OZE nie tylko dla przedsiębiorców

OZE nie tylko dla przedsiębiorców

Autor: Maciej Noskowiak - Specjalista ds. funduszy unijnych MCG S.A.

(„Energetyka Cieplna i Zawodowa” – nr 11/2010)

Zainteresowanie inwestycjami w odnawialne źródła energii w Polsce stale wzrasta.

Niestety fakt ten nie idzie w parze ze wzrostem ilości dotacji na tego rodzaju przedsięwzięcia.

Warto przypomnieć, że 31 maja br. zakończył się drugi i prawdopodobnie ostatni nabór do działania 9.4 PO Infrastruktura i Środowisko, które było wiodącym źródłem wsparcia OZE.

W ramach funduszy unijnych pozostały więc obecnie Regionalne Programy Operacyjne oraz Program Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Na fakt systematycznego wyczerpywania się środków unijnych, zareagował jednak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) tworząc tzw.

programy priorytetowe finansowane ze środków krajowych. Generalnie związane są one z ochroną środowiska i oferują wsparcie zarówno w postaci pożyczek udzielanych na preferencyjnych warunkach jaki i pomocy bezzwrotnej.

Pożyczka preferencyjna

W przypadku inwestycji w odnawialne źródła energii sztandarowym źródłem dofinansowania w ramach środków krajowych jest „Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej Kogeneracji” wdrażany przez NFOŚiGW.

W trzecim już konkursie, do którego nabór odbędzie się w dniach 9 grudnia 2010 r. – 7 stycznia 2011 r. (dokumentacja konkursu jest już dostępna na stronie NFOŚiGW) będą mogły wziąć udział wszystkie podmioty podejmujące działalność w zakresie OZE.

Zgodnie z zapowiedziami, uwzględniając sugestie beneficjentów, wprowadzono mniej restrykcyjne wymagania dotyczące Programu. Chodzi głównie o dokumentację potwierdzającą gotowość przedsięwzięcia do realizacji, ze skompletowaniem której wielu Beneficjentów miało spore problemy – w poprzednim Konkursie należało ją złożyć nie później niż 1 miesiąc od otrzymania informacji o pozytywnej ocenie wniosku wstępnego.

Natomiast w najbliższym Konkursie przewiduje się sukcesywne dostarczanie dokumentacji, po dostatecznym przygotowaniu przedsięwzięcia, w okresie do 8 miesięcy od otrzymania wezwania z NFOŚiGW do uzupełnienia dokumentacji (w uzasadnionych przypadkach okres ten będzie mógł być wydłużony o kolejne 2 miesiące).

Istotnym udogodnieniem jest również fakt, iż Wnioskodawcy, których przedsięwzięcia - ocenione pozytywnie - nie zostały zakwalifikowane do udzielenia dofinansowania, ze względu na wyczerpanie puli alokacji, będą mogli rozpocząć realizację przedsięwzięcia na własne ryzyko, a udzielenie dofinansowania będzie możliwe po ewentualnym uwolnieniu środków finansowych lub zwiększeniu alokacji na ten cel.

Nie zmieni się natomiast wysokość pożyczki, udzielanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pożyczka będzie mogła wynosić do 75% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, którego koszt całkowity wyniesie nie mniej niż 10 mln zł.

Możliwe będzie umorzenie - do 50% kwoty pożyczki, w zależności od rentowności przedsięwzięcia. Przede wszystkim umorzenie nie będzie udzielane jeżeli wartość bieżąca netto inwestycji (NPV)¹ będzie dodatnia.

Mniejsze projekty

Oprócz wsparcia oferowanego na szczeblu centralnym, uruchomione zostaną nabory wniosków w ramach pożyczki preferencyjnej w poszczególnych województwach, dla projektów o wartości niższej niż 10 mln zł.

Wysokość pożyczki o stałym oprocentowaniu 3% w skali roku, wyniesie maksymalnie 75%

kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia realizowanego przez ostatecznego beneficjenta.

Spłata pożyczki odbywać się będzie w ratach kwartalnych, a okres finansowania nie będzie mógł być dłuższy niż 10 lat od wypłaty pierwszej transzy pożyczki. Natomiast okres karencji w spłacie rat kapitałowych wyniesie 18 miesięcy, licząc od daty wypłaty pierwszej transzy pożyczki.

Nabór w ramach Programu przeprowadzą WFOŚiGW w poszczególnych województwach.

