Analiza zmian struktury i kondycji finansowej przedsiêbiorstw w województwie lubelskim
w latach 1999 - 2005
Kazimierz Tucki
1Podstawowe wskaŸniki charakteryzuj¹ce gospodarkê od szeregu lat wyznaczaj¹ województwu lubelskiemu obok podkarpackiego, podlaskiego i œwiêtokrzyskiego najni¿sze lokaty w kraju. Pobie¿ny rzut oka na dane sta- tystyczne wskazuje, i¿ w 2005 roku w porównaniu z 1999 rokiem wyst¹pi³a poprawa poziomu gospodarowania. In- teresuj¹cym staje siê pytanie, czy w porównaniu ze œred-
nimi wskaŸnikami krajowymi poprawa kondycji finan- sowej przedsiêbiorstw w województwie lubelskim jest szybsza, czy wolniejsza. Na tak sformu³owane zapyta- nie starano siê daæ odpowiedŸ w kolejnych rozdzia³ach opracowania.
1. Zmiany struktury przedsiêbiorstw w województwie lubelskim
W koñcu 2005 roku w województwie lubelskim by³o 149,0 tys. podmiotów gospodarki narodowej
2. Stanowi³y one 4,1% podmiotów zarejestrowanych w kraju. W po- równaniu z 1999 rokiem przyrost liczby podmiotów w wo- jewództwie wyniós³ 15,4% i by³ ni¿szy ni¿ w kraju o 3,5 punktu procentowego.
Tablica 1. Zmiany liczby podmiotów gospodarki narodowej w województwie lubelskim wed³ug wybranych form prawnych i sekcji PKD w latach 1999–2005. Stan na 31.12.
1
Urz¹d Statystyczny w Lublinie.
2
Bez osób prowadz¹cych gospodarstwa indywidualne w rolnictwie.
a
Bez osób prowadz¹cych indywidualne gospodarstwa rolne.
Sektor prywatny skupia³ w 2005 roku 143,0 tys. pod- miotów, co stanowi³o 95,9% ogó³u podmiotów wojewódz- twa. W porównaniu z 1999 rokiem ich liczba wzros³a o 15,1%. W sektorze publicznym by³o 6,1 tys. podmio- tów, tj. o 23,7% wiêcej ni¿ w 1999 roku.
Rys.1. Struktura podmiotów gospodarki narodowej wed³ug sektorów ekonomicznych w 2005 roku
(bez indywidualnych gospodarstw rolnych)
Wzrost liczby podmiotów w tym sektorze wynika³ przede wszystkim ze zmian organizacyjnych w eduka- cji, s³u¿bie zdrowia i kulturze, zwi¹zanych z przekazy- waniem przez administracjê rz¹dow¹ zadañ z tego za- kresu organom samorz¹du terytorialnego.
W 2005 roku w rejestrze REGON w województwie lubelskim zarejestrowano m.in.:
– 115,7 tys. osób fizycznych prowadz¹cych dzia³alnoœæ gospodarcz¹, tj. 77,6% ogólnej liczby podmiotów (w 1999 r. – 102,9 tys., tj. 79,7%),
– 10,5 tys. spó³ek cywilnych, tj. 7,0% (w 1999 r. – 11,3 tys., tj. 8,8%),
– 7,1 tys. spó³ek handlowych, tj. 4,6% (w 1999 r. – 4,5 tys., tj. 3,3%),
– 4,5 tys. stowarzyszeñ i organizacji spo³ecznych, tj.
3,0% (w 1999 r. – 1,9 tys., tj. 1,5%),
– 1246 spó³dzielni, tj. 0,8% (w 1999 r. – 1360, tj. 1,1%), – 323 fundacji, tj. 0,2% (w 1999 r. – 177, tj. 0,1%), – 52 przedsiêbiorstwa pañstwowe (w 1999 r. – 119).
