Bezpieczeństwo i higiena pracy

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 października 2018 r.

w sprawie sposobu zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i kształcenia

• § 3 ust. 1. Rektor zapewnia obowiązkowe szkolenia dotyczące bezpiecznych i higienicznych warunków kształcenia, w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny, dla studentów i doktorantów rozpoczynających

kształcenie w uczelni, w zakresie uwzględniającym specyfikę kształcenia w uczelni i rodzaj wyposażenia technicznego wykorzystywanego w procesie

kształcenia.

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 października 2018 r.

w sprawie sposobu zapewnienia w uczelni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i

kształcenia

• § 3 ust. 3. Szkolenia dotyczące bezpiecznych i

higienicznych warunków kształcenia są realizowane w szczególności w formie wykładów. Ukończenie

szkolenia potwierdza się w karcie okresowych

osiągnięć studenta albo w dokumentacji związanej z realizacją danej formy kształcenia.

Szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w

dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.

U. Nr 180, poz. 1860 z późniejszymi

zmianami).

Szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

• Szkolenie jest prowadzone jako szkolenie

wstępne i szkolenie okresowe

Szkolenie wstępne

• Instruktaż ogólny,

• Instruktaż stanowiskowy

Szkolenie wstępne

• Instruktaż ogólny odbywają, przed

dopuszczeniem do wykonywania pracy, nowo zatrudnieni pracownicy, studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką oraz

uczniowie szkół zawodowych zatrudnieni w

celu praktycznej nauki zawodu

Szkolenie wstępne

Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed

dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku:

1) pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub

niebezpiecznych;

2) pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pkt 1;

3) ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Szkolenie okresowe

Szkolenie okresowe odbywają:

1) osoby będące pracodawcami oraz inne osoby

kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści;

2) pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych;

3) pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym

projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji;

Szkolenie okresowe

4) pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy i inne osoby wykonujące zadania tej służby;

5) pracownicy administracyjno-biurowi i inni

niewymienieni w pkt 1-4, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z

odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szkolenie okresowe

• Szkolenie okresowe pracowników

zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie

rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których są wykonywane prace szczególnie

niebezpieczne, nie rzadziej niż raz w roku.

Szkolenie okresowe

• Szkolenie okresowe osób będących

pracodawcami, kierujących pracownikami, mistrzów i brygadzistów, pracowników

inżynieryjno-technicznych, pracowników

służby bezpieczeństwa i higieny pracy i innych osób wykonujących zadania tej służby

powinno być przeprowadzane w formie kursu,

seminarium lub samokształcenia kierowanego

nie rzadziej niż raz na 5 lat.

Szkolenie okresowe

W przypadku pracowników administracyjno-

biurowych szkolenie okresowe powinno być

przeprowadzane w formie kursu, seminarium

lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej

niż raz na 6 lat.

Wpływ różnych czynników na zdrowie człowieka

Rodzaj czynnika Wpływ czynnika na zdrowie (%)

Styl życia 50

Środowisko 20

Cechy genetyczne 20

System opieki zdrowotnej 10

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Bezpieczeństwo Higiena

Charakterystyka stanu Życia Zdrowia

Czynnik zagrażający Najczęściej energia Czynnik szkodliwy lub uciążliwy

Skutki działania zagrożenia Uraz, śmierć Uciążliwość, szkodliwość, choroba

Działania profilaktyczne Inżynieria bezpieczeństwa Promocja zdrowia, ergonomia

Minimalizacja skutków aktywizacji zagrożeń

Ratownictwo medyczne, chemiczne, techniczne

Ochrona zdrowia Szybkość działania

zagrożenia

Działanie gwałtowne Działanie powolne

Normy prawa wewnętrznego

i międzynarodowego w zakresie bhp

Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy ma swoje umocowania w:

• Konstytucji RP (art.24 i 68);

• Ratyfikowanych przez Polskę Konwencjach MOP (15 Konwencji);

• Traktacie Rzymskim (art. 118a; art. 137 TWE);

Normy prawa wewnętrznego

i międzynarodowego w zakresie bhp

• Dyrektywie ramowej EWG nr 89/391 z 12

czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia

pracowników w miejscu pracy;

• Dziale X Kodeksu pracy;

• Przepisach wydanych na podstawie art. 237¹⁵ § 1 i 2 k. p.

