ROZPORZÑDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY1)
z dnia 15 kwietnia 2004 r.
w sprawie kursów dokszta∏cajàcych kierowców wykonujàcych transport drogowy
Na podstawie art. 39b ust. 7 ustawy z dnia 6 wrze- Ênia 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371, z póên. zm.2)) zarzàdza si´, co nast´puje:
§ 1. Rozporzàdzenie okreÊla:
1) ramowy program kursu dokszta∏cajàcego kierow- ców wykonujàcych transport drogowy, zwany da- lej „kursem dokszta∏cajàcym”;
2) minimalny czas trwania kursu dokszta∏cajàcego;
3) wzór zaÊwiadczenia o ukoƒczeniu kursu dokszta∏- cajàcego;
4) wzór rejestru osób przeszkolonych i wydanych za- Êwiadczeƒ o ukoƒczeniu kursu dokszta∏cajàcego.
§ 2. 1. Ramowy program kursu dokszta∏cajàcego kierowców przewo˝àcych rzeczy obejmuje:
1) cz´Êç ogólnà;
2) cz´Êç dodatkowà w zakresie przewozu rzeczy.
2. Ramowy program kursu dokszta∏cajàcego kie- rowców przewo˝àcych osoby obejmuje:
1) cz´Êç ogólnà;
2) cz´Êç dodatkowà w zakresie przewozu osób.
§ 3. 1. Ramowy program kursu dokszta∏cajàcego kierowców, o których mowa w § 2, okreÊla w cz´Êci:
1) ogólnej — za∏àcznik nr 1 do rozporzàdzenia;
2) dodatkowej w zakresie przewozu rzeczy — za∏àcz- nik nr 2 do rozporzàdzenia;
3) dodatkowej w zakresie przewozu osób — za∏àcz- nik nr 3 do rozporzàdzenia.
2. Przy ustalaniu szczegó∏owego programu kursu dokszta∏cajàcego obejmujàcego zakres tematyczny przewidziany dla ka˝dej cz´Êci szkolenia, warunków i miejsca przeprowadzania kursu dokszta∏cajàcego, wojewódzki oÊrodek ruchu drogowego wspó∏pracuje z organizacjami zrzeszajàcymi kierowców i przewoêni- ków drogowych o zasi´gu ogólnokrajowym.
§ 4. 1. Kurs dokszta∏cajàcy kierowców przewo˝à- cych osoby, w przypadku kierowcy posiadajàcego za- Êwiadczenie o ukoƒczeniu kursu dokszta∏cajàcego kie- rowców przewo˝àcych rzeczy, obejmuje wy∏àcznie cz´Êç dodatkowà, w zakresie przewozu osób.
2. Kurs dokszta∏cajàcy kierowców przewo˝àcych rzeczy, w przypadku kierowcy posiadajàcego zaÊwiad- czenie o ukoƒczeniu kursu dokszta∏cajàcego kierow- ców przewo˝àcych osoby, obejmuje wy∏àcznie cz´Êç dodatkowà, w zakresie przewozu rzeczy.
§ 5. 1. ZaÊwiadczenie o ukoƒczeniu kursu dokszta∏- cajàcego otrzymuje osoba, która uczestniczy∏a we wszystkich przewidzianych ramowym programem kur- su zaj´ciach, w∏aÊciwych dla zakresu kursu dokszta∏ca- jàcego.
2. Wzór zaÊwiadczenia o ukoƒczeniu kursu do- kszta∏cajàcego kierowców okreÊla za∏àcznik nr 4 do rozporzàdzenia.
———————
1) Minister Infrastruktury kieruje dzia∏em administracji rzà- dowej — transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 4 rozporzà- dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 marca 2002 r.
w sprawie szczegó∏owego zakresu dzia∏ania Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 32, poz. 302 oraz z 2003 r. Nr 19, poz. 165, Nr 141, poz. 1359 i Nr 232, poz. 2322).
2) Zmiany wymienionej ustawy zosta∏y og∏oszone w Dz. U.
z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 89, poz. 804 i Nr 199, poz. 1671, z 2003 r. Nr 137, poz. 1302, Nr 149, poz. 1452, Nr 200, poz. 1953 i Nr 211, poz. 2050 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 97, poz. 962.
§ 6. Wzór rejestru osób przeszkolonych oraz wyda- nych zaÊwiadczeƒ okreÊla za∏àcznik nr 5 do rozporzà- dzenia.
