PROTOKÓŁ KOMISJI DIALOGU SPOŁECZNEGO DS. OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
PRZY BIURZE STOŁECZNEGO KONSERWATORA ZABYTKÓW Protokół nr 2/2010
Miejsce Urząd m.st. Warszawy, Niecała 2 Data 23 luty 2010 r.
Charakter spotkania
Posiedzenie Komisji Dialogu Społecznego ds. Ochrony Dziedzictwa Kulturowego przy Biurze Stołecznego Konserwatora Zabytków Uczestnicy 1. FOPA;
2. Stowarzyszenie Zespołu Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy;
3. Towarzystwo Przyjaciół Fortyfikacji Oddział Warszawski;
4. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział Warszawski;
5. Warszawskie Towarzystwo Cyklistów;
6. Warszawskie Towarzystwo Muzyczne;
7. Forum Rozwoju Warszawy;
8. Towarzystwo Urbanistów Polskich Oddział Warszawski 9. Stowarzyszenie Creo;
10. Fundacja A JEDNAK;
11. Związek Stowarzyszeń Praskich;
12. Stowarzyszenie Zielone Mazowsze;
13. Stowarzyszenie Żoliborzan;
14. Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków Przebieg
posiedzenia
1. Uczestników spotkania powitała Pani Ewa Komendowska, która przedstawiła następujący porządek obrad Komisji:
1. Powitanie, wybór prowadzącego i protokoloanta 2. Przyjęcie porządku spotkania
3. Wybór Prezydium Komisji na kadencję 2010 roku
4. Ustalenie zasad protokołowania odpowiedzi SKZ za zgłoszone podczas posiedzeń Komisji pytania.
5. Wstępne omówienie projektu Programu Opieki nad Zabytkami m. in.
w oparciu o zgłoszone uwagi.
6. Wolne wnioski
7. Wyznaczenie daty następnego spotkania i zamknięcie spotkania.
2. .Na przewodniczącego spotkania wybrano Pana Antoniego Dąbrowskiego.
3. Komisja przyjęła większością głosów porządek obrad.
4. Wybór Przewodniczącego Komisji oraz Prezydium Komisji na kadencję 2010 r. Przewodniczącą Komisji została wybrana (większością głosów) Pani Ewa Komendowska ze Stowarzyszenia Creo. Większością głosów zdecydowano, aby w skład Prezydium Komisji weszli Pani Maria Wojtysiak - TOnZ, Pan Tomasz Markiewicz - ZOK, Pani Paulina Sikorska - Towarzystwo Urbanistów Polskich, Pan Jarosław Wiśniewski – Fundacja A Jednak.
5. Ustalenie zasad protokółowania odpowiedzi Stołecznego Konserwatora Zabytków na zgłoszone podczas posiedzeń Komisji pytania. Ustalono, że w protokole powinno się znaleźć pełne pytanie do SKZ i syntetyczny zgodny z treścią odpowiedzi zapis odpowiedzi SKZ, tak aby nie wymagało to autoryzacji.
6. Po przejściu do nastepnego punktu spotkania: Wstępne omówienie projektu Programu Opieki nad Zabytkami, Pani Ewa Komendowska zadała pytanie, w związku ze zbliżającym się terminem konsultacji społecznych, dotyczące czasu na przedstawienie uwag i komentarzy do Programu Opieki nad Zabytkami i czy Wojewódzki Konserwator Zabytków otrzymał i zaakceptował ww. program oraz przez kogo był już konsultowany ten program i jakie elementy tego programu podlegają konsultacji? Pani Ewa Nekanda Trepka wyjaśniła członkom Komisji, iż: - Program Opieki nad Zabytkami, pierwsza wersja, został przesłany członkom komisji w styczniu. Konsultacje społeczne zaczęły się 15 lutego i potrwają do 5 marca. Do tego czasu czekamy na uwagi.
