• Nie Znaleziono Wyników

Święto to powstało w Ameryce w 1886 roku. W Polsce zostało przyjęte dopiero w 1950 roku.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Święto to powstało w Ameryce w 1886 roku. W Polsce zostało przyjęte dopiero w 1950 roku."

Copied!
33
0
0

Pełen tekst

(1)

1 maja - Święto Pracy

Chociaż nazwa na to nie wskazuje, w ten dzień się nie pracuje;)

Święto to powstało w Ameryce w 1886 roku. W Polsce zostało przyjęte dopiero w 1950 roku.

2 maja - Święto Flagi

Flaga to jeden z najważniejszych symboli naszego kraju.

Biały kolor symbolizuje czystość, a czerwony walkę i męstwo.

3 maja - Święto Konstytucji 3 maja

To właśnie tego dnia, w 1791 roku, została uchwalona polska konstytucja. Byliśmy drugim krajem na świecie, a pierwszym w Europie, które miało swoją konstytucję. Została ona uchwalona za rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego, ostatniego króla Polski.

Polska konstytucja właściwie nie zmieniła się w ogóle od czasu uchwalenia. Rząd nie może dawać ustaw albo reform, jeśli są niezgodne z konstytucją. Rząd nie może też zmieniać konstytucji.

(2)

PSYCHOLOGIEM SZKOLNYM

- Kto to jest psycholog, z jakimi problemami można się do Pani zgłosić?

Psycholog szkolny, to osoba, z którą można porozmawiać o swoich problemach, uczuciach, zmartwieniach. Spotkanie z psychologiem daje szansę na rozszyfrowanie własnych emocji, motywacji lub niezrozumiałych zachowań. Celem spotkań może być znalezienie metody na zmianę sposobu działania, który jest niekorzystny lub po prostu podzielenie się swoimi emocjami z osobą, która nas słucha, ale nie ocenia.

Zgłaszają się do mnie uczniowie, którzy np. źle czują się w swojej klasie, mają trudności z nauką lub martwią się sytuacją w swoim domu. Zdarza się, że ktoś jest bardzo nieśmiały i sobie z tym nie radzi, ktoś ma problem ze złością i wybuchowością, a jeszcze inna osoba ma trudności w relacjach z kolegami, koleżankami. Rozmowa z psychologiem pomaga znaleźć sposoby na rozwiązanie tych problemów. Samo porozmawianie o zmartwieniu może przynieść ulgę. Zdarza się też, że trafiają do mnie uczniowie wysłani przez nauczyciela, który widzi jakąś trudność. Jeśli np. uczeń bardzo utrudnia prowadzenie lekcji, to właśnie ja jestem osobą, która może pomóc zastanowić się, o co chodzi, dlaczego tak się dzieje, co zrobić, aby tak się nie działo.

Pracuję również z uczniami, którzy gorzej sobie radzą ze stresem podczas sprawdzianów i prezentacji.

- Jak ósmoklasiści mogą sobie poradzić ze stresem związanym z nadchodzącymi egzaminami, jakie są sposoby?

- Przyjrzyjmy się bliżej temu jaki, tryb życia prowadzi ósmoklasista. W czasie nauki zdalnej warto mieć konkretny plan dnia, w którym jest czas na naukę, czas dla rodziny i na odpoczynek. Ta wskazówka dotyczy oczywiście wszystkich uczniów, chociaż to ósmoklasiści są w tej chwili najbardziej narażeni na stres. O co przede wszystkim zadbać:

1. Ruch. Bycie w ruchu to naturalny stan dzieci i nastolatków. To, że teraz spędzacie bardzo dużo czasu przed ekranami komputerów, ogranicza wasz organizm, utrudnia mu normalne, zdrowe funkcjonowanie. Dlatego szczególnie w pandemii musimy dbać o ruch, np. intensywny spacer czy jazdę na rowerze. Gdy dotlenimy mózg na spacerze, to będziemy lepiej zapamiętywać treści, których się uczymy. Ruch wpływa też na nasze samopoczucie – po prostu mamy więcej energii, jesteśmy pogodniejsi.

Nie bez przyczyny mówi się „w zdrowym ciele, zdrowy duch”.

2. Sen. Sen jest równie ważny. W związku z nauczaniem zdalnym, czasami uczniom trochę rozregulowuje się rytm dobowy. To znaczy, że np. chodzą później spać, bo mogą później wstać, skoro nie trzeba dojeżdżać do szkoły. Pora pójścia spać często się przesuwa coraz dalej, a godzina rozpoczęcia lekcji nie zmienia się. Jeśli zarywamy

(3)

noce, to nie tylko jesteśmy niewyspani, mamy zdezorganizowany cały dzień, ale również dużo gorzej pracuje nasz umysł. Trudniej nam się skupić i uczyć.

3. Dieta. Zdrowa dieta ma wpływ na kondycję umysłową i fizyczną. Dobre odżywianie zapewnia właściwy poziom energii, pomaga w utrzymaniu koncentracji uwagi, daje siły do działania.

- Co jest ważne w zorganizowaniu nauki?

Ważne, aby nie zostawiać nauki i prac domowych na ostatnią chwilę. Teraz jesteśmy tuż przed egzaminami, więc myślę, że nasi ósmoklasiści mają już prawie wszystko opanowane. Gdy zostawiamy uczenie się albo pisanie prac na ostatni moment, to zazwyczaj jesteśmy trochę zestresowani. Prace mogą być wówczas gorsze, ponieważ mamy mniej czasu. Piszemy je nie tak dobrze, jak byśmy mogli. Poza tym sytuacja, w której przez wiele dni „wisi” nad nami coś do zrobienia, to jest duży dyskomfort. Nikt tego nie lubi - ani dzieci ani dorośli.

- Z egzaminami zawsze łączy się stres.

Gdy mówimy o stresie egzaminacyjnym, ważne jest nasze nastawienie. Jeżeli powtarzamy sobie „będzie źle, nie zdam tego egzaminu, nie dostanę się do wymarzonej szkoły”, to uruchamiamy w głowie czarny scenariusz i niestety mamy większe szanse, że się on spełni. Zachęcam do „dyskutowania” ze swoimi myślami.

Jeśli pierwszą myślą jest: „na pewno nie dam rady”, to trzeba tę myśl wychwycić i przeprowadzić z nią „dyskusję”: „tak, boję się, ale włożyłam wiele wysiłku w naukę, więc powinno mi pójść dobrze”, „przecież mam dobre oceny z tego przedmiotu, już wiele razy się stresowałem, a dobrze mi poszło”. Ważne, żeby nasz uogólniony lęk zastąpić myśleniem o konkretnych rozwiązaniach lub wcześniejszych dobrych doświadczeniach.