§ 7. 1. Minimalny czas trwania kursu dokszta∏cajà- cego dla kierowców, o których mowa w § 2, wynosi:
1) w zakresie cz´Êci ogólnej — co najmniej 24 godzi- ny lekcyjne zaj´ç teoretycznych i 35 minut zaj´ç praktycznych;
2) w zakresie cz´Êci dodatkowej — co najmniej 6 go- dzin lekcyjnych zaj´ç teoretycznych i 4 godziny lekcyjne zaj´ç praktycznych.
2. Godzina lekcyjna zaj´ç teoretycznych trwa 45 minut, a godzina lekcyjna zaj´ç praktycznych trwa, z zastrze˝eniem ust. 1 pkt 1, 60 minut.
3. Czas trwania kursu dokszta∏cajàcego w ciàgu jednego dnia nie mo˝e przekroczyç 8 godzin lekcyj- nych.
§ 8. Kurs dokszta∏cajàcy dla kierowcy posiadajàce- go Êwiadectwo kwalifikacji wydane przed dniem 1 stycznia 2002 r. obejmuje cz´Êç dodatkowà kursu do- kszta∏cajàcego w zakresie przewozu rzeczy albo osób.
§ 9. Traci moc rozporzàdzenie Ministra Infrastruktu- ry z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie kursów dokszta∏- cajàcych kierowców wykonujàcych transport drogowy (Dz. U. Nr 150, poz. 1682 oraz z 2002 r. Nr 14, poz. 134).
§ 10. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie po up∏ywie 30 dni od dnia og∏oszenia.
Minister Infrastruktury: M. Pol
Za∏àczniki do rozporzàdzenia Ministra Infrastruktury z dnia 15 kwietnia 2004 r. (poz. 1269)
Za∏àcznik nr 1
RAMOWY PROGRAM KURSU DOKSZTA¸CAJÑCEGO KIEROWCÓW W ZAKRESIE CZ¢ÂCI OGÓLNEJ
§ 1. Szkolenie w zakresie cz´Êci ogólnej kursu dokszta∏cajàcego obejmuje nast´pujàce przedmioty:
§ 2. 1. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 1 obej- muje w szczególnoÊci nast´pujàce zagadnienia:
1) w∏aÊciwoÊci techniczne pojazdu, w tym:
a) uk∏ad przeniesienia nap´du,
b) charakterystyk´ momentu obrotowego, c) moc i jednostkowe zu˝ycie paliwa,
d) zakres optymalnych warunków pracy silnika, e) wykresy prze∏o˝eƒ skrzyni biegów;
2) hamowanie, ABS, zwalniacz, regulator pr´dkoÊci, w tym:
a) charakterystyk´ podciÊnieniowego hydraulicz- nego uk∏adu wspomagania hamulców,
b) ograniczenia u˝ywania hamulców i zwalniacza,
∏àczne u˝ywanie hamulców i zwalniacza, spo- soby ograniczania pr´dkoÊci w ró˝nych warun- kach drogowych i atmosferycznych,
c) lepsze wykorzystywanie pr´dkoÊci i prze∏o˝eƒ skrzyni biegów oraz bezw∏adnoÊci pojazdu, wp∏yw masy i rozmiarów pojazdu wraz z ∏adun- kiem,
d) kontrole i przeglàdy nale˝àce do obowiàzków kierowcy, dzia∏ania w przypadku uszkodzenia pojazdu;
3) zapobieganie wypadkom drogowym, w tym:
a) postrzeganie niebezpieczeƒstwa,
b) czynniki wp∏ywajàce na wypadki, niebezpiecz- ne warunki jazdy zwiàzane ze stanem na-
Poz. Nazwa przedmiotu
Liczba zaj´ç
teoretycznych praktycznych
1 Racjonalne prowadzenia pojazdu 8 godzin w zakresie § 2 ust. 1 pkt 5 15 minut pokazu wykonania manewrów + 20 minut zaj´ç
indywidualnie z ka˝dym s∏uchaczem 2 Stosowanie przepisów z zakresu ruchu drogowego
i transportu drogowego 10 godzin
3 Âwiadczenie us∏ug 6 godzin
4 Razem 24 godziny 35 minut
wierzchni, jazdà w dzieƒ i w nocy, jazdà w kole- inach, jazdà w tunelu, przy parkowaniu,
c) ogólne wymagania dotyczàce przewozu towa- rów niebezpiecznych, czynnoÊci, które nale˝y podjàç po zaistnieniu wypadku;
4) zwracanie uwagi na innych uczestników ruchu, w tym:
a) zrozumienie intencji innego uczestnika ruchu drogowego,
b) czynniki specyficzne dotyczàce innych uczest- ników ruchu (pojazdy wolnobie˝ne, pojazdy jednoÊladowe, piesi);
5) zawodowe manewrowanie pojazdem, w tym:
a) identyfikacj´ przeszkód, przygotowanie do wy- konania manewru,
b) si∏y dzia∏ajàce na pojazd podczas jazdy, c) stabilnoÊç pojazdu i Êrodek ci´˝koÊci, d) widocznoÊç, martwe pola, pole widzenia, e) profesjonalne wykonywanie manewrów;
6) optymalizacj´ zu˝ycia paliwa.
2. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 2 obejmuje w szczególnoÊci nast´pujàce zagadnienia:
1) podstawowe przepisy regulujàce wykonywanie transportu drogowego i stosowanie w transporcie drogowym dokumentów i formularzy, w tym:
a) dokumenty, formularze umów i zaÊwiadczeƒ wy- magane przy wykonywaniu przewozu osób lub rzeczy na podstawie: ustawy o transporcie dro- gowym, umów mi´dzynarodowych, konwencji, b) znajomoÊç zakresu dzia∏ania organów i instytu-
cji wydajàcych dokumenty i formularze oraz pobierajàcych op∏aty w transporcie drogowym, c) orientacj´ w lokalizacji i warunkach funkcjono-
wania przejÊç granicznych;
2) przepisy dotyczàce ruchu drogowego, w tym:
a) ograniczenia i zakazy w ruchu drogowym, b) zatrzymywanie i parkowanie, wykorzystywanie
specjalnej infrastruktury,
c) bezpieczne odleg∏oÊci mi´dzy pojazdami, d) kontrole i sankcje;
3) przepisy bezpieczeƒstwa i higieny pracy, w tym:
a) przepisy o czasie pracy i odpoczynku kierow- ców w transporcie drogowym — specyfika, za- sady stosowania,
b) sankcje za nieprzestrzeganie przepisów, w tym za niew∏aÊciwe u˝ytkowanie tachografu.
3. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 3 obejmuje w szczególnoÊci nast´pujàce zagadnienia:
1) wiedz´ i ÊwiadomoÊç mo˝liwych wypadków przy pracy, w tym:
a) kategorie wypadków przy pracy w sektorze transportu,
b) konsekwencje spo∏eczne, materialne i finansowe;
2) nielegalnà emigracj´, w tym:
a) informacje ogólne, skutki dla kierowców, Êrod- ki zaradcze,
b) zakres odpowiedzialnoÊci przewoênika drogo- wego;
3) zasady ergonomiczne, w tym:
a) postaw´ i koordynacj´ ruchów, ryzykowne ru- chy i postawy cia∏a,
b) sprawnoÊç fizycznà, ochron´ osobistà;
4) zdrowie, w tym:
a) wybór jedzenia, skutki spo˝ycia alkoholu, nar- kotyków lub innych substancji mogàcych wp∏y- nàç na zachowanie kierowcy, symptomy, b) przyczyny i skutki zm´czenia oraz stresu, rol´
przestrzegania cyklu praca — odpoczynek;
5) zachowanie w sytuacji krytycznej, w tym:
a) ocen´ sytuacji, unikanie komplikowania skutków wypadku, wzywanie pomocy, udzielanie pierw- szej pomocy, dzia∏ania w przypadku po˝aru, b) zapewnienie bezpieczeƒstwa wszystkim pasa-
˝erom,
c) podstawowe zasady sporzàdzania raportu z wy- padku;
6) Êrodowisko ekonomiczne w sektorze transportu, w tym:
a) miejsce i relacje sektora transportu w stosunku do innych dziedzin gospodarki, transport dro- gowy a inne dziedziny transportu, ró˝norod- noÊç sfer dzia∏ania transportu drogowego (transport drogowy zarobkowy, przewóz na po- trzeby w∏asne, transport kombinowany), b) organizacj´ przedsi´biorstw transportowych
i pomocniczej dzia∏alnoÊci transportowej, c) specjalizacj´ w transporcie,
d) zmiany w sektorze transportu (zró˝nicowanie Êwiadczonych us∏ug, podwykonawstwo, spe- dycja, centra logistyczne);
7) wizerunek przedsi´biorstwa, w tym:
a) znaczenie wykonywania przez kierowc´ us∏ug na wysokim poziomie, rol´ kierowcy, cechy osób, z którymi kierowca wspó∏pracuje, aspek- ty relacji interpersonalnych,
b) utrzymanie pojazdu, organizacj´ pracy.
