• Nie Znaleziono Wyników

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 FIZYKA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 FIZYKA"

Copied!
12
0
0

Pełen tekst

(1)

Strona 1 z 12

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019

FIZYKA

Informacje dla ucznia

1. Na stronie tytułowej arkusza w wyznaczonym miejscu wpisz swój kod ustalony przez komisję.

2. Sprawdź, czy arkusz konkursowy zawiera 12 stron (zadania 1-19).

3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.

4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem. Nie używaj korektora.

5. W zadaniach zamkniętych wybierz tylko jedną odpowiedź i zaznacz ją znakiem „X” bezpośrednio na arkuszu.

6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem  i zaznacz inną odpowiedź znakiem „X”.

7. Czytaj uważnie instrukcje do wszystkich zadań i rozwiązuj zadania wg podanych poleceń.

8. Rozwiązania zadań otwartych zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.

9. Przygotowując odpowiedzi na pytania, możesz skorzystać z miejsc opatrzonych napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.

10. Przy obliczeniach możesz korzystać z kalkulatora prostego.

KOD UCZNIA

Stopień: rejonowy

Czas pracy:

90 minut

WYPEŁNIA KOMISJA KONKURSOWA

Liczba punktów umożliwiająca kwalifikację do kolejnego stopnia: 51 Podpisy członków komisji :

1. Przewodniczący – ………

2. Członek komisji sprawdzający pracę – ………...

3. Członek komisji weryfikujący pracę – ………

Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Liczba punktów możliwych do zdobycia

1 2 1 1 1 2 5 6 5 4 3 2 4 1

Liczba punktów uzyskanych

przez uczestnika konkursu

Nr zadania 15 16 17 18 19

Razem

Liczba punktów możliwych do zdobycia

1 4 5 6 6

60

Liczba punktów uzyskanych

przez uczestnika konkursu

(2)

Strona 2 z 12

(3)

Strona 3 z 12

Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem.

/Konfucjusz/

Uczniowie 3c zorganizowali Święto Eksperymentu. Samodzielnie przygotowali układy doświadczalne i demonstracje zjawisk.

Zadanie 1. (1p.) Agata za pomocą siłomierza wyznaczyła ciężar metalowej figurki, po czym

zanurzyła ją w wodzie i ponownie odczytała wskazanie siłomierza. Zaznacz, co jeszcze jest potrzebne do obliczenia objętości figurki.

A. ciężar wypartej wody, B. gęstość wody,

C. gęstość metalu,

D. różnica gęstości metalu i wody.

Zadanie 2. (2p.) Tomek i Wojtek demonstrowali dźwięki emitowane przez słupy powietrza zamknięte w butelkach z różnym poziomem wody. Tomek zbliżał usta do butelek i dmuchając, pobudzał je do drgań. Dokończ odpowiedź, wybierając stwierdzenie 1 albo 2 oraz jego uzasadnienie A, B lub C.

Gdy wysokość słupa powietrza była większa, to dźwięk był 1 niższy

ponieważ A w butelce powstała fala o większej długości 2 wyższy B w butelce powstała fala o mniejszej długości

C większa była częstotliwość drgań cząsteczek powietrza w butelce

Zadanie 3. (1p.) Agnieszka na plakatach przedstawiła różnicę w budowie narządów słuchu człowieka i psa. Wyjaśniła, że psy słyszą fale akustyczne o wysokiej częstotliwości, których ludzkie ucho nie odbiera. Fale te to:

A. infradźwięki, B. ultradźwięki,

C. fale elektromagnetyczne, D. kamertony.

Zaznacz poprawną odpowiedź.

Zadanie 4. (1p.) Robert umieścił tykający zegarek pod kloszem pompy próżniowej. Następnie wypompował powietrze. Przeprowadzając doświadczenie wykazał, że w próżni fale akustyczne:

A. rozchodzą się z prędkością o takiej samej wartości jak w powietrzu,

B. rozchodzą się z prędkością o wartości zbliżonej do wartości prędkości w powietrzu, C. rozchodzą się z prędkością światła,

D. nie rozchodzą się.

Zadanie 5. (1p.) W rogu sali Agata grała na pianinie „Sonatę Księżycową” Ludwiga van Beethovena.

Źródłem dźwięku w pianinie są:

A. struny,

B. klawisze,

C. obudowa,

D. młoteczki.

(4)

Strona 4 z 12

Zadanie 6. (2p.) Franek demonstrował rozchodzenie się fali mechanicznej wzdłuż napiętego sznura.

Dodatkowo wykonał schematyczny rysunek.

50

-50

0,5 1 1,5 2 2,5 3

x[cm]

t[s]

Odczytaj z wykresu i zapisz wartości amplitudy i okresu tej fali.

