z P R Z E P I S Y G iii h 0 6 1 Z
Z A K R E S U P R A W A ADMINISTRACYJNEGO
Wy d a w n i c t w o m i n i s t e r s t w a a d m i n i s t r a c j i p u b l i c z n e j
Zeszyt 3 Warszawa 1946 r,
organizacja władz administracji ogólnej
T M I E Ś Ć Z E S Z Y T U :
1■ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie
dzia ła n ia w ładz adm inistracji ogólnej str. 1
2. Dekret ż dnia 21 sierpnia lj)44 r. o trybie pow ołania władz adm inistracji ogólnej I-e j i Ii- e j instancji str. 20 3. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 2 lipca 1931 r. o stanowisku wojewodów i starostów
jako przedstawicieli Rządu str. 21
4. Rozporządzenie M in is tra Spraw W ewnętrznych z dnia 13 sierpnia 1931 r. w sprawie organizacji
urzędów wojewódzkich oraz trybu za ła tw ia n ia spraw w tych urzędach str. 32 5. Rozporządzenie M inistra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 maja 1935 r. w sprawie zastępstwa
wojewodów i - str. 3ą
6. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 5 lipca 1928 r. w sprawie dzienników wojewódzkich str. 41 I- Rozporządzenie M in istra Spraw W ewnętrznych z dnia 30 czerwca 1930 r. w sprawie wewnętrznej
organizacji starostw oraz trybu ich urzędowania < str. 42
8. Ustawa z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie d ziałania rad narodowych str. 4<) 9. Dekret z dnia 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie d ziałania samorządu terytorialnego str. 54
10. Dekret o zarządzie Ziem Odzyskanych , str. 56
U- Okólnik M in is tra A d m in istra cji Publicznej Nr. 48 z dnia 3 października 1945 r. L. dz. I. O. 15310/45
w sprawie stanowiska wojewodów w świetle obowiązujących przepisów prawnych str. 57 12. Spis województw i powiatów Oraz okręgów i obwodów pełnomocników Rządu na Ziemiach Odzy
skanych R. P. według stanu na dzień 1 listopada 1945 r. str. 58
S k o r o w i d z
_ J ) _________________________________________________________________________________________
c.:; O b j a ś n i e n i a :
a- Wyszczególnione powyżej od 1 do 10 normy prawne są podane z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez przepisy ogłoszone w Dz. U.R.P. do dnia 1 maja 1946 r.
Przy zmianach tego rodzaju, że w miejsce poprzedniego tekstu danego- przepisu został wprowadzony tekst nowy, podany jest nowy tekst, a w odsyłaczu ewent. w samym tytule (nagłówku) wymieniona jest norma, która zmianę wprowadziła. W przypadkach natomiast, gdy dany przepis nie został form alnie zmieniony ani uchylony, lecz tylko sam przedm iot jest odmiennie uregńlowany w innych, późniejszych przepisach prawnych, podany jest tekst dawny, wydrukowany innym krojem pisma (kursywą), w odsyłaczach zaś jest sprawa omówiona szerzej i podany lub powołany tekst przepisu późniejszego. Jeżeli przepis został uchy
lony bez wprowadzenia na jego miejsce przepisu innego, nie jest on podany, lecz uczyniona tylko wzmianka o uchyleniu, z podaniem normy uchylającej.
c- Używane skróty są ogólnie przyjęte i dlatego nie są tutaj objaśnione.
ROZPORZĄDZENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z d n ia 19 stycznia 1928 r.
o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej
^ brzmieniu nadanym mu obwieszczeniem Ministra -praw Wewnętrznych z dnia 25 sierpnia 1936 r. w spra- ,d e ogłoszenia jednolitego tekstu tego rozporządzenia n d U.RJP. ,z ¿nią 22 października 4936 r. (Nr. 80, Poz. 555).
N a podstaw ie art. 44 ust. 6 K o n s ty tu c ji i usta- w y 2 d n ia 2 sierpnia 1926 r- o u p o w a żn ie n iu Pre*
-yd e n ta R zeczypospo litej do w y d a w a n ia ro z porządzeń z mocą u s ta w y (D z . U . R. P. N r 78, poz. 443) postanaw iam co itestępuje:
R o z d z i a ł I.
Postanowienia ogólne
A r t . 1.
U trz y m u je się is tn ie ją c y obecnie p o d z ia ł tery*
to ria łn y P aństw a dla celów a d m in is tra c ji ogólnej na w o je w ó d z tw a , p o w ia ty i g m in y .
Sprawę p r zepr owa d z ani a zmian, w ty m podzia*
le re g u lu ją osobne przepisy.
Do art. 1.
Podział terytorialny Państwa dla celów admini
stracji ogólnej uległ w stosunku do stanu z dn. 31.VIII 1939 t. poważnym zmianom. Dekretami z dn. 30.III i 7.VII 1945 r. Dz. U.R.P. Nr. 11, poz. 57 i Nr. 27, poz. 168 zostały utworzone województwa: gdańskie i rzeszow
skie. Pośrednio artykułem 2 ustawy z dn. 11.IX 1944 r
i / H e *
2 P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 3
o org. i aakr. dział, rad narodowych Dz. U.R.P. N r 3/1946, poz. 26 (p. poz. 8 nin. wyd.) zostało utworzone woje
wództwo grodzkie łódzkie. Dekrety Dz. U.R.P. poz.poz.
38, .159, 160 i 167 z 1945 r. wprowadziły szereg zmian w granicach istniejących województw oraz w podziale ich na powiaty. Zaszły również zmiany w podziale na gminy. Poza ty m i zmianami niejako wewnętrznymi za
szły dalsze, wynikające ze zmiany granic Państwa, Na wschodzie odpadło, całkowicie lub częściowo kilka województw, na zachodzie zaś na Ziemiach- Odzyska
nych R.P. powstały nowe, zwane okręgami pełnomo
cników Rządu R.P., przy , czym podział tych nowych ziem na1 województwa i powiaty nie jest jeszcze osta
tecznie uregulowany (p. art. 5 dekretu z dn. 13.XI 1945 r. o zarządzie Ziem Odzyskanych Dz. U.R.P. Nr.
51, poz. 295— poz. 10 nin. wyd.). Należy tu jeszcze nad
mienić, że podział administracyjny, wprowadzony przez okupanta, został uchylony artykułem 11 dekretu z dn.
21.V III 1944 r. o trybie powołania władz adrnin. ogólnej I. i II instacji Dz./U. iR. P. N r. 2, ¡poz, 8 * - p. ;poz. 2 nin.
wiyd. Całość obecnego podziału na województwa i po
w iaty jest podana pod poz. 12 nin. wyd.
A r t . 2.
W ła d z a m i a d m in is tra c ji ogólnej są:
1) w o je w o d o w ie , K o m is a rz R zą d u na m< st.
W arszaw ę, starostow ie p o w ia to w i i starostow ie g ro d z c y ;
2) organa z w ią z k ó w sam orządu te ry to ria ln e g o , k tó re spełniają zadania a d m in is tra c ji ogólnej w zakresie u s ta lo n y m przez rozporządzenie ni*
niejsze oraz inne p rze p isy ¡prawne.
Do art. 2.
Co do Komisarza Rządu na m. st. Warszawę t sta
rostów grodzkich — p. uwagi do art. art. 74 — 76 i 85, Poza tym, wobec utworzenia województwa grodzkiego łódzkiego, należy w pkcie 1 artykułu 2 wymienić pre
zydenta tego miasta, jako jego wojewódzką władzę ad
ministracji ogólnej — p. uwagi do rozdziału VI.
A r t . 3.
(1 ) W ła ś c iw o ś ć m iejsco w a w ła d z , w y m ie n io n y c h w art. 2, obejm uje ich o k rą g a d m in is tra c y j*
n y , o ile rozporządzenie niniejsze nie p rz e w id u je w y ją tk ó w .
(2 ) O rgana, k tó ry c h zakres czynności obej
m uje d w a lu b więcej o krę g ó w a d m in is tra c y jn y c h ,, podleg ają p o d w zględem oso b o w ym tej w ła d z y a d m in is tra c ji ogólnej, w k tó re j o krę g u m ają swo*
ją siedzibę urzędow ą, p o d w zględem słu ż b o w y m zaś ty m w ła d zo m , na k tó ry c h obszarach spełniają czynności urzędow e.
(3 ) W sprawach a d m in is tra c ji re fo rm ro ln y c h , d o tyczących obszaru położonego w d w u lu b w ię cej po w ia ta ch w zg lę d n ie w o je w ó d ztw a ch , w laścu w y będzie starosta, w zg lę d n ie w o jew oda , w y z n a czo n y | w k a ż d y m poszczególnym p rz y p a d k u przez w ła d zę bezpośrednio wyższą.
Do art. 3.
