Obserwacje nad zanikaniem dwóch preparatów owadobójczych (Miral i Hostathion) w glebie pod uprawą buraków cukrowych

K O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E T. X X I X , N R 2, W A R S Z A W A 1978

ZOFIA LISICKA, TADEUSZ WITKOWSKI

OB SER W A CJE NAD ZA NIKA NIEM DWÓCH PR EPA R A TÓ W OW ADOBÓJCZYCH

(M IRAL I HOSTATHION)

W GLEBIE PO D U PRA W Ą BURAKÓW CUKROW YCH

Zakład Ekologii Zwierząt i Pracownia Biologii Środowisk Zagospodarowanych Instytutu Biologii U niw ersytetu M. Kopernika w Toruniu

WSTĘP

Szerokie stosow anie w p rak ty c e rolniczej pestycydów fosfo row o -o r- ganicznych pociąga za sobą konieczność prow adzenia system aty czny ch b a d a ń n ad ich przem ieszczaniem się i tem pem zan ikania w glebie, d a k tó re j zostały w prow adzone. P re p a ra ty będące przedm iotem b ad a ń n a­ leżą do środków ow adobójczych, o n ieokreślonym bliżej czasie zale­ gania w w a ru n k a ch gleb krajo w y ch . Z tego w zględu poznanie te m p a zan ikania i przem ieszczania się ich w glebie jest zadaniem w ażnym n ie tylko d la rolnictw a, lecz także dla ekologii stosow anej.

METODA BADAŃ

O bserw acje nad w pływ em m ira lu i h o sta th io n u prow adzono na te ­ ren ie g ospodarstw a Rolniczego Z akładu D ośw iadczalnego UM K w Ko­ niczynce na czarn ej glebie zdegradow anej o pH w H 20 6,35-7,8, zaw ie­ rają ce j w okresie w eg etacji b u rak ó w cu k ro w y ch 0,270-1,933% pró ch n i­ cy. N a polu ty m u sytuow ano trz y p o letk a dośw iadczalne — każde o po­ w ierzchni 67,7 m2 (2,7X25 m).

B u ra k i cukrow e jednokiełkow e odm iany A J3 w ysiano 12 m aja 1975 r .

punktow o w odstępach 45X 9 cm. Do dośw iadczenia użyto p re p a ra tu handlow ego h o sta th io n firm y H oechst — RFN, zaw ierającego 5°/o sub ­ sta n c ji a k ty w n ej (triazofos), oraz m ira i p ro d u k cja C iba-G eigy (Szw ajca­ ria), posiadającego 1 0% su b stan cji ak ty w n ej (ester dw uetylow y kw asu

thiofosforow ego). W ym ienione p re p a ra ty w ysiew ano rzędow o dozow ni­ k iem ręcznym bezpośrednio po siew ie b u rak ó w cukrow ych, tj. 13 maja,.

Zawartość preparatu Hoetathion /g/l/ w próbkach gleby pobieranych w odstępach 10 dni w roku 1975 | 00 Content of the preparation Hoetation /g/1/ in ooil samples talien at 10-day intervelo in 1975

