ŚREDNIOWIECZE Polskie i Powszechne
Tom 9 (13)
ŚREDNIOWIECZE P olskie i P owszechne . T om 9 (13)
KATOWICE 2017
Tom 9 (13)
ŚREDNIOWIECZE Polskie i Powszechne
ŚREDNIOWIECZE Polskie i Powszechne
Tom 9 (13)
pod redakcją
Jerzego Sperki i Bożeny Czwojdrak
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2017
ŚREDNIOWIECZE
Polskie i Powszechne
Redaktor serii: Historia Sylwester Fertacz
Recenzenci
dr hab. Janusz Grabowski (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie) prof. dr hab. Tomasz Jurek (Polska Akademia Nauk, Oddział w Poznaniu) prof. dr hab. Beata Możejko (Uniwersytet Gdański)
dr Łukasz Neubauer (Politechnika Koszalińska)
dr hab. Andrzej Pleszczyński, prof. UMCS (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej) dr hab. Sobiesław Szybkowski, prof. UG (Uniwersytet Gdański)
dr Marek L. Wójcik (Uniwersytet Wrocławski) dr hab. Paweł Żmudzki (Uniwersytet Warszawski)
Rada Naukowa Jerzy Sperka Idzi Panic
Bożena Czwojdrak Jakub Morawiec Sobiesław Szybkowski Stanisław Sroka Leontij Wojtowycz Marek L. Wójcik Janusz Grabowski Joanna Sobiesiak Katarzyna Niemczyk
Sekretarz Redakcji Iwona Pietrzyk
Kodeks Postępowania Etycznego w naszym czasopiśmie oparty jest na standardach Comittee on Pub- lication Ethics (COPE). Szczegółowe informacje dostępne są na stronie: http://historia.us.edu.pl/index.
php?pokaz=showart&id=91
Code of Ethic Practices in our journal is based on standards Comittee on Publication Ethics (COPE).
For more information look: http://historia.us.edu.pl/index.php?pokaz=showart&id=91
Publikacja jest dostępna w wersji internetowej:
Baza Czasopism Humanistycznych i Społecznych www.bazhum.pl
Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com
Treść
Wykaz skrótów instytucji, czasopism, publikacji, serii wydawniczych i wy- dawnictw źródłowych stosowanych przez autorów w niniejszym tomie
Artykuły
László Tapolcai: Czy możemy ustalić etniczny (plemienny) charakter wielko- polskiego centrum wczesnego państwa piastowskiego?
Yoav Tirosh: Feel the Burn: Lönguhlíðarbrenna as Literary Type-Scene Piotr Boroń: Equus maculis, czyli sporu o czytanie Kadłubka ciąg dalszy Tomasz Zawadzki: Rodzina von Zedlitz w księstwach świdnicko-jaworskim
oraz legnickim w XIV wieku
Iwona Pietrzyk: Inicjały na czternastowiecznych dokumentach książąt opol- skich (Bolesława II i Bolesława III)
Jerzy Sperka: Ziemia namysłowska w polityce książąt opolskich w 2. poł. XIV wieku
Adam Talarowski: Od poganina do króla arcychrześcijańskiego. Wizerunek Władysława Jagiełły w Rocznikach Jana Długosza
Łukasz Włodarski: Listy biskupa włocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Gruszczyńskiego do rady miasta Gdańska
Piotr Łozowski: Aktywność gospodarcza kobiet w Starej i Nowej Warszawie w 1. poł. XV wieku
Patrycja Szwedo: Sub banderio cruciatae — Władysław III Jagiellończyk jako średniowieczny rycerz idealny. Wizerunek władcy na podstawie Roczników Jana Długosza
Treść
7
30 45 55 93 113 127 153 168 186 11
6 Treść
Recenzje
Wieluń. Monografia miasta. Red. Alicja Szymczak. T. 1: Wieluń. Dzieje mia- sta do 1792 roku. [Red. Alicja Szymczak]. Łódź—Wieluń, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi, 2011, ss. 548 (Karol Nabiałek)
Aляксандр И. Груша: Документальная писменность Великого Княжества Литовского (конец XIV—первая треть XVI в.). Минск, Беларуская навука, 2015, ss. 465, il. (Adam Szweda)
Inskrypcje na pieczęciach. Treści, formy, funkcje. Red. Piotr Pokora, Marcin Hlebionek, Tomasz Kałuski. Poznań, Instytut Historii UAM, 2016, ss. 157 (Iwona Pietrzyk)
Anna Pobóg-Lenartowicz: Energiczne, władcze, pobożne. Księżniczek i księż- nych opolskich portret (prawie) własny. Opole, Wydawnictwo Nowik, 2016, ss. 136 (Wojciech Dominiak)
Marcin A. Klemenski: Albert książę strzelecki (ok. 1300—1370/71). Kraków, Avalon, 2017, ss. 140 (Maciej Woźny)
213
234
240 243 229
Wykaz skrótów instytucji, czasopism, publikacji, serii wydawniczych i wydawnictw źródłowych stosowanych przez autorów w niniejszym tomie
AGAD — Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
AGZ — Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Ar- chiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie. T. 1—25. Wyd. O. Pietr uski, X. Liske, A. Prochaska. Lwów 1868—1935
Annales — Joannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae.