Pomocne w walce ze stresem są ćwiczenia oddechowe, ponieważ określony sposób oddychania wprowadza nasz organizm w stan uspokojenia. Kiedy jesteśmy zestresowani, oddech jest szybszy, urywany. Kiedy jesteśmy zrelaksowani oddech jest spokojny, wydłużony. Warto ćwiczyć relaksujące oddychanie, możemy je wykorzystać w każdej trudnej sytuacji: egzamin, trudna rozmowa, prezentacja.

Spróbujcie zrobić takie ćwiczenie:

1. Usiądź prosto z głową w pionie, zamknij oczy, nie zaciskaj zębów.

2. Wciągnij nosem powietrze powoli, spokojnie i tak głęboko jak, to możliwe bez wysiłku.

3. Powoli i spokojnie wypuść powietrze przez nos, skupiając uwagę na brzuchu w okolicy pępka.

4. Zanim znowu wciągniesz powietrze, odlicz powoli w myślach – „jeden, dwa, trzy”

(to pomaga przedłużyć wydech i zapobiega hiperwentylacji).

(4)

nam się udziela. Warto wtedy zastosować nasz uspokajający oddech.

- Czy można pracę z oddechem połączyć z pozytywnym myśleniem?

- Kiedy ćwiczymy oddychanie zmniejszające niepokój, myślimy tylko o oddechu. To oddziela nas od niepokojących myśli. Ćwiczenia relaksacyjne to doraźna pomoc, kiedy odczuwamy stres. Natomiast praca z myślami, to powinien być nasz nawyk. Gdy pojawiają się trudne myśli, warto z nimi „podyskutować”: przyglądać się sytuacji z różnych stron, wymyślać alternatywne wyjścia, przypominać sobie sytuacje, w których sobie poradziliśmy.

Wywiad przeprowadziła Małgosia Król

(5)

Zadaliśmy trzy pytania absolwentkom naszej podstawówki, które obecnie są w 1 klasie liceum, i zdawały egzamin

ósmoklasisty. Przeczytajcie rady od uczennic, prosto z za arkuszu egzaminu!

1. W ubiegłym roku zdawaliście egzamin 8 klasisty, co najbardziej zapamiętaliście z tamtego czasu?

2. Czy macie jakieś rady dla uczniów klas 8 przed zbliżającymi egzaminami?

3. Teraz jesteście w 1 klasie liceum, jaka jest największa różnica pomiędzy podstawówką a liceum?

Anonimowo

1. Z czasu kiedy zdawałam egzamin 8klasisty najbardziej pamiętam przygotowania do niego - powtórki i robienie milionów arkuszy. Szczerze mówiąc samego pisania egzaminu nie pamiętam - najbardziej wrył mi się w pamięć widok sali gimnastycznej ze stolikami, i wszystkich uczniów w galowych strojach.

2. Najprostsza rada - robić jak najwięcej się da arkuszy próbnych, ponieważ pomaga to oswoić się z typami zadań i dobrze przygotować. Poza tym zadania często są bardzo podobne do tych z egzaminów próbnych. Oczywiście trzeba też pamiętać żeby powtórzyć wszystkie lektury, niezależnie czy je się lubi czy nie - nie wiadomo jakie będą na egzaminie.

3. Hmm największą odczuwalna różnica pomiędzy liceum a podstawówka jest to, że trudniej mieć wysokie oceny - progi ocenowe są wyższe. Ale tak naprawdę, nie powiedziałabym że jest jakaś duża różnica - jest to dalej ta sama nauka, tylko poszerzony materiał i oczywiście można było wybrać jakie przedmioty chce się dodatkowo rozszerzać. Można też powiedzieć że jest trudniej, ale to zależy od indywidualnego podejścia do nauki.

Marysia

1. Chyba najbardziej zapadły mi w pamięć różne konkursy kuratoryjne i duży stres z nimi związany i oczywiście same egzaminy. Do obu dużo się przygotowywałam, oprócz samodzielnej nauki, mieliśmy super powtórki z nauczycielami i niesamowicie pomocne zajęcia dodatkowe w weekendy.

2. Przede wszystkim warto zapoznać się z arkuszami egzaminacyjnymi – próbnymi lub z zeszłych lat. Zadania są często bardzo podobne, więc kiedy oswoi się z pewnym typem zagadnień, to na egzaminie będzie łatwiej rozwiązań zadanie i później przenieść odpowiedzi na odpowiednią kartę.

3. Dla mnie największą różnicą są chyba ludzie – chodziłam do Przymierza przez 8 lat i z początku trudno mi było przestawić się na nowych nauczycieli, nowe

przedmioty i nowy budynek szkolny.

(6)

Rozstania, powroty i nowe początki (porządki)

Ksiądz Łukasz Czubla

Dość śmiało zaryzykuję stwierdzenie, że gdyby nieco ponad rok temu ktoś młodym ludziom powiedział, że jeszcze za szkołą zatęsknią, to by tę osobę młodzi ludzie, mówiąc delikatnie, potraktowali z przymrużeniem oka. Dziś zewsząd słychać, że wielu oddałoby wiele, aby wrócić do szkoły, tradycyjnej formy nauczania, gwarnych przerw w gronie koleżanek i kolegów i tętniących życiem korytarzy. Z niecierpliwością wyczekujemy kolejnych decyzji przywracających nam nadzieję na powrót do dobrze nam znanego „życia szkolnego”.

A jednak podświadomie wielu z nas zadaje sobie pytanie; jak to będzie po powrocie? Czy wrócimy do szkoły w dawnym, przedpandemicznym kształcie?