Kodeks pracy

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

(t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 ze zmianami).

Kodeks pracy

• Pracownik - osoba zatrudniona na

podstawie umowy o pracę, powołania,

wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę

• Pracodawca - jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także

osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one

pracowników;

Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy

• Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i

higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy

• Nadzór i kontrolę przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków

środowiska pracy sprawuje Państwowa

Inspekcja Sanitarna

Społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy

• Społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje

społeczna inspekcja pracy.

Profilaktyczna ochrona zdrowia Kodeks Pracy

Dział dziesiąty Rozdział VI

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Pracodawca

ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe

związane z wykonywaną pracą oraz stosuje

niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające

ryzyko,

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności:

- utrzymywać w stanie stałej sprawności

urządzenia ograniczające lub eliminujące

szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska

pracy oraz urządzenia służące do pomiarów

tych czynników,

Profilaktyczna ochrona zdrowia

- przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom.

Pracodawca, nie później niż w terminie 30 dni od

dnia rozpoczęcia działalności, jest obowiązany do

wykonania badań i pomiarów czynnika

szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy

Badania i pomiary

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań

i pomiarów czynników szkodliwych dla

zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33

poz. 166 ze zmianami)

Profilaktyczna ochrona zdrowia - badania i pomiary

• W przypadku występowania szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego lub pyłu, z wyjątkiem czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, badania i pomiary wykonuje się:

1) co najmniej raz na dwa lata - jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika

szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości

najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, zwanego dalej

"NDS";

2) co najmniej raz w roku - jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika

szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 wartości NDS.

Profilaktyczna ochrona zdrowia - badania i pomiary

• § 6. 1. W przypadku występowania czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art.

222 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, badania i pomiary wykonuje się:

• 1) co najmniej raz na sześć miesięcy - jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub

mutagennym powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS;

• 2) co najmniej raz na trzy miesiące - jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powyżej 0,5 wartości NDS.

• 2. W przypadku narażenia na pył zawierający azbest, badania i pomiary wykonuje się co najmniej raz na trzy miesiące. Jeżeli wyniki dwóch

ostatnich badań i pomiarów nie przekroczyły 0,5 wartości NDS, częstotliwość ta może być zmniejszona do określonej w ust. 1 pkt 1.

Profilaktyczna ochrona zdrowia - badania i pomiary

• § 7. Jeżeli wyniki dwóch ostatnich badań i pomiarów szkodliwych dla zdrowia czynników chemicznych lub pyłów, o których mowa w § 4, wykonanych w

odstępie co najmniej dwóch lat, a w przypadku czynników o działaniu rakotwórczym lub

mutagennym, o których mowa w § 6 - co najmniej sześciu miesięcy, nie przekroczyły 0,1 wartości NDS, pracodawca może odstąpić od wykonywania badań i pomiarów.

Profilaktyczna ochrona zdrowia - badania i pomiary

• § 13. 1. Badania i pomiary szkodliwego dla zdrowia czynnika fizycznego, występującego w postaci: hałasu, hałasu

ultradźwiękowego, drgań mechanicznych działających na organizm człowieka przez kończyny górne lub drgań

mechanicznych o ogólnym działaniu na organizm człowieka wykonuje się:

• 1) co najmniej raz na dwa lata - jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,2 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego natężenia (NDN), określonego w przepisach wydanych na podstawie art.

228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, zwanego dalej "NDN";

Profilaktyczna ochrona zdrowia - badania i pomiary

• 2) co najmniej raz w roku - jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,5 wartości NDN.

• 2. Jeżeli podczas dwóch ostatnich badań i pomiarów hałasu lub drgań mechanicznych, wykonanych w

odstępie dwóch lat, natężenie czynnika nie

przekraczało 0,2 wartości NDN, pracodawca może odstąpić od wykonywania badań i pomiarów.