Najpierw jednak Instytucje te (jako beneficjenci pośredni) muszą uzyskać promesę dofinansowania z NFOŚiGW. Jeżeli ją otrzymają to wówczas mogą przygotować dokumentację i ogłosić nabór wniosków dla beneficjentów końcowych czyli np.

przedsiębiorców. W chwili obecnej niektóre WFOŚiGW posiadają promesy dofinansowania i uruchamiają konkursy w poszczególnych województwach. Szczegółowych informacji należy szukać na stronach internetowych WFOŚiGW.

Biogazownie Rolnicze finansowane z NFOŚiGW

W odpowiedzi na coraz większe zainteresowanie inwestycjami w zakresie przetwarzania biomasy na energię elektryczną, NFOŚiGW wprowadził program priorytetowy „System Zielonych Inwestycji (GIS) – Biogazownie Rolnicze”

1 NPV (z ang. Net Present Value) – wartość NPV odpowiada nadwyżce zdyskontowanych przychodów z przedsięwzięcia nad zdyskontowanymi kosztami, jest więc miarą efektywności przedsięwzięcia.

W ramach Programu dofinansowanie mogą uzyskać Podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną) podejmujące realizację przedsięwzięć z zakresu budowy, rozbudowy lub przebudowy obiektów wytwarzania energii elektrycznej z wykorzystaniem biogazu rolniczego oraz instalacje wytwarzanie biogazu rolniczego. Program będzie wdrażany w latach 2010-2013, a jego budżet wynosi 1 mld zł:

• 400 mln zł - środki pochodzące z transakcji sprzedaży jednostek AAU lub z innych środków NFOŚiGW

• pożyczki inwestycyjne – 600 mln zł - ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dofinansowanie w I konkursie udzielane będzie wyłącznie w formie dotacji ze środków zgromadzonych na Rachunku klimatycznym, do 30% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. W celu uzyskania dodatkowych środków w formie pożyczki ze środków NFOŚiGW należy złożyć odrębny wniosek. W ramach niniejszego konkursu nie przewiduje się dodatkowych dotacji ze środków NFOŚiGW.

Pożyczka udzielana będzie na preferencyjnych warunkach, tj.

• oprocentowaniu zmiennym WIBOR 3M + 50 pkt bazowych (w skali roku),

• okresie finansowania: do 15 lat od pierwszej planowanej wypłaty transzy pożyczki,

• okresie karencji w spłacie rat kapitałowych nie dłuższym niż 18 miesięcy od daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia

• wysokości do 45% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Wypłata środków będzie możliwa po otrzymaniu przez NFOŚiGW faktur lub równoważnych dokumentów księgowych dokumentujących realizację poszczególnych etapów przedsięwzięcia (tzw. „kamieni milowych”) zapisanych w harmonogramie realizacji.

Pierwszy konkurs zakończył się 28 września 2010 r., natomiast informacje o naborze do kolejnego konkursu powinny pojawić się pod koniec br. roku.

Regionalne Programy Operacyjne

Wszystkie 16 województw przewidziało wsparcie dla podmiotów publicznych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych. O dofinansowanie inwestycji dotyczących OZE mogą się ubiegać przede wszystkim Jednostki Samorządu Terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia ale również podmioty działające na podstawie Ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, podmioty sektora finansów publicznych, jednostki naukowe i szkoły wyższe, organizacje pozarządowe publiczne zakłady opieki zdrowotnej, kościoły i związki wyznaniowe oraz inne podmioty publiczne. W większości województw do działań

związanych z OZE mogą aplikować podmioty prywatne, wyjątkiem są tutaj województwa:

śląskie, podkarpackie, podlaskie, opolskie, podlaskie oraz pomorskie.

Wartość projektu z zakresu budowy jednostek wytwarzających energię elektryczną ze źródeł odnawialnych nie może przekroczyć 20 mln zł (energia wiatrowa i słoneczna) oraz 10 mln zł w przypadku źródeł wytwarzających energię elektryczną z wody, biomasy lub biogazu.

Wartość projektów dotyczących wytwarzania energii elektrycznej w skojarzeniu również nie może przekroczyć 10 mln zł.

Maksymalny udział dofinansowania w RPO wynosi 85% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia lub zgodnie z dopuszczalnym pułapem pomocy publicznej określonym w programie pomocowym.

