MIKOŁAJ NAZARUK
W P Ł Y W N A W O Ż E N IA N A P R O D U K T Y W N O Ś Ć I T R W A Ł O Ś Ć W A Ż N IE J S Z Y C H G A T U N K Ó W T R A W W S IE W IE C Z Y S T Y M
I M IE S Z A N K A C H W U Ż Y T K O W A N IU P A S T W IS K O W Y M N A G L E B IE LEK K IEJ
Katedra Przyrodniczych Podstaw Melioracji SGGW w Warszawie
WSTĘP
Rośliny pastwiskowe powinny odznaczać się takimi cechami użytkowymi, jak plenność, smakowitość, trwałość, stabilność plonowania, szybkim odrasta
niem po spasieniu i możliwie równomiernymi przyrostami w okresie wegetacji. Powinny one również znosić częste spasanie, przydeptywanie oraz tworzyć m ocną i nośną darń.
Nie wszystkie gatunki traw, mimo ich dużych walorów użytkowych, speł niają te wymagania. Dlatego pastwiska trwałe obsiewa się mieszankami kilku gatunków traw, które posiadają pożądane cechy użytkowe. Określenie tych cech w zbiorowisku roślinnym napotyka znaczę trudności. W związku z powyższym prowadzi się taką ocenę w siewie czystym, w którym porównuje się gatunki i ich odmiany. Badania takie prowadzą stacje COBORU, a także inne placówki naukowo-badawcze.
Celem pracy jest ocena produktywności i trwałości niektórych gatunków traw pod wpływem wzrastających dawek NPK.
Podobne prace prowadzili m.in. Kroehnke (1981); Martyniak, Pojedyniec (1981); Rutkowska, Lewicka (1981, 1989); Stańko-Bródkowa (1981); Mora- czewski i in. (1987,1990); Mikołajczak Z., M ikołajczak Z. (1989); Ostrowski, Świdzińska (1986); Rogalski i in. (1988).
OBIEKT I METODYKA BA D A Ń
Dwuczynnikowe doświadczenie polowe, założone w' układzie split-plot w 4 powtórzeniach, przeprowadzono w latach 1976-19cS 1 w Rolniczym Zakładzie
Doświadczalnym SG GW w Puczniewie. Powierzchnia poletek wynosiła 50 IT T .
Czynnik I (A) stanowiło 10 obiektów roślinnych, w tym 6 gatunków traw
wysianych w siewie czystym i 4 mieszanki skomponowane na ich podstawie (tab. 1). W siewie czystym wysiano następujące gatunki i odmiany: kostrzewa łąkowa odm. Motycka, tymotka łąkowa odm. Szelejewska, kupkówka pospo lita odm. Motycka, stokłosa bezostna odm. Brudzyńska, wiechlina łąkowa odm. Puławska pastwiskowa i życica trwała odm. Gorczańska.
Tabela 1 Skład wysianych mieszanek (%)
Com position of sown mixtures (%)
Numer mieszanki
Gatunek, odmiana No mixtures
Species, variety
---A 7 /Vs Лч A io
Fcsluca pratensis - Motycka 15 30 10
-Plilcumpratense - Szelejewska 10 10 10 10
Dactyhs glmnerata - Motycka 15 - 30 10
Bronuis inennis - Brudzyńska 10 - - 30
Poa pratensis - Puławska pastwiskowa 15 20 20 20
Loli uni perenne — Gorczańska 15 30 20 20
Agrostis alba - Szelejewska 10 - -
-Trifolium reptins- Radzikowska 10 10 10 10
Czynnik II (В) stanowiły 4 poziomy Nawozy fosforowe i potasowe wy-
nawożenia NPK (kg/ha): siewano w dwóch terminach po poło
wie dawki rocznej - wiosną i pod trzeci
Poziom N PK Razem N P К 1. NPK (HO 150 26 75 251 2. NPK (U :) 300 39 124 463 3. N P K (b s) 450 52 149 651 4. N PK (B.i) 600 65 199 864
odrost, a nawozy azotowe w pięciu równych dawkach pod każdy odrost.
