KATEDRA MASZYN I URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH

1, R y s h i s t o r y c z n y

W roku 1945 na W ydziale Elektrycznym powstał Zakład Maszyn Elektrycznych, który później został przekształcony w Katedrę M aszyn Elektrycznych. Organizatorem Zakładu, m ieszczącego się początkowo w gmachu byłego gimnazjum przy ul. Katowickiej 10, był prof.

dr inż. W ładysław Kołek. Dzięki urządzeniom przekazanym przez przemysł elektroma­

szynow y regionu śląskiego zbudowano od podstaw laboratorium dydaktyczne i badawcze w sali gim nastycznej byłego gimnazjum po wykonaniu w niej fundamentów do stanowisk elektrom aszynowych. W pom ieszczeniach pom ocniczych powstała centralna akumulatomia w ydziałow a oraz warsztat m echaniczny.

Po przejściu w roku 1955 prof. W. Kołka do Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, kierownictwo Katedry objął prof. mgr inż. Karol Morsztyn, były dyrektor Centralnego Biura Konstmkcji Maszyn Elektrycznych. W maju 1956 roku, po przejściu prof. K. Morsztyna na stanowisko dyrektora G łów nego Instytutu Elektrotechniki w Warszawie, kierownikiem Katedry M aszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej został prof. mgr inż. Zygmunt G ogolew ski, dotychczasow y kierownik Katedry Budow y Maszyn Elektrycznych, która uległa likwidacji na skutek zmian organizacyjnych na W ydziale. C zęść pracowników tej Katedry zasiliła kadrowo now o pow stałą Katedrę Maszyn Elektrycznych, dzięki czem u stała się ona silną jednostką naukowo-dydaktyczną z rozbudowaną bazą laboratoryjną. Prof. Z. G ogolew ski był kierownikiem Katedry aż do przejścia na emeryturę w roku 1966.

W roku 1966 kierownikiem Katedry został doc. dr hab. inż. W ładysław Paszek.

W wyniku kolejnych zmian organizacyjnych w roku 1969 Katedra Maszyn Elektrycznych w eszła w skład Katedry M etrologii i M aszyn Elektrycznych jako Z espół Maszyn Elektrycznych. Po następnej reorganizacji Katedra M etrologii i M aszyn Elektrycznych przekształciła się w Instytut M etrologii i Maszyn Elektrycznych, z którego w 1974 roku w yodrębnił się Zakład M aszyn Elektrycznych jako jednostka organizacyjna W ydziału.

Kierownikiem Zakładu M aszyn Elektrycznych został prof. dr hab. inż. W ładysław Paszek.

W 1979 zakończono budowę budynku przy ul. Akademickiej 10 A, obejmującego m. in.

duże laboratorium badawcze i kilka laboratoriów dydaktycznych, sfinansowanego przez Zjednoczenie Przem ysłu M aszyn i Aparatów Elektrycznych. W roku 1980 Zakład został przem ianowany na Instytut M aszyn i Urządzeń Elektrycznych zatrudniający 26 pracowników naukowo-dydaktycznych. Dyrektorem Instytutu został prof. dr hab. inż. W ładysław Paszek.

W roku 1994 Instytut został przekształcony w Katedrę Maszyn i Urządzeń Elektrycznych.

Po odejściu prof. W ładysława Paszka na emeryturę w roku 1994, kierownictwo Katedry objął dr hab. inż. W ładysław M izia profesor Politechniki Śląskiej. Po je g o śmierci w sierpniu 2000 roku kierownikiem Katedry został dr hab. inż. Aleksander Ż yw iec profesor Politechniki Śląskiej, który kierował Katedrą do dnia śmierci w kwietniu 2004 roku.

Skład osob ow y pracowników naukowo-dydaktycznych na przestrzeni lat ulegał zmianie.

D o innych uczelni technicznych lub innych jednostek organizacyjnych Politechniki Śląskiej przeszli m iędzy innymi: prof. dr inż. W ładysław Kołek oraz doc. dr inż. Stanisław Bednarek w 1955 roku, prof. dr hab. inż. Arkadiusz Puchała w 1960 roku, p rof dr inż. Henryk

Kowalowski w 1964 roku, prof. Antoni M. Plamitzer w 1964 roku, dr hab. inż. Jerzy H ickiew icz prof. Politechniki Opolskiej oraz prof. dr hab. inż. Piotr Wach w 1971 roku, prof. dr hab. inż. Tadeusz Glinka w 1985 roku, prof. dr hab. inż. K rzysztof Kluszczyński w 1997 roku. W ielu pracowników naukowo-dydaktycznych przeszło do pracy zawodowej w przem yśle.

2 . S t r u k t u r a i p r a c o w n i c y k a t e d r y

W chwili obecnej liczba pracowników Katedry wynosi 27 osób, w tym 17 nauczycieli akademickich i uczestników studium doktoranckiego. Katedrą kieruje zespół w składzie:

kierownik Katedry ■ dr hab. inż. Aleksander ŻYWIEC] profesor Politechniki Śląskiej zastępca - dr hab. inż. Bronisław DRAK, profesor Politechniki Śląskiej

Pracownicy naukowo — dydaktyczni:

prof. zw. dr hab. inż. W ładysław PASZEK dr hab. inż. Bronisław DRAK , p ro f Pol. Śl.

dr hab. inż. Aleksander ŻYWIEC, prof. Pol. Śl.

dr inż. Andrzej BOBON dr inż. Tadeusz JANIK dr inż. Jan KAPINOS dr inż. Roman KROK dr inż. Jerzy K UDŁA dr inż. Roman MIKSIEW1CZ mgr inż. Tom asz MNICH mgr inż. Adrian MROZEK Doktoranci:

mgr inż. Tadeusz BIAŁOŃ mgr inż. Roman NIESTRÓJ mgr inż. Adrian NO C O Ń

mgr inż. Michał TOKARZ mgr. inż. Krystian W ŁADARZ mgr inż. Piotr ZIENTEK Pracownicy administracyjni:

Maria BAR C ZY K Danuta DYL Pracownicy techniczni:

Katarzyna W ITKOW SKA Tom asz LASEK

Arkadiusz STANIECZEK

3. N o tk i b io g ra fic z n e

P ro f. d r inż. W ła d y s ła w K o łe k (1914-1992)

W ładysław K ołek urodził się 23 maja 1914 r. w Słotwinie w p ow iecie brzeskim. Od roku 1932 studiował na Oddziale Elektrotechnicznym W ydziału M echanicznego Politechniki Lw ow skiej, uzyskując w 1937 roku dyplom inżyniera elektryka.

W roku 1945 przyjechał do Polski jako tzw. „repatriant”. W kwietniu 1945 roku przybył do Krakowa, gdzie prowadził wykłady i ćw iczenia z m aszyn elektrycznych oraz z techniki w ysokich napięć na Politechnice Śląskiej, z tym czasow ą siedzibą w Krakowie. W czerwcu i lipcu 1945 roku pracował w Śląskich Zakładach Elektrycznych w Katowicach, prowadząc badania nad warunkami pracy równoległej elektrowni oraz nad zabezpiecze­

niami w Górnośląskiej Sieci W ysokich Napięć.

W roku 1946 uzyskał na Politechnice Wrocławskiej stopień naukowy doktora nauk technicznych i w tym samym roku został powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego Politechniki W rocławskiej. Od 1 października 1946 roku pracował na Politechnice Śląskiej jako profesor kontraktowy, pełniąc funkcję kierownika Katedry M aszyn Elektrycznych od kwietnia 1947 do października 1955 roku. W roku 1948 otrzymał nom inację na profesora nadzwyczajnego w Politechnice Śląskiej. W roku akademickim 1948/49 oraz 1949/50 był prodziekanem W ydziału Elektrycznego, a w roku akademickim 1950/51 oraz 1951/52 prodziekanem ds. Oddziału Górniczego W ydziału Elektrycznego, Od roku 1955 do 1958 był zatrudniony na Politechnice Śląskiej ju ż tylko w wymiarze

Vi

Od roku 1946 prof. W. Kołek był zw iązany z A kadem ią Górniczo - H utniczą w Krakowie, pełniąc na W ydziale Elektrycznym funkcję kierownika Zakładu Maszyn Elektrycznych, początkowo jako zastępca profesora. W roku 1952 powstał w AGH W ydział Elektryfikacji Górnictwa i Hutnictwa, na którym od 1 stycznia 1953 roku objął stanowisko kierownika Katedry Maszyn Elektrycznych, przemianowanej w roku 1957 na Katedrę Maszyn i Pomiarów Elektrycznych. W latach 1 9 5 8 - 1962 był dziekanem tego W ydziału, ponownie pełnił tę funkcję w latach 1966 - 1969.

W 1964 roku prof. W. Kołek otrzymał tytuł naukowy profesora zw yczajnego. Od roku 1969, po reorganizacji W ydziału i zm ianie nazwy na W ydział Elektrotechniki Górniczej i Hutniczej, został pow ołany na stanowisko dyrektora Instytutu Maszyn i Sterowania Układów Elektroenergetycznych AGH. Funkcję tę sprawował aż do wyjazdu z kraju. Od roku 1972 był

kierownikiem studium doktoranckiego prowadzonego na W ydziale Elektrotechniki Górniczej i Hutniczej dla inżynierów posiadających ju ż pewien staż pracy w przemyśle.

W 1980 r w yjechał na 6-letni kontrakt profesorski do Algierii, gdzie pracował na U niwersytecie w Konstantynie. Zmarł w roku 1992.

