Przetwarzanie danych
osobowych w stosunkach pracy
Podstawy prawa pracy SSA(3)II/SNA(3)II Dr Jacek Borowicz
Podstawowe źródła prawa
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z
dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego
przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (tzw.
RODO),
• Kodeks pracy (Art. 22
1. - Art. 22
1b)
• ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych
Rekrutacja pracowników
DANE OSOBOWE KANDYDATÓW DO PRACY
Ochrona „pracowniczych” danych osobowych Art. 22
1. k.p.
§ 1
Dane osobowe kandydata do pracy
§ 2Dane osobowe
pracownika
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Art. 22
1. § 1. Pracodawca żąda od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:
1) imię (imiona) i nazwisko, 2) datę urodzenia,
3) dane kontaktowe wskazane przez taką osobę, 4) wykształcenie,
5) kwalifikacje zawodowe
6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.
Ochrona pracowniczych danych osobowych Informacje o:
wykształceniu, kwalifikacjach zawodowych, przebiegu dotychczasowego zatrudnienia
gdy jest to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub
na określonym stanowisku.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Co to jest informacja o
„dotychczasowym zatrudnieniu”?
• Zatrudnienie: jak pamiętamy pojęcie szerokie obejmujące różne
przewidziane przez prawo formy zarobkowania
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Czy podanie ww. danych osobowych jest obowiązkiem prawnym kandydata do pracy?
Jeśli kandydat nie podaje/odmawia wyraźnie podania danych objętych żądaniem pracodawcy to :
- nie ma tu żadnej sankcji prawnej,
- pracodawca ma po prostu prawo nie rozpatrywać kandydatury i jest
chroniony przed zarzutem działania bezprawnego np. dyskryminacji
w zatrudnienie,
Ochrona pracowniczych danych osobowych
GRANICE ŻĄDAŃ PRACODAWCY
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r., II PK 33/16, M.P.Pr. 2017/4/203-205
• Granice prawa pracodawcy do pozyskiwania informacji od
pracownika są wyznaczone przez normy ustanawiające zakaz
dyskryminacji oraz naruszania dóbr osobistych pracownika.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Art. 22
1. § 4. k.p.
Pracodawca żąda podania od kandydata/pracownika
„innych danych osobowych niż określone w Art. 22
1§ 1 i § 3”,
…gdy jest to niezbędne do zrealizowania uprawnienia
lub
spełnienia obowiązku
…wynikającego z przepisu prawa.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Dane o karalności - czy można żądać?
• W świetle art. 22[1] kp żądanie od osoby ubiegającej się o
zatrudnienie (pracownika) informacji o jej karalności jest bezprawne.
• Pozyskanie informacji z KRK przez pracodawcę jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy ma on w tym usprawiedliwiony interes.
ALE…
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym
Art. 6. 1. Prawo do uzyskania informacji o osobach, których dane osobowe zgromadzone zostały w Rejestrze, przysługuje (…)
10) pracodawcom, w zakresie niezbędnym dla zatrudnienia pracownika, co do którego z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej;
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym
Art. 7. 1. Każdemu przysługuje prawo do uzyskania informacji, czy jego dane osobowe zgromadzone są w Rejestrze. Osobie, której dane osobowe znajdują się w zbiorach danych zgromadzonych w Rejestrze, na jej wniosek, udostępnia się informację o treści wszystkich zapisów dotyczących tej
osoby.
• Czyli mogę wziąć zaświadczenie i dobrowolnie przekazać je
pracodawcy – patrz dalej – przetwarzanie danych „za zgodą”.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Zakaz żądania wszelkich innych danych o kandydacie do pracy niż wymienione w art. 22[1] § 1 k.p] obejmuje m.in.:
• wizerunek (np. utrwalony na zdjęciu), oraz
• informacje o zainteresowaniach,
• informacje o predyspozycjach kandydata,
• informacje o praktycznych umiejętnościach, które nie są potwierdzone wykształceniem lub przebiegiem dotychczasowego zatrudnienia,
• o stanie rodzinnym i planach prokreacyjnych,
• o stosunku do służby wojskowej ( w tej chwili np. Obrona terytorialna).
Ochrona pracowniczych danych osobowych W mojej ocenie z przepisów art. 22[1] k.p. wynika również zakaz
żądania:
• poddania się przez kandydata testom mającym określić jego profil osobowościowy, czy też nawet testom wiedzy lub umiejętności.
• Ich wynik, a w konkretnych przypadkach dane podawane w samym
teście, stanowią bowiem dane osobowe w rozumieniu RODO.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Z punktu widzenia ubiegającego się o zatrudnienie udział w testach i
badaniach kwestionariuszowych jest równoznaczny z obowiązkiem
ujawnienia danych na swój temat
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Art. 221. § 3. Pracodawca żąda od pracownika podania dodatkowo danych osobowych obejmujących:
1) adres zamieszkania;
2) numer PESEL, a w przypadku jego braku - rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;
3) inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;
4) wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia, jeżeli nie istniała podstawa do ich żądania od osoby ubiegającej się o zatrudnienie;
5) numer rachunku płatniczego, jeżeli pracownik nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Art. 221. § 3.
Pracodawca żąda od pracownika podania dodatkowo danych osobowych nie dowolnych ale określonych w tym przepisie!!!
Na przykład:
3) inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;
Jeżeli zatem np. pracownik chce korzystać ze świadczeń z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych to zgodnie z przepisami prawa oraz regulaminu ZFSS musi podawać rozmaite
dodatkowe informacje uzasadniające przyznanie zapomóg, dopłat czy świadczeń rzeczowych…
Ochrona pracowniczych danych osobowych Art. 22
1. § 3.
Czy pracodawca musi mieć zgodę dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny na przetwarzanie ich danych? Przecież nie są
to jego pracownicy?
• Dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej
rodziny uznajemy za dane o pracowniku (czyli jego dane osobowe)
– więc tych osób nie pytamy o zgodę.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
ZGODA OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ O ZATRUDNIENIE/PRACOWNIKA NA PRZETWARZANIE
„INNYCH DANYCH OSOBOWYCH”
NAJNOWSZE ROZWIĄZANIA
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Dane osobowe przekazane :
na wniosek pracodawcy
lub
z inicjatywy osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika
+
klauzula zgody
(WYRAŹNA WYRAŻONA WPROST ZGODA!)
Art. 221a. § 3 k.p.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Art. 22
1a. § 1 k.p.
Zgoda osoby ubiegającej się o zatrudnienie (lub pracownika) może stanowić podstawę przetwarzania przez pracodawcę :
„innych danych osobowych niż wymienione w art. 22
1§ 1 i 3 k.p.”
z wyjątkiem danych osobowych, o których mowa w art. 10 RODO
Ochrona pracowniczych danych osobowych
art. 10 RODO
• Przetwarzania danych osobowych dotyczących wyroków skazujących oraz naruszeń prawa lub powiązanych środków bezpieczeństwa na podstawie art. 6 ust. 1 (określa warunku zgodne z prawem przetwarzania danych) wolno dokonywać wyłącznie pod nadzorem władz publicznych lub jeżeli przetwarzanie jest dozwolone prawem Unii lub prawem państwa członkowskiego przewidującymi odpowiednie zabezpieczenia praw i wolności osób, których dane dotyczą. Wszelkie kompletne rejestry wyroków skazujących są prowadzone wyłącznie pod nadzorem władz publicznych.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
ZAKAZ DYSKRYMINACJI OSÓB ODMAWIAJĄCYCH ZGODY W WARUNKACH OKRESLONYCH W
Art. 22
1a.§ 1 k.p.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Art. 22
1b.§ 1 k.p.
Zgoda osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika może stanowić podstawę przetwarzania przez pracodawcę
danych osobowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO,
wyłącznie w przypadku, gdy przekazanie tych danych osobowych następuje
z inicjatywy osoby ubiegającej się o zatrudnienie (lub pracownika).
Ochrona pracowniczych danych osobowych
art. 9 ust. 1 RODO
Zabrania się przetwarzania danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub
światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu
jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących
zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
ALE: art. 9 ust. 2 pkt b RODO MOŻNA JE PRZETWARZAĆ JEŚLI
• jest niezbędne do wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw przez
administratora lub osobę, której dane dotyczą, w dziedzinie prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej,
• o ile jest to dozwolone prawem Unii lub prawem państwa członkowskiego, lub
porozumieniem zbiorowym na mocy prawa państwa członkowskiego przewidującymi odpowiednie zabezpieczenia praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Art. 22
1b.§ 2 k.p.
Przetwarzanie danych biometrycznych pracownika jest dopuszczalne także wtedy, gdy podanie takich danych jest niezbędne ze względu na:
• kontrolę dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę, lub
• dostępu do pomieszczeń wymagających szczególnej ochrony.
Ochrona pracowniczych danych osobowych
Monitoring w zakładzie pracy
Art. 22
2 -Art. 22
3Ochrona pracowniczych danych osobowych
Monitoring w zakładzie pracy
Powiązane obszary:
