Przegląd konstrukcji samopowtarzalnych pistoletów gazowych

Z CAŁEGO KRAJU

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199 34

Przegląd konstrukcji

samopowtarzalnych pistoletów gazowych

firma Gustaw Genschow wprowadziła na rynek nabój gazowy kaliber 6,35 mm x 15,5 SR. Był on pierwowzorem współczesnej amunicji gazowej. W la­ tach sześćdziesiątych, w celu wyklu­ czenia zamienności amunicji ostrej i gazowej, opracowano nowy pistoleto­ wy nabój gazowy kaliber 8 mm. Nabój

1 - lock, 2 - boro, 3 - return spring, 4 - needle, 5 -slriking spring, 6 - holdcr,

7 - holder of the spring, 8- connecling piece, 9- trigger raił, A - projection, 10 - trigger, 11 - trigger lock I - zamek, 2-lufa, 3 - sprężyna powrotna, 4 - iglica, 5 - sprężyna uderzeniowa, 6 - zaczep, 7 - sprężyna zaczepu, 8 - łącznik, 9-szyna spustowa, A - występ, 10 - język spustowy, II -bezpiecznik skrzydełkowy

działania broni. Przyjmuje się, że dla naboi o energii mniejszej niż 350 J najkorzystniejszym rozwiązaniem jest pistolet działający na zasadzie wyko­ rzystania energii odrzutu swobodnego zamka. Na tej właśnie zasadzie dzia­ łają samopowtarzalne pistolety gazo­ we.

Podstawową trudność w projekto­ waniu pistoletu gazowego stanowi uruchomienie jego automatyki, czyli uzyskanie odpowiednio dużej energii rozporządzalnej zamka, wystarczają­ cej do przygotowania następnego strzału. Charakterystyczne dla broni gazowej przegrody montowane w lu­ fach, stanowiące zabezpieczenie przed użyciem niewłaściwej amunicji oraz przed próbami przeróbki lufy, peł­ nią w pistoletach dodatkową, bardzo ważną funkcję - zwiększają impuls ciśnienia działającego na zamek. Im większe przewężenie przewodu lufy, wywołane obecnością przegrody, tym większy jest impuls ciśnienia działa­ jącego na zamek. Jednocześnie to przewężenie nie może być zbyt duże, gdyż miałoby ujemny wpływ na spo­ sób rozchodzenia się obłoku gazowe­ go, czyli na skuteczność danego pisto­ letu. Sposób rozchodzenia się obłoku gazowego oznacza osiąganie przez niego pożądanej odległości, w jak naj­ krótszym czasie oraz kształtu, jaki ten obłok przyjmuje. Doświadczenia wy­ kazały, że między poszczególnymi wzorami pistoletów gazowych, strze­ lających takim samym nabojem, ist­ nieją pod tym względem znaczne róż­ nice.

Oprócz odpowiednio uformowanej przegrody w lufie, dąży się do zmniej­ szenia występujących oporów ruchu zamka. Powoduje to, że w porównaniu z bronią na amunicję ostrą, pistolety gazowe mają najczęściej lżejsze za­ mki (daje to wzrost energii rozporzą-Ryc. 1. Pistolet „RECK" P 6 s kal. 8 mm

Fig. 1. Pistol „RECK" P6s, cni. 8 mm

ten, o energii ok. 170 J, ma mosiężną, bezszyjkową łuskę z kryzą zwykłą i zawiera około 80 mg bojowego środka trującego. Obok naboju kaliber 9 mm, o nieco większej energii, stał się on standardowym nabojem do pistoletów gazowych.

Nabój o stosunkowo małej energii wyznacza konstruktorowi zasadę

Z CAŁEGO KRAJU

35

średnio (poprzez łącznik) z szyną spu­ stową /9/. Szyna spustowa ma występ /A/ współpracujący z zamkiem, dzięki czemu spełnia on rolę przerywacza. Szyna jest połączona przegubowo z językiem spustowym/10/. Pistolet P6s wyposażony jest również w bezpiecz­ nik skrzydełkowy /11/, który w położe­ niu zabezpieczającym broń umożliwia naciśnięcie języka spustowego. Przed strzałem przedwczesnym zabezpie­ czenie stanowi przerywacz.

Pistolet zasilany jest z magazynka o pojemności 7 naboi. Masa broni wy­ nosi 360 g, z czego 110 g przypada na zamek.

Samopowtarzalny pistolet „Italiano Automatico Modello Pistola" M-1934- 67 kal. 9 mm jest przedstawicielem drugiej z wymienionych grup. Jest on wyprodukowaną w Japonii, repliką włoskiego pistoletu „Beretta" mod. 1934 kal. 7,65 mm. Pistolet ma dłu­ gość 150 mm i wysokość 130 mm.

1 - iriggcr, 2 - iriggcr raił, 3 - iwo arms lever, 4 - hołd er, 5 - cock, 6 - pole, 7 -sinking spring

Długość lufy wynosi 87 mm. Budowę jego mechanizmu spustowo-uderze- niowego, bez możliwości samonapi- nania pokazano na ryc. 2. Spust /1/ jest przegubowo połączony z szyną spustową 121. Górny występ szyny spustowej współpracuje z zamkiem, pełniąc rolę przerywacza. Szyna spu­ stowa naciska na dźwignię dwura- mienną /3/, odchylającą od kurka za­ czep 74/ w postaci sprężyny prętowej. Kurek Z5Z zawiera ząb zabezpieczają- jący oraz ząb napinający, jest podpar­ ty żerdzią /6/ sprężyny uderzeniowej 171.

