Sprostowanie.
Ochrona Zabytków 36/1-2 (140-141), 156
str. w jęz. fra n cu sk im i h iszp a ń sk im . M ie jsk ie p rze strzen ie p u b liczn e, w sw o im ro zw o ju h isto ry czn y m , u le g a ły sto p n io w o fu n k cjo n a ln ej sp ecja liza c ji. P ro ces ten łączy się ś c iśle z rozw ojem form m ie jsk ie g o ży c ia sp o łecznego i ek on om iczn ego. W m ia sta ch sta ro ży tn ej G re cji, a ta k że M ek syk u , m iała m ie jsc e ścisła seg reg a cja p rzestrzen n a fu n k cji; inaczej b y ło w sta ro ży tn y m R zy m ie, gd zie m ie jsk ie forum słu ży ło w sz e lk im fu n k cjom r e lig ijn y m i kom u n aln ym . W E uropie zróżn icow an ie przestrzen i m iejsk ich pod w z g lę d e m fu n k cjo n a ln y m n a stęp u je w dobie późnego baroku. P rzestrzen n a se g r e g a cja fu n k cji m a sw o je liczn e p rzy k ła d y w k o lo n ia ln y ch m iastach M ek syk u (M eksyk, P u eb la , G u ad alajara, O a x aca, M erida G uadelupe). T e i in n e p rzy k ła d y z X V III i X IX w . p o tw ierd za ją tezę, że k o n cep cje fu n k c jo n a l n o -p rzestrzen n e T on y G arm era, L e C orbusiera, F.L. W righta są lo g iczn ą k o n sek w en cją h istoryczn ej e w o lu c ji form p rzestrzen n ych sty m u lo w a n y ch w zg lęd a m i n atury so cjo lo g icz n e j, ek on om iczn ej i p o lity czn ej. W sp ółczesn e form y życia m ie jsk ie g o z tru d em w p isu ją się w h is to ryczn ie w y k szta łco n ą strukturę p rzestrzen n ą ośrod k ów m iejsk ich . P o d ejm u je się szereg prac m a ją cy ch na celu sanację d aw n ych d zieln ic p rzez p rzy w ró cen ie im tr a d y cy jn y ch fu n k cji. J ed n ak zb yt często p ro jek ta n ci, b ędą c y pod siln y m w p ły w e m d w u d z ie sto w ie c z n y c h idei fu n k cjo n a lizm u , d eterm in u ją jed n o zn a czn ie sposób u ż y t k o w a n ia sta ro m iejsk ich p rzestrzen i p u b liczn y ch . W k ra jach ro zw ija ją cy ch się cią g le siln e je s t p rzy w ią za n ie do w ie lo fu n k c y jn o śc i p rzestrzen i m iejsk ich . T ak w m ałych , jak i w ię k sz y c h m iastach M ek syk u , istn ie ją do dziś ob szern e p la ce sp ełn ia ją ce w sz e lk ie fu n k cje z w ią za n e z życiem m iejsco w ej lu d n ości. C iek a w y m p rzyk ład em p rzep row ad zen ia san acji c en tra ln eg o p lacu sta r o m ie j sk iego, je s t zrea lizo w a n a w 1975 r. k on cep cja w ie lo fu n k c y jn e g o w n ętrza u rb a n isty czn eg o w m ek sy k a ń sk im m ieście p o rto w y m V era Cruz. O sią g n ięty p o z y ty w n y e fe k t p rzestrzen n y i sp o łeczn y w sk a zu je, że w ie lo fu n k c y jn e k sz ta łto w a n ie m iejsk ich p rzestrzen i p u b lic z n ych w in n o w p rzyszłości stać się jed n ą z p o d sta w o w y ch m etod sto so w a n y ch w p racach r e w a lo r y z a c y j nych.
A. K a i s e r - B o r s o s , P. C z e t e n y i , S a u v e g a r d e des
e sp a ces u r b a i n s a B u d a p e s t (O chrana k o n serw a to rsk a w y o d ręb n io n y ch obszarów B u d ap esztu ), ss. 115— 116, 7 il., str. w jęz. a n g ielsk im i h iszp a ń sk im . C hoć w y g lą d w sp ó łczesn y ch m ia st u leg a c ią g ły m zm ianom , c z y n i się w ie le b y ochronić w a rto ści p rzestrzen n e i a r c h ite k to n i czne zach ow an ej za b u d o w y h isto ry czn ej. O in d y w id u a ln y m ob liczu m ia st stan ow ią, obok p o jed y n czy ch o b ie k tó w z a b y tk o w y ch , całe ze sp o ły zab u d ow y, n ie r z a d ko o n iższych w a lo ra ch a r ch itek to n icz n y c h , le c z o w y b itn ych i n iep o w ta rza ln y ch w a rto ścia ch p rzestrzen n ych . W B u d ap eszcie w y o d ręb n io n o d z ie w ię tn a śc ie ob szarów ch ron ion ych , a ścisłą ochroną k o n serw a to rsk ą ob jęto re jo n zam ku w B udzie. W zw iązk u z o b jęciem ochroną k on serw a to rsk ą za b u d o w y d z ie w ię tn a sto w ie c z n e j zna czn ie w zro sła liczb a ob iek tów a rch itek to n icz n y c h p o d le g a ją cy ch ochronie. W ęgiersk a stru k tu ra organ izacyjn a słu żb k o n serw a to rsk ich g w a r a n tu je , zd a n iem autorek artyk u łu , pełną k oord yn ację p o czy n a ń w ła d z k o m u n a l
n y ch z w y m o g a m i k o n serw a to rsk im i objętych ochroną obszarów m iasta.
