ŹRÓDŁA PRAWA
MIĘDZYNARODOWEGO
ART. 38 STATUTU MIĘDZYNARODOWEGO TRYBUNAŁU SPRAWIELDLIWOŚCI
1. Trybunał, którego zadaniem jest orzekać na podstawie prawa międzynarodowego w sporach, które będą mu przekazane, będzie stosował:
a) konwencje międzynarodowe, bądź ogólne, bądź specjalne, ustalające reguły, wyraźnie uznane przez państwa spór wiodące;
b) zwyczaj międzynarodowy, jako dowód istnienia powszechnej praktyki, przyjętej jako prawo;
c) zasady ogólne prawa, uznane przez narody cywilizowane;
d) z zastrzeżeniem postanowień art. 59 związanie wyrokiem, wyroki sądowe tudzież zdania najznakomitszych znawców prawa
publicznego różnych narodów, jako środek pomocniczy do stwierdzania przepisów prawnych.
2. Postanowienie niniejsze nie stanowi przeszkody, aby Trybunał mógł orzekać ex aequo et bono, o ile strony na to zgadzają się.
UMOWA MIĘDZYNARODOWA
Umowa międzynarodowa – wspólne oświadczenie podmiotów prawa międzynarodowego, które tworzy prawo, a więc uprawnienia i obowiązki.
Traktat – międzynarodowe porozumienie między
państwami, zawarte w formie pisemnej i
regulowane przez prawo międzynarodowe,
niezależnie od tego, czy jest ujęte w jednym
dokumencie, czy w dwóch lub więcej
dokumentach, i bez względu na jego szczególną
nazwę.
RODZAJE UMÓW
MIĘDZYNARODOWYCH
awi •Z eran e w
try bie pro sty
m żon zło bie try e w eran awi •Z
Ze względu na
ymtryb zawierania
ań •P stwow
e rtowe ządowe eso •R •R
Ze względu na organ
zawierający
wu •D str onn
e onn str lo ie •W
Z punktu
ewidzenia liczby stron
am •Z kn ię
te e ( wart •Ot
bezwaru nko
wo i wa ru
nkowo
Ze względu na
)możliwość
przystąpienia
BUDOWA UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ
Tytuł
Wstęp
Postanowienia materialnoprawne
Postanowienia formalnoprawne
Podpisy, daty, pieczęci
JĘZYK UMOWY/TEKST AUTENTYCZNY
Języki „międzynarodowe” – angielski, francuski, hiszpański, rosyjski, chiński
Języki państw stron umowy
IUS TRACTATUUM
Państwa
Organizacje międzynarodowe
Inne podmioty:
Stolica Apostolska
Strona wojująca
Powstańcy
ZAWIERANIE UMÓW
MIĘDZYNARODOWYCH
Rokowania
Parafowanie
Podpisanie
Ratyfikacja
Duża
W trybie art. 90 Konstytucji
Mała
Wymiana lub złożenie dokumentów ratyfikowanych
Rejestracja
Publikacja wewnętrzna
WAŻNOŚĆ UMÓW
MIĘDZYNARODOWYCH
Nieważność traktatu – Dział II Konwencji Wiedeńskiej o Prawie Traktatów z 23 maja 1969 r.
Wygaśnięcie i zawieszenie działania
traktatów - Dział III Konwencji Wiedeńskiej o
Prawie Traktatów z 23 maja 1969 r.
PRZYCZYNY NIEWAŻNOŚCI UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ
Nieważność względna
• art. 46-50 KWPT
• Powołać się może tylko państwo pokrzywdzone
• Umowa może być konwalidowana
Nieważność bezwzględna
• art. 51-53 KWPT
• Powołać się może każda strona umowy
• Umowa nie może być konwalidowana
PRZYCZYNY WYGAŚNIĘCIA UMOWY
pły •U w c za
su ienie pełn •S
się wa ru nku ro zw iązu jące
go wy nia mo za n u wią ro bo y st zo zb nie lic na się yko nie w ze ite iejs ow ałk mn •C •Z
p on iże j u sta lon eg
o m imu min
Przewidziane w umowie
yra •W źn
a mia zu oro •D
Zgoda stron
naałk •C ow ita i trw ała n iem ożn ość w yko na nia u mo
wy tórą z k s, en og s c y iu orm ej n ow n się nie wie oja •P
tr akt at
jest i ośc zn kolic a o ian zm y icza czn dn rze asa sp •Z
Nieprzewidzian e w umowie
sto •I tn e n aru sze nie u mo
wy wy mo ie u zen ied ow yp •W
dw ust ro nn
Działanie
ejjednostronne
ZAKRES PODMIOTOWY
Strony umowy międzynarodowej
Umowa in favorem tertii
Umowa na niekorzyść państwa trzeciego
ZAKRES TERYTORIALNY OBOWIĄZYWANIA UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ
Zasada – całe terytorium państwa
Klauzula kolonialna
ZAKRES PRZEDMIOTOWY OBOWIĄZYWANIA UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ
Zastrzeżenia
Sprzeciw
Zwykły
Kwalifikowany
INTERPRETACJA UMÓW MIĘDZYNARODOWYCH
Interpretacja doktrynalna
Interpretacja urzędowa
Autentyczna
Quasi-autentyczna
Sądowa
Ogólne zasady interpretacji
Dobra wiara (pacta sunt servanda)
Normalne znaczenie wyrażeń
Przedmiot i cel umowy
PRAWO ZWYCZAJOWE
Zwyczaj – zgodne postępowanie państw
tworzące prawo
KSZTAŁTOWANIE SIĘ ZWYCZAJU
Zgodna praktyka państw
Opinio iuris sive necessitatis
UCHWAŁY PRAWOTWÓRCZE
Kompetencje organizacji międzynarodowej
przyznane
domniemane
Uchwały
pro foro interno
pro foro externo
KAZUS 1
Na konferencji międzynarodowej, zwołanej w celu przyjęcia wynegocjowanego tekstu traktatu o
przeciwdziałaniu podwójnemu opodatkowaniu, państwa uczestniczące w konferencji przyjęły tekst traktatu bezwzględną większością głosów
.(należy przyjąć, że wszystkie państwa uczestniczące w konferencji są stroną Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r.)
Oceń postępowanie państw uczestniczących w konferencji
Czy przyjęcie tekstu traktatu w drodze głosowania jest w ogóle dopuszczalne?
Czy przyjęcie tekstu traktatu bezwzględną
większością głosów jest zgodne z postanowieniami
Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r.?
KAZUS 2
Państwa A i B zawarły umowę o współpracy w dziedzinie żeglugi morskiej. Jednak przedstawiciel państwa B podpisał umowę, ponieważ go przekupiono, o czym państwo B nie wiedziało. Po kilku latach stosowania umowy okoliczności, w jakich była ona zawierana, uległy poważnej zmianie i na państwie A spoczywa teraz znacznie szerszy zakres obowiązków niż poprzednio.
Niezadowolone z tego państwo A wysyła notę do państwa B, informując je, że kilka lat wcześniej przekupiło przedstawiciela tego państwa, aby podpisał umowę i dlatego uważa, że umowa jest nieważna. Państwo B nie reaguje.
Czy umowa jest ważna? Odpowiedź
uzasadnij.
KAZUS 3
Państwa A, B, C, D, E, zawarły traktat o współpracy w dziedzinie turystyki. Po dwóch latach od dnia wejścia w życie tego traktatu państwa A, B, C, E, F, G, zawarły nowy traktat w tym samym zakresie. Jego postanowienia były nie do pogodzenia z postanowieniami poprzedniego traktatu, tak że nie nadawały się do równoczesnego stosowania. Na naradzie, w której uczestniczyły państwa A, B, C, D, E, ze strony państwa B padła propozycja, aby uznać wiążący je traktat za wygasły. Sprzeciwiło się temu państwo D. Czy wcześniejszy traktat wygasł?