Przepis ustępu (3) przestał obowiązywać w związku z utworzeniem odrębnych (nie wchodzących w skład władz administracji ogólnej) wojewódzkich i powiato
wych urzędów ziemskich — p. dekret z dn. 15.V III 1944 r. o org. wojewi i powiat, urzędów ziemskich. Dz.
U.R.P. Nr. 2, poż. 4,
- ' A r t . 4.
W ła ś c iw o ś ć rzeczową i sposób działania w ła d z, w y m ie n io n y c h w art. 2, określają istnie*
jące w tej m ierze p rze p isy ze zm ianam i, w y n ik a ją c y m i z rozporządze nia niniejszego.
A r t . 5-
(4 ) W o je w o d o w ie , K o m is a rz R ządy na st. W arszaw ę, starostow ie p o w ia to w i i starost w ie g ro d zcy działają p o d osobistą o d p o w ie d zi,!!
nością sam odzielnie i je d n o o s o b o w o , z zastrzeż n ie m ko le g ia ln e g o z a ła tw ia n ia spraw stosów n do p o stano w ień rozporządze nia niniejszęg w zg lę d n ie in n y c h przepisów p ra w n ych .
(2 ) U s tró j organów , oznaczonych w p. 2. ar 2, okre śla ją obow iązujące w tej m ierze przepisy.
Do art. 5.
Co do Komisarza Rządu na m. st. Warszawę — p.
uwaga tio art. 2-
A r t. 6.
Sprawę orzekania przez sądy a d m in is tra c y jn e 0 legalności a k tó w a d m in is tra c y jn y c h ure g u lu je osobna ustaw a; do tego czasu pozostają w m ocy obow iązujące p rze p isy prąw ne ze zm ianam i, w y n ik a ją c y m i z rozporządzenia niniejszego.
R o z d z i a l i k Wojewodowie
A r t . 7.
'N a czele w o je w ó d z tw a s to i w o je w o d a , m iano*
w a n y przez P rezydenta R z e c z yp o sp o lite j na w n io s e k M in is tr a S praw W e w n ę trz n y c h , uchwa--
lo n y przez R adę M in is tró w . Do art. 7.
Przepis art. 7 w części podanej kursywą, ¡nie obo
wiązuje wobec odmiennego uregulowania sprawy w art.
1 dekretu o trybie powołania władz administracją ogól
nej I i II instancji — poz. 2 nin. wyd. p. poza tym art.
6. dekretu o zarządzie Ziem Odzyskanych—poz. 10 nin.
wyd.
A r t . 8.
W o je w o d a podleg a p o d w zględem o so b o w ym M in is tr o w i S p ra w W e w n ę trz n y c h , p o d w zg lę dem s łu ż b o w y m zaś, zależnie o d ro d z a ju spraw , w chodzących w zakres jego działania , Prezesowi R a d y M in is tr ó w oraz ¡poszczególnym m in is tro m , w ła ś c iw y m d la danego d z ia łu a d m in is tra c ji.
Do art. 8. ^
Na miejsce „M inistra Spraw Wewnętrznych“ wcho
dzi obecnie „M inister Administracji Publicznej“ . W praw dzie brak W tym przedmiocie wyraźnego przepisu praw
nego, ale wynika to niewątpliwie z art. 4 cyt. wyż. de
kretu poz. 8 z 1944 r. (p, poz. 2 nin. wyd.), z art. 9 de
kretu z dn. 23.Xl 1944 r. o org. i zakr. dział, samorządu
•
N r i O R G A N IZ A C J A W Ł A D Z A D M IN IS T R A C J I O G Ó L N E J 3
terytorialnego, Dz. U.R.P. Nr. 14, poz. 74 (p. poz. 9 nin. wyd.) oraz z wielu innych przepisów prawnych, wydanych w 1944 i 1945 r.
Przepis art. 8 jest powtórzony w art. 4 dekretu poz.
° z 1^44 r. Obydwa artykuły, przy użyciu nieco innych wyrażeń mają treść tę samą.
A r t . 9.
W o je w o d a jest na obszarze w o je w ó d z tw a : 1) przedstaw iciele m R ządu, sp ra w u ją cym z te*
ty tu łu fu n k c je , przekazane m u rozporządzę*
ruem n in ie js z y m lu b specjalnie zlecone przez R ząd;
2) szefem a d m in is tra c ji ogólne j, tj. a d m in i
stracji spraw w e w n ę trzn ych oraz in n y c h d z ia łó w ad m in is tra c ji, bezpośrednio zespolonych we w ładzach a d m in is tra c ji ogólne j (a rt. 27).
D0 art. 9 i nast.
Stanowisko wojewodów w świetle obowiązujących obecnie przepisów prawnych wyjaśnia okólnik M inister
stwa Administracji Publicznej Nr. 48— L. dz. I. O.
15310/45 z dn. 3.X 1945 r. {p. ¡poz. 11 nin. wyd.). / Na miejsce „administracji spraw wewnętrznych“
wchodzi obecnie administracja z zakresu działania M i
nistra Administracji Publicznej — p. uwaga do art, 8.
w o je w o d zie p rz y s łu g u je ró w n ie ż pra w o w y s tę po w a n ia wobec w ła ściw e j w ła d z y z in ic ja ty w ą w y d a n ia przez nią zarządzenia.
(3) O ile w sprawach, w y n ik a ją c y c h z iposta*
n o w ie ń a r ty k u łu niniejszego, nie d o jd z ie do u zg o d n ie n ia p o g lą d ó w w o je w o d y i naczelnika w łaściw ej w ła d z y , ro zstrzyg a w ty m w zględzie w ła ś c iw y m in iste r.
(4 ) P rzepisy a rty k u łu niniejszego nie d o ty * czą w y p a d k ó w , w k tó ry c h poszczególna w ła d za w y d a ję zarządzenie na po d sta w ie specjalnego p o lecenia otrzym anego od w łaściw ego m in istra .
A r t . 12.
(1) W o je w o d a jest u p ra w n io n y żądać w y ją * śnień od n a cze ln ikó w w ła d z i u rzę d ó w rządo*
w y c h oraz za kła d ó w p a ń stw o w ych p o ło żo n ych na obszarze w o je w ó d ztw a .
2) W w y p a d k a c h szczególnie w ażnych, g d y z w ło k a zagraża in te re so w i p u bliczne m u , w o je w o d a może osobiście w ejrzeć w to k spraw ty c h in s ty tu c ji, z w y ją tk ie m za kła d ó w n a u k o w y c h i p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h .
Stanowisko wojewody fako przedstawiciela Rządu. A r t- 13.
A r t . 10.
Jako p rze d sta w icie l R ządu w o je w o d a ma obo*
wiązek i p ra w o :
O w yłącznego reprezentow ania R ządu p rz y
^ P c-ystychi w ystą p ie n ia ch , o ile Prezes R a d y J im is tr ó w nie w yśle osobnego delegata:
.2) u zgadn iania d zia ła ln o ści ca łe j a d m in istra * CU rządow ej na obszarze w o je w ó d z tw a w m yśl zasadniczej l in ii d zia ła ln o ści R ządu;
p ) ogólnego n a d zo ru nad spraw am i o so b o w y- r?1 lu n k c jo n a riu s z ó w p a ń s tw o w y c h ze s ta n o w i
ska w y m o g ó w _ bezpieczeństwa, s p o k o ju i p o rzą d ku pu b liczn e g o ;
4) u zgadn iania działa ln o ści a d m in is tra c ji cy*
w , neJ> ja k o też interesów gospodarczych w o je -' w ó d ztw a , z potrzebam i o b ro n y Państwa-
art. 10.
Przy wykonywaniu uprawnień, przewidzianych w Pkcie 3 tego artykułu, należy brać pod uwagę fakt utwo- 1 zenia odrębnych (niezespolonych z władzami adm. og.) wojewódzkich i powiatowych urzędów bezpieczeństwa Publicznego. Patrz co do tego uwagi do art. 27.
A r t. 11.
(1 ) N a c z e ln ic y w s z y s tk ic h w ła d z i urzędów rządow ych p o d le g ły c h bezpośrednio w ła d zo m -e n tra ln y m , są o b ow iąza ni uzgadniać z w ojew o*
uą p ro je k ty sw oich zarządzeń n a tu ry ogólnej ub też ta k ic h , k tó re m ają szczególne znaczenie ula p o lity k i R ządu na obszarze w o je w ó d ztw a .—
(2) W spraw ach, o k tó ry c h m ow a w ust. 1,
(1 ) N a zaproszenie w o je w o d y i po d jego prze*
w o d n ic tw e m naczelnicy w ła d z i u rzę d ó w rzą d o w y c h , podleg ających bezpośrednio w ładzom ce n tra ln ym , a ' n ie ze sp o lo n ym z a d m in is tra c ją ogólną, o d b y w a ją periodyczne zebrania w celu stałego u zgadn iania d ziałalno ści w s z y s tk ic h dzia*
łó w a d m in is tra c ji rzą d o w e j m ię d zy .sobą i z za
sadniczą lin ią d zia ła ln o ści Rządu. W w y ją tk o w y c h w y p a d k a c h zebrania ta kie mogą się o d b y*
wać w sp ó ln ie d la k ilk u w o je w ó d z tw .