Odpowiedź: . . . Zadanie 7. (5p.) Konrad przedstawił różne sposoby elektryzowania ciał. Do dyspozycji miał: rurę PCW, pałeczkę szklaną, wełnianą szmatkę oraz elektroskop.

a) Napisz co powinien zrobić uczeń, aby naelektryzować rurę PCW ujemnie.

Odpowiedź:………

………

b) Wyjaśnij, jak zachowają się ładunki elektryczne, jeśli jeden z uczniów naelektryzowaną rurą PCW dotknie kulki elektrycznie obojętnego elektroskopu.

Odpowiedź:………

………

c) Wyjaśnij, jak zachowują się ładunki elektryczne, jeśli kulkę dodatnio naładowanego elektroskopu jeden z uczniów dotknie palcem.

Odpowiedź:………

………

d) Ustal, czy prawdziwe jest stwierdzenie: „Każde ciało trzymane w ręce i potarte suknem zostanie naelektryzowane.” Odpowiedź uzasadnij.

Odpowiedź:………

………

e) Napisz, czy uczniowie mogliby naelektryzować przez tarcie metalową łyżeczkę, trzymając ją w dłoni.

Odpowiedź:………

………

Zadanie 8. (6p.) Jurek przygotował karty z nazwami wielkości fizycznych i symbolami jednostek.

Połącz w pary odpowiednią wielkość fizyczną z jej jednostką. Dwa symbole jednostek nie pasują do żadnej wielkości fizycznej.

Wielkości fizyczne Symbole jednostek

I częstotliwość A. C

II długość fali B. Hz

III natężenie prądu C. V

IV ładunek elektryczny D. A

V napięcie elektryczne E. m

VI opór elektryczny F. s

G. W

H.

(5)

Strona 5 z 12

Zadanie 9. (5p.) Michał skonstruował model obrazujący analogię pomiędzy przepływem wody, a przepływem prądu elektrycznego. Połącz w pary pojęcia z dziedziny elektryczności z odpowiednimi pojęciami dotyczącymi instalacji wodnej.

I pompa A wyłącznik

II zawór B przewód

III rura C napięcie

IV różnica poziomów D natężenie prądu

V ilość wody przepływająca przez rurę w jednostce czasu.

E bateria

Zadanie 10. (4p.) Kuba zaprezentował kilka rodzajów mierników, ponieważ spełniają one bardzo ważną rolę w fizyce doświadczalnej.

Rysunek przedstawia skalę jednego z przyrządów oraz jego wskazanie.

W oparciu o rysunek uzupełnij poniższą tabelę.

1 Zakres przyrządu 2 Dokładność przyrządu 3 Wartość pomiaru

4 Wynik pomiaru uwzględniający niepewność pomiarową

Zadanie 11. (3p.) Konrad zbudował obwód elektryczny zgodnie z poniższym schematem. Po podłączeniu do źródła prądu stałego, amperomierz wskazał wartość 150 mA, a woltomierz 4,5 V. Zaniedbując opór wewnętrzny mierników i przewodu, wykonaj poniższe obliczenia.

a) Oblicz opór elektryczny żarówki.

Odpowiedź: . . . b) Oblicz moc wydzielaną na żarówce.

Odpowiedź: . . . c) Oblicz energię, jaką żarówka zużywa w ciągu 40 s świecenia.

Odpowiedź: . . .

A

V

(6)

Strona 6 z 12

Zadanie 12. (2p.) Marek na stoliku miał dwa przewody o jednakowym przekroju wykonane z miedzi.

Pierwszy z nich miał długość 0,2 m, a drugi 40 cm. Uzupełnij poniższe zdanie, wybierając poprawne odpowiedzi z nawiasów.

Opór pierwszego przewodu był ………(dwa razy/ osiem razy) ………… (większy/ mniejszy) niż opór drugiego przewodu.

Zadanie 13. (4p.) Karol zawiesił na nitce o długości 2 m ciężarek o niewielkiej masie i rozmiarach.

Wychylił ciężarek z położenia równowagi o 10 cm i puścił go swobodnie. Następnie zmierzył czas 50 pełnych wahnięć (tam i z powrotem), który wyniósł 157 s.

a) Jakim ruchem poruszał się ciężarek?

Odpowiedź: . . . b) Oblicz okres ruchu wahadła.

Odpowiedź: . . . c) Oblicz częstotliwość wahadła.

Odpowiedź: . . . d) Jak zmieniłby się wynik pomiaru okresu, gdyby skrócono nitkę?

Odpowiedź: . . . Zadanie 14. (1p.) Agnieszka odchyliła z położenia równowagi o taki sam kąt dwa wahadła matematyczne o różnych długościach i jednocześnie wprawiła je w ruch. Na podstawie obserwacji możemy stwierdzić, że:

A. większą częstotliwość ma wahadło krótsze, B. większą częstotliwość ma wahadło dłuższe, C. oba wahadła mają taką samą częstotliwość, D. oba wahadła mają jednakowy okres drgań.