Tego nie wiemy. Czas społecznej izolacji, w której jak mantra powtarzane są nieustannie słowa „obostrzenia”, „lockdown” mocno wpłynęły na nasz sposób myślenia, odczuwania i działania. Niektórzy mówią, że nie będzie już powrotu do czasów sprzed zarazy, jednak bez względu na to, jak będzie, czas najwyższy rozstać się z złudnym przekonaniem, że jesteśmy panami swojego losu, którzy żyją tak, jakby wszystko od nic zależało. Otóż nie; od nas tak naprawdę niewiele zależy. Czas zatem rozstać się z pychą i beztroską życia, które będzie trwało wiecznie, albowiem nie będzie. Zbyt wielu bliskich pożegnaliśmy, aby dalej tak myśleć. Warto rozstać się z wizją życia bardziej dla siebie, a mniej dla innych; także po to, żeby nie żałować straconych chwil, które moglibyśmy z nimi dzielić. Do listy rozstań zaliczyłbym także pogoń za marzeniami nie do zrealizowania. Nie każde marzenie da się zrealizować. Warto skupić się na tych, które są w zasięgu naszych możliwości i im poświęcić czas, wysiłek i uwagę; to pewniejsza droga do uniknięcia frustracji i zniechęcenia. Takie „rozstania” nie muszą być bolesne - wręcz przeciwnie; mogą być inspirujące i mobilizujące do życia charakteryzującego się lepszą jakością.

Do czego warto wrócić? Do bycia wdzięcznym za nawet najdrobniejszy przejaw dobra. Warto wrócić do dawnych obyczajów, które podtrzymywały w nas chęci do życia, działania, zmiany naszej wspólnej rzeczywistości na lepsze. Jednym słowem; warto wrócić do realnego świata. I choć dla wielu z nas pokusa zaistnienia w sieci i świadomość, że tam jest łatwiej kreować rzeczywistość według własnego widzimisię jest nadal bardzo silna, to jednak prawdziwe życie toczy się w prawdziwym świecie. Wirtualna strona naszej rzeczywistości nie zapełni pustki egzystencjalnej, potrzeb duchowych i bliskości drugiego człowieka. Wróćmy zatem do życia pełną parą w prawdziwym świecie, gdzie ludzie nie są ukrytymi awatarami posługującymi się enigmatycznymi nickami, a osobami z krwi i kości, z własnym zdaniem, poglądami, talentami i otwartością na innych.

(7)

Nowy początek (porządek) pomoże nam wprowadzić Ten, który z chaosu potrafił stworzyć harmonię. On z każdej naszej sytuacji wyciągnie maksimum dobra, jeśli tylko Mu na to pozwolimy. Czyż Bóg nie mówi do świata w czasie pandemii; „patrz, oto jestem, czekam, aż zaprosisz mnie do swojego życia”? Czyż On nie jest gotów towarzyszyć nam we wszystkim, co jest dla nas naprawdę dobre?

Dobra nowina brzmi tak; nie musisz czekać na wygaśnięcie pandemii, żeby z Bogiem zacząć na nowo swoje życie; jeśli jeszcze tego nie uczynił(a)eś - zrób to teraz!

Ksiądz Łukasz Czubla

(8)

Koale są zagrożone wyginięciem! Na wolności żyją tylko na wschodzie Australii.

Ich populacja drastycznie spadła poprzez suszę. Żyją w samotności. Koala potrafi zjeść dziennie 1 kilogram liści eukaliptusa. Rzadko piją wodę, ponieważ czerpią ją z liści. W swoich policzkach posiadają specjalne torebki, które służą do przechowywania pokarmu.

Koale mają bardzo mały mózg. Łapy koali mają 5 palców, w tym dwa kciuki.

Żyją od 13 do 18 lat. Koala może ważyć od 4 do 15 kg. Zwierzęta te są w stanie wykonywać długie skoki, aby przenieść się z jednego drzewa na drugie. Największym zagrożeniem dla tych zwierząt są pożary lasu i choroby eukaliptusa, który jest ich głównym pokarmem. Choć mieszkają głównie na drzewach, potrafią też dobrze pływać.

W ciągu dnia śpią na gałęziach. Należą do śpiochów. Ich sen trwa od 16 do 18 godzin dziennie. Koale uaktywniają się nocą, aby zdobyć pokarm. Bywają mylnie kojarzone z niedźwiedziem. W rzeczywistości jest torbaczem z rodziny koalowatych. Na ziemię schodzą

tylko po to, aby zmienić drzewo. Należą do dość powolnych zwierząt, ale są doskonałymi wspinaczami. Górne partie drzew osiągają poprzez mocne objęcie

swoimi nogami pnia.

Gosia Z. 2J

(9)

Jak zrobić własny serwer Minecrafta?

W dzisiejszym artykule napiszę, jak robić własny serwer Minecrafta.

Pobieranie oprogramowania

Aby stworzyć taki właśnie serwer potrzebne będzie program Java SE platform biniary który możesz pobrać stąd.

Kolejnym krokiem jest pobranie oprogramowania serwera.

Aby pobrać oprogramowanie serwera należy wejść na stronę https://www.minecraft.net/pl-pl/download/server/ i nacisnąć przycisk pobierz. Gdy już pobierzemy to oprogramowanie należy

1. Utworzyć folder (najlepiej z nazwą ,,serwer”)

2. Utworzyć w tym folderze plik tekstowy notatnika (.txt) i wkleić tam

Windows - ,,java -Xmx1024M -Xms1024M -jar minecraft_server.1.16.5.jar nogui”

MacOS – java -Xms1G -Xmx1G -jar minecraft_server. 1.16.5.jar nogui Linux - java -Xms1G -Xmx1G -jar minecraft_server. 1.16.5.jar nogui

Plik zapisać z dowolną nazwą, ale z rozszerzeniem .bat

Ten plik powinien być w folderze, który wcześniej stworzyliśmy.

3. To tego samego folderu wklejamy plik, który pobraliśmy wcześniej (Oprogramowanie serwera)

4. Należy 2 razy kliknąć na plik o nazwie server. Tak się powinien nazywać plik, który wcześniej pobieraliśmy.

5. Poczekać ok 20 sek.

6. Należy wejść w plik .txt który się utworzył.

7. Tam należy zmienić eula=false na eula=true i zapisać plik.

8. Znowu klikamy 2 razy na plik o nazwie server. Wtedy powinno nam się (oczywiście po jakimś czasie) wyświetlić takie okno. Jeżeli tak jest doskonale.

1 etap za nami.