(2 ) M in is te r S p ra w W e w n ę trz n y c h w porożu*
m ie n iu z za interesow a nym i m in is tra m i w y d a re
g u la m in ty c h zebrań. __
A r t . 14.
(1 ) W e w s z y s tk ic h działach a d m in is tra c ji rz ą d o w e j niezespolonych z a d m in is tra c ją ogólną, w o je w o d a jest u p ra w n io n y uczestniczyć o sobi
ście w posiedzeniach w s z y s tk ic h k o le g ia ln y c h o rganów a d m in is tra c y jn y c h (ra d , k o m is y j i t d . ) , działających na obszarze w o je w ó d ztw a , zabićrać głos poza z w y k łą k o le ją m ów ców , a także objąć p rz e w o d n ic tw o obrad.
(2) O ile w o je w o d a p rze w o d n iczy, w c h o d z i on we w s z y s tk ie praw a i o b o w ią z k i p rze w o d n i*
czącego, p rzew idziane w przepisach o u s tro ju ty c h o rg a n ó w k o le g ia ln y c h .
(3 ) R ada M in is tr ó w jest u p ra w n io n a w drodze rozporządzenia w yd a w a ć w razie p o trz e b y prze
p is y , mające na celu d ostosow a nie po sta n o w ie ń dotychczas obow ią zu ją cych do" przepisów a rty k u łu niniejszego.
4 P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 3
(4 ) P rzepisy a r ty k u łu niniejszego nie dotyczą w ża d n ym razie p o d a tk o w y c h k o m is ji o d w o ła w * czych, org a n ó w ubezpieczeń społecznych (a rt.
27) oraz k o m is ji rozjem czych, p o w o ły w a n y c h w zatargach o pracę i płacę.
A r t . 15.
(1 ) P rzyjęcie do s łu ż b y p a ń stw o w e j osób, p o d legających przepisom o p aństw ow e j służbie cy
w iln e j, w ym a g a uprzedniego zasięgnięcia o p in ii w łaściw ego w o je w o d y .
(2) O ile chodzi o inne osoby, o p in ia w łaści*
wego w o je w o d y w in n a b y ć zasięgana p rzed uzys*
kaniem charakteru fu n k c jo n a riu s z a stałego.
Do art. art. 15 i nast.
P. uwaga do art. 10.
A r t- 16.
(1 ) W e w s z y s tk ic h działach a d m in is tra c ji rzą d o w e j w yznaczanie fu n k c jo n a riu s z ó w na sta
n o w is k a sam oistne lu b kie ro w n icze , z w y ją tk ie m fu n k c jo n a riu s z ó w w ła d z centralnych, w ym aga uprzednie go zasięgnięcia o p in ii w łaściw ego w o je w o d y .
(2) 0 ile w yznaczenie nie należy do kom peten*
c ji w ła d z y naczelnej, mioże b yć w razie u je m n e j' o p in ii w o je w o d y dokonane d o p ie ro na sku te k d e c y z ji w łaściw ego m in istra .
A r t . 17.
*
W w y p a d k a c h p rz e w id z ia n y c h w art. 15 i 16, w ła ś c iw y m do w yra że n ia o p in ii je st w o je w o d a tego w o je w ó d z tw a , w któ re g o obrębie ma b yć obsadzone sta n o w isko .
A r t . 18.
(1 ) K a żd a w ła d za rządow a jest obow iązana bezzw łocznie rozpatrzeć s k ie ro w a n y do n ie j w n io s e k w łaściw ego w o je w o d y o usunięcie lu b przeniesienie podle g łe g o te j w ła d z y fu n k c jo n a r
iusza pełniącego fu n k c je na terenie w o je w ó d z*
tw a .
(2) O ile odnośna w ła d za uzna w n io se k za nie*
uzasadn iony, w in n a p rze d ło żyć sprawę do de
c y z ji w łaściw em u m in is tro w i- A r t . 19.
O dznaczenia (o rd e ry , krzyże, m edale), z w y * ją tk ie m o rd e ró w i odznaczeń za zasługi w o js k o * we oraz odznaczeń fu n k c jo n a riu s z ó w w ła d z cen
tra ln y c h , m ogą być nadawane je d y n ie po u p rz e d n im zasięgnięciu^opinii w łaściw ego w o je w o d y .
A r t . 20.
(1 ) R ada M in is tr ó w może w drodze u c h w a ły upow ażniać w s z y s tk ic h lu b poszczególnych w o*
jew ńdólw , na czas o k re ś lo n y lu b d o o d w o ła n ia ,
do żądania w strz y m a n ia ca łk o w ite g o lu b częścio*
wego w y k o n a n ia :
a) zarządzeń w ła d z centralnych, k tó re w o je w o d a uważa za sprzeczne z ró w n o cze sn ym i za
rządzeniam i in n e j w ła d z y centralnej albo też za n ie ko rzystn e dla P aństw a wobec zm ia n y stanu fa ktyczn e g o , w zarządzeniu nie u w z g lę d n io n e j;
b ) zarządzeń w ła d z i u rzę d ó w rz ą d o w y c h na obszarze w o je w ó d z tw a , k tó re w o je w o d a uważa za w y ra ź n ie sprzeczne z zasadam i, w y tk n ię ty m i przez w ładze centralne, albo za niedopuszczalne z in n y c h p o w o d ó w , w y m ie n io n y c h p o d lit. a) ustępu niniejszego.
(2 ) W razie n ie u z g o d n ie n ia p o g lą d ó w m ię d z y w o je w o d ą a w ła ś c iw y m nacze ln ikie m w ła d z y roz*
strzyg a w ty m w zględzie w ła ś c iw y m inister.
A r t . 21.
(1) U p ra w n ie n ia w o je w o d y p rzew idziane w art. 11, 12, 14, 15, 16, 18 i 20, nie odnoszą się do a d m in is tra c ji w o js k o w e j.
(2 ) W zebraniach, p rz e w id z ia n y c h w art. 13, d o w ó d c y o krę g ó w k o rp u s ó w m ogą brać u d z ia ł ża zezw oleniem M in is tr a S praw W o js k o w y c h Do art. 21.
Obecnie: dowódcy okręgów wojskowych i Minister Obrony. Narodowej.
A r t . 22.
(1 ) U p ra w n ie n ia w o je w o d y , p rze w id zia n e w art. 11, 12, 14, 15, 16, 18 i 20, nie odnoszą się do sędziów oraz w s z y s tk ic h fu n k c jo n a riu s z ó w w y m ia ru sp ra w ie d liw o ś c i i w ię zie n n ictw a .
(2 ) W zebraniach, p rz e w id z ia n y c h w art. 13, b io rą u d z ia ł przedstaw iciele p ro k u ra tu ry , preze*
si sądów zaś m ogą brać u d z ia ł za zezwoleniem M in is tr a Sipraw iedliw ości.
Do art. 22.
Więziennictwo faktycznie przeszło do zakresu dzia
łania Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.
A r t . 23.
(1 ) U p ra w n ie n ia w o je w o d y , p rzew idziane w art- 11, w ust. 2 art. 12, w art. 14, 15, 16, 18 i 20, nie odnoszą się do a d m in is tra c ji oświecenia p u blicznego.
(2 ) W zebraniach, p rz e w id z ia n y c h w art. 13, k u ra to ro w ie o krę g ó w s z k o ln y c h m ogą brać u d zia ł.
(3 ) U p ra w n ie n ia , p rzysłu g u ją ce w o je w o d zie w m y ś l 3Tt. 12, nie d o tyczą spraw o charakte
rze ściśle n a u k o w y m i d y d a k ty c z n o * pedago*
gicznym .
i (4 ) W dziale k o le jn ic tw a u p ra w n ie n ia , p rz y sługujące w o je w o d zie w m y ś l art. 11, 12 i 20, nie dotyczą spraw technicznych i bezpieczeń
stw a ru ch u kolejoiwfego.
Do art. 23.
Obecnie: administracji oświaty.
N r 3 O R G A N IZ A C J A W Ł A D Z A D M IN IS T R A C J I O G Ó L N E J 5
A r t . 24-
W sto su n ku do spraw w o js k o w y c h (a rt. .10, P; 4) w oje w o d a , niezależnie od o b o w ią zkó w , dążących na a d m in is tra c ji ogólne j w zakresie uzupełnienia i zaopatrzenia a rm ii, ja k o też spraw w sp ó łd zia ła n ia s ił z b ro jn y c h z w ła d zą cywilną, dla uśm ierzania ro z ru c h ó w lu b przym usow ego w y k o n y w a n ia p rze p isó w p ra w n y c h :
1) czuwa nad n a le ż y ty m u w zg lę d n ie n ie m in=
teresów o b ro n y P aństw a przez w s z y s tk ie d z ia ły a d m in is tra c ji;
2) in ic ju je i k ie ru je w s p ó łd zia ła n ie m czynni*
k ó w społecznych w a k c ji p rz y g o to w a n ia o b ro n y Państwa, p rzysposobie nia w o jsko w e g o oraz
° p ie k i nad żołnierzem ;
j 3) czuwa w p o ro z u m ie n iu z w ła ś c iw y m i w ła dzam i w o js k o w y m i na d n a le ż y ty m uw zg lę d n ie - uiem przez d o w ó d z tw a i zarządy w o js k o w e in*
teresów gospodarczych w o je w ó d z tw a i jego mie*
szkańców..