Glebę, na której prowadzono do świadczenia, stanowiła mada rzeczna lekka, klasy użytkowej ł-V, wykształ cona z piasku glinastego lekkiego py- lastego na piasku luźnym. W wierz chniej warstwie (0 - 2 0 cm) zawartość
gleby wynosiła: fosforu - 3,3 mg P, potasu - 5,9 mg К i magnezu - 4,0 mg Mg. Zawartość substancji organicznej wahała się od 3,80 do 4,10%, a pH w KC1 od 5,3 do 5,6.
Poziom wód gruntowych wahał się od 80 do 160 cm, przy stanach średnich od 115 cm w 1977 roku do 135 cm w 1979 roku. Niski stan wód gruntowych - poniżej 110 cm - pomijając 1977 rok, występował już w kwietniu i obniżał się w miesiącach letnich.
Opady w okresie wegetacji wynosiły (w mm): w 1977 roku - 508,5, w 1978 roku - 329,5, w 1979 roku - 326,8, w 1980 roku - 464,4 i w 1981 roku - 335,4. Rozkład ich i suma w omawianych warunkach były bardzo korzystne dla rozwoju runi pastwisk w 1977 r., średnie w latach 1978 i 1980 oraz bardzo niekorzystne w latach 1979 i 1981.
Nasiona, po uprzedniej uprawie gleby, wysiano 18 VIII 1976 roku. Warunki wschodów i wzrostu zasiewu były bardzo dobre. W roku zasiewu nie stosow a no zabiegów pielęgnacyjnych.
We wszystkich latach ruń na kwaterze doświadczalnej spasano 5 razy w ciągu 2 dni; były to krowy mleczne w ilości 100-105. Stosowano koszenie
niedojadów, rozgarnianie kretowisk, a wiosną usuwano suche łajniaki.
Plon przed każdym wypasem określano z powierzchni 10 m2. Pozostałe 40 m~ poletka było spasane.
Skład botaniczny plonów z odrostów pierwszego, trzeciego i piątego okre ślano metodą analiz botaniczno-wagowych. W latach 1979-1981 wykonano szczegółowe analizy botaniczne także na poletkach obsianych gatunkami w czystym siewie, co pozwoliło prześledzić zmiany zachodzące w runi, jakie następowały w kolejnych latach użytkowania.
WYNIKI BA D A Ń
P l o n o w a n ie
Średnie plony za pięcioletni okres badań (tab. 2) wahały się od 9,78 t/ha suchej masy z poletek obsianych wiechliną łąkową do 10,93 t/ha z mieszanki A7. Między wysianymi gatunkami i mieszankami wystąpiły istotne różnice w
plonach. Najwyższe plony traw wysianych w siewie czystym uzyskano na poletkach obsianych życicą trwałą i kupkówką pospolitą, a najniższe - wiechli ną łąkową. Należy jednak zaznaczyć, że w ostatnich 2-3 latach udział traw w zbiorowiskach roślinnych na poletkach obsianych gatunkami w siewie czystym - oprócz kupkówki pospolitej - był coraz mniejszy i ruń tworzyły rośliny występujące samorzutnie.