Profesor W ładysław Kołek brał udział w powojennej odbudowie technicznego szkolnictwa w yższego w zakresie elektrotechniki. Organizował i odbudowywał zniszczone podczas wojny laboratoria maszyn i napędów elektrycznych Politechniki Wrocławskiej.

Organizował od nowa Katedrę Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej w Gliwicach oraz Katedrę Maszyn i Pomiarów Elektrycznych w AGH w Krakowie. Stworzył w Gliwicach i Krakowie zespoły dydaktyczne i naukowe. W czasie swej 35-letniej działalności wykształcił kilka tysięcy magistrów inżynierów, absolwentów trzech w yższych uczelni w Polsce. Był promotorem w ielu doktoratów, kilkunastu z jeg o doktorantów uzyskało tytuły profesorów w kilku w yższych uczelniach technicznych i instytutach naukowych.

Profesor W ładysław Kołek m iał bardzo now oczesne podejście do problemów teore­

tycznych elektrotechniki i elektromechaniki. B ył przekonany o konieczności rozwoju metod badawczych w dziedzinie stanów nieustalonych, dynamiki maszyn i układów elektro­

m echanicznych, problemów niesymetrii m aszyn elektrycznych oraz zagadnień ich syntezy.

B ył cenionym konsultantem w energetyce i wraz ze sw oim zespołem z Politechniki Śląskiej rozw iązyw ał takie problemy eksploatacyjne, jak: dopuszczalna asymetria obciążenia turbogeneratorów, badania warunków sam osynchronizacji, forsowanie wzbudzenia, w sp ół­

praca generatorów z regulatorami napięcia oraz sam oczynne załączanie zasilania rezerwowego.

B ył konsultantem Centralnego Biura Konstrukcji Maszyn Elektrycznych w Katowicach, fabryk: „Tameł" w Tarnowie i „Dolmel" w e W rocławiu, zajmując się zagadnieniami projektowania nowych serii silników asynchronicznych oraz silników synchronicznych dużej m ocy i turbogeneratorów.

Przez w iele lat pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Branżowego Ośrodka Badaw czo-R ozw ojow ego Maszyn Elektrycznych KOMEL w Katowicach. Był związany z przem ysłem górniczym i hutniczym Śląska i Krakowa, kierował pracami dotyczącymi problemów eksploatacyjnych napędów elektrycznych dużej m ocy oraz zagadnień komutacyjnych w przetwornicach m aszynowych. Był członkiem Rady Naukowej Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach. Przez w iele lat był konsultantem naukowym, członkiem komisji rady naukowo-technicznej Huty Sendzimira, współpracując z pionem głów nego energetyka huty. W ykonywał prace dla przemysłu chem icznego, m.in. dla zakładów w Chorzowie, O św ięcim iu, Tarnowie i Puławach. (Opracowano na podstawie Informator PTETiS nr 11 grudzień 2003 str. 57-63).

P ro fe s o r Z y g m u n t G o g o lew sk i (1896-1969)

Zygmunt G ogolew ski urodził się 1 maja 1896 roku w Warszawie. W 1915 roku został przyjęty na W ydział Elektromechaniczny Politechniki Petersburskiej im. Piotra W ielkiego, gdzie studiował do 1917 roku. Jesienią 1918 roku powrócił do Warszawy i wstąpił na nowo organizowaną Politechnikę Warszawską, którą ukończył w 1922 roku. Od 1923 do 1926 roku był kierownikiem elektryfikacji budującej się w ów czas fabryki lokomotyw w Chrzanowie.

W 1962 roku przeszedł do fabryki maszyn elektrycznych Polskich Zakładów Brown-Boveri w Ż ychlinie, gdzie pracował początkowo jako konstruktor, następnie jako sz e f biura technicznego i zastępca techniczny dyrektora fabryki. We wrześniu 1945 roku został dyrektorem technicznym Zjednoczenia Przemysłu Maszyn Elektrycznych z siedzibą w Katowicach. Od

stycznia 1949 roku do marca 1950 roku był dyrektorem Centralnego Biura Konstrukcyjnego M aszyn Elektrycznych w Katowicach.

W lutym 1946 roku został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Urządzeń Elektrycznych Prądów Silnych Politechniki Śląskiej. W roku 1948 został m ianowany przez ministra ośw iaty dziekanem W ydziału Elektrycznego, funkcję tę pełnił przez cztery lata do 1952 roku. W lutym 1950 roku został kierownikiem Katedry Budow y Maszyn Elektrycznych, zaś w kwietniu 1956 roku kierownikiem Katedry Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej.

W marcu 1957 roku został profesorem zwyczajnym . Pracował na Politechnice Śląskiej przez 20 lat od 1946 roku do 1966 roku. U koń czyw szy w 1966 roku 70 lat życia przeszedł na emeryturę.

Dorobek naukowy profesora Z. G ogolew skiego obejmuje 10 książek, 8 skryptów i około 50 artykułów naukowych. B ył m.in. członkiem CIGRE, Komitetu Elektrotechniki PAN, Komisji Głównej Elektrotechniki Komitetu Nauk i Techniki, w ieloletnim członkiem Senatu Politechniki Śląskiej i przewodniczącym Komitetu W spółpracy U czelni z Przemysłem. Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, M edalem X -lecia PRL, srebrną i złotą odznaką Zasłużonem u dla Rozwoju W ojewództwa K atow ickiego, zło tą odznaką SEP, honorową odznaką ZSP, honorow ą odznaką Stowarzyszenia W ychowanków W ydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej. U zyskał nagrodę państwową zesp ołow ą III stopnia oraz indywidualną nagrodę I stopnia M inisterstwa Szkolnictwa W yższego.

Zmarł 24 października 1969 roku.

P ro f, m g r in ż . K a ro l M o rs z ty n (1914-1993)

Karol Morsztyn urodził się 09.10.1914 roku w Wiedniu. Był dyrektorem Centralnego Biura Konstrukcji Maszyn Elektrycznych CBKM E i w ykładow cą, a później rektorem, W ieczorowej Szkoły Inżynierskiej z siedzibą w Śląskich Zakładach N aukowych w Katowicach. K ierow nictwo Katedry Maszyn Politechniki Śląskiej objął 1.09.1955 roku.

W czasie pracy na Politechnice Śląskiej do 29.02.1956 roku wydał w artościow ą książkę pt.:

Izolacja i technologia uzwojeń elektrycznych.

W roku 1956 przeszedł na stanowisko dyrektora G łów nego Instytutu Elektrotechniki w W arszawie, gdzie pracował do początku 1957 roku. Po opuszczeniu Polski, w latach 1970-1979 pracował w M onash University w Australii. Zmarł w 1993 r.

P ro f e s o r A n to n i M . P la m itz e r (1916-2001)

Antoni M. Plamitzer urodził się w 1916 roku w e Lw owie. B ył absolwentem Politechniki Lw ow skiej, którą ukończył w 1939 roku. W czasie wojny pracował w e Lw ow ie w Zakładach Elektrotechnicznych, w Polskiej Szkole R zem ieślniczej oraz udzielał się w tajnym nauczaniu.

W 1945 roku podjął pracę w Polskich Liniach Elektrycznych Dalekosiężnych w Krakowie, a następnie od 1 czerwca 1945 roku zatrudnił się na Politechnice Śląskiej, gdzie pracował kolejno na stanowisku starszego asystenta (1945 - 1946), adiunkta ( 1 9 4 6 - 1952), zastępcy profesora ( 1 9 5 2 - 1 9 6 1 ) i starszego w ykładow cy (1961 -1 9 6 6 ). Od 1948 roku prowadził wykłady z m aszyn elektrycznych. W roku 1966 zostaje przeniesiony do organizowanej

W yższej Szkoły Inżynierskiej w Opolu i powołany na stanowisko docenta. Był organizatorem i dziekanem założycielem W ydziału Elektrycznego WSI w Opolu. Funkcję dziekana pełnił do roku 1978. W roku 1984 uzyskał nominację Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na stanowisko profesora.

Pasją profesora A.M . Plamitzera była zaw sze działalność dydaktyczna i wydawnicza.

R ozpoczął ją jeszcze w latach okupacji, a potem od początku swej działalności na uczelni skupiał w okół siebie kadrę naukową. Inicjował wydawanie skryptów i podręczników, nadawał kierunek tym pracom, stworzył w łasn ą szkołę dydaktyczną. Początkiem tych działań była pierwsza praca zespołow a, skrypt Politechniki Śląskiej

Laboratorium maszyn elektrycznych

część I (1957 r.), a potem kolejne. Członkami zespołu autorskiego tych skryptów uczelnianych byli m.in. przyszli profesorowie: Tadeusz Glinka, Henryk Kowalowski, Jerzy Kubek, W ładysław Mizia, W ładysław Paszek, Arkadiusz Puchała, Aleksander Żywiec. A le najważniejszym Jego dziełem b ył podręcznik akademicki pt.

Maszyny elektryczne,

Książka ta nadal cieszy się zasłużoną poczytnością.

Był honorowym członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich oraz Oddziału Elektryków Stowarzyszenia W ychowanków Politechniki Śląskiej.

Zmarł 5 października 2001 roku.

(Opracowano na podstawie artykułu J. H ickiew icz

Sylwetka profesora A. M. Plamitzera

P ro f e s o r A rk a d iu s z P u c h a ła (1928-1974)

Urodził się 25 kwietnia 1928 roku w Piotrowicach Śląskich.