A r t . 25.
(1 ) N a w y p a d e k częściowej lu b ca łk o w ite j uaobilizacji, albo w in n y c h w yp a d k a c h , w k tó ry c h ze w z g lę d u na interes P aństw a R ada M i n is tró w uzna to za konieczne, w szczególności na w y p a d e k ogłoszenia stanu w y ją tk o w e g o , W ojewoda od' d n ia , w skazanego uchw ałą R a d y M in is tró w , obejm uje naczelne k ie ro w n ic tw o ca*
*ej a d m in is tra c ji rządow ej na obszarze w o je w ó d ztw a , z w y ją tk ie m a d m in is tra c ji w o js k o w e j oraz a d m in is tra c ji w y m ia ru sp ra w ie d liw o ści, k o le jn ic tw a oraz poczt i telegrafów .
(2) W ty m charakterze spraw uje on czyn
ności zw ie rzch n ika w s z y s tk ic h w ła d z, u rzędów 1 o rganów rz ą d o w y c h oraz je st s łu żb o w ym Przełożonym ic h fu n k c jo n a riu s z d w za pośred*
nictw em n a cze ln ikó w ty c h w ła d z i urzędów -
Do art. 25. ■
P- art. 7 dekretu o zarządzie Ziem Odzyskanych — P°z. 10 nin. wyd.
ogólnej, nie p rz y s łu g u je m u pra w o w y d a w a n ia orzeczeń i zarządzeń, w y ją w s z y w y p a d k i, w k tó * ry c h prze p isy praw ne w y ra źn ie inaczej stanowią.
Stanowisko wojewody! Jako sźefa administracji
< ogólnej A r t . 27.
D o zakresu d z ia ła n ia w o je w o d y ja k o szefa ad
m in is tra c ji ogólnej należą w s z y s tk ie s p ra w y : 1) a d m in is tra c ji spraw w e w n ę trzn ych , tj. ad*
m in is tra c ji z zakresu d ziałania bezpośrednio p o d ległego M in is t r o w i S p m w W e w n ę trz n y c h ;
2) a d m in is tra c ji przem ysłu i h a n d lu , z w y ją t*
k ie m spraw przekazanych a d m in is tra c ji g ó rn i
czej, urzędom p r o b ie r c z y m i służbie le g a liza cji narzędzi m ie rn iczych oraz w ła d zo m i urzędom m o rs k im ;
3) a d m in is tra c ji ro ln ic tw a i re fo rm ro ln y c h z w y ją tk ie m a d m in is tra c ji lasów p a ń stw o w ych , p a ń stw o w ych z a k ła d ó w chow u k o n i, państw o*
w y c h in s ty tu tó w i z a k ła d ó w badaw czo-nauko*
w y c h oraz in n y c h spraw , k tó re stosow nie do obo
w ią zu ją cych przepisów w o je w o d zie nie podle*
4) a d m in is tra c ji o p ie k i społecznej z w y ją tk ie m spraw przekazanych in s p e k c ji p ra c y ; stosunek w o je w o d y do spraw ubezpieczeń społecznych i do F u n d u szu P racy re g u lu ją osobne p rze p isy;
5) a d m in is tra c ji k o m u n ik a c ji z w y ją tk ie m ko*
le jn ic tw a ; stosunek w o je w o d y do spraw lo tn ic tw a cyw iln e g o re g u lu ją osobne p rz e p is y ;
6) a d m in is tra c ji w yzn a ń re lig ijn y c h i ośw ie
cenia p u b liczn e g o w zakresie spraw w yzn a m o * w y c h oraz spraw s z tu k i i k u ltu r y (ochrona za*
b y tk ó w , ochrona p rz y ro d y itd .) ;
7) a d m in is tra c ji skarbow ej w zakresie spraw d a n in y lasow ej oraz pom o cy p aństw ow e j na o d b u d o w ę b u d y n k ó w zniszczonych lu b u szko d zo n y c h w s k u te k działań w o je n n y c h ;
8) poza w y m ie n io n y m i w p u n k ta c h 1 —- 7, w k tó ry c h w o je w o d a jest w ła ś c iw y na podstaw ie przepisów specjalnych.
A r t . 26.
(1 ) W e w s z y s tk ic h sprawach, w y n ik a ją c y c h 5^ stanow iska w o je w o d y ja k o p rzedstaw iciela R ządu (a rt. 10— 25), s łu ży w o je w o d zie pra w o bezpośredniego p o ro zu m ie n ia się ze w s z y s tk im i w ładzam i, zarów no c e n tra ln y m i ja k .lo k a ln y m i, w szczególności p ra w o bezpośredniego p rz e d kła d a n ia spostrzeżeń i w n io sikó w w ła ś c iw y m mlinistrom.
(2) U p ra w n ie n ia w o je w o d y , w y n ik a ją c e z art.
10 — 26, są u p ra w n ie n ia m i, ściśle p rz y w ią z a n y - m i do sta n o w iska i p rz y s łu g u ją w yłą czn ie w oje*
jo d z ie lu b u rz ę d n ik o w i, k tó r y p e łn i fu n k c je w o je w o d y.
(3 ) Ile k ro ć w o je w o d a na p odstaw ie przepisów rozporządzenia niniejszego w kra cza w dziedzinę spraw, nie należących do zakresu a d m in is tra c ji
ń art. 27.
Nastąpiły poważne zmiany- w zakresie działania tak aintereśowanych ministerstw, jak i wojewodow jako zetów administracji ogólnej oraz władz administracji gólnej obydwu instancyj w ogóle. Nie wszystkie jea- ak zmiany, zaszłe u władz centralnych, spowodowały dpowiednie przesunięcia w zakresie działania władz dministracji ogólnej. Następnie, nie wszystkie zmiany /prowadzone zostały w życie na podstawie przepisu stawy, dekretu lub rozporządzenia. Niektóre z nich zo- tały zastosowane bez _ takiego przepisu,^stąd tez me reTircłki A
Ważniejsze zmiany są następujące:
I. Zakres działania b. Ministerstwa Spraw Wewnę
trznych, a obecnego Administracji Publicznej:
1. uległ zwiększeniu:
a) przez włączenie doń z zakresu działania b. Min.
Wyzn. Rei. i Ośw. Publ. spraw wyznaniowych. We władzach administracji ogólnej nie spowodowało to
P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 3
zmian, gdyż sprawy te również i poprzednio do nich należały w myśl pktu 6) ar.t. 27 nin. rozp.;
2 uległ zmniejszeniu:
b) przez utworzenie Ministerstwa Bezpieczeństwa Pu
blicznego i przekazanie mu spraw o tej samej na
zwie (zakres dotąd nieustalony ustawowo). W tere
nie działa Min. Bezp. Publ. przez podlegle mu, nie- zespolone z władzami administracji ogólnej woje- ' wódzkie i powiatowe wzędy bezpieczeństwa publi
cznego oraz przez organa M ilicji Obywatelskiej, c) przez utworzenie Ministerstwa Odbudowy i przeka
zanie mu spraw budowlanych oraz zarządu gma
chami i placami państwowymi — p. dekret z dn.
24.V 1945 r. Dz. U.R.P. Nr. 21, poz. 123. Do władz administracji ogólnej sprawy te należą nadal w oby
dwu instąncjach;
d) przez utworzenie na terenie stolicy dla prac w za
kresie jej odbudowy Biura Odbudowy Stolicy przy Prezydencie m. st. W arszawy —• p. dekret z dn.
24.V 1945 r. Dz. U.R.P. Nr. 21, poz. 124. Biuro tó nie jest zespolone ze stołecznymi władzami admini
stracji ogólnej;
e) przez utworzenie Ministerstwa Informacji i Propa
gandy i przekazanie- mu spraw prasy codziennej i periodycznej1— p. dekret z dn. 7.IX 1944 I. Dz. U.R.P Nr. 4, poz.-20. Sprawy te-odeszły również z zakre
su ¡działania władz a-dmin. ogólnej I i II instancji i należą obecnie do podległych Ministerstwu Inf.
i Prop., a n!ie wchodzących w skład władz admini
stracji ogólnej wojewódzkich urzędów i powiato
wych oddziałów informacji i propagandy — p. rozp.