Stwierdzono istotne różnice w plonowaniu między latami (tab. 3). W yjąt kowo wysokie plony uzyskano w pierwszym roku użytkowania (1977). W aha ły się one (w s.m.) od 9,79-12,21 t/ha z poletek obsianych wiechliną łąkową do 13,18-15,82 t/ha z poletek obsianych mieszanką A10, zaś plony zielonej masy wahały się od 47,5 do 75,8 t/ha. Tak duże plony w pierwszym roku
Tabela 2 Plony suchej masy (t/ha). Średnie z 5 lat
Y ields of dry matter (t/ha). Mean for 5 years
Lp G atunek, mieszanka
Species, mixture
Poziomy nawożenia (B)
Level of fertiliztation (В) Średnia
Bi в2 Вз В4 Mean A i Festuca pratensis 8,91 9,96 10,62 10,76 10,06 A2 Phleiim p ra tense 8,21 10,10 10,29 10,65 9,81 A 3 D actylis glomerata 9,28 10,60 10,98 10,59 10,36 A 4 B rom us inermis 8,19 9,76 10,92 11,21 10,02 A5 Poa pratensis 8,41 9,96 10,44 10,31 9,78 Аб Loli um perenne 8,96 10,64 11,36 11,13 10,52 A 7 M ieszanka Mixture 10,01 11,05 10,38 11,28 10,93 As M ieszanka M ixture 9,31 10,70 11,18 10,73 10,48 Ag M ieszanka M ixture 9,45 10,10 10,97 10,58 10,27 Aio M ieszanka M ixture 10,06 10,56 11,33 11,08 10,76 Średnia Mean 9,08 10,34 10,95 10,83 10,30
N1R = 0,05 dla współdziałania A/B - 0,51 LSD = 0,05 fo r interaction A /B — 0,51 NIR = 0,05 dla współdziałania B/A — 0,41 L SD = 0,05 fo r interaction B/A — 0,11
użytkowania były następstwem wysokich i korzystnie rozłożonych opadów (508,5 mm w okresie od kwietnia do września), a także mineraliacji substancji organicznej przyoranej starej darni. W pozostałym okresie badań wyższe plony uzyskano w latach wilgotnych i chłodnych (1978 i 1980) w stosunku do lat suchych i ciepłych (1979 i 1981). Odwrotnie natomiast plonowały w tych samych latach położone obok łąki kośne nawadniane ściekami (Nazaruk, Przedpełski 1990). W latach suchych i ciepłych plony były tam przeciętnie o
2,0-2,5 t/ha większe w stosunku do lat chłodnych i wilgotnych.
Zmiany składu botanicznego plonów traw wysianych w siew ie czystym
W pierwszym odroście w 1977 roku największy udział w plonie z gatunków traw wysianych w czystym siewie miała życica trwała (85,1-90,9%), tabela 4.
Tabela 3 Plony suchej masy (t/ha). Średnie z 10 obiektów (A) w roku (C)
Y ields of dry matter (t/ha). Mean for 10 objects (A) in years (C)
Rok (C)
Poziomy nawożenia (B)
Levels of fertilization (В) Średnia
Mean i car Bi в 2 Вз В.1 1977 11,94 13,34 13,94 14,29 13,38 1978 9,13 10,26 10,86 10,47 10,18 1979 7,96 9,64 10,29 9,97 9,47 1980 9,91 10,78 11,56 11,49 10,93 1981 6,46 7,69 8,07 7,95 7,54 Średnia Mean 9,08 10,34 10,95 10,83 10,30 Zwyżka Increase - 1,26 1,87 1,75 1,63
NIR = 0,05 dla współdziałania B /C - 0,25, LSD = 0,05 fo r interaction B /C - 0,25. NIR = 0,05 dla współdziałania CJB - 0,26, LSD = fo r interaction С/В - 0,26.
Udział kostrzewy łąkowej, tymotki łąkowej i kupkówki pospolitej wahał się od 55,3 do 76,2%,wiechliny łąkowej od 7,2 do 13,8%, a stokłosy bezostnej od 32,9 do 52,7%. Pozostałymi składnikami runi były głównie dwuliścienne chwasty roczne. Poczynając od trzeciego odrostu rozwinęły się ju ż intensywnie wysiane trawy, a ich udział w plonie wzrastał od 35,9% na poletkach obsianych stokłosą bezostną do 99,1% na obsianych kostrzewą łąkową.
W następnych latach użytkowania stabilność utrzymywania się w runi wysianych traw była różna. Duży udział kostrzewy łąkowej (ponad 80%) utrzymywał się w ciągu 3 lat, tymotki łąkowej i życicy trwałej w ciągu 2 lat, kupkówki pospolitej 5 lat, a wiechliny łąkowej (w granicach 62,7-69,5%) w ciągu 2 lat użytkowania.
