III SA/Kr 169/19, Skutki wyroku TK z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 na zakresu zastosowania przepisu art. 17 ust. 1b ustawy z 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie LEX nr 2645640
Wyrok
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 kwietnia 2019 r.
III SA/Kr 169/19
Skutki wyroku TK z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 na zakresu zastosowania przepisu art. 17 ust. 1b ustawy z 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
TEZA aktualna
Nie było i nie jest dopuszczalne wydanie decyzji administracyjnej na podstawie literalnego brzmienia art. 17 ust. 1b ustawy z 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, albowiem z uwagi na wejście w życie od dnia 23 października 2014 r. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13 art. 17 ust. 1b nie może być stosowany w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności.
UZASADNIENIE Skład orzekający
Przewodniczący: Sędzia NSA Krystyna Kutzner.
Sędziowie WSA: Bożenna Blitek (spr.), Renata Czeluśniak.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2019 r. sprawy ze skargi J. Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium
Odwoławczego z dnia 6 listopada 2018 r. nr (...) w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji
Uzasadnienie faktyczne
Decyzją z dnia (...) 2018 r. nr (...) Prezydent Miasta odmówił przyznania J. Ł. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad ojcem M. Ł. Jako powód odmowy organ I instancji podał fakt, że stwierdzona u M. Ł. niepełnosprawność istnieje od 1990 r., a więc powstała ona w momencie gdy był on w wieku 66 lat. Tymczasem - zdaniem organu - zgodnie z art. 17 ust. 1b ustawy o
świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. A zatem, wobec braku spełnienia treści art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach
rodzinnych organ I instancji uznał, że świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad ojcem J. Ł. nie przysługuje.
W odwołaniu od powyższej decyzji Prezydenta Miasta J. Ł. wniósł o jej uchylenie i przyznanie mu świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Decyzji organu I instancji odwołujący zarzucił naruszenie:
1. art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, którego postać (wadliwe ustalenie zakresu i treści obowiązywania podstawy materialno-prawnej sprawy) bezpośrednio wpłynęła na treść rozstrzygnięcia, gdyż organ pominął skutek
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13 w postaci eliminacji niekonstytucyjnej treści normatywnej art. 17 ust. 1b ustawy o
świadczeniach rodzinnych i oparł decyzje odmowną w sprawie przyznania jego osobie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad ojcem posiadającym orzeczenia o
znacznym stopniu niepełnosprawności na przesłance wieku powstania niepełnosprawności;
2. art. 32 ust. 1, art. 190 ust. 1 i 3, art. 8 ust. 1 i ust. 2, art. 7 Konstytucji RP;
3. art. 6 i art. 8 k.p.a., poprzez odmowę przyznania świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na moment powstania niepełnosprawności, co w związku z wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13 pozostaje w
sprzeczności z zasadą praworządności i zasadą pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa;
4. art. 7, art. 77 § 1, art. 80, a także art. 107 § 3 k.p.a., poprzez wybiórczą (selektywną) oceną materiału dowodowego sprawy, polegającą na stawianiu "korzystnych" dla organu zapisów niewiążącego uzasadnienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13 ponad treść powszechnie obowiązującej treści sentencji tego wyroku oraz nie odniesienie się do wszystkich istotnych argumentów podnoszonych przez stronę w odwołaniu, a także nie wzięcie pod uwagę interesu społecznego i słusznego interesu obywatela.
Odwołujący podniósł, że jego ojciec jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności, wymaga stałej opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie jego leczenia.
Decyzją z dnia 6 listopada 2018 r. nr (...), wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.) oraz art. 17 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.