Profilaktyczna ochrona zdrowia - badania i pomiary

• Badania i pomiary chemicznych i fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, wykonuje się każdorazowo, jeżeli nastąpiły zmiany w wyposażeniu technicznym, w procesie technologicznym lub w warunkach wykonywania pracy, które mogły mieć wpływ na zmianę poziomu emisji, poziomu narażenia albo wystąpiły okoliczności, które uzasadniają ich ponowne wykonanie.

Profilaktyczna ochrona zdrowia – badania i pomiary

W przypadku występowania w środowisku

pracy szkodliwego dla zdrowia czynnika

chemicznego, dla którego określono wartość

najwyższego dopuszczalnego stężenia

pułapowego, przeprowadza się pomiary ciągłe

stężenia tego czynnika.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Rozporządzenie Ministra Zdrowia I Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. z 2016 r., poz. 2067 z późniejszymi zmianami)

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Badania profilaktyczne:

- wstępne,

- okresowe,

- kontrolne.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Wstępne, okresowe i kontrolne badania

lekarskie przeprowadza się na podstawie

skierowania wydanego przez pracodawcę

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

1) osoby przyjmowane do pracy,

2) pracownicy młodociani przenoszeni na

inne stanowiska pracy i inni pracownicy

przenoszeni na stanowiska pracy, na

których występują czynniki szkodliwe dla

zdrowia lub warunki uciążliwe.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Badaniom wstępnym nie podlegają

osoby przyjmowane ponownie do pracy

u danego pracodawcy na to samo stanowisko

lub na stanowisko o takich samych warunkach

pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę

zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub

wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym

pracodawcą

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub

wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie

lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do

pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób

przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Pracownik podlega okresowym badaniom

lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy

trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej

chorobą, pracownik podlega ponadto

kontrolnym badaniom lekarskim w celu

ustalenia zdolności do wykonywania pracy na

dotychczasowym stanowisku.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Okresowe i kontrolne badania lekarskie

przeprowadza się w miarę możliwości w

godzinach pracy. Za czas niewykonywania

pracy w związku z przeprowadzanymi

badaniami pracownik zachowuje prawo do

wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te

badania do innej miejscowości przysługują mu

należności na pokrycie kosztów przejazdu

według zasad obowiązujących przy podróżach

służbowych.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.

2. Skierowanie powinno zawierać:

1) określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,

2) w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy - określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu,

Profilaktyczna ochrona zdrowia

3) w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,

4) informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Badanie profilaktyczne kończy się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:

1) brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku pracy

lub

2) przeciwwskazania zdrowotne do pracy na

określonym stanowisku pracy.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

Art. 229. § 4 Kodeksu pracy

Pracodawca nie może dopuścić do pracy

pracownika bez aktualnego orzeczenia

lekarskiego stwierdzającego brak

przeciwwskazań do pracy na określonym

stanowisku.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:

1) po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,

2) po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli

zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie

takimi badaniami.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Badania są przeprowadzane na koszt

pracodawcy. Pracodawca ponosi ponadto inne

koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad

pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki

pracy.

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Pracodawca jest obowiązany przechowywać

orzeczenia wydane na podstawie badań

lekarskich

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Pracodawca, na podstawie orzeczenia

lekarskiego, przenosi do odpowiedniej pracy

pracownika, który stał się niezdolny do

wykonywania dotychczasowej pracy wskutek

wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

i nie został uznany za niezdolnego do pracy

w rozumieniu przepisów o emeryturach

i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Profilaktyczna ochrona zdrowia

• Pracodawca jest obowiązany zapewnić

pracownikom odpowiednie urządzenia

higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć

niezbędne środki higieny osobistej.

Medycyna pracy

W celu ochrony zdrowia pracujących przed

wpływem niekorzystnych warunków

związanych ze środowiskiem pracy i sposobem

jej wykonywania, a także w celu sprawowania

profilaktycznej opieki zdrowotnej nad

pracującymi tworzy się służbę medycyny

pracy.

Medycyna pracy

• USTAWA z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie

medycyny pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1175

ze zmianami)

Medycyna pracy

• Art. 5. 1. Służba medycyny pracy realizuje zadania określone w ustawie w odniesieniu do:

1) pracowników;

2) osób pozostających w stosunku służbowym;

3) osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą;

4) kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych lub wyższych, uczniów tych szkół oraz studentów, którzy w trakcie praktycznej nauki zawodu są narażeni na działanie czynników szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia;

Medycyna pracy

5) uczestników studiów doktoranckich, którzy w trakcie studiów są narażeni na działanie czynników szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia;

6) osób świadczących pracę w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w zakładach karnych, przebywania w aresztach śledczych lub wykonujących pracę w ramach kary ograniczenia wolności.

