• Nie Znaleziono Wyników

dr Zbigniew Sypniewski

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "dr Zbigniew Sypniewski"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

dr Zbigniew Sypniewski

Podstawa obliczenia wysokości nauczycielskiej nagrody jubileuszowej

I. Wprowadzenie

Nauczyciele samorządowych szkół i placówek oświatowych mają prawo do nagród jubileuszowych za wieloletnią pracę, gwarantowane im przez art. 47 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Z nagrodami jubileuszowymi wiąże się kilka problemów prawnych, dotyczących ustalania stażu pracy uprawniającego do nagrody, sytuacji nauczycieli zatrudnionych w więcej niż jednej szkole czy podstawy obliczenia nagrody.

Co do tej ostatniej kwestii – rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (Dz. U. Nr 128, poz. 1418) nakazuje uznawać za podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej wynagrodzenie miesięczne przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli jest to dla pracownika korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty i nagrodę obliczać według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (§ 3 ust. 1 i 3).

(2)

II. Stosowanie zasad obowiązujących przy ekwiwalencie urlopowym Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy ustala się dla pracowników niebędących nauczycielami przy zastosowaniu współczynnika określającego miesięczną przeciętną liczbę dni roboczych w danym roku kalendarzowym – co wynika z § 18 i 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.).

Jak starałem się wykazać w opracowaniu Obliczanie nagród jubileuszowych i odpraw przysługujących pracownikom samorządowym (WOKST, listopad 1999), współczynnika związanego z ekwiwalentem urlopowym do nagród jubileuszowych odnosić nie należy. Potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9 maja 2000r., III ZP 12/00 ( OSNAPiUS nr 22/2000, poz. 806).

U nauczycieli w ogóle ten problem nie występuje, ponieważ § 6 ust. 1 rozporządzenia MEN z dnia 26 czerwca 2001r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz. U. Nr 71, poz. 737 z późn. zm.) każe ustalać ekwiwalent według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, te zaś żadnego współczynnika nie przewidują. Można zatem stwierdzić, że zawarte w § 3 ust. 3 rozporządzenia MENiS z dnia 30 października 2001r. odesłanie do zasad odnoszących się do ekwiwalentu jest odesłaniem pełnym.

III. Składniki podstawy wymiaru nagrody jubileuszowej

Ponieważ na tę podstawę składa się wynagrodzenie urlopowe, podstawa, po myśli § 1 rozporządzenia MEN w sprawie nauczycielskich urlopów, obejmuje:

- wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli,

- dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny oraz za warunki pracy, - wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, - dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej,

(3)

- odrębne wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wykonywane w dniu wolnym od pracy,

- wynagrodzenie za pracę w święto,

- dodatek za uciążliwość pracy dla nauczyciela przeniesionego do innej szkoły w innej miejscowości w trybie art. 19 Karty Nauczyciela.

Natomiast w podstawie nagrody jubileuszowej nie uwzględnia się:

- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez nauczyciela przestoju,

- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego oraz wynagrodzenia za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.

W strukturze podstawy nagrody jubileuszowej należy wyodrębnić część stałą i zmienną. Do tej pierwszej wchodzą składniki wynagrodzenia określone w stawkach miesięcznych w stałej wysokości oraz składniki wynagrodzenia określone procentowo od tych stawek. Pozostałe, zmienne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w średniej miesięcznej wysokości (§2 i 4). Jej obliczanie budzi szczególne wątpliwości w przypadku wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe.

Stałe składniki wynagrodzenia wchodzą do podstawy nagrody jubileuszowej w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do nagrody, natomiast zmienne składniki wynagrodzenia w wysokości średniej, wyliczonej z miesięcy danego roku szkolnego, poprzedzających miesiąc nabycia prawa do nagrody jubileuszowej (§2 ust.1, § 3 i 4 rozporządzenia urlopowego MEN).

III. Wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadwymiarowych jako składnik podstawy nagrody jubileuszowej

Wynagrodzenie to (podobnie jak wynagrodzenie za godziny doraźnych zastępstw) oblicza się, mnożąc przeciętną miesięczną liczbę godzin ponadwymiarowych z okresu miesięcy danego roku szkolnego poprzedzających miesiąc nabycia prawa do nagrody jubileuszowej, a jeżeli

(4)

okres zatrudnienia jest krótszy od roku szkolnego – z tego okresu, przez godzinową stawkę wynagrodzenia przysługującą w miesiącu nabycia prawa do nagrody (§ 4 rozporządzenia urlopowego MEN).

Nauczyciele zwykle zaczynają pracę zawodową zgodnie z organizacją roku szkolnego, to jest z dniem 1 września. W konsekwencji wymagany do nagród jubileuszowych staż pracy osiągają z upływem dnia 31 sierpnia.

