UKn 55>1.243 :551.781.413/.5-1:1552.513+552.5-21 (4l'.:I!8.2:42 Różanka k.Strzyżowa)
Jan JASIONOWICZ
W 1967
STRATYGRAFIA
PLASZCZOVvINA SKOLSKA
Kwartalnik Geologi-czny, t. 18, nr 1, 1974 r.
138 Jan J asiOlnOlWiic'z
~I
.-'
,
'-~_.",<'
·28
Hm
~---~----. ---_._~---~
F'ig. 1. Szklic geologkzlllY ,rejonu Róż.ankd k>oł>o Strrzyż,owa
Geologk.al skebch ,m 1Jhe 'RÓŻlanka TegJ'OIn, neair Str.z.yŻó,w
1 - płaty płas~ciz-oW1iny pOdśląsk!i.ej; 2 - Wlar,stwy krośmeńs:kte górne - serlia lJulpk-owo-lpialskowoow.a; 3 - warstwy kr-ośnieńslIDte górne - selr,La piaskowców gruboławicowych
1 - pat,ches of the SUb-iSilesi'an nalPpe; 2 - UppeT K,rosno Be.cts - sha,le-sands-tone ser-ies; 3 - Uppe,r Krolsno Beds - thick-h>edded slt,and- stone se·riels
P i a :s k 'O W C 'e g r u b lO ł a w i c 'O w 'e warstw krośnieński,ch na tere- nie Różanki budują dwa pasma wzniesień. Jedno poł'Ożone na SW 'Od
Różanki 'Oddziela dolinę Szufnarow,ej, drugie znajduje się na NE w rejo- nie przysiółka Zawadka (fig. 1). Są to piask'Ovvoe śr:ednio-, rzadziej driob- noziarniste w ławicach 0,5-2 lm rniąższoŚci. Przeważają kruche i r'Ozsy- pliw.e piaskowce wapnist'e, chociaż sporadycznie spotyka się także ławice
twardsze. "VV ni,ektórych profilach niższa ,część piaskowców ma tendencj e do wietrzenia kulistego. Piaskowoe zł'Ożone ;są głównie ze źle obt'Ocz'Onych ziarn, zawierają niezbyt dużo muskowitu 'Oraz detrytus roślinny. W tward- s.zych ławicach widoczny jest prz,eważnie także glaukonit. Spągowe części
·ławic są często gruboziarniste, a niekiledy nawet zl'epieii,cow,a te. W całości
Budowa geo}og.iczna, okolic Różanki 139
jednak materiał jest źle wysartawany. Na spągowych powierz.chniach ła
'wic oraz w niższych ich <częściach 'Obecne 'Są dość często okruchy i 'atocza- ki łupków kremowych, zielonych i brunatnych 'O śr,ednicach da 2 cm.
Rzadko spatyka się ławice gruba laminowane, w których mat'eriał jest le- .pitej wysQirtowany. W str'Opowej części poszczlególne lawice przechodzą
w laminawany mułowiec or.az łupek.
Łupki oddzi,elająee poszczególne ławke lub zespoły ławic tworz.ą cien- kie wkładki lub grubsze, kilkuna:stometraw'e paki'ety, w który;ch obecne
są przeważnile <Cienkie ławice kruchych, śr,ednio- i drobnoziarnistych pias- kowców skorupowych.
W górnej części prafilu piaskow'ców grubaławieowych pojawia się 00-
raz więcej vlkładek łupków i cienkoławkowych piaskowców skorupowych
j płytowych, tworząc kilkudziesięciometrową str,efę przejściową da serii 1upkowo-piaskowcow,ej i łupkow'ej. Zalkzona 'Ona została do wyższej części wa~stw krośnieńskich.