Proszę zwrócić uwagę, iż Program Opieki nad Zabytkami w takiej formule, poddanej pod dyskusję szerokiej opinii publicznej w Warszawie, jest chyba jedynym takim programem, dlatego że nie ma nigdzie, w żadnym dokumencie zapisane, że program ten ma być opiniowany publicznie. Natomiast uważamy, że jest to program który powinien być opiniowany publicznie dlatego też zwróciliśmy się do organizacji pozarządowych, których są Państwo przedstawicielami jak i do mieszkańców Warszawy. Chcemy, aby ten program dopiero po konsultacjach społecznych trafił do zaopiniowania do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dopiero, gdy ten program uzyska ostateczną wersję po konsultacjach społecznych - wejdzie pod obrady Zarządu Miasta, a następnie obrady Rady Miasta. Program ten jest dokumentem sporządzanym przez wszystkie jednostki wszystkich szczebli samorządu lokalnego. Jest to program pewnych działań, które będzie realizowała ta jednostka samorządowa. Dzisiejsze społeczeństwo obywatelskie powinno wypowiadać się na temat tego typu dokumentów dlatego też my zwracamy się do Państwa i do mieszkańców. Dokument ten był tworzony dwutorowo, ponieważ konsultowany był również z dzielnicami i biurami Urzędu m.st. Warszawy. Niestety kiedy była sporządzana ustawa o ochronie zabytków opiece nad zabytkami nigdzie takiego procesu konsultacji społecznych nad tym dokumentem nie zapisano. Czyli jest to nasza inicjatywa, nasza chęć współpracy z Państwem.
Według Pani Ewy Komendowskiej pierwotnie stworzone zostały (przez p. Aleksandrę Czyżewską) wytyczne zalecające zupełnie inną metodę wytworzenia tego dokumentu. Pani Ewa Nekanda Trepka wyjaśniła, iż nie było stworzonych innych wytycznych, zaczynaliśmy od rozmów z dzielnicami. I wszystkie te elementy, które były zgłoszone w trakcie tworzenia tych pierwszych zrębów zostały tu uwzględnione. Więc z jednej strony w dokumencie zostały umieszczone te programy i projekty, które są pilotowane przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, z drugiej storny projekt był konsultowany zarówno z biurami m.st. Warszawy jak i dzielnicami więc wszystkie ich projekty zostały uwzględnione w tym programie.
Jedno ze stowarzyszeń zgłosiło już swoje propozycje do Programu Opieki nad Zabytkami, ponieważ dotyczyło to jednej z dzielnic więc skonsultowaliśmy ten pomysł z dzielnicą, która zdecydowała, iż jest w stanie realizować ten pomysł i został on wpisany do POnZ. I to jest właśnie, wydaje się dobrą procedurą wpisywania projektów, które
Państwo chcielibyście realizować we współpracy z Miastem Stołecznym Warszawa. Takim przykładem jest projekt kursów dla społecznych opiekunów zabytków, który jest wpisany jako stały element POnZ na najbliższe cztery lata, który był realizowany przez Stowarzyszenie Creo. Jest otwarta nadal droga do tego, aby inne stowarzyszenia także podjęły trud kształcenia społecznych opiekunów zabytków.
Pani Ewa Komendowska wyraziła opinię, iż element POnZ mówiący o silnej integracji społecznej wokół problematyki opieki nad zabytkami został niejako zaprzepaszczony, bowiem struktury samorządowe miały skontaktować się ze społeczeństwem i wspólnie dokonywać analizy i wypracowywać te projekty . Na terenie Pragi Południe na pewno nic takiego nie zaistniało. W propozycjach projektów z terenu Pragi Południe znajduję śmieszne dwa zgłoszone projekty prze ZGN. Jeden to seria artykułów w lokalnej prasie („Mieszkańcu”) dotyczących zabytków - finansowana przez ZGN, a drugi – opis zabytków w formie strony internetowej (również finansowane przez ZGN), z którym to zresztą spisem (i opisem) bardzo ułomnym, dwa miesiące temu zwrócił się do nas [Stow. Creo] południowopraski koordynator ds. rewitalizacji.