Zadanie 15. (1p.) Alicja nałożyła pusty balonik na szyjkę butelki wypełnionej powietrzem. Następnie włożyła butelkę do gorącej wody. Z pierwszej kolumny wybierz przewidywany przez Ciebie wynik doświadczenia i uzasadnij hipotezę dobierając stwierdzenie z trzeciej kolumny.

1. Balonik został wciągnięty do butelki

ponieważ

A. ogrzanie butelki nie ma wpływu na kształt balonika.

2. Balonik częściowo wypełnił

się powietrzem B. ciśnienie powietrza w butelce zmalało.

3. Balonik pozostał

w niezmienionym kształcie

C. ogrzane powietrze zwiększyło swoją

objętość.

(7)

Strona 7 z 12

Zadanie 16. (4p.) Michał przygotował prezentację na temat mocy urządzeń elektrycznych w jego otoczeniu. Część informacji uzyskał z Internetu. Czy wszystkie były poprawne? Odpowiedz, zaznaczając w tabeli Tak dla odpowiedzi poprawnych i Nie dla niewłaściwych.

1. Każde z urządzeń elektrycznych w kuchni, niezależnie od mocy znamionowej,

zużywa taką samą ilość energii w jednakowym czasie. Tak Nie 2. Żarówka energooszczędna o mocy znamionowej 20 W może świecić tak samo

jasno, jak żarówka tradycyjna o znacznie większej mocy znamionowej.

Tak Nie 3. Wiertarką o większej mocy znamionowej można wykonać otwór w ścianie

szybciej niż wiertarką o mniejszej mocy.

Tak Nie 4. Podstawową jednostką energii jest dżul, lecz w domowych licznikach energię

elektryczną wyraża się w kilowatogodzinach.

Tak Nie

Zadanie 17. (5p.) Filip chciał zademonstrować od czego zależą siły wzajemnego oddziaływania między naelektryzowanymi ciałami. W tym celu przygotował dwie kulki z folii aluminiowej, dwie nici, dwa statywy, maszynę elektrostatyczną i szklane pałeczki. Zaprojektuj doświadczenie Filipa, które pokaże od czego zależy siła elektrostatyczna.

a) Zapisz nazwę prawa fizycznego, które wykorzystasz projektując doświadczenie.

Odpowiedź: . . . b) Zapisz instrukcję (przebieg doświadczenia).

c) Zapisz przewidywany wynik obserwacji.

d) Zapisz wzór opisujący zależność między wielkościami fizycznymi, wykorzystaną w doświadczeniu.

Odpowiedź: . . .

(8)

Strona 8 z 12

Zadanie 18. (6p.) Wojtek, Tomek i Ula zbudowali obwody elektryczne zawierające 4 żarówki o oporze R = 200 Ω każda. Zasilane były źródłami prądu stałego o napięciu 200 V.

Obwód Wojtka F

F

Obwód Tomka

F

Obwód Uli

a) Wyjaśnij co się stanie, jeżeli w instalacji zbudowanej przez Tomka przepali się jedna z żarówek.

Odpowiedź: . . . b) Który obwód zapewni nieprzerwany przepływ prądu nawet w sytuacji, gdy przepali się

dowolna żarówka?

Odpowiedź: . . . … c) Oblicz opór zastępczy układu Tomka.

Odpowiedź: . . . d) Oblicz opór zastępczy układu Uli.

Odpowiedź: . . . e) Oblicz natężenie prądu przepływającego przez bezpiecznik w instalacji Wojtka.

Odpowiedź: . . . …

(9)

Strona 9 z 12

Zadanie 19. (6p.) Na zakończenie pokazów uczniowie otrzymali pączki, przygotowane przez mamę Kingi. Pamiętając, że wartość energetyczna jednego pączka wynosi około 250 kcal, zaczęli się zastanawiać ile litrów wody o temperaturze początkowej 20

o

C można zagotować w warunkach normalnych za pomocą grzałki o sprawności 80%, zużywając energię równą wartości energetycznej pączka. Przyjmując, że 1 kcal = 4,19 kJ, ciepło właściwe wody c

w

= 4200

𝐽

𝑘𝑔∙℃

oblicz ile litrów wody uda się zagotować.

Odpowiedź: . . .

(10)

Strona 10 z 12

Brudnopis

(11)

Strona 11 z 12

Brudnopis

(12)

Strona 12 z 12

Brudnopis

Cytaty

Powiązane dokumenty

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź znakiem

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem  i zaznacz inną odpowiedź

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem  i zaznacz inną odpowiedź znakiem

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem  i zaznacz inną odpowiedź znakiem

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź znakiem

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź znakiem

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem  i zaznacz inną odpowiedź znakiem

Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem  i zaznacz inną odpowiedź znakiem