W latach 1999-2005 najwiêksz¹ dynamik¹ wzrostu charakteryzowa³y siê stowarzyszenia i organizacje spo-
³eczne (wzrost o 136,6%), nieco mniejsz¹ fundacje (o 82,5%) i spó³ki handlowe (o 57,3%). Liczba osób fi- zycznych prowadz¹cych dzia³alnoœæ gospodarcz¹ zwiêk- szy³a siê w tym okresie o 12,5%, a zmniejszy³a siê licz- ba przedsiêbiorstw pañstwowych (o 56,3%), spó³dzielni (o 9,4%) i spó³ek cywilnych (o 7,8%).
Rys.2. Podmioty gospodarki narodowej na 10 tys. ludnoœci wed³ug wybranych form prawnych w 2005 roku
(Polska = 100)
W 2005 roku w ogólnej liczbie podmiotów w woje- wództwie by³o:
– 95,1% podmiotów ma³ych, o deklarowanej licz- bie pracuj¹cych do 9 osób,
– 4,0% o liczbie pracuj¹cych od 10 do 49, – 0,9% o liczbie pracuj¹cych 50 i wiêcej osób.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej w ostatnim szeœcioleciu ulega³a istotnym zmianom. W porównaniu z 1999 rokiem zwiêkszy³a siê iloœæ podmiotów o licz- bie pracuj¹cych od 10 do 49 osób (o 31,1%), a tak¿e nie przekraczaj¹ca 9 pracuj¹cych (o 15,3%), natomiast zma- la³a liczba podmiotów, w których pracowa³o 50 i wiêcej osób (o 12,4%).
W 2005 roku 103,1 tys., tj. 69,2% ogó³u zarejestro- wanych podmiotów gospodarki narodowej w wojewódz- twie prowadzi³o dzia³alnoœæ w zakresie us³ug rynkowych.
Ponad 50% tej grupy stanowi³y podmioty nale¿¹ce do sekcji handel i naprawy, natomiast 17,7% w zakresie obs³ugi nieruchomoœci i firm, 10,7% w zakresie transpor- tu, gospodarki magazynowej i ³¹cznoœci, 10,3% w dzia-
³alnoœci us³ugowej komunalnej, spo³ecznej i indywidu-
alnej, pozosta³ej, 5,4% w poœrednictwie finansowym,
3,8% w zakresie hoteli i restauracji. Przemys³ skupia³
13,1 tys. podmiotów, które stanowi³y 8,8% ogó³u,
a budownictwo 13,7 tys., tj. 9,2%.
W us³ugach nierynkowych zaanga¿owanych by³o 14,9 tys. podmiotów gospodarki narodowej i stanowi³y one 10,0% ogó³u podmiotów zarejestrowanych w 2005 roku w województwie. Wœród tej grupy podmiotów 51,4% pro- wadzi³o dzia³alnoœæ w zakresie ochrony zdrowia i opie- ki spo³ecznej, 32,7% w edukacji, a 16,0% w zakresie administracji publicznej i obrony narodowej. Rolnictwo,
³owiectwo i leœnictwo skupia³o 4,1 tys. podmiotów (nie licz¹c osób prowadz¹cych gospodarstwa indywidualne w rolnictwie), tj. 2,8% ogó³u podmiotów zarejestrowa- nych na LubelszczyŸnie.
W 2005 roku w sferze us³ug rynkowych zarejestrowa- nych by³o o 16,6% wiêcej podmiotów ni¿ w 1999 roku.
Wœród podmiotów tej grupy najwiêkszym wzrostem cha- rakteryzowa³y siê jednostki z zakresu dzia³alnoœci us³u- gowej komunalnej, spo³ecznej i indywidualnej, pozosta-
³ej (o 45,3%), poœrednictwa finansowego (o 34,3%), ob- s³ugi nieruchomoœci i firm (o 33,6%); przyby³o tak¿e pod- miotów prowadz¹cych hotele i restauracje (o 26,8%), a tak¿e dzia³alnoœæ w zakresie handlu i napraw (o 7,9%) i transportu, gospodarki magazynowej i ³¹cznoœci (o 5,9%).
