• Nie Znaleziono Wyników

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE -

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE - "

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE – konstytucyjne i administracyjne 1. ex officio – z urzędu

2. expressis verbis – wypowiedziane wyraźnie słowami; dobitnymi słowami, wyraźnie, dokładnie, dobitnie

3. in extenso – w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu 4. in fine – na końcu

5. incompatibilitas – niepołączalność, zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych

6. ius sanguinis – prawo krwi (zasada nabycia obywatelstwa) 7. ius soli – prawo ziemi (zasada nabycia obywatelstwa) 8. persona non grata – osoba niepożądana

9. pro publico bono – dla dobra publicznego

10. quorum – liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje w nim podjęte były ważne

11. ratio legis – podstawa (przyczyna, motyw, cel, sens) uchwalenia danej ustawy 12. sensu largo – w szerokim znaczeniu

13. sensu stricto – w ścisłym znaczeniu 14. utilitas publica – interes publiczny

15. vacatio legis – okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie 16. verba legis – brzmienie ustawy

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE - osobowe, rodzinne, czynności prawne

1. ab initio – od początku

2. accidentalia negotii– dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej

3. alieno nomine – w cudzym imieniu

4. causa – przyczyna, powód, podstawa prawna

5. contra legem – wbrew ustawie, sprzecznie z prawem 6. inter vivos – między żyjącymi

7. ipso facto – tym samym, na mocy samego faktu 8. ipso iure – mocy prawa (z mocy samego prawa)

9. nasciturus – dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone

10. naturalia negotii – przedmiotowe nieistotne elementy czynności prawnej 11. negotium claudicans – czynność prawna kulejąca (wadliwa)

12. negotium non existens – czynność prawna nieistniejąca

13. per facta concludentia – przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany 14. suo nomine – we własnym imieniu

15. terminus a quo – termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej) 16. terminus ad quem – termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)

17. terminus ante quem – termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić 18. terminus post quem – termin, po którym coś ma nastąpić

19. error facti – błąd co do faktu (stanu faktycznego) 20. error in persona – pomyłka co do osoby

21. error iuris – błąd co do prawa

22. essentialia negotii – przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej

1

(2)

23. ex nunc – od teraz, od tej chwili 24. ex post – po fakcie

25. ex tunc – od wtedy, od tamtej chwili, z mocą wsteczną

26. facta concludentia – zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby;

wyrażenie określające dorozumiane oświadczenie woli 27. falsa demonstratio – mylne oznaczenie (rzaczy albo osoby)

28. forma ad eventum – forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków 29. forma ad probationem – forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych

30. forma ad solemnitatem – forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności 31. in fraudem legis – w celu obejścia ustawy

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE – rzeczowe i spadkowe 1. accessio temporis – doliczenie czasu

2. actio in rem – powództwa o ochronę praw na rzeczy 3. bona fide – w dobrej wierze

4. erga omnes – wobec wszystkich

5. favor testamenti – przychylna interpretacja testamentu 6. hereditas iacens – spadek leżący, nieobjęty

7. in articulo mortis – w obliczu (bliskiej) śmierci 8. mala fide – w złej wierze

9. mortis causa – na wypadek śmierci

10. numerus clausus – określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne 11. post mortem – po śmierci

12. successio singularis – sukcesja szczególna

13. successio universalis – sukcesja ogólna (uniwersalna)

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE - ZOBOWIĄZANIA 1. casus fortuitus – przypadek losowy

2. casus mixtus – przypadek mieszany

3. clausula rebus sic stantibus – zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących oklicznościach, które nie ulegną zmianie

4. consensus – zgoda, porozumienie 5. culpa – wina

6. culpa in contrahendo – niedbalstwo przy zawieraniu umowy 7. culpa in custodiendo – wina w dozorze

8. culpa in eligendo – wina w wyborze 9. culpa lata – ciężka wina

10. damnum emergens – szkoda rzeczywista

11. diligentia quam suis rebus – staranność dokładana przy prowadzeniu własnych spraw 12. donatio cum modo – darowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa

13. favor debitoris – ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika 14. inter partes – między stronami

15. lucrum cessans – utracony zysk

16. mutatis mutandis – po zmianie tego, co powinno być zmienione 17. neglegentia – niedbalstwo

18. rebus sic stantibus – przy zachowaniu istniejących okoliczności 19. vis maior – siła wyższa

2

(3)

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE – PROCES CYWILNY

1. ad acta (deponere) – odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona) 2. ad exemplum – na przyład

3. ad hoc – doraźnie, tylko w tym przypadku

4. ad personam – do osób, w odniesieniu do (konkretnej) osoby 5. ad rem – do rzeczy; wrócić do tematu, do sedna sprawy

6. ad vocem – nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika) 7. altera pars – druga strona, przeciwnik w sporze