Pistolet ma dwa zabezpieczenia: jedno przez zatrzymanie kurka na zę­ bie zabezpieczającym, drugie przez włączenie bezpiecznika skrzydełko­ wego unieruchamiającego spust.

Do trzeciej grupy pistoletów, wypo­ sażonych w mechanizmy spustowo- uderzeniowe, z możliwością samona- pinania (Double Action) należy m.in.

dzalnej dzięki zwiększeniu prędkości zamka), sprężyny powrotne o mniej­ szej sztywności i mniejszą energię po- trzebnądo napięcia mechanizmu ude­ rzeniowego.

Działania konstruktorów projektują­ cych pistolety gazowe idą w dwóch kierunkach:

1. Pistolety są projektowane na pod - stawie o istniejące konstrukcje broni na amunicję ostrą. Powstają w ten sposób gazowe wersje powszechnie znanych i popularnych pistoletów woj­ skowych - historycznych albo używa­ nych współcześnie;

2. Broń jest niezależną, nową kon­ strukcją, przeznaczoną wyłącznie na naboje gazowe. Konsekwencją tego jest bardzo duża rozpiętość wymiaro­ wa i wagowa produkowanej broni ga­ zowej. Porównać można chociażby pi­ stolety B.A.P. (Baby) i GPDA 8, oby­ dwa strzelające nabojem kaliber 8 mm i działające na tej samej zasadzie. Pie­ rwszy z nich ma długość 100 mm, wysokość 70 mm i masę 250 g, dla drugiego parametry te wynoszą odpo­ wiednio 190 mm, 120 mm i 700 g.

Ze względu na budowę mechani­ zmu spustowo-uderzeniowego pisto­ lety podzielić można na trzy grupy:

1. Pistolety, które mają mechanizm spustowo-uderzeniowy bezkurkowy (typu iglicznego);

2. Pistolety z mechanizmem spusto- wo-uderzeniowym kurkowym, bez możliwości samonapinania;

3. Pistolety z mechanizmem spusto- wo-uderzeniowym kurkowym z możli­ wością samonapinania.

Przykładem pistoletu należącego do pierwszej z wymienionych grup jest samopowtarzalny pistolet „RECK" P6s

kal. 8 mm (ryc.1), Zamek /1 /jestdociś­ nięty do tylnego plasku lufy 121 silą sprężyny powrotnej Z3/, umieszczonej wgnieździe pod lufą. Mechanizm ude­ rzeniowy typu iglicznego działa od energii własnej sprężyny uderzenio­ wej. Iglica /4Z, wsparta sprężyną ude­ rzeniową /5/, współpracuje z zacze­ pem Z6/, który jest umieszczony w gnieździe zaczepu wraz ze sprężyną zaczepu 171. Zaczep współpracuje

bezpośrednio z łącznikiem /8/, a

po-Ryc. 2. Mechanizmspustowo-uderzeniowy pistoletu „Itahano Automatico Modello Pistola" M-1934-67, kal. 9 mm

Z CAŁEGO KRAJU

SUMMARY

Centralne Laboratorium

Kryminalistyczne KGP

Jak

on

wyglądał?

Pt.

PORTRET

PAMIĘCIOWY

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 199

pistolet "PERFECTA" El Alamein DA kal. 8 mm. Budowa jego mechanizmu

spustowo-uderzeniowego jest nastę­

pująca (ryc. 3):

autorstwa Zygmunta Dębińskiego

i Zygmunta Niziałka

Spust /1 / współpracuje z szyną spu­ stową 121, którą w górnym położeniu

utrzymuje sprężyna prętowa 171. Wy­

stęp /A/ szyny spustowej współpracuje z zamkiem, pełniąc rolę przerywacza i

zabezpieczenia przed strzałem przed­

wczesnym. Występ /B/ szyny spusto­ wej współpracuje z kurkiem /4/ powo­ dując jego odciąganie podczas samo- napinania. Występ /D/ szyny spus­ towej współpracuje z występem /C/ zaczepu kurka/6/. Ruch szyny spusto­

wej w płaszczyźnie pionowej sterowa­ ny jest kołkiem 121, na stałe związanym ze szkieletem broni.

Kurek /4/, mający jeden ząb umożli­ wiający zatrzymanie go na zaczepie /6/ w pozycji napiętej, podparty jest żerdzią /5/ sprężyny uderzeniowej /8/.

Paweł Szymanik

The author presented here the con- struction ot three trigger-striking mechanisms ot gas pistols:

1 - needle type - without cock,

2 - cock type - without ability ot

selfcocking,

3 - cock type - with ability of self­ cocking.

He described some pieces of this kind gas pistols too.

1 - spust, 2 - szyna spustowa, 3-kolek, 4 - korek, 5 - żerdź, 6 - zaczep, 7 - sprężyna prętowa, 8 - sprężyna uderzeniowa

A, 13, D - występy szyny spustowej, C - występ zaczepu 1 - trigger, 2 - trigger raił, 3-pin, 4 - cock, 5 - pole, 6 - hol der, 7-bar spring, 8 - slriking spring,

A, B, D - tngger raił projeclions, C-holdcr projeclion

Ryc. 3. Mechanizm spuslowo-uderzeniowy pistoletu „PERFECTA" El Alamein DA kal. 8 mm Fig. 3. Trigger-strikiMg niechanisni of the pistol „PERFECTA" El Alnincin DA cal. 8 inni

informuje,