Budżet Partycypacyjny
model dla Dąbrowy Górniczej
Dąbrowa Górnicza, 13 grudnia 2012
Budżet Partycypacyjny…
jest demokratycznym procesem, który powierza obywatelom (także tym nieposiadającym
formalnego obywatelstwa) prawo alokowania części środków z budżetu miejskiego lub innego budżetu, który ich dotyczy.
Nie jest więc jedynie “narzędziem” lub “techniką”, lecz zestawem zasad, które można przełożyć na konkretne działania z zastosowaniem różnych technik,
w dopasowaniu do lokalnych warunków.
Partycypacja to inaczej współuczestniczenie
Dzięki Budżetowi Partycypacyjnemu mieszkańcy mogą uczestniczyć w projektowaniu lokalnych wydatków.
Władze samorządowe oddają pewną część budżetu do
dyspozycji mieszkańcom, którzy sami rekomendują,
na co przeznaczyć pieniądze.
Zalety Budżetu Partycypacyjnego to:
Lepsze gospodarowanie gminnym budżetem
Przejrzystość
Integracja społeczności lokalnej
Większa identyfikacja mieszkańców z miejscem zamieszkania
Edukacja mieszkańców
Po raz pierwszy Budżet Partycypacyjny został wprowadzony w mieście Porto Alegre w Brazylii w 1989 roku.
Model ten przez wiele lat podlegał najbardziej
dynamicznemu rozwojowi właśnie w Ameryce Południowej.
Dziś Budżet Partycypacyjny jest coraz popularniejszy
również w Europie. Wprowadzają go samorządy wielu krajów, m.in.
Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Włoch i Hiszpanii.
Ocenia się, że obecnie na świecie Budżet
Partycypacyjny stosowany jest w ponad
1200 miejscach.
W Polsce…
Na dzień dzisiejszy próby wprowadzenia Budżetu Partycypacyjnego podejmowane były w miastach dużych, takich jak Poznań, średniej wielkości, jak Płock i w mniejszych miejscowościach, takich jak Karpacz. Organizacje pozarządowe realizowały też pojedyńcze projekty i jednorazowe programy pilotażowe.
Wykształciły się różne modele mniej lub bardziej spełniające kryteria dla pudżetów partycypacyjnych. Jednym z pierwszych miast w Polsce, które zastosowało budżet obywatelski był Sopot w 2011 roku.
TYLE MODELI ILE MIAST !
CECHY BUDŻETU PARTYCYPACYJNEGO
Na podstawie badań porównawczych 2005 - 2009 prowadzonych przez francusko - niemiecki ośrodek badań społecznych Centre Marc Bloch:
1) Bezpośrednia dyskusja nad kwestiami finansowymi (zasoby nie są zawsze gwarantowane)
2) Układ CYKLU (negocjacje wymagają czasu) 3) Związek z odpowiedzialnością instytucjonalną 4) Pewien poziom współdecyzyjności
5) Informacja zwrotna dla obywateli
Budżet Partycypacyjny, a polskie prawo:
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej:
preambuła: „ustanowiona jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz,
dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot”.
Art. 4: 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio
.
Ustawa o samorządzie gminnym art. 5a:
1.W wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy.
2.Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy.
Kto przygotował model?
Z inicjatywy Radnego Zbigniewa Łukasika zostaje powołana komisja doraźna Rady Miejskiej ds. Budżetu Obywatelskiego. Powstaje
pierwsza koncepcja oparta o Model Sopocki.
Z inicjatywy Prezydenta Miasta przy Biurze Organizacji Pozarządowych powstaje Grupa ds. wypracowania mechanizmu Budżetu Obywatelskiego dla Dąbrowy Górniczej.
W grupie pracowali: Przedstawiciele Prezydenta Miasta, Radni Rady
Miejskiej, Przedstawiciele NGO, Przedstawiciele organizacji politycznych.
Odbyło się VI spotkań (2-3 godzinnych) w okresie od lipca do sierpnia 2012 r.
Spotkania odbywały się w Inkubatorze Społecznej Przedsiębiorczości i były moderowane i przygotowywane przez pracowników BOP.
Z każdego spotkania powstały notatki, a wprowadzane rozwiązania
konsultowaliśmy z Pracownią Badań i Innowacji Społecznych STOCZNIA.
Główne założenia Dąbrowskiego Modelu:
Miasto podzielono na 26 dzielnic (historyczno-zwyczajowych),
których dotyczy procedura. Dąbrowski BP ma dotyczyć najbliższego otoczenia. Punkty Konsultacyjne w każdej z dzielnic.
Objęcie Budżetem Partycypacyjnym 5 milionów złotych.
Kwota ta wynika z obecnie realizowanych wydatków na działania, które będą przedmiotem BP.
Znana dla mieszkańca,
jeszcze przed projektowaniem, kwota, która będzie
zagwarantowana na realizację projektu w dzielnicy.
Kwota wynika z przelicznika:
Kwota gwarantowana dla każdej z dzielnic + liczba mieszkańców
Akcja Edukacyjna.
luty - kwiecień
Zgłaszanie przez mieszkańców propozycji projektów.