W 1949 został przyjęty na studia na W ydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej. W roku 1953 ukończył studia inżynierskie, a w 1955 roku studia magisterskie. Z inicjatywy profesora W ładysława Kołka, bezpośrednio po uzyskaniu dyplomu, rozpoczął pracę w Katedrze Maszyn Elektrycznych jako asystent, a od 1958 jako starszy asystent. Od początku pracy naukowej był związany z profesorem W ładysławem Kołkiem, który jako pierwszy zorientował się w jeg o talencie i był promotorem jego rozprawy doktorskiej pt.:

Szczególne własności obwodu magnetycznego i ich wpływ na postać równań silnika ze zwojem zwartym,

W marcu 1961 roku, za profesorem W ładysławem Kołkiem, przeniósł się do Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i rozpoczął pracę w Katedrze Maszyn i Pomiarów Elektrycznych. Stopień doktora habilitowanego uzyskał na W ydziale Elektrycznym AGH w 1965 roku na podstawie rozprawy

Formy liniowe i kwadratowe niesymetrycznych maszyn elektrycznych.

W AGH w Krakowie stworzył zespół badawczy. Pod jeg o kierunkiem jako promotora w ykonyw ali prace doktorskie obecni profesorzy tytułami: Marian N oga (1969 r.), Piotr Wach (1974 r.). W 1969 roku zorganizował Zakład Dynam iki i System ów Elektromechanicznych i był jeg o kierownikiem. Od roku 1967 prowadził wykłady także na Politechnice Częstochowskiej. W latach 1970-72 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Elektrotechniki

A G H . W ro k u 1972 u z y s k a ł ty tu ł p ro f e s o ra n a d z w y c z a jn e g o i s ta n o w is k o p ro f e s o ra A G H . W ty m te ż c z a s ie ro z p o c z ą ł p is a n ie s w e g o n a jw a ż n ie js z e g o d z ie ła Dynamika maszyn i układów elektromechanicznych, k tó re w y d a n e z o sta ło ju ż p o je g o śm ie rc i. Z m a rł w d n iu 23 k w ie tn ia

1974 ro k u w K a to w ic a c h w w ie k u 4 6 lat.

P ro fe s o r A . P u c h a ła ró w n o c z e ś n ie z p r a c ą n a U c z e ln i p ro w a d z ił w ie le p ra c d la p rz e m y słu , sto s u ją c s w o ją m e to d ę b a d a w c z ą . W s p ó łp ra c o w a ł z Z a k ła d a m i K o n s tru k c y jn o - M e c h a n iz a c y jn y m i P rz e m y s łu W ę g lo w e g o w K a to w ic a c h (o b e c n ie C e n tru m E M A G ) - b y ł c z ło n k ie m R a d y N a u k o w e j. W y k o n y w a ł ró w n ie ż a n a liz y a w a ry jn e d la g ó rn ic tw a . B y ł d o ra d c ą w H u c ie P o k ó j w N o w y m B y to m iu . D la w ie lu h u t w y k o n y w a ł p ra c e stu d ia ln e d o ty c z ą c e n o w y c h n a p ę d ó w i a n a liz y a w a ry jn e . W s p ó łp ra c o w a ł z O B R M a s z y n E le k try c z n y c h K o rn e l w K a to w ic a c h - b y ł c z ło n k ie m R a d y N a u k o w e j, d o r a d c ą w z a k re s ie n o w y c h se rii s iln ik ó w in d u k c y jn y c h , z a s to s o w a ń n o w y c h te c h n o lo g ii, re m o n tó w m a s z y n w y c ią g o w y c h , w y g ła s z a ł w y k ła d y . P ro w a d z ił te ż p ra c e w p rz e m y ś le c h e m ic z n y m , w sz c z e g ó ln o ś c i d o ty c z ą c e m a s z y n e le k try c z n y c h w w y k o n a n iu p rz e c iw w y b u c h o w y m , u s z k o d z e ń k la te k s iln ik ó w in d u k c y jn y c h . W s p ó łp ra c o w a ł r ó w n ie ż z e n e rg e ty k ą , z w ła s z c z a w o k rę g u p o łu d n io w y m .

D z ia ła ln o ś ć n a u k o w a p ro f. A rk a d iu s z a P u c h a ły k o n c e n tr o w a ła się n a n a s tę p u ją c y c h z a g a d n ie n ia c h :

• s tu d ia m e to d m a te m a ty c z n y c h i ich p rz y d a tn o ś ć w z a k re s ie te o rii tr a n s fo r m a to ró w i m a s z y n e le k try c z n y c h ,

• s y n te ty c z n a te o r ia d y n a m ic z n y c h m o d e li m a te m a ty c z n y c h m a s z y n e le k try c z n y c h d la sta n ó w n ie u s ta lo n y c h i n ie s y m e try c z n y c h ,

• te o r ia s y s te m ó w e le k tro m e c h a n ic z n y c h ,

• te o r ia d rg a ń e le k tro m e c h a n ic z n y c h .

P o d c z a s z a le d w ie 9 la t (o d 1965 d o 1974 r.) p ra c y n a sa m o d z ie ln y m s ta n o w is k u b y ł p ro m o to re m 7 p ra c d o k to rs k ic h , re c e n z e n te m w ie lu d o k to ra tó w i h a b ilita c ji. M a w sw y m d o ro b k u p o n a d 5 0 o ry g in a ln y c h p u b lik a c ji n a u k o w y c h k ra jo w y c h i z a g ra n ic z n y c h . B y ł ró w n ie ż a u to re m lu b w s p ó ła u to re m p o n a d 150 e k s p e rty z i o p ra c o w a ń n a u k o w y c h d la p rz e m y s łu , (o p r a c o w a n o n a p o d s ta w ie In fo rm a to r P T E T iS n r 9 m a j 2001 str. 6 9 -7 4 )

(1920-1972)

Je rz y K u b e k u ro d z ił się 2 3 .0 6 .1 9 2 0 ro k u w C z e rn ic y k o ło R y b n ik a . S tu d ia w y ż s z e u k o ń c z y ł w 1950 ro k u ja k o je d e n z p ie rw s z y c h a b s o lw e n tó w W y d z ia łu E le k try c z n e g o P o lite c h n ik i Ś lą s k ie j w G liw ic a c h . W ty m s a m y m ro k u ro z p o c z ą ł p ra c ę w K a te d rz e M a s z y n E le k try c z n y c h P o lite c h n ik i Ś lą s k ie j.

W ro k u 19 6 4 u z y s k a ł sto p ie ń d o k to ra n a u k te c h n ic z n y c h n a P o lite c h n ic e Ś lą s k ie j n a p o d s ta w ie ro z p ra w y p t.: Wpływ nieliniowości charakterystyki szczotek na warunki beziskrowej komutacji. P ro m o to re m p ra c y b y ł p ro f. d r inż. W . K o łe k . W ro k u 1968 z o s ta ł p o w o ła n y n a sta n o w isk o d o c e n ta e ta to w e g o w K a te d rz e M a s z y n E le k try c z n y c h P o lite c h n ik i Ś lą sk ie j.

Je g o z a in te re s o w a n ia n a u k o w e d o ty c z y ły g ło w n ie z a g a d n ie ń k o m u ta c ji m a s z y n e le k try c z n y c h p rą d u s ta łe g o i w tej d z ie d z in ie b y ł u z n a n y m a u to r y te te m w k ra ju . B ra ł u d z ia ł w p ra c a c h n a u k o w o -b a d a w c z y c h K a te d ry M a s z y n E le k try c z n y c h d la p o tr z e b p rz e m y s łu i e n e rg e ty k i z a w o d o w e j, m ię d z y in n y m i w p io n ie rs k ic h p ra c a c h z e s p o ło w y c h p rz y o p ra c o w a n iu z a g a d n ie ń s a m o s y n c h ro n iz a c ji Doc. dr inż. Jerzy Kubek

g e n e ra to ró w s y n c h ro n ic z n y c h , p ra c y a s y n c h ro n ic z n e j tu rb o g e n e ra to ró w o ra z re g u la c ji m aszyn e le k try c z n y c h . W ro k u 1955 z o s ta ł w y ró ż n io n y Z e s p o ło w ą N a g r o d ą P a ń s tw o w ą w dziedzinie p o s tę p u te c h n ic z n e g o z a p ra c ę p t.: Samoczynne załączanie rezerw w elektrowniach cieplnych.

Ł ą c z n a lic z b a p u b lik a c ji n a u k o w y c h , k tó ry c h b y ł a u to re m lu b w sp ó ła u to re m , się g a 30 pozycji.

W o s ta tn ic h la ta c h ż y c ia d o c . J. K u b e k b y ł p ro d z ie k a n e m W y d z ia łu E le k try c z n e g o P olitechniki Ś lą sk ie j o ra z z a s tę p c ą d y re k to ra In s ty tu tu M e tro lo g ii i M a s z y n E le k try c z n y c h . O znaczony b y ł Z ło ty m K rz y ż e m Z a s łu g i i Z ło t ą O d z n a k ą Z a s łu ż o n e m u w R o z w o ju W o jew ó d ztw a K a to w ic k ie g o . B y ł c e n io n y m d y d a k ty k ie m ja k o w y k ła d o w c a p rz e d m io tu m a s z y n y elektryczne i b u d o w a w y p o s a ż e ń m a s z y n e le k try c z n y c h o ra z w s p ó ła u to r sk ry p tó w u czeln ian y ch . P e łn ił ró w n ie ż d łu g o le tn ią fu n k c ję p re z e s a S to w a rz y s z e n ia W y c h o w a n k ó w W y d z ia łu E lektrycznego P o lite c h n ik i Ś lą sk ie j, k tó re g o b y ł w s p ó łz a ło ż y c ie le m .