Min. Inf. i Prop. z dn. l.III 1945 r. Dz. U,R.P. Nr. 7, poz. 32;
;f) prze® utworzenie ¡Głównego Urzędui ¡Pomiarów Kraju przy Prezydium Rady M inistrów i powierzenie mu spraw administracji miernictwa i pomiarów kraju — p. dekret z dn. 30.III 1945 r. Dz. U.R.P. Nr, 11, poz. 58. Jeśli idzie o władze administracji ogólnej, to , sprawy te należą do nich nadal w obydwu instan
cjach.
II. Zakres działania b. (Ministerstwa Przemysłu i Handlu, a obecnego Przemysłu, uległ zmniejszeniu przez powołanie do’ życia M inisterstw Aprowizacji i Handlu
oraz Żeglugi i Handlu Zagranicznego. We władzach administracji ogólnej — stam bez zmian.
III. W dziale Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rol
nych1 nastąpiły zmiany następując©:
a) uległ zmniejszeniu zakres działania M. R. i R. R.
przez utworzenie Ministerstwa Aprowizacji i Han
d lu — p. uwaga powyżej — i przekazanie mu spraw aprowizacyjnych. We władzach administracji ogól
nej stan bez zmian t.j. sprawy- te nadal należą do zakresu działania- tych władz;
b) dalszemu zmniejszeniu uległ zakres działania /M.R.
1 i R.R. przez utworzenie Ministerstwa Lasów, które przejęło zarząd lasów państwowych i przekazanych Państwu niektórych prywatnych (p. dekret z dn.
12.XII 1944 r. Dz. U.R.P. Nr. 15, poz. 82), jak rów
nież sprawy oęhrony lasów nieprzekazanych. Od władz administracji ogólnej odeszły sprawy ochro
ny lasów przekazanych t-j. czynności wojewódzkich inspektorów ochrony lasów i -powiatowych komi
sarzy o-l. w tym- względzie;
c) utworzone zostały odrębne, wojewódzkie i powiato
we urzędy ziemskie, które przejęły od władz admi
nistracji ogólnej obydwu instancji sprawy - opieki państwowej nad rolnictwem oraz sprawy reformy
• r-ołnej— p. dekret z dn. 15.VIII 1944 r. Dz. U.R.P.
Nr. 2, poz. 4;
d) utworzone zostały odrębne urzędy wodno-meliora
cyjne,-» które przejęły od starostw, sprawy melio- racyj podstawowych A szczegółowych oraż sprawy ochrony-przed powodzią. ¡Urzędy "t© obejmują'swą działalnością z reguły dwa lub więcej powiatów.
W II instancji podlegają one wojewódzkim u rzę-.
dom ziemskim.
IV. Uległ zmniejszeniu zakres b. Ministerstwa- Opie
ki Społecznej (obecnie -Ministerstwa Pracy i Opieki Spo
łecznej) przez przekazanie administracji zdrowia pu
blicznego Ministerstwu Zdrowia, utworzonemu na pod
stawie dekretu z dn. 11.IV 1945 r. Dz. U.R.P. Nr. 12, poz. 63. _ We władzach administracji ogólnej stam-bez zmian, t.j. nadal służba zdrowia wchodzi w skład urzę
dów wojewódzkich i starostw.
V. Zakres działania b. Ministerstwa Wyznań Reli
gijnych i Oświecenia Publicznego, a obecnego Minister
stwa Oświaty uległ zmniejszeniu przez przekazanie spraw wyzn-ąniowych ¡Ministerstwu Administracji Pu
blicznej (p. uwaga powyżej pkt. I a) oraz przez utwo
rzenie Ministerstwa Kultury i Sztuki (p. dekret z dn.
15.IX 1944 r. Dz. U.R.P., Nr. 5, poz. 25), które przejęło sprawy sztuki i kultury, ochrony zabytków itp. We wła
dzach administracji ogólnej ■ zmian zakresu działania n«e ma.
VI. Z zakresu działania Ministerstwa Skarbu zni
knęły sprawy- daniny lasowej, jako nieaktualne oraz spiawy pomocy państwowej na odbudowę, które prze
szły do Ministerstwa Odbudowy (p. wyżej). We wła
dzach administracji ogólnej zmian nie ma.
VII. Zakres działania władz admin. ogólnej obydwu instancji uległ zwiększeniu przez przekazanie im spraw rejestracji szkód wojennych. Sprawy te centralnie są za
łatwiane przez -Biuro Odszkodowań Wojennych przy Prezydium Rady M inistrów (poprzednio przez M inister
stwo Odszkodowań Wojennych). >
VIII. Co do stosunku do spraw lotnictwa cywilnego
— p. rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 31 gru
dnia 1945 r. (Dz. U. R. P. Nr. 4 z 1946 r„ poz. 39).
A r t . 28.
(1 ) S praw y, w y m ie n io n e w art. 27, w o je w o d a za ła tw ią p rz y po m o cy urzędu w o je w ó d zkie g o , w ła d z a d m in is tra c ji ogólnej (a rt. 2) oraz in n y c h w ła d z, u rzę d ó w i organów , p o d le g ły c h na obsza
rze w o je w ó d z tw a w o je w o d zie .
(2 ) D la w y k o n y w a n ia specjalnych ro b ó t i ich a d m in is tra c ji właś.ciwi m in is tro w ie w porożu-»
m ie n iu z M in is tre m S praw W e w n ę trz n y c h m o gą ^— w zakresie dzia ła n ia prze ka za n ym im ro z porządzeniem P rezydenta R zeczypospo litej z d n ia 21 m aja 1932 r. w spraw ie zniesienia u rz ę d u M in is tr a R o b ó t P u b lic z n y c h (D z . U . R. P.
N r 51, poz. 479) — tw o rz y ć organa techniczno-»
b u d o w la n e niezespolone z w ła d za m i a d m in is tra c ji ogólnej.
Do art. 28.
Przepis^ ust. (2) należy rozszerzyć również -i na ro
boty-, należące do zakresu działania Ministra Odbudo
wy — p. art. 6 ust. 2 dekretu z dn. 24.V 1945 r. o utwo
rzeniu Ministerstwa Odbudowy Dz. U.R.P. Nr. 21, poz. 123.
A r t. 29.
W zakresie spraw a d m in is tra c ji ogólnej, w y*
m ie n io n ych w art. 27, w o je w o d a jest;
1) o d p o w ie d z ia ln y m w yko n a w cą zleceń w laści*
w ych m in is tró w ;
2) s łu żb o w ym z w ie rzch n ikie m odnośnych w ładz, u rzę d ó w i organów oraz prze ło żo n ym fu n k c jo n a riu s z ó w ty c h w ła d z, u rzę d ó w i orga-»
n ó w ;
3) organem zarządzającym , orzekającym , ro z
strzyg a ją cym i sta w ia ją cym w n io s k i;
N r 3 O R G A N IZ A C J A W Ł A D Z A D M IN IS T R A C J I O G Ó L N E J
4) p rzew odniczą cym w s z y s tk ic h organów k o le g ia ln ych (ra d , k o m is y j itd .) , p o w o ła n ych przez obowiązujące p rze p isy do w sp ó łd z ia ła n ia w po*
w yższych działach a d m in is tra c ji rządow ej.
A r t . 30.
W o je w o d a m ianuje, przenosi na inne miejsce służbowe, zw a ln ia oraz przenosi w stan spoczyn*
k u w ramach obow iązu jących prze p isó w p odle- głyc h m u fu n k c jo n a riu s z ó w .
A r t . 31.
W o je w o d a spełnia swoje zadania ja k o szef ad
m in is tra c ji ogólnej przez:
1) udzielanie w ska zó w e k i poleceń w ła d zo m a d m in is tra c ji ogólne j oraz in n y m w ła d zo m i urzę*
dom, jem u p o d le g ły m ;
2) rozstrzyganie o d w o ła ń o d orzeczeń i zarząd dzeń w ła d z p o w ia to w y c h , o rganów u s tro jo w y c h zw ią zkó w sam orządow ych oraz in n y c h w ła d z i urzędów , w o je w o d zie p o d le g ły c h , w ramach przepisów p ra w n ych , re g u lu ją cych w łaściw ość i to k instanęji w postę p o w a n iu a d m in is tra c y j* ■ n y m ;
3) w yd a w a n ie orzeczeń i zarządzeń w I in s ta n cji w w y p a d ka ch , p rz e w id z ia n y c h przez prze p isy praw ne;
4) w y k o n y w a n ie nad zo ru nad działalnością w ładz a d m in is tra c ji ogólnej oraz in n y c h w ła d z 1 urzędów , w o je w o d zie p o d le g ły c h ; decyzje ty c h w ładz i u rzę d ó w w o je w o d a może uchylać z urzę*
du lu b zm ieniać w drodze n a d zo ru w w yp a d * kach, p rz e w id z ia n y c h przez prze p isy praw ne;
5) przez w y d a w a n ie , powszechnie o b o w ią zu ją cych rozporządzeń (art- 108— 113).
