• Nie Znaleziono Wyników

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA GEOGRAFII DLA KLASY II GIMNAZJUM

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA GEOGRAFII DLA KLASY II GIMNAZJUM"

Copied!
34
0
0

Pełen tekst

(1)

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA GEOGRAFII DLA KLASY II GIMNAZJUM

2 godziny tygodniowo Hasło w podstawie

programowej.

Wymagania

szczegółowe Temat lekcji

Przewidywane osiągnięcia i działania ucznia Uwagi nauczyciela wiedza merytoryczna umiejętności

Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Podział polityczny i zróżnicowanie kulturowe Europy; Środowisko przyrodnicze Polski 9.2. Określa położenie

Europy i główne cechy środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych

1. Środowisko

przyrodnicze Europy

 wskazuje na mapie i opisuje położenie geograficzne Europy,

 wskazuje na mapie wybrane elementy linii brzegowej, rzeki i jeziora Europy,

 wymienia typy klimatu występujące w Europie i podaje ich główne cechy,

 określa, na podstawie map, główne cechy środowiska przyrodniczego

pojęcia: fiord

 uzasadnia wpływ czynników kształtujących klimat na cechy klimatu różnych obszarów Europy,

 określa współzależności, korzystając z map, między poszczególnymi składnikami środowiska przyrodniczego,

 porównuje środowisko przyrodnicze wskazanych regionów fizyczno-

geograficznych kontynentu

9.1. Wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy

9.3. Opisuje. na podstawie map tematycznych,

2. Podział polityczny i zróżnicowanie kulturowe Europy

 lokalizuje na mapie wskazane państwa Europy i ich stolice,

 wymienia państwa europejskie powstałe po 1990 roku,

 podaje przyczyny kulturowego zróżnicowania Europy,

 wymienia główne grupy

 określa wpływ zróżnicowania narodowościowego i

kulturowego Europy na zmiany polityczne współczesnej

Europy,

 porównuje wpływ

poszczególnych religii na życie

(2)

regionalne, kulturowe.

narodowościowe i etniczne współczesnej Europy oraz

najważniejsze przyczyny i

konsekwencje tego zróżnicowania

w Europie  wyjaśnia, na czym polega integracja krajów europejskich w ramach UE

4.1. Charakteryzuje, na podstawie map różnej treści, położenie Polski na świecie i w Europie

3. Położenie, obszar i granice Polski

 wymienia, na podstawie map, cechy położenia Polski w Europie i na świecie,

 wymienia przykłady przyrodniczych i

gospodarczych konsekwencji położenia Polski,

 podaje wielkość obszaru Polski,

 wskazuje na mapie granice Polski z poszczególnymi jej sąsiadami oraz granicę morską,

 wymienia nazwy i wskazuje na mapie państwa sąsiadujące z Polską i ich stolice

pojęcia: morskie wody wewnętrzne, morskie wody terytorialne, granice wewnętrzne UE

 określa położenie geograficzno- matematyczne Polski i

wskazanych punktów leżących na obszarze Polski z podaną dokładnością,

 oblicza różnice czasu

słonecznego wskazanych miejsc w Polsce,

 porównuje, na podstawie diagramów, powierzchnię terytorium Polski z

powierzchnią innych państw Europy,

 uzasadnia wpływ położenia na środowisko przyrodnicze i gospodarkę Polski,

 określa korzyści wynikające z położenia Polski w Europie

(3)

4.2. Opisuje najważniejsze

wydarzenie (obrazy) z przeszłości

geologicznej Polski:

powstanie węgla kamiennego, powstanie gór, zalewy mórz;

wykazuje zależność między współczesną rzeźbą Polski a wybranymi wydarzeniami geologicznymi

4.3. Rozpoznaje główne rodzaje skał występujących we własnym regionie i w Polsce

4. Wydarzenia z przeszłości

geologicznej Polski

 zna podział dziejów Ziemi na ery i okresy,

 wskazuje na mapie

tektonicznej główne jednostki strukturalne występujące na obszarze Polski,

 wskazuje, korzystając z mapy geologicznej Polski, rejony występowania różnych rodzajów skał (wyróżnionych ze względu na genezę),

 wskazuje na mapie Polski górotwory hercyńskie i alpejskie

 na wybranych przykładach ukazuje związek występowania określonych typów

genetycznych skał na danym obszarze Polski z przeszłością geologiczną,

 opisuje warunki tworzenia się pokładów węgla kamiennego i wapieni,

 wykazuje zależności pomiędzy współczesną rzeźbą Polski a wybranymi wydarzeniami geologicznymi (ruchy górotwórcze, zalewy mórz),

 rozpoznaje główne rodzaje skał wyróżnionych ze wzglądu na genezę występujących we własnym regionie

(4)

4.2. Opisuje najważniejsze

wydarzenie (obrazy) z przeszłości

geologicznej Polski:

zlodowacenia;

wykazuje zależność pomiędzy

współczesną rzeźbą Polski a wybranymi wydarzeniami geologicznymi

5. Działalność lądolodu i jego wpływ na rzeźbę terenu

 wskazuje na mapie maksymalne zasięgi zlodowaceń na obszarze Polski,

 wymienia przykłady form terenu powstałe w wyniku erozyjnej i akumulacyjnej działalności lądolodu oraz wód wypływających z topniejącego lodowca,

 wskazuje na mapie przykłady form polodowcowych

występujących na obszarze Polski,

 przedstawia genezę wskazanych form polodowcowych,

 wskazuje na mapie wybrane pradoliny i omawia ich genezę pojęcia: lądolód, głazy narzutowe, ozy, sandry, pradoliny, rzeźba młodoglacjalna

 rozpoznaje i opisuje, na podstawie rysunków lub fotografii, wskazane formy terenu powstałe w wyniku działalności lądolodu lub wód wypływających z topniejącego lodowca (w tym typy jezior polodowcowych),

 wykazuje zależność pomiędzy działalnością lądolodu a cechami rzeźby terenu

północnej i środkowej Polski,

 wykazuje zależność, korzystając z map, między skałami

występującymi na danym terenie (w tym we własnym regionie) a działalnością lądolodu,

 wykazuje zależność między działalnością lądolodu a cechami rzeźby terenu okolicy szkoły

4.3. Podaje przykłady wykorzystania skał w różnych dziedzinach życia człowieka 4.5. Wymienia główne rodzaje zasobów naturalnych