Z m a rł n a g le w d n iu 3 0 .1 2 .1 9 7 2 ro k u .

Dr hab. inż. Władysław Mizia, profesor Politechniki Śląskiej (1939-2000)

W ła d y s ła w M iz ia u ro d z ił s ię 8 w rz e ś n ia 1939 ro k u w Jeleśn i.

O d 1957 ro k u s tu d io w a ł n a W y d z ia le E le k try c z n y m P olitechniki Ś lą s k ie j, u z y s k u ją c w 1962 ro k u d y p lo m m a g is tra inżyniera e le k try k a o s p e c ja ln o śc i maszyny elektryczne. Z d n ie m 1 listopada 1962 ro k u ro z p o c z ą ł p ra c ę z a w o d o w ą n a P o lite c h n ic e Ś ląskiej p rz e c h o d z ą c w s z y s tk ie sz c z e b le k a rie ry d y d a k ty c z n e j i naukow ej.

W ro k u 1962 z o s ta ł z a tru d n io n y n a e ta c ie a sy ste n ta , z aś w la ta c h 1963 - 1969 b y ł z a tru d n io n y n a s ta n o w isk u s ta rsz e g o asystenta.

W 1969 ro k u u z y sk a ł sto p ie ń d o k to ra n a u k technicznych z w y ró ż n ie n ie m , z a ś w 1980 ro k u sto p ie ń d o k to ra h abilitow anego.

O d 1 p a ź d z ie rn ik a 1969 ro k u b y ł z a tru d n io n y n a stanow isku a d iu n k ta , a z d n ie m 1 lis to p a d a 1974 ro k u z o sta ł pow ołany n a sta n o w isk o d o c e n ta k o n tra k to w e g o . W 1981 ro k u , na podstaw ie d e c y z ji C e n tra ln e j K o m isji K w a lifik a c y jn e j, z o sta ł p o w o ła n y n a sta n o w isk o d o c e n ta e ta to w e g o . O d 1991 ro k u , d e c y z ją JM R e k to ra P o lite c h n ik i Ś lą sk ie j, p ra c o w a ł n a stanow isku p ro f e s o ra n a d z w y c z a jn e g o w K a te d rz e M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h . O d 1990 roku b y ł p o n a d to z a tru d n io n y n a sta n o w isk u p ro fe s o ra w F ilii P o lite c h n ik i Ł ó d z k ie j w B ielsku-B iałej, p e łn ią c ta m ró w n o c z e śn ie fu n k c ję k ie ro w n ik a K a te d ry E le k tro te c h n ik i.

B y ł a u to re m i w s p ó ła u to re m 4 p o d rę c z n ik ó w a k a d e m ic k ic h o ra z lic z n y c h sk ry p tó w (w y d a w a n y c h w ie lo k ro tn ie ), sta n o w ią c y c h p o m o c d y d a k ty c z n ą d la stu d e n tó w z zakresu b a d a ń la b o ra to ry jn y c h m a s z y n e le k try c z n y c h . Z a in te re s o w a n ia n a u k o w o -b a d a w c z e p ro f. W ład y sław a M iz i o b e jm o w a ły p ro je k to w a n ie o ra z b a d a n ie m a s z y n e le k try c z n y c h (g łó w n ie m a s z y n s y n c h ro n ic z n y c h ) i tra n s fo rm a to ró w . P lo n e m Je g o d z ia ła ln o ś c i n a u k o w ej są: p ro m o to rstw o 3 p ra c d o k to rsk ic h , o p ra c o w a n ie re c e n z ji 1 ro z p ra w y h a b ilita c y jn e j i 11 ro z p ra w d o k to rsk ich , a rty k u ły i re fe ra ty n a u k o w e (o k . 4 0 ) p u b lik o w a n e w c z a s o p is m a c h k ra jo w y c h i z ag ran iczn y ch , a ta k ż e lic z n e (o k . 9 0 ) p ra c e n a u k o w o -b a d a w c z e i e k sp e rty z y , k tó ry c h b y ł autorem b ą d ź w sp ó ła u to re m . N a s z c z e g ó ln e p o d k re ś le n ie z a s łu g u je z a a n g a ż o w a n ie p ro f. W ład y sław a M iz i w d z ia ła ln o ś c i o rg a n iz a c y jn e j. W la ta c h 1 9 8 5 -8 7 b y ł c z ło n k ie m C e n tra ln e j K o m isji S zk o ln ictw a E le k try c z n e g o W y d a w n ic tw S E P , a o d 1984 ro k u c z ło n k ie m S ek cji M a sz y n E le k try c z n y c h i T ra n s fo rm a to ró w K o m ite tu E le k tro te c h n ik i P A N . W U c z e ln i p e łn ił fu n k cje: w latach 1 9 8 4 - 1987 b y ł p rz e w o d n ic z ą c y m S e n a c k ie j K o m is ji ds. D y d a k ty k i i W y ch o w an ia o ra z p rz e w o d n ic z ą c y m S e n a c k ie j K o m is ji B ib lio te c z n e j, w la ta c h 1 9 7 8 - 1979 b y ł p ro d z ie k a n e m

d s. n a u c z a n ia i w y c h o w a n ia W y d z ia łu E le k try c z n e g o , z a ś w la ta c h 1 9 8 0 - 1981 o ra z 1985 - 1 9 9 0 b y ł d z ie k a n e m W y d z ia łu E le k try c z n e g o . P o n a d to w la ta c h 1 9 8 4 - 1994 b y ł z a s tę p c ą d y re k to ra ds. n a u k i w In s ty tu c ie M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h , a o d 1994 ro k u był k ie r o w n ik ie m K a te d ry M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h .

D z ia ła ln o ś ć n a u k o w a , d y d a k ty c z n a i o rg a n iz a c y jn a p ro f. W ła d y s ła w a M iz i b y ła o g ó ln ie u z n a w a n a i d o c e n ia n a , o c z y m ś w ia d c z ą lic z n e n a g ro d y i o d z n a c z e n ia . B y ł o d z n a c z o n y m .in.:

Z ło ty m K rz y ż e m Z a s łu g i, M e d a le m K o m is ji E d u k a c ji N a ro d o w e j (1 9 9 0 r.), O d z n a k ą Z a s łu ż o n e m u d la P o lite c h n ik i Ś lą s k ie j, S r e b r n ą O d z n a k ą H o n o ro w ą S E P o ra z Z ło tą O d z n a k ą Z a s łu ż o n e m u d la E n e rg e ty k i. B y ł w y ró ż n io n y 4 -k ro tn ie N a g r o d ą M in is tra N a u k i i S z k o ln ic tw a W y ż s z e g o o ra z p o n a d 2 0 -k ro tn ie N a g r o d ą R e k to ra P o lite c h n ik i Ś lą sk ie j.

Z m a rł d n ia 2 7 s ie rp n ia 2 0 0 0 ro k u .

Dr hab. inż. Aleksander Żywiec, profesor Politechniki Śląskiej (1938-2004)

A le k s a n d e r Ż y w ie c u ro d z ił się 2 2 w rz e ś n ia 1938 ro k u w K ro ś c ie n k u W y ż n y m k o ło K ro sn a . P o u k o ń c z e n iu s tu d ió w na W y d z ia le E le k try c z n y m P o lite c h n ik i Ś lą sk ie j w 1961 ro k u p ra c o w a ł n ie p r z e rw a n ie n a P o lite c h n ic e Ś lą s k ie j w c h a ra k te rz e n a u c z y c ie la a k a d e m ic k ie g o , p rz e c h o d z ą c k o le jn e sz c z e b le k a rie ry d y d a k ty c z n e j i n a u k o w e j. W 1970 ro k u u z y s k a ł s to p ie ń n a u k o w y d o k to ra n a u k te c h n ic z n y c h , a w 1981 ro k u sto p ie ń n a u k o w y d o k to ra h a b ilito w a n e g o n a u k te c h n ic z n y c h w d z ie d z in ie m a s z y n e le k try c z n y c h . W 1982 ro k u z o s ta ł p o w o ła n y n a s ta n o w is k o d o c e n ta , z a ś w 1992 ro k u n a s t a n o w i s k o p r o f e s o r a n a d z w y c z a j n e g o , n a j p i e r w w In s ty tu c ie M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h , a n a s tę p n ie w K a te d rz e M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h W y d z ia łu E le k try c z n e g o P o lite c h n ik i Ś lą s k ie j. W c ią g u 4 3 -le tn ie j p ra c y z a w o d o w e j p e łn ił ró ż n e fu n k c je o rg a n iz a c y jn e n a W y d z ia le E le k try c z n y m P o lite c h n ik i Ś lą s k ie j, m ię d z y in n y m i b y ł k ie ro w n ik ie m O d d z ia łu Z a m ie js c o w e g o w R y b n ik u (la ta 1973 - 19 7 5 ), k ie ro w n ik ie m s tu d ió w z a o c z n y c h ( 1 9 7 5 -

1 9 8 1 ), p r o d z ie k a n e m d s. s tu d ió w d la p ra c u ją c y c h W y d z ia łu E le k try c z n e g o (1981 - 1987).

