2. Informatyka w szkole

1. Wprowadzenie

Proces nauczania będzie można uznać za w pełni zrealizowany, jeśli zostaną spełnione określone przesłanki. Właściwe przygotowanie nauczycieli, dobrze wyposażony warsztat pracy, konsekwentne wy- pełnianie zadań stawianych dzisiejszej szkole wspomagają proces dydaktyczno-wychowawczy i umożliwiają wszechstronny rozwój młodego człowieka.

Treści programowe powinny być przekazywane nie tylko w sposób werbalny na zasadzie wykładu. Kształcenie wspomagane obrazem, dźwiękiem, muzyką, animacją umożliwia pełniejsze zrozumienie tre- ści oraz wykorzystanie ich w celach poznawczych

i wychowawczych. Zadaniem interaktywnego uczestnictwa w nau- czaniu jest wskazywanie drogi do odnalezienia rozwiązania, a nie podanie gotowego przepisu. Dzisiejszy system edukacji powinien uwzględniać także zapotrzebowanie rynku na nowe specjalności i tak kierować procesem dydaktyczno-wychowawczym, aby w pełni przygotować do tego młode pokolenie.

2. Informatyka w szkole

Inf or mat yka w s z kol e

Celem stawianym współczesnej edukacji jest przygotowanie do ak- tywnego i odpowiedzialnego życia w społeczeństwie informacyj- nym. Uczeń powinien zdobyć wiedzę i umiejętności umożliwiające swobodne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem.

Informatyka jest stosunkowo młodą dziedziną nauki. Zajmuje się przede wszystkim przetwarzaniem informacji oraz technologiami i systemami przetwarzania informacji. Głównym narzędziem informa- tyki jest komputer wraz z oprogramowaniem.

Szkoła powinna stworzyć uczniom warunki do opanowania umiejęt- ności posługiwania się komputerem, jego oprogramowaniem i tech- nologią informacyjną. W procesie kształcenia stale należy stale mieć na uwadze aktywizowanie uczniów, wzbudzanie zainteresowania wiedzą informatyczną, zapewnianie dostępu do informacji, pokazy-

wanie sposobów komunikowania się oraz odkrywanie własnych uzdolnień i rozwijanie zainteresowań uczniów.

Praca z komputerem umożliwia aktywny udział ucznia w procesie dydaktyczno-wychowawczym i wspomaga poznawanie otaczającej rzeczywistości. Młodzież uczy się wyszukiwania, gromadzenia, przechowywania, przetwarzania i analizowania informacji. Nauczy- ciel powinien ukierunkowywać ją i uświadomić znaczenie kompute- ra we współczesnym świecie.

Szybki rozwój technologii informacyjnej wymusza właściwe przygo- towanie nauczycieli oraz stosowanie programów nauczania nadąża- jących za zmieniającą się rzeczywistością. Treści powinny być do- stosowane do możliwości uczniów i na tyle atrakcyjne, aby wyzwalać zaangażowanie i aktywność.

Atrakcyjne dla uczniów zajęcia dydaktyczne polegają na:

 wykorzystaniu multimedialnych programów dydaktycznych z zakresu różnych przedmiotów;

 opracowywaniu projektów interdyscyplinarnych, m.in. folde- rów, prezentacji;

 rozwiązywaniu problemów z różnych dziedzin z wykorzystaniem komputera;

 przewidywaniu, kalkulowaniu i planowaniu przedsięwzięć ta- kich, jak analiza wyników za pomocą wykresu, obliczanie odse- tek bankowych, tworzenie prostych kosztorysów;

 rozwijaniu własnych zainteresowań uczniów, na przykład po- przez tworzenie grafiki, animacji, projektowanie szkolnej lub klasowej witryny WWW czy redagowanie szkolnej gazetki.

Nauczyciel informatyki powinien być właściwie przygotowany pod względem merytorycznym i dydaktycznym, znać środowisko sprzę- towe i oprogramowanie. Jako administrator pracowni powinien współpracować z nauczycielami innych przedmiotów, umożliwiając im wykorzystanie podczas zajęć dydaktycznych multimedialnych programów edukacyjnych. Powinien również przygotowywać mło- dzież do realizacji zadań szkoły przy użyciu komputera.

3. Podstawa programowa kształcenia ogólnego — informatyka ¹

Podstawa programowa kształc eni a ogólnego

Cele kształcenia — wymagania ogólne

I. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowa- niem, wykorzystanie sieci komputerowej; komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-

komunikacyjnych.

II. Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z róż- nych źródeł; opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych.

III. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzy- staniem komputera, z zastosowaniem podejścia algorytmiczne- go.

IV. Wykorzystanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowań.

V. Ocena zagrożeń i ograniczeń, docenianie społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki.

Treści nauczania — wymagania szczegółowe

1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowa- niem, korzystanie z sieci komputerowej. Uczeń:

1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego, określona w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w po- szczególnych typach szkół

1) opisuje modułową budowę komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak również budowę i działanie urządzeń zewnętrznych;

2) posługuje się urządzeniami multimedialnymi, na przykład do nagrywania / odtwarzania obrazu i dźwięku;

3) stosuje podstawowe usługi systemu operacyjnego i progra- mów narzędziowych do zarządzania zasobami (plikami) i instalowania oprogramowania;

4) wyszukuje i uruchamia programy, porządkuje i archiwizuje dane i programy; stosuje profilaktykę antywirusową;

5) samodzielnie i bezpiecznie pracuje w sieci lokalnej i glo- balnej;

6) korzysta z pomocy komputerowej oraz z dokumentacji urządzeń komputerowych i oprogramowania.

2. Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowa- nie, przetwarzanie) informacji z różnych źródeł; współtworzenie zasobów w sieci. Uczeń:

1) przedstawia typowe sposoby reprezentowania i przetwarza- nia informacji przez człowieka i komputer;

2) posługując się odpowiednimi systemami wyszukiwania, znajduje informacje w internetowych zasobach danych, ka- talogach, bazach danych;

3) pobiera informacje i dokumenty z różnych źródeł, w tym in- ternetowych, ocenia pod względem treści i formy ich przy- datność do wykorzystania w realizowanych zadaniach i projektach;

4) umieszcza informacje w odpowiednich serwisach interne- towych.

3. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii infor- macyjno-komunikacyjnych. Uczeń:

1) zakłada konto pocztowe w portalu internetowym i konfigu- ruje je zgodnie ze swoimi potrzebami;

2) bierze udział w dyskusjach na forum;

3) komunikuje się za pomocą technologii informacyjno- komunikacyjnych z członkami grupy, współpracującej nad projektem;

4) stosuje zasady netykiety w komunikacji w sieci.

4. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, da- nych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedial- nych. Uczeń:

1) przy użyciu edytora grafiki tworzy kompozycje z figur, fragmentów rysunków i zdjęć, umieszcza napisy na rysun- kach, tworzy animacje, przekształca formaty plików gra- ficznych;

2) przy użyciu edytora tekstu tworzy kilkunastostronicowe pu- blikacje, z nagłówkiem i stopką, przypisami, grafiką, tabe- lami, itp., formatuje tekst w kolumnach, opracowuje doku- menty tekstowe o różnym przeznaczeniu;

3) wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania zadań rachunkowych z programu nauczania gimnazjum (np. z ma- tematyki lub fizyki) i z codziennego życia (np. planowanie wydatków), posługuje się przy tym adresami bez-

względnymi, względnymi i mieszanymi;

4) stosuje arkusz kalkulacyjny do gromadzenia danych i przedstawiania ich w postaci graficznej, z wykorzystaniem odpowiednich typów wykresów;

5) tworzy prostą bazę danych w postaci jednej tabeli i wyko- nuje na niej podstawowe operacje bazodanowe;

6) tworzy dokumenty, zawierające różne obiekty (np. tekst, grafikę, tabele, wykresy itp.) pobrane z różnych programów i źródeł;

7) tworzy i przedstawia prezentację z wykorzystaniem różnych elementów multimedialnych, graficznych, tekstowych, fil- mowych i dźwiękowych własnych lub pobranych z innych źródeł;

8) tworzy prostą stronę internetową, zawierającą tekst, grafikę, elementy aktywne, linki, korzystając ewentualnie z odpo- wiedniego edytora stron, wyjaśnia znaczenie podstawowych poleceń języka HTML.

5. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzy- staniem komputera, stosowanie podejścia algorytmicznego.

Uczeń:

1) wyjaśnia pojęcie algorytmu, podaje odpowiednie przykłady algorytmów rozwiązywania różnych problemów;

2) formułuje ścisły opis prostej sytuacji problemowej, analizu- je ją i przedstawia rozwiązanie w postaci algorytmicznej;

3) stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania prostych problemów algorytmicznych;

4) opisuje sposób znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym i uporządkowanym, opisuje algorytm porządkowania zbioru elementów;

5) wykonuje wybrane algorytmy za pomocą komputera.

6. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyj- nych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin.

Uczeń;

1) wykorzystuje programy komputerowe, w tym edukacyjne, wspomagające i wzbogacające naukę różnych przedmiotów;

2) wykorzystuje programy komputerowe, na przykład arkusz kalkulacyjny, do analizy wyników eksperymentów, pro- gramy specjalnego przeznaczenia, programy edukacyjne;

3) posługuje się programami komputerowymi, służącymi do tworzenia modeli zjawisk i ich symulacji, takich jak zjawi- ska fizyczne, chemiczne, biologiczne, korzysta z interneto- wych map;

4) przygotowuje za pomocą odpowiednich programów zesta- wienia danych i sprawozdania na lekcje różnych przedmio- tów.

7. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno- komunikacyjnych do rozwijania zainteresowań; opisywanie in- nych zastosowań informatyki; ocena zagrożeń i ograniczeń, aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki.

Uczeń:

1) opisuje wybrane zastosowania technologii informacyjno- komunikacyjnej, z uwzględnieniem swoich zainteresowań, oraz ich wpływ na osobisty rozwój, rynek pracy i rozwój ekonomiczny;

2) opisuje korzyści i niebezpieczeństwa wynikające z rozwoju informatyki i powszechnego dostępu do informacji, wyja- śnia zagrożenia związane z uzależnieniem się od kompute- ra;

3) wymienia zagadnienia etyczne i prawne, związane z ochro- ną własności intelektualnej i ochroną danych oraz przejawy przestępczości komputerowej.

4. Charakterystyka programu nauczania dla gimnazjum

„Informatyka Europejczyka”

Char akt er yst yka pr ogramu nauczani a

Prezentowany program nauczania wraz z podręcznikiem, płytą CD- ROM i poradnikiem metodycznym dla nauczyciela stanowi zestaw edukacyjny pod tym samym tytułem: „Informatyka Europejczyka”.

Zawarte w programie nauczania treści, zgodnie z podstawą progra- mową mają tak ukierunkować ucznia gimnazjum, aby ten nabył wie- dzę i umiejętności w zakresie:

 posługiwania się komputerem i jego oprogramowaniem;

 korzystania z sieci komputerowej;

 wyszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł;

 współtworzenia zasobów w sieci;

 komunikowania się za pomocą komputera i technologii infor- macyjno-komunikacyjnych;

 opracowywania za pomocą komputera rysunków, tekstów, da- nych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedial- nych;

 rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji z wykorzy- staniem komputera, w tym m.in. stosowania podejścia algoryt- micznego;

 wykorzystywania komputera oraz programów i gier edukacyj- nych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin;

 wykorzystywania komputera i technologii informacyjno- komunikacyjnej do rozwijania zainteresowań;

 opisywania innych zastosowań informatyki;

 oceniania zagrożeń, ograniczeń i społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki.²

Główne założenia programu

Program nauczania „Informatyka Europejczyka”:

 realizuje podstawę programową i przygotowuje uczniów do samodzielnego posługiwania się sprzętem komputerowym i oprogramowaniem;

 umożliwia indywidualne podejście do ucznia w procesie nau- czania;

 uwzględnia poznanie podstawowych programów użytkowych;

 zachęca uczniów do samodzielnego poszukiwania rozwiązań;

 uwzględnia algorytmiczne rozwiązywanie problemów;

 pobudza zainteresowanie uczniów rozwojem wiedzy informa- tycznej, wyszukiwaniem informacji i dzieleniem ich na treści pozytywne i negatywne oraz umożliwia poszerzenie wiedzy w zakresie własnych zainteresowań;

 umożliwia tworzenie projektów;

 uwzględnia zakres treści nauczania, szczegółowe cele i osiągnięcia ucznia (§ 7);

2 Podstawa programowa

 uwzględnia metody pomiaru dydaktycznego i określa dla po- szczególnych bloków tematycznych, jakie osiągnięcia nauczy- ciel obserwuje i ocenia (§ 7);

 zawiera uwagi dotyczące realizacji zagadnień tematycznych (§

7);

 uwrażliwia uczniów gimnazjum na konieczność dbania o sprzęt komputerowy, bezpieczne jego użytkowanie i respektowanie prawa autorskiego.

Program nauczania umożliwia realizację treści nauczania w cyklu dwuletnim w wymiarze jednej godziny tygodniowo o łącznej liczbie 70 godzin lekcyjnych. Jest zgodny z podstawą programową kształ- cenia ogólnego oraz z podstawą programową informatyki dla gimna- zjum. Treści nauczania mają układ spiralny i są ułożone w określo- nym porządku. W każdym roku są poszerzane, aktualizowane i uzupełniane. Podczas pierwszego roku nauki zaplanowano opano- wanie umiejętności:

 obsługi zestawu komputerowego, co jest niezbędne do opracowywania kolejnych zagadnień,

 tworzenia i obróbki obrazów w edytorze grafiki,

 redagowania i formatowania tekstów,

 posługiwania się multimedialnymi programami edukacyjnymi,

 korzystania z internetu,

 wykorzystywania arkusza kalkulacyjnego,

 wykonywanie operacji w gotowej bazie danych,

 algorytmicznego rozwiązywania problemów.

Już na początkowych zajęciach warto stwarzać sytuacje, w których uczniowie będą mogli włączyć komputer. Ważne jest również wcze- sne opanowanie umiejętności korzystania z internetu. Uczniowie już po pierwszym roku nauki powinni umieć wyszukiwać informacje na stronach WWW, napisać i sformatować tekst, wykonać proste obli- czenia, zaprojektować kompozycję graficzną.

Uczniów zainteresowanych poszerzaniem wiedzy warto zachęcić do zapoznania się z zaprezentowanym na płycie CD-ROM innym sys-

temem operacyjnym — Linux. Powinni oni wiedzieć, że system Windows nie jest jedynym, na którym można pracować, a różne wersje Linuksa stają się coraz popularniejsze i niejednokrotnie prze- wyższają swoją funkcjonalnością inne systemy. Zawarte na płycie opisy i ilustracje z pewnością pomogą uczniom dostrzec różnice i poszerzyć zasób wiedzy na temat systemów operacyjnych.

W kolejnym roku treści są uzupełniane i poszerzane o nowe zagad- nienia, dotyczące między innymi:

 bezpieczeństwa komputera i danych,

 korzystania z pomocy i obsługi technicznej,

 rodzajów grafiki i podstawowych formatów graficznych,

 multimedialnego przekazu z wykorzystaniem programu Power- Point,

 usług internetowych, poczty e-mail, netykiety,

 podstaw języka HTML,

 rozwiązywania zadań problemowych w arkuszu kalkulacyjnym,

 operacji na bazach danych,

 algorytmów i symulacji.

Stosowanie na lekcjach metody ćwiczeń praktycznych, metody pro- blemowej i metody projektów umożliwia łączenie określonych treści z daną sytuacją, która nie jest oderwana od rzeczywistości. Przykła- dowo podczas realizowania projektu „Planujemy wycieczkę klaso- wą” uczeń musi wykonać następujące zadania:

 sprawdzić w internecie, dokąd można pojechać,

 zaprojektować prezentację przedstawiającą atrakcje turystyczne danej miejscowości,

 skalkulować koszty.

Podczas nauki poprawnego pisania i formatowania tekstów uczeń powinien doskonalić umiejętności z innych dziedzin — na przykład poprzez redagowanie gazetki szkolnej lub tworzenie folderu o szkole

— a nie przepisywać przypadkowe teksty. Realizując projekt „Pre- zentacja mojego regionu”, uczeń nabywa umiejętności prowadzenia

dyskusji na forum, poznaje zasady netykiety oraz gromadzi, selek- cjonuje i przetwarza informacje pochodzące z różnych źródeł. Po- znając możliwości arkusza kalkulacyjnego, bilansuje koszty imprezy klasowej, oblicza średnią ocen w klasie itp.

Podczas realizacji zagadnień związanych z poznawaniem danej apli- kacji środowiska MS Office należy zachęcać uczniów do poznania wyposażonej w podobne funkcje aplikacji pakietu OpenOffice.

Warto zwrócić uwagę uczniów, że jest to równie funkcjonalny pakiet programów użytkowych. Analiza obu pakietów z pewnością przy- czyni się do bardziej świadomego wyboru używanych aplikacji. Opi- sy dotyczące poszczególnych programów tego pakietu zaprezento- wano na płycie w folderze OpenOffice. Są to zagadnienia dotyczące arkusza kalkulacyjnego Calc, edytora tekstów Writer, edytora grafiki Draw, programu do tworzenia prezentacji Impress i do tworzenia baz danych Base.

W celu wykonania założeń programowych szkoła musi zapewnić:

 wyposażenie pracowni w stanowiska komputerowe połączone w sieć lokalną,

 standardowe oprogramowanie: system Windows (XP, Vista,7) lub Linux, pakiet Works, MS Office (najlepiej 2007, 2010) lub OpenOffice, ponadto programy ELI 2.0 i Logomocja,

 możliwość korzystania z różnorodnych źródeł informacji, w tym z internetu i multimedialnych programów edukacyjnych z róż- nych przedmiotów.

Cechy programu

 Zgodność z założeniami podstawy programowej.

 Spiralne powracanie w cyklu nauczania do treści już omówio- nych w celu ich uzupełnienia i aktualizacji.

 Spójność z podręcznikiem, dołączoną płytą CD-ROM i przewodnikiem metodycznym.

 Przejrzysty układ treści nauczania.

5. Cele edukacyjne programu

Cele edukac yj ne programu

Cel główny

Celem głównym jest przygotowanie młodego człowieka do aktyw- nego i odpowiedzialnego życia w społeczeństwie informacyjnym.

Cele szczegółowe

1. Przygotowanie do bezpiecznego, samodzielnego posługiwania się zestawem komputerowym i oprogramowaniem oraz korzy- stania z sieci komputerowej.

2. Omówienie podstawowych pojęć informatycznych.

3. Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowa- nie, przetwarzanie) informacji pochodzących z różnych źródeł, w tym z internetu.

4. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii infor- macyjno-komunikacyjnych.

5. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, da- nych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedial- nych.

6. Rozwiązywanie za pomocą komputera problemów praktycznych z zakresu różnych przedmiotów, stosowanie podejścia algoryt- micznego.

7. Realizacja projektów z wykorzystaniem różnych programów użytkowych.

8. Ukazywanie społecznych, etycznych i ekonomicznych aspektów rozwoju informatyki oraz ocena zagrożeń i ograniczeń.

9. Uwrażliwienie na zagrożenia płynące z niewłaściwego wyko- rzystania dostępnych informacji.

10. Umożliwienie realizacji własnych zainteresowań.

Uwaga

W treściach nauczania cele szczegółowe programu „Informatyka Europejczyka” zaznaczono jako C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10.

6. Zagadnienia tematyczne

1. Budowa i zastosowanie komputera 2. System operacyjny

3. Podstawy grafiki 4. Praca w edytorze tekstu 5. Multimedia

6. Internet i sieci

7. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym 8. Bazy danych

9. Algorytmy

10. Modelowanie i symulacja

7. Treści nauczania,

szczegółowe cele kształcenia, osiągnięcia i metody pomiaru

Treści naucz ania, szcz egół owe cel e kształcenia

Uwaga

Zagadnienia zapisane w kolumnie Treści nauczania pogrubioną czcionką to treści rozszerzające.

1. Budowa i zastosowanie komputera

(Podstawa programowa: Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Wyko- rzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowań. Opisywanie innych zastosowań infor- matyki. Ocena zagrożeń i ograniczeń, aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki.)

Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Regulamin szkolnej

pracowni kompute- rowej (C1).

Omówienie regula- minu szkolnej pra- cowni komputero- wej.

Uczeń:

– zna regulamin szkolnej pracowni komputerowej.

2. Znaczenie kompute- ra we współczesnym świecie (C8). Dzie- dziny życia, w których komputer znajduje zastosowa- nie (C8).

Omówienie zasto- sowań komputerów w różnych dziedzi- nach życia.

Uczeń:

– wie, jakie zastoso- wanie ma komputer we współczesnym świecie,

– rozumie potrzebę wykorzystywania na- rzędzia, jakim jest komputer.

3. Zagrożenia i korzy- ści wynikające ze stosowania kom- puterów

i powszechnego do- stępu do informacji (C8, C9).

Uświadomienie za- grożeń i korzyści wynikających ze stosowania kom- puterów

i powszechnego do- stępu do informacji.

Uczeń:

– zna korzyści i za- grożenia wynikające z zastosowań kom- puterów

i powszechnego do- stępu do informacji.

4. Reprezentowanie i przetwarzanie in- formacji przez czło- wieka i komputer (C2).

Wyjaśnienie, na czym polega prze- twarzanie informacji przez człowieka i komputer.

Poznanie systemów

Uczeń:

– wie, na czym pole- ga binarny i dziesięt- ny system liczbowy, – rozumie, na czym

liczbowych: binar- nego i dziesiętnego.

polega przetwarzanie informacji przez komputer.

5. Informatyka jako dziedzina wiedzy.

Społeczne, ekono- miczne i etyczne aspekty rozwoju in- formatyki (C8).

Wyjaśnienie pojęcia informatyka.

Wskazanie i pozna- nie aspektów rozwo- ju informatyki.

Uczeń:

– potrafi wyjaśnić pojęcie informatyka, – wie, jakie znacze- nie ma rozwój kom- puteryzacji i interne- tu,

– rozumie korzyści i zagrożenia, jakie po- ciąga za sobą rozwój informatyki.

6. Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem (C1).

Wyjaśnienie, na czym polega bez- pieczna i higieniczna praca z komputerem.

Uczeń:

– potrafi wyjaśnić, na czym polega hi- gieniczna

i bezpieczna praca z komputerem.

7. Prawo autorskie (C3).

Co jest własnością w internecie, a co nie?

Zagadnienia etyczne i prawne związane z ochroną własności intelektualnej i ochroną danych (C3, C8).

Omówienie pojęć li- cencja, piractwo komputerowe.

Uświadomienie ko- nieczności prawnej ochrony własności intelektualnej.

Zaznajomienie z rodzajami opro- gramowania: public domain, freeware, adware, shareware, demo.

Stosowanie legalne- go oprogramowania.

Uczeń:

– zna pojęcia: prawo autorskie, licencja, piractwo kompute- rowe,

– rozumie koniecz- ność prawnej ochro- ny twórczości, – dostrzega potrzebę poszanowania i ochrony pracy innych osób,

– wie, jak zgodnie z prawem korzystać z oprogramowania.

8. Budowa kompute- ra (C1, C2).

Urządzenia we- wnątrz jednostki centralnej oraz urzą- dzenia peryferyjne.

Jednostki pamięci.

Podłączanie ele- mentów zestawu komputerowego.

Omówienie podsta- wowych elementów zestawu kompute- rowego.

Wyjaśnienie, które części zestawu służą do wprowadzania, a które do wyprowa- dzania danych. Pod- stawowe informacje o elementach wnę- trza komputera.

Rozróżnianie rodza- jów pamięci i jednostek pamięci komputera oraz no- śników informacji.

Poprawne łączenie części komputero- wych.

Uczeń:

– zna elementy ze- stawu komputerowe- go,

– wie, w jaki sposób połączyć elementy zestawu,

– potrafi wymienić elementy wnętrza komputera, – potrafi scharakte- ryzować elementy wnętrza komputera, – rozróżnia rodzaje i jednostki pamięci, – zna rodzaje i zastosowanie no- śników informacji.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 poprawność rozumienia pojęcia informatyka oraz pojęć związa- nych z prawem autorskim;

 przestrzeganie przez uczniów regulaminu pracowni komputero- wej;

 zachowania uczniów uwzględniające bezpieczeństwo i higienę pracy;

 wypowiedzi na temat zastosowań komputerów we współczesnym świecie;

 przestrzeganie zasad prywatności wobec zapisanych na komputerze plików innych osób;

 wiedzę dotyczącą wnętrza komputera, urządzeń wejściowych i wyjściowych, rodzajów i jednostek pamięci;

 właściwe podłączanie części komputerowych.

Uwaga

Na początkowych zajęciach nauczyciel zapoznaje uczniów z re- gulaminem szkolnej pracowni komputerowej, przedmiotowym systemem oceniania, uwrażliwia ich na konieczność dbania o sprzęt komputerowy. Omawiając zagadnienia związane ze znaczeniem komputera we współczesnym świecie, podkreśla znaczenie pozy- tywnych skutków rozwoju informatyki oraz wynikające z tego kon- sekwencje, uświadamia zagrożenia i uzależnienia. Realizując za- gadnienia związane z prawem autorskim, zwraca uwagę na szkodliwość piractwa komputerowego.

2. System operacyjny

(Podstawa programowa: Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem. Korzystanie z sieci komputerowej.) Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. System operacyjny

(C1) (C2).

Pulpit, ikony pulpi- tu.

Rozpoczynanie i kończenie pracy z programami (C1).

Wyszukiwanie pli- ków i folderów (C1, C3).

Omówienie pojęć system operacyjny, ikona.

Umiejętność rozpo- czynania

i kończenia pracy z danym progra- mem.

Znajomość elemen- tów systemu Win- dows.

Umiejętność odszu- kiwania określo- nych zasobów

Uczeń:

– zna i rozumie po- jęcia system opera- cyjny, ikona, – potrafi odszukiwać pliki i foldery, – wie, w jaki sposób pracować w kilku otwartych oknach.

2. Okna w Windows (C1).

Budowa okna, praca w kilku oknach.

Podstawowe opera- cje na plikach i fol- derach (C1).

Tworzenie struktury folderów (C1).

Korzystanie z zaso- bów sieci lokalnej (C1, C4).

Umiejętność pracy w kilku otwartych oknach.

Umiejętność two- rzenia plików i folderów oraz bu- dowania struktury folderów.

Zasady korzystania z zasobów sieci lo- kalnej.

Uczeń:

– potrafi pracować w kilku otwartych oknach,

– tworzy foldery oraz ich strukturę, – wie jak korzystać z zasobów sieci lo- kalnej.

3. Zarządzanie danymi.

Kompresja i dekom- presja danych (C3)

Umiejętność zarzą- dzania danymi za pomocą programów nazywanych mene- dżerami plików.

Omówienie, na czym polegają kom- presja i dekompresja danych.

Uczeń:

– rozumie potrzebę stosowania progra- mów do zarządzania danymi,

– wie, na czym po- legają kompresja i dekompresja da- nych,

– umie spakować i rozpakować pliki.

4. Rodzaje plików.

Atrybuty plików.

Wyszukiwanie pli- ków i folderów w systemie (C3).

Poznanie różnych rodzajów ikon re- prezentujących określone rodzaje plików.

Umiejętność odszu- kiwania atrybutów plików.

Umiejętność wyszu- kiwania plików i folderów w systemie.

Uczeń:

– zna rożne rodzaje plików,

– potrafi powiązać rodzaj pliku z repre- zentującą go ikoną, – potrafi wyszuki- wać w systemie pli- ki i foldery, – zna odpowiednie znaki wieloznaczne

Umiejętność stoso- wania odpowiednich znaków wieloznacz- nych

do wyszukiwania plików i folderów w systemie.

ułatwiające wyszu- kiwania plików i folderów w systemie.

5. Wirusy komputero- we (C8, C9).

Omówienie pojęcia wirus komputerowy.

Przedstawienie roli programów antywi- rusowych.

Uświadomienie ko- nieczności ochrony danych przed wiru- sami.

Rodzaje wirusów.

Uczeń:

– wie, w jaki sposób chronić komputer przed wirusami, – dostrzega ko- nieczność stosowa- nia programów an- tywirusowych, – pracuje

z programem anty- wirusowym.

6. Rozwiązywanie problemów, czyli jak korzystać z po- mocy i obsługi tech- nicznej (C6, C7).

Omówienie sposobu korzystania z pomo- cy i obsługi tech- nicznej w celu roz- wiązania

problemów.

Uczeń:

– wie, jak korzystać z pomocy i obsługi technicznej systemu i oprogramowania.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 poprawność rozumienia pojęć system operacyjny, pulpit, ikona, skrót, okno programu, kompresja i dekompresja danych, wirus komputerowy, program antywirusowy;

 umiejętność poprawnego rozpoczynania i kończenia pracy;

 wykonywanie różnych operacji na plikach, folderach i w oknach programów;

 umiejętność odszukiwania plików i folderów w systemie;

 wypowiedzi na temat zagrożeń wirusami komputerowymi oraz sposobów przeciwdziałania tym zagrożeniom.

Uwaga

Zapoznając się z treściami dotyczącymi systemu operacyjnego, uczniowie mogą przygotować referaty na temat różnych syste- mów operacyjnych. Istotne zagadnienia to zarządzanie danymi oraz kompresja i dekompresja danych, dlatego warto pokazać ich praktyczne zastosowania. Podczas omawiania zagadnień zwią- zanych z wirusami komputerowymi można wykorzystać program antywirusowy znajdujący się na płycie CD-ROM dołączonej do podręcznika.

3. Podstawy grafiki

(Podstawa programowa: Opracowywanie za pomocą komputera ry- sunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezenta- cji multimedialnych. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin.)

Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Rodzaje grafiki (C2).

Formaty graficzne (C2).

Omówienie rodzajów grafiki.

Zaznajomienie z podstawowymi formatami graficz- nymi.

Uczeń:

– rozumie pojęcia grafika rastrowa i grafika wektorowa, – zna podstawowe formaty graficzne, – umie zapisać rysu- nek w określonym formacie graficznym, – zapisuje pliki nada- jąc im różne rozsze- rzenia,

– potrafi sprawdzić rozmiar pliku gra-

ficznego.

2. Importowanie grafiki (C3, C5).

Omówienie możli- wości pobierania ob- razów z różnych źró- deł.

Uczeń:

– wie, w jaki sposób pobrać obraz ze skanera, internetu, cyfrowego aparatu fotograficznego, tele- fonu komórkowego, – zapisuje pobrany plik w określonym formacie graficznym, 3. Praca z programem

graficznym GIMP (C1) (C5).

Inne programy do tworzenia grafiki.

Tworzenie kompo- zycji graficznych (C5).

Omówienie elemen- tów okna programu GIMP i funkcji pro- gramu.

Znajomość in- nych programów graficznych.

Uczeń:

– zna elementy okna programu GIMP, – stosuje podstawo- we funkcje progra- mu,

– tworzy rysunki w programie, – wie, jak osiągnąć efekt przenikania fo- tografii.

4. Przetwarzanie obra- zów. Fotomontaż (C5). Dodawanie na- pisów do obrazów.

Animacja tekstu.

Poznanie możliwości związanych z kom- puterowym przetwa- rzaniem obrazów i fotomontażem.

Uczeń:

– wie, na czym pole- ga przetwarzanie ob- razów i fotomontaż,

Skanowanie zdjęć. Omówienie sposobu skanowania zdjęć i obrazów.

– potrafi w progra- mie GIMP dodawać napisy do obrazów, – wie, jak utworzyć na obrazie animowa- ny napis.

5. Tworzenie animacji. Tworzenie animacji przy użyciu edytora grafiki GIMP.

Uczeń:

– wie, na czym pole- ga tworzenie „iluzji ruchu”,

– wie, w jakim pro- gramie można utwo- rzyć prostą animację, – potrafi przygoto- wać rysunki do ko- lejnych klatek skła- dających się na animację obrazka, – wie, jak zapisać oraz jak odtworzyć animację obrazka.

6. Publikowanie wła- snych zdjęć w inter- necie.

Publikowanie w ser- wisach interneto- wych własnych zdjęć.

Uczeń:

– wie, na czym pole- ga rejestrowanie i logowanie w serwi- sach internetowych, – umie publikować w serwisach interne- towych własne zdję- cia,

– podczas publiko- wania zdjęć i obra- zów przestrzega prawa autorskiego oraz regulaminu

serwisu.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 umiejętność praktycznego używania różnych formatów graficz- nych stosownie do przeznaczenia pliku graficznego;

 umiejętność optymalnego wykorzystania narzędzi programu graficznego;

 umiejętność importowania grafiki;

 tworzenie kompozycji graficznych, fotomontażu;

 wykonanie projektu „Wakacyjne wspomnienia” z zastosowa- niem efektu przenikania fotografii w programie GIMP;

 wykonanie projektu „Pocztówka z wakacji” w formie fotomon- tażu z napisem w programie GIMP;

 wykonanie elektronicznej fotografii z wakacji z animowanym napisem;

 Tworzenie animacji;

 Umiejętność publikowania własnych zdjęć w serwisach interne- towych.

Uwaga

Uczniowie zapisują pliki graficzne w różnych formatach, pro- jektują wakacyjne kartki, dodają do nich napisy statyczne i dy- namiczne (animacje tekstu), wykonują fotomontaże, projektują amimowane obrazki. Wykorzystują skaner, gotowe grafiki z in- ternetu, cyfrowego aparatu fotograficznego, telefonu. Warto podczas zajęć zwrócić uwagę, że z prac innych autorów może- my korzystać tylko wtedy, gdy uzyskamy na to zgodę.

4. Praca w edytorze tekstu

(Podstawa programowa: Wyszukiwanie i wykorzystywanie (groma- dzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z różnych źró- deł. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, da- nych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych.) Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Zasady pracy

z dokumentami tekstowymi (C1, C2).

Omówienie podsta- wowych zasad pracy z dokumentami tek- stowymi.

Uczeń:

– zna zasady popraw- nego wpisywania tek- stu i pracy z dokumen- tami tekstowymi.

2. Podstawowe funkcje edytora tekstu (C1).

Edycja tekstu.

Atrybuty czcion- ki. Akapity (C5).

Omówienie okna edytora tekstu.

Omówienie, na czym polegają edycja tek- stu i zmiana atrybu- tów czcionki.

Poznanie pojęcia akapit.

Umiejętność stoso- wania właściwych ustawień strony.

Rozróżnianie rodza- jów kursorów w dokumencie tek- stowym.

Korzystanie z róż- nych zakładek oraz z systemu pomocy.

Uczeń:

– zna elementy okna edytora tekstu oraz ro- dzaje kursorów, – stosuje różne usta- wienia strony, – potrafi wykorzystać w pracy funkcje pro- gramu z różnych zakła- dek,

– zna pojęcia: akapit, interlinia, redagowa- nie, formatowanie.

3. Realizacja projek- tów „Tworzymy gazetkę klasową”

i „Folder o mojej szkole” (C1, C4,

Gromadzenie mate- riału do gazetki kla- sowej.

Poprawne wpisywa- nie tekstu.

Uczeń:

– wie, w jaki sposób zgromadzić materiał do gazetki klasowej, folderu,

C5).

Wpisywanie tek- stu: kolumny, ta- bulatory.

Łączenie tekstu z grafiką

Nagłówek, stopka i numerowanie stron.

Wydruk (C2, C5).

Stosowanie kolumn i tabulatorów.

Umieszczanie w tek- ście obrazków i zdjęć.

Poprawne stosowa- nie nagłówka, stopki, numerowania stron.

Sprawdzanie po- prawności ortogra- ficznej dokumentu.

Umiejętność druko- wania.

– poprawnie wpisuje i formatuje tekst, – umiejętnie stosuje kolumny i tabulatory, – włącza do tekstu zdjęcia i elementy gra- ficzne, stosuje właści- we ich otaczanie, – stosuje kształty i na- pisy WordArt, wstawia nagłówek, stopkę, nu- merację stron, – wie, w jaki sposób wydrukować cały do- kument lub jego wy- brane strony.

4. Tworzenie tabel (C5).

Umiejętność tworze- nia tabel i zestawień.

Stosowanie różnego rodzaju wyrównań w tabeli.

Scalanie komórek, dzielenie ich i ustalanie ich wiel- kości.

Uczeń:

– umie tworzyć tabele o różnej liczbie wierszy i kolumn,

– umie wyrównywać w tabeli tekst

w poziomie i w pionie, – potrafi scalać, dzielić komórki tabeli i ustalać ich wielkości.

5. Wstawianie do dokumentu obiektów: wzo- rów, symboli i dźwięków (C5).

Stosowanie w tekście obiektów: wzorów, symboli i dźwięków.

Uczeń:

– umie wstawiać do tekstu wzory, symbole i dźwięki.

6. Praca

z dokumentem wielostronicowym

—zakładka

Omówienie możli- wości stosowania w dokumentach wie- lostronicowych za-

Uczeń:

– wstawia do doku- mentu zakładkę i hiper- łącze.

i hiperłącze (C5). kładki i hiperłącza.

7. Tworzenie zapro- szenia na imprezę klasową (C1) (C5).

Redagowanie tre- ści.

Łączenie tekstu z grafiką.

Ustawienia stro- ny, rozmieszcze- nie wszystkich elementów na stronie.

Projektowanie grafi- ki oraz redagowanie i formatowanie tek- stu zaproszenia.

Właściwe rozmiesz- czenie wszystkich elementów na stro- nie.

Umiejętność druko- wania opracowanych dokumentów.

Uczeń:

– redaguje treść zapro- szenia,

– łączy treść zaprosze- nia z pasującym tema- tycznie obrazem, – stosuje właściwe dla zaproszenia ustawienia strony,

– drukuje zaprojekto- wane zaproszenie.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 umiejętność stosowania zasad poprawnego pisania tekstów;

 umiejętność praktycznego stosowania różnych możliwości pro- gramowych — zakładek programu, ustawień strony, tabulato- rów, kolumn, tabel;

 umiejętność łączenia tekstu z grafiką;

 realizację projektów.

Uwagi

Uczeń poznaje podstawowe funkcje edytora podczas wykonywa- nia określonych zadań, na przykład pisania życiorysu, redagowa- nia notatki na temat możliwości i zastosowań edytora tekstu itp.

Realizacja projektów „Tworzymy gazetkę klasową” i „Folder o mojej szkole” umożliwia poznanie kolejnych funkcji programu, takich jak tworzenie kolumn, zastosowanie tabulatorów, włączanie

do tekstu elementów graficznych i zdjęć, poprawne stosowanie nagłówka, stopki i numerowania stron, sprawdzanie poprawności ortograficznej dokumentu, drukowanie.

Realizując treści dotyczące tworzenia tabel, uczniowie podczas ćwiczeń praktycznych tworzą „Plan lekcji mojej klasy” oraz tabela- ryczne zestawienie zatytułowane „Moje oceny z poszczególnych przedmiotów”. Podczas projektowania zaproszenia na imprezę klasową doskonalą umiejętności rozmieszczania tekstu na stro- nie, łączenia tekstu z grafiką, drukowania.

5. Multimedia

(Podstawa programowa: Wyszukiwanie i wykorzystywanie (groma- dzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z różnych źró- deł. Współtworzenie zasobów w sieci. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, ani- macji, prezentacji multimedialnych.)

Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Multimedia (C1)

(C2).

Multimedialne pro- gramy edukacyjne.

Przedstawienie poję- cia multimedia.

Zakres pojęcia mul- timedialne źródła in- formacji.

Znaczenie multime- dialnych programów edukacyjnych wspomagających na- ukę i pracę.

Uczeń:

– rozumie pojęcie multimedia, – wie, jakie doku- menty można na- zwać multimedial- nymi,

– dostrzega potrzebę stosowania multime- diów w nauczaniu.

2. Pobieranie informa- cji z różnych źródeł.

Encyklopedie, inter- net (C3, C10).

Omówienie sposo- bów pobierania in- formacji z różnych źródeł.

Uczeń:

– wie, jak pobierać informacje z różnych źródeł,

– dostrzega korzyści płynące z powszech- nego dostępu do in-

formacji.

3. Programy i narzędzia do multimedialnego przekazu (C1, C10).

Praca z programem Windows Movie Maker.

Poznanie narzędzi i programów do mul- timedialnego przeka- zu.

Praca z programem Windows Movie Maker.

Uczeń:

– rozumie pojęcie multimedialny prze- kaz,

– wie, jakie narzę- dzia i programy słu- żą do multimedial- nego przekazu.

4. Nagrywanie i odtwa- rzanie obrazu i dźwięku (C1, C10).

Omówienie sposo- bów nagrywania i odtwarzania obrazów i dźwięków.

Poznanie programów służących do nagry- wania i odtwarzania obrazów i dźwięków.

Uczeń:

– umie nagrywać i odtwarzać dźwięki i obrazy,

– wie, jakie progra- my służą do tego ce- lu.

5. Prezentacje multi- medialne: wstawia- nie nowych slajdów, wprawianie w ruch obiektów na slaj- dach, włączanie gra- fiki, dźwięku (C5).

Podkład muzyczny w prezentacji.

Realizacja jednego spośród projektów (praca w grupach dwuosobowych):

„Moje miasto”, „Or- ganizujemy wy- cieczkę klasową do …”, „Najpięk- niejsze miejsca świa- ta”, „Oferty biura

Omówienie funkcji programu do two- rzenia prezentacji multimedialnych.

Umiejętność tworze- nia prezentacji mul- timedialnych oraz samodzielnego wy- szukiwania, groma- dzenia

i analizowania in- formacji potrzebnych do zaprezentowania danego zagadnienia.

Uczeń:

– zna i stosuje funk- cje programu do tworzenia prezenta- cji multimedialnych, – wyszukuje, gro- madzi, analizuje in- formacje potrzebne do wykorzystania w prezentacji, – włącza do prezen- tacji obrazy, dźwię- ki, ustala przejścia slajdów, chronome- traż,

– potrafi zapisać prezentację.

podróży”.

6. Prezentacje w internecie (C1) (C3) (C7) (C10)

Znaczenie prezenta- cji własnej twórczo- ści w internecie.

Uświadomienie etycznych i praw- nych przesłanek związanych z posza- nowaniem własności intelektualnej in- nych osób oraz z ochroną danych.

Uczeń:

– dostrzega potrzebę autoprezentacji, – szanuje cudzą twórczość, – rozumie etyczne i prawne przesłanki związane

z poszanowaniem własności intelektu- alnej innych osób oraz ochroną da- nych.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 zrozumienie podstawowych pojęć związanych z multimediami;

 umiejętność korzystania z multimedialnych programów eduka- cyjnych wspomagających nauczanie różnych przedmiotów;

 umiejętność tworzenia prezentacji, pobierania informacji po- chodzących z różnych źródeł, nagrywania oraz odtwarzania ob- razu i dźwięku;

 właściwe rozumienie etycznych i prawnych przesłanek związa- nych z poszanowaniem własności intelektualnej innych osób oraz ochroną danych.

Uwagi

Uczniowie, przeglądając edukacyjne programy multimedialne, określają ich znaczenie i oceniają potrzebę ich stosowania w nau- czaniu.

Realizacja projektów umożliwia stworzenie prezentacji multime- dialnej przy wykorzystaniu własnej twórczości graficznej i infor- macji z internetu. Ćwiczone są umiejętności redagowania i forma- towania tekstu oraz wstawiania grafiki i dźwięku.

Tworzenie prezentacji ma służyć zdobyciu podstawowych umie- jętności korzystania z funkcji programu PowerPoint.

Podczas tworzenia multimedialnych dokumentów nauczyciel zwraca uwagę uczniów na różne formy dokumentów o charakte- rze osobistym i oficjalnym. Jednym z ćwiczeń na lekcji może być pisanie listu do kolegi z wklejonym obiektem muzycznym (w celu pokazania takiej możliwości edytora tekstu).

6. Internet i sieci

(Podstawa programowa: Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Wyszu- kiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowanie, prze- twarzanie) informacji z różnych źródeł. Współtworzenie zasobów w sieci. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii infor- macyjno-komunikacyjnych. Wykorzystywanie komputera i techno- logii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowań.) Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Pojęcia internet,

wyszukiwarka, sieć lokalna i globalna, poczta elektronicz- na (C2).

Sieci komputerowe, ich rodzaje

i topologie.

Działanie internetu (C1) (C6).

Praca w sieci lokal- nej i globalnej.

Przedstawienie pojęć internet, wyszukiwar- ka, sieć lokalna i glo- balna, poczta elektro- niczna.

Zaznajomienie z rodzajami sieci komputerowych i ich topologiami.

Praca w sieci lokalnej i globalnej.

Uczeń:

– rozumie podsta- wowe pojęcia zwią- zane z internetem, – umie korzystać z internetu, w tym m.in. odszukać po- trzebne informacje, – zna rodzaje sieci i ich topologie.

2. Usługi internetowe:

strony WWW, poczta elektronicz- na, rozmowy w sie- ci.

Zachowanie bez- pieczeństwa pod- czas rozmów w sie- ci.

Zakładanie konta pocztowego, prze- syłanie wiadomo- ści.

E-nauka, e-praca, e-banki (C3) (C8).

Kształcenie umiejęt- ności korzystania z usług internetowych, w tym zakładania kon- ta pocztowego.

Przesyłanie i odbiera- nie wiadomości.

Uwrażliwienie na za- chowanie bezpieczeń- stwa podczas rozmów w sieci.

Ukazanie możliwości nauki, pracy, dokony- wania operacji ban- kowych oraz zakupów przez internet.

Uczeń:

– zna podstawowe usługi internetowe, – potrafi założyć konto pocztowe, wy- słać i odebrać wia- domość elektronicz- ną,

– wie, na czym pole- ga zachowanie bez- pieczeństwa podczas rozmów w sieci, – rozumie i potrafi wyjaśnić, na czym polegają e-praca, e-nauka, działalność e-banku.

3. Praca grupowa nad projektem „Prezen- tacja mojego regio- nu” — dyskusja na forum z zachowa- niem zasad netykie- ty.

Gromadzenie, se- lekcjonowanie i przetwarzanie in- formacji pochodzą- cych z różnych źró- deł (C1, C3).

Poznanie możliwości uczestniczenia w dys- kusji na forum.

Omówienie zasad ne- tykiety.

Gromadzenie, selek- cjonowanie i przetwa- rzanie informacji po- chodzących z różnych źródeł.

Uczeń:

– umie dołączyć do dyskusji na forum, – zna zasady nety- kiety,

– wie, jak groma- dzić, selekcjonować i przetwarzać infor- macje pochodzące z różnych źródeł.

4. Tworzenie witryny internetowej: pod- stawy tworzenia stron WWW w ję- zyku HTML, znaczniki, grafika na stronach WWW,

Tworzenie klasowej lub szkolnej witryny internetowej.

Opanowanie podstaw tworzenia stron WWW w języku

Uczeń:

– potrafi utworzyć i przesłać na serwer WWW utworzoną przez siebie stronę internetową,

publikacja własnej strony (C3) (C5).

HTML. – wie, na czym pole- ga tworzenie pro- stych stron w języku HTML.

5. Zagrożenia i korzyści wynika- jące z używania in- ternetu (C3) (C4) (C8) (C10).

Uświadomienie za- grożeń i pozytywnych stron korzystania z in- ternetu

Uczeń:

– dostrzega pozy- tywne i negatywne skutki korzystania z internetu,

– wie, w jaki sposób można się ustrzec przed niebezpieczeń- stwami wynikający- mi z pracy w sieci.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 zrozumienie podstawowych pojęć związanych z internetem;

 umiejętność wyszukiwania informacji na stronach WWW i ich wykorzystywania;

 umiejętność zakładania konta pocztowego i przesyłania infor- macji;

 znajomość podstaw HTML;

 umiejętność przesyłania plików za pomocą internetu;

 wykonanie strony WWW;

 umiejętność prowadzenia dyskusji na forum z zachowaniem za- sad netykiety;

 gromadzenie, selekcjonowanie i przetwarzanie informacji po- chodzących z różnych źródeł;

 wiedzę na temat zagrożeń i pozytywnych stron korzystania z in- ternetu.

Uwaga

Uczniowie podczas zajęć powinni poznać różne rodzaje wyszuki- warek, nauczyć się wyszukiwać informacje i korzystać z różnych stron WWW. Tworząc witrynę internetową własnej klasy lub szko- ły, powinni umieścić na niej zdjęcia, opracowane wcześniej w programie graficznym logo szkoły, tła, ozdobne nagłówki.

Omawiając pojęcia e-nauka, e-praca, e-bank, e-zakupy, nau- czyciel powinien posługiwać się konkretnymi przykładami.

7. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym

(Podstawa programowa: Opracowywanie za pomocą komputera ry- sunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezenta- cji multimedialnych. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algo- rytmicznego. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dzie- dzin.)

Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Arkusz kalkulacyj-

ny: adres, komór- ka, formuła (C2).

Przedstawienie podsta- wowych pojęć związa- nych z arkuszem kalku- lacyjnym: adres, komórka, formuła, pa- sek formuły.

Omówienie budowy arkusza.

Uczeń:

– rozumie pojęcia związane z arkuszem kalkulacyjnym, – zna zastosowania arkusza i wypowiada się na ich temat.

2. Edycja danych (C5).

Adresowanie względne, bez- względne i mieszane.

Rozwiązywanie

Umiejętność wprowa- dzania i usuwania da- nych oraz tworzenia ta- bel w arkuszu

kalkulacyjnym.

Przedstawienie i stosowanie w oblicze-

Uczeń:

– wprowadza dane do arkusza,

– wie, w jaki sposób wprowadzić po- prawki,

zadań problemo- wych w arkuszu kalkulacyjnym.

niach adresowania względnego, bez- względnego

i mieszanego. Kopio- wanie formuł.

Umiejętność wykorzy- stania arkusza do pro- stych obliczeń.

– kopiuje i usuwa dane, zmienia krój czcionki i wielkość komórek,

– stosuje

w obliczeniach adre- sowanie względne, bezwzględne i mie- szane,

– wykorzystuje ar- kusz do obliczeń.

3. Realizacja rozpo- czętego w edytorze tekstu projektu do- tyczącego tworze- nia folderu o szkole lub gazet- ki klasowej (C5) (C6), polegająca na kalkulacji kosztów jego wytworzenia.

Stosowanie pro- stych funkcji ma- tematycznych, sta- tystycznych, procentowych.

Wykonywanie obliczeń do rozpoczętego pro- jektu.

Przedstawienie i stosowanie prostych funkcji matematycz- nych, statystycznych, procentowych.

Uczeń:

– stosuje do obliczeń w arkuszu kalkula- cyjnym funkcje ma- tematyczne, staty- styczne, procentowe, – rozwiązuje zadania za pomocą arkusza kalkulacyjnego.

4. Graficzna prezen- tacja danych (C5) (C6).

Formatowanie wy- kresu.

Umiejętność graficznej prezentacji danych za pomocą wykresu Umiejętność wprowa- dzania zmian i popra- wek do wykresu, for- matowanie wykresu.

Uczeń:

– prezentuje dane za pomocą wykresu, – umie formatować wykres.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 zrozumienie podstawowych pojęć związanych z arkuszem kal- kulacyjnym;

 umiejętność wprowadzania i edycji danych;

 umiejętność wykonywania prostych zadań problemowych w arkuszu kalkulacyjnym;

 stosowanie adresowania względnego, bezwzględnego i miesza- nego do rozwiązywania problemów;

 prezentację danych za pomocą wykresu.

Uwaga

Należy dobierać treść zadań do już zrealizowanych projektów, tak aby stanowiły one kontynuację wcześniejszych zagadnień.

8. Bazy danych

(Podstawa programowa: Wyszukiwanie i wykorzystywanie (groma- dzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z różnych źró- deł.)

Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Podstawowe poję-

cia związane z ba- zami danych: pole, rekord, filtrowanie, sortowanie, kwe- renda, raport, for- mularz (C2).

Przykłady różnych rodzajów baz da- nych (C5) (C6).

Przedstawienie pod- stawowych pojęć związanych z baza- mi danych Zastosowanie baz danych w różnych dziedzinach

Uczeń:

– zna podstawowe pojęcia związane z bazami danych, – wie, jakie zastoso- wanie mają bazy da- nych,

– wymienia

i omawia rodzaje baz danych.

2. Wykonywanie ope- racji w utworzonej bazie danych (C3).

Umiejętność wyszu- kiwania, sortowania, filtrowania, zmiany

Uczeń:

– wykonuje podsta- wowe operacje w

Importowanie bazy danych.

danych w bazie.

Importowanie ba- zy danych.

bazie danych, – potrafi zaimporto- wać bazę danych.

3. Tworzenie nowej bazy danych (C5).

Tworzenie kwe- rend, formularzy, raportów.

Umiejętność two- rzenia prostej bazy danych.

Tworzenie kwerend, formularzy, rapor- tów.

Umiejętność wpro- wadzania zmian do istniejącego już for- mularza i raportu.

Wprowadzanie zmian do pól i rekordów formula- rza.

Uczeń:

– umie utworzyć prostą bazę danych, – tworzy proste kwe- rendy,

– potrafi wyko- nać formularz i modyfikować go w widoku projektu, – wykonuje zesta- wienie

w formie raportu.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 zrozumienie podstawowych pojęć związanych z bazami danych;

 wypowiedzi uczniów na temat zastosowania różnych rodzajów baz danych;

 umiejętność wykonywania operacji na utworzonej bazie danych;

 umiejętność tworzenia prostych kwerend;

 umiejętność tworzenia i modyfikacji formularza;

 umiejętność tworzenia zestawienia w formie raportu.

Uwaga

Najpierw przedstawiamy uczniom gotowe bazy danych i na nich wykonujemy proste operacje. Następnie tworzymy własną bazę, na przykład bazę uczniów klasy.

9. Algorytmy

(Podstawa programowa: Rozwiązywanie problemów i podejmowa- nie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algo- rytmicznego. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dzie- dzin.)

Lp. Treści nauczania Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia 1. Pojęcie algorytmu.

Sposoby zapisu algo- rytmów.

Przykłady algoryt- mów służących do rozwiązywania pro- blemów (C2, C6).

Zaznajomienie z pojęciem algo- rytmu.

Rozróżnianie algo- rytmów

i wypowiadanie się na temat sposobów ich zapisu.

Dostrzeganie algo- rytmów

w otoczeniu (przy- kłady).

Uczeń:

– wyjaśnia pojęcie al- gorytmu,

– podaje przykłady al- gorytmicznego roz- wiązywania proble- mów,

– zna sposoby zapisu algorytmów

i wypowiada się na ten temat,

– potrafi przedstawić algorytm w postaci słownej,

– zna rodzaje skrzynek do przedstawiania al- gorytmu za pomocą schematu blokowego.

2. Rodzaje algorytmów (C2): liniowy, z warunkiem, itera- cyjny, rekurencyjny.

Schemat blokowy algorytmu

Omówienie rodza- jów algorytmów wraz

z przykładami.

Przedstawianie al- gorytmów

Uczeń:

– opisuje algorytmy w postaci słownej, – opracowuje listy kroków algorytmów,

z warunkami za- gnieżdżonymi, na przykład wybór naj- większej z trzech liczb.

w postaci słownej, listy kroków i za pomocą schematu blokowego.

Wyjaśnienie na czym polega itera- cja i rekurencja.

– tworzy schematy blokowe algorytmów, – zna rodzaje algoryt- mów i objaśnia je na konkretnych przykła- dach,

– sprawdza popraw- ność algorytmów, przeprowadzając sy- mulację ich działania.

3. Algorytmy porząd- kowania zbioru ele- mentów (C2, C6).

Poznanie sposobów odnajdywania określonych ele- mentów w zbiorze.

Omówienie wybra- nych algorytmów sortowania.

Uczeń:

– wie, jak odnaleźć określone elementy w zbiorze,

– rozumie, na czym polega sortowanie przez wybór, przez wstawianie, przez sca- lanie oraz sortowanie bąbelkowe.

4. Tworzenie algoryt- mów w programie ELI 2.0 (C5, C6).

Umiejętność two- rzenia prostych al- gorytmów w programie ELI 2.0.

Uczeń:

– umie utworzyć pro- ste algorytmy w programie ELI 2.0, – tworzy algorytmy, uruchamia je i spraw- dza poprawność ich działania,

– wprowadza popraw- ki i zapisuje utworzo- ne algorytmy.

5. Środowisko Logo- mocja (C6).

Podstawy progra- mowania w języku

Omówienie grafiki żółwia.

Umiejętność pro- gramowania pro-

Uczeń:

– zna środowisko Lo- gomocja,

– umie wykonać pro-

Logo. Słowa i listy w języku Logo.

Procedury własne.

Tworzenie procedur z parametrem.

stych rysunków w Logo.

Tworzenie proce- dur własnych.

Tworzenie proce- dur z parametrem.

ste rysunki za pomocą grafiki żółwia, – wprowadza popraw- ki, zapisuje efekty swojej pracy, – tworzy procedury własne oraz procedury z parametrem.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 zrozumienie pojęcia algorytm;

 umiejętność algorytmicznego przedstawiania i rozwiązywania problemów;

 umiejętność tworzenia algorytmów za pomocą opisu słownego, listy kroków oraz schematu blokowego;

 rozumienie i stosowanie sortowania przez wybór, przez wsta- wianie, przez scalanie oraz sortowania bąbelkowego;

 umiejętność tworzenia algorytmów w programie Eli 2.0;

 znajomość środowiska Logomocja;

 umiejętność tworzenia prostych rysunków za pomocą grafiki żółwia;

 umiejętność tworzenia procedur własnych oraz procedur z parametrem.

Uwaga

Uczniowie, którzy słabiej sobie radzą z algorytmicznym rozwiązywa- niem problemów oraz z tworzeniem rysunków w Logo, wykonują ćwiczenia z pomocą nauczyciela. Uczniowie zdolniejsi wykonują ćwi- czenia bardziej złożone.

10. Modelowanie i symulacja

(Podstawa programowa: Rozwiązywanie problemów i podejmowa- nie decyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podejścia algo- rytmicznego. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dzie- dzin.)

Lp. Zakres treści nau- czania

Szczegółowe cele Osiągnięcia ucznia

1. Modelowanie a symulacja (C2).

Zastosowanie symu- lacji.

Przedstawienie pojęć modelowanie, symu- lacja.

Omówienie zastoso- wań symulacji w różnych dziedzinach.

Uczeń:

– rozumie pojęcia modelowanie, symu- lacja,

– wie, w jakich dzie- dzinach życia i w jakim celu stosu- je się symulacje.

2. Tworzenie symulacji za pomocą progra- mów użytkowych (C5). Wykorzystanie modeli do symulacji.

Symulacje w fizyce, matematyce, biolo- gii, ekonomii.

Wykorzystanie pro- gramów komputero- wych oraz interak- tywnych map wyszukanych w in- ternecie

do symulacji.

Umiejętność wyko- rzystywania progra- mów komputero- wych oraz

interaktywnych map wyszukanych w in- ternecie

do symulacji.

Umiejętność wyko- rzystywania modeli do symulowania pro- cesów z różnych dziedzin — matema- tyki, fizyki, biologii, ekonomii.

Uczeń:

– potrafi wykorzy- stać znane programy użytkowe

do symulacji, – rozwiązuje zada- nia, opierając się na symulacji, – wykorzystuje do symulacji pro- gramy komputerowe oraz interaktywne mapy wyszukane w internecie.

Metody pomiaru:

Nauczyciel obserwuje i ocenia:

 zrozumienie pojęć modelowanie, symulacja;

 umiejętność tworzenia symulacji za pomocą programów użyt- kowych;

 rozwiązywanie zadań problemowych z zakresu różnych dzie- dzin (np. matematyki, fizyki, biologii, ekonomii) z wykorzysta- niem symulacji;

 wiedzę na temat zastosowań i celowości stosowania symulacji procesów i zjawisk.

Uwaga

Zagadnienia modelowania i symulacji omawiamy na konkretnych przykładach, opierając się na dostępnych programach użytko- wych.

8. Materiał nauczania

Materiał naucz ani a

Tematyka zajęć w dwuletnim cyklu kształcenia Zagadnienie I rok nauki II rok nauki

Budowa i zastosowani e komputera

1. Regulamin szkolnej pra- cowni komputerowej.

Przedmiotowy system oce- niania wiadomości i umiejętności uczniów w zakresie informatyki.

2. Znaczenie komputera we współczesnym świecie.

3. Co to jest informatyka i jakie są aspekty jej rozwo- ju?

4. Na czym polega repre- zentowanie i przetwarzanie informacji przez człowieka i komputer?

5. Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem.

6. Prawo autorskie. Zagad- nienia etyczne i prawne związane z ochroną wła- sności intelektualnej.

7. Budowa komputera.

8. Urządzenia służące do komunikowania się z użytkownikiem. Przygo- towanie zestawu kompute- rowego do pracy.

1. Organizacja pracy na za- jęciach z informatyki.

Przedmiotowy system oce- niania wiadomości i umiejętności uczniów z zakresu informatyki.

2. Zagrożenia i korzyści wynikające ze stosowania komputerów

i powszechnego dostępu do informacji.

System ope- racyjny

9. Systemy operacyjne.

Okna w Windows. Pulpit, ikony pulpitu.

10. Podstawowe operacje na plikach i folderach.

11. Zarządzanie danymi.

Kompresja i dekompresja danych.

3. Jak zadbać o bezpie- czeństwo komputera i da- nych?

4. Rozwiązywanie proble- mów, czyli jak korzystać z pomocy i obsługi technicz- nej.

12. Rodzaje plików. Atry- buty plików. Wyszukiwa- nie lików i folderów w sys- temie.

13. Ochrona przed wirusa- mi komputerowymi.

Podstawy grafiki

14. Importowanie grafiki.

Praca z programem gra- ficznym GIMP.

15. Projekt „Wakacyjne wspomnienia”, czyli jak utworzyć oryginalną kom- pozycję w programie GIMP z efektem przenikania foto- grafii.

16. Projekt „Pocztówka z wakacji”, czyli jak wyko- nać w programie GIMP fo- tomontaż z napisem?

17. Publikowanie własnych zdjęć w internecie.

5. Rodzaje grafiki. Pod- stawowe formaty graficz- ne.

6. Elektroniczna fotka z wakacji z animowanym napisem.

7. Tworzenie animacji.

Praca w edytorze tekstu

18. Edytor tekstu — wpro- wadzenie. Zasady pracy z edytorem tekstu.

19. Edycja tekstu. Atrybuty czcionki. Akapity.

20. Wstawianie symboli do tekstu. Tworzenie tabel.

21. Realizacja projektu

„Tworzymy gazetkę klaso- wą”. Kolumny i tabulatory.

22. Ciąg dalszy projektu — łączenie tekstu z grafiką, nagłówek i stopka, nume- rowanie stron, wydruk.

8. Wstawianie

do dokumentu obiektów:

wzorów, symboli i dźwię- ków.

9. Praca z dokumentem wielostronicowym — zakładka i hiperłącze.

10 i 11. Realizacja projektu

„Folder o mojej szkole”.

Układ strony, kolumny, łą- czenie tekstu z grafiką, sprawdzanie pisowni, wy- druk.

12. Projektujemy zapro- szenie na imprezę klasową.

Ustawienia strony, reda- gowanie treści, łączenie tekstu z grafiką, rozmiesz- czenie całości na stronie.

Multimedia 23. Formy prezentacji w internecie. Multimedial- ne programy edukacyjne.

Praca z programem eduka- cyjnym. Pobieranie infor- macji z różnych źródeł. En- cyklopedie, internet.

24 i 25. Programy i narzę- dzia do przekazu multime- dialnego. Praca z progra- mem Windows Movie Maker.

13. Nagrywanie i odtwa- rzanie obrazu i dźwięku.

14. Prezentacje multi- medialne — zasady pracy z programem PowerPoint.

15 i 16. Realizacja projektu do wyboru (praca

w grupach dwuoso- bowych): „Organizujemy wycieczkę klasową do …”,

„Moje miasto”, „Najpięk- niejsze miejsca świata”,

„Oferty biura podróży”.

Wstawianie nowych slaj- dów, animacje obiektów, przejścia między slajdami, dźwięki. Pokaz wykona- nych prezentacji.

Internet i sieci

26. Sieci komputerowe.

Rodzaje sieci, topologie, protokoły transmisji da- nych w sieciach. Internet jako sieć rozległa WAN.

Praca w sieci lokalnej i globalnej.

27. Jak zachować bezpie- czeństwo podczas rozmów w sieci? Zagrożenia i korzyści wynikające z ko- rzystania z internetu.

28. Tworzenie dokumentu tekstowego na podstawie informacji z internetu. Ko- piowanie, wklejanie i for- matowanie tekstu i obrazów.

17. Usługi internetowe.

Zakładanie konta poczto- wego. Przesyłanie i odbieranie wiadomości.

18. Praca grupowa nad projektem „Prezentacja mojego regionu”. Dyskusja na forum z zachowaniem zasad netykiety.

19 i 20. „Prezentacja mo- jego regionu”  groma- dzenie, selekcjonowanie i przetwarzanie informacji pochodzących z różnych źródeł.

21 i 22. Projektowanie kla- sowej lub szkolnej witryny internetowej. Podstawy HTML, grafika i muzyka na stronie.

Obliczenia w arkuszu kalkulacyj- nym

29. Arkusz kalkulacyjny — podstawowe pojęcia. Bu- dowa arkusza, edycja da- nych, tworzenie tabel.

30. Rozwiązywanie zadań problemowych w arkuszu kalkulacyjnym. Adresowa- nie względne.

31. Rozwiązywanie w arkuszu zadań z zakresu różnych przedmiotów z zastosowaniem adreso- wania względnego, bez- względnego i mieszanego.

32. Podstawy tworzenia wykresów w arkuszu kalku- lacyjnym. Formatowanie

23. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym — kalkulacja kosztów wy- tworzenia gazetki klaso- wej, folderu, kosztów wy- cieczki klasowej

(kontynuacja rozpoczętych w edytorze tekstu projek- tów).

24 i 25. Rozwiązywanie w arkuszu kalkulacyjnym zadań problemowych z zastosowaniem funkcji matematycznych i staty- stycznych LICZ, LICZ.JEŻELI,

ILE.NIEPUSTYCH itp.

danych wykresu.

Bazy danych 33. Bazy danych — pod- stawowe pojęcia. Wykony- wanie operacji w gotowej bazie danych.

26. Importowanie bazy da- nych. Tworzenie bazy da- nych uczniów klasy.

27. Kwerendy, czyli two- rzenie zapytań do utwo- rzonej bazy danych.

28. Tworzenie formularzy i raportów (zagadnienie dodatkowe).

Algorytmy 34. Pojęcie algorytmu. Ro- dzaje i sposoby zapisywania algorytmów. Przykłady wy- korzystania algorytmów do rozwiązywania zadań.

35. Algorytmiczne rozwią- zywanie problemów w arkuszu kalkulacyjnym.

29. Algorytmy porządko- wania zbioru elementów.

30. Tworzenie algorytmów w programie ELI 2.0 i analizowanie ich działa- nia.

31. Środowisko Logomo- cja. Programowanie pro- stych rysunków w Logo.

Procedury pierwotne. Sło- wa i listy w Logo.

32. Tworzenie własnych procedur — procedury własne w Logo.

33. Tworzenie procedur z parametrem.