6. Baza surowcowa Polski

 wskazuje na mapie miejsca wydobycia w Polsce wybranych surowców

energetycznych, metalicznych, skalnych,

 podaje przykłady

gospodarczego wykorzystania skał,

 wykazuje zależność występowania surowców mineralnych od budowy geologicznej

 uzasadnia konieczność

racjonalnego gospodarowania zasobami surowców

mineralnych

(5)

mineralnych;

korzystając z mapy, opisuje ich

rozmieszczenie i określa znaczenie gospodarcze

(w tym skalne) wydobywane we własnym regionie i podaje przykłady ich gospodarczego wykorzystania,

 wymienia surowce, które Polska eksportuje i importuje 7.1 . Wskazuje na

mapie główne regiony geograficzne Polski

7. Podział Polski na krainy geograficzne

 nazywa i wskazuje na mapie poszczególne pasy

ukształtowania powierzchni Polski,

 podaje główne cechy ukształtowania powierzchni Polski,

 podaje kryteria wyróżniania krain geograficznych,

 wymienia nazwy i wskazuje na mapie położenie krain

geograficznych

 uzasadnia, dlaczego Polskę nazywamy krajem nizinnym,

 przedstawia, korzystając z mapy hipsometrycznej, zróżnicowanie wysokości bezwzględnych na terytorium Polski,

 odczytuje na mapie hipsometrycznej skrajne wysokości bezwzględne w poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni Polski,

 umiejscawia własny region (miejscowość) w odpowiednim pasie ukształtowania

powierzchni Polski,

 porównuje, korzystając z mapy, wysokości bezwzględne i rzeźbę terenu poszczególnych krain geograficznych

4.4. Podaje główne cechy klimatu Polski;

wykazuje ich związek z czynnikami je kształtującymi

8. Klimat Polski  wymienia czynniki kształtujące klimat Polski,

 wymienia cechy klimatu umiarkowanego

przejściowego,

 przedstawia związek rocznego przebiegu temperatury

powietrza z położeniem Polski w strefie umiarkowanych szerokości geograficznych N,

(6)

temperatury powietrza i opadów na obszarze Polski,

 wymienia cechy klimatu górskiego

dla wskazanych stacji

meteorologicznych w Polsce,

 na podstawie map

klimatycznych przedstawia regionalne zróżnicowanie temperatury powietrza i opadów w Polsce w półroczu letnim i zimowym,

 opisuje, na podstawie diagramów oraz map

klimatycznych, cechy klimatu wskazanych regionów Polski (w tym regionu zamieszkania),

 wykazuje zależność wysokości temperatury powietrza i

wielkości opadów na poszczególnych obszarach Polski od czynników kształtujących klimat,

 wyjaśnia, korzystając z rysunku, rolę wzniesień pojezierzy w powstaniu cienia opadowego 4.4. Podaje główne

cechy klimatu Polski;

wykazuje ich związek z czynnikami je kształtującymi

9. Przejściowość klimatu Polski

 wymienia cechy klimatu świadczące o jego przejściowości,

 opisuje masy powietrza

kształtujące pogodę w Polsce,

 wymienia klimatyczne (termiczne) pory roku

pojęcia: klimat umiarkowany

 charakteryzuje typy pogody kształtowane przez

poszczególny masy powietrza,

 wykazuje, korzystając z map i diagramów klimatycznych, wzrost kontynentalizmu klimatu wraz z przesuwaniem się z zachodu na wschód Polski

(7)

4.5. Wymienia główne rodzaje zasobów naturalnych Polski: wód;

korzystając z mapy opisuje ich

rozmieszczenie i określa znaczenie gospodarcze

10. Wody powierzchniowe Polski

 wskazuje na mapie główne rzeki Polski: Wisłę, Odrę oraz wybrane rzeki przymorza,

 wskazuje na mapie wybrane dopływy Wisły i Odry,

 wskazuje na mapie obszary Polski należące do zlewiska Morza Bałtyckiego, Morza Północnego oraz Morza Czarnego,

 wskazuje na mapie obszary Polski zagrożone powodziami,

 wymienia sposoby ochrony przeciwpowodziowej,

 wskazuje na mapie największe jeziora w Polsce,

 podaje przykłady jezior o różnej genezie (w tym sztucznych – zaporowych)

pojęcia: jeziora krasowe, jeziora sztuczne, zasilanie rzeki

 wyjaśnia przyczyny asymetrii dorzecza Wisły i Odry,

 zaznacza na mapie konturowej wskazane dorzecza oraz działy wodne,

 wyjaśnia przyczyny zmienności przepływów rzek w ciągu roku,

 wyjaśnia genezę różnych typów mis jeziornych,

 charakteryzuje wody powierzchniowe własnego regionu,

 ocenia możliwość

gospodarczego wykorzystania rzek i jezior w Polsce oraz we własnym regionie

(8)

7.6. Przedstawia główne cechy położenia oraz środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego;

wykazuje znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego oraz przyczyny degradacji jego wód

11. Morze Bałtyckie  opisuje, na podstawie map, położenie Bałtyku,

 wskazuje na mapie wybrane elementy linii brzegowej,

 przedstawia znaczenie Morza Bałtyckiego dla gospodarki Polski,

 podaje przykłady działań zmierzających do ochrony wód Bałtyku w ramach

międzynarodowej współpracy państw nadbałtyckich

pojęcia: morze szelfowe, zalew, wybrzeże mierzejowo-zalewowe, strefa wyłączności ekonomicznej

 rozpoznaje na rysunkach, fotografiach i mapach typy wybrzeży występujących nad Bałtykiem,

 wyjaśnia genezę wybranych typów wybrzeży,

 przedstawia, korzystając z map, wybrane cechy fizyczne i chemiczne wód Bałtyku:

temperaturę wody, zasolenie, zlodzenie,

 porównuje wybrane warunki przyrodnicze Bałtyku

(temperaturę wody, zasolenie) z innymi morzami śródziemnymi Europy,

 wyjaśnia przyczyny małego zasolenia wód Bałtyku,

 wyjaśnia przyczyny degradacji wód Bałtyku

4.5. Wymienia główne rodzaje zasobów naturalnych Polski: gleb:

korzystając z mapy opisuje ich

rozmieszczenie i określa znaczenie gospodarcze

12. Zróżnicowanie gleb w Polsce

 opisuje warunki powstawania wskazanych typów gleb strefowych i astrefowych,

 wskazuje na mapie najważniejsze rejony występowania wybranych typów gleb

pojęcia: rędziny, czarne ziemie

 wykazuje związek pomiędzy typem genetycznym gleby a warunkami jej powstawania,

 charakteryzuje gleby własnego regionu

13. Lekcja powtórzeniowa

(9)

