• Nie Znaleziono Wyników

Postępy i przyszłe kierunki badania abiogenezy

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Postępy i przyszłe kierunki badania abiogenezy"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

Szczepan W. Ślaga

Postępy i przyszłe kierunki badania

abiogenezy

Studia Philosophiae Christianae 28/2, 269-271

(2)

m aterii godzi op arte n a fiz y c e w y ja śn ia n ie redukcjonistyczm e w b iologii fu n k c jo n a ln e j z w y ja śn ia n iem a n ty red u k ejo n isty czn y m (historycznym ) w b io lo g ii ew o lu cy jn ej. W n a stęp n y m artyk u le Proto b io lo g ia v e r s u s

za s a d a je d n o r o d n o śc i (jednostajności) p r z y r o d y (s. 135— 153) G u tiérrez-

-Lomlbardo i W. Ł u g o w sk i dow odzą, iż ak tu a ln y stan badań afoioganezy (iprotobiologii) n ie u ja w n ia znam ion zastoju, jak sądzą n iek tórzy, co n a j­ w y żej w sk a zu je na p ew ien k ryzys w sp o so b ie p a trzen ia na przyrodę. P od w p ły w e m n arastających badań m u siał zm ien ić się k la sy czn y sc e ­ n ariu sz g en ezy życia, lecz to n ie m oże sta n o w ić argu m en tu p rzeciw c a ­ łej protobiologii. P o łą czen ie w y n ik ó w badań ew o lu cji ch em iczn ej w k o ­ sm osie i na Z iem i staje się p od staw ą n ow ego scen ariu sza (m odelu) ab iogen ezy, w m y ś l którego m o żliw e jest tw o rzen ie się porządku z ch a ­ osu . Z asadę jednorodności przyrody w raz z zasadą n iezm ien n o ści p ra w p rzyrody A u torzy u w ażają za p o zy ty w isty czn ą i m ech an istyczn ą.

In n e p race o m aw ian ego num eru dotyczą w y b ra n y ch p rob lem ów z f i ­ lozofii b iologii. S. Sarkar w a rty k u le R e d u k c j o n i z m i w y j a ś n i a n i e w b io ­

logii m o l e k u la r n e j (s. 67— 94) p ośred n io tak że n a w ią zu je do g en ezy ż y ­

cia, gdy dow odzi, że w y ja śn ia n ie fu n k cjo n a ln e p o ja w ia się w b iologii m olek u larn ej jed y n ie tam , gd zie p od ejm u je się p y ta n ie o początki, np. kodu g en ety czn eg o . A. F igu eroa p o św ięca sw ój arty k u ł P o s z u k i w a n i u

n i e - p o z y t y w i s t y c z n e j filo zofii biologii w A m e r y c e Ł a c iń s k i e j (s. 169—■

—186). M. T em pezyk w p racy N a d r o d z e k u p r o c e s u a lis ty c z n e j filo zofii

p r z y r o d y c z y l i filozofa f i z y k i k ilk a s łó w z a c h ę t y dla bio lo g ó w n ie - r e - d u k c j o n i s t ó w (s. 155— 168) dow dzi, iż d zięk i ro zw o jo w i o góln ej teorii

sy stem ó w i cy b ern ety k i a tak że term od yn am ik i n ieró w n o w a g o w ej b io ­ logia zaczyn a w y zw a la ć się spod przem ożn ego w zorca fiz y k i i w ła ś c i­ w eg o jej red u k cjon istyczn ego sposobu w y ja śn ia n ia . B adając system y d yn am iczn e od strony ich złożności, sam orozw oju i całościow ości, now a fizy k a a w ślad za tym i filo zo fia fizyk i, u k azu je biologom p ro cesu a - listy czn ą w izję św iata, a przez to n iejak o zachęca do rozw ijan ia p o ­ sta w y n ie-red u k cja n isty czn ej.

W yd zielon y w k oń cu n u m eru dział A r c h i w u m w y p e łn ia praca Cz. N o­ w iń sk ieg o Biologia, teo r ie r o z w o j u i d i a l e k t y k a (s. 189—213).

W su m ie om ów ion y nu m er 1 U ro boros p rezen tu je szeroką gam ę in te ­ resu ją cy ch poznaw czo i żyw o dziś d y sk u to w a n y ch p rob lem ów z filo zo fii b iologii. Z apow iadany n u m er 2 m a zaw ierać m a teria ły z X M ięd zyn a­ rod ow ego Sem in ariu m Badań F ilo zo ficzn y ch nt. B io logia m i ę d z y m i t o ­

lo gią i filozo fią , jak ie odbyło się w M eksyku w dniach od 28— 31.10.1991 r.