i

Głębokość

Dopth, cm 20.V 30.7 10.71 19.71 30. VI 9.'31 19.VII 29.VII

0 - 5 225.10”4 2175.10“5 15.10“3 1175.10“5 8.10”3 7.10*° 55.10“4 5.10"3 5 - 1 0 2025.10“5 1775.10“5 Î875.10”5 1125.10~5 675.10”5 6.10“3 525.10”5 475.10“5 10 - 15 19.10~3 145.Ю “4 1525.10"5 1425.10"5 8.10‘3 875.10"5 85.10“4 575.10~5 1 5 - 2 0 1525.10"5 135.10“4 14.10"3 95. Ю " 4 675.10"5 725.10~5 675.10"5 55.10"4 20 - 30 7.10”3 12.10~3 1225.10“5 75.10~4 625.10"5 525.10'5 35.10“4 45.10“4 30 - 40 125.10’5 225.10“5 273o10“5 325.10“5 2.10"3 235.10‘5 175.10”5 225.10“5 40 - 50 25.10“5 175.10~5 25.10"4 275.1O"5 225.10"5 23.10"4 15.10”4 175.10”5 50 - 60 - 5.10”4 2.10"3 25.10"4 75.ïO“5 25.1O"5 5.10“4 625.10“6 6 0 - 7 0 - 25.10’5 5.10“4 275.10“6 35.10"5 : . i o “ 4 35.10“5 475.10~6 70 - 80 - - 3.10“4 325.10"6 45.10“ 5 275.10“6 275.10~6 4.10“4

8.VIII 18.VIII 29.7111 10.IX 19.17. 29.IX 1 3 Д 30 .X

0 - 5 475.10"5 425.10"5 375.10"5 2.10“3 95.10“5 75.10-5 525.10“6 35.10“5 5 - 1 0 475.10‘5 45.Ю ’4 5.10"3 775.10“6 725.10"6 625.10“6 5.10"4 275.10"6 10 - 15 45.1O"4 5.10"3 1-25.10"5 1425.1O"6 1025.1O”6 95.10“5 875.10’6 5.10“4 15 - 20 5.10~3 375.10“5 275.10~5 15.10~4 975.10"6 8.10"4 75.10~5 625.10"6 20 - 30 4.10“3 325.10~5 25.10"4 13.10“4 7.10“4 7.10“4 625.10**6 35.10"6 30 - 40 25.10"4 275.10"5 2.10"3 1.10“3 7.10”4 6.10~4 475.10“6 45.10’5 40 - 50 245.10"5 2.10“3 15.10“4 775.1O“6 575.10"6 G25.10“6 65.10”5 275.10"6 50 - 60 6.10"4 75.10’5 125.10“5 75,10’5 675.10”6 6.10’4 575.10"6 25.10"5 60 - 70 45.10"5 475.10“6 475.10"6 725.10~6 75.10"5 7.10~4 6.10“4 25.10”5 70 - 80 4.10"4 325.10’6 275.10"6 65.10"6 65.10”^ 5.10“4 55.10"5 125.10’6 Podano w tabelach 1 i 2 oraz na rye. 1-6 wyniki badań eą wartościami średnimi z trzech pomiarów clckoncuych w identycznych warunkach

The instigation results preoented in Tableo 1 and 2 and in Pige. 1-6 are average valuoo for thrca ueaeuremente carried out in identical

con-Z O F IA L IS IC K A , T A D E U S Z W IT K O W S K I

Zanik preparatów owadobójczych w glebie 59 a następ n ie p rzy k ry to je ziem ią za pom ocą ręcznych grabek. O ba p re ­ p a ra ty , w form ie g ran u la tó w zastosow ano w daw kach: ho stath io n w iloś­ ci 50 kg/ha, m ira i zaś w daw ce 25 kg/ha. B yły to m aksym alne daw ki zalecane w p rak ty c e rolniczej przez producentów .

P ierw sze próbki gleby do określenia z a w artej w niej ilości p re p a ­ rató w pobrano 20 m aja, tj. siódm ego dnia po ich w prow adzeniu. N astęp­

ne próbki pobierano co 1 0 dni, a w końcow ym okresie w egetacji bu ­

raków cukrow ych — dw a razy w m iesiącu. Glebę pobierano za pomocą c y lin d ra o śred n icy 3,5 cm z 10 różnych jej w arstw , począw szy od po­ w ierzchni do głębokości 20 cm co 5 cm, a w głębszych w arstw ach (20-80 cm) co 10 cm. Z poszczególnych w arstw każdorazow o pobierano po 4 próbki glębow e. O bjętość każdej z pobranych prób ek w ynosiła około 100 cm3 gleby. P o m iary zaw artości p re p a ra tó w w ykonano na d w u stru -

m ieniow ym au tom atyczn y m spek tro fo to m etrze U nicam SP-700 C. P o­ zostałość p re p a ra tó w w próbkach gleby określano na podstaw ie szczytu pełnego pochłaniania, k tó re dla h o stath io n u w ystępow ało przy długości foli około 208,3 nm , zaś dla m ira lu p rzy długości fali 217,3 nm (tab. 1).