U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.), Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia (...) 2018 r. nr (...). Za okoliczność bezsporną Kolegium uznało to, że na J. Ł. ciąży obowiązek alimentacyjny w stosunku do ojca M. Ł. Ponadto z akt sprawy, a w szczególności z orzeczenia z dnia 18 czerwca 2012 r. o stopniu
niepełnosprawności wynika, że M. Ł. jest niepełnosprawny w stopniu znacznym, przy czym niepełnosprawność powstała w 1990 r., a więc w momencie gdy M. Ł. był w wieku 66 lat, zaś ustalony stopień istnieje od 30 maja 2012 r. Organ II instancji wskazał, że zgodnie z treścią przepisu art. 17 w ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie
pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie
później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. W ocenie Kolegium, w przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z niezbędnych warunków do ustalenia prawa do
świadczenia pielęgnacyjnego, tj. niepełnosprawność u osoby wymagającej opieki powstała po ukończeniu przez nią wieku określonego w przepisie art. 17 ust. 1b ustawy o
świadczeniach rodzinnych. W związku z powyższym organ odwoławczy podzielił
rozstrzygnięcie organu I instancji zawarte w zaskarżonej decyzji i uznał je za prawidłowe w istniejącym stanie faktycznym i prawnym. Ponadto Kolegium przyznało, że wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 orzeczono, że art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, w zakresie w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.
Jednakże, zdaniem Kolegium, orzekając o częściowej niekonstytucyjności wprowadzenia do ustawy o świadczeniach rodzinnych kryterium wieku powstania niepełnosprawności jako przesłanki uzależniającej uzyskanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego Trybunał Konstytucyjny nie usunął tego kryterium z ustawy. Kolegium wskazało, iż Trybunał w uzasadnieniu swojego orzeczenia stwierdził, iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego w
powyższej kwestii nie stanowi podstawy do uchylenia decyzji, które już przyznały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego jak i nie kreuje nowego prawa do żądania świadczenia przez opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność ich podopiecznych powstała już po ukończeniu 18 (25) lat. Kolegium stwierdziło, że nie kwestionuje faktu, że opisany w odwołaniu stan zdrowia M. Ł., potwierdzony stosownym ku temu orzeczeniem, wiąże się z koniecznością sprawowania opieki przez inną osobę, w tym przypadku przez odwołującego. Odnosząc się zaś do zarzutów formułowanych w odwołaniu organ II instancji podał, iż od 1 stycznia 2013 r. ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o
świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548 z późn. zm.) zostały m.in. zmienione przesłanki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego (tj. art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Charakterystycznym elementem nowej konstrukcji świadczenia pielęgnacyjnego było bowiem wprowadzenie przez ustawodawcę kryterium wieku powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki jako warunku ubiegania się o to świadczenie, którego - jak wyżej wykazano - M. Ł. w zaprezentowanym stanie
faktycznym i prawnym nie wypełnia, co skutkuje odmową przyznania wnioskowanego świadczenia. Kolegium przyznało, że istnieją wyroki sądów administracyjnych, które powołując się na cytowane wyżej orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego zawierają stanowisko, które sprowadza się do kwestionowania konstytucyjności przepisu ustawy różnicującego przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w zależności od wieku, w którym powstała niepełnosprawność, jednakże - w ocenie Kolegium - w sytuacji jasnej i nie budzącej wątpliwości treści przepisu prawa materialnego (które nie zostało przez ustawodawcę
zmienione pomimo kilkukrotnej nowelizacji przepisów ustawy od czasu orzeczenia TK) brak jest podstaw do orzekania przez organ administracyjny contra legem, gdyż wyroki sądów administracyjnych mają charakter wiążący jedynie w konkretnych, indywidualnych sprawach administracyjnych i nie mogą stanowić podstawy do orzekania w innych tego rodzaju
sprawach.
Z powyższą decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego nie zgodził się J. Ł. i pismem z dnia 17 grudnia 2018 r. wniósł na nią skargę, domagając się jej uchylenia wraz z decyzją organu I instancji. Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucił naruszenie:
1. przepisów prawa materialnego w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz art. 190 ust. 1 Konstytucji poprzez nieuwzględnienie przez organ okoliczności, iż na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13 doszło do uznania niekonstytucyjności art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, co jest niezgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji, a tym samym oparcie przez organ skarżonej decyzji na normie prawnej, która z uwagi na powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie może być dalej stosowana w dotychczasowym kształcie i brzmieniu.
2. przepisów postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., poprzez utrzymanie w mocy decyzji z dnia (...) 2018 r. nr (...) wydanej przez Zastępcę Dyrektora MOPS działającego z upoważnia Prezydenta Miasta odmawiającej przyznania J. Ł. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wnioskowanego na ojca M. Ł. w sytuacji gdy, na skutek wydania decyzji przez organ na podstawie art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, której
niekonstytucyjność stwierdził Trybunał Konstytucyjny, przedmiotowa decyzja zgodnie z treścią art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. powinna zostać uchylona w całości, a organ powinien decyzją orzec co do istoty sprawy, przyznając J. Ł. świadczenie pielęgnacyjne.