Medycyna pracy

2. Obowiązek objęcia profilaktyczną opieką zdrowotną spoczywa na:

• pracodawcach - w odniesieniu do osób wymienionych w ust. 1 pkt 1-3;

• szkole lub szkole wyższej - w odniesieniu do osób wymienionych w ust. 1 pkt 4;

• jednostce uprawnionej do prowadzenia studiów doktoranckich - w odniesieniu do osób wymienionych w ust. 1 pkt 5;

Medycyna pracy

3. Profilaktyczną opieką zdrowotną służby medycyny pracy obejmuje się, na ich wniosek:

• osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek i osoby z nimi współpracujące;

• osoby wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, z wyjątkiem osób wymienionych w ust. 1 pkt 3 (osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą);

• rolników indywidualnych i pracujących z nimi domowników oraz członków spółdzielni produkcji rolnej;

• byłych pracowników oraz osoby, które wykonywały pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, a także osoby, które pozostawały w stosunku służbowym.

Choroby zawodowe

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30

czerwca 2009 r. w sprawie chorób

zawodowych. (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1367)

Definicja choroby zawodowej

• Choroba zawodowa jest to choroba

spowodowana działaniem czynników

szkodliwych dla zdrowia występujących w

środowisku pracy lub sposobem wykonywania

pracy, określona w wykazie chorób

zawodowych.

Choroby zawodowe

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej

oraz jej rozpoznanie może nastąpić u

pracownika lub byłego pracownika, w okresie

jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym

lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu,

nie później jednak niż w okresie, który został

określony w wykazie chorób zawodowych.

Choroby zawodowe

• Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową, dokonuje:

1) pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową;

2) lekarz, który podczas wykonywania zawodu

powziął podejrzenie choroby zawodowej

u pracownika.

Choroby zawodowe

• Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może również dokonać:

1) pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną;

2) lekarz stomatolog, który podczas

wykonywania zawodu powziął podejrzenie

wystąpienia u pacjenta choroby zawodowej;

Choroby zawodowe

• Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:

1)właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu;

2)właściwemu inspektorowi pracy

- których właściwość ustala się według miejsca,

w którym praca jest lub była wykonywana

przez pracownika, lub według krajowej

siedziby pracodawcy w przypadku, gdy

dokumentacja dotycząca narażenia

zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.

Choroby zawodowe

• Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje się na formularzu określonym w przepisach (rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. (Dz. U. z 2013 r. poz.

1379 ze zmianami)

niezwłocznie zgłosić właściwemu organowi Inspekcji Sanitarnej

i właściwemu inspektorowi pracy

każdy przypadek rozpoznanej choroby

zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę

systematycznie analizować przyczyny chorób zawodowych i innych chorób

związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz

stosować właściwe środki zapobiegawcze Zapewnić realizację

zaleceń lekarskich

ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, działając

w porozumieniu z właściwym organem Inspekcji Sanitarnej

przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie choroby zawodowej i zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze

prowadzić rejestr zachorowań

na choroby zawodowe i podejrzeń o takie choroby

Pracodawca powinien

Obowiązki pracodawcy w razie choroby zawodowej

Wyciąg z wykazu chorób zawodowych

Choroby zawodowe Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów

chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo

wcześniejszego zakończenia narażenia zawodowego

15. Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat:

2 lata

12. Alergiczny nieżyt nosa 1 rok

26. Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa

Np. wirusowe zapalenie wątroby

nie określa się

Choroby zawodowe

•

W razie stwierdzenia u pracownika objawów

wskazujących na powstawanie choroby

zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na

podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie

i na czas określony w tym orzeczeniu,

przenieść pracownika do innej pracy nie

narażającej go na działanie czynnika, który

wywołał te objawy.

Choroby zawodowe

• Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje

obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi

przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres

nie przekraczający 6 miesięcy.