S e r i a ł u p k o w o-p i a s k ow C'O w a i ł u p k o w a na t,erenie Ró-
:żanki występuj e główni,e w obniżeniach morfologicznych. U twory te re- prezentowane są przez szarie, ni,ekiedy popielatoszare, często grubopły
t,ow1e, z wkładkami cienkoławioowych, twa rdy,ch , jak równLeż kruchych piaskowców skorupowych i płytowych. Przeważają piasroowoe drobno-
i średni'oziarniste, la:minawane, z dość dużą za'wartośeią 'muskawitu i spo- radycznie detrytusu roślinnego. Dość często w różnych partiach profilu omawianej serii występują da kilkunastometroiwej grubości wkładki pias- 'kowców gruboławicowych, kruchych i rozsypłiwych, 00 przy małej ilości
odsłonięć i złym ich stanie maże prowadzić do błędnej interpretacji tek- -toniki obszaru - prz'ez zalic.z,enie ich dOI niż'ejl,egłej serii piaskawców gru-
'boław!icowych. Generalnie jednak w 'tej części pr'afilu warstw krośni,eń
skieh przeważają łupki. Szczególnie w :stropie występują pakiety łupków
,o grubości do kilkudziesięciu metrów miąższości. W całości warstwy kroś
:nieńskie są wapniste.
PŁASZCZOWINA PODŚLĄISIKA
Płaszczowina podśląska r'eprezentowana jest przlez margle i łupki wy-
'stępujące w czterech płatach położonych na terenie Różanki (J. Jasioill'o- 'wicz, 1968). Zasięgi zalegania płatów ustalono na podstawie kilku odsło
nięć naturalnych i Hcznych sond wykonanych do głębokości 8 m (J. Jasio- -n owi c.z, 1. c.). Bez szybików i wieroeń ULe można uzupełnić dotychczas zebranych materiałów, poni'eważ omawiany t'eren pokryty jest grubynl
płaszczem glin, które uniemożliwiają prowadzenie obserwacji powierzch- niowvch.
Przypomnieć jednak należy, żle płaty zbudowane są z silnie przemiesza- nych tektaniczn:ie utworów, w których skład wchodzą:
1. M'argl,e węglowieckie czerwone i popi,elate z mikrofauną senońską, w'śród której masowo występuje Reussella sz:ajnochae (G r z y b.).
2. Margle czerwone z wkładkami czerwonych łupków ilastych zawie-
rające mikrofaunę eocenu środkowego z Cyclarnmina amplecten,s (G r z y b.), oraz młodsze zespoły, w których licznie występują globigeryny.
3. Margle szar,e, popielate i zielonawe z mikrofauną środkocvvego i gór- nego eocenu.
140 Jan J asionowicz
Wymienione typy litologiczne skał nie można wydzielić na mapie jako, oddzi'elne ponieważ utwory te są ze sobą silnie przemieszane.
Potraktowano j e więc jako płaszczowiny śląskilej .
CZW AR'TORZĘD
Szcz!egółowych badań czw!artorzędowych nie prowadzonO'. Wy- niki badań t'erenowych pozwalają wydzielić: rzeczne potuku Ró- i jego dopływów oraz które zwartą zalegają prawie na całym obszarze.
Osady rzeczne wysokość na ogół nie przekracza 2 m. W skład tych przemyty materiał lokalny, do które- go zalkza się iły szare i brunatne, piaszczyste, z licznymi sz,czątkami roś
linnymi, soczewkami piasku, a także miiejscami z cienkimi warstwanli i soczewkmni źle obtoczonych żwirów.
Gliny pokrywają grubym zbocza wzniesień do wysokości około 300 m n.p.,m. Są to żółte, nl''7p:'XT!=l''7Y11 uwarstwione gliny, miejscami
mają zawierające dość liczne, laminy
rdzawej Miąższość ich jest
różna i lub
Tn"t"t11tn Geologicznego SJn',7Ri,ów
Nadesłano dnia 10 kwietnia 1973 r.
Streszczenie 141
PIŚMIENNICTWO
GRZYBOWSKI J. (1903) - Atlas geologiczny Ga1licj:i. 'Tekst do zesz. 14. Lwów.
3ASIONO\VICZ J. (1916H) - Nowe płaty podśilą;slkie z obszaru depresji strzyżowskiej.