W czwartym roku użytkowania, przy niskiej dawce azotu (150 kg/ha), duży udział miały jeszcze kostrzewa łąkowa (73,8%) i tymotka łąkowa (43,9%). Poczynając od trzeciego roku użytkowania (1979) obserwowano znaczne ustępowanie wiechliny łąkowej i życicy trwałej, z tym że udział wiechliny zwiększył się ponownie w piątym roku badań. Wzrastające dawki nawozów powodowały ustępowanie kostrzewy łąkowej i życicy trwałej od trzeciego roku użytkowania, a tymotki łąkowej już od drugiego.
Na poletakch obsianych stokłosą bezostną, wiech liną łąkow ą i życicat trw a łą, w wyniku ustępowania tych gatunków, poczynając już od trzeciego roku
Tabela 4 Procentowy udział gatunków traw w plonie pastwiska wysianych w czystym siewie (średnia z 3 odrostów w roku)
Percentage factor of grass species in pasture sward sown in pure sow (mean for 3 cuts in year)
W ysiany gatunek Sown species
N awożenie Fertilization
Lata —-Y ears
1977 1978 1979 1980 1981
Bi 57.3х 95.6ХХ 96.1 94,0 73.8 32.4
i es tu с a pra let isis B2 55,8 98.3 95.5 90.3 53,2 22.5
Вз 55,3 99,1 93.3 83,5 36.5 9,8 lit 57.9 95.0 92.1 73,0 15.9 7.4 Bl 56.9 86.1 84.1 80,4 43,9 28,9 P hi cum p ra tense B2 58.7 85.2 83.1 6 2,6 17.5 14.5 B3 59.7 92.3 76.3 53,5 12,5 12.4 В., 61.8 94.0 75.6 35.7 9.5 5.2 Bi 66,6 95.6 97,6 96,7 86.5 86.4 I) a с tv I is g I от era ta Bi 65,5 98,6 98.1 94,5 86.3 84.9 Вз 65.8 97,9 96,5 93.1 86,2 92,6 Bi 76.2 94,0 95.1 91.9 79,9 S 2.8 Bi 36,5 40,3 18.2 9.9 22,6 4,4 Brom us inermis B2 32,9 35.9 20,3 12.4 14,6 2.8 Вз 52.7 41,9 25.2 26,5 13,9 3.6 В., 48.6 38,5 23.8 29.0 10,6 3.0 Bi 13,8 64,0 68,8 9,6 4,4 17,3 Poa pratensis В: 9.2 65.7 62,7 6,1 5,0 18,9 Вз 7,2 66.2 68,4 9,4 5,9 16.0 В., 9.5 69.5 65,2 9,9 6,4 18,6 Bi 85.1 91,5 87,2 39,7 28,4 4,0 Lolium p erenne в2 86,5 97,0 85,2 20,3 14,5 6.9 Вз 90,9 96,0 86.2 15,3 9,6 5.4 В.4 87.4 95,0 84.5 8.3 8,0 7,2
x - Odrost pierw szy - cut first
xx - Średnia z odrostów 3 i 5 — M ean fo r cuts 3 and 5
użytkowania wzrasta! udział perzu właściwego (rys. 1). Jego udział w plonie zwiększał się wraz ze wzrostem nawożenia od 13,8-43,0 do 59,9-90,0%.
Z innych traw we wszystkich zbiorowiskach wystąpiły wiechlina łąkowa i kupkówka pospolita, przy czym udział wiechliny łąkowej w plonie z poletek obsianych kostrzewą łąkową, stokłosą bezostną i życicą trwałą był w piątym roku użytkowania nawet większy niż z poletek obsianych wiechliną w siewie czystym.