Podmiotów nale¿¹cych do sekcji: rolnictwo, ³owiectwo i leœnictwo w 2005 roku by³o o 0,3% wiêcej ni¿ w 1999 roku, budownictwo o 4,5%, zaœ w „Przemyœle” o 3,9%
wiêcej. W 2005 roku w porównaniu z 1999 rokiem liczba podmiotów zaklasyfikowanych do us³ug nierynkowych wzros³a o 39,6%. Spoœród tej grupy najwiêksz¹ dynamik¹ wzrostu charakteryzowa³y siê podmioty prowadz¹ce dzia-
³alnoœæ w zakresie administracji publicznej i obrony na- rodowej (o 110,5%) oraz edukacji (o 47,7%), mniejsz¹ ochrony zdrowia i opieki spo³ecznej (o 22,4%).
W koñcu 2005 roku na 10 tys. ludnoœci przypada³y w województwie lubelskim 684 podmioty, tj. o 27,8%
mniej ni¿ w kraju. W latach 1999-2005 wskaŸnik dla wo-
jewództwa wzrós³ o 18,3%. Dynamika wzrostu wskaŸ-
nika w województwie by³a o 2,1 punktu procentowego
ni¿sza ni¿ w kraju. W koñcu 2005 roku osób fizycznych
prowadz¹cych dzia³alnoœæ gospodarcz¹ w przeliczeniu
na 10 tys. ludnoœci w województwie lubelskim by³o 531,
tj. o 15,3% wiêcej ni¿ w 1999 roku, natomiast osób praw-
nych i jednostek organizacyjnych niemaj¹cych osobo-
woœci prawnej 153, tj. o 30,1% wiêcej ni¿ 6 lat wcze-
Rys. 3. Podmioty gospodarki narodowej na 10 tys. ludnoœci wed³ug sekcji PKD (bez indywidualnych gospodarstw rolnych)
Tablica 3. Przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci oraz wyniki finansowe przedsiêbiorstw województwa lubelskiego w latach 1999 - 2005
3
Dane dotycz¹ podmiotów gospodarczych prowadz¹cych ksiêgi rachunkowe, w których liczba pracuj¹cych przekracza 9 osób; nie obejmuj¹ banków, instytucji ubezpieczeniowych, domów i biur maklerskich, towarzystw inwestycyjnych i emerytalnych, narodowych funduszy inwestycyjnych, szkó³ wy¿szych, samodzielnych publicznych zak³adów opieki zdrowotnej, instytucji kultury posiadaj¹cych osobowoœæ prawn¹ i gospodarstw indywidualnych w rolnictwie.
Tablica 2. Zmiany liczby podmiotów gospodarki narodowej w województwie lubelskim wed³ug wybranych form prawnych na 10 tys. ludnoœci w latach 1999 – 2005. Stan na 31.12.
a
Bez osób prowadz¹cych indywidualne gospodarstwa rolne.
œniej. Pod wzglêdem liczby podmiotów gospodarki naro- dowej w przeliczeniu na 10 tys. ludnoœci województwo lubelskie w latach 1999-2000 zajmowa³o ostatnie miej- sce w kraju, natomiast w latach 2001-2005 przedostat- nie (wyprzedzaj¹c tylko woj. podkarpackie). W 2005 roku najwy¿sz¹ liczb¹ podmiotów na 10 tys. ludnoœci charak- teryzowa³y siê województwa: zachodniopomorskie (1221 – prawie 2 razy wiêcej ni¿ na LubelszczyŸnie) oraz mazowieckie (1167). Obok województwa lubelskiego podobnie nisk¹ liczb¹ podmiotów na 10 tys. ludnoœci cha- rakteryzowa³o siê województwo podkarpackie (663), ni- skie wskaŸniki mia³y tak¿e województwa podlaskie (741) oraz warmiñsko-mazurskie (771).
2. Kondycja finansowa przedsiêbiorstw 2.1. Zmiany wybranych wskaŸników
finansowych w województwie lubelskim
3Przedsiêbiorstwa województwa lubelskiego w latach 1999-2005 wyraŸnie zwiêkszy³y przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci. W 2005 roku przychody o wartoœci 36520,2 mln z³ by³y wy¿sze o 29,5% ni¿ w 1999 roku i o 3,3% ni¿
w 2004 roku. Wypracowane zosta³y one w g³ównej mierze
przez jednostki sektora prywatnego, których udzia³ syste-
matycznie rós³ (z 75,0% w 1999 r. do 80,1% w 2005 r.).