K o lejn e n u m ery u k ażą ząp ew n e w y ra ziściej p rofil id e o w y teigo tak p o trzeb n eg o i ciek a w eg o czasopism a.

SZ C Z E PA N W. SL A G A

PO ST Ę PY I PR ZYSZŁE K IER U N K I B A D A N IA A BIO G EN EZY W spółczesne badania nad p oczątk am i życia na Ziem i, u p od sta w k tó ­ rych leży dobrze u gru n tow an a idea e w o lu c ji chem iczn ej, rozw ijają się n ie z w y k le in te n sy w n ie i w ielo k ieru n k o w o stając się dziedziną n a w sk ro ś in terd yscyp lin arn ą. O bejm uje ona zarów no badania lab oratoryjn e, jak i „ teren o w e” k osm o- i g eoch em iczn e, stąd n ie d ziw i nikogo, że g en ezą

(3)

życia zajm u ją się p rzed sta w iciele astronom ii, kosm ochem ii, p aleob io- chem ii, g en etyk i, b iologii m olek u larn ej itp. W ślad za szeroki-m fro n ­ tem badań w zrasta ilość d on iesień i p u b lik a cji, co n ie u ła tiw a — z w ła ­ szcza n ie -sp e c ja listo m — u ch w y cen ia w ła śc iw e g o obrazu p row adzonych dziś badań nad zap oczątk ow an iem życia organ iczn ego na Ziem i.

S w o isty m sum arium ak tu aln ej w ied zy na tem at g en ezy życia jest p u b lik acja T h e Search, for L ife’s Origins. Pro g res s and F u tu r e D irection s

in P l a n e t a r y B iology and C h em ica l E volu tio n, wydania przez N ational

A cad em y Press, W ash in gton 1990, ss. IX +Ü 48. S ta n o w i on a a u to ry ta ­ ty w n y raport N ation al R esearch C ouncil p rzy g o to w a n y przez Z espół B a ­ dań K osm iczn ych (Space S tu d ies Board): K om itet B iologii P lan etarn ej i E w o lu cji C h em icznej oraz K om isję N auk F izyczn ych , M atem atycz­ n y ch i S tosow an ych . Na liśc ie człon k ów Z espołu w id n ieją n azw isk a tak w y b itn y ch badaczy, jak m. in. Ph. Afoelson, J. Oro, J. F erris, W. Irvin e, T. O w en, Sh. Chang, C. W oese. O becny raport d otyczy o sta tn ieg o d zie­ sięcio lecia p rac p o d ejm o w a n y ch w ram ach K om itetu B io lo g ii P la n eta r­ nej i E w o lu cji C hem icznej i u k azu je w y n ik i tak b ad ań k osm iczn ych (im. in .’ m isje C om et H ailey, V oyager), jak i n aziem n ych (w p ły w czy n ­ n ik ó w p ozaziem sk ich , p lan etarn ych , atm osferyczn ych na ew o lu cję b io ­ logiczną) i lab oratoryjn ych (np. g en eza protom etab olizm u , replikacji).

C ałość op racow an ego raportu, poza w p row ad zającym pod su m ow an iem (s. 1— 15), krótkim sło w n ik iem i in d ek sem rzeczow ym (s. 133— 148) o b e j­ m uje 1. p rzegląd p rob lem atyk i (s. 16— 20) oraz n a stęp u ją ce bloki te m a ­ tyczne: 2. kosm iczna historia p ie r w ia stk ó w b io g en n y ch i zw ią zk ó w o rg a ­ n iczn ych (s. 21— 55); 3. p ierw o tn e środow isko p lan etarn e: im p lik acje dla ew o lu cji ch em iczn ej i p o w sta n ia życia (s. 56—-77); 4. p o w sta n ie życia (s. 78— 90); 5. ew o lu cja życia k m órk ow ego i w ielo k o m ó rk o w eg o (s. 91—· — 104); 6. p o szu k iw a n ie życia poza U k ład em S ło n eczn y m (s. 105— 122); 7. g łó w n e zalecen ia b ad aw cze (s. 123—129); 8. spraw y program u i w sp ó ł­ p racy badań k osm iczn ych (130— 132).