P rzy g o to w an ie m ate ria łu do ek strak cji, p rzeprow adzenie e k stra k cji, w reszcie sposób pom iarów ilości b ad an ych p rep a ra tó w został dokładnie opisany w poprzedniej p ub likacji ( L i s i c k a , W i t k o w s k i , L i s i c ­ k i [6]).

WYNIKI BADAŃ

Liczni badacze [1-10] w ykazali, że każdy p re p a ra t w prow adzony do gleby podlega dużym zm ianom . Z d ru g iej stro n y znaczna część p re p a ­ rató w w form ie nie zm ienionej przem ieszcza się w raz z w odam i opado­ w ym i w głąb gleby lub ro zp rzestrzen ia się horyzontalpie w pow ierzch­ niow ych jej w arstw ach. Obecność p rep a ra tó w w próbkach pobieranych coraz dalej od m iejsca w p ro w ad zenia św iadczyć może o poziomie ich ro zprzestrzen iania.

J a k w ynika z badań, p rzen ik an ie obu b adanych p re p a ra tó w w głąb gleby postępow ało bardzo szybko. Ju ż po 7 dniach od m om entu w pro­ w adzenia do gleby h o stathio n i m irai p rzen ik n ęły na głębokości 50 cm (rys. 1-3). Pozostaje to przypuszczalnie w zw iązku z w ystąpieniem sto­ sunkow o dużych opadów atm osferycznych, w czterech kolejny ch dniach poprzedzających pobieranie p róbek (28,1 mm). Duży w pływ na p rze­ bieg tego zjaw iska m iała też zaw artość w ody w glebie p oletek w okresie poprzedzającym dośw iadczenie. O bserw acje w ykazały, że śred n ia z aw ar­ tość wody w glebie obserw ow anych pow ierzchni w okresie od 26 k w ie t­ nia do 12 m aja, w yrażona w p ro cen tach w agow ych, w ynosiła 14,04%. (zaw artość w ody w glebie — w ilgotność a k tu a ln ą — oznaczono m etodą w agow o-suszarkow ą). W ty ch w a ru n k a ch b ad a ń p re p a ra ty m ogły się roz­ puścić jeszcze przed w ystąpien iem opadów atm osferycznych, po w y

stą-Rys. 1. Zmiany zawartości hostathionu w w arstw ach gleby z głębokości 0-20 cm Changes in the content of H ostathion in a soil layers from depths 0-20 cm

J.ab. m _0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 Hostathion i \ f \ * _ 20-r30cm 30^40cm 0_ 40+50cm 50-r60cm / / 4 _{i___ i___i_} 20.5 30.5 10.619.6 30.6 9.7 19.7 29.7 8.8 18.829.8 10.9 19329.9 13.10 31.10-1375

Rys. 2. Zmiany zawartości hostathionu w w arstw ach gleby z głębokości 0-60 cm Changes in the content of H ostathion in a soil layers from depths 20-60 cm

Zanik preparatów owadobójczych w glebie ₆₁ J.ab. m 0.2 0.1 0.0 Hostathion 60+70 cm жжжхкхх 70+80cm T • • :x-x-pt-x.x?x.xyt.x.yx4tfx*x-yx-x{xv^» * x * 20.5 30.510.619.630.69.719.729.78318.829.810.919.929.9 13.10 30.10-1975

Rys. 3. Zmiany zawartości hostathionu w w arstw ach gleby o głębokości 60-80 cm Changes in the content of H ostathion in a soil layers from depths 60-80 cm

p ien iu opadów zaś m ogły być przen iesio n e w raz z przesączającą się przez poszczególne w a rstw y wodą w głąb gleby. O bserw acje te są zgodne z danym i C z u c h a j o w s k i e j [2], k tó ra w ykazała w w a ru n k a ch la ­ b o ra to ry jn y c h isto tn ą zależność m iędzy w ielkością opadów a przem iesz­ czaniem się lin u ro n u w glebie.