Wypadki przy pracy

Definicja:

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe

zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną

powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło

w związku z pracą

Wypadki przy pracy

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,

• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Wypadki przy pracy

Rodzaje wypadków przy pracy:

- ciężki,

- zbiorowy,

- śmiertelny

Wypadki przy pracy

• Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w miejscu wypadku lub w okresie nie

przekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.

Wypadki przy pracy

• Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek,

w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie

ciała, a mianowicie: utrata wzroku, słuchu, mowy,

zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała

albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe

funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna

lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna,

częściowa lub całkowita niezdolność do pracy w

zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub

zniekształcenie ciała.

Wypadki przy pracy

• Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się

wypadek, któremu w wyniku tego samego

zdarzenia, uległy co najmniej dwie osoby.

Wypadki przy pracy

W razie wypadku przy pracy pracodawca jest

obowiązany podjąć niezbędne działania

eliminujące lub ograniczające zagrożenie,

zapewnić udzielenie pierwszej pomocy

osobom poszkodowanym i ustalenie w

przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn

wypadku oraz zastosować odpowiednie środki

zapobiegające podobnym wypadkom.

Wypadki przy pracy

• Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie

zawiadomić właściwego okręgowego

inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym,

ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy

oraz o każdym innym wypadku, który wywołał

wymienione skutki, mającym związek z pracą,

jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.

Wypadki przy pracy

• Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy.

• Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.

• Koszty związane z ustalaniem okoliczności

i przyczyn wypadków przy pracy ponosi

pracodawca.

Wypadki przy pracy

• Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy

pracy, przysługuje od pracodawcy

odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie

w związku z wypadkiem przedmiotów

osobistego użytku oraz przedmiotów

niezbędnych do wykonywania pracy,

z wyjątkiem utraty lub uszkodzenia pojazdów

samochodowych oraz wartości pieniężnych

Podstawowe pojęcia

Pomieszczenie pracy - pomieszczenie przeznaczone na pobyt pracowników, w którym wykonywana jest praca. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt pracowników pomieszczeń, w których:

• łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem albo konserwacją urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku,

Podstawowe pojęcia - pomieszczenie pracy

• mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie odpowiednich warunków przebywania pracowników w celu ich obsługi, bez zastosowania środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy,

• jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich pracowników zajmujących się obsługą;

Podstawowe pojęcia - pomieszczenie pracy

• Pomieszczeniu stałej pracy - to pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny

• Pomieszczeniu czasowej pracy- to pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do 4 godzin;

• Miejscu pracy - to miejsce wyznaczone przez pracodawcę, do którego pracownik ma dostęp w związku z wykonywaniem prac;

Podstawowe pojęcia c.d.

• Stanowisko pracy - to przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę;

• Środowisko pracy - to warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa się proces pracy;

• Zagrożenie - to stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę;

Podstawowe pojęcia c.d.

• Środki pracy - maszyny, instalacje, narzędzia, przyrządy i inne urządzenia techniczne służące do wykonywania pracy, które mogą być źródłem hałasu lub drgań mechanicznych

• Środki ochrony indywidualnej - to wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu

Podstawowe pojęcia c.d.

Do środków ochrony indywidualnej nie zalicza się:

- zwykłej odzieży roboczej i mundurów, które nie są specjalnie przeznaczone do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika,

- środków ochrony indywidualnej używanych przez wojsko, Policję i inne służby utrzymania porządku publicznego,

- wyposażenia stosowanego przez służby pierwszej pomocy i ratownicze,

Podstawowe pojęcia c.d.

- środków ochrony indywidualnej stosowanych na podstawie przepisów Prawa o ruchu drogowym, - wyposażenia sportowego,

- środków służących do samoobrony lub do odstraszania,

- przenośnych urządzeń do wykrywania oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego;

Podstawowe pojęcia c.d.

• Środki ochrony zbiorowej - to środki

przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy

ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed

niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami

występującymi pojedynczo lub łącznie w

środowisku pracy, będące rozwiązaniami

technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach

pracy, maszynach i innych urządzeniach;

Podstawowe pojęcia c.d.