14. Sprawdzian

Podział administracyjny i ludność Polski 4.1. Opisuje podział

administracyjny Polski: podaje nazwy i wskazuje na mapie województwa oraz ich stolice

15. Podział administracyjny Polski

 wskazuje na mapie

poszczególne województwa i ich stolice,

 podaje strukturę samorządu terytorialnego

pojęcia: podział administracyjny Polski

 opisuje podział administracyjny Polski,

 porównuje, korzystając z danych statystycznych, województwa pod względem np. powierzchni, liczby mieszkańców,

 określa przynależność własnej miejscowości do

poszczególnych jednostek administracyjnych: gminy, powiatu, województwa,

 wykazuje różnice pomiędzy zadaniami władz

samorządowych: gminnych, powiatowych, wojewódzkich

(10)

5.1. Wyjaśnia i poprawnie stosuje podstawowe pojęcia z zakresu demografii:

przyrost naturalny, urodzenia i zgony, średnia długość życia 5.2. Odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in.

rocznika

statystycznego) dane dotyczące: liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego, średniej długości życia

16. Liczba ludności Polski i jej zmiany

 podaje liczbę ludności Polski,

 podaje aktualną wartość współczynnika przyrostu naturalnego w Polsce,

 podaje przyczyny i przykłady konsekwencji procesu starzenia się społeczeństwa,

 podaje przyczyny

występowania wyżu i niżu demograficznego

pojęcia: przyrost naturalny, współczynnik przyrostu

naturalnego, niż demograficzny, wyż demograficzny, proces starzenia się społeczeństwa, saldo migracji zagranicznych, przyrost rzeczywisty, wskaźnik przyrostu rzeczywistego

 opisuje, korzystając z wykresów lub danych statystycznych, zmiany liczby ludności Polski po 1945 roku,

 na podstawie wykresów porównuje liczbę ludności Polski z liczbą ludności wybranych państw,

 odczytuje z różnych źródeł informacji (np. rocznika

statystycznego) liczbę: ludności, urodzeń oraz liczbę zgonów w Polsce w ostatnim roku,

 oblicza, na podstawie danych, przyrost naturalny oraz współczynnik przyrostu naturalnego,

 opisuje, korzystając z wykresu, zmiany przyrostu naturalnego w Polsce po 1950 roku,

 oblicza przyrost rzeczywisty oraz współczynnik przyrostu rzeczywistego,

 wyjaśnia przyczyny zmian liczby ludności w Polsce,

 wykazuje związek pomiędzy spadkiem współczynnika przyrostu naturalnego a procesem starzenia się społeczeństwa

(11)

5.2. Odczytuje wielkość i główne kierunki migracji z Polski i do Polski

17. Migracje ludności Polski

 zna główne kierunki migracji z Polski i do Polski, podaje główne przyczyny i kierunki migracji ludności polskiej w czasie i po zakończeniu II wojny światowej oraz współcześnie,

 wymienia nazwy państw, w których żyje najwięcej ludności polskiego pochodzenia,

 przedstawia przyczyny i kierunki migracji wewnętrznych

pojęcia: emigracja, imigracja, Polonia

 odczytuje na wykresach lub w roczniku statystycznym

wielkość emigracji w ostatnich latach i ocenia tendencje zmian liczby polskich emigrantów,

 oblicza, korzystając z danych statystycznych, saldo migracji,

 ocenia, na podstawie danych statystycznych, wpływ salda migracji na przyrost rzeczywisty ludności Polski oraz regionu (województwa) w podanych latach,

 ocenia społeczne skutki emigracji,

 uzasadnia, dlaczego Polska powinna utrzymywać kontakty z Polonią

5.2. Odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in.

rocznika

statystycznego oraz piramidy płci i wieku) dane dotyczące liczby ludności, struktury płci

18. Struktura wieku i płci ludności Polski

 podaje charakterystyczne cechy ludności Polski dotyczące struktury wieku i płci

pojęcia: piramida wieku i płci ludności, echo wyżu i niżu demograficznego

 odczytuje z piramidy wieku i płci ludności,

 dane dotyczące:

liczby ludności we wskazanym przedziale wiekowym,

struktury płci ludności we wskazanym przedziale wiekowym,

 dostrzega związek kształtu piramidy wieku i płci ludności Polski z przyrostem naturalnym oraz długością życia

(12)

5.4, Wykazuje zróżnicowanie w strukturze

zatrudnienia ludności w Polsce i we

własnym regionie 5.5. Podaje główne, aktualne problemy rynku pracy w Polsce i we własnym

regionie

19. Zróżnicowanie wykształcenia i zatrudnienia

ludności. Bezrobocie

 podaje cechy struktury zatrudnienia ludności Polski,

 podaje główne, aktualne problemy rynku pracy w Polsce i we własnym regionie pojęcia: struktura zatrudnienia, stopa bezrobocia

 przedstawia, na podstawie wykresów, zmiany struktury zatrudnienia w Polsce w wybranych latach,

 wskazuje związek między strukturą zatrudnienia a poziomem rozwoju gospodarczego kraju,

 porównuje, na podstawie danych statystycznych,

strukturę zatrudnienia w Polsce i wybranych krajach Europy,

 wskazuje różnice w strukturze zatrudnienia w Polsce i we własnym regionie,

 porównuje, na podstawie danych statystycznych, stopę bezrobocia w Polsce i w innych krajach Europy,

 opisuje zróżnicowanie stopy bezrobocia w różnych częściach Polski (w tym we własnym regionie) i wyjaśnia przyczyny tego zjawiska,

 dostrzega społeczne problemy wynikające z bezrobocia i podaje przykłady sposobów ich rozwiązywania,

 opisuje rynek pracy w swojej miejscowości, gminie,

 wskazuje związek między wykształceniem a możliwością

(13)

znalezienia pracy 20. Zróżnicowanie

narodowościowe i religijne ludności

 przedstawia strukturę narodowościową ludności Polski,

 przedstawia, korzystając z mapy, rozmieszczenie mniejszości narodowych w Polsce,

 przedstawia zróżnicowanie religijne ludności Polski pojęcia: mniejszość narodowa

 porównuje strukturę

narodowościową Polski przed II wojną światową i obecnie,

 wyjaśnia przyczyny zmiany struktury narodowościowej ludności Polski po II wojnie światowej w stosunku do okresu poprzedniego,

 przedstawia, korzystając z wykresu, strukturę mniejszości narodowych żyjących w Polsce,

 uzasadnia, dlaczego należy odnosić się z szacunkiem do ludzi innych narodowości. o innym wyznaniu czy kulturze 5.2. Odczytuje z

różnych źródeł informacji (m.in.