P rzen ik n ięcie m ira lu na głębokość 80 cm stw ierdzono 30 m aja, a więc 17 dni od rozpoczęcia dośw iadczeń, h o sta th io n u zaś o 10 dni później.

W poszczególnych w a rstw ac h w okresie w egetacji b u rak ó w cu k ro ­ w ych zaw artość w prow adzonych p re p a ra tó w ulegała dość dużym w ah a­ niom (tab. 1 i 2).

W obydw u p oletkach dośw iadczalnych w raz z u pływ em czasu n a stę ­ pow ał spadek zaw artości h o stath io n u i m iralu . Różnica m iędzy n a j­ w yższą i n ajniższą zaw artością h o stath io n u w ynosiła 22 375-10“ 6, dla m i­ ra lu zaś — 26 213-10- 6 g/l ro ztw o ru glebowego.

N ajw iększą zaw artość h o sta th io n u w roztw orze glebow ym w w a rst­ wie 0-5 cm zanotow ano w siódm ym d n iu obserw acji. W m iarę upływ u czasu zaw artość p re p a ra tu w tej w arstw ie gleby sukcesyw nie m alała. P odobne zjaw isko stw ierdzono w n astęp n y ch trzech w a rstw ach gleby, tj. 5-10, 10-15 i 15-20 cm (rys. 1). D la ty ch w a rstw gleby różnica m iędzy

najm n iejszą a najw iększą zaw artością p re p a ra tu p rzed staw iała się n a­ stępująco: 1 525*10“ 5, 185-10“ 4 i 14 625*10“ 6 g/l. W w arstw ie 20-30 cm

i 30-50 cm w początkow ym okresie obserw acji zaw artość p re p a ra tu gw ał­ tow nie w zrastała, osiągając m aksim um w pierw szej dekadzie czerw ca (rys. 2), a następ n ie rów nie gw ałtow nie m alała. Jed n ak że na głębokości

30-40 cm zaw artość h o sta th io n u po osiągnięciu szczytowego nasilenia z niew ielkim i w ah an iam i u trz y m y w a ła się przez okres dw óch m iesięcy. N ajm niejsze w ahan ia zaw artości h o stath io n u przez cały okres obserw a­ cji w y stąp iły w w a rstw ac h gleby położonych n ajg łęb iej (60-80 cm, rys. 3).

W pow ierzchniow ych w arstw ach gleby (0 - 2 0 cm) zaw artość m iralu

przez okres 4 m iesięcy gw ałtow nie się zm niejszała (rys. 4). W końcow ym okresie w eg etacji zaw artość p re p a ra tu we w szystkich w a rstw ach u trz y ­ m yw ała się m niej w ięcej na ty m sam ym poziomie, z niew ielką ten d e n

-Content of the preparation M irai /g/1/ in soil samples taken at 10-day intervals in 1975