(10)

2 etap – konfiguracja serwera

Aby skonfigurować serwer minecraft należy wejść w plik txt. Server i z edytować poszczególne linijki. Jeżeli chcemy tak, to wpisujemy true, jeżeli nie, to false.

generator-settings= - zmienia generator terenu.

op-permission-level= - Domyślnie 4.

resource-pack-hash= -

allow-nether= - czy ma być dostępny Nether true/false.

level-name= - nazwa folderu z poziomem (save).

enable-query= służy do uzyskania informacji o serwerze true/false.

allow-flight= - czy można latać true/false.

announce-player-achievements= - Domyślnie true.

server-port= - port serwera - domyślnie 25565 max-world-size= - Domyślnie 29999984.

level-type= -

enable-rcon= - umożliwia zdalny dostęp do konsoli serwera true/false.

level-seed= - seed świata, jeżeli generujemy nowy świat np. 43489439074.

server-ip= - IP serwera. Jeżeli nie wiesz co tu wpisać to przejdź do następnego etapu.

network-compression-threshold= - domyślnie 256. Zmienia ustawienia kompresji pakietów danych.

max-build-height= - maksymalny limit budowania, domyślnie od wersji 1.2.3 256.

spawn-npcs= - czy mają się pojawiać mieszkańcy wiosek, true/false.

(11)

white-list= - czy ma być włączona white-lista, czyli tylko osoby zapisane w white-list.txt mogą wejść na serwer, true/false. Nie polecam włączać po to tylko dodaje problemy.

spawn-animals= - czy mają się pojawiać zwierzęta true/false.

snooper-enabled= -

online-mode= - pozwala wchodzić na serwery tylko graczom online (z zakupionym minecraftem). UWAGA! Zmiana tej opcji po wygenerowaniu plików, spowoduje, że wygenerują się one ponownie! Co spowoduje, że gracze stracą ekwipunek, poziom doświadczenia, pozycje na której się wylogowali i wiele innych!

resource-pack= -

pvp= - czy ma być włączona walka, czyli PvP.

difficulty= - poziom trudności, 0-Peaceful, 1-Easy, 2-Normal, 3-Hard.

enable-command-block= - Umożliwia działanie blokom poleceń.

player-idle-timeout= - Wyrzuca gracza serwera po określonym czasie. Czas podany jest w minutach.

gamemode= - tryb gry, survival, creative, adventure, spectator

max-players= - maksymalna liczba graczy na serwerze, najlepiej ustawić optymalnie.

max-tick-time= - czas po jakim serwer jest automatycznie wyłączany, gdy pojedynczy tick trwa zbyt długo.

spawn-monsters= - czy mają się pojawiać potwory, jeżeli wyłączone, to na żadnym poziomie trudności nie będą występować potwory.

view-distance= - zasięg rysowania chunków, domyślnie 10.

generate-structures= - czy mają się generować struktury jak np. wioski NPC, lochy, twierdze.

spawn-protection= - Domyślnie 6.

motd= - ang. Message Of The Day, czyli opis naszego serwera.

WAŻNE! Nie zapomnij zapisywać pliku po wprowadzeniu jakiejkolwiek zmiany Etap 3 czyli udostępnianie serwera poza siecią lokalną.

Aby udostępnić serwer poza siecią lokalną (potocznie LAN), należy

1. Pobrać aplikację LogMeIn Hamachi ze strony https://www.vpn.net/.

2. Po pobraniu i zainstalowaniu aplikacji LogMeIn Hamachi wejść jeszcze raz na stronę https://www.vpn.net/ i utworzyć konto, do którego należy się zalogować w aplikacji. Następnie należy wejść w sieć --> utwórz nową sieć i wpisać odpowiednie dane.

(12)

Jeżeli to zrobisz wystarczy, że osoba, z którą chcesz grać pobierze tą aplikację i wybierze

(13)

I wpisze dane, które wcześniej wpisałeś.

Wchodzenie na serwer.

Aby wejść na serwer trzeba

1. W pliku server trzeba odnaleźć linijkę server-ip= i tam po znaku = należy wkleić adres IPv4 z aplikacji LogMeIn Hamachi.

Potem wchodzimy w Minecraftie w tryb wieloosobowy

A następnie wybieramy opcję dodaj serwer. Powinno się wyświetlić takie oto okienko.

(14)

Tam należy wpisać nazwę serwera (dowolna), a następnie wpisać adres IPv4 z LogMeIn Hamachi. Po dwukropku wpisać port, na którym hostowana jest gra (domyślnie to 25565). Ten port znajdziemy w pliku txt. o nazwie server tuż w linijce server-IP

Super! Jesteśmy już w grze. Teraz tylko została nam jedna sprawa. Mianowicie w polu tuż pod Logami i Chatem jest małe okienko do wpisywania komend serwera. Aby zostać operatorem trzeba tylko wpisać komendę op i po spacji nazwa gracza.

(15)

Dzięki temu będziesz mógł używać komend w grze.

Dziękuję za przeczytanie poradnika i pozdrawiam.

QuBI1920

(16)

1) Co to jest: małe, czerwone, trójkątne?

2) Gdzie czwartek jest przed środą?

3) Kilka osób miało za zadanie przeskoczyć ołówek, który leżał na podłodze. Nikt nie zdołał tego zrobić. Dlaczego?

4) Pan i Pani Kowalscy mają sześć córek, a każda z nich ma jednego brata. Ile osób liczy rodzina Kowalskich?

5) Co mówi kat do skazańca?

6) Jak nazywa się płacz małego raka?

7) Zawsze przyjdzie, ale nigdy nie przyjdzie dzisiaj. Co to takiego?

8) Co jest na końcu tęczy?

9) Szły gęsi gęsiego – jedna za drugą. Ile było gęsi?

10) Jeśli troje dzieci i ich trzy psy nie znajdowało się pod parasolem, to jak to się stało, że żadne z nich nie zmokło?

11) W pokoju są 4 kąty i kilka kotów. Każdy z kotów widzi pozostałe koty w trzech pozostałych kątach pokoju. Ile jest kotów?

12) Czy gęś może nazwać się ptakiem?

Odpowiedzi na ostatniej stronie!

(17)

EKO Krzyżówka 1

2 3 4 5 6 7 8 9 10

1. Gatunek najstarszego drzewa w Polsce.

2. Zielony pojemnik na śmieci.

3. Zanieczyszczenie w morzach i jeziorach.

4. Wrzucanie odpadów do poszczególnych pojemników.

5. Zagrożony gatunek Afrykańskiego ssaka.

6. Ekologiczny kolor.

7. Brązowy pojemnik na śmieci.

8. Inaczej ochrona środowiska.

9. Czerwony pojemnik na śmieci.

10. Zagrożony gatunek lemura

Litery w zaznaczonych zielonych polach czytane kolejno utworzą hasło.