• Grupy szczególnego ryzyka - pracownicy, którzy na podstawie przepisów prawa pracy podlegają szczególnej ochronie zdrowia, w szczególności kobiety w ciąży oraz młodociani;

• Ryzyko zawodowe – to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy;

Podstawowe obowiązki pracodawcy

Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami

są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do

wykonywania ciążących na nich obowiązków,

przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz

zasady bezpieczeństwa i higieny pracy

Podstawowe obowiązki pracodawcy

Pracodawca:

- ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy;

- jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Podstawowe obowiązki pracodawcy

W szczególności pracodawca jest obowiązany:

- organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

- zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,

Podstawowe obowiązki pracodawcy

- zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

- zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy

Prawa i obowiązki pracownika

Przestrzeganie przepisów i zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy jest

podstawowym obowiązkiem pracownika

Prawa i obowiązki pracownika c.d.

Pracownik jest obowiązany:

1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,

2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,

Prawa i obowiązki pracownika c.d.

3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy,

4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

Prawa i obowiązki pracownika c.d.

6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,

7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy

Prawa i obowiązki pracownika c.d.

W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

Prawa i obowiązki pracownika c.d.

Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa powyżej, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

Uwaga!

Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa powyżej, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Prawa i obowiązki pracownika c.d.

Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,

4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

5)

6)

sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

1. Wysokość pomieszczenia stałej pracy nie może być mniejsza niż:

• 3 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia;

• 3,3 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.

2. Wysokość pomieszczeń, o których mowa w pkt 1, może być obniżona w przypadku zastosowania klimatyzacji - pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy c.d

• Pomieszczenia pracy, w których przebywają pracownicy, nie mogą być zamykane w sposób uniemożliwiający wyjście z pomieszczenia. Jeżeli istnieją względy wymagające zamykania pomieszczeń w czasie pracy przed osobami nieupoważnionymi, należy stosować przy drzwiach zamki uniemożliwiające wejście z zewnątrz, a jednocześnie umożliwiające wyjście z pomieszczenia bez użycia klucza. W takiej sytuacji należy przewidzieć możliwość powiadamiania pracowników znajdujących się w takich pomieszczeniach

o niebezpieczeństwie grożącym z zewnątrz.

Ogrzewanie i wentylacja

• W pomieszczeniach pracy należy zapewnić

temperaturę odpowiednią do rodzaju

wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku

fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie

niższą niż 14 °C (287 K), chyba że względy

technologiczne na to nie pozwalają. W

pomieszczeniach pracy, w których jest

wykonywana lekka praca fizyczna, i w

pomieszczeniach biurowych temperatura nie

może być niższa niż 18 °C (291 K).

Ogrzewanie i wentylacja c.d.

• Pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła w drodze promieniowania, przewodzenia i konwekcji oraz przed napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.

• W pomieszczeniach pracy powinna być

zapewniona wymiana powietrza wynikająca z

potrzeb użytkowych i funkcji tych

pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz

zanieczyszczeń stałych i gazowych.

Ogrzewanie i wentylacja c.d.

• W pomieszczeniach pracy, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia, powinna być zapewniona taka wymiana powietrza, aby nie były przekraczane wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń tych substancji.

• Wymagania dotyczące parametrów powietrza

w pomieszczeniach pracy określają przepisy i

Polskie Normy.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

Stanowiska pracy powinny być urządzone

stosownie do rodzaju wykonywanych na nich

czynności oraz psychofizycznych właściwości

pracowników, przy czym wymiary wolnej

(niezajętej przez urządzenia) powierzchni

stanowiska pracy powinny zapewnić

pracownikom swobodę ruchu wystarczającą do

wykonywania pracy w sposób bezpieczny,

z uwzględnieniem wymagań ergonomii.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

• Stanowiska pracy, na których występuje ryzyko

pożaru, wybuchu, upadku lub wyrzucenia

przedmiotów albo wydzielenia się substancji

szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych,

powinny być zaopatrzone w urządzenia

ochronne zapewniające ochronę pracowników

przed skutkami tego ryzyka.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

• Stanowiska pracy, na których wykonywane

prace powodują występowanie czynników

szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych,

powinny być tak usytuowane i zorganizowane,

aby pracownicy zatrudnieni na innych

stanowiskach nie byli narażeni na te czynniki.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