Głębokość

Depth, cm 20.V 30.V 10.VI 19.VI 30.VI 9.VII 19.VII 29.VII

0 - 5 2Ó474.10“ 6 2 6 1 0 1 .10~6 2 4 6 1 0 . 10“ 6 2 3 1 1 8 . 10“ 6 1715.10~5 15 2 8 8 . 10“6 1193 2 . 10~6 10067.10-6 5 - 1 0 23864.10“ 6 23491.10‘6 238 6 4 . 10“ 6 1 7 898.10~6 16033.10” 6 11932.10“ 6 11558.10“6 93 2 2 . 10"6 10 - 15 22745.10” 6 2050Q.10“6 2 0 8 8 1.10"6 1 7 525.10~6 19016.10'6 15288.10"6 15 288.10“6 9 6 9 4 . 10~6 1 5 - 2 0 21627.10"6 20135.10"6 ! V 7 ^ . 1 0 ’6 1640 6 . 10"6 1566.10” 5 1 3 796.10"0 11 5 5 8 . 10“ 6 13796.10“ 6 20 - 30 11186.10“6 9 6 9 4 . 10"6 8 2 0 3 . 10"6 1 0 813.10"6 14915.10~6 10440.10"6 11 9 3 2 . Ю ’6 13050.10"6 30 - 40 2983.10“6 4347. Ю " 6 4 4 7 4 . 10“6 33 5 5 . 10"6 1342.10"6 6 3 3 8 . 10"7 1 8 6 4 . 10"6 7 4 5 7 . 10‘7 40 - 50 372.10"6 1 4 9 Ы 0 " 6 2 3 4 9 . 10~6 2 4 2 3 . 10-6 5 2 2 . 10“ 6 4 4 7 4 . 10“ 7 6 711.10"7 5 5 9 . Ю “6 50 - 60 - 1305.10"6 11558.10“7 7 8 3 . 10“ 6 48 4 7 . 10~7 5 9 6 6 . 10“7 5 5 9 . 10"6 4 8 4 7 . 10"7 60 - 70 - 3 3 55.Ю " 7 4 4 7 4 . 10“7 5 9 6 6 . 10-7 4 4 7 4 . 10“ 7 4 4 7 4 . 10"7 52 2 . 10-6 59 6 6 . 10’7 70 - 80 - 261.10"6 3 7 2 . 10“ 6 5 5 9 . 10~6 4 4 7 4 . 10"7 4 1 0 . 10'6 4 4 7 4 . 10“7 4 8 4 7 . 10“7

8 . VIII 18.VIII 29.VIII 10.IX 19.IX 29.IX 13.X 30.X

0 - 5 70 84.10~6 4 8 4 7 . 10"6 4 1 0 1 . 10-6 1938.10“6 1 4 16.10“ 6 11 55.10"6 1081.10’6 6 7 1 1 . 10"7 5 - 1 0 10677.10‘6 6 7 1 1 . 10“ 6 5 2 2 . 10” 5 2013. Ю “6 1454.10"6 1193.10"6 1155.10“ 6 7 4 5 7 . IO“7 10 - 15 5 22.10“ 5 5 2 2 . 10“ 5 5 9 6 6 . 10“ 6 1 3 79.10"6 1044.10“ 6 1081.10“ 6 111.10“ 5 3 7 2 . 10‘6 15 - 20 7830.10“ 6 6 3 3 8 . 10‘6 5 5 9 . 10”5 1494.10"6 1379.10“6 123*10” ^ 1044.10"6 708.10"6 20 - 30 10677.10"6 4 4 74.10"6 3 7 2 . 10“ 5 1864.10’6 1230.10“ 6 9 3 2 . 10-6 7 8 3 . 10-6 5 5 9 . 10"6 30 - 40 8 5 7 6 . 10"7 9 6 9 4 . 10"7 1305.10~6 1118.10“6 93 2 . 10~6 8 5 7 . 10“6 7 4 5 . 10"6 5 2 2 . I0“b 40 - 50 522.10"6 522 . 10“6 1044.10-6 8 9 4 . 10~6 74 5 7 . 10‘ 7 6 7 1 1 .10“7 5 5 9 . 10"6 4 Ю . 10~6 50 - 60 4847.10“ 7 5 5 9 3 . 10"7 5 9 66.10“7 820. 10“ 6 7 4 5 7 . 10~7 5 9 6 . 10”6 6 7 1 1 .10"7 447.1C"6 60 - 70 63 38.10’ 7 5 9 66,10“ 7 522 . 10“ 6 7 4 5 7 . 10"7 6 7 1 1 . 10~7 6 3 3 8 . 10“7 70b.10‘6 434 . ’0"° 70 - 80 6333.10"7 6 7 1 1 ,10“7 5 22.10“6 7 0 8 . 10“6 78 3 . 10“ 6 7 4 5 7 . 10‘7 6 7 1 1 . IO'7 5 5 9 . 10'fc

