bisztynek 80, 81, 87 Brąswałd 84, 97 Brescia 230 Breslau (W roclaw ) 231 Brudzçdy 37 Brunsberg (B raniew o) 115 Brunsbergae (B raniew o) 87, 110 Brzeźno 62, 64 Brzydow o 6 2 - 6 4 B yd goszcz 105, 127, 138, 155, 259 B ynhof 10; zob. B enow o
C hicago 316, 321, 325, 327
Chiny (Chińska Republika Ludow a) 344 Chlubne D olne 64 Chlubne Górne 64 C horzelów 64 Christburg (D zierzgoń) 4 8 - 5 2 , 56, 59 C oloniae (K olonia) 85 Culm (C hełm ) 58
Culmensia (Ziem ia C hełm ińska) 35 Czanterz 15; zob. Zantyr
Czarne Jezioro 7, 22 Czernin 134
348 W Y K A Z S K R Ó T Ó W
R T K — Roczniki Teolo giczno-K anonic zne (od 1991/92 — Roczniki Teo lo g icz ne), Lublin 1949—
SE — Studia Elbląskie, Elbląg 1999—
STV — Studia Theolo gica Varsaviensia, W ars zaw a 1963— SW — Studia W arm ińskie, Olsztyn 1964—
T N K U L — T ow arzystw o N aukow e Katolickiego U niwersytetu Lubelskiego VS — J a n P a w e ł II, Encyklika Veritatis sp len d o r, 1993
V T — „V etus T e sta m e n tu m ” , Leiden 1951-, Supl., 1953—
Z G A E — Zeitschrift für die Geschichte und A ltertu m sk unde Ermlands, Mainz, Braunsberg 1858/6 0-1942/4 3, O sn abrü ck 1956/58—
WYKAZ SKRÓTÓW
A A W O — A rch iw u m Archidiecezji W arm iń sk iej w Olsztynie A D P — A rc h iw u m Diecezji Pelplińskiej w Pelplinie
A K — A ten eu m K apłańskie, W ło cław ek 1909— BBB — Bonner biblische Beiträge, Bonn 1950—
C h L — J a n P a w e ł II, A dhorlacja apostolska C hristifideles laici, 1988 ChS — Chrześcijanin w S wiecie, W a rs z a w a 1
969-CSoc — „C om m unicatio socialis” . Zeitschift für Publistik in Kirche und Welt, Paderborn 1968—
C T — J a n P a w e ł II, A dhortacja apostolska C atechezi tradendae, 1979 DBS — Dictionnaire de la Bible. Supple m ent I- I X , red. L. Pirot, A. Rosert, Paris
1928-1 988 Dz.U. — Dzie nnik Ustaw
D z U R P — Dzie nnik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej EK — Encyklo pedia Katolicka, Lublin 1974— E W D — Elbląskie W ia dom ośc i Diecezjalne
F C — J a n P a w e ł II, A dhortacja apostolska F am iliaris co nsortio, 1981 K D K — Sobór W aty kańsk i II, K onstytucja dusz paste rs ka o Kościele w świecie
w spółc zesnym G audium et spes, 1965
KK — Sobór Watykańsk i II, K onstytucja dogm atyczna o Kościele Lum en g e n
tium , 1964
K K K — K atechizm K ościoła K atolickiego, Poznań 1994
K M W — K om unikaty M a zursko-W arm ińskie, Olsztyn 1946-1 950; 195 7—
Os R om — L ’Osservatore R om ano, Città dei Vaticano P D E — Pastoralblatt für die D iözese Ermland PdV — „Pedagogia e vita” , Brescia
1933-PP — „Przegląd Po w szech n y ” , K ra ków 1884-1 935, W a rs z a w a 1936-1 9 3 9 , 1947-1957, 1
982-P 982-Pow — Przegląd Pow szech ny, K ra ków 1884-1 935, W a rs z a w a 1936-1 9 3 9 , 1947-1953,
1982-PSB — Polski Sło w nik Biograf iczny, wyd. Po lska A k ad em ia Umie jętn ości (od 1957 — Pols ka A k a d e m ia Nauk), Kra ków 1935—
R B L — Ruch Biblijny i Liturgiczny, Kra ków 1948— RGd — Rocznik Gdański, Gdań sk
RH — J a n P a w e ł II, Encyklika R ed em p to r liom inis, 1979
RM — „R evue M abillon” . A rchiv es de la Fra nce monas tique, Lig uge 1905— R Q — „R evue de Q u m ra n ” , Paris 1
958-R E C E N Z J E i O M Ó W IE N IA 345