8. ex aequo et bono – na zasadzie słuszności

9. facta notoria – fakty notoryjne, powszechnie znane

10. falsus procurator – pełnomocnik działający bez umocowania

11. forum contractus – sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy 12. forum domicilli – sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania 13. forum rei sitae – sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy 14. in absentia – pod nieobecność, podczas nieobecności

15. iudex inhabilis – sędzia wyłączony ze sprawy 16. iudex suspectus – sędzia podejrzany (o stronniczość) 17. ius cogens – przepisy bezwzględnie obowiązujące, 18. ius dispositivum – przepisy względnie obowiązujące 19. non liquet – nie jest jasne

20. onus probandi – ciężar dowodu

21. reformatio in peius – zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne 22. res iudicata – sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem) 23. restitutio in integrum – przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego) 24. sententia non existens – wyrok nieistniejący

25. terminus praeclusivus – termin ostateczny (prekluzyjny) 26. votum separatum – zdanie odrębne

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE - PRAWO KARNE MATERIALNE I PROCESOWE

1. corpus delicti – przedmiot będący dowodem popełnienia przestępstwa 2. cui bono? – na czyją korzyść?

3. culpa dolo exorta – wina kombinowana 4. dolus directus – zamiar bezpośredni 5. dolus eventualis – zamiar ewentualny 6. dolus malus – szczególnie zły zamiar 7. exceptio veritatis – zarzut prawdziwości

8. forum delicti commissi – sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia czynu niedozwolonego (miejsce popełnienia przestępstwa)

9. forum deprehensionis – sąd miejsca zatrzymania podejrzanego 10. in flagranti – na gorącym uczynku

11. lucida intervalla – przerwy w chorobie psychicznej („jasne przerwy”) 12. modus operandi – sposób działania

13. vis absoluta – przymus fizyczny 14. vis compulsiva – przymus psychiczny

3

(4)

POJĘCIA I ZWROTY ŁACIŃSKIE -

TEORIA PRAWA 1. a posteriori – z następstwa, w drodze indukcji

2. a priori– bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z „góry”) 3. analogia iuris – analogia z prawa

4. analogia legis – analogia z ustawy

5. argumentum a contrario – uzasadnienie (twierdzenie, dowód) z przeciwieństwa 6. argumentum a maiori ad minus – wnioskowanie z większego o mniejszym 7. argumentum a minori ad maius – wnioskowanie z mniejszego o większym

8. argumentum ad personam – argument odnoszący sie do osoby (argument osobisty) 9. argumentum ex (a) silentio – argument z milczenia

10. clausula generalis – klauzula generalna

11. communis opinio – powszechny pogląd, powszechna opinia

12. condicio sine qua non – warunek nieodzowny; warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność

13. de facto – faktycznie, istotnie, w istocie, w rzeczywistości, w praktyce

14. de lege ferenda – co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być uchwalona)

15. de lege lata – z punktu widzenia prawa obowiązującego, (o ustawie obowiązującej)

16. desuetudo – utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania

17. fictio iuris – fikcja prawna

18. fontes iuris cognoscendi – źródła poznania prawa

19. fontes iuris oriundi – źródła powstania (tworzenia) prawa

20. in abstracto – w oderwaniu od konkretnej sytuacji, ogólnie, abstrakcyjnie 21. lege non distinguente – ustawa nie czyni różnicowania

22. lex generalis – ustawa ogólna

23. lex imperfecta – norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji

24. lex minus quam perfecta – to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) 25. lex perfecta – to norma prawna opatrzona sankcją nieważności

26. lex plus quam perfecta – to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności

27. lex specialis – ustawa specjalna, przepis szczególny 28. per analogiam – przez podobieństwo, analogię

29. praesumptio iuris ac de iure – domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu 30. praesumptio iuris tantum – domniemanie możliwe do obalenia

31. reductio ad absurdum – sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności

4

Cytaty

Powiązane dokumenty

11 ustawy dotyczy bowiem sytuacji, w których podatek został pobrany (powstał obowiązek podatkowy) dla danej czynności cywilnoprawnej zgodnie z obo­

pracy naukowej Karola Gandora, Katowice 1992; Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 1994, s.. lenia określonego jako wniosek domniemania osłabiony jest przez to,

lex plus quam perfecta – to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją

lex plus quam perfecta – to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją

términus ad quem – termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej) 130. términus ante quem – termin, przed którym coś nastąpiło lub

Opisz zasadę swobody formy czynności prawnej (swobody złożenia oświadczenia woli)... Jaka jest różnica

Według obecnej definicji dokument może, ale nie musi, mieć formy pisemnej, dokumentem będzie także nośnik, na którym treść oświadczenia woli utrwalona została

actio, actionis – działanie, czynność procesowa, skarga sądowa, powództwo 14.. actio ad exhibendum – powództwo (skarga) o okazanie rzeczy