Kwart. geol., 12, p. 466'--457, nr 2,. Wlarszawa .
.JASIONOWICZJ., lVIORGJiEL J. (196'2) - Występowanie pstrych ma,rgH węg1:ow1ec
kLeh w okolicy W.ie1opo1a Skrzyńskiego. Kwart. g,eol., 6, p. 439e-.-440, nr 2.
War:sz,aw;a.
JASIONOWICZ J., SZY1lVIAKOWlSKA F. (1'9(3) - P,róha wyjaśnienlia glenezy pł,at6w
magurskich iW 0'k"Jlky Jasła oraz plata podśląskiego z okolicy Vvielopo1a
Sk'rzyńskiiego. R'Qlc'Z. PIOI. Tow. G eol. , 33, p. 36:3-,385, :z .. 1'--13. Kraków.
KONIOR iK. IQ1'9'3'9) Ube[' den g'etologlis'che:n Bau der Umgegend von Strzyżó:w. BulI.
de l' A,c:ad. 'PIOI. des Sc:. 'et des łJettres .. p. 1121-131. Cra'C'ovie.
PAZDRO Z. ~1'9310) - Spostrzeżenia geollOgkz:ne iZ KarpatśJ.'lodkowych IOkoIk Strzyżo
wa d Rzeszowa. K,osm'Clls, 55, p. 3'319-3156. Lwów.
I'EOJIOrHąECKOE CTPOEHHE PY)I~AHKM OKOJIO CT)KH:łKOBA
(QEHTPAJIbHAJ[ ąACTh nOJIhCKMX KAPllAT)
Pe3lDMe
CT)KIDKOBCKa5I .D;errpeCCIUI, HBJUIlDm;a5IC5I CMHIOIMHoo6pa3HO:H 30HOH B rrpe,Il,eJIax CICOJIbCKOrO mapb5I)Ka, COCTOHT H3 CM5ITbIX B CKJIa,Il,KH BepXHMX KpocneHCKHX HJIaCTOB (OJIHrOu;eH), a TOJIbKO B 5I.D;pax HeKOTopbIX CKJIa,Il,OK 3aJIeralDT MeHHJIHTCBble HJJaCTbI (CJIMrOu;eH) IIJIII pe)Ke 3eJIeHble CJIaI-JI:O:>I (BepXHIIrr 30JJ;eH). TepprITOpII5I PY)KaHKII 5D3JI51.eTC5I MaJIeHhKIIM OTpe3KOM CT)KII)KOBCKO:H AeupeCCIIII. Ha I03 li CB OHa CJIO)KeHa TOJICTOCJIOIICThIMII KpOCHeHCKHMII neCliaHIIKaMI1, 5l.BJI5I- IOJIJ)'IMHC5I HH)KHCrr 'IaCTbIO pa3pe3a 3TIIX IIJIaCTOB, a TaK/Ke CJIaHu;eBO-neC'IaHIICTO:H cepueH, SIBJI5IlDmeHC5I Bblcllleli 'IaCTbIO :lix pa3pe3a (<pur. 1).
B CITHKJIUHaX KpOCHeHCKI1X nJIaCTOB B PYJKaHKe yCTaHOBJIeHO HaJIM'lB-Ie 'IeTblpex II51TeH, OTJIO- )KeHH51 KOTOpbIX <jJaU;HaJIbHO II TeKTOHII'IeCICH OTHOCJiTC5I K IIO,Il,CIIJIe3CKoMy lllapb5{)Ky (JL )Ice- HOBM'!, 1968). TIJiTHa COCT051.T II3 CIIJIbHO TeKTOHII'IeCKII IIepeMelllaHHbIX OTJIO)KeHMH, B COCTaB KOTOpbIX BXO.D;5IT: 1. KpaCHble II rrerreJIbHbIe BeHrJIeBeIOme MepreJIII c ce:rWHCKOH MMKpoq,aYHO:kf, B KOTOpOH B 60JIbmOM KOJIłf'IeCTBe IIMeeTC5I Reussella szajnochae (Grzyb.). 2. KpacHble MepreJIM c rrpOITJlaCTKaMII rJIIIHIICTbIX CnaHI.J;eB, co.n;ep)Kam,Hx MliKpoq,aYHY cpe.n;Hero 30u;eHa c Cyclammina amplectens (Grzyb.) Ił 60JIee MOJIO.D;ble rpYIIITbI, B KOTOpbIX MaCCOBO BCTpe'IaWTC5I rJI06n:repIIHbI,