(18)

Ania Góral 5G

ŚLAD WĘGLOWY, CZYLI CZARNA STOPA

W tym numerze weźmiemy pod lupę pewien ślad niczym detektywi :) Naszym podejrzanym jest ślad węglowy. Ślad ten nie może nam kojarzyć się pozytywnie! Każdy z nas ten ślad zostawia. Wcale nie chodzi tu o rozmiar buta ;)

Ślad węglowy to taki wskaźnik (miara podawana w tonach, kilogramach), który pomaga pokazać - ile gazów cieplarnianych (szkodliwych) wytwarza człowiek oraz jego wszelkie działalności (przemysł, rolnictwo)? Wyraża się go w tonach lub kilogramach dwutlenku węgla (CO2). Zakres obliczenia śladu węglowego produktu rozpoczyna się od jego produkcji, a kończy na utylizacji. W Internecie możemy znaleźć kalkulator tego śladu i sobie go wyliczyć.

Stąd wiemy - za jaką emisję (produkcję) szkodliwych gazów odpowiada każdy z nas?

Ślad pokazuje skutek (szkodę) dla środowiska naturalnego naszych codziennych działań.

Mierzenie tego śladu ułatwia nam podejmowanie decyzji z myślą o przyrodzie. Jeżeli umiemy policzyć ten ślad i wiemy, że ta wartość jest duża (za duża!), warto to zmienić (zmniejszyć).

W Polsce 1 osoba wytwarza rocznie około 8 ton CO2.

Hodowla zwierząt odpowiada za ogromne emisje gazów cieplarnianych. Gdyby całkowicie usunąć z diety mięso i nabiał, można ograniczyć ślad węglowy o 20%. Planowany jest nawet podatek od mięsa w 2022 roku! Ma on zniechęcić nas do jego spożywania, a to ułatwi zmniejszenie śladu węglowego oraz da duże oszczędności wody.

(19)

Produkcja żywności na bazie roślin powoduje o 50 razy niższą emisję dwutlenku węgla niż produktów mięsnych. Wieprzowina, drób i jaja mają aż 10-krotnie mniejszy ślad węglowy niż wołowina (potrzebuje mnóstwo wody i zostawia duży ślad węglowy). Gdy porównamy źródła białka, to groch jest źródłem o marginalnym śladzie węglowym (lepszym są tylko orzechy). To, co najzdrowsze dla nas jest jednocześnie najkorzystniejsze dla środowiska!

Żywność marnowana (wyrzucana) na świecie jest także ogromnym źródłem emisji gazów cieplarnianych. Ślad węglowy wyrzucanej żywności jest niewiele mniejszy niż ten, który wytwarza cały światowy transport (samoloty, samochody i inne pojazdy spalinowe). Na przykład lot samolotem emituje 285 g węgla na kilometr, w porównaniu ze 104 g w przypadku jazdy samochodem i 14 g – pociągiem.

Jak ograniczyć swój ślad węglowy?

· jedzmy produkty lokalne, które nie wymagają transportu (zwłaszcza z innego kontynentu);

· ograniczmy jedzenie mięsa, zwłaszcza wołowiny;

· ograniczmy marnotrawienie żywności;

· w podróży korzystajmy z pociągu zamiast auta (nie korzystajmy z samolotów!);

· dbajmy o swoje ubrania i używajmy ich bardzo długo;

· wymieniajmy się odzieżą, ale jej nie wyrzucajmy;

· ograniczmy ogrzewanie (choćby o 1 st. Celsjusza) i oświetlenie mieszkań i domów;

· bierzmy krótki prysznic;

· segregujmy śmieci (unikajmy wyrzucania styropianu i elektrośmieci!).

Z okazji Światowego Dnia Ziemi (obchodzonego od 1970 roku) musimy sobie zdawać sprawę, że dużą szkodą dla przyrody jest wyrzucanie styropianu (rozkłada się nawet 1 milion lat !!!), elektrośmieci i plastiku (rozkłada się 400-500 lat).

Styropian po wyrzuceniu rozpada się na małe kawałki i dławi zwierzęta, które te kawałki zjadają. Pamiętajmy, że rzucone przez nas śmieci zjadają zwierzęta. Potem cierpią i umierają z naszej winy! Rozkładające się telefony czy baterie są trucizną dla przyrody.

*Drodzy PRZYJACIELE PRZYRODY z okazji Dnia Ziemi (22 kwietnia) pomóżmy naszej Ziemi. Podczas spaceru pozbierajmy śmieci w parku, w lesie czy na łące. Taki spacer połączony ze „śmieciobraniem” wiele znaczy. Małymi krokami możemy posprzątać świat, zwłaszcza ze styropianu, plastiku czy baterii. To uratuje życie wielu organizmom żywym i poprawi nasze życie :)

A już w następnym numerze wytropimy ŚLAD WODNY…

Ania Góral

(20)

Nazwa pochodzi od dwóch indonezyjskich słów: orang – człowiek i hutan – las, co daje nam określenie leśny człowiek. Orangutany, goryle i szympansy należą do rodziny człowiekowatych (Hominidae). Orangutany zamieszkują Sumatrę i Borneo. Są bardzo inteligentne. Potrafią prowadzić analizy typu przyczyna-skutek, planować i rozpoznawać siebie w lustrze. Umieją używać proste narzędzia, które same wykonują. Pan orangutan może być dwa razy większy od pani orangutan. Samiec osiąga 180 cm i waży 120 kg. Samice dorastają do 130 cm i ważą 45 kg. Orangutany żyją do 60 lat. Jedzą przeważnie owoce (np.

figowca). Czasami zjadają liście, owady lub jaja leśnych ptaków.

Liczba orangutanów w ostatnich latach drastycznie spadła. W okresie 1950-2010 borneańskie orangutany zmniejszyły swoją liczebność o ponad 60%, a w latach 2010-2025 przewiduje się dalszy spadek ich liczebności o co najmniej 20%. Przyczyną tego jest wycinka lasów deszczowych przez człowieka. Lasy wycinane są na potrzeby zakładania plantacji olejowca gwinejskiego (palmy olejowej). W zbyt małych fragmentach lasu orangutany cierpią głód z powodu konkurencji o ograniczone zasoby pokarmu.

Kolejną ważną przyczyną spadku liczebności orangutanów jest ich umyślne zabijanie, mimo, że są objęte ochroną prawną. Wszystkie gatunki orangutanów uznane zostały za krytycznie zagrożone wyginięciem. W czerwonej księdze gatunków zagro-żonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody przyznano im najwyższą kategorię zagrożenia (CR).