rocznika

statystycznego oraz piramidy płci i wieku) dane dotyczące:

liczby ludności Polski, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego. struktury płci, średniej długości życia w Polsce

21. Cechy ludności Polski na tle innych państw Europy

 podaje główne przyczyny i skutki procesu starzenia się społeczeństwa

 porównuje, korzystając z wykresów, tabel, map, ludność Polski z ludnością wybranych państw Europy w zakresie:

liczby,

przyrostu naturalnego, salda migracji,

przyrostu rzeczywistego, średniej długości życia, struktury zatrudnienia

5.3. Charakteryzuje na podstawie map

22. Rozmieszczenie ludności w Polsce

 podaje wartość średniej

gęstości zaludnienia w Polsce,

 oblicza gęstość zaludnienia wskazanego obszaru,

(14)

zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice czynnikami

przyrodniczymi, historycznymi, ekonomicznymi

obszary o dużej i małej gęstości zaludnienia pojęcia: gęstość zaludnienia

mapy, gęstość zaludnienia w Polsce (w tym we własnym regionie),

 porównuje, na podstawie danych statystycznych, gęstość zaludnienia swojego

województwa z gęstością zaludnienia w innych województwach,

 wykazuje na przykładach różnych regionów Polski (w tym regionu zamieszkania) związek zróżnicowania gęstości zaludnienia z warunkami przyrodniczymi,

ekonomicznymi i historycznymi (w tym z migracjami

wewnętrznymi) 5.6. Analizuje,

porównuje, ocenia rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce i

zamieszkiwanym regionie; wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce

23. Sieć wsi i miast  podaje różnice między miastem a wsią jako jednostkami

osadniczymi,

 zna typy zespołów miejskich,

 wskazuje na mapie położenie wybranych miast Polski,

 przedstawia cechy sieci osadniczej w Polsce,

 wymienia wybrane funkcje miast

pojęcia: wieś, miasto, aglomeracja, konurbacja

 porównuje rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce i we własnym regionie,

 wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce,

 opisuje funkcje, jakie pełni miejscowość, w której mieszka

 porównuje wybrane miasta Polski pod względem pełnionych funkcji, ze

szczególnym uwzględnieniem własnego regionu,

 rozpoznaje na mapie

(15)

5.6. Analizuje, porównuje, ocenia rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce i

zamieszkiwanym regionie; wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce

24. Współczesne procesy

urbanizacyjne

 podaje cechy współczesnych procesów urbanizacyjnych w Polsce

pojęcia: urbanizacja, współczynnik urbanizacji

 wyjaśnia, na czym polega proces urbanizacji,

 porównuje współczynnik urbanizacji w Polsce i wybranych krajach,

 wyjaśnia przestrzenne

zróżnicowanie współczynnika urbanizacji w Polsce,

 opisuje zmiany we

współczesnym osadnictwie wiejskim, ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu,

 wyjaśnia przyczyny

dynamicznego rozwoju stref podmiejskich,

 ocenia skutki urbanizacji (zauważa pozytywne i negatywne aspekty) 25. Lekcja

powtórzeniowa 26. Sprawdzian

Gospodarka Polski; walory turystyczne Polski, ochrona środowiska przyrodniczego Polski 6.1. Wyróżnia główne

cechy struktury użytkowania ziemi

27. Przyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa

 podaje przyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa,

 wymienia i wskazuje na mapie obszary o najlepszych

warunkach przyrodniczych dla rozwoju rolnictwa

 wnioskuje, na podstawie map o różnej treści, o przydatności obszaru (w tym własnego regionu) dla gospodarki rolnej, uwzględniając: wysokość n.p.m., rzeźbę terenu, długość okresu wegetacji, roczną sumę

(16)

pojęcia: rolnictwo, okres wegetacyjny

opadów, gleby oraz warunki wodne,

 porównuje, na podstawie map, warunki przyrodnicze do rozwoju rolnictwa na

wskazanych obszarach Polski 6.1. Wyróżnia główne

cechy struktury użytkowania ziemi, wielkość i własność gospodarstw rolnych w Polsce na podstawie analizy map,

wykresów, danych liczbowych

28. Pozaprzyrodni – cze czynniki rozwoju rolnictwa

 omawia pozaprzyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa,

 podaje najważniejsze cechy polskiego rolnictwa

pojęcia: rozdrobnienie gospodarstw, rozdrobnienie gruntów, rolnictwo

(gospodarstwa)

samozaopatrzeniowe, rolnictwo (gospodarstwa) towarowe, rolnictwo ekologiczne, kultura rolna

 przedstawia. korzystając z wykresu lub danych statystycznych. zmiany w strukturze wielkości

gospodarstw rolnych w Polsce w ostatnich latach,

 ocenia wpływ rozdrobnienia gospodarstw i rozproszenia gruntów na poziom produkcji rolnej,

 porównuje, korzystając z map o różnej treści, pozaprzyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa w różnych regionach kraju (w tym we własnym regionie)

6.1. Wyróżnia główne cechy struktury zasiewów w Polsce na podstawie analizy map, wykresów, danych liczbowych

6.2. Podaje przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu

29. Rozmieszczenie upraw wybranych roślin

 podaje główne obszary uprawy: pszenicy, żyta, pszenżyta, ziemniaków, buraków cukrowych oraz owoców i warzyw,

 wymienia uprawy w najbliższej okolicy: wsi, gminie (w przypadku uczniów mieszkających na wsi), w strefie podmiejskiej (w

 porównuje, korzystając z wykresów lub danych statystycznych, strukturę

użytkowania gruntów w Polsce i innych krajach europejskich,

 uzasadnia rozmieszczenie głównych rejonów upraw wybranych roślin,

uwzględniając warunki przyrodnicze oraz czynniki

(17)