P o n a d to w In s ty tu c ie M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h p e łn ił fu n k c ję k ie r o w n ik a z e sp o łu n a u k o w o -d y d a k ty c z n e g o (19 8 1 - 19 8 5 ) o ra z z a s tę p c y d y re k to ra In s ty tu tu ds. n a u c z a n ia i w y c h o w a n ia (1 9 8 5 - 1994). O d 2 0 0 0 ro k u b y ł k ie ro w n ik ie m K a te d ry M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h .

B y ł a u to re m i w s p ó ła u to re m 4 p o d rę c z n ik ó w a k a d e m ic k ic h o ra z 13 s k ry p tó w , p ro m o to re m p o n a d 100 p ra c d y p lo m o w y c h stu d e n tó w s tu d ió w m a g is te rs k ic h i in ż y n ie rs k ic h W y d z ia łu E le k try c z n e g o . Z n a c z n a lic z b a p ra c d y p lo m o w y c h o b e jm o w a ła p ro b le m a ty k ę z z a k re s u re g u la c ji i ste ro w a n ia m a s z y n e le k try c z n y c h , a w y n ik a m i ty c h p ra c b y ły u n ik a ln e s ta n o w is k a b a d a w c z e w la b o r a to r ia c h d y d a k ty c z n y c h i b a d a w c z y c h . J e g o z a in te re s o w a n ia n a u k o w o -b a d a w c z e o b e jm o w a ły z a g a d n ie n ia z w ią z a n e z o p ra c o w a n ie m m o d e li m a te m a ty c z n y c h m a s z y n e le k try c z n y c h p rą d u p rz e m ie n n e g o , a n a li z ą i b a d a n ia m i o ra z p ro je k to w a n ie m e n e rg o e le k tro n ic z n y c h u k ła d ó w z a s ila n ia m a s z y n e le k try c z n y c h , a ta k ż e d o ty c z ą c e a lg o ry tm ó w s te ro w a n ia m a s z y n e le k try c z n y c h . Z tej d z ie d z in y b y ł a u to re m b ą d ź w s p ó ła u to re m p o n a d 100 p u b lik a c ji n a u k o w y c h , 2 p a te n tó w o ra z p o n a d 110 n ie p u b lik o w a n y c h p ra c n a u k o w o -b a d a w c z y c h d la p rz e m y s łu . N a s z c z e g ó ln ą u w a g ę z a s łu g u ją w ie lo le tn ie p ra c e d la p o trz e b e n e rg e ty k i z z a k re s u d y n a m ik i m a s z y n sy n c h ro n ic z n y c h p ra c u ją c y c h s a m o tn ie i ró w n o le g le z s ie c ią sz ty w n ą , a ta k ż e z z a k re s u d o b o ru p a ra m e tró w s ta b iliz a to ró w s y s te m o w y c h

g e n e ra to ró w p ra c u ją c y c h w sy s te m ie e le k tro e n e rg e ty c z n y m . B y l r z e c z o z n a w c ą SEP, c z ło n k ie m P T E T iS o ra z c z ło n k ie m S ek cji M a s z y n E le k try c z n y c h i T ra n s fo rm a to ró w K om itetu E le k tro te c h n ik i P A N . Z a d z ia ła ln o ś ć d y d a k ty c z n ą i n a u k o w ą o trz y m a ł sz e re g nagród i w y ró ż n ie ń , w ty m m ię d z y in n y m i: „ Z ło tą K re d ę ” , n a g ro d y in d y w id u a ln e i z e s p o ło w e M inistra N a u k i i S z k o ln ic tw a W y ż s z e g o , n a g ro d y R e k to ra w d z ie d z in ie d y d a k ty c z n o -w y c h o w a w c z e j i n a u k o w o -b a d a w c z e j. B y ł o d z n a c z o n y Z ło ty m K rz y ż e m Z a s łu g i, M e d a le m Edukacji N a ro d o w e j, S re b r n ą O d z n a k ą S E P , O d z n a k ą Z a s łu ż o n e m u d la P o lite c h n ik i Ś lą sk ie j o raz Z ło tą O d z n a k ą Z a s łu ż o n e m u d la E n e rg e ty k i.

Z m a rł 28 k w ie tn ia 2 0 0 4 ro k u .

Prof. zw. dr hab. inż. W ładysław Paszek

, W ła d y s ła w P aszek u ro d z ił s ię 2 7 c z e rw c a 1925 roku w A( I I P l p W , B ie lsk u -B ia łe j. W ro k u 1946 u k o ń c z y ł w stę p n y rok studiów na P o lite c h n ic e Ś lą sk ie j w G liw ic a c h o ra z p o d ją ł studia na W y d z ia le E le k try c z n y m tej u c z e ln i. S tu d io w a ł d w ie specjalności:

m a s z y n y e le k try c z n e i e le k tro n ik ę , u z y sk u ją c w ro k u 1951 tytuł m g r. in ż. e le k try k a . J e s z c z e ja k o stu d e n t ro z p o c z ą ł w 1949 roku p ra c ę w c h a ra k te rz e a s y s te n ta w K a te d rz e M a sz y n E lektrycznych P o lite c h n ik i Ś lą s k ie j. S to p ie ń d o k to ra n a u k technicznych o trz y m a ł w 1958 ro k u n a p o d sta w ie p ra c y doktorskiej pt.:

Niektóre zagadnienia projektowania i szczególne fo rm y budowy amplidyn. W a ż n y m e ta p e m w d a lsz y m ro z w o ju naukow ym stał się p o b y t n a s ta ż u n a u k o w o -b a d a w c z y m n a Politechnice F e d e ra ln e j w Z u ric h u w la ta c h 1 9 5 8 - 1959. Z aow ocow ał on r o z p r a w ą h a b ilita c y jn ą z a ty tu ło w a n ą : Stabilizacja napięcia samowzbudnych generatorów synchronicznych. W roku 1972 u z y sk a ł ty tu ł n a u k o w y p ro fe s o ra n a d z w y c z a jn e g o , a następnie w 1987 ro k u p ro fe s o ra z w y c z a jn e g o . W 1966 ro k u o b ją ł k ie ro w n ic tw o K a te d ry M aszyn E le k try c z n y c h , k tó r a z a je g o s p r a w ą w 1979 ro k u p rz e ro d z iła się w d u ż y In s ty tu t M aszyn i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h , k tó ry m k ie ro w a ł d o 1994 ro k u . D z ię k i je g o sta ra n io m i pom ocy Z je d n o c z e n ia P rz e m y s łu M a s z y n i A p a ra tó w E le k try c z n y c h , z k tó ry m P ro fe s o r w sp ó łp raco w ał o d p o c z ą tk u sw o je j p ra c y n a P o lite c h n ic e Ś lą s k ie j, z b u d o w a n o w y d z ie lo n y b u d y n e k Instytutu z d u ż y m p a w ilo n e m la b o ra to ry jn y m .

O s ią g n ię c ia n a u k o w e P ro fe so ra d o ty c z ą g łó w n ie n o w y c h k o n stru k c ji i sp o s o b ó w regulacji m a s z y n e le k try c z n y c h , u k ła d ó w e le k tro m a s z y n o w y c h i n ie z b ę d n e g o w y p o s a ż e n ia reg u lacy j­

n eg o . W z a k re s ie m a s z y n sy n c h ro n ic z n y c h w y ró ż n ić n a le ż y o p ra c o w a n ie n o w o czesn y ch re g u la to ró w w z b u d z e n ia tu rb o g e n e ra to ró w , b a d a n ie a n o rm a ln y c h p rz y p a d k ó w p ra c y g e n e ra ­ to ró w i sa m o s y n c h ro n iz a c ji g e n e ra to ró w sy n c h ro n ic z n y c h . P ro fe s o r b ra ł u d z ia ł w o p raco w an iu n o w o c z e s n y c h z e s p o łó w z a s ila ją c y c h e le k tro filtry s to so w a n e w e n e rg e ty c e d o o d p y lan ia e le k tro s ta ty c z n e g o g a z ó w sp a lin o w y c h . W d ro ż e n ie d o p ro d u k c ji se ry jn e j ty c h u rząd zeń , o p a ra m e tra c h o d p o w ia d a ją c y c h n a jw y ż s z y m s ta n d a rd o m św ia to w y m , z a o w o c o w a ło w 1972 ro k u Z e s p o ło w ą N a g r o d ą P a ń stw o w ą . W ra m a c h w s p ó łp ra c y z p rz e m y s łe m m aszy n e le k ­ try c z n y c h z o s ta ły o p ra c o w a n e , p o d k ie ru n k ie m p ro f. W . P a sz k a , n o w o c z e sn e k o n stru k cje i s y s ­ te m y re g u la c ji u k ła d ó w e le k tro m a s z y n o w y c h , w z m a c n ia c z y e le k tro m a sz y n o w y c h i w z m a c n ia ­ c z y tra n s d u k to ro w y c h , p ro d u k o w a n y c h se ry jn ie p rz e z p rz e m y s ł k ra jo w y . P ro w ad zo n e b y ły ró w n ie ż p ra c e w z a k re s ie o p ty m a liz a c ji n o w o c z e s n y c h k o n s tru k c ji m a s z y n p rą d u stałeg o

i m a s z y n in d u k c y jn y c h , p rz y s to s o w a n y c h d o ich z a s ila n ia z u k ła d ó w p rz e k s z ta łtn ik o w y c h . N a p o tr z e b y p rz e m y s łu h u tn ic z e g o z o s ta ły o p ra c o w a n e n o w e ty ry s to ro w e u k ła d y z a sila n ia i re g u la c ji c y k lo k o n w e rto ró w w n a p ę d z ie s a m o to k ó w h u tn ic z y c h , p ro d u k o w a n y c h sery jn ie i w d ro ż o n y c h n a d u ż ą sk a lę w p rz e m y ś le .