My się nie podjęliśmy konsultowania tego, bo jest to osobna, odrębna, wielka praca, na pewno nie dla urzędników. Uważam, że została ta praca organiczna jeśli chodzi o tworzenie tego programu [PonZ]
zaprzepaszczona. Pani Ewa Nekanda Trepka wyjaśniła, iż ta praca nie została zaprzepaszczona. Dlatego też zwracamy się do Państwa i do mieszkańców, aby spróbować aktywizować lokalne władze. Wydaj się że taka droga, kiedy to organizacja pozarządowa zwraca się do nas z pomysłem, który my z kolei konsultujemy z władzą dzielnicy jest optymalna, gdyż dzielnica jest w stanie stwierdzić czy może ten pomysł współrealizować. Celem Programu Opieki nad Zabytkami nie jest narzucanie przez SKZ zadań dzielnicom miasta. Stołeczny Konserwator Zabytków jest organem, który realizuje ochronę zabytków. Natomiast opieka nad zabytkami leży po stronie samorządu lokalnego. Tylko i wyłącznie dlatego że Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków włączyło się w opiekę nad zabytkami realizując cały szereg projektów i przez to, że jesteśmy najlepiej przygotowani do tego, aby sporządzić program opieki nad zabytkami w mieście stołecznym Warszawa to my byliśmy tą jednostką wiodącą przy sporządzaniu tego programu. De facto decyzją Pani Prezydent ten program mógłby sporządzać ktoś inny, ponieważ to Miasto Stołeczne Warszawa ma obowiązek sporządzić program, a nie Stołeczny Konserwator Zabytków, który odpowiada za ochronę zabytków, a nie za opiekę nad zabytkami.
Pani Maria Wojtysiak z TONZ wyraziła opinię, iż ze względu na własne doświadczenie zawodowe związane z tworzeniem programów opieki nad zabytkami chciałaby zaznaczyć, iż bardzo bolesną sprawą jest włączenie do programu dzielnic, które powinny być zobligowane do współpracy z mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi. Ten program musi być zaakceptowany przez Radę Miasta, a Rada Miasta gromadzi przedstawicieli rad wszystkich dzielnic jako środowisko samorządowe. Nie można narzucić konkretnej rzeczy do zrealizowania
dzielnicy natomiast są zapisy związane z procesem uzgadniania czy opiniowania chociażby dokumentacji czy sporządzania planów, które w tym programie mogłyby być zawarte. Może my jako organizacje społeczne powinniśmy wziąć to na siebie, aby jako głos sprawczy zgłosić do BSKZ wprowadzenie w związku z tym programem zapisów obligujących dzielnice do działania i uruchomienia Rady Miasta, która może skłonić dzielnice do postepowania w tym kierunku. Pani Maria Wojtysiak zapytała również jak konsultacje zostały nagłośnione dla mieszkańców. Pani Ewa Nekanda Trepka wyjaśniła, iż należy również zrozumieć jakie są kompetencje dzielnic. Należy zauważyć, iż miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego nie są przygotowywane przez dzielnice. Są sporządzane przez Miasto Stołeczne Warszawa. Nie chcieliśmy też pewnych rzeczy dublować.
Otóż w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego zostało zapisane, że wszystkie obszary ochrony konserwatorskiej mają mieć zrobione miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, a jednocześnie w POnZ mamy zapisane że sporządzamy zalecenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Pani Ewa Nekanda Trepka wyraziła zdanie, iż konsultacje zostały bardzo mocno nagłośnione, dlatego że została wydana specjalna ulotka, plakat rozwieszony w środkach komunikacji miejskiej, na uczelniach, ukazało się również ogłoszenie w gazetach, odbyła się konferencja prasowa w tej sprawie, były wypowiedzi dla telewizji. Było to bardzo mocno nagłośnione.