(pszenicy,

ziemniaków, buraków cukrowych) w Polsce

mieszkających w mieście) pojęcia: zbiory, plony

 porównuje, na podstawie danych statystycznych, poziom polskiego rolnictwa z

rolnictwem wybranych państw europejskich,

 wnioskuje, na podstawie danych statystycznych, o zmianach zachodzących w polskim rolnictwie w ostatnich latach 6.1. Wyróżnia główne

cechy struktury hodowli w Polsce na podstawie analizy map, wykresów, danych liczbowych

6.2. Podaje przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu chowu bydła i trzody

chlewnej w Polsce

30. Główne rejony hodowli

 wymienia główne rejony chowu bydła i trzody chlewnej pojęcia: obsada

 uzasadnia rozmieszczenie głównych rejonów chowu bydła i trzody chlewnej,

uwzględniając warunki przyrodnicze oraz czynniki pozaprzyrodnicze,

 ocenia, korzystając z map, obsadę bydła i trzody chlewnej we własnym regionie

6.3. Przedstawia, na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę

wykorzystania źródeł energii w Polsce i ocenia jej wpływ na stan środowiska przyrodniczego

31. Wykorzystanie źródeł energii

 podaje tradycyjne i

alternatywne źródła energii,

 wskazuje na mapie główne rejony wydobycia surowców energetycznych w Polsce

pojęcia: alternatywne źródła energii

 formułuje wnioski, na

podstawie wykresów lub danych statystycznych, dotyczące tendencji zmian wykorzystania różnych źródeł energii na świecie i w Polsce

(18)

6.3. Przedstawia, na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę

wykorzystania źródeł energii w Polsce i ocenia jej wpływ na stan środowiska przyrodniczego

32. Problemy współczesnej energetyki

 zna rozmieszczenie

największych elektrowni w kraju,

 opisuje główne problemy polskiej energetyki

 ocenia, na podstawie wykresu lub danych statystycznych, strukturę wykorzystania poszczególnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej w Polsce i porównuje z innymi krajami Europy,

 wyjaśnia lokalizację największych elektrowni,

 wykazuje konieczność zmian w strukturze zużycia energii elektrycznej w Polsce,

 ocenia wpływ polskiej energetyki na środowisko przyrodnicze

6.4. Wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i we własnym regionie

33. Przemysł na przełomie XX i XXI wieku

 opisuje zmiany zachodzące w przemyśle polskim po 1989 roku i podaje ich przyczyny,

 podaje przykłady zmian w przemyśle własnego regionu i ich przyczyny,

 wymienia główne cechy przemysłu wysokich technologii

pojęcia: przemysł, przemysł wysokich technologii

 wykazuje na przykładach, że polski przemysł staje się coraz bardziej nowoczesny

6.4. Wykazuje najlepiej rozwijające się obecnie w Polsce gałęzie produkcji

34. Wybrane gałęzie przemysłu

 podaje gałęzie przemysłu obecnie najszybciej rozwijające się,

 wskazuje na mapie wybrane

 wyjaśnia, uwzględniając główne czynniki, lokalizację wybranych zakładów przemysłowych lub gałęzi przemysłu (w tym w

(19)

 wymienia zakłady przemysłowe w okolicy swojego miejsca zamieszkania i przedstawia ich profil

produkcji

pojęcia: ośrodek przemysłowy, okręg przemysłowy

 uzasadnia, że przemysł

elektromaszynowy, chemiczny i spożywczy mają obecnie

największe znaczenie w gospodarce kraju,

 ocenia zmiany zachodzące w rozmieszczeniu przemysłu w Polsce

35,36. Powtórzenie wiadomości.

Sprawdzian.

 

6.5. Rozróżnia rodzaje usług; wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług w Polsce i we własnym regionie

37. Rozwój usług w Polsce. Łączność

 rozróżnia rodzaje usług i opisuje ich znaczenie w gospodarce kraju,

 podaje przykłady placówek i instytucji usługowych w Polsce i we własnym regionie (gminie, województwie) oraz miejscowości

pojęcia: usługi, łączność

 wyjaśnia przyczyny szybkiego rozwoju wybranych usług w Polsce i we własnym regionie,

 porównuje, na podstawie danych statystycznych, zatrudnienie w usługach w wybranych województwach oraz w Polsce i innych krajach,

 ocenia rolę łączności w gospodarce kraju i życiu człowieka oraz poziom jej rozwoju w Polsce,

 ocenia poziom usług w miejscu swojego zamieszkania (wieś, miasto),

 ocenia możliwość rozwoju usług

w miejscu swojego

(20)

6.7. Opisuje na podstawie map i wyjaśnia

zróżnicowanie

gęstości i jakości sieci transportowej w Polsce i wykazuje jej wpływ na rozwój innych dziedzin i działalności gospodarczej

38. Cechy polskiego transportu

 podaje główne cechy transportu w Polsce,

 opisuje, na podstawie map tematycznych, przebieg głównych szlaków transportowych,

 wymienia nazwy i wskazuje na mapie największe polskie porty morskie

 uzasadnia wpływ transportu na rozwój gospodarczy kraju,

 wyjaśnia zróżnicowanie gęstości sieci kolejowej i drogowej w Polsce,

 ocenia, na podstawie danych statystycznych, poziom rozwoju wybranych rodzajów transportu w Polsce

6.6. Wykazuje na przykładach walory turystyczne Polski oraz opisuje obiekty znajdujące się na liście Światowego

Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości 6.8. Wykazuje konieczność ochrony środowiska

kulturowego w Polsce

39. Walory

turystyczne Polski

 podaje przykłady

miejscowości oraz obszarów w Polsce o dużych walorach turystycznych,

 wymienia i opisuje obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO

 ocenia atrakcyjność turystyczną własnego regionu,

 ocenia zagospodarowanie turystyczne kraju i własnego regonu,

 planuje, korzystając z

przewodników turystycznych oraz mapy samochodowej, wycieczkę po wybranym regionie Polski

(21)