matkę. Podczas rozmowy z lekarzem dyżurnym dał się słyszeć komunikat w szpital nym radiowęźle: „za 10 minut w kaplicy rozpocznie się msza” . W tym m om encie lekarz przeprosił ks. Dolana i powiedział, że musi iść na Eucharystię, która dla niego jest codziennym obowiązkiem i dodał, że gdy czasami zdarzy mu się zaniechać tego obowiązku, wtedy cały dzień jest nieudany. Opowieść ta stała się okazja dla autora do postawienia retorycznego pytania: czy tak samo jest w stanie odpow iedzieć każdy kapłan? Snując swe rozważania o życiu eucharystycznym biskup Dolan przywołuje także słowa Johna Clifforda, amerykańskiego jezuity, który spędził 3 lata w więzieniu w Szanghaju, z jego książki In the presence o f т у
e n e m ie s: „Nie m ogłem odprawiać mszy ani przyjmować komunii świętej przez 888
dni. Nikt, oprócz kapłana, nie jest w stanie uświadomić sobie w pełni znaczenia takiego poniżenia” .
W kolejnych rozdziałach książki autor zwraca uwagę na potrzebę wierności w kapłaństwie. Pom ogło mu w tym doświadczenie sprawowania funkcji rektora w T h e Pontifical North American College, gdzie był świadkiem odejść wielu księży. Jakże w ym ow nie brzmią cytowane przez biskupa Dolana słowa papieża Jan a Paw ła II: „Pamiętaj, bądź wierny; zawsze bądź wierny. Pamiętaj o modlitwie. Bo m odlitw a tworzy kapłana. Jednocześnie poprzez modlitwę każdy kapłan tworzy siebie sam ego” .
K ontynuując temat modlitwy autor Priests f o r the T hird M illenium przywołuje także historię George Weigela, który podczas pewnego spotkania z papieżem poprosił o modlitwę w intencji chorej przyjaciółki jego żony. Gdy pół roku później Jan Paweł II spotkał się z żoną Weigela zapytał się o zdrowie koleżanki. Jak bardzo Ojciec święty przejął się modlitwą, która w jego życiu znajduje się zawsze na pierw szym , najw ażniejszym miejscu.
Natomiast, gdy po powrocie z Ziemi Świętej biskup Dolan pytał się swych sem inarzystów , co wywarło na nich największe wrażenie, oni bez wahania odpowiedzieli, że Bazylika Zwiastowania w Nazarecie i napis znajdujący się w posadzce świątyni: Hic Verbum caro fa c tu m est. Marcin Luter tak pisał o tym wydarzeniu: „Scena zwiastowania, gdy anioł przyszedł do Maryi i objawił jej wolę Boga, równie dobrze może być nazwana świętem ludzkości objawionej w Chrys tusie, gdyż wtedy rozpoczęło się nasze zbawienie” .
Bóg stał się człowiekiem, słowo stało się ciałem, druga osoba Trójcy świętej przyjęła ludzką naturę w łonie Dziewicy Maryi. To O na uczy nas posłuszeństwa Synowi, uczy pokory, ukazuje konieczność wiary.
Książka biskupa Dolana odzwierciedla posoborowe nauczanie Kościoła dotyczą ce formacji do kapłaństwa oraz tzw. formacji stałej kapłanów, o której mówi m.in. Jan Paweł II w adhortacji „Pastores dabo vobis” . Autor powołuje się na Katechizm
K ościoła K atolickiego, przywołuje przykłady świętych, nauczanie Ojców Kościoła
i ostatnich papieży oraz współczesnych teologów (Karl Rahner, Yves Congar). N iew ątpliw ą zaletą książki Priests f o r the Third M illenium jest to, że autor, oprócz wnikliwych analiz stricte teologicznych, dzieli się doświadczeniem włas nego życia oraz zadaje pytania, które na pewno każdego czytelnika sprow okują do refleksji i odpowiedzi.