W y n ik i d z ia ła ln o ś c i n a u k o w e j P ro f e s o ra s ta ły się , m ię d z y in n y m i, p rz e d m io te m u z n a n y c h p u b lik a c ji k s ią ż k o w y c h . S ą to:

• Uszkodzenia maszyn elektrycznych. W N T , W a rs z a w a 1967.

• Zastosowanie wzmacniaczy magnetycznych do układów regulacji napięcia. P A N , W a rs z a w a 1967.

• Wzmacniacze elektromaszynowe i transduktorowe w przemyśle ciężkim. W y d . Ś ląsk, K a to w ic e 1972.

• Stany nieustalone maszyn elektrycznych prądu przemiennego. W N T , W a rs z a w a 1986,

• Dynamika maszyn elektrycznych. W y d . H e lio n , G liw ic e 1998.

D o ro b e k p iś m ie n n ic z y P ro fe s o ra s k ła d a s ię z p o n a d 2 0 0 p u b lik a c ji n a u k o w y c h w p o sta c i a rty k u łó w w y d a n y c h w z n a n y c h c z a s o p is m a c h i m a te ria ła c h lic z n y c h k o n fe re n c ji k ra jo w y c h . D z ia ła ln o ś ć w y n a la z c z a o b e jm u je 14 p a te n tó w w sp ó ła u to rs k ic h . O w o c e m o sią g n ię ć w s z k o le n iu k a d ry j e s t im p o n u ją c a lic z b a 4 0 w y p ro m o w a n y c h d o k to ró w n a u k te c h n ic z n y c h , z k tó r y c h w ie lu u z y s k a ło ty tu ły n a u k o w e lu b p e łn i o d p o w ie d z ia ln e fu n k c je w in s ty tu c ja c h n a u k o w o -b a d a w c z y c h i w p rz e m y ś le .

D z ia ła ln o ś ć d y d a k ty c z n a p ro f. W . P a s z k a o b e jm o w a ła w y k ła d y z te orii maszyn elek­

trycznych d la w sz y stk ic h sp e c ja ln o śc i n a W y d z ia le E le k try c z n y m P o lite c h n ik i Ś lą sk ie j oraz w y k ła d y s p e c ja lis ty c z n e w ra m a c h b u d o w y m a s z y n e le k try c z n y c h , ta k ie ja k : Wybrane zagad­

nienia z te orii maszyn elektrycznych, Wzmacniacze i układy transduktorowe o ra z w ra m a c h sp e c ja ln o ś c i a u to m a ty k a : Układy regulacji maszyn elektrycznych i Wzmacniacze elektro­

maszynowe. P ro fe so r w y k ła d a ł n a stu d ia c h p o d y p lo m o w y c h i d o k to ra n c k ic h n a P o lite c h n ic e W a rs z a w s k ie j i Ś lą sk ie j p rz e d m io ty : Stany nieustalone w maszynach elektrycznych i Regulacja wzbudzenia generatorów synchronicznych. P ro w a d z ił ta k ż e z a ję c ia w W y ż sz e j S zk o le In ż y n ie rs k ie j w K a to w ic a c h w z a k re s ie p o d s ta w e le k tro te c h n ik i i m a s z y n e le k try c z n y c h . O p ra c o w a ł s k ry p t d o ty c z ą c y w z m a c n ia c z y e le k tro m a s z y n o w y c h i tr a n s d u k to ro w y c h (1 9 6 0 r.) o ra z d w a s k ry p ty n a te m a t sta n ó w n ie u s ta lo n y c h w m a s z y n a c h a s y n c h ro n ic z n y c h (1981 r.) i sy n c h ro n ic z n y c h (19 8 1 r.).

W ie lo s tro n n a d z ia ła ln o ś ć P ro fe s o ra z o s ta ła n a g ro d z o n a K rz y ż e m K a w a le rs k im O rd e ru O d ro d z e n ia P o ls k i, M e d a le m K o m is ji E d u k a c ji N a ro d o w e j, Z ło t ą O d z n a k ą Z a s łu ż o n e m u w R o z w o ju W o je w ó d z tw a K a to w ic k ie g o , Z ło t ą O d z n a k ą Z a s łu ż o n e m u d la E n e rg e ty k i raz Z ło t ą O d z n a k ą S E P .

4. Działalność dydaktyczna

K a te d ra p ro w a d z i z a ję c ia d y d a k ty c z n e n a k ie ru n k u E le k tro te c h n ik a n a stu d ia c h m a ­ g is te rs k ic h d z ie n n y c h je d n o lity c h i d w u s to p n io w y c h , in ż y n ie rs k ic h d z ie n n y c h o ra z w C e n tru m K s z ta łc e n ia In ż y n ie ró w w R y b n ik u n a s tu d ia c h in ż y n ie rs k ic h d z ie n n y c h i w ie c z o ro w y c h . P o n a d to re a liz o w a n e s ą z a ję c ia n a stu d ia c h u z u p e łn ia ją c y c h m a g is te rs k ic h d z ie n n y c h d la k ie ru n k u E le k tro n ik a i T e le k o m u n ik a c ja .

N a stu d ia c h m a g is te rs k ic h d z ie n n y c h n a k ie ru n k u E le k tro te c h n ik a K a te d ra p ro w a d z i s p e c ja ln o ś ć M a s z y n y i U rz ą d z e n ia E le k try c z n e . W ra m a c h tej s p e c ja ln o śc i stu d e n c i m a ją do w y b o ru n a s tę p u ją c e k ie r u n k i d y p lo m o w a n ia :

• te c h n ik i k o m p u te ro w e w s y s te m a c h ste ro w a n ia m a s z y n i u rz ą d z e ń e le k try c z n y c h ,

• te c h n ik i k o m p u te ro w e w m o n ito rin g u i d ia g n o s ty c e m a s z y n i u rz ą d z e ń elektrycznych,

• te c h n ik i k o m p u te ro w e w p ro je k to w a n iu i o p ty m a liz a c ji m a s z y n i u rz ą d z e ń elektrycznych,

• te c h n ik i k o m p u te ro w e w ste ro w a n iu i id e n ty fik a c ji m a s z y n e le k try c z n y c h i aktuatorów w u k ła d a c h m e c h a tro n ic z n y c h .

K a te d ra M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h p o s ia d a n a s w o im w y p o s a ż e n iu następujące la b o ra to ria :

• L a b o ra to riu m P o m ia ró w , D ia g n o sty k i i M o n ito rin g u M a s z y n E le k try c z n y c h ,

• L a b o ra to riu m E n e rg o e le k tro n ic z n y c h U k ła d ó w Z a s ila n ia i S te ro w a n ia M a sz y n i U rządzeń E le k try c z n y c h ,

• L a b o ra to riu m M o d e lo w a n ia i S y m u la c ji M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h ,

• P ra c o w n ia Z a s to s o w a ń M e to d y E le m e n tó w S k o ń c z o n y c h w M a s z y n a c h i U rządzeniach E le k try c z n y c h ,

• P ra c o w n ia Z a s to s o w a ń P ro c e s o ró w S y g n a ło w y c h w U k ła d a c h S te ro w a n ia M aszy n E le k try c z n y c h .

5. Skrypty i podręczniki

N a d o ro b e k d y d a k ty c z n y K a te d ry s k ła d a ją się m . in. sk ry p ty u c z e ln ia n e . D otychczas w y d a n o n a s tę p u ją c e sk ry p ty :

• Laboratorium maszyn elektrycznych. P raca z b io ro w a p o d re d a k c ją A . P lam itzera.

• C z ę ść I. W y d . P ol. Ś l. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1957.

(n a s tę p n ie ja k o sk ry p t, d w a w y d a n ia )

- S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Ś l., S k ry p t n r 108. W y d . P ol. Śl. G liw ic e 1965.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Ś l., S k ry p t n r 181. W yd. Pol. Ś l. G liw ic e 1967.

• C z ę ść II. W y d . P o l. Śl. G liw ic e 1958.

• P a s z e k W .: Wzmacniacze elektromaszynowe i transduktorowe. S k ry p ty U czelniane P ol. Śl.

n r 73. G liw ic e 1963.

• Laboratorium maszyn elektrycznych. P ra c a z b io ro w a p o d re d a k c ją M . Plucińskiego.

C z ę ść III. (d w a w y d a n ia )

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 63. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1962.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 178. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1967.

• Różycki A.: Zadania z maszyn elektrycznych. S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 172. W yd. P ol.

Ś l., G liw ic e 1967.

• Laboratorium maszyn elektrycznych. P ra c a z b io ro w a p o d re d a k c ją B. Ś liw y . C zęść I. (d w a w y d a n ia )

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P o l. Śl. n r 33 5 . W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1971.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 4 4 6 . W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1973.

• Laboratorium maszyn elektrycznych. P raca z b io ro w a p o d re d a k c ją W . M izi.

• C z ę ść I. Transformatory, elektromagnesy, wzmacniacze magnetyczne, (cztery w ydania) - S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Ś l. n r 6 8 9 . W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1977.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Ś l. n r 86 4 . W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1979.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Ś l. n r 1237. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1986.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Ś l. n r 1652. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1992.

• C z ę ś ć III. Maszyny synchroniczne, (c z te ry w y d a n ia )

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Ś l. n r 9 3 2 . W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1980.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1082. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1982.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1331. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1986.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1694. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1992.