6.3. Ocenia wpływ wykorzystania źródeł energii na środowisko przyrodnicze

40. Wpływ działalności człowieka na środowisko geograficzne

 podaje przykłady zagrożeń dla środowiska przyrodniczego oraz dóbr kultury wynikające z działalności gospodarczej człowieka,

 określa, korzystając z mapy Polski, położenie obszarów o najbardziej zdegradowanym środowisku przyrodniczym i podaje przyczyny degradacji

pojęcia: antropopresja, degradacja środowiska

 ocenia, na podstawie map i danych statystycznych, stan środowiska przyrodniczego w Polsce oraz własnym regionie w ostatnich latach

6.8. Wykazuje konieczność ochrony środowiska

przyrodniczego w Polsce; wymienia formy jego ochrony

41. Ochrona środowiska przyrodniczego w Polsce

 wymienia i charakteryzuje formy ochrony przyrody,

 nazywa parki narodowe Polski i określa ich położenie,

korzystając z mapy,

 podaje nazwy polskich parków narodowych wpisanych na Światową Listę Rezerwatów Biosfery oraz na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO

pojęcia: rekultywacja, recykling, monitoring środowiska, rozwój zrównoważony

 wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i dóbr kultury w Polsce,

 wyjaśnia założenia

zrównoważonego rozwoju,

 podaje przykłady rekultywacji obszarów zdegradowanych,

 proponuje działania na rzecz ochrony środowiska

geograficznego we własnym regionie

(22)

42. Przemiany w handlu

zagranicznym Polski

 wymienia przykłady towarów i usług, które są przedmiotem handlu zagranicznego Polski (eksportu i importu),

 podaje najważniejszych partnerów handlowych Polski pojęcia: eksport, import, dodatni bilans handlowy, ujemny bilans handlowy

 wyjaśnia, na podstawie danych statystycznych, strukturę eksportu i importu Polski,

 analizuje, na podstawie danych statystycznych, bilans handlu zagranicznego Polski w ostatnich latach,

 oblicza saldo handlu zagranicznego,

 wykazuje, że dodatni bilans handlowy jest korzystny dla gospodarki,

 ocenia, na podstawie danych statystycznych, udział Polski w handlu światowym

43. Polska krajem Unii Europejskiej

 wymienia najważniejsze zadania UE,

 wymienia instytucje unijne,

 wymienia i wyjaśnia, na czym polegają uprawnienia państw członkowskich w ramach zasad współpracy (swobody)

 ocenia korzyści wynikające z przystąpienia Polski do UE

44. Lekcja powtórzeniowa 45. Sprawdzian

(23)

Krainy geograficzne Polski 4.4. Wyjaśnia

mechanizm

powstawania bryzy morskiej

7.2.Charakteryzuje, na podstawie map

tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

46. Pobrzeża Południowo- bałtyckie – wpływ Bałtyku na

środowisko i

gospodarkę regionu

 wskazuje na mapie i omawia położenie regionu,

 wymienia i wskazuje na mapie główne krainy geograficzne regionu,

 wskazuje na mapie wybrane elementy linii brzegowej,

 wymienia i opisuje cechy polskich krajobrazów nadmorskich,

 wskazuje na mapie położenie wybranych miast (portów, uzdrowisk)

pojęcia: bryza

 wykazuje, korzystając z map oraz diagramów klimatycznych, wpływ Bałtyku na klimat regionu,

 wyjaśnia, korzystając z rysunku, mechanizm powstawania bryzy,

 przedstawia rolę morza w modelowaniu wybrzeża,

 podaje przykłady wpływu nadmorskiego położenia na gospodarkę regionu,

 ocenia, na podstawie map tematycznych, możliwości rozwoju rolnictwa, przemysłu i turystyki w pasie pobrzeży

(24)

7.2. Charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

47. Gospodarka na pojezierzach na tle warunków

naturalnych

 opisuje położenie oraz wskazuje na mapie główne krainy geograficzne pasa pojezierzy,

 wymienia oraz podaje przykłady elementów rzeźby młodoglacjalnej,

 nazywa i wskazuje na mapie największe jeziora oraz wzgórza morenowe o największej wysokości bezwzględnej,

 nazywa oraz wskazuje na mapie przebieg głównych pradolin,

 wskazuje na mapie obszary wydobycia węgla brunatnego oraz soli kamiennej i

potasowej

pojęcia: rzeźba młodoglacjalna, agroturystyka

 charakteryzuje, korzystając z map, klimat pojezierzy,

 wykazuje związek klimatu z rzeźbą terenu,

 rozpoznaje na mapie (na podstawie kształtu) rodzaje jezior polodowcowych,

 porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze poszczególnych pojezierzy,

 podaje przykłady wpływu środowiska przyrodniczego na główne cechy gospodarki pojezierzy,

 porównuje kierunki gospodarki na Pojezierzach: Pomorskim, Mazurskim i Wielkopolskim

(25)

7.2. Charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze

szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

48. Zróżnicowanie przyrodnicze, gospodarcze i

kulturowe pasa Nizin Środkowopolskich

 opisuje położenie oraz wskazuje na mapie główne krainy geograficzne pasa Nizin Środkowopolskich,

 przedstawia wiodące cechy środowiska przyrodniczego regionu,

 przedstawia dominujące cechy gospodarki poszczególnych krain wchodzących w skład Nizin Środkowopolskich,

 wskazuje na mapie wybrane ośrodki przemysłowe regionu pojęcia: rzeźba staroglacjalna

 wykazuje współzależności, na podstawie map tematycznych, między składnikami środowiska przyrodniczego,

 podaje przykłady wpływu środowiska przyrodniczego poszczególnych krain na główne cechy gospodarki (w tym

surowców mineralnych),

 porównuje. korzystając z map.

krainy geograficzne pasa Nizin Środkowopolskich pod

względem przyrodniczym i gospodarczym

(26)