W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że Trybunał Konstytucyjny derogując w wyroku z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 przepis art. 17 ust. 1b ustawy o
świadczeniach rodzinnych w powołanym tam zakresie nie odroczył utraty jego mocy obowiązującej. Oznacza to, że skutkiem orzeczenia jest utrata przez ten przepis we wskazanym w wyroku zakresie domniemania konstytucyjności. Skutkiem wydanego orzeczenia jest więc stwierdzenie niekonstytucyjności art. 17 ust. 1b omawianej ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie w jakim różnicuje prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania
niepełnosprawności i to począwszy od dnia ogłoszenia wyroku. Przedmiotowy wyrok został ogłoszony w Dzienniku Ustaw RP z dnia 23 października 2014 r. pod poz. 1443 i z tym dniem orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego weszło w życie. Art. 17 ust. 1b - jako niekonstytucyjny w określonym przez wyrok zakresie - nie powinien mieć więc od tego momentu zastosowania, gdyż Trybunał Konstytucyjny wprost stwierdził jego
niekonstytucyjność. Zdaniem skarżącego, powyższe stwierdzenie jeszcze dobitniej podkreśla treści art. 6 k.p.a., który formułuje zasadę działania organów jedynie na mocy
obowiązujących przepisów prawa, co w realiach niniejszej sprawy nie miało miejsca.
Skarżący uważa zatem, że organy rozpoznając jego wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego miały obowiązek zbadać, czy spełnia on warunki do przyznania tego świadczenia określone w art. 17 ustawy z wyłączeniem tej części tego przepisu, która
wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dniem 23 października 2014 r. została ostatecznie uznana za niekonstytucyjną. Skarżący stwierdził, że wypełnia wszystkie przesłanki
przyznania mu świadczenia pielęgnacyjnego wynikające z art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniosło o oddalenie skargi.
Uzasadnienie prawne
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:
Wojewódzki Sąd Administracyjny, zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 z późn.
zm., zwanej dalej p.p.s.a.), sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej i stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów
administracyjnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2107), kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną.
W ocenie Sądu, skarga J. Ł. jest w pełni uzasadniona.
Poza sporem pozostaje to, że art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowił podstawę do odmowy przyznania J. Ł. świadczenia pielęgnacyjnego nad niezdolnym do samodzielnej egzystencji niepełnosprawnym ojcem, pomimo wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13, ogłoszonego w Dzienniku Ustaw RP z dnia23 października 2014 r., w dalszym ciągu stanowi:
"Art. 17. 1b. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25.
roku życia."
Zdaniem Sądu, treść tego przepisu stoi w oczywistej sprzeczności z treścią wskazanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13:
1. "Art. 16a ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1456, 1623 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 559 i 567) jest zgodny z art. 2, art. 32 ust.
1 i art. 69 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Art. 17 ust. 1b ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji."
Sąd orzekający podkreśla, że nie mają racji organy administracyjne obu instancji wskazując na to, że wyroki sądów administracyjnych powołujące się na stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny niekonstytucyjności konkretnej normy prawnej (a taką jest w niniejszej
sprawie "różnicowanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na moment powstania niepełnosprawności") są
obowiązujące tylko i wyłącznie w konkretnej, indywidualnej sprawie, albowiem ustawą zasadniczą, obowiązującą wszystkie organy państwa polskiego i wszystkich obywateli jest Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, która w art. 188 pkt 1 i art. 190 jednoznacznie stanowi:
"Art. 188. Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,"
"Art. 190. 1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne.
2. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony.
Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
3. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu
normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny - dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów.
4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową
międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania."
Przytoczona treść Konstytucji RP jednoznacznie zobowiązuje więc organy administracyjne do bezwzględnego stosowania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, w tym wypadku bezwzględnego stosowania przytoczonego wyżej orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13, obowiązującego od dnia 23 października 2014 r. Sąd podkreśla, że zgodnie z przytoczoną treścią Konstytucji RP, obowiązek
stosowania dotyczy orzeczenia TK w rozumieniu rozstrzygnięcia, sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego, a nie uzasadnienia tego orzeczenia.