A r t . 32. '
(1 ) Zastępcą w o je w o d y jest w icew ojew oda . (2 ) "W icew ojew odę m ianuje M in is te r S praw W e w n ę trzn ych za [zgodą Prezesa R a d y M in i
strów . I , i ' : i
(3 ) W ic e w o je w o d a zastępuje w o jew odę w za*
kresie u s ta lo n ym przez rozporządzenie M in is tr a S praw W e w n ę trz n y c h .
(4 ) Jeżeli w o je w o d a nie może pełnić o b o w ią z
k ó w słu żb o w ych , zakres zastępstwa rozciąga się na w szystkie czynności spełniane przeż w o je w odę.
Do art. 32.
Przepis ustępu (2) w ezęśęi .podanej kursywą, nie obowiązuje wobec odmiennego uregulowania sprawy w art. 6 dekretu o trybie powołania władz -admin, ogólnej ' > U instancji — p. poz. 2. nin. wyd.
Urząd wojewódzki
A r t . 33.
W s z y s c y fu n kcjo n a riu sze w urzędzie w ojew ó*
d z k im oraz we w ładzach i urzędach rzą d o w ych ,
p o d le g ły c h w o je w o d zie , są na etacie M in is te r*
stw a S praw W e w n ę trz n y c h , z w y ją tk ie m fu n k cjonariuszów fachow ych, pozostających na eta
tach in n y c h m in is te rs tw a p rz y d z ie lo n y c h do za*
ła tw ia n ia spraw , w ym a g a ją cych zaw odow e j w ie d zy fachow ej.
A r t. 34-
F u n k c jo n a riu sza m i fa c h o w y m i w ro zu m ie n iu art. 33 są fu n k c jo n a riu s z e p ia stu ją cy ta k ie stanor w is k a służbow e, k tó ry c h zajm ow anie zależy od w yka za n ia się specjalnym te o re tyczn ym w y kształceniem fa c h o w y m z w yłączeniem w y*
kształcenia praw niczego , o ile rozporządzenie ninie jsze nie sta n o w i w y ją tk ó w (a rt. 117).
A r t . 35.
W e w n ę trz n a organizacja urzędów w ojew ódz*
k ic h opiera się na następujących zasadach:
1) u rz ę d y w o je w ó d z k ie dzielą się na niezbęd
ną ilość w y d z ia łó w ; .
2) w y d z ia ły dzielą się w razie koniecznej p o trz e b y na o d d z ia ły ;
3) w poszczególnych w y d z ia ła c h łączy się w m iarę m ożności sp ra w y je d n o ro d n e p o d wzglę*
dem p ra w n y m w zg lę d n ie fa k ty c z n y m ;
4) w je d n y m w y d z ia le łączy się spraw y, d o ty*
czące o rg a n iza cji a d m in is tra c ji w o je w ó d z k ie j, a w szczególności: sp ra w y osobowe, budżetow e, gospodarcze, in sp e kcyjn e i nadzoru nad to k ie m urzędow ania, ja k o też spraw y, w y n ika ją ce ze stanow iska w o je w o d y ja k o p rzedstaw iciela Rzą
d u ; s p ra w y fu n d u s z u obrotow eg o re fo rm y ro ln e j są załatw iane w urzędzie w o je w ó d z k im łącznie ze s p ra w a m i [a d m in istra cji re fo rm ro ln y c h ;
5) zakres czyn n o ści poszczególnych w y d z ia łó w i o d d z ia łó w oraz zakres o d p o w ie d zia ln o ści fu n k c jo n a riu s z ó w poszczególnych k a te g o rii i sta*
n o w is k , zarów no k ie ro w n ic z y c h ja k p o d w ła d * nych, ze szczególnym u w zg lę d n ie n ie m fu n k c jo na riu szó w fa ch o w ych (a rt. 34 i 117), będzie szczegółowo u s ta lo n y w sposób o k re ś lo n y w a r
ty k u le następnym . Do art. 35.
Przepis ostatniego zdania pktu 4) przestał _ obowią
zywać wobec utworzenia odrębnych wojewódzkich urzę
dów ziemskich — p. uwaga do art. 3 i 27.
A r t . 36.
(1 ) W ram ach zasad u sta lo n ych w art- 35 M i*
n iste r S praw W e w n ę trz n y c h w y d a je w porożu*
m ie n iu z za interesow a nym i m in is tra m i przepisy, clotyczące o rg a n iza cji u rzę d ó w w o je w ó d z k ic h i tr y b u za ła tw ia n ia spraw w ty c h urzędach.
(2 ) N a pod sta w ie ty c h p rze p isó w k a ż d y w o je w o d a ustala sta tu t o rg a n iz a c y jn y i szczegóło
w y p o d z ia ł czynności urzędu w o je w ó d zkie g o i ogłasza w „ D z ie n n ik u W o je w ó d z k im .
\
P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O
A r t . 37.
(1 ) W ła ś c iw i M in is tro w ie mogą przeprow a*
dzać przez sw oich delegatów lustrację czynności fu n k c jo n a riu s z ó w pozostających na ich etacie, ja k o też w zakresie spraw swego d z ia łu lustrację czynności poszczególnych w y d z ia łó w i o d d z ia łó w u rzę d u w o je w ó d z k ie g o oraz w ła d z i urzę
d ó w w o je w o d zie p o d le g łych .
(2) O rozpoczęciu lu s tra c ji i je j w y n ik u de*
legat zaw iadam ia w ojew odę.
A r t . 38.
(1) W o je w o d a w y d a je pism o urzędow e
„ D z ie n n ik W o je w ó d z k i“ .
(2) R ozporządzenia, obwieszczenia i inne a k ty w ła d z a d m in is tra c ji Ogólnej oraz w ła d z i urzę*
d ó w rz ą d o w ych z w y ją tk ie m centralnych, k tó re w m y ś l o b o w ią zu ją cych prze p isó w m ają b y ć p o dawane do w ia d o m o ści p u b liczn e j na obszarze w o je w ó d ztw a , m ają być ogłaszane w „ D z ie n n ik u W o je w ó d z k im “ , o ile rozporządzenie niniejsze nie ¡przew iduje w y ją tk ó w a rt (120).
(3 ) M o c obow iązująca pow yższych a k tó w , o ile jest zależna od ich ogłoszenia, rozpoczyna się w te rm in ie , w aktach ty c h p o d a n ym , a w b ra k u oznaczenia ta k ie g o te rm in u — po u p ły w ie 14 d n i od d n ia w y d a n ia odnośnego n um eru „D z ie n n ik a W o je w ó d z k ie g o “ .
A r t . 39.
(1 ) Rada M in is tr ó w u s ta li, k tó re w ładze, urzę
d y i organa rządow e oraz sam orządowe będą obowiązane prenum erow ać „ D z ie n n ik W o je * w ó d z k i“ . , i , ij .i j j i - , - ’ ] (2 ) „ D z ie n n ik \X7o je w ó d z k i“ może prenum e*
row ać także k a ż d y in n y urząd oraz osoby fiz y c z ne i praw ne.
Rozdział III.
sów obowiązujących od nieobowiązujących jest w odnie
sieniu do niektórych artykułów tego rozdziału trudne^
Ze względu na podstawowe znaczenie cyt. wyż. aktów ustawodawczych dla zagadnienia ustroju władz admini
stracji ogólnej Ł wpływ, jaki w yw arły one na zmiani tego ustroju, podaje się przedruk tych aktów w całości pod poz. 8 i 9 nin. wyd.
A r t . 40.
D o w s p ó łd zia ła n ia z w o je w o d ą w w y k o n y w a n iu zadań a d m in is tra c ji ogólnej w zakresie usta*
lo n y m przez prze p isy praw ne, p o w o łu je się czyn*
n ik o b y w a te ls k i, reprezento w any przez organa sam orządu w o je w ó d zkie g o .
A r t . 41.
D o czasu zorganizow a nia sam orządu w o je w ó d zkie g o , tw o rz y się p rz y w o je w o d zie radę w o je w ó d zką i w y d z ia ł w o je w ó d z k i, k tó re w s p ó ł
d zia ła ją z w o je w o d ą w w y k o n y w a n iu jego zadań w z,Peresie 'a d m in is tra c ji ogólne j, stosow nie do postano w ień rozporządzenia niniejszego i in n ych p rze p isó w p ra w n ych .
A r t . 42.
(1 ) R ada w o je w ó d z k a składa się z c z ło n k ó w , w y b ra n y c h przez ra d y p o w ia to w e i ra d y m iej>
skie m iast, w y d z ie lo n y c h z p o w ia to w y c h zw iąz
k ó w sam orządow ych, na obszarze w o je w ó d ztw a , p o je d n y m przez każdą radę p o w ia to w ą w z g lę d nie radę m iejską.
(2) W s k ła d ra d y w o je w ó d z k ie j może wejść k a ż d y m ieszkaniec odnośnego p o w ia tu w z g lę d nie miasta, k tó r y może być członkiem ra d y g m in n e j w z g lę d n ie m ie js k ie j, z w y ją tk ie m czym nych fu n k c jo n a riu s z ó w a d m in is tra c y jn y c h pań=
s tw o w y c h )oraz sam orządow ych.