7.2. Charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

49. Zróżnicowanie przyrodnicze i gospodarcze wyżyn

 opisuje położenie oraz wskazuje na mapie główne krainy geograficzne pasa wyżyn,

 przedstawia charakterystyczne cechy rzeźby terenu

poszczególnych krain pasa wyżyn,

 wymienia przykłady form krasowych w Dolinie Prądnika i w okolicy Chęcin,

 przedstawia dominujące cechy gospodarki poszczególnych krain wchodzących w skład pasa wyżyn,

 wskazuje na mapie wybrane ośrodki przemysłowe regionu,

 podaje przykłady walorów turystycznych na wyżynach pojęcia: wąwóz, rzeźba krasowa, stalaktyt, stalagmit, stalagnat

 odczytuje na mapie wysokości bezwzględne najwyższych wzniesień na Wyżynach Polskich (w tym w Górach Święto krzyskich),

 wskazuje związek rzeźby terenu poszczególnych wyżyn z

występującymi tam skałami,

 wyjaśnia genezę powstania wąwozów,

 wyjaśnia powstanie rzeźby krasowej,

 wyjaśnia pochodzenie lessu na wyżynach oraz gołoborzy w Górach Świętokrzyskich,

 porównuje warunki rozwoju rolnictwa na wyżynach

(27)

7.2. Charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

50. Wyżyna Śląska – region najbardziej przekształcony przez człowieka

 opisuje położenie oraz wskazuje na mapie Wyżynę Śląską,

 wymienia surowce mineralne wydobywane na Wyżynie Śląskiej,

 wymienia główne gałęzie przemysłu GOP-u,

 wymienia główne ośrodki przemysłowe GOP-u,

 przedstawia przemiany

gospodarcze, które nastąpiły w GOP-ie po1998 roku

 wyjaśnia przyczyny

koncentracji przemysłu i dużej gęstości zaludnienia na

Wyżynie Śląskiej,

 podaje przykłady wpływu działalności gospodarczej na środowisko przyrodnicze,

 ocenia, na podstawie map i danych statystycznych, stan środowiska przyrodniczego na Wyżynie Śląskiej,

 podaje przykłady działań na rzecz poprawy stanu środowiska przyrodniczego wyżyny

(28)

7.2. Charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

51. Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki w Kotlinach

Podkarpackich i Beskidach

 opisuje położenie oraz wskazuje na mapie kotliny, Pogórze Karpackie oraz Beskidy,

 wymienia rodzaje skał występujące na Pogórzu i w Beskidach,

 przedstawia dominujące cechy gospodarki kotlin, Pogórza Karpackiego i Beskidów,

 przedstawia rolę kotlin śródgórskich w gospodarce regionu,

 wymienia funkcje, jakie pełni Kraków w Polsce i w regionie,

 wymienia i lokalizuje na mapie wybrane uzdrowiska

pojęcia: flisz karpacki, płaszczowina, połonina

 odczytuje, korzystając z mapy, wysokości bezwzględne wybranych szczytów w Beskidach,

 opisuje i porównuje cechy rzeźby terenu kotlin, Pogórza Karpackiego oraz Beskidów,

 wykazuje związek rzeźby terenu z budową geologiczną na

Pogórzu Karpackim i w Beskidach,

 wykazuje związek

zróżnicowania produkcji rolnej na Pogórzu i w Beskidach z piętrowością klimatu (piętra gospodarki rolnej)

(29)

7.2. Charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje, na podstawie map tematycznych, najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

52. Walory

turystyczne Tatr i Podhala

 opisuje położenie oraz wskazuje na mapie Tatry, Podhale i Pieniny,

 wymienia rodzaje skał występujących w Tatrach i Pieninach,

 opisuje elementy rzeźby wysokogórskiej Tatr i przedstawia ich genezę,

 opisuje piętrowy układ roślinności w Tatrach,

 podaje przykłady walorów turystycznych Tatr, Podhala i Pienin

pojęcia: alpejska rzeźba terenu, granie, turnie, piarg, stożek piargowy, wywierzysko, hale

 odczytuje, korzystając z mapy, wysokości bezwzględne wybranych szczytów Tatr i Pienin,

 porównuje rzeźbę terenu Tatr Wysokich i Zachodnich,

 wykazuje związek rzeźby terenu z budową geologiczną Tatr, Podhala i Pienin,

 ocenia wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze regionu

(30)

7.2. Charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na podstawie obserwacji

terenowych)

7.3. Opisuje. na podstawie map tematycznych.

najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami

przyrodniczymi

53. Wpływ środowiska

przyrodniczego na gospodarkę Sudetów

 opisuje położenie oraz wskazuje na mapie Sudety i Przedgórze Sudeckie,

 wskazuje na mapie pasma górskie Sudetów oraz Kotliny Kłodzkiej

i Kotliny Jeleniogórskiej,

 wymienia główne surowce mineralne (w tym skalne) Sudetów i Przedgórza Sudeckiego,

 wymienia przykłady rzeźby zrębowej,

 przedstawia dominujące cechy gospodarki Sudetów,

 wymienia i lokalizuje na mapie wybrane uzdrowiska

pojęcia: uskok brzeżny, zręby, stoliwa

 odczytuje, korzystając z mapy, wysokości bezwzględne wybranych szczytów w Sudetach,

 wyjaśnia związek współczesnej rzeźby terenu Sudetów z alpejskimi ruchami górotwórczymi,

 porównuje, na podstawie map i fotografii, rzeźbę terenu

Sudetów i Przedgórza Sudeckiego,

 wykazuje wpływ lodowców górskich na rzeźbę terenu Sudetów,

 porównuje przyrodnicze czynniki dla rozwoju rolnictwa w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim

7.4. Przedstawia. na przykład w formie prezentacji

multimedialnej.

walory turystyczne wybranego regionu geograficznego ze szczególnych

54. Lekcja powtórzeniowa

 przedstawia w formie prezentacji multimedialnej walory

turystyczne wybranej krainy geograficznej, ze szczególnym uwzględnieniem jej walorów kulturowych