Udzia³ przychodów uzyskanych przez przedsiêbiorstwa z terenu województwa w odniesieniu do kraju w omawia- nym okresie stanowi³ od 2,6 do 2,3%, podczas gdy odsetek badanych jednostek w ogólnej liczbie przedsiêbiorstw by³ wiêkszy i stanowi³ 4,4%.
Jednym z warunków sprawnego funkcjonowania przedsiêbiorstwa na rynku jest zachowanie p³ynnoœci fi- nansowej, czyli zachowanie zdolnoœci firmy do wywi¹- zywania siê z krótkoterminowych zobowi¹zañ, tzn. p³at- nych w ci¹gu 1 roku. Do g³ównych czynników, które maj¹ wp³yw na regulowanie zobowi¹zañ bie¿¹cych, zalicza siê stan œrodków pieniê¿nych oraz mo¿liwoœæ zamiany innych sk³adników maj¹tku obrotowego na gotówkê w krótkim okresie. Do oceny p³ynnoœci finansowej przed- siêbiorstw wykorzystuje siê najczêœciej wskaŸniki p³yn- noœci I, II i III stopnia
4. Podzia³ ten wynika z ró¿nego stopnia p³ynnoœci œrodków obrotowych. Z wyj¹tkiem lat 2001-2002 wszystkie wskaŸniki p³ynnoœci finansowej w okresie 1999-2005 poprawi³y siê.
W okresie ostatnich szeœciu lat wskaŸnik p³ynnoœci finansowej I stopnia przedsiêbiorstw w województwie lubelskim mieœci³ siê w przedziale od 12,5% do 27,3%
(w kraju od 17,1 do 31,2%). Informuje on, jaka czêœæ zobowi¹zañ krótkoterminowych mo¿e byæ uregulowana natychmiast. W gospodarce rynkowej przyjmuje siê, ¿e po¿¹dana wartoœæ tego wskaŸnika powinna zawieraæ siê przynajmniej w przedziale 16%-20%. Chocia¿ wy¿szy poziom tego wskaŸnika oznacza wiêksz¹ wiarygodnoœæ firmy, to utrzymywanie zbyt du¿ego stanu œrodków pie- niê¿nych, z punktu widzenia skutecznoœci funkcjonowa- nia przedsiêbiorstwa na rynku, nie jest po¿¹dane.
Rys. 4. Zmiany wskaŸników p³ynnoœci finansowej przedsiêbiorstw województwa lubelskiego
w latach 1999 – 2005
WskaŸnik p³ynnoœci finansowej II stopnia w badanym okresie sukcesywnie wzrasta³ od 75,0 do 95,6% (w kraju wzrós³ z 74,6 do 96,5%). WskaŸnik ten informuje o stop- niu pokrycia zobowi¹zañ krótkoterminowych aktywami o du¿ym stopniu p³ynnoœci. Z kolei wskaŸnik p³ynnoœci finansowej III stopnia w latach 1999-2003 (z wyj¹tkiem
obni¿enia w 2002 r.) utrzymywa³ siê na zbli¿onym pozio- mie, a jego wyraŸny wzrost nast¹pi³ dopiero w latach 2004 i 2005.
WskaŸnik ten wskazuje, w jakim stopniu aktywa ob- rotowe pokrywaj¹ zobowi¹zania krótkoterminowe. Wzrós³ on z 118,9 w 1999 roku do 140,6% w 2005 roku (w kraju wzrós³ odpowiednio z 107,3 do 135,6%).