(3 ) P ow yższe ograniczenie nie o d n o si się do fu n k c jo n a riu s z ó w ' rzą d o w e j a d m in is tra c ji cen
tra ln e j. ,
Wojewódzkie organa kolegialne.
Do rozdziału III.
Zawarte w tym rozdziale przepisy określające: a) or
ganizację, tj. ustrój i sposób działania rady wojewódz
kiej j wydziału wojewódzkiego, jako tymczasowych organów powołanych do czasu zorganizowania samorzą
du wojewódzkiego, b) zakres .uprawnień tej rady i w y działu w sprawach nadzoru nad samorządem terytorial
nym niższych stopni — przestały obowiązywać w związ
ku z wejściem w życie, ustawy z dn. 11.IX.1944 r. o orga
nizacji i zakresie działania rad narodowych Dz. U. R. P.
Nr. 3, poz. 26/46 r. orąz dekretu: z dn. 23.XI.1944 r. o o r
ganizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego Dz. U. R. P. Nr 14. poz. 74. Pozostają natomiast nadal w mocy przepisy rozdziału III o współdziałaniu z woje
wodą „wojewódzkich organów kolegialnych“ , którym i są obecnie wojewódzkie rady narodowe i w ydziały wo
jewódzkie powołane zgodnie z cyt. wyżej ustawą i de
kretem, — w wykonywaniu zadań administracji ogólnej w zakresie ustalonym przez odnośne ustawy i rozporzą
dzenia. Pozostają również w mocy przepisy o sposobie i zakresie tego współdziałania. Rozgraniczenie przepi
Do art. 42.
P. art. art. 1, 3 — 8 ustawy o org. i zakr. dział, rad narodowych.
A r t . 43.
(1) M a n d a t członka ra d y w o je w ó d z k ie j trw a ta k d łu g o , ja k d łu g o trw a kadencja organu, k tó r y d o k o n a ł w y b o ru .
(2 ) N a m iejsce opróżnion e w czasie trw a n ia k a d e n c ji d o k o n y w a się w y b o ru uzupełniającego•
A r t . 44.
(1 ) Posiedzenia ra d y w o je w ó d z k ie j o d b yw a ją się p rz y n a jm n ie j raz na ro k .
(2) W o je w o d a zw o łu je posiedzenia ra d y i s p ra w u je p rz e w o d n ic tw o .
(3 ) Zastępcą przew odniczącego jóst w ic e w o je w oda.
(4 ) N a zaproszenie, w zg lę d n ie za zgodą w o je =
N r 3 O R G A N IZ A C J A W Ł A D Z A D M IN IS T R A C J I O G Ó L N E J 9
w o d y , mogą brać u d z ia ł w obradach bez praw a głosow ania p rzedstaw iciełe w ła d z, p o d le g łych bezpośrednio w ła d zo m ce n tra ln ym , a nie {zespo=
lonych z a d m in istra cją ogólną,, ja k o też p rz ę d n i- cy p o d le g li w o je w o d zie .
. (5 ) D o praw om ocno ści u ch w a ł ra d y niezbędna ]est obecność przew odniczącego i p o ło w y o g ó l
nej Hczby ezłónkćtw ra d y ; u c h w a ły zapadają większością g ło s ó w obecnych cz ło n k ó w ra d y ; Przew odniczący nie głosuje.
Do art. 44.
P. art. art. 13, 18, 20 i 24 ustawy o r. n.
* A r t . 45.
P rz y n a jm n ie j raz na ro k w o je w o d a obowfąza- nY jest na posiedze niu ra d y przedstaw ić spraw o
zdanie o o g ó ln y m stanie w o je w ó d z tw a , d ziałał*
n°ś c i a d m in is tra c ji p a ń stw o w e j na obszarze wo*
je w ó d ztw a w ciągu ostatniego ro k u i w a ż n ie j
szych zam ierzeń na przyszłość, tu d zie ż w y s łu chać o p in ii ra d y co do o g ó ln ych potrzeb woje*
w ó d ztw a oraz p ro je k tó w , zarów no p rze d ło żo n ych ra dzie przez w o jew odę , ja k i zgłoszonych przez c zło n kó w ra d y.
A r t- 46.
(1 ) R ada w o je w ó d z k a jest organem o p in io daw czym .
(2 ) Rada w o je w ó d z k a o p in iu je na żądanie w o je w o d y w sprawach n a tu ry ogólne j, należą
cych do k o m p e te n cji w o je w o d y , a dotyczących 'ud ności całego w o je w ó d z tw a lu b poszczegól*
n y ch je j grup.
(3 ) D la opracow ania o p in ii i p ro je k tó w w p o szczególnych spraMach rada może w y b ie ra ć spec- lalne kom isje.
(4 ) O ile sprawa jest p iln a albo m niejszej w a g i, w o je w o d a może zam iast o p in ii ra d y za
lę g n ą ć o p in ii w y d z ia łu w o je w ó d z k ie g o .
D<Lart. art. 46 i 47. ■
P- art. art. 1, 17, 28 i 29 ustawy o r.»h.
A r t . 47.
(1) W y p a d k i, w k tó ry c h rada w o je w ó d zka w sp ó łd zia ła z głosem stanow czym , określają prze*
p is y prawtne.
'(2) S praw y, w k tó ry c h rada w o je w ó d z k a w s p ó łd z ia ła z głosem stanow czym , w o je w o d a uioze przekazać w y d z ia ło w i w o je w ó d z k ie m u , je żeli zw ło ka , związana ze zw ołaniem ra d y , zagra*
za in te re so w i pu b liczn e m u lu b jeżeli posiedzenie f ady, na którego p o rz ą d k u d zie n n ym p o s ta w io no daną sprawę, nie doszło do s k u tk u z b ra k u ko m p le tu czło n kó w , albo wreszcie jeżeli rada, m i*
Mo w ezw ania, ostatecznej u c h w a ły nie pow zięła.
, A r t . 48.
(1) W s k ła d w tydziału w o je w ó d z k ie g o w cho-
a ) w o je w o d a w zg lę d n ie w ice w o je w o d a ja k o p rze w o d n iczą cy;
b ) d w a j in n i u rz ę d n ic y p a ń stw o w i, Z k tó ry c h , jednego wyznacza i o d w o łu je M in is te r S praw ' W e w n ę trz n y c h , d ru g ie g o zaś p o w o łu je $ię we=
d łu g zasad o kre ślo n ych w art- 51 i 119 u s t. 2;
' c ) (trzej czło n ko w ie , w y b ra n i przez radę w o je w ó d z k ą w g ło so w a n iu s to s u n k o w y m spośród m ieszkańców w o je w ó d ztw a , posiada jących bier
ne p ra w o w yb o rcze do ra d y w o je w ó d z k ie j (a rt. 42).
(2 ) O p ró cz trzech cz ło n k ó w rada w o je w ó d z k a w y b ie ra w o d d z ie ln y m g ło so w a n iu f,rzęch zastęp
ców. K a ż d y członek w y d z ia łu z w y b o ru ma swe*
go zastępcę, któ re g o w yznacza się w e d łu g sto
s u n k u o trzym a n ych głosów . Do art. art. 48 — 52.
P. art. art. 11. — 18, 34 i 35 dekretu o sam. (o org.
i zakr. dział, samorządu teryt.).
A r t . 49.
(1 ) W y b ra n i c z ło n ko w ie w y d z ia łu w o je w ó d z = kiego pełnią sw oje fu n k c je przez przeciąg lat czterech, w zg lę d n ie aż do czasu d o ko n a n ia przez radę w o je w ó d z k ą w y b o ru następców.
, (2 ) G d y m andat członka w y d z ia łu w ygaśnie z in n y c h p o w o d ó w , a n iż e li rozw iązanie w y d z ia łu lu b u p ły w ka d e n cji, miejsce jego w w y d z ia le zaj
m uje zastępca.
, A r t- 50.
Jeżeli w s k u te k n o w ych w y b o ró w d o ra d po=
w ia to w y c h , w zg lę d n ie ra d m ie jskich , sk ła d ra d y w o je w ó d z k ie j zm ieni się w ięcej niż w p o ło w ie ( art. 42), w o je w o d a zarządzi now e w y b o ry c z ło n k ó w w y d z ia łu w o je w ó d z k ie g o i ich zastęp
ców. przez radę w o je w ó d z k ą przed u p ływ e m czterołecia.
A r t- 51.