W ramach RPO podmioty mogą otrzymać płatność w formie dotacji rozwojowej jako refundację poniesionych i udokumentowanych wydatków kwalifikowanych lub od niedawna jako zaliczkę na poczet przyszłych wydatków. Jednakże forma płatności będzie rozpatrywana indywidualnie przez instytucję wdrażającą w momencie podpisania umowy o dofinansowanie. W RPO występuje konkursowy lub indywidualny tryb naboru wniosków zgodny z regulaminem konkursu. Ostateczną decyzję w sprawie dofinansowania projektu podejmuje zarząd województwa będący Instytucją Zarządzającą.

Dostępne źródła dofinansowania OZE w ramach RPO

Nazwa działania Poziom i wysokość

wsparcia

Rodzaj beneficjenta Najbliższe nabory wniosków WOJEWÓDZTWO

DOLNOŚLĄSKIE

Działanie 5.1

Odnawialne źródła energii

- Projekty nie objęte pomocą publiczną – max 85%,

- Projekty objęte pomocą publiczną – 40%

JST, podmioty działające w oparciu o ustawę o partnerstwie publiczno- prawnym oraz inne podmioty publiczne

II kw. 2011 r.

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE Działanie 7.2 Poprawa jakości powietrza i zwiększenie

wykorzystania OZE

- Projekty nie objęte pomocą publiczną – max 85%,

- Projekty objęte pomocą publiczną – 50%

- JST, związki,

stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, jednostki naukowe, spółki wodne oraz inne podmioty publiczne

2011 r., dokładny termin nieznany

WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka

- Projekty nie objęte pomocą publiczną – max 85%,

- Projekty objęte pomocą publiczną – 40%

- JST, związki,

stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, jednostki naukowe, spółki wodne oraz inne podmioty publiczne

Nabór kończy

się 29

października 2010 r.

WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE

Działanie 5.3 Czyste powietrze i OZE

- Projekty nie objęte pomocą publiczną – max 85%,

- Projekty objęte pomocą publiczną – 40%

- JST, związki,

stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, jednostki naukowe, spółki wodne, podmioty działające w oparciu o ustawę o partnerstwie publiczno- prawnym oraz inne podmioty publiczne

6 kwiecień – 6 czerwiec 2011 r.

Źródło: opracowanie własne

Z powyższej tabeli wynika, iż środki finansowe w dużej mierze zostały wyczerpane i tylko kilka województw planuje nabory wniosków w tym lub następnym roku. Należy jednak pamiętać, iż możliwe są przesunięcia środków z innych, mniej obleganych działań i mogą pojawić się jeszcze dodatkowe nabory wniosków w ramach OZE. Bardziej szczegółowe informacje na ten temat pojawią się pod koniec br. lub na początku przyszłego.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

W przypadku inwestycji w miejscowościach należących do gminy wiejskiej, miejsko- wiejskiej z wyłączeniem miast powyżej 5 tys. mieszkańców oraz w miejscowościach gminy miejskiej o liczbie mieszkańców mniejszej niż 5 tys., wsparcie może być udzielane także w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. W ramach działania 321 „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” dofinansowanie mogą uzyskać m. in. projekty w zakresie wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności wiatru, wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy. Zakres pomocy obejmuje koszty inwestycyjne, w szczególności: zakup materiałów i wykonanie prac budowlano – montażowych oraz zakup niezbędnego wyposażenia.

Beneficjentem działania może być gmina lub jednostka organizacyjna, dla której organizatorem jest j.s.t. wykonująca zadania określone w zakresie pomocy.

Maksymalny poziom dofinansowania wynosi 75% kosztów kwalifikowanych. Ponadto maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów w jednej gminie, w okresie

realizacji Programu, nie może przekroczyć 3 mln zł.

Pomimo wysychającego źródła dotacji unijnych na lata 2007-2013, Beneficjenci planujący inwestycje w OZE nie stoją na straconej pozycji. Z jednej strony nadal dostępne są środki w niektórych programach regionalnych, z drugiej pojawia się coraz szerszy wachlarz programów priorytetowych związanych z OZE i finansowanych przez NFOŚiGW. Dlatego planując ekologiczną inwestycję warto rozejrzeć się za potencjalnymi źródłami wsparcia, zwłaszcza jeśli chodzi o środki krajowe, których nie powinno zabraknąć do kolejnej perspektywy finansowej.