Do oceny poziomu kosztów w przedsiêbiorstwach po- s³u¿ono siê wskaŸnikiem, okreœlaj¹cym relacjê kosztów uzyskania przychodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci do przy- chodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci. WskaŸnik poziomu kosztów informuje o efektywnoœci gospodarowania w przedsiêbiorstwach, a ni¿sza wartoœæ wskaŸnika œwiad- czy o korzystniejszej sytuacji przedsiêbiorstw. W latach 1999-2005 omawiany wskaŸnik obni¿y³ siê z 98,7 do 96,1% (najwy¿szy poziom wskaŸnika - 99,4%
notowano w 2001 roku). W tym samym okresie w kraju wskaŸnik ten obni¿y³ siê z 98,7% do 95,2% (najwy¿szy poziom – 99,5% odnotowano w 2002 r.).
Koszty uzyskania przychodów w podmiotach sektora publicznego w 1999 i 2002 roku przekracza³y przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci, st¹d wskaŸnik poziomu kosz- tów przekroczy³ 100% i wyniós³ 101,3% w 1999 roku i 102,7% w 2003 roku, zaœ w 2005 roku obni¿y³ siê do 94,7%. W podmiotach sektora prywatnego wskaŸnik po- ziomu kosztów kszta³towa³ siê korzystniej i sukcesywnie mala³ od 97,8% w 1999 roku do 96,4% w 2005 roku.
Do oceny efektywnoœci gospodarowania przedsiê- biorstw pos³u¿ono siê wskaŸnikami rentownoœci, które in- formuj¹ o szybkoœci zwrotu zaanga¿owanego w przedsiê- biorstwach kapita³u. WskaŸnik rentownoœci obrotu brutto, okreœlaj¹cy relacjê wyniku finansowego brutto do przy- chodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci, w analizowanym okresie ulega³ istotnym zmianom. Z poziomu 1,3% 1999 w roku obni¿y³ siê do 0,6% w 2001 roku, nastêpnie wzrós³ do 4,7% w 2004 roku, a w 2005 roku spad³ do poziomu 3,9%. Du¿e wahania wartoœci wskaŸnika wystêpowa³y tak¿e w kraju – w przedziale od 0,5 do 5,6%. Podobnym zmianom ulega³ równie¿ wskaŸnik rentownoœci obrotu netto, okreœlaj¹cy relacjê wyniku finansowego netto do przychodów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci. W 1999 roku wy- niós³ 0,3%, w 2001 roku obni¿y³ siê do poziomu minus 0,2%, w nastêpnych trzech latach wzrasta³ do najwy¿- szego poziomu 3,7% w 2004 roku. W 2005 roku spad³ do poziomu 3,0%. W kraju wahania rentownoœci obrotu net- to by³y jeszcze wiêksze od minus 0,3 do 4,6%.
4
WskaŸniki p³ynnoœci: I stopnia to relacja inwestycji krótkoterminowych (obejmuj¹cych krótkoterminowe aktywa finansowe,
a w szczególnoœci œrodki pieniê¿ne i krótkoterminowe papiery wartoœciowe,) do zobowi¹zañ krótkoterminowych bez funduszy
specjalnych; II stopnia – relacja inwestycji krótkoterminowych oraz nale¿noœci i roszczeñ krótkoterminowych do zobowi¹zañ
krótkoterminowych bez funduszy specjalnych; III stopnia – relacja aktywów obrotowych (zapasów, krótkoterminowych nale¿noœci
i roszczeñ, inwestycji krótkoterminowych oraz od 2002 r. krótkoterminowych rozliczeñ miêdzyokresowych czynnych) do zobowi¹zañ
krótkoterminowych bez funduszy specjalnych.
Istotnym elementem œwiadcz¹cym o konkurencyjnoœci przedsiêbiorstw na globalnym rynku jest eksport. Analiza sprzeda¿y eksportowej produktów, towarów i materia³ów w latach 1999-2005 wskazuje na systematyczny wzrost udzia³u eksportu z 7,4% w 1999 roku do 12,8% w 2005 roku.
Utrzymuj¹ca siê tendencja wzrostowa tego wskaŸnika jest wprawdzie korzystnym zjawiskiem, jednak warto te¿ pod- kreœliæ, ¿e w ca³ym badanym okresie udzia³ eksportu ogó-
³em w przychodach ze sprzeda¿y produktów, towarów i ma- teria³ów by³ ni¿szy od œredniego w kraju.