(1 ) Ile k ro ć w y d z ia ł w o je w ó d z k i jest p o w o ła n y d o za tw ierdzania u chw ał z w ią z k ó w sam orządo
w ych (a rt. 55 p. 1 ) w spraw ach fin a n so w ych , k tó re w e d łu g d o tych cza so w ych p rze p isó w p ra w nych z a tw ie rd z a i w o je w o d a w p o ro zu m ie n iu z d y re k to re m iz b y ska rb o w e j, w c h o d z i ja k o d ru g i u rz ę d n ik w w y d z ia le w o je w ó d z k im (a rt. 48 ust. 1 lit.b ) d y re k to r iz b y ska rb o w e j lu b in n y u rz ę d n ik a d m in is tra c ji ska rb o w e j przez niego w yznaczony.
(2 ) Ile k ro ć w y d z ia ł w o je w ó d z k i jest p o w o ła n y do ro zstrzyg a n ia łu b o p in io w a n ia spraw, ^wcho=
dzących W zakres A d m in is tra c ji z d ro w ia p u b lic z nego lu b in n y c h d z ia łó w a d m in is tra c ji, w y m ie n io n y c h w art. 27, a w urzędzie w o je w ó d z k im są dla ty c h d z ia łó w a d m in is tra c ji zorganizow ane osobne w y d z ia ły , o d d z ia ły lu b p rz y d z ie le n i spec=
ja ln i re fe re n c i Ifa ch o w i, wówczas ja k o d ru g ie g o u rz ę d n ik a \w w y d z ia le w o je w ó d z k im (a rt. 48 ust.
1 lit . b ) p o w o łu je w o je w o d a k ie ro w n ik a w ła ści-
P R Z E P IS Y Z Z A K R E S U P R A W A A D M IN IS T R A C Y J N E G O N r 3 10 -
wego w y d z ia łu lu b o d d zia łu , w zg lę d n ie re fe re n ta fachow ego.
(3 ) G d y nie zachodzi żaden z w y p a d k ó w prze
w id z ia n y c h w p o p rze d n ich ustępach, ani w y p a d e k p rz e w id z ia n y w art. 119 ust. 2, miejsce d ru giego czło n ka w e d łu g art. 48 ust. 1 lit. b zajm uje d ru g i u rz ę d n ik z d z ia łu spraw w e w n ę trzn ych w yzn a czo n y przez w ojew odę.
A r t . 52.
(1 ) Posiedzenia w y d z ia łu w o je w ó d zkie g o zw o
łu je w o je w o d a w m iarę p o trze b y.
(2 ) D o praw om ocno ści uch w a ł w ym agana jest obecność przew odniczącego lu b jego zastępcy i co n a jm n ie j 2 czło n kó w , a w szczególności jednego z u rz ę d n ik ó w w y m ie n io n y c h w ust. 1 lit. b art.
48 oraz je d n e g o członka spośród w y m ie n io n y c h w usit. 1 lit. c a rt. 48.
(3 ) U c h w a ły zapadają w iększością gło só w obecnych c z ło n k ó w w y d z ia łu ; w razie rów ności g ło só w .rozstrzyga to zdanie, za k tó ry m g ło s o w a ł przew odniczący.
A r t . 53.
(1 ) Jeżeli w y d z ia ł w o je w ó d z k i ma pow ziąć uchw ałę w jednej ze spraw w y m ie n io n y c h w art.
55, a dotyczącą z w ią z k u sam orządowego, do któ re g o o rg a n ó w należy członek w y d z ia łu w o je w ó d zkie g o , w te d y członek ten nie bierze u d z ia łu w obradach i głosow an iu.
(2 ) G d y b y z p o w o d u określonego w ust. 1 nie b y ło przepisanego k o m p le tu , w o je w o d a w miej=
sce w yłączonego czło n ka w y d z ia łu p o w o ła jego zastępcę.
(3 ) A n a lo g ic z n ie po stą p i w oje w o d a , g d y w spraw ie je st bezpośrednio i osobiście zaintere
sow any członek w y d z ia łu lu b jego k re w n y albo p o w in o w a ty do czwartego sto p n ia w yłącznie, a w w y p a d k u p rz e w id z ia n y m w art. 55 p. 3, je*
żeli członek w y d z ia łu b ra ł u d z ia ł w w y d a w a n iu zaskarżonej d e cyzji ja k o członek k o le g iu m p o w iatow ego .
Do art. 53.
Wobec tego, że przestał obowiązywać ustęp (2), ust, (3) należy rozumieć w tym Sensie, że przepis ustępu (1) ma zastosowanie również w przypadku, „gdy w sprawie jest bezpośrednio i osobiście zainteresowany,...“ .
A rt- 54.
' W y d z ia ł w o je w ó d z k i ma głos d oradczy w p rzyp a d ka ch , p rz e w id z ia n y c h ptzez p rze p isy obow iązujące, ja k o też we w s z y s tk ic h sprawach, k tó re w o je w o d a w y d z ia ło w i do za opinio w ania przekaże.
A r t . 55.
Jeżeli z ustaw w y d a n y c h po w e jściu w życie rozporządzenia niniejszego nie w y n ik a inaczej,
w y d z ia ł w o je w ó d z k i w sp ó łd zia ła z głosem sta*
n o w czym stosow nie do postano w ień rozp o rzą dzenia' niniejszego w zg lę d n ie in n y c h przepisów p ra w n ych , a w szczególności w sprawach d o ty*
czących:
(1) za tw ierdzania uch w a ł organów z w ią z k ó w sam orządow ych w ta k im zakresie, w ja k im p ra w o tó p rz y s łu g u je w e d łu g prze p isó w w o je w o d zie samemu tub w o je w o d zie w p o ro z u m ie n iu z d y * re kto re m iz b y s k a rb o w e j;
2) ro z s trz y g a n ia w to k u in s ta n c ji o d w o ła ń od orzeczeń i zarządzeń o rg a n ó w z w ią z k ó w sam or rzą d o w yćh , o ile w e d łu g p rze p isó w ro zstrzyg a nie ta k ic h o d w o ła ń ‘s łu ż y w o je w o d z ie ;
3) ro z s trz y g a n ia o d w o ła ń w to k u in s ta n c ji od orzeczeń i zarządzeń, k tó re w niższej instancji- zo sta ły lu b p o w in n y b y ły b y ć w yd a n e p rz y u d zia le k o le g iu m , o ile w e d łu g o b o w ią zu ją cych p rze p isó w ta k ie o d w o ła n ie je st dopuszczalne;
4) sp ra w o w a n ia nadzoru nad Samorządem te
ry to ria ln y m w ta k im zakresie, w ja k im w e d łu g p rie p is ó w nadzór ten należy > d o w yłą czn e j k o m p e te n c ji w o je w o d y , z w yłączeniem bieżą
cych czyn n o ści n adzorczych o charakterze p rz y g o to w a w czym , o g ó ln ych zarządzeń in s tru k c y j- nych oraz słodow an ia ś ro d k ó w p rz y m u s o w y c h o charakterze p o rz ą d k o w y m ;
5) orzekania we w s z y s tk ic h sprawach, k tó re w m yśl dotychczaso w ych prze p isó w są lu b mogą być przekazane d e c y z ji w o je w o d y w zastępstwie o rg a n ó w sam orządu w o je w ó d z k ie g o ;
6) orzekania we w s z y s tk ic h sprawach zastrze
żonych przez u s ta w y i rozporządzenia w yra źn ie w y d z ia ło w i w o je w ó d z k ie m u ;
7) o kreślania sposobu w y k o n y w a n ia uch w a ł ra d y w o je w ó d z k ie j w sprawach, w k tó ry c h ona w s p ó łd z ia ła z głosem stanow eżym .
Do art. 55.
P. art. art. 5 — 8, 17 i 18 dekretu o sam.
A r t . 56.
(1 ) Z ch w ilą zorganizow a nia w y d z ia łu w o je w ó d z k ie g o ustaje w sp o m n ia n y w p. 1 art. 55 obow iąze k w o je w o d y poro zu m ie w a n ia się z dy=
re kto re m iz b y ska rb o w e j, z w y ją tk ie m w y p a d k u p rze w id zia n e g o w art. 57.
^ (2 ) Ile k ro ć w y d z ia ł w o je w ó d z k i w spó łd zia ła w z a tw ie rd za n iu u ch w a ł o rganów sam orządo
w y c h w sp ra w ie w y s o k o ś c i d a n in ko m u n a ln y c h , y ło ln o d y r e k to r o w i 'iz b y s k a rb o w e j, w z g lę d n ie w yznaczone m u przezeń u rz ę d n ik o w i a d m in is tra c ji skarbc,vziej (a rt. 51 ust. 1), zgłosić na odnoś=
n y m p o sie d ze n iu w y d z ia łu w o je w ó d z k ie g o na ręce przew odniczą cego sprzieCiw p rz e c iw k o uchw ałę \Wy/działu\, k tó ra , zdańiem jfego\, jest sprzeczna z interesem S k a rb u P aństw a. S przeciw w s trz y m u je w y k o n a n ie u c h w a ły .
(3 ) Sprzeciw ro zstrzyg a M in is te r Spaw W e - w n ę trzn ych w p o ro z u m ie n iu z M in is te rm S karbu.