Z m ia n y s k ła d u b o t a n i c z n e g o w p lo n ie w y s ia n y c h m i e s z a n e k
Mimo wysiewu w mieszankach 5-7 gatunków, zbiorowiska roślinne były tworzone głównie przez następujące trawy: kostrzewa łąkowa, kupkówka
ą
%
ą ą
Poo pratensis ą ą ą ą Loiium perenne Festuca p ratensis Phłeum p ra ten se Dacty/is glomerata Bromus inermis Poa p ratensis I Loiium perenne i Agropyron repens I F bzostakRys. 1. Skład botaniczny runi pastwiskowej w piątym roku użytkowania na poletkach obsianych gatunkam i traw w siewie czystym
Fig. 1. Botanical com position of pasture sward in fifth year of utilization on fields sown grass species in pure sow
pospolita, tymotka łąkowa i życica trwała. Z traw nie wysiewanych, to poczy nając od trzeciego roku użytkowania następował wzrost udziału perzu w łaści wego.
Tendencje zmian w składzie botanicznym zbiorowisk roślinnych w ysiew a nych mieszanek były podobne jak przy siewie czystym (rys. 2).
Udział kostrzewy łąkowej wzrastał do trzeciego roku użytkowania, a nastę pnie spadał. Był on 2-3-krotnie większy w mieszance bez kupkówki pospolitej, gdzie przy 30-proc. udziale w wysiewie wahał się od 15 do 80%, w m ieszan kach z kupkówką zaś od 3 do 15%.
Udział kupkówki pospolitej w runi zwiększał się także do trzeciego roku użytkowania do 60-80%, niezależnie od ilości wysiewu (15-30%), a następnie obniżał się do 40-60% w piątym roku badań.
Życica trwała, podobnie jak w siewie czystym, miała duży udział w plonie w pierwszym roku użytkowania (51-62%) przy wysiewie 15-20%. W drugim roku jej udział zmniejszył się do 22-25%, a poczynając od trzeciego roku obserwowano ustępowanie tego gatunku (do 0,5-3,5%).
N aw ożenie w k g У ha NPK
fertilization in k g /h o NPK --- 2S1 ■5?i — • ---au
Rys. 2. Procentowy udział 4 gatunków traw w runi pastwisk w latach użytkowania w’ zależności od nawożenia (średnia z 3 m ieszanek)
Fig. 2. Frequency factor of 4 grass species in pasture sward in years of utilization in relation to fertilization (mean for 3 mixtures)
Wzrastające dawki nawozów sprzyjały wyraźnie ustępowaniu kostrzewy łąkowej, życicy trwałej i tymotki łąkowej oraz niewielkiemu wzrostowi udziału kupkówki pospolitej.
Mimo podobnych tendencji do zmian składu botanicznego roślin, w ciągu 5 lat badań utrzymywało się w siewach mieszanych bardziej urozmaicone zbiorowisko roślinne niż w przypadku siewów czystych. Nawożenie azotem (N) powyżej 300 kg/ha powodowało degradację zbiorowisk roślinnych zarów no na poletkach z gatunkami w siewie czystym, jak i na obsianych m ieszanka mi, co stwierdzili wcześniej Doboszyński i in. (1976), Nazaruk (1978).
W N IO SK I
1. Z gatunków traw wysianych w siewie czystym przy różnym nawożeniu najlepiej plonowała kupkówka pospolita, a najgorzej wiechlina łąkowa. Poczy nając jednak od trzeciego roku użytkowania o wysokości plonów z poletek obsianych wiechliną łąkową, stokłosą bezostną i życicą trwałą decydowały gatunki samorzutnie pojawiające się w zbiorowisku roślinnym, a szczególnie perz właściwy.
2. Pod wpływem wzrastającego nawożenia ustępowały z runi kostrzewa łąkowa i życica trwała od trzeciego roku użytkowania, tymotka łąkowa zaś od drugiego roku, przy jednoczesnym dużym wzroście udziału perzu właściwego.