Kolejnym czynnikiem są wielkie pożary lasów, które w ostatnich latach pojawiają się coraz częściej. Pożary wybuchają co roku w porze suchej, gdy rolnicy i właściciele plantacji celowo palą lasy. Najwięcej pożarów miało miejsce w 2015 roku, kiedy spłonęło ponad 2 miliony hektarów lasów na Sumatrze i Borneo.

Ważną rolę w ochronie orangutanów pełnią międzynarodowe organizacje, ale duże znaczenie mają inicjatywy oddolne. Przykładem jest Klub Ochrony Orangutanów Mai (KOOM). Klubowicze zachęcają do ochrony naszych kuzynów. W tym celu należy unikać oleju palmowego w kuchni i w produktach, które go zawierają. Zachęcam gorąco do przeczytania wywiadu z Mają, który prezentujemy dalej.

Źródło: (1) Węgiel A., Węgiel J. 2018. Zagrożenia i problemy ochrony orangutanów w lasach Borneo i Suma-try Przegląd Leśniczy 10: 24-27; (2) https://www.national-geographic.pl/artykul/orangutan-borneanski-wystepowanie-pozywienie-i-cieka- wostki-jak-wygladaja-zagrozenia-i-ochrona-gatunku

Ania Góral 5G

(21)

Razem uratujemy świat!

Majka Mulak jest założycielką Klubu Ochrony Orangutanów oraz autorką książki, w której pokazuje - co każdy z nas może zrobić dla ich ochrony? Chce uratować świat, choć ma dopiero 11 lat. Kiedy dowiedziała się, o wycince lasów deszczowych i tragicznym losie orangutanów, postanowiła działać. Lasy są wycinane po to, aby na ich miejscu posadzić palmy na olej palmowy. Obiecała sobie nie jeść i nie kupować produktów zawierających olej palmowy.

Kiedy dowiedziałam się, że w ciągu kilku lat te zwierzęta mogą wyginąć, zrobiło mi się smutno. A wszystko za sprawą oleju palmowego. Czy wiecie, że znajdziecie go w czekoladzie, batonach, krakersach, mrożonkach i ... kosmetykach? Ja nie wiedziałam. I nie wiedziałam, że przez niego cierpią zwierzęta. Dlatego założyłam Klub Ochrony Orangutanów (KOOM). Kiedy ktoś nam mówi, że nic nie możemy zrobić, nie wierzcie mu. Bo razem uratujemy świat. To co, przyłączycie się do klubu? #klubochronyoranguta-nówmajki;

#majamulak

https://www.facebook.com/hashtag/klubochronyorangutan%C3%B3wmajki

Czy wiecie, że orangutany to nasi kuzyni?

To nie jest żart! Ręce mają podobne do nas, tylko trochę bardziej owłosione, ale przytulają się tak samo jak ludzie. Tak samo nie lubią moknąć na deszczu, dlatego robią parasolki z wielkich liści. I wydymają usta jak my, gdy się na kogoś obrazimy.

Maja została zaproszona do udziału w GreenMe Sempo - projektu społecznego w ramach olimpiady Zwolnieni z Teorii, którego celem jest propagowanie edukacji proekologcznej wśród dzieci i młodzieży w sposób interaktywny i innowacyjny.

WAŻNE! Olej palmowy pozbawiony jest zapachu, ma gładką konsystencję. Dlatego jest wykorzystywany przy produkcji: margaryn, słodyczy, czekolady, kremu czekoladowego (który często mamy w polskich domach!), lodów czy produktów cukierniczych. Ponadto, olej palmowy znajduje się w gotowych produktach w proszku, np. budyniach i produktach wysokoprzetworzonych, takich jak chipsy, paluszki, krakersy i inne słone przekąski.

Stosowany jest do wytwarzania: mydeł, kosmetyków i świec.

Ania Góral 5G

(22)

Ania: Maju, kiedy pierwszy raz zainteresowałaś się ekologią? Co było impulsem?

Maja: Nie pamiętam, kiedy to było dokładnie, ale w domu zawsze zwracaliśmy uwagę na segregację śmieci, oszczędzanie wody i zawsze dbaliśmy o zwierzęta. Jednak najważniejszym impulsem był artykuł, który mi przeczytała moja mama 2,5 roku temu o problemie oleju palmowego i tym, jak zagrożone są orangutany.

Ania: Jakie sukcesy do tej pory odniósł do tej pory Klub Ochrony Orangutanów Majki?

Maja: Dzięki popularności, jaką zyskał KOOM przez zainteresowanie mediów, a także książce tysiące osób dowiedziało się ode mnie o tym, że olej palmowy jest bardzo szkodliwy dla nas i dla środowiska naturalnego. Udało mi się też zainspirować kilka firm, by przestały używać tego składnika, m.in. piekarnie „Putka” działające w województwie mazowieckim.

Ania: W której części świata spożycie oleju palmowego jest największe? Czy planujesz tam dotrzeć ze swoim apelem i klubem KOOM za pomocą Internetu?

Maja: Nie wiem, nie znam takich danych. Na razie jest dużo do zrobienia w Polsce.

Ania: Czy przewidujesz dotarcie ze swoją książką do czytelników w innych krajach?

Maja: Nie myślałam o tym, na razie działam tylko u nas. Wciąż jest dużo nieświadomych osób.

Ania: Czy masz pomysły na kolejne kampanie społeczne?

Maja: W ramach KOOM na razie zajmuje się też ogólnym promowaniem ekologii i opowiadam nie tylko o problemie oleju palmowego, ale też o tym, jak w każdy inny sposób dbać o środowisko i dlaczego powinniśmy to robić.

Ania: Jakie masz hobby?

Maja: Uwielbiam śpiewać i grać w Robloxa z przyjaciółmi, jestem też Potterheadem.

Ania: Kim chciałabyś zostać z zawodu jak będziesz dorosła?

Maja: Myślę o tym, żeby zostać lekarzem.

Ania: Jakie wyzwania stawiasz sobie z okazji Światowego Dnia Ziemi?

Maja: Planuję, jak co roku, że pójdę do lasu i pozbieram wszystkie napotkane śmieci.

Mam nadzieję, że Maja zainspirowała nas wszystkich do bojkotu oleju palmowego w każdej postaci. Orangutany są dla nas najważniejsze! Czytajmy etykiety podczas zakupów.

OLEJ SZKODZI ZDROWIU LUDZI. JEST PRZYCZYNĄ ŚMIERCI ORANGUTANÓW.

URATUJMY JE RAZEM! NIE KUPUJMY PRODUKTÓW, KTÓRE ZAWIERAJĄ TEN OLEJ.