W okresie ostatnich lat udzia³ eksportu produktów (wyrobów i us³ug) w ogólnej sprzeda¿y produktów syste- matycznie wzrasta³ z 11,2% w 1999 roku do 20,0%
w 2005 roku. Najwiêcej eksportowa³y podmioty nale¿¹- ce do sekcji „Przetwórstwo przemys³owe”, a ich udzia³ w ogólnej wartoœci eksportu produktów, towarów i mate- ria³ów wynosi³ 78,4% w 2000 roku i 85,7% w 2005 roku.
Znacznie ni¿szym udzia³em w wartoœci sprzeda¿y eks- portowej charakteryzowa³y siê podmioty z sekcji „Han- del i naprawy” (13,5% w 2000 r., 11,3% w 2004 r.
i 8,7% w 2005 r.). Udzia³ podmiotów eksportuj¹cych pro- dukty, towary i materia³y nale¿¹cych do pozosta³ych sek- cji jest niewielki.
Tablica 4. Zmiany wybranych wskaŸników finansowych przedsiêbiorstw w województwie lubelskim w latach 1999–2005 na tle kraju
Rys. 5. Zmiany rentownoœci obrotu brutto i netto przedsiêbiorstw województwa lubelskiego
w latach 1999-2005
Tablica 5. Udzia³ eksportu w przychodach ze sprzeda¿y
produktów, towarów i materia³ów przedsiêbiorstw
w województwie lubelskim na tle kraju w latach 1999 - 2005
5
W przedsiêbiorstwach o liczbie pracuj¹cych powy¿ej 49.
Znacz¹cy udzia³ w sprzeda¿y eksportowej mia³y spó³- ki z udzia³em kapita³u zagranicznego. W koñcu 2004 roku dzia³a³o 319 spó³ek z udzia³em kapita³u zagranicznego, które mia³y siedzibê na terenie województwa lubelskiego (w 1999 r. – 275).
W latach 1999-2004 nastêpowa³y znaczne zmiany wartoœci kapita³u zagranicznego zainwestowanego w tych spó³kach. Najwy¿szy poziom kapita³u zagranicznego od- notowano w latach 2000 i 2001 (odpowiednio 834,4 i 822,8 mln z³), a najni¿szy w koñcu 2002 roku (420,9 mln z³) po likwidacji spó³ki Daewoo Motor Polska z udzia³em kapi- ta³u koreañskiego. Wartoœæ kapita³u zagranicznego na koniec 2004 roku wynios³a 615,8 mln z³, a udzia³ kapita-
³u zagranicznego w kapitale podstawowym omawianych spó³ek stanowi³ 69,8%. W 2004 roku najwiêkszy udzia³ w kapitale zagranicznym mia³ kapita³ niderlandzki – 16,7%, nastêpnie francuski i amerykañski (USA) po 14,7%, niemiecki – 11,3% oraz koreañski 10,8%. Na pozosta³e kraje przypada³o 31,9% zainwestowanego kapita³u.
Wiêkszoœæ kapita³u zagranicznego by³a zaanga¿owa- na w przetwórstwie przemys³owym – 77,0% w 2004 roku (w latach 1999-2001 nawet ponad 90%) oraz w handlu i naprawach – 11,0% (w 1999 roku - 5,5%).
W 2004 roku dzia³alnoœæ eksportow¹ prowadzi³o 189, tj. 59,2% spó³ek z udzia³em kapita³u zagranicznego, a wartoœæ zrealizowanego przez nie eksportu wyrobów, us³ug i towarów wynios³a 1710,2 mln z³, w tym wyrobów 1465,2 mln z³.
Udzia³ tych spó³ek w sprzeda¿y eksportowej wyrobów i us³ug wszystkich podmiotów sporz¹dzaj¹cych pe³ny bi- lans oraz rachunek zysków i strat stanowi³ w 2004 roku 39,8% i by³ o 5,9 punktu procentowego wy¿szy ni¿ rok wczeœniej.