3. Nawożenie azotem (N) w dawce powyżej 300 kg/ha spowodowało tylko nieznaczny wzrost plonu, a nawożenie N w dawce 600 kg/ha przyczyniło się do istotnej jego obniżki. Zatem w omawianych warunkach dawkę N większą niż 300 kg/ha należy uznać za bezcelową.
4. Przy n iższ y c h d a w kach n a w oz ów trw ałość u trz y m y w a n ia się w runi g a tu n k ó w traw w y s ia n y c h w siew ie czystym w g ranicach 7 0 -9 0% w y n o siła: k o strz e w y łąk o w e j - 4 lata, tym otki łąkow ej - 3 lata, życicy trw ałej - 2, k u p k ó w k i pospolitej - 5, a w ie c hliny łąkow ej (przy udziale 60-7 0% ) - 2 lata.
5. W warunkach gleb lekkich i przy braku podsiąku kapilarnego wysokość plonów zależała od ilości i rozkładu opadów. Przy korzystnym ich rozkładzie uzyskiwano (w s.m.) 1 0 - 1 1 t/ha, a przy niekorzystnym plony obniżały się do
6-7 t/ha.
L IT E R A T U R A
[1] D ob o szy iisk i L., R y b a k K., Z iem lew sk a M ., 1976: W p ły w w ie lo le tn ie g o n a w o ż e n ia p a s tw is k n a w o z a m i m in e ra ln y m i na ro ś lin n o ś c i g le b ę . M a t.S y m p . N a u k . I U N G p n . “ S k u tk i w ie lo le tn ie g o s to s o w a n ia n a w o z ó w ” . C z. I: 1 2 5 -1 3 2 .
[2] K ro e h n k e R., 1981: T rw a ło ś ć o d m ia n n ie k tó ry c h g a tu n k ó w tra w i m o ty lk o w a ty c h . B iu l. O c e n y O d m . T .IX , z . 1-2 (1 3 -1 4 ): 2 6 1 -2 6 7 .
[3] M a r ty n ia k ,]., P ojed yn iec M ., 1981: P o ró w n a n ie p le n n o ś c i o d m ia n n ie k tó ry c h g a tu n k ó w tra w w s ie w a c h c z y s ty c h i m ie sz a n k a c h z k o m o n ic ą z w y c z a jn ą . B iu l. O c e n y O d m . T .IX , z . 1-2 (1 3 -1 4 ) :6 7 -7 6 .
[4] M ik o ła jcza k Z., M ik o ła jcza k Z., 1989: T rw a ło ś ć k ilk u g a tu n k ó w tra w w w a ru n k a c h u ż y tk o w a n ia p a s tw is k o w e g o . B iu l. O c e n y O d m . z .23: 5 9 -6 8 .
[5] M o ra czew sk i R., N iczy p o ru k A ., S typiń sk i A ., 1987: P lo n o w a n ie w y b ra n y c h ro d ó w i o d m ia n tr a w p a s te w n y c h w u ż y tk o w a n iu p a s tw is k o w y m . B iu l. IH A R n r 164: 2 4 9 -2 5 9 .
[6] M o ra czew sk i R., N iczy p o ru k A ., 1990: P rz y d a tn o ś ć n ie k tó ry c h ro d ó w i o d m ia n w y b r a n y c h g a tu n k ó w tra w w u ż y tk o w a n iu p a s tw is k o w y m . B iu l. IH A R nr 175: 7 1 -8 3 .
[7] N a z a ru k M ., 1978: E fe k ty w n o ś ć w ie lo le tn ic h n a w o d n ie ń p a s tw is k p o ło ż o n y c h na g le b a c h le k k ic h . Z e sz . N a u k . S G G W - A R , R o z p r. N a u k . 109.
[8] N a za ru k M., P rzed p ełsk i M ., 1990: P ro d u k c ja i w a rto ś ć p o k a rm o w a p asz z Ц к n a w a d n ia n y c h ś c ie k a m i i in te n s y w n ie n a w o ż o n y c h . Z e sz . P ro b l. P o st. N a u k R o i. z .3 8 6 : 1 7 -2 3 .