Głos z sali: – Jakie są możliwości dopisywania działań projektowych do tego programu?
Pani Ewa Nekanda Trepka wyjaśniła, iż należy zgłosić swój pomysł na współpracę do BSKZ z zaznaczeniem czy jest to finansowane przez jednostkę zewnętrzną czy ma on być współfinansowane przez miasto i w jakim zakresie. Program planowany jest na kolejne 4 lata i monitorowany w związku z tym po dwóch lata nastąpi jego weryfikacja i ocena, wtedy też będzie można dopisać nowe podprogramy i wykreślić te które nie sprawdziły się. Konsultacje społeczne nad POnZ trwają do 5 marca br.
Pan Jarosław Wiśniewski (Fundacja „A jednak”) poinformował, iż pracuje nad projektem pt.: Czerwona Księga Zabytków Zagrożonych. W związku z tym po jego opracowaniu chciałby wystąpić do BSKZ z prośbą o objęcie patronatem realizacji tego projektu. Nie ma to żadnego związku z nakładami finansowymi na realizację tego projektu. Być może pewne elementy tego projektu mogłyby być ujęte w POnZ. Jak Państwo preferujecie możliwość przekazania tego materiału?
Pani Ewa Nekanda Trepka odpowiedziała, iż jest to jeden z projektów który jest już w POnZ zapisany więc ta księga wpisuje się w program polegający na stworzeniu listy obiektów zagrożonych. To jest jeden z naszych projektów, które my chcieliśmy realizować w BSKZ. Proszę więc przesłać zarys Pana pomysłu na adres mailowy BSKZ i w ten sposób staniemy się partnerami w realizacji tego projektu.
Maciej Figurski (Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy) wyraził zdanie, iż cały program jest na takim poziomie ogólności, iż trudno się do niego ustosunkować. To czego brakuje to określenie w tak długim przedziale czasowym konkretów, to znaczy co będzie ochronione, co
będzie odbudowane, co będzie ustrzeżone przed zniszczeniem, a tutaj tego nie ma. Po czterech latach my będziemy rozliczać program z tych pięknych haseł które tutaj są i które tutaj zostały obszernie opisane. Ten program w niczym nie pomoże, aby zmieniła się obecna sytuacja.
Pani Ewa Komendowska zgłosiła zastrzeżenia co do zbyt krótkiego terminu przeprowadzenia konsultacji społecznych. Zapytała również jak serio mają organizacje traktować sprawę konsultacji, bowiem w projekcie PonZ występują błędy o charakterze metodycznym, merytorycznym, terminologicznym, a nawet stylistycznym. Pani Ewa Nekanda Trepka odpowiedziała, że należy zgłaszać wszelkiego typu uwagi, ale to nie znaczy, że one wszystkie zostaną przez SKZ w programie uwzględnione.
7. Komisja Dialogu Społecznego przegłosowała większością głosów wniosek formalny postulujący rozszerzenie spotkań konsultacyjnych o konsultacje w dzielnicach.
8. Pan Konrad Nawrocki FOPA zadał pytanie, czy istnieje możliwość wypracowania w tym programie mechanizmu przedstawiania stanowiska poszczególnych organizacji, które chcą zabrać w jakimś punkcie w Państwa programie głos, tak żeby ten głos był jawny dla wszystkich? Pani Ewa Nekanda Trepka odpowiedziała, iż należy zgłosić wniosek, że państwo jako organizacja pozarządowa lub organizacje chcą uczestniczyć w tym konkretnych projektach, które zostały tu zaproponowane.
9. Komisja większością głosów wybrała swojego przedstawiciela do Forum Dialogu Społecznego - Panią Marię Wojtysiak (TOnZ).
10. Kolejne spotkanie zostało wyznaczone na dzień 23 marca 2010 r. i na tym spotkanie zakończono.
PRZEWODNICZĄCY Komisji Dialogu Społecznego
ds. Ochrony Dziedzictwa Kulturowego