Serdeczne podziękowania za pomoc w realizacji wywiadu kieruję do Pani Julity Gredeckiej.

Ania Góral 5G

(23)

Te książki poleca Wam 6a!

Na lekcji rozmawialiśmy o tym, jaką książkę wybrać jako lekturę dodatkową. Powstała z tego dość ciekawa lista bestsellerów 6a.

książkę proponuje Wam...

Tytuł i autor książki

Kilka słów o książce Zdjęcie okładki

Łucja Anne Goscinny,

“Lukrecja”

To “damskie” wydanie “Mikołajka”

opowiada o dziewczynie i jej historiach. Pojawiają się tam małe konflikty rodzinne.

Hania K. Zbigniew Nienacki,

“Wyspa Złoczyńców”

Moja siostra powiedziała mi, że to jest bardzo ciekawa książka.

Zaczęłam ją czytać i jest bardzo wciągająca. Jest to też (chyba) forma kryminału dla dzieci. Nie jest strasznie gruba i szybko się ją czyta (mało tekstu na stronie).

Tymoteusz i Krzysztof

Rick Riordan, seria “Percy Jackson i bogowie olimpijscy”,

“Złodziej pioruna”

Z książki można dowiedzieć się wiele o mitologii greckiej. Jest to ciekawa książka, szczególnie dla osób, które lubią: potwory, walki, mitologię.

Adam G. Roberto Santiago,

“Najfutbolniejs i. Tajemnica magicznego obelisku”

Książka detektywistyczna.

Wciąga tak bardzo, że nie można się od niej oderwać.

Hania G. Katherine Rundell,

“Dachołazy”

Książka pokazuje, że można być dzielnym i dążyć do wyznaczonego celu nawet będąc w młodym wieku.

Wprawdzie główną bohaterką jest dziewczynka, ale książka powinna zainteresować i dziewczynki, i chłopców.

(24)

Teoretycznie Możliwa Katastrofa”

Joasia Grażyna Bąkiewicz,

“Mówcie mi Bezprym”

Paweł Wakuła,

“Bjørn kruki Odyna”

Książka historyczna, która opowiada o najstarszym synu Bolesława Chrobrego i tłumaczy, dlaczego nie został on królem Polski.

“Bjorn kruki Odyna” też jest książką historyczną. Opowiada historie Wikinga, w której przewijają się postacie historyczne, w tym dużo znanych Wikingów.

Książkę polecam, ale nie wszystkim może odpowiadać treścią (jest 14+).

Hela Lynda Hunt- Mullaly

“Ryba na drzewie’’

Małgorzata Musierowicz,

"Opium w rosole” oraz

“Noelka”

“Harry Potter i kamień

filozoficzny” J.

K. Rowling

Uważam, że ta książka jest bardzo wartościowa, ponieważ jest o dziewczynie z siódmej klasy, która nie umie czytać ani pisać i uważa, że się nigdy nie nauczy. Książka pokazuje, że wszystko jest możliwe.

Czytałam te książki kilka razy i mi się bardzo podobały. Są bardzo wciągające.

Oglądałam film oraz czytałam książkę i mi się bardziej podobała książka.

(25)

“Cudowny chłopak i ja. 3 cudowne historie” R.J.

Palacio

To historia Auggiego Pullmana z punktu widzenia trzech innych osób - Charlotte, Juliana i Christophera.

Piotrek Tomasz Rożek,

"Nauka to lubię”

Można się dowiedzieć o fajnych ciekawostkach od tematu

samolotów do tematu ludzie w kosmosie.

Pola J. K. Rowling

‘’Harry Potter i Komnata Tajemnic’’

Oglądałam film i czytałam książkę, i zdecydowanie bardziej spodobała mi się książka. Jest wciągająca i bardzo ciekawa. Przeczytałam wszystkie części. Czytałam kilka razy i nie nudziła mi się.

Adam D. Janusz A.

Zajdel,

"Limes Inferior”

To jest książka, która pokazuje, na jaką skalę można manipulować ludźmi.

Jedna z najwyżej ocenianych książek polskiego science-fiction.

Gabrysia J.R.R.

Tolkien,

“Silmarillion”

To dzieje świata, w którym żył Bilbo, tylko od samego początku.

Są w niej i wojny, i przygody, zaginione miasta, elfy, ludzie, krasnoludy, valarowie. Jest tam też opisane, jak powstały w świecie Tolkienowym te wszystkie

stworzenia. Jeśli komuś spodobał się “Hobbit”, to ta książka spodoba mu się jeszcze bardziej.

J.R.R. Tolkien

(26)

"Niepokonani”

(27)

Recenzja książki ,,Odkrywca”

Książka Katrine Rundell pod tytułem ,,Odkrywca” opowiada o katastrofie lotniczej i przygodach czwórki dzieci, które brały w niej udział. Historia zaczyna się od przedstawienia czytelnikom chłopca o imieniu Fred.

Podczas lotu nad dżunglą amazońską Fred zauważa, że pilot dziwnie się

zachowuje. Mamrocze jakieś niezrozumiałe słowa, a jego głowa

bezwładnie opada na pulpit. Samolot lecący z ogromną prędkością rozbija

się, ale dzieciom udaje się uciec z płonącej maszyny. Muszą sobie

poradzić z trudnym życiem w dżungli. Jednego dnia zauważają na

przykład gniazdo pszczół i w ten sposób znajdują jedzenie. Lecz poza

jedzeniem odkrywają coś jeszcze. Jest to mapa z tajemniczym symbolem

X. Dzieci postanawiają zbudować tratwę i wyruszyć w stronę owego

dziwnego znaku. Znajdują zaginione miasto i spotykają człowieka, który

żyje w dżungli od kilku lat. Jedno z dzieci - Maks - zostaje pogryzione

przez niebezpieczne mrówki pociskowe. Czy uda się przyjaciołom

uratować kolegę? “Odkrywca” to pochłaniająca lektura i opowiada

niezwykłą historię czwórki dzieci, które na skutek nieszczęśliwego

wypadku lądują w dżungli amazońskiej zdane tylko na siebie.

(28)

zapomnieli jak się kiedyś nazywało. Mieszkańcy miasta są bardzo życzliwi i chyba trudno o lepszą okolicę. Lecz takie spokojne, niemal idealne życie nie trwa wieczne. Coś się zmienia. Sąsiadka Leo, pani Adela powiedziała, że ludziom znudziło się bycie miłym. Z dnia na dzień wszyscy zaczynają być wrogo nastawieni do innych, nawet do

rodziny.Leo nie ma wątpliwości, że winne jest dziwne czerwone urządzenie w centrum miasta.