Lib. 1—11. Ed. S. Gawęda. Warszawa 1997; lib. 11—12. Ed. J. Wyro- z umski. Warszawa 2000—2008
AP — Archiwum Państwowe
ASP — Akta Stanów Prus Królewskich. T. 1—7. Wyd. K. Górski, M. Bi- skup, I. Janosz-Biskupowa. Toruń 1955—Warszawa 1986
BJ — Biblioteka Jagiellońska w Krakowie
BP — Bullarium Poloniae. T. 1—6. Wyd. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kuraś.
Romae—Lublin 1982—1998
CDHung — Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus ac civilis. Ed.
G. Fejér. T. 1. Budae 1829 i następne tomy
CDSil — Codex diplomaticus Silesiae. T. 1—36. Breslau 1856—1936
CE — Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 1—3. Wyd. A. Sokołow- ski, J. Sz ujski, A. Lewicki. Kraków 1876—1894
KHKM — „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”
Kw. Hist. — „Kwartalnik Historyczny”
LBS — Lehns- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Für- stenthümer im Mittelalter. Hrsg. v. C. Gr ünhagen, H. Markgraf.
T. 1—2. Lepizig 1881—1883
„Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2017, T. 9 (13) ISSN 2080-492X (wersja drukowana)
ISSN 2353-9720 (wersja elektroniczna)
8 Wykaz skrótów instytucji, czasopism, publikacji, serii wydawniczych i wydawnictw…
MGH S — Monumenta Germaniae Historica. Seria Scriptores. T. 1—31. Han- noverae 1826—1913
MPH — Monumenta Poloniae Historica. T. 1—6. Lwów 1864—Kraków 1893 MPHn — Monumenta Poloniae Historica. Nova series. T. 1—14. Warszawa
1946—2008
Prz. Hist. — „Przegląd Historyczny”
PSB — Polski słownik biograficzny Rocz. Hist. — „Roczniki Historyczne”
Roczniki — Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Pol- skiego. Ks. 1—12. Tłum. J. Mr ukówna. Warszawa 1981—2006
Rśl — Regesty śląskie. Red. W. Kor ta. T. 1—5. Wrocław 1975—1992 SRS — Scriptores rerum Silesiacarum. T. 1—37. Breslau 1864—1893 St. Źr. — „Studia Źródłoznawcze”
SUb — Schlesisches Urkundenbuch. T. 1—6. Hrsg. H. Appelt, W. Irgang.
Köln—München 1963—1998
UrzŁęcz — Urzędnicy łęczyccy, sieradzcy i wieluńscy XIII—XV wieku. Spisy.
Oprac. J. Bieniak, A. Szymczakowa. Wrocław 1985 Zap. Hist. — „Zapiski Historyczne”
ZNUJ — „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”
Na okładce: kapitularz w klasztorze Cystersów w Koprzywnicy Fot. Jerzy Sperka
Redaktorzy Agnieszka Plutecka Krystian Wojcieszuk Korektor
Marzena Marczyk Łamanie
Marek Zagniński
Copyright © 2017 by
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone
ISSN 0208 ‑6336 ISSN 2080 ‑492X (wersja drukowana) ISSN 2353 ‑9720 (wersja elektroniczna)
Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40 ‑007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e -mail: wydawus@us.edu.pl
Druk i oprawa: „TOTEM.COM.PL Sp. z o.o.” Sp.K.
ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław
Wydanie I. Nakład: 70 + 35 egz. Ark. druk. 15,75. Ark.
wyd. 19,5. Papier offset. kl. III, 90 g Cena 20 zł (+ VAT)
ŚREDNIOWIECZE Polskie i Powszechne
Tom 9 (13)
ŚREDNIOWIECZE P olskie i P owszechne . T om 9 (13)
KATOWICE 2017