(31)

walorów kulturowych

55. Sprawdzian  krainy geograficzne Polski 4.1. Charakteryzuje,

na podstawie map różnej treści, położenie własnego regionu w Polsce

4.5. Wymienia główne rodzaje zasobów naturalnych własnego regionu: lasów, wód, gleb, surowców mineralnych;

korzystając z map, opisuje ich

rozmieszczenie i określa znaczenie gospodarcze

6.8. Proponuje

konkretne działania na rzecz jego

(środowiska przyrodniczego) ochrony we własnym regionie

56. Region, w którym mieszkasz –

położenie i środowisko przyrodnicze

 opisuje, na podstawie map o różnej treści, położenie własnego regionu w Polsce,

 opisuje, korzystając z mapy, położenie własnej

miejscowości (w krainie geograficznej, gminie, powiecie, województwie),

 wymienia nazwy sąsiednich miejscowości,

 opisuje cechy środowiska przyrodniczego własnego regionu: budowę geologiczną, rzeźbę terenu, wody

powierzchniowe, warunki klimatyczne, szatę roślinną oraz faunę,

 przedstawia formy ochrony przyrody w regionie,

 podaje nazwy i wskazuje na mapie parki narodowe i krajobrazowe, które znajdują się w regionie

pojęcia: region

 ocenia korzyści lub utrudnienia wynikające z położenia własnej miejscowości (np. w stosunku do innych jednostek osadniczych, na tle szlaków transportowych),

 wykazuje związek skał występujących w najbliższej okolicy z przeszłością geologiczną regionu,

 wykazuje, korzystając z własnych obserwacji, związek między elementami środowiska przyrodniczego,

 ocenia zagrożenie powodziami w regionie,

 ocenia stan środowiska przyrodniczego,

 proponuje działania na rzecz ochrony środowiska

przyrodniczego we własnym regionie

5.3. Charakteryzuje na podstawie map

gęstości zaludnienia zróżnicowanie

57. Ludność mojego regionu

 opisuje cechy wyróżniające ludność własnego regionu na tle ludności kraju: gwara, stroje regionalne, zwyczaje

 opracowuje, korzystając z różnych źródeł(w tym z wywiadów) charakterystykę ludności swojej miejscowości

(32)

ludności w zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice czynnikami przyrodniczymi, historycznymi, ekonomicznymi

5.4. Wykazuje różnice w strukturze

zatrudnienia we własnym regionie 5.5. Podaje główne aktualne problemy rynku pracy we własnym regionie 5.6. Analizuje, porównuje, ocenia rozmieszczenie miast w zamieszkiwanym regionie

 opisuje budownictwo w regionie,

 opisuje sieć osadniczą regionu (podaje nazwy i określa położenie wybranych miejscowości oraz

największych miast w regionie) pojęcia: grupa etnograficzna, dialekt (gwara), folklor, skansen

demograficzne, np.: liczbę ludności, migracje,

wykształcenie, zatrudnienie,

 opracowuje, korzystając z danych statystycznych,

charakterystykę ludności regionu (np. gminy, województwa), uwzględniając wybrane cechy demograficzne: liczbę ludności, ruch naturalny ludności,

migracje, strukturę zatrudnienia,

 ocenia możliwości zatrudnienia we własnej miejscowości i regionie oraz wyjaśnia przyczyny istniejącego bezrobocia,

 porównuje, na podstawie danych statystycznych, cechy

demograficzne ludności województwa, w którym mieszka, z cechami

demograficznymi ludności Polski

(33)

6.2. Podaje przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu

wybranych upraw oraz chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce

6.4. Wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle we własnym regionie 6.5. Wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług we własnym regionie

58. Charakterystyka gospodarcza regionu – województwa

 opisuje użytkowanie gruntów w regionie,

 wymienia główne uprawy i kierunki hodowli w regionie,

 wymienia rodzaje surowców mineralnych występujących w regionie i podaje przykłady ich gospodarczego wykorzystania,

 wymienia miejsca wydobycia surowców mineralnych i skalnych w regionie,

 wymienia największe zakłady produkcyjne w regionie oraz profil ich produkcji,

 przedstawia zmiany w rozwoju przemysłu i usług w regionie w ostatnim okresie

 ocenia, korzystając z różnych źródeł informacji, warunki środowiska przyrodniczego do rozwoju rolnictwa,

 ocenia, na podstawie danych statystycznych, poziom rolnictwa w regionie

(województwie) na tle innych rejonów kraju,

 ocenia wykorzystanie w gospodarce regionu i kraju lokalnej bazy surowców skalnych i mineralnych,

 przedstawia dominujące cechy gospodarki,

 wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w ostatnim okresie w przemyśle i usługach regionu,

 ocenia wpływ gospodarki regionu na stan środowiska przyrodniczego,

(34)

7.5. Projektuje i opisuje, na podstawie map turystycznych.

tematycznych,

ogólnogeograficznych i własnych obserwacji terenowych, podróż wzdłuż wybranej trasy we własnym regionie, uwzględniając walory przyrodnicze i

kulturowe

59. Turystyka w regionie

 wymienia i opisuje zabytki kultury materialnej własnej miejscowości, najbliższej okolicy i regionu

 ocenia walory środowiska

przyrodniczego regionu z punktu widzenia atrakcyjności

turystycznej,

 opracowuje przewodnik

turystyczny po okolicy miejsca zamieszkania,

 opracowuje i opisuje, na podstawie map o różnej treści, własnych obserwacji terenowych i innych źródeł wiedzy, trasy wycieczek po własnej

miejscowości oraz regionie, uwzględniając walory przyrodnicze i kulturowe,

 przygotowuje prezentacje multimedialne promujące miejsce zamieszkania i własny region,

 ocenia możliwość rozwoju turystyki w regionie z punktu atrakcyjności turystycznej (baza noclegowa, sieć gastronomiczna i inne)

Cytaty

Powiązane dokumenty

• wykonuje akompaniament rytmiczny na instrumentach perkusyjnych do piosenki Jingle bells. • śpiewa solo piosenkę Jingle

 określa znaczenie poszczególnych składników odżywczych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.  ustala, które produkty powinny być podstawą

• śpiewa w grupie piosenki: Echo dawnej pio- senki, Warszawskie dzieci • gra w grupie melodię piosenki Serce w ple- caku • wykonuje akompaniament rytmiczny do pio-

Projektowanie tabeli i stosowanie funkcji arkusza kalkulacyjnego 1 II.3.c, II.4,

W podłożu skalnym kontynentu znajdują się ogromne zbiorniki wód podziemnych – baseny artezyjskie.. Oceanię tworzą tysiące wysp położonych w środkowej oraz w

XVI. burza mózgów Ocena wpływ przemysłu zaawansowanych technologii i wyspecjalizowanych usług na rozwój gospodarczy Stanów Zjednoczonych).  analiza danych

uczeń charakteryzuje, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski, ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również

Rozkład materiału nauczania z planem wynikowym dla klasy 4.. Temat Liczba