• C z ę ś ć V . Maszyny komutatorowe prądu przemiennego i układy kaskadowe, (d w a w y d a ­ n ia )

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1319. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1987.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P o l. Śl. n r 1695. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1991.

• Laboratorium maszyn elektrycznych. P ra c a z b io ro w a p o d re d a k c ją A . Ż y w c a .

• C z ę ś ć II. Maszyny indukcyjne, (trz y w y d a n ia )

- S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Śl. n r 7 0 9 . W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1977.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Ś l. n r 1019. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1981.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P o l. Ś l. n r 1236. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1985.

• Laboratorium maszyn elektrycznych. P ra c a z b io ro w a p o d re d a k c ją T. G lin k i

• C z ę ś ć IV . Maszyny komutatorowe prądu stałego i tachoprądnice. (c z te ry w y d a n ia ) - S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Ś l. n r 3 2 3 . W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1978.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1081. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1982.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P o l. Śl. n r 1310. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1987.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1696. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1992.

• P a s z e k W .: Stany nieustalone w maszynach elektrycznych.

- C z ę ść I. S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Ś l. n r 9 9 2 . W y d . P o l. Ś l., G liw ic e 1981.

- C z ę ść II. S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Śl. n r 1013. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1981.

• Laboratorium serwomechanizmów. P ra c a z b io ro w a p o d re d a k c ją T. G lin k i. S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Ś l. n r 1120. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1983.

• R ó ż y c k i A .: Laboratorium badań cieplno-wentylacyjnych maszyn elektrycznych i transfor­

matorów. S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Śl. n r 1222. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1986.

• Laboratorium maszyn elektrycznych. P ra c a z b io ro w a p o d re d a k c ją W . M izi. C z ę ść V.

Maszyny komutatorowe prądu przemiennego i układy kaskadowe. S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol.

Ś l. n r 1319. W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1987.

• D ra k B ., J a n ik T .: Laboratorium badań specjalnych maszyn elektrycznych. S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1335. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1987.

• D ra k B ., J a n ik T .: Podstawy konstrukcji elektromechanicznych, (c z te ry w y d a n ia ) - S k ry p ty U c z e ln ia n e P ol. Śl. n r 1761. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1993.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e Pol. Śl. n r 1886. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1994.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P o l. Ś l. n r 1932. W y d . Pol. Ś l., G liw ic e 1995.

- S k ry p ty U c z e ln ia n e P o l. Ś l. n r 2 1 0 1 . W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1998.

• Maszyny synchroniczne. Badania i pomiary. P ra c a z b io ro w a p o d re d a k c ją W . M iz i. S k ry p ty U c z e ln ia n e P o l. Ś l. n r 2 1 7 0 . W y d . P ol. Ś l., G liw ic e 1999.

6. Działalność naukowo-badawcza

P rz e d m io te m d z ia ła ln o ś c i n a u k o w o -b a d a w c z e j K a te d ry M a s z y n i U rz ą d z e ń E le k try c z ­ n y c h s ą z a g a d n ie n ia z w ią z a n e z e k s p lo a ta c ją , s te ro w a n ie m , d ia g n o s ty k ą i p ro je k to w a n ie m m a s z y n e le k try c z n y c h o ra z ich u k ła d ó w z a s ila n ia i ste ro w a n ia . W b a d a n ia c h u w z g lę d n ia się

ró ż n e ro d z a je m a s z y n e le k try c z n y c h o ra z s y s te m y e le k tro e n e rg e ty c z n e i e lek tro m ech an iczn e, w k tó ry c h m a s z y n y te w y stę p u ją .

A k tu a ln ie d z ia ła ln o ś ć n a u k o w o -b a d a w c z a K a te d ry s k o n c e n tro w a n a je s t n a n astępujących k ie ru n k a c h b a d a ń :

• z a s to s o w a n ia m e to d y e le m e n tó w sk o ń c z o n y c h w m o d e lo w a n iu , a n a liz ie i pro jek to w an iu m a s z y n , u rz ą d z e ń e le k try c z n y c h o ra z tra n sfo rm a to ró w ,

• id e n ty fik a c ja m o d e li m a te m a ty c z n y c h m a s z y n e le k try c z n y c h p rą d u p rzem ien n eg o o ra z e s ty m a c ja ic h p a ra m e tró w e le k tro m a g n e ty c z n y c h ,

• o b s e rw a to ry i e sty m a to ry e le k tro m a g n e ty c z n y c h i e le k tro m e c h a n ic z n y c h zm iennych sta n u , s y n te z a a lg o ry tm ó w ste ro w a n ia m a s z y n e le k try c z n y c h , p ro c e s o ry sygnałow e w u k ła d a c h s te ro w a n ia ,

• m o d e le sy m u la c y jn e o ra z a n a liz y s ta n ó w d y n a m ic z n y c h m a s z y n elektrycznych w w ie lo m a s z y n o w y c h sy s te m a c h e le k tro e n e rg e ty c z n y c h ,

• z a s to s o w a n ie sie c i n e u ro n o w y c h , lo g ik i ro z m y te j i a lg o ry tm ó w g e n e ty c z n y c h w m a ­ sz y n a c h i u rz ą d z e n ia c h e le k try c z n y c h ,

• o b lic z e n ia c ie p ln e i w y trz y m a ło ś c io w e m a s z y n i u rz ą d z e ń e le k try c z n y c h ,

• p o m ia ry , d ia g n o s ty k a , m o d e rn iz a c je m a s z y n i u rz ą d z e ń e le k try c z n y c h .

P race b a d a w c z e K a te d ry re a liz o w a n e s ą w ra m a c h g ra n tó w K B N o ra z b a d a ń statutow ych i w ła sn y c h . P o n a d to p ra c o w n ic y n a u k o w o -d y d a k ty c z n i K a te d ry b io r ą u d z ia ł w projektach n a u ­ k o w o -b a d a w c z y c h w y k o n y w a n y c h p rz y w s p ó łp ra c y k ra jo w y c h i z a g ra n ic z n y c h firm przem ys­

ło w y c h i o śro d k ó w n a u k o w y c h . W o sta tn im o k re s ie w s p ó łp ra c a ta d o ty c z y ła zagadnień:

• o b lic z e n ia e le k tro m a g n e ty c z n e m a s z y n y n a d p rz e w o d n ik o w e j w ra m a c h p ro je k tu unijnego U L C O M A P (U ltra C o m p a c t M a rin ę P ro p u lsio n ),

• o b lic z e n ia p ó l e le k tro m a g n e ty c z n y c h tró jw y m ia ro w y c h 3D a lte rn a to ra d la p ojazdu sa m o c h o d o w e g o - re a liz a c ja p ro je k tu z T U - B m o o ra z M A G N E T O N , C z e c h y ,

• o p ra c o w a n ie o p ro g ra m o w a n ia d la P o ls k ic h S ieci E le k tro e n e rg e ty c z n y c h d otyczącego d o b o ru sta b iliz a to ró w s y s te m o w y c h d la k ra jo w e g o s y s te m u e le k tro e n e rg e ty c z n e g o ,

• o p ra c o w a n ie p ro g ra m u d o id e n ty fik a c ji p a ra m e tró w z e s p o łu w y tw ó rc z e g o d la E PR I - S O L U T IO N (U S A ),

• o b lic z e n ia c ie p ln e i e le k tro m a g n e ty c z n e z w ią z a n e z m o d e r n iz a c ją tu rb o g en erato ró w d la E N E R G O S E R W 1 S L u b lin ie c ,

• o b lic z e n ia w y trz y m a ło ś c io w e iz o la to ró w p rz e p u s to w y c h d o w y p ro w a d z e n ia m o c y tu rb o g e n e ra to ró w o ra z u d z ia ł w o p ra c o w a n iu k o n stru k c ji i te c h n o lo g ii ich w y k o n an ia z re a liz o w a n e d la E N E R G O S E R W 1 S L u b lin ie c i W E S T IN G E łO U S E U S A ,

• o b lic z e n ia w y trz y m a ło ś c io w e z e sp o łó w tu rb o g e n e ra to ró w (w e n ty la to ró w , k o łpaków , w a łó w w irn ik ó w , u z w o je ń sto ja n ó w ) d la E N E R G O S E R W 1 S L u b lin ie c o ra z Z esp o łu E le k tro w n i W o d n y c h ,

• o p ra c o w a n ie p rz e tw o rn ik ó w d o p o m ia ru m o m e n tu o b ro to w e g o d la z a k ła d u IN D U K T A B ie lsk o -B ia ła , B O B R M E K a to w ic e .

Z a w s p ó łp ra c ę n a u k o w o -te c h n ic z n ą K a te d ra M a sz y n i U rz ą d z e ń E le k try c z n y c h o trzy m ała w ro k u 2 0 0 0 w y ró ż n ie n ie firm y E N E R G O S E R W 1 S - W E S T IN G H O U S E w L u b liń cu .

W y n ik i b a d a ń o p u b lik o w a n o w c z a s o p is m a c h i m a te ria ła c h k o n fe re n c ji k rajo w y ch i z a g ra n ic z n y c h . N a jw a ż n ie js z e z p u b lik a c ji w y d a n y c h w o s ta tn ic h p ię c iu latach zestaw io n o p o n iż e j:

• B o b o ń A .: Wyznaczenie i badania transm itancji widmowych hydrogeneratora metodą elementów skończonych. Z e sz y ty N a u k o w e P o l. SI. s. E le k try k a z. 168. W y d . P ol. Śl., G liw ic e 1999, s. 9 7 -1 1 2 .