§ 3. 1. Zaj´cia praktyczne rozpoczynajà si´ po za- koƒczeniu zaj´ç teoretycznych przewidzianych dla okreÊlonego przedmiotu.
2. Zaj´cia okreÊlone w § 2 ust. 1 pkt 5 przeprowa- dza si´ na placach umo˝liwiajàcych realizacj´ progra- mu szkolenia. Zaj´cia te obejmujà:
1) pokaz wykonania manewrów;
2) wykonanie przez s∏uchacza kursu zadaƒ obj´tych zakresem pokazu.
§ 2. 1. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 1 obej- muje w szczególnoÊci nast´pujàce zagadnienia:
1) za∏adunek pojazdu oraz zabezpieczenie ∏adunku dotyczàce kursu dokszta∏cajàcego kierowców prze- wo˝àcych rzeczy, w tym:
a) si∏y dzia∏ajàce na pojazd w ruchu,
b) kalkulacj´ obcià˝enia pojazdu lub zespo∏u po- jazdów, konsekwencje przecià˝enia osi pojaz- du, stabilnoÊç pojazdu i Êrodek ci´˝koÊci, c) dystrybucj´ ∏adowania, typy opakowaƒ i palet, d) wykorzystywanie tylnej platformy za∏adowczej, e) podstawowe kategorie ∏adunków wymagajà- cych zabezpieczenia, techniki zabezpieczenia
∏adunków, stosowanie pasów zabezpieczajà- cych, kontrol´ urzàdzeƒ zabezpieczajàcych, sto- sowanie wyposa˝enia prze∏adunkowego, f) nak∏adanie i zdejmowanie plandeki;
2) techniki transportu rzeczy, w tym:
a) podstawowe kategorie towarów, które wyma- gajà zabezpieczenia ∏adunku,
b) techniki mocowania równie˝ za pomocà lin i ∏aƒcuchów,
c) zastosowanie taÊm mocujàcych; sprawdzenie urzàdzeƒ mocujàcych,
d) zastosowanie urzàdzeƒ transportu bliskiego, e) zak∏adanie plandeki i jej zdejmowanie.
2. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 2 obejmuje w szczególnoÊci znajomoÊç przepisów regulujàcych przewóz rzeczy:
1) licencje na przewóz rzeczy i ich rodzaje;
2) wypisy z licencji na przewóz rzeczy;
3) zezwolenia zagraniczne stosowane w mi´dzynaro- dowym transporcie drogowym rzeczy;
4) zezwolenia na przejazd pojazdu (z ∏adunkiem lub bez ∏adunku) o masie, naciskach na oÊ lub wymia- rach przekraczajàcych wielkoÊci okreÊlone w od- r´bnych przepisach.
3. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 3 obejmuje w szczególnoÊci zagadnienia dotyczàce znajomoÊci otoczenia gospodarczego transportu drogowego rze- czy i organizacji rynku:
1) transport drogowy w stosunku do innych rodza- jów transportu (konkurencja, spedytorzy);
2) innà dzia∏alnoÊç w zakresie transportu drogowego (transport najemny lub za wynagrodzeniem, na w∏asny rachunek, pomocnicza dzia∏alnoÊç prze- wozowa);
3) rodzaje przedsi´biorstw przewozowych;
4) ró˝ne specjalizacje w zakresie transportu.
§ 3. Zaj´cia praktyczne rozpoczynajà si´ po zakoƒ- czeniu zaj´ç teoretycznych przewidzianych dla okre- Êlonego przedmiotu.