3. Cepble, rrerrenbHble II 3eJIeHOBaTble MepremI c MHKpo4;!aYłIOH Cpe.D;Hero II BepXHero :::w:u;eHa.
3aJIeraHIIe OTJIO)KeHIIll: rrO.D;CHJIe3CKOro lllapb5J)Ka B CIIHKJIIIHaX KpOCHeHCKHX rrJIaCTOB CKOJIbCKO- f D mapbJi)Ka .D;aeT OCHOBaHIIe rrpe.D;rrOJIaraTb, 'ITO OTJIO)Kernm rrO.D;CIIJIe3CKOro mapb5I)Ka 6bIJIH rrepeHeceHbI B 3T0'T paHOH .D;0' OKOH'IaTeJIbHOH CKJIa.D;'IaTOCTH KpOCHeHCKIIX 11J1aCTOB CK0'JIbCKOrO mapbIDKa.
142 J an J,asionowkz
GEOLOGICAL STRUCTURE IN THE VICINITY OF ROZANKA, NEAR STRZYZOW' (CENTRAL PART OF THE POLISH CARPATHIANS)
StrzyZo.w depression, being ,a syndinloT:iaJ. ,zone within the Skole naPlPe, is built up of the !foLded UppeT lKrO'sno Beds ,(01i:g,ocene), the Menilite Beids (Ol'ig'Oicene) or, ra'rely, g,reen schiislts (Upper El()Jcen'e), being found lin the 'COll'es of a few fQlldso[}ly~
The a:rea off R6zanka represents la small part of the StJrzyz6w depression. It ,eonsrrs'ts, in the south-westeTln and north-eastern ,aTeas of thkk-bedded Krosno ISiandstones, whiilch aTe the lowelr parit of the prlOfdrle olf these beds, land off a schist-sandstone series that Tepres'ents theilr upper part iWig. 11).
Four patches ha've been asceriaiined to oC'cur in the syndiners od'tJhe ~rosno,
Beds at R6zlanka, their fada.l and teCltonilc ,deposiits bel'ong,ing to the Sub-Silesian nalPlPe I(J. Jlasiionow:k:z, 196.8). The paklhes 'a;re built OIf va'Tilous !formati'olns, tectoni- eally strongly ,complkated, ,repTesenteid 'by: 1. The W~g16'Wka m1ads, red 'and a,shen- -glrey un <CIoilour, with the SenOlnian fauna with laibu:ndanlt representat'i:ves 'of Reu1sseUa szajnochae (Grzyb.); 2. Red mlarls 'with interca'laU,ons 10:£ day shailes revea.Ling mkro- fauna ,representati'ves with CyC'Lammina. ampLeetens (0 r z y b.) ,oa: M:iddle E<ocene age, ,and some younger as,soeiati'ons 'C'ompris;ing a.bundant globig,elt'rinae; 3. Grey, ashen-rg,rey ,and gTiee,niish mal'ls with 'vheMiddle rand Upper E:acene m:tcrr'Of'auna.
The ooc'Urre,nce ,olf Ithe Sub-Sile!Suan nappe depo'sits rin the ,srytncHnes of the KIl"os- no Beds w!ithin the Skole nappe sugg:e'sts that the depos:its of the Sub-S:ile,sian nappe have been redeposited :in this region 'Sti1l befor,e the ultimate foilding Off the KTOIS.n(}
Beds ,wdrthin the Skole nappe.