Sąd orzekający stwierdza, iż podziela w pełni jednoznaczne stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego związane z treścią wyroku i uzasadnienia orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 zawarte w wyroku z dnia 5 grudnia 2017 r., I OSK 1079/17 (opubl. LEX nr 2426244): "1. Sądy są związane
orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w zakresie stwierdzenia przez Trybunał
niekonstytucyjności przepisu prawa, dlatego nie mogą się uchylić od tego związania przez wzgląd na jakiekolwiek treści zawarte w uzasadnieniu takiego orzeczenia. Uzasadnienie nie stanowi bowiem treści rozstrzygnięcia, jak również nie zastępuje go. Zawiera jedynie argumentację mającą przemawiać za wydanym rozstrzygnięciem, dlatego brak jest podstaw prawnych do uznania, aby stanowiło w jakimkolwiek zakresie uzupełnienie rozstrzygnięcia.
2. Wskazanie przez ustrojodawcę w art. 190 ust. 4 Konstytucji RP na wzruszanie
prawomocnego orzeczenia sądowego oraz ostatecznej decyzji administracyjnej, wydanych na
podstawie przepisu uznanego następnie przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją RP powoduje, że nie jest dopuszczalne wydanie orzeczenia sądowego oraz decyzji administracyjnej po wejściu w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, na podstawie przepisu w takim jego kształcie normatywnym, który Trybunał uznał za niezgodny z Konstytucją RP. 3. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny uznał art. 17 ust. 1b u.ś.r. za niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania
niepełnosprawności, to znaczy, że od dnia 23 października 2014 r., w którym weszło w życie omawiane orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, powołany art. 17 ust. 1b nie może być stosowany w dotychczasowym kształcie swojej treści zakwestionowanej przez Trybunał Konstytucyjny."
Dla organów administracyjnych istotnym jest to, że:
- po pierwsze: nie jest dopuszczalne wydanie decyzji administracyjnej po wejściu w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, na podstawie przepisu w takim jego kształcie normatywnym, który Trybunał uznał za niezgodny z Konstytucją RP, co oznacza, że w niniejszej sprawie nie było i nie jest dopuszczalne wydanie decyzji administracyjnej na podstawie literalnego brzmienia art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych,
albowiem z uwagi na wejście w życie od dnia 23 października 2014 r. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. o sygn. akt K 38/13 art. 17 ust. 1b nie może być stosowany w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności;
- po drugie: uzasadnienie nie stanowi treści rozstrzygnięcia, jak również nie zastępuje go, a jedynie zawiera argumentację mającą przemawiać za wydanym rozstrzygnięciem, dlatego brak jest podstaw prawnych do uznania, aby stanowiło w jakimkolwiek zakresie uzupełnienie rozstrzygnięcia.
Sąd orzekający stwierdza, iż podziela w pełni także stanowisko Naczelnego Sądu
Administracyjnego zawarte w orzeczeniu - wyrok z dnia 11 lipca 2017 r., sygn. akt I OSK 1600/16 (opubl. LEX nr 2376723): "Przepis art. 17 ust. 1b u.ś.r. może być stosowany, lecz z pominięciem kryterium momentu powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki."
Z powyższego wynika więc, że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje J. Ł., który z uwagi na opiekę nad legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności ojcem M. Ł. nie może podjąć zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Nie można odmówić skarżącemu J. Ł. prawa do tego świadczenia pielęgnacyjnego tylko dlatego, że
niepełnosprawność jego ojca M. Ł. powstała później niż przyjmuje to art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, albowiem kryterium momentu powstania niepełnosprawności, jako uniemożliwiające uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego, utraciło przymiot
konstytucyjności. Tak więc oceny spełnienia przesłanek niezbędnych dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego organy dokonają z pominięciem tego kryterium.
Sąd zwraca uwagę organom na treść art. 153 p.p.s.a.:
"Art. 153. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe
prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia."
Tak więc przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organy uwzględnią przedstawioną powyżej wykładnię przepisów i uznając, że wszystkie pozostałe okoliczności są wystarczające do ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych, przyznają to świadczenie skarżącemu począwszy od daty złożonego wniosku.
Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. orzekł - jak w wyroku.