Za∏àcznik nr 2
RAMOWY PROGRAM KURSU DOKSZTA¸CAJÑCEGO KIEROWCÓW W ZAKRESIE CZ¢ÂCI DODATKOWEJ DLA PRZEWOZU RZECZY
§ 1. Szkolenie w zakresie cz´Êci dodatkowej dla przewozu rzeczy obejmuje nast´pujàce przedmioty:
Poz. Nazwa przedmiotu
Liczba godzin zaj´ç
teoretycznych praktycznych 1 Zagadnienia ogólne dotyczàce przewozu rzeczy 2 w zakresie § 2 ust. 1
pkt 1 — 3 godziny;
w zakresie § 2 ust. 1 pkt 2 — 1 godzina 2 Stosowanie przepisów z zakresu ruchu drogowego
i transportu drogowego 3
3 Âwiadczenie us∏ug 1
4 Razem 6 4
§ 1. Minimalny czas trwania cz´Êci dodatkowej dla przewozu osób ramowego programu kursu dokszta∏-
cajàcego w zakresie przewozu osób okreÊla si´ nast´- pujàco:
Za∏àcznik nr 3
RAMOWY PROGRAM KURSU DOKSZTA¸CAJÑCEGO KIEROWCÓW W ZAKRESIE CZ¢ÂCI DODATKOWEJ DLA PRZEWOZU OSÓB
Poz. Nazwa przedmiotu
Liczba godzin zaj´ç
teoretycznych praktycznych
1 Zagadnienia ogólne dotyczàce przewozu osób 2 w zakresie § 2 ust. 1 pkt 3, 4, 6 i 7
— 4 godziny 2 Stosowanie przepisów z zakresu ruchu drogowego
i transportu drogowego 3
3 Âwiadczenie us∏ug 1
4 Razem 6 4
§ 2. 1. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 1 obej- muje w szczególnoÊci nast´pujàce zagadnienia doty- czàce bezpieczeƒstwa pasa˝erów i komfortu jazdy:
1) odpowiedzialnoÊç kierowcy;
2) przewóz dzieci;
3) kontrol´ przed odjazdem;
4) prawid∏owà ocen´ wzd∏u˝nych i poprzecznych ru- chów pojazdu;
5) taktowne uczestnictwo w ruchu;
6) po∏o˝enie na jezdni;
7) ∏agodne zakoƒczenie hamowania;
8) wykorzystanie w∏aÊciwej infrastruktury (ogólnodo- st´pne obszary, drogi komunikacyjne zastrze˝one dla konkretnych uczestników ruchu);
9) w∏aÊciwà ocen´ priorytetów pod wzgl´dem bez- piecznego kierowania pojazdem oraz spe∏nienia innych zadaƒ na∏o˝onych na kierujàcego;
10) zachowanie wobec pasa˝erów;
11) szczególne okolicznoÊci zwiàzane z przewozem pewnych grup pasa˝erów (inwalidzi, dzieci).
2. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 2 obejmuje w szczególnoÊci znajomoÊç przepisów regulujàcych przewóz osób:
1) przewóz szczególnych grup osób (inwalidzi, dzieci);
2) urzàdzenia bezpieczeƒstwa w autobusach, pasy bezpieczeƒstwa, obcià˝enie pojazdu;
3) licencje i ich rodzaje, wypisy z licencji, zezwolenia i ich rodzaje, wypisy z zezwoleƒ;
4) zezwolenia zagraniczne stosowane w mi´dzynaro- dowym transporcie drogowym osób;
5) formularz jazdy wymagany przy wykonywaniu przewozów okazjonalnych lub wahad∏owych, a tak˝e przewozów na potrzeby w∏asne w mi´dzy- narodowym transporcie drogowym osób.
3. Przedmiot okreÊlony w tabeli w poz. 3 obejmuje w szczególnoÊci zagadnienia dotyczàce otoczenia go- spodarczego przewozu drogowego osób i organizacji rynku:
1) przewóz drogowy osób w stosunku do innych ro- dzajów transportu osobowego (kolej, samochody prywatne);
2) inne rodzaje dzia∏alnoÊci zwiàzanej z przewozem drogowym osób;
3) przekraczanie granic (transport mi´dzynarodowy);
4) rodzaje przedsi´biorstw transportowych.
§ 3. Zaj´cia praktyczne rozpoczynajà si´ po zakoƒ- czeniu zaj´ç teoretycznych przewidzianych dla okre- Êlonego przedmiotu.
Za∏àcznik nr 4
WZÓR
Za∏àcznik nr 5
WZÓR