S. K r u c z e k , A F e w of th e P r o b le m s R ela tin g to t h e
R e h a b il it a tio n of U r b a n H i sto ric C o m p lex es: t h e E x a m p l e of S t a r y S ą cz (N iek tóre p rob lem y rew a lo ry za cji
u rb an istyczn ych zesp ołów h isto ry czn y ch na p rzyk ład zie S tarego Sącza), ss. 119— 122, 4 il., str. w jęz. fr a n c u s k im i h iszp ań sk im . W latach 1975— 1978 P ra co w n ia B a - d a w czo -S tu d ia ln a K ra k o w sk ieg o O ddziału PP PK Z p rze prow ad ziła szczegółow e stu d ia u r b a n isty czn o -k o n serw a - torsk ie S tarego Sącza. C elem p od jętych prac b yło sfo r m u ło w a n ie k o n serw a to rsk ieg o program u ochrony o śro d ka sta ro m iejsk ieg o i o k r e śle n ie m o żliw o ści rozw oju przestrzen n ego m iasta. W sp ó łczesn y Stary Sącz to sied - m io ty sięczn e m iasto, k tó reg o zabudow a, w w y n ik u d łu gotrw ałej stagn acji gosp od arczej, u legła k a ta str o fa ln e m u zużyciu tech n iczn em u . W arunki życia m ieszk a ń có w pogarsza jeszcze d od atk ow o brak p od staw ow ych u rzą dzeń k om unalnych. P o d sta w o w y m i zadaniam i stu d ió w było w ięc sfo rm u ło w a n ie ta k ieg o program u zagosp od a row ania, k tóry z a p ew n iłb y ochronę w artości k u ltu r o w y ch i p rzestrzen n ych m ia sta , przy jed n o czesn y m sp e ł nien iu b ieżących p otrzeb i w ym agań jeg o m ieszk ań ców . W w y n ik u p rzep row ad zan ych stu d iów , po rozw ażen iu w aru n k ów n atu raln ych i w a rto ści zab ytk ow ych m iasta, podjęto d ecy zję o ad ap tacji całego ośrodka sta ro m iej sk iego S tarego Sącza na cele centrum p ra so w o -tu ry sty - cznego. P rzy jęcie takiej k o n cep cji i jej realizacja, zgod nie z w y ty c z n y m i za w a rty m i w opracow aniu u m ożliw i, zdaniem autora, h a rm o n ijn y rozw ój p rzestrzen n y, o ży w ie n ie k u ltu raln e i ek o n o m iczn e S tarego Sącza.
P. G ó r a l c z y k , L ’e sp a ce public, l’espace p r i v e et l’
esp ace s e m ip u b l ic d an s la m o d e r n is a t io n es v i e u x q u a r t ie r s da la v il le d e P o d s d a m en R e p u b li q u e D é m o c r a tiq u e A l l e m a n d e (K szta łto w a n ie p rzestrzen i p u b liczn ych ,
p ry w a tn y ch i sem i-p u b liczn y ch w procesie m od ern iza cji sta ro m iejsk ich d zieln ic P oczd am u N R D ), ss. 125— 126, 4 il., str. w jęz. a n g ielsk im i h iszpańskim . W 1977 r. p od jęto w P oczd am ie rew a lo ry za cję k ilk u k om p lek sów zachow anej X V III-w ieczn ej zab u d ow y m ieszk an iow ej. W g łó w n y m zesp o le sta ro m iejsk im p rzeprow adzono pra ce k o n serw a to rsk ie i m o d ern iza cy jn e b u d yn k ów m iesz k alnych oraz san ację p rzestrzen i uliczn ych . R ó w n o leg le rozpoczęto p race w tzw . D z ie ln ic y H olen d ersk iej. O ry gin aln ość przyjętej k o n cep cji rew a lo ry za cji polegała na d opuszczeniu m ieszk a ń có w do czyn n ego u czestn ictw a w k ształtow an iu teren ó w p od w órek i dziedzińców . P o p la n o w y m p rzeprow adzeniu prac k o n serw atorsk ich i m o d ern izacyjn ych b u d y n k ó w za b y tk o w y ch oraz dokonaniu n iezb ęd n ych w y b u rzeń b ezw a rto ścio w ej zab u d ow y zn aj d u jącej się na tyłach p o sesji, zachęcono m ieszk ań ców do sa m o d zieln eg o zagosp od arow an ia teren ó w w ew n ą trz- blok ow ych . W łączenie lok aln ej sp ołeczn ości do prac re w a lo ry za cy jn y ch p rzyn iosło ciek a w e, zin d y w id u a lizo w a ne rozw iązan ia p rzestrzen n e i w y w o ła ło p oczu cie odpo w ied zia ln o ści oraz czyn n ego za in tereso w a n ia m ieszk a ń ców n a jb liższy m otoczen iem ich dom ów .
Oprać. M a łg o rza ta R ozbicka
S p r o s t o w a n i e
W nr 3— 4, 1982 „O chrony Z a b y tk ó w ” w a n g ie lsk im sp isie treści w d ziale „A rti c le s”, p o czą w szy od ty tu łu a rty k u łu A n d rzeja G ru szeck iego, z o sta ły p rzesu n ięte o jed en w ie r sz ty tu ły k o le jn y c h a r ty k u łó w oraz na str. 250 ty tu ł D o ro czn e s p o t
kanie Z w i ą z k u K o n s e r w a t o r ó w K r a j o w y c h w i e c z ó r n a u k o w y w s i e d z ib i e Z w i ą z k u P o l a k ó w w A u s t r i i ,JStrzecha” w W i e d n iu p o w in ie n brzm ieć: D oroczn e sp o t k a n ie Z w i ą z k u K o n s e r w a t o r ó w K r a j o w y c h R e p u b l i k i F e d e r a ln e j N iem iec. P rzep raszam y
A u torów i C zy teln ik ó w .