W każdym z b lok ów p ro b lem o w y ch o m ó w io n y został n ajp ierw a k tu ­ a ln y stan badań w danej dzied zin ie z p o d k reślen iem teg o , co m iało w p ły w n a poszerzen ie zakresu p oszu k iw ań , a n a stęp n ie sform u łow an ie zo sta ły g łó w n e cele i szczegółow e zadania na n ajb liższą przyszłość ze w sk a za n iem o k reślo n y ch zaleceń d otyczących strategii b adaw czej. N ie ­ zw y k le szeroki zakres teorii abioigenezy (protobiologii, egzobiologii) w y ­ n ik a z tego, że zajm u jąc s ię historią życia, się g a daldko w przeszłość, do sam ych p oczątk ów okresu preb iotyczn ego, a w ię c do czasu tw o r z e ­ nia się p ie r w ia stk ó w i zw ią zk ó w organicznych, m ięd zy g w ia zd o w eg o środ ow isk a p y ło w o -g a zo w eg o i przek ształcan ia się tych zw iązk ów w obłok słon eczn y i ciała plan etarn e. W p rzegląd zie p rob lem atyk i (s. 17) podkreślono, że m im o w ie lo ś c i dziedzin i różnych k ieru n k ó w p o szu k i­ w ań badania ab iogen ezy (biologii p lan etarn ej i ew o lu cji ch em icznej) tw orzą zin tegrow an ą całość ii sw o iste con tin u u m dzięk i tem u, że łączy je jeden p o d sta w o w y cel, jakim jest „zrozum ienie ew o lu cji sy stem ó w ż y w y c h ”. Tem u celo w i g łó w n em u p od p orząd k ow ane są cele i zadania szczegółow e w w y od ręb n ion ych d zied zin ach badań. Z naczące m iejsce w raporcie zajm u je k on ty n u a cja i poszerzan ie badań n ad g en ezą zw ią z ­ k ów organ iczn ych i w aru n k am i ich p rzem ian w p rzestrzen i m ięd zy - g w ia zd o w ej, w k om etach, m eteorytach , asteroidach, na M arsie, T ytan ie i p la n eta ch zew n ętrzn y ch oraz p o szu k iw a n ie in n y ch sy stem ó w p la n e ­ tarn ych i w a ru n k ó w w y stęp o w a n ia na n ich życia.

W sum ie o m a w ia n y raport, dzięki w sp ó łp ra cy w w y m ien io n y ch K o ­ m isjach n a jw y b itn iejszy ch n a u k o w có w z n iem a l w szy stk ich liczących

(4)

się ośrod k ów b ad aw czych o d zw iercied la św ia to w y stan badań w zak re­ sie p ro b lem a ty k i p oczątk ów życia. M im o sp ecja listy czn eg o charakteru pu b lik acja opracow ana zastała n ie z w y k le przejrzyście, sta n o w i sw oisty program N A S A p rop agacji w sp ołeczn ości u czon ych celó w i zadań b a ­ d aw czych w zak resie b iologii ew o lu cy jn ej. Z tych w zg lęd ó w stan ow i o b ió k ty w n e i rzeteln e źródło w szech stro n n y ch in fo rm a cji na tem at a k tu aln ego stan u w ied zy o p oczątkach życia.

Cytaty

Powiązane dokumenty

the masters of the new fishing vessels could have considered them to be safer as they experienced, in general, lower motions and accelerations, while in fact the new vessels were

The spatial planning of an urban area, for instance, has an effect on local wind patterns, and the materials used in buildings in a neighbourhood (such as the use of materials

Sec- ond, even though the Begin method might be called from the UI event thread, the callback code is executed on a thread pool thread.. To update the UI after completion of

Ceci a été accompli grâce à une analyse empirique des points de vue et des expériences des entreprises (Partie A), des utilisateurs finaux (Partie B) et des réglementations

Nie dowiemy się jednak nigdy, czy ów rzekomo rycerski emir okazał się później sprawcą zamachu na osobę angielskiego następcy tronu, czy też tylko jako tajemny wysłannik

Institut für Schiflbau, Lammersieth 90, D-22305 Hamburg Subscriptiondepartmenfc.. Marcus Thies

W zeznaniu Eugenii Gajlewicz nie pojawia się żadna nazwa dzielnicy czy ulicy („Nie pamiętam niemieckiej nazwy ulicy, przy której było położone to miejsce,

Jeśli jednak dopisze się do ra­ chunku to, że NATO zniszczyło bądź uszkodziło niemal całą przemysłową infra­ strukturę Federalnej Republiki Jugosławii -