Podane w tabelach 1 i 2 oraz па rys. 1-6 wyniki badań są wartościami średnimi z trzech pomiarów dokonanych w identycznych warunkach

The investigation résulta presented in Tables 1 and 1 and in Fige, 1-6 are average values for three measurements carried out in identical con­ ditions Z . L is ic k a , T . W it k o w sk i

Zanik preparatów owadobójczych w glebie 63 J.ab. [ f ] У0,7 0,6 0.5 OM 0,3 0,2 0,1 Mira/ ________________ 0-+ 5cm ______________5+10 cm _________________10+15 cm _________________15+20cm I 1 . i i -j__ i— i—i---- 1— -3---0,0 Ж 5 ЗП5 in s 19.6 зо в 97 19.7 ?3.7 8.8 18.8 23.8 10.9 193 29.9 13.10 ЗО.Ю-1975

Rys. 4. Zmiany zaw artości m iralu w w arstw ach gleby z głębokości 0-20 cn>. Changes in the content of Mirai a soil layers from depths 0-20 cm

J.ab. Гст2) 9 0,5 0,4 0,3 0.2 0,1 0,0 Mira!

/ V

a

Rys. 5. Zm iany zaw artości m iralu w w arstw ach gleby z głębokości 20-60 om Changes in the content of Mirai in a soil layers from depths 20-60 cm

J.ab. m _0,2 0,1 0,0 M ira/ 60+70 cm к « * X X X * 70+80cm bfx-yx.xTx.x-xTx.x-pfX^-x^S-x-x-.x-x^.x.x^.x-^^^-x-x jX.X.X.JOX.X.Xj 205 30.5 10.6 19.6 30.6 9.7 19.7 29.7 83 183 29.8 103 193 29.9 13.10 30.10-1975

Rys. 6. Zmiany zawartości m iralu w w arstw ach gleby z głębokości 60-80 cm Changes in the content of Mirai in a soil layers from depths 60-80 cm

с ją do zm niejszania. N a uw agę zasłu gu ją zaobserw ow ane zm iany z a w a r­ tości m ira lu w w arstw ie gleby z głębokości 20-30 (rys. 4). W w arstw ie tej zanotow ano znaczną i przez dłuższy czas u trz y m u ją c ą się w glebie zaw artość p re p a ra tu . Szczytow e nasilenie m ira lu w tej w arstw ie gleby było znacznie wyższe i w ystąpiło w późniejszym okresie niż w pozosta­ ły ch w arstw ach gleby. Rów nież a m p litu d a w ah ań zaw artości tego p re ­ p a ra tu b yła w iększa od obserw ow anej w glebie z hostathionem . W w a r­ stw ach g leby 60-80 cm, podobnie jak na p o letku z hostathionem , zano­ tow ano najm n iejsze w ah an ia zaw artości m ira lu (rys. 6).

O bserw acje w y k azały więc, że będące przedm iotem bad ań p re p a ra ­ ty ow adobójcze h o sta th io n i m ira i są dobrze rozpuszczalne w roztw orze glebow ym , w sk u tek czego szybko przem ieszczały się z w a rstw pow ierzch­ niow ych w głąb gleby. F a k t te n su g eru je dużą m ożliw ość skażenia śro ­ dow iska glebow ego tym i środkam i w k ie ru n k u pionow ym , jak i pozio­ m ym .

Czas zalegania h o sta th io n u i m iralu , jak stw ierdzono, jest dość długi. Pozostałości ty ch p re p a ra tó w były w y k ry w aln e w glebie do głębokości .80 cm przez cały okres w egetacji b u rak ó w cukrow ych.