2.2. Finanse przedsiêbiorstw przemys³owych
5W latach 1999-2005 w przedsiêbiorstwach przemy- s³owych przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci zwiêksza-
³y siê. W 2005 roku wynios³y 16617,1 mln z³ i by³y wy-
¿sze o 32,5% ni¿ w 1999 roku, o 19,3% ni¿ w 2000 roku, o 26,9% ni¿ w 2001 roku, o 25,8% ni¿ w 2002 roku, o 13,5% ni¿ w 2003 roku, o 1,0% ni¿ w 2004 roku.
W omawianym okresie jedynym rokiem, kiedy przycho- dy by³y ni¿sze od uzyskanych w poprzednim roku by³ 2001 rok (o 6,1%).
Koszty uzyskania przychodów z ca³okszta³tu dzia³al- noœci przez te podmioty w latach 1999-2005 uleg³y ob- ni¿eniu. Œwiadczy o tym wskaŸnik poziomu kosztów z ca³okszta³tu dzia³alnoœci, który ukszta³towa³ siê na po- ziomie 99,7% w 1999 roku i 94,9% w 2005 roku.
WskaŸniki okreœlaj¹ce kondycjê ekonomiczno-finansow¹ przedsiêbiorstw przemys³owych, tj. wskaŸnik rentowno- œci obrotu brutto i wskaŸnik rentownoœci obrotu netto w latach 1999-2005 by³y zró¿nicowane, najgorsze w la- tach 1999-2002, znacznie lepsze w latach 2003-2005.
Aktywa obrotowe przedsiêbiorstw przemys³owych wzro- s³y z 4315,3 mln z³ w 1999 roku do 5407,6 mln z³ w 2005 roku. Aktywa trwa³e w latach 2002-2005 ulega³y niewiel- kim zmianom i w 2005 roku wynios³y 7830,9 mln z³.
Zobowi¹zania krótkoterminowe w przedsiêbiorstwach przemys³owych najwy¿sze by³y w 2002 i 2004 roku i wy- nios³y odpowiednio 4369,1 mln z³ i 4180,9 mln z³, a naj- ni¿sze w 2000 roku i wynios³o 3754,2 mln z³. Zobowi¹- zania krótkoterminowe na koniec 2005 roku wynios³y 3995,8 mln z³ i by³y ni¿sze o 4,4% w porównaniu z 2004 rokiem.
Zobowi¹zania d³ugoterminowe w przedsiêbiorstwach przemys³owych najwy¿sze by³y w latach 2001 - 2003 i wynios³y odpowiednio: 1417,5 mln z³, 1385,7 mln z³ i 1396,8 mln z³, a najni¿sze w 1999 roku i wynios³o 942,1 mln z³. Zobowi¹zania 1034,5 mln z³ i by³y wy¿sze o 4,2%
w porównaniu z 2004 rokiem.
Rys. 6. Zmiany rentownoœci obrotu brutto i netto przedsiêbiorstw przemys³owych województwa lubelskiego
w latach 1999 - 2005
Tablica 6. Przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci oraz wyniki finansowe przedsiêbiorstw przemys³owych województwa lubelskiego w latach 1999 - 2005
Tablica 7. Przychody z ca³okszta³tu dzia³alnoœci oraz wyniki finansowe przedsiêbiorstw budowlanych województwa lubelskiego w latach 1999 - 2005
2.3. Finanse przedsiêbiorstw budowlanych
6Sytuacja finansowa przedsiêbiorstw budowlanych w latach 2000-2005 ulega³a poprawie. Najlepszy wynik finansowy brutto (saldo) by³ w latach 1999 i 2005 i wy- niós³ odpowiednio 62,9 mln z³ i 40,0 mln z³. Dodatni
wynik finansowy brutto odnofinansow¹ przedsiêbiorstw budowlanych, to jest wskaŸnik rentownoœci obrotu brut- to i wskaŸnik rentownoœci obrotu netto w latach 1999- 2005 by³y zró¿nicowane, najgorsze w latach 2000-2003, znacznie lepsze w latach 1999, 2004 i 2005.
6