Na stanowiskach pracy :

• należy zapewnić wynikającą z technologii

powierzchnię oraz odpowiednie urządzenia

pomocnicze przeznaczone na składowanie

materiałów, wyrobów, przyrządów, narzędzi

i odpadów.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

Na stanowiskach pracy

• nie wolno przechowywać surowców, gotowych

wyrobów, materiałów pomocniczych

i odpadów w ilościach większych od

wynikających z potrzeb technologicznych,

umożliwiających utrzymanie ciągłości pracy na

danej zmianie. Odpady produkcyjne powinny

być sukcesywnie usuwane.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

• Do każdego stanowiska pracy powinno być zapewnione bezpieczne i wygodne dojście, przy czym jego wysokość na całej długości nie powinna być mniejsza w świetle niż 2 m.

• W przypadkach uzasadnionych względami konstrukcyjnymi maszyn i innych urządzeń technicznych dopuszcza się zmniejszenie wysokości dojścia do 1,8 m przy jego odpowiednim zabezpieczeniu i oznakowaniu znakami bezpieczeństwa zgodnymi z Polską Normą.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

• Przejścia między maszynami a innymi

urządzeniami lub ścianami przeznaczone tylko

do obsługi tych urządzeń powinny mieć

szerokość co najmniej 0,75 m; jeżeli w

przejściach tych odbywa się ruch

dwukierunkowy, szerokość ich powinna

wynosić co najmniej 1 m.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

• Pracodawca zatrudniający pracowników

niepełnosprawnych powinien zapewnić

dostosowanie stanowisk pracy oraz dojść do

nich - do potrzeb i możliwości tych

pracowników, wynikających ze zmniejszonej

sprawności.

Organizacja stanowisk pracy c.d.

• Przy wykonywaniu pracy niewymagającej stale pozycji stojącej należy zapewnić pracownikom możliwość siedzenia.

• Przy wykonywaniu pracy wymagającej stale

pozycji stojącej lub chodzenia należy zapewnić

pracownikom możliwość odpoczynku

w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej.

Czynniki oraz procesy pracy stwarzające

szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia

Chemiczne

• w zależności od możliwych skutków i rodzaju ich

działania:

– toksyczne – drażniące – uczulające – rakotwórcze – mutagenne

– upośledzające funkcje rozrodcze

– szkodliwe

• w zależności od sposobów wchłaniania:

– przez drogi oddechowe

– przez skórę i błony śluzowe – przez przewód pokarmowy

Czynniki środowiska pracy

Fizyczne

• hałas

• drgania (wibracja)

• promieniowanie (jonizujące, podczerwone, nadfioletowe, laserowe)

• pole elektromagnetyczne

• elektryczność statyczna

• pyły przemysłowe

• czynniki niebezpieczne mogące prowadzić do urazów:

– poruszające się maszyny – ruchome elementy maszyn – przemieszczające się wyroby i

materiały

– ostre oraz wystające elementy i krawędzie

Biologiczne

– bakterie i podobne organizmy – wirusy

– grzyby – psożyty

• substancje wytwarzane przez mikroorganizmy

– toksyny – alergeny

• makroorganizmy – rośliny

– zwierzęta

Czynniki środowiska pracy

Psychofizyczne

• obciążenie fizyczne (statyczne i dynamiczne)

• obciążenie nerwowo-psychiczne:

– obciążenie umysłu

– obciążenie lub niedociążenie percepcyjne

– obciążenie emocjonalne

Oświetlenie

W pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne, chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.

Oświetlenie c.d.

• Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie.

• Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami.

Oświetlenie elektryczne

Krótkotrwałe przebywanie połączone z wykonywaniem prostych czynności, np.:

- przygotowywanie pasz,

- magazynowanie towarów, przy których może być konieczność poszukiwania,

- w korytarzach i na schodach oraz w salach kinowych podczas przerw.

50 20

Najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie

oświetlenia lx

Orientacja, z rozpoznaniem cech średniej wielkości, np. rysów twarzy, w pomieszczeniach takich jak np. piwnice i strychy oraz przy

składowaniu materiałów jednorodnych lub dużych.

Rodzