W. Kamiński, S. Garlicki
Pytania i odpowiedzi prawne
Palestra 9/3(87), 49-50
1965
PVn/Vf4
I
O D P O W I E D Z I R H A W M E
P Y T A N I E :
K o m u p r z y s ł u g u j e r o s z c z e n i e o w y p ł a t ę z a l e g ł e g o z a s i ł k u c h o r o b o w e g o n a l e ż n e g o z m a r ł e m u p r a c o w n i k o w i ?
A d m in istra c ja ubezpieczeniow a je s t z d a n ia , że roszczenie to p rz y słu g u je osobom w ym ien io n y m w a rt. 108 ust. 2 lu b w a r t. 112 ust. 3 u sta w y o ubezpieczeniu spo łecznym z 1933 r., n ie u m ie je d n a k bliżej u za sa d n ić tego poglądu.
O sobiście uw ażam , że roszczenie, o k tó ry m m ow a, p rz y słu g u je sp ad k o b ierco m zm arłego p rac o w n ik a.
Z aleg ły zasiłek ch orobow y (n am iastk a w y n ag ro d ze n ia za p ra c ę ) w chodzi m oim zd a n ie m w sk ła d sp a d k u po zm a rły m p rac o w n ik u . N ie zachodzi w y ją te k od ogól n y ch re g u ł dziedziczenia (art. 1 § 2 zd. 2 pr. sp a d k . lu b a rt. 922 § 2 k.c.), gdyż b r a k je st przep isu , k tó ry by o k reśla ł osoby u p ra w io n e d o ż ą d an ia w y p ła ty za le głego z a siłk u chorobow ego. P rz ep ise m ta k im n ie je s t a r t. 108 u st. 2 ust. z 1933 r., skoro dotyczy on z a siłk u pogrzebow ego, a n ie chorobow ego. N ie m a t u też za sto so w an ia a rt. 112 ust. 2, sk o ro w sk a z u je on ty lk o osoby u p ra w n io n e do św iadczeń w ym ien io n y ch w a r t. 110, te n o sta tn i zaś p rze p is dotyczy zu p e łn ie in n y c h za g ad nień , a zaleg ły m i za siłk a m i chorobow ym i w ogóle się n ie za jm u je.
adw . W. K a m iń s k i
O D P O W I E D Z :
U p ra w ien ia d o św iad czeń p o z m arły m p ra c o w n ik u reg u lo w a ły 2 p rze p isy u s ta w y z dn. 28.III.1&33 r. o ubezp. społ. (Dz. U. N r 51, poz. 396): a rt. 108 te j u sta w y n o rm o w ał u p ra w n ie n ia do o trzy m an ia za siłk u pogrzebow ego, a a rt. 182 n o rm o w ał u p ra w n ie n ia d o n ie zrealizo w an y ch św iadczeń p ien iężn y ch z ubezpieczenia w y padkow ego i ubezpieczenia em ery taln eg o robotniczego. W ubezpieczeniu e m e ry ta l n y m praco w n ik ó w um ysłow ych n o rm o w ał to za g ad n ie n ie a r t. 126 rozp. P rez. Rz. z d n . 24.XI.1927 r. (Dz. U. N r 106, poz. 111).
Z chw ilą w ejścia w życie d e k re tu z dn. 25.VI.1!954 r. o pow szechnym z a o p a
trz e n iu em e ry ta ln y m (tek st je d n o lity : Dz. U. z 1958 r. N r 23, poz. 97) p rz e p isy do tyczące św iadczeń ren to w y c h , a w ięc m .in. a rt. 182 u sta w y o ubezp. społ. z 28.111. 1933 r. oraz a r t. 126 rozp. P rez. Rz. z 24.XI.1927 r., u tr a c iły m oc obow iązującą, ta k że w z a k resie św iadczeń u n o rm o w an y ch ty m d e k re te m om aw ian e zag ad n ien ie r e g u lu je a rt. 22 d e k re tu , k tó ry w p ro w ad za szczególny k rą g osób upraw n io n y ch do o trzy m an ia św iadczeń ren to w y c h p rz y p a d a ją c y c h zm arłe m u pracow nikow i. P rz e p is pow yższy, ja k o p rze p is szczególny, w yłączy ł sta so w an ie p rzep isó w p ra w a sp a d kowego.
W sto su n k u zaś do zasiłk ó w z ubezpieczenia n a w y p ad e k choroby i m a cie rz y ń stw a (art. 95 u sta w y o ubezp. społ.) b r a k jak ieg o k o lw iek p rze p isu szczególnego, k tó ry b y norm o w ał u p ra w n ie n ia do o trz y m a n ia po śm ierci ubezpieczonego p rz y p a d a ją c y c h m u, a n ie zre aliz o w an y c h przez niego zasiłków .
Z ak ład U bezpieczeń S połecznych w w ydanej w 1958 r. in s tru k c ji dla zakładów p ra c y w przedm iocie zasiłków z ubezpieczenia n a w y p a d e k ch oroby i m a cie rz y ń stw a (in stru k c ję tę o trzy m ały w sw oim czasie za k ła d y p racy) w p u n k cie 54 na str. 4 — P a le s tr a
50 N aczelna Rada A dw okacka N r 3 (87)
26 u n o rm o w ał to zag ad n ien ie ta k , ja k to czynił dla św iadczeń ren to w y c h uchy lo n y a rt. 182 u sta w y o ubezp. społ. Z godnie z tą in s tru k c ją , w ra z ie śm ierci u p ra w n io nego d o św iadczeń p ieniężnych nie zrealizow ane jego p ra w a , k tó re nie u s ta ły p rzez p rz e d a w n ie n ie , przech o d zą n a pozostałego p rz y życiu m ałżonka, a jeżeli te n n ie żyje, to n a dzieci, w ra z ie zaś ich b ra k u — k o lejn o : n a w nuków , k tó rz y pozo sta w a li n a w yłączn y m u trz y m a n iu zm arłego, n a rodziców , n a dziadków , n a w nuków , k tó rz y n ie pozostaw ali n a w y łąc zn y m u trz y m a n iu zm arłego, w reszcie n a ro d ze ń stw o.
In s tr u k c ja ta je s t je d y n ie p o leceniem odpow iedniego p o stęp o w an ia, w y d an y m p rzez ZU S podległym sobie placów kom , nie m a ona n a to m ia st c h a ra k te ru n o rm y p ra w n e j i n ie m oże być u z n a n a za w iąż ąc ą o so b y trzecie.
T rz eb a stw ierdzić, że pow yższe p o sta n o w ien ie in s tru k c ji n ie z n a jd u je o p arcia w obo w iązu jący ch p rze p isac h .
S tosow anie przez analo g ię p rze p isó w dotyczących św iadczeń ren to w y c h czy z a siłk ó w pogrzebow ych n ie w y d a je się słuszne, skoro nie zachodzi p o trz e b a analo g ii, w b ra k u bow iem n o rm y szczególnej n ie p o w sta je żad n a lu k a w p rze p isac h , gdyż w y p e łn ia ją ją p rz e p isy p ra w a cyw ilnego. W p ra w d z ie p ra w o do za siłk u chorobo w ego je s t p ra w e m osobistym i w ygasa ze śm ierc:ą u p raw nionego, co w y n ik a z isto ty tego p ra w a , je d n a k ż e o d m ie n n ie p rz e d sta w ia się u p ra w n ie n ie do za sił ków n ależ n y ch ubezpieczonem u za jego życie i przez niego nie zrealizo w an y ch . To u p ra w n ie n ie stan o w i w arto ść m a ją tk o w ą i przechodzi ze śm iercią u p raw nionego — w b r a k u p rzep isó w szczególnych — n a jego spad k o b iercó w zgodnie z a rt. 922 k.c.
P o d o b n ie rzecz się p rz e d sta w ia z p ra w e m p ra c o w n ik a do u rlc p u . P ra w o to m a c h a r a k te r osobisty i n ie w chodzi do sp ad k u . Jeżeli je d n a k praco w n ik o w i ju ż przed jego śm iercią p rzy p a d ło św iadczenie p ien iężn e z ty tu łu n ie w yk o rzy stan eg o u rlo p u (ekw iw alent), to ta k ie św iadczenie ja k o w a rto ść m a ją tk o w a w chodzi do sp a d k u (orzeczenie S ąd u N ajw yższego z dn. 8.1.1955 r. I CR 2104/51, OSN 65/56).
S ądzę w :ęc, że m ożna sk u te cz n ie b ro n ić p o g lą d u p rze d staw io n e g o w sfo rm u ło w a n y m p y ta n iu .
adw . S . G arlicki
N + C Z E L H I A R 4 0 4 / I O H O M C K 4
A. Uchwały Prezydium NRA
1. PROTEST PRZECIWKO PRZEDAWNIENIU ŚCIGANIA HITLEROWSKICH ZBRODNIARZY WOJENNYCH
(u ch w ała P re z y d iu m N aczelnej R ad y A dw okackiej z d n ia 25.11.1955 r.)