Chłopiec zamierza rozwikłać tę zagadkę i powstrzymać katastrofę.

Kierując się niezwykłą mapą, którą zostawił mu ojciec wyrusza w niebezpieczną podróż z Anną- nieco ekscentryczną siostrą swojego najlepszego kumpla. Próbuje odnaleźć odpowiedź- nie tylko na zagadkę czerwonego automatu.

Uważam, że ta książka jest wyjątkowa, bo porusza wyjątkowo trudny temat- nienawiść. ,,Leo i czerwony automat pokazuje nam, jak to uczucie potrafi odmienić człowieka- tak jak odmieniła mieszkańców miasta powstałego w wyobraźni autora- Marcina Szczygielskiego.

Lena Z 5g

(29)

KĄCIK SPORTOWY

Ola Multan 5G

Drodzy Czytelnicy tutaj będę prezentować informacje sportowe dotyczące naszej szkoły, ale nie tylko. Będą też ciekawostki ze świata sportu i jego znaczenie dla zdrowia.

Szkoła to nie tylko nauka. To też sport. Oferta sportowa naszej szkoły jest imponująca(patrz tabelki poniżej). Zajęcia sportowe odbywają się kilka razy w tygodniu. Na takich zajęciach można pozbyć się stresu i poprawić jasność umysłu.

Dodatkowo, poprawi się nam nastrój i samopoczucie!

HALA – SKS

GODZ. PON. WT. ŚR. CZW. PT.

14.15-15.15 0 kl 3 kl 1 kl 0 kl 1 kl

15.30-16.30 WSPINACZKA 4-8 kl 4-5 kl 2 kl 4-5 kl 2 kl

16.45-17.45 - 6-8 kl 3 kl 6-8 kl 3 kl

ALFA – BOISKO SZKOLNE

GODZ. PON. WT. ŚR. CZW. PT. SOB.

14.15-15.15 - 1 kl 3 kl 1 kl 3 kl MECZE

15.30-16.30 - 2 kl 4-5 kl 2 kl 4-5 kl MECZE

16.45-17.45 - DZIEWCZĘTA 6-8 kl - 6-8 kl MECZE

Potrzebna jest do tego motywacja, którą czasem ciężko jest znaleźć. Co zrobić, że-by ją znaleźć? Przede wszystkim trzeba znaleźć taki rodzaj aktywności fizycznej, który będzie nam sprawiał przyjemność. Motywacji można szukać też u innych. Może to być przyjaciel, kolega, który tak samo dopiero zaczyna swoją przygodę z daną dziedziną sportu. We dwoje raźniej i łatwiej zmobilizować się do wysiłku. Może to być także doświadczony trener, który pokaże, jak ćwiczyć mądrze i podniesie na duchu w chwili zwątpienia. Pamiętajmy – w zdrowym (wysportowanym) ciele – zdrowy duch!

Ola Multan 5G

(30)

Mystery spot grawitacja płata figle

To niezwykłe miejsce znajduję się w Santa Cruz w Kalifornii. Co ciekawe

przeczy prawom grawitacji. Zastanawialiście się kiedyś jak to jest chodzić

po ścianach, może chcielibyście spróbować? W Mystery Spot nie możliwe

staję się możliwe. Tam jak jakiś super bohater możesz po nich chodzić w

pochylonym domku, który stanowi ogromną atrakcje dla turystów. Ze

względu na lekko pochyloną ziemię grawitacja działa pod kątem. Na

przykład piłki w tym miejscu staczają się w górę, woda płynie w dziwny,

nie wytłumaczony sposób, a uwierzycie - jeśli powiem, że możecie bez

strachu pochylić się do przodu pod kątem 45 stopni a i tak się nie

przewrócicie. Chociaż naukowcy badają to miejsce od wielu lat niestety

nadal nie wiadomo jak to wszystko jest możliwe. Sprawa jest obecnie

jedną wielką zagadką. Chcielibyście kiedyś odwiedzić tę atrakcję?

(31)

Iga Zdziennicka 5G

(32)

Potrzebne rzeczy

Kartonowa kartka A4 (taka jak jest na końcu bloków kartek) Kartka A4 (nie techniczna, najlepiej biała)

Kredki Ołówek Nożyce Klej

1). Naszkicuj na kartce papieru swój obrazek 2). Pokoloruj go na dużo różnych kolorów 3). Przyklej kartkę do kartonu

4). Wytnij kartkę złączoną z kartonem, tak aby nie było żadnego puzzla w całości pokrytego tłem.

I gotowe

Hania Heciak

(33)

Odpowiedzi do zagadek

1) Mały czerwony trójkąt 2) W słowniku

3) Bo leżał przy ścianie 4) 9

5) Głowa do góry 6) Wycieraczka

7) Jutro 8) Litera „a”

9) Trzy

10) Nie padało 11) 4 koty

12) Nie, bo gęsi nie mogą mówić

Cytaty

Powiązane dokumenty

- małe ciężarki albo inne małe cosie, których masę znacie albo możecie zmierzyć (może mama ma wagę kuchenną i pozwoli zważyć te cosie?).

Ale jest w tym też owo pospólne, ludz- kie doświadczenie, które każe pod pojęciem poranka rozu- mieć czas, gdy człowiek budzi się i zabiera do pracy, a wie- czór pojmować

Dwóch z kolegów pracowało po studiach jako oficerowie bezpieki, dwóch zostało adwokatami, dwóch czy trzech jest profesorami wyższej uczelni, działali w

Nauczyciel objaśnia czym jest temat i końcówka wyrazu, po czym prosi uczniów o wskazanie tematu i oddzielenie go od końcówki3. Nauczyciel dyktuje do zeszytów notatkę

• BohdanZadura, poeta, redaktor naczelny „Twór- czości", puławianin Z Wisławą Szymborską zetkną- łem się kilka razy, ale zawsze było to tylko przywitanie czy uś-

Z kolekcji Stefana Kiełsz- ni pozostało ponad 140 zdjęć, które zostały zgromadzone w Archiwum Fotografii Ośrod- ka „Brama Grodzka - Teatr

Profesor Krzysztof Simon, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, przyznaje, że młodzi ludzie w stolicy województwa

pływającymi z tych przemyśleń stwarzały też duchownym Kościoła katolickiego znaki na niebie, w których tradycyjnie dopatrywano się pogróżek z Nieba na postrach