[9] O strow sk i R .,S w id z iń sk a M ., 1986: O c e n a n ie k tó ry c h o d m ia n tra w na p a s tw is k u d la k o n i. B iu l. O c e n y O d m . T .X I, z . 1 :5 9 - 7 0 .
[1 0 ] R ogalsk i M., D om ań sk i P., G oźliń sk i L., 1988: P ró b a o c e n y o d m ia n k u p k ó w k i p o sp o lite j p rz e z o b s e rw a c ję p a s ą c y c h s ię z w ie rz a ct. Z e sz . P ro b l. P o st. N a u k . R o i. z .3 6 6 : 9 7 -1 0 6 .
[11] R u tk o w sk a В., L ew ick a E ., 1981: P lo n o w a n ie o d m ia n tra w na w ie lo le tn ic h u ż y tk a c h z ie lo n y c h w s ie w ie m ie s z a n y m . B iu l. O c e n y O d m . T .IX , z . 1-2 (1 3 -1 4 ): 6 1 -6 8 .
[1 2 ] R u tk o w sk a B., L ew ick a E ., 1 989: T rw a ło ś ć i p lo n o w a n ie w y b ra n y c h g a tu n k ó w i o d m ia n tra w w n a tu ra ln y c h s ie d lis k a c h łą k o w y c h . B iu l. O c e n y O d m . z.2 3 : 4 1 -5 0 .
[13] S ta ń k o -B ró d k o w a B., 1981: P lo n o w a n ie o d m ia n tra w w u ż y tk o w a n iu p a s tw is k o w y m w s ie w a c h je d n o g a tu n k o w y c h . B iu l. O c e n y O d m . T .1X , z . 1-2 (1 3 -1 4 ): 5 1 -6 0 .
M . N A Z A R U K
E FFE C T O F FE R TIL IZA TIO N ON P R O D U C T IV IT Y A N D S T A B IL IT Y OF M O R E S IG N IF IC A N T G R A S S SPEC IES A N D THEIR M IX T U R E S O N LIG H T SO IL
IN P A ST U R E U S A G E
D e p a r tm e n t o f N a tu ra l B a se s o f L a n d R e c la m a tio n , W a rs a w A g ric u ltu ra l U n iv e rs ity
SU M M AR Y
The paper contains the results o f 5-year studies concerning the effect o f grow in g fertilization on y ield in g and ability o f m aintenance in pasture sward located on light soil six grass sp e c ie s so w n in pure so w and in mixtures.
In pure so w the highest yield s w ere obtained from com m unities o f Orchard grass, and Perennial rye-grass, the lo w est yield s w ere obtained from com m unities o f M ead ow blu c-grass. From com m u n ities o f mixture average from 0 ,2 0 to 1,05 t o f d .m . per 1 ha more w ere obtained in relation to sp ecies sow n in pure so w . High d ifferences in y ield in g betw een years ranging average from 7 ,5 4 to 13,38 t d.m . per ha w ere proved due to level o f precipitation.
Stability o f m aintenance in sward ranging from 70-80% at a low er fertilization w as for: Orchard grass 5 years, for M ead ow fescu e 4 years, for T ym othy grass 3 years, for Perennial rye-grass and M eadow blue-grass 2 years.
G row in g fertilization caused recession o f M eadow fescu e and Perennial rye-grass from the third year o f utilization and T ym othy grass from the secon d year. Parallely w ith recession o f so w n sp ecies su ccessio n o f C reeping w heat-grass occurred.
Prof. d r M ik o ła j N a za ru k P ra ca w płynęła do red a k cji w listo p a d zie 1992 r. K a te d ra P rzyro d n ic zyc h P o d sta w M elio ra c ji
S zkoła G łó w n a G o sp o d a rstw a W iejskiego w W arszaw ie 0 2 -7 6 6 W arszaw a, N ow o u rsyn o w sk a 166