WNIOSKI

W yniki przep row ad zony ch o b serw acji m ożna podsum ow ać n a stę p u ­ jąco:

1. W prow adzone do gleby owadobójcze p re p a ra ty szybko przem iesz­ czały się z w a rstw y pow ierzchniow ej gleby do w a rstw położonych głę­ biej (rys. 1-6). Do głębokości 20 cm p rzen ik n ęły już po 7 dniach ob ser­ w acji.

2. W m iarę up ły w u czasu zaw artość h o sta th io n u i m ira lu we w szy­

stk ic h w a rstw ac h gleby sukcesyw nie m alała (tab. 1 i 2).

3. Pozostałości obydw u b ad any ch p re p a ra tó w były w y k ry w aln e w glebie przez cały okres w egetacji bu rak ó w cukrow ych.

4. M iędzy przem ieszczaniem się h o stath io n u i m ira lu w głąb gleby bad an y ch pow ierzchni a zaw artością wody w glebie i opadam i atm osfe­ rycznym i m ożna dostrzec zw iązek przyczynow y.

LITERATURA

[1] C a s t r o F. F., Y o s h i d a T.: Effect of organie m atter on the biodégrada­ tion on some organochlorine insecticides in submerged soils. Soil Sei. Plant Nutr. 20, 1974, 4, 363-370.

j'2] C z u c h a j o w s k a Z.: Charakterystyka przemieszczania się i rozkładu linu- ronu w modelowych układach gleba-sorbent. Sbornik dokładow IX naucz- nowo simpozjuma po tiemie: Mechanism dijstw ija gierbicydow. Poznań 1975, 349-358.

Zanik preparatów owadobójczych w glebie 65

dokładow IX naucznowo simpozjuma po tiemie: Mechanism diejstw ija gierbi- cydow. Poznań 1975, 173-184.

[4] H a r t l e y G. C.: Physio-chem ical aspects of the availability of herbicides in soil. Herbicides and the soil. Oxford, Blackw ell 1960, 8, 63.

[5] K u w a t s u k a S., I g a r a s k i M.: Degradation of PCP in soil. II. The re­ lationship betw een the degradation of PCP and the properties of soil and the identyfication of the degradation products of PCP. Soil Sei. Plant Nutr. 21, 1975, 4, 405-414.

[6] L i s i c k a Z., W i t k o w s k i T., L i s i c k i E.: Przem ieszczanie się Lindanu w glebie uprawnej. Rocz. glebozn. 27, 1976, 3, 47-52.

[7] M a r k e r t S., K u n d l e r P.: M odelversuche zum Einfluss von handelsübli­ chen Pflanzenschutzm itteln auf die Sticksoffum setzungen in Boden. Arch. Acker. Pflbau. 19, 1975, 7, 487-491.

[8] M a s l e n n i k o w a W. G., K r u g ł o w J. W.: Some aspects of sim azine d e­ gradation in soil. Roczn. glebozn. 26, 1975, 2, 25-29.

[9] O s t r o w s k i J., R e i s 1 e r A.: On the effect of placem ent and soil m oisture upon the herbicidal action of ethofum esate. Roczn. glebozn. 27, 1976, 4, 211-216. [10] Y o s h i d a T., C a s t r o F. F.: Degradation 2, 4-D, 2, 4, 5, — T and pidoram

in two Philippine soils. Soil Sei. Plant Nutr. 21, 1975, 4, 397-404.

3. л и с и ц к а , т. в и т к о в с к и ОБСЛЕДОВАНИЕ ДВУХ ИНСЕКТИЦИДОВ (МИРАЛЬ И ГОСТАТИОН) В ПОЧВЕ ПОД КУЛЬТУРОЙ САХАРНОЙ СВЕКЛЫ Р е з ю м е В настоящей работе представлены результаты полевых опытов по передви­ жению и изменению содержания двух инсектицидов Гостатиона и Мирала в по­ чве под культурной сахарной свеклы сорта АИ-3. Наблюдения проводились на черных деградированных землях с pH (в водной вытяжке) $35-7,8 и с содер­ жанием 0,270-1,933% гумуса. Препараты в виде гранулатов вносили на глубину 2 см непосредственно после посева свеклы, применяя дозы: Гостатион 50 кг/га* а Мираль — 25 кг/га. Измерения содержания препаратов в почве были прове­ дены в 3 повторностях спектрофотометрическим методом. Подготовка материала к экстрации, экстрагирование и метод определения остатка препаратов описаны подробно в предыдущей работе автора (Лисицка, Витковски, Лисицки 1976). Исследования показали, что названные препараты хорошо растворялись в почвенной влаге и быстро перемещались из верхних слоев почвы в нижние. После 7 дней они проникли на глубину 50 см, а после 28 дней отмечено их при­ сутствие на глубине 80 см. Далее велись наблюдения последовательного содер­ жания Гостатиона и Мира ля в почве. Разница м еж ду самым высоким и самым низким содержанием Гостатиона составила 22375 • 10“ 8, Мира ля 26213 • 10-® г/л почвенного раствора. Остатки в почве Гостатиона и Мираля обнаруживались в течении всего периода ведения исследований т.е. 5 месяцев. Максимальное содержание препаратов в слоях почвы до глубины 20 см отмечено в начальном периоде наблюдений, в более глубоких слоях соответственно позднее (рис. 1-6). Установлено, что скорость передвижения Гостатиона и Мираля в глубину почвы зависит от содержания воды в почве (14,04%) и наличия высоких осадков (28,1 мм) в периоде предшествующем исследованиям. 5 — R o c z n ik i g le b o z n a w c z e ...

Z. L IS IC K A , T . W IT K O W S K I

OBSERWATION UPON THE FATE OF TWO INSECTICIDES (MIRAL AND HOSTATHION) IN THE SOIL UNDER SUGAR BEET

Department of Anim al Ecology and Laboratory of Farmed Land Biotops, Institute of Biology, Copernicus U niversity in Toruń

S u m m a r y

The paper presents the results of field experim ents on the displacem ent and changes of the content of Hostathion and Mirai in the soil under sugar beet „AJ-3” culture. These observations were carried out under field conditions, pH of the soil (in aqqueoussolution) ranged from 6,35 to 7,8 and the humus content from

0.270 to 1.933%. Insecticides in granular form w ere introduced into the soil to the 2 cm upper layer. The follow ing doses w ere applied: Hostathion 50 kg/ha and Mirai 25 kg/ha. The m easurem ents of the content of both insecticides were carried out three times and each sam ple w as studied w ith the spectrophotom etri- cal method. The method w as described in the previous paper of the authors (Lisicka, W itkowski, Lisicki, 1976).

It has been found that Hostathion and Mirai dissolved easely in the soil so­ lution, and quickly displaced from the surface layers into deep ones, reaching the 50 cm deep layer in 7 days and 80 cm layer in 28 days. The content of Hostathion and Mirai in the subsejuent soil layers decreased w ith tim e (Figs 1-6). D ifferences between the low est and highest content of Hostathion w ere 22 375 • 10—6 and 26 213 • 10—6 g/l of the soil solution of Mirai* The rem ained of H o­

stathion and Mirai in the soil w ere detectable through out the w hole growing season of sugar beets, i.e. over 5 months. The highest content of both insecticidae in the surface soil layer (0-20 cm) w as observed at the beginning of the ex p e­ riment. In deeper soil layers the highest content of the insecticides w as noted later. Relationship between the rate of displacem ent of Hostathion and Mirai and the w ater content of the soil as w ell as the content of rainfall has been noted.

D r T a d e u s z W i t k o w s k i I n s t y t u t B i o l o g i i U M K T o r u ń , G a g a r i n a 9