8 kwietnia - 20 maja
Weryfikacja i opiniowanie propozycji projektów przez Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej.
maj - sierpień
Dyskusja nt. złożonych propozycji projektów
w celu uzgodnienia listy projektów pod głosowanie Dzielnicowe Forum Mieszkańców.
wrzesień - październik
ROK 2013
Głosowanie mieszkańców na projekty.
listopad
Ogłoszenie wyników projektów do realizacji w 2014 roku.
listopad - grudzień
Akcja Edukacyjna
luty - kwiecień
ROK 2013
Szeroka kampania informacyjna: strona
internetowa, specjalna wkładka do Przeglądu Dąbrowskiego, materiały informacyjne.
Ścisła współpraca z mediami lokalnymi oraz obywatelskimi.
Akcja edukacyjna: szkolenia dla lokalnych
liderów, w tym liderów NGO oraz pracowników instytucji obsługujących Punkty Konsultacyjne, spotkania informacyjne z mieszkańcami
Zgłaszanie przez mieszkańców propozycji projektów
8 kwietnia – 20 maja
Prawo zgłoszenia projektu:
mieszkaniec dzielnicy, ukończone 16 lat.
ROK 2013
Projekt sporządzony na prostym wniosku
(streszczenie projektu + uzasadnienie + plan działań dostępnym w Punktach Konsultacyjnych, Urzędzie, Inkubatorze i na stronach www.
Projekt poparty przez 15 mieszkańców dzielnicy, którzy ukończyli 16 lat.
Projekt składamy listownie, elektronicznie lub osobiście.
Wsparcie Inkubatora Społecznej
Przedsiębiorczości oraz przeszkolonych liderów.
Weryfikacja i opiniowanie propozycji projektów przez Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej
maj - sierpień
ROK 2013
Formularze z propozycjami projektów podlegają wstępnej weryfikacji formalnej.
Formularze z propozycjami projektów podlegają procesowi opiniowania, czyli sporządzeniu
kosztorysu dla projektu oraz uznanie projektu
za możliwy do realizacji lub niemożliwy do realizacji wraz z uzasadnieniem i ewentualnymi
rekomendacjami alternatywnego rozwiązania dla projektu.
Czas dla Urzędu na opublikowanie wykazu opinii i rekomendacji
dla projektów to 90 dni (19 sierpnia)
Dyskusja nt. złożonych propozycji projektów w celu uzgodnienia listy projektów pod głosowanie Dzielnicowe Forum Mieszkańców
wrzesień - październik
ROK 2013
Odbywają się w każdej z dzielnic i służą prowadzeniu dialogu i dyskusji wokół propozycji projektów
złożonych przez mieszkańców. Ich głównym celem jest ustaleniem listy projektów pod głosowanie mieszkańców w danej dzielnicy.
Odbywają się w obiektach użyteczności publicznej, w dni powszednie i w godzinach popołudniowych.
Zwoływane są na 30 dni przed ich terminem. Organizowane i prowadzone są przez
pracowników Urzędu.
ROK 2013
Głosowanie mieszkańców na projekty
listopad
Głosowanie 5 dni:
- osobiście w Punktach Konsultacyjnych, - korespondencyjnie na adres Urzędu, - elektronicznie.
Uprawnieni: mieszkańcy dzielnicy, min. 16 lat.
Głosowanie polega na rozdzieleniu na projekty 10 punktów, które przysługują każdemu
głosującemu.
Głosowanie jest jawne. Głosujący musi podać imię i nazwisko, adres zamieszkania
oraz oświadczyć podpisem, że ukończył 16 lat i podaje prawdziwe dane.
ROK 2013
Głosowanie mieszkańców na projekty obliczanie wyników
listopad
Na podstawie przyznanych punktów każdemu z projektów tworzy się ranking projektów.
Na podstawie rankingu przyznaje się środki niezbędne do realizacji projektu, w kolejności od projektu, który otrzymał największą ilość punktów, aż do wyczerpania wszystkich
środków dzielnicy.
W przypadku, gdy nie rozdysponuje się wszystkich środków z danej dzielnicy lub nie wpłyną żadne projekty Prezydent
może przesunąć je do dzielnicy o największej frekwencji.
ROK 2013
Ogłoszenie wyników projektów do realizacji w 2014 roku
listopad - grudzień
Upublicznienie projektów, których realizacja ma rozpocząć się w 2014 roku.
Wprowadzenie środków na realizację projektów do Budżetu Miasta na rok 2014
Wdrożenie Budżetu Partycypacyjnego:
I. Przedstawienie modelu dla Dąbrowy Górniczej - 13.12.2012.
II. Rozpoczęcie konsultacji projektu uchwały oraz rozwiązań zaproponowanych w modelu - do 15 stycznia 2013:
- podziału na dzielnice, - punkty konsultacyjne,
- pakietu gwarantowanego środków dla każdej z dzielnic, - metod głosowania i innych propozycji.
III. Przyjęcie Uchwały Rady Miejskiej (sesja styczeń)
Dziękujemy za uwagę
In
Informacji o Budżecie Partycypacyjnym udzielają:
Piotr Drygała
Biuro Organizacji Pozarządowych Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej pdrygala@dabrowa-gornicza.pl,
Marcin Bazylak
Pełnomocnik Prezydenta Miasta Dąbrowa Górnicza mbazylak@dabrowa-gornicza.pl ,