• K u d ła J.: M odel matematyczny generatora synchronicznego uwzględniający zjawisko nasycenia dla p o la głównego i p o la rozproszenia stojana. X X X V M ię d z y n a ro d o w e S y m p o z ju m M a s z y n E le k try c z n y c h Maszyny Elektryczne w Energetyce, K a z im ie rz D olny, 1 4 -1 6 c z e rw c a 1999. Z e s z y ty N a u k o w e P ol. W a rs z a w sk ie j s. E le k try k a z. 111, W a rs z a w a 1999, s. 8 1 -9 0 .

• M ik s ie w ic z R .: Wpływ nasycenia obwodu magnetycznego silnika synchronicznego

z magnesami trw ałym i na indukcyjności oddziaływania twornika. Z e sz y ty N a u k o w e P ol.

Śl. S. E le k try k a z. 168. W y d . P ol. SI., G liw ic e 1999, s.1 2 5 -1 3 6 .

• K ro k R ., M ik s ie w ic z R .: M on itoring o f Temperature Fields in Rotors D u rin g Turbo­

generator Operation. IC E M '2 0 0 0 , 2 8 -3 0 A u g . 2 0 0 0 , H e lsin k i, F in la n d , p. 8 8 8 -8 9 2 .

• K ro k R ., M ik s ie w ic z R ., M iz ia W .: M odelling o f Temperature Fields in Turbogenerator Rotors at Asymmetrical Load. IC E M '2 0 0 0 , H e lsin k i, F in la n d 2 8 -3 0 A u g . 2 0 0 0 , p. 1005-

1009.

• J a n ik T ., K u d ła J., T o k a rz M .: Sposoby pośredniego wyznaczenia momentu elektro­

magnetycznego silnika indukcyjnego zasilanego z układu łagodnego rozruchu i zatrzy­

mania A ltis ta rt 46. Z e s z y ty N a u k o w e P ol. Śl. s. E le k try k a z. 171, G liw ic e 2 0 0 0 , s. 1 4 3 -1 5 8 .

• K a p in o s J.: Badania synchronicznej wzbudnicy bezszczotkowej w awaryjnych stanach pracy. Z e sz y ty N a u k o w e Pol. Śl. s. E le k try k a z. 171, W yd. P o l. Ś l., G liw ic e 2 0 0 0 , s. 24 1 -

2 5 3 .

• B o b o ń A ., K u d ła J., Ż y w ie c A .: Parametry nieliniowych modeli matematycznych ge­

neratorów synchronicznych stosowanych w badaniach stanów nieustalonych systemów elektroenergetycznych. X M ię d z y n a ro d o w a K o n fe re n c ja N a u k o w a Aktualne Problemy w Elektroenergetyce, T o m I, G d a ń sk -Ju ra ta 6 -8 .0 6 .2 0 0 1 , s . 175-182.

• D ra k B .: Analiza naprężeń w zębach beczek w irników turbogeneratorów. Z e sz y ty N a u k o w e K a te d ry M e c h a n ik i T e o re ty c z n e j n r 15, G liw ic e 2 0 0 1 , s. 9 1 -9 6 .

• K a p in o s J.: M odel matematyczny układu wzbudzenia generatora synchronicznego ze wzbudnicą bezszczotkową. Z e s z y ty N a u k o w e P o l. Śl. s. E le k try k a z. 176. W y d . P o l. Ś l., G liw ic e 2 0 0 1 , s. 3 1 5 -3 2 2 .

• D ra k B .: Zagadnienia projektow ania kształtu i usztywnień czół uzwojeń stojanów silników indukcyjnych dużej mocy. Z e s z y ty P ro b le m o w e „ M a sz y n y E le k try c z n e ” n r 6 4 , K o rn el, K a to w ic e 2 0 0 2 , s. 9 9 -1 0 4

• K ro k R ., M ik s ie w ic z R.: The program aided m onitoring o f temperature in turbogenerator ro to r with direct diagonal system o f ventilation. IC E M '2 0 0 2 , 25,-28 A u g u st 2 0 0 2 , B ru g g e , B e lg iu m

• K u d ła J.: Simulation investigation o f induction m otor start-up when using fie ld -c irc u it model. X In te rn a tio n a l S y m p o siu m o n E le c tric M a c h in e ry , IS E M '2 0 0 2 , 11-12 Sep. 2 0 0 2 , P ra g u e , p. 9 6 -1 0 4 .

• M ik s ie w ic z R .: Wyznaczanie param etrów eksploatacyjnych silników synchronicznych reluktancyjnych na podstawie obliczeń polowo-obwodowych. In te rn a tio n a l X III S y m p o s iu m o n Micromachines and Servodrives M IS '0 2 . K ra sic z y n , 15-19 w rz e sie ń 2 0 0 2 , s. 8 3 -9 0 .

• B o b o n A ., K u d ła J.: Estimation o f synchronous generator parameters using load rejection test data. X I In te rn a tio n a l S y m p o siu m on E le c tric M a c h in e ry , IS E M '2 0 0 3 , P ra g u e 10-11 S ep 2 0 0 3 , p. 6 5 -7 4 .

• K u d ła J.: Wykorzystanie modelu polowo-obwodowego do wyznaczania charakterystyk

statycznych maszyny indukcyjnej. 3 9 th In te rn a tio n a l S y m p o siu m o n E le c tric a l M achines, S M E '2 0 0 3 , G d a ń s k - J u ra ta 9-11 Ju n e 2 0 0 3 .

• M ik s ie w ic z R.: Measuring methods and calculation o f electromagnetic torque in squirrel cage motors. E le c tric a l D riv e s a n d P o w e r E le c tro n ic s In te rn a tio n a l C o n fe re n c e , E D PE'03, S lo v a k ia 2 4 -2 6 Sep. 2 0 0 3 , p. 159-164.

• Ż y w ie c A .: Electromagnetic torque o f scalar-controlled induction machine. X I Interna­

tio n a l S y m p o s iu m o n E le c tric M a c h in e ry , IS E M '2 0 0 3 , P ra g u e 10-11 S ep 2 0 0 3 , p. 53-64.

• Ż y w ie c A ., B ia ło ń T .: Synteza obserwatora sprzężeń elektromagnetycznych silnika indukcyjnego przy wykorzystaniu algorytmów genetycznych. 3 9 th In te rn a tio n a l Sym posium on E le c tric a l M a c h in e s, S M E '2 0 0 3 , G d a ń s k - J u r a ta 9-11 J u n e 2 0 0 3 .

W re a liz a c ji p ra c b a d a w c z y c h K a te d ra w s p ó łp ra c u je z p la c ó w k a m i w k ra ju i z a granicą.

W o s ta tn im o k re s ie w y k o n y w a n o b a d a n ia w s p ó ln ie z:

• U n iv e rs ity o f T e c h n o lo g y , B m o (C z e c h R e p u b lic ), F a c u lty o f E le c tric a l E ngineering a n d C o m p u te r S c ie n c e , D e p a rtm e n t o f P o w e r E le c tric a l a n d E le c tro n ic E ngineering, w z a k re s ie :

- w y k o rz y s ta n ia m e to d p o lo w y c h i m e to d o p ty m a liz a c y jn y c h d o p rojektow ania, m o d e lo w a n ia i sy m u la c ji m a s z y n e le k try c z n y c h ,

- id e n ty fik a c ji m o d e li m a te m a ty c z n y c h m a s z y n in d u k c y jn y c h , - re a liz a c ji p ro je k tó w p o ls k o -c z e sk ic h .

• W ra m a c h p ro g ra m u L e o n a rd o da V in ci fin a n so w a n e g o p rz e z U n ię E u ro p ejsk ą w z a k re s ie re a liz a c ji p ro je k tu IN E T E L E Development o f M ulti-M edia Teaching Material f o r Interactive and Unified E-Based Education and Training in E lectrical Engineering

K a te d ra w s p ó łp ra c u je z u c z e ln ia m i:

- U n iv e rs ity o f T e c h n o lo g y , B m o , C z e c h R e p u b lic ,

- F a c u lty o f E le c tric a l E n g in e e rin g a n d C o m p u te r S c ie n c e , D e p a rtm e n t o f Pow er E le c tric a l a n d E le c tro n ic E n g in e e rin g , In s titu t N a tio n a l P o ly te c h n iq u e d e Lorraine, N a n c y , F ra n c e ,

- T e c h n ic a l U n iv e rs ity o f K o sic e , F a c u lty o f E le c tric a l E n g in e e rin g a n d Inform atics, S lo v a k ia .

7. Monografie i książki

D o ro b e k w y d a w n ic z y p ra c o w n ik ó w K a te d ry M a s z y n E le k try c z n y c h s k ła d a się z n astęp u ­ ją c y c h p o z y c ji:

• K o le k W .: Praca turbogeneratora w układzie elektroenergetycznym. P W T , W arszaw a 1955.

• M o rs z ty n K .: Izolacja i technologia uzwojeń elektrycznych. P W T , W a rsz a w a 1955.

• P la m itz e r A . M .: Maszyny elektryczne. W N T , W arszaw a, (o sie m w y d a ń ) - W N T , W a rs z a w a 1962

- W N T , W a rs z a w a 1964. - W y d . 2.

- W N T , W a rs z a w a 1966. - W y d . 3.

- W N T , W a rs z a w a 1970. - W y d . 4.