Wynika to z odmiennej niż w prawie cywilnym zasady liczenia terminów w prawie pracy. Artykuł 112 Kodeksu cywilnego stanowi, że termin oznaczony w latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, wszelako w doktrynie prawa pracy przyjmuje się, że art. 112 K.c. nie znajduje zastosowania, gdyż terminy oznaczone w latach kończą się w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi podjęcia przez pracownika zatrudnienia (uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1990r., III PZP 67/89, OSNC nr 10 – 11/1990, poz. 125 i z dnia 21 maja 1991r., I PZP 16/91, OSNC nr 1/1992, poz.

10).

Rozliczanie wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w skali roku szkolnego jest dla takich nauczycieli korzystne, gdyż wynagrodzenie to wchodzi do podstawy nagrody jubileuszowej, o ile w kończącym się w sierpniu roku szkolnym nauczyciel wykonywał pracę w godzinach ponadwymiarowych.

W gorszej sytuacji są nauczyciele uzyskujący prawo do nagrody jubileuszowej po dniu 31 sierpnia, ponieważ do podstawy tej nagrody wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przepracowane w minionym roku szkolnym nie wlicza się (tak m. in. A. Kosiarz, Prawo Oświatowe, www.

abc. com. pl (pytanie) 3291/6, czy wyjaśnienie w Bibliotece Prawa Oświatowego z dnia 15 grudnia 2009r., http://bibiotekako.pl (artykul.aid,977.html ).

Zdaniem nauczycieli uzyskujących prawo do nagrody jubileuszowej w początkach nowego roku szkolnego przedstawiona wyżej regulacja prawna i sposób jej rozumienia są dla nich krzywdzące, gdyż powodują ustalenie nagrody jubileuszowej w niższej wysokości niż w przypadku nabycia prawa do nagrody z końcem poprzedniego roku szkolnego.

W ocenie Prezydenta Miasta Piły jest to sprzeczne z elementarną zasadą demokratycznego państwa prawnego, zakładającego równość

(5)

podmiotów wobec prawa. W nadesłanym do WOKST piśmie z dnia 23 września 2010r. p. Prezydent podkreśla, że ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy ( a tym samym nagroda jubileuszowa) ma oddawać rzeczywistą średnią wszystkich składników wynagrodzenia pracownika, tak jak stanowi rozporządzenie urlopowe MPiPS z 1997 roku.

Pan Prezydent proponuje wobec tego wykładnię uwzględniającą w podstawie nagrody jubileuszowej przypadającej do wypłaty np. w miesiącu wrześniu wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe z miesięcy poprzedzających wrzesień, konkretnie zaś z miesięcy składających się na ubiegły rok szkolny.

Jest to wykładnia celowościowa, która rzeczywiście zapobiegłaby różnicowaniu wysokości nagród jubileuszowych w zależności od tak przypadkowej okoliczności jak dzień nabycia przez nauczyciela prawa do nagrody i zrównałaby nauczycieli z innym pracownikami. Na przeszkodzie w przyjęciu tej interpretacji stoi wszakże jednoznaczne brzmienie § 4 rozporządzenia urlopowego MEN, operującego pojęciem wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w obrębie danego roku szkolnego. Miesiąc wrzesień i miesiące późniejsze przynależą zaś do następnego roku szkolnego, z czym nie sposób dyskutować.

W tej sytuacji można jedynie wysunąć postulat de lege ferenda o stosowną zmianę rozporządzenia urlopowego MEN bądź wprowadzenie do rozporządzenia MENiS o nagrodach jubileuszowych odrębnych zasad ustalania podstawy naliczania nagród.

Opinię sporządził dr Zbigniew Sypniewski

Poznań, 21 grudnia 2010r.

Prawa autorskie © należą do Zbigniewa Sypniewskiego

Cytaty

Powiązane dokumenty

szczegółowych zasad i trybu umarzania wierzytelności jednostek organizacyjnych gminy z tytułu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy

W I kwartale 2015 roku nie dokonano zmiany zasad ustalania wartości aktywów i pasywów oraz pomiaru wyniku finansowegoa. Zasady przyjęte przy

przyjęciu, że wskazana w tym przepisie przesłanka uznania za repatrianta jest możliwa do spełnienia wyłącznie w wyniku uzyskania przez ubezpieczoną decyzji Wojewody w

Technikę wyceny pozwalającą wyznaczyć wartość godziwą składnika aktywów lub zobowiązania poprzez przeliczenie przyszłych kwot, w szczególności przepływów pieniężnych

Minimalne postąpienie przedmiotu sprzedaży ustalono na 1% ceny wywoławczej zaokrąglone w górę do pełnych dziesiątek złotych (tj. Przetarg odbywa się ustnie, nie

Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej i jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z

o zmianie uchwały w sprawie wysokości i szczegółowych warunków wypłacania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz szczegółowych zasad obliczania i wypłacania

W III kwartale 2015 roku nie dokonano zmiany zasad ustalania wartości aktywów i pasywów oraz pomiaru wyniku finansowegoa. Zasady przyjęte przy