Silnik jest maszyną energetyczną słuŜącą do

(1)

Polski Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego

Instruktor motorowodny PZMWiNW Ryszard Miaśkiewicz

SILNIKI I URZĄDZENIA NAPĘDOWE

(2)

SILNIK

•

Silnik jest maszyną energetyczną słuŜącą do

zamiany jakiegokolwiek innego rodzaju energii na

pracę mechaniczną. W zaleŜności od tego, jaki rodzaj energii podlega zamianie na pracę, rozróŜnia się

silniki cieplne, wodne, elektryczne itp.

(3)

PODZIAŁ SILNIKÓW

Ze względu na rodzaj paliwa:

–

silniki benzynowe z zapłonem iskrowym,

–

silniki Diesla (na olej napędowy),

–

silniki elektryczne.

Ze względu na liczbę cykli pracy:

–

silniki dwusuwowe,

–

silniki czterosuwowe.

Ze względu na konstrukcje:

–

silniki stacjonarne,

–

silniki przyczepne

(4)

SILNIK BENZYNOWY DWUSUWOWY

•

Spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej następuje, w co drugim suwie tłoka

•

Smarowanie mieszankowe – za pomocą przepłukiwania silnika

•

Zapłon iskrowy

(5)

SILNIK BENZYNOWY DWUSUWOWY

(6)

SILNIK BENZYNOWY CZTEROSUWOWY

•

Spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej następuje, w co czwartym suwie tłoka

•

Osobny układ smarowania

•

Zapłon iskrowy

(7)

SILNIK BENZYNOWY CZTEROSUWOWY

(8)

SILNIK CZTEROSUWOWY WYSOKOPRĘśNY

•

Spalanie mieszanki następuje, w co czwartym suwie tłoka

•

Olej napędowy jest wtryskiwany do cylindra przez wtryskiwacz

•

Zapłon mieszanki następuje samoczynnie pod wpływem temperatury i ciśnienia (samozapłon)

•

Osobny układ smarowania

(9)

SILNIK CZTEROSUWOWY WYSOKOPRĘśNY

(10)

SILNIK DWUSUWOWY WYSOKOPRĘśNY

(11)

MECHANIZMY I UKŁADY SILNIKÓW

•

układ korbowy – ma za zadanie zmieniać

posuwisto-zwrotny ruch tłoka w cylindrze na ruch obrotowy wału korbowego;

•

układ rozrządu - steruje procesem napełniania cylindrów świeŜą mieszanką paliwowo-powietrzną bądź samym powietrzem oraz opróŜnianiem

cylindrów ze spalin;

•

układ zasilania - dostarcza do cylindra mieszankę paliwa i powietrza lub oddzielnie paliwo i powietrze;

•

układ smarowania - doprowadza olej między

współpracujące ze sobą części silnika, w celu

zmniejszenia oporów i tarcia;

(12)

MECHANIZMY I UKŁADY SILNIKÓW

•

układ chłodzenia - ma za zadanie utrzymać optymalną temperaturę silnika umoŜliwiającą najekonomiczniejszą jego pracę;

•

układ zapłonowy (występuje tylko w silnikach z

zapłonem iskrowym) - wywołuje zapłon mieszanki, w jego skład wchodzą urządzenia wywołujące iskrę

zapłonową;

•

układ rozruchowy - słuŜy do uruchamiania silnika (rozrusznik elektryczny lub „szarpaczka”);

•

układ wydechowy

(13)

UKŁAD KORBOWO – TŁOKOWY

1. Tłok

2. Pierścienie uszczelniające

3. Pierścień zgarniający

4. Sworzeń tłokowy

5. Tulejka korbowodowa

6. Korbowód

7. Śruba łba korbowodu

8. Panewki łoŜysk korbowodowych

9. Wał korbowy

10. Pierścień zabezpieczający

11. Panewki łoŜysk głównych

12. Koło zamachowe

13. Koło napędowe mechanizmu rozrządu

14. Koło pasowe prądnicy pompy wodnej

(14)

UKŁAD ROZRZĄDU

1.

Gniazdo zaworu

2.

Zawór

3.

SpręŜyna

4.

Dźwigienka

5.

DrąŜek popychacza

6.

Popychacz

7.

Krzywka

(15)

UKŁAD PALIWOWY – SILNIK BENZYNOWY

(16)

UKŁAD PALIWOWY – SILNIK BENZYNOWY

(17)

POMPA PALIWOWA

(18)

GAŹNIK

(19)

UKŁAD ZASILANIA – SILNIKI DIESEL

(20)

INSTALACJA PALIWOWA Z FILTRAMI

(21)

WTRYSKIWACZ

(22)

WTRYSKIWACZ

(23)

UKŁAD SMAROWANIA SILNIKA

CZTEROSUWOWEGO

(24)

POMPA OLEJOWA ZĘBATA

(25)

UKŁAD SMAROWANIA - POZIOMOWSKAZ

(26)

UKŁAD CHŁODZENIA SILNIKA

(27)

UKŁAD CHŁODZENIA BEZPOŚREDNI

(28)

UKŁAD CHŁODZENIA POŚREDNI

(29)

UKŁAD ZAPŁONOWY

(30)

UKŁAD ZAPŁONOWY

(31)

UKŁAD ZAPŁONOWY

(32)

UKŁAD ROZRUCHOWY

•

Rozrusznik – silnik elektryczny prądu stałego

wyposaŜony w mechanizm sprzęgający z wieńcem zębatym na kole zamachowym silnika

•

W silnikach przyczepnych – szarpak

(33)

UKŁAD WYDECHOWY SUCHY

(34)

UKŁAD WYDECHOWY Z PŁASZCZEM WODNYM

(35)

UKŁAD WYDECHOWY MORKY

(36)

MODEL UKŁADÓW

(37)

Mechanizmy przenoszenia napędu

• Bezpośrednio

• Z redukcją obrotów

• Z redukcją obrotów śruby

(38)

MECHANIZMY PRZENOSZENIA NAPĘDU

•

Aby obroty wału zostały przeniesione do śruby

napędowej, stosuje się róŜnego rodzaju przekładnie, które łączą się z wałem za pomocą kół ciernych,

zębatych lub hydraulicznych.

•

Dzięki przekładniom moŜna zmniejszyć prędkość

obrotową, jak teŜ zmienić jej kierunek.

(39)

PRZENOSZENIE NAPĘDU BEZPOŚREDNIE

(40)

PRZENOSZENIE NAPĘDU BEZPOŚREDNIE

• Bezpośrednio – jest to ustawienie liniowe –

silnik, przekładnia, wał śruby napędowej: w tym

przypadku śruba pędnika obraca się z taką samą

ilością obrotów, co wał korbowy silnika

(41)

SPRZĘGŁO PODATNE

(42)

PRZENOSZENIE NAPĘDU BEZPOŚREDNIE

(43)

DŁAWICA WAŁU ŚRUBOWEGO

(44)

POCHWA WAŁOWA

(45)

POCHWA WAŁOWA

(46)

PRZENOSZENIE NAPĘDU BEZPOŚREDNIE

(47)

POCHWA WAŁOWA

(48)

POCHWA WAŁOWA

(49)

NAPĘD BEZPOŚREDNI HYDRAULICZNY

(50)

PRZEKŁADNIE Z REDUKCJĄ OBROTÓW

(51)

PRZEKŁADANIA TYPU „S”

(52)

PRZEKŁADANIA TYPU „S”

(53)

PRZEKŁADANIA TYPU „Z”

(54)

PRZEKŁADANIA TYPU „Z”

(55)

PRZEKŁADANIA TYPU „Z”

(56)

PRZEKŁADANIA TYPU „Z”

(57)

PRZEKŁADANIA TYPU „Z”

(58)

PRZEKŁADANIA TYPU „IPS”

(59)

PRZEKŁADANIA TYPU „IPS”

(60)

PĘDNIK STRUGOWODNY

(61)

PĘDNIK STRUGOWODNY

(62)

PĘDNIK STRUGOWODNY

Urządzenie sterujące

(63)

PĘDNIK STRUGOWODNY

Urządzenie nawrotne

(64)

PĘDNIK STRUGOWODNY

(65)

JETBOAT

(66)

JETBOAT

(67)

SILNIKI PRZYCZEPNE

(68)

SILNIKI PRZYCZEPNE - PRZEKRÓJ

(69)

SILNIKI PRZYCZEPNE ELEKTRYCZNE

(70)

UKŁAD PRZENOSZENIA NAPĘDU

(71)

PRZEKŁADNIA REDUKCYJNO-NAWROTNA

(72)

UKŁAD PRZENOSZENIA NAPĘDU

(73)

POMPA WODNA SILNIKA - TURBINKA

(74)

STABILIZATORY

(75)

DZIAŁANIE ŚRUBY NAPĘDOWEJ

•

Jachty motorowe w większości mają śruby prawoskrętne, natomiast jachty Ŝaglowe w większości mają śruby lewoskrętne.

•

Śruba napędowa nadaje jachtowi nie tylko siłę napędową w kierunku osi jachtu, ale dodatkowo powoduje znoszenie rufy jachtu w lewo lub w prawo w zaleŜności od kierunku obrotów śruby,

•

Śruba prawoskrętna przy biegu naprzód patrząc od strony rufy obraca się w prawo „a”, śruba lewoskrętna w lewo „b”.

•

Śruba prawoskrętna przy biegu naprzód znosi rufę w prawo, a przy biegu wstecznym w lewo.

•

Śruba lewoskrętna przy biegu naprzód znosi rufę

jachtu w lewo, a przy biegu wstecznym w prawo.

(76)

DZIAŁANIE ŚRUBY NAPĘDOWEJ

(77)

PŁETWA

(78)

RODZAJE ŚRUB NAPĘDOWYCH

(79)

ŚRUBA SKŁADANA

(80)

STRIPER

(81)

KAWITACJA

•

Na łopatkach śruby powstaje

często taki spadek ciśnienia, Ŝe woda osiąga wysoka

temperaturę. Pęcherzyki pary przesuwając się po powierzchni łopatki do obszaru wyŜszego

ciśnienia ulegają ponownie

kondensacji. Te zmiany ciśnienia na powierzchni łopatek powodują ich erozję (wgłębienia, kawerny).

•

Zjawisko to nazywane jest

KAWITACJĄ.

(82)

URZĄDZENIA TRYMUJĄCE

•

Urządzenia trymujące wykorzystują siły

hydrodynamiczne do ustalenia połoŜenia kadłuba

względem powierzchni wody i uzyskania duŜych

prędkości oraz stabilnego ruchu łodzi

(83)

URZĄDZENIA TRYMUJĄCE - TRYMKLAPY

(84)

URZĄDZENIA TRYMUJĄCE - TRYMKLAPY

(85)

TRYMOWANIE

(86)

KONSERWACJA

•

W celu przygotowania silnika na odstawienie posezonowe naleŜy:

–

zdjąć silnik z pawęŜy łodzi uwaŜając przy tym, aby nie

dostała się woda do korpusu silnika i nie zalała iskrownika i innych elementów

–

przechylać silnik na boki, aby wylać wodę z przewodów chłodzenia

–

ustawić silnik pionowo na stojaku i kołem zamachowym

zrobić kilka obrotów naciskając jednocześnie na zwieracz

zapłonu

(87)

KONSERWACJA

–

oczyścić zewnętrzną część silnika woda mydlaną lub ropą, przesmarować powierzchnie zewnętrzną, napełnić punkty smarownicze smarem

–

przeprowadzić przegląd wszystkich elementów silnika

–

zdjąć śrubę napędową i ją zakonserwować

–

odkręcić spodzinę, spuścić olej, sprawdzić przesuwki, koła zębate, mechanizmy przełączające i wał śruby

napędzającej

(88)

KONSERWACJA

–

wykręcić świecę, oczyścić i w razie konieczności wymienić na nową

–

z gaźnika oraz ze zbiornika paliwa spuścić paliwo, przemyć i zakonserwować

–

silnik powinien być przechowywany raczej w pozycji pionowej lub tak, aby spodzina znalazła się poniŜej korpusu silnika. Silnik odstawiamy w suche

i przewiewne miejsce.

(89)

Dziękuję!

Ryszard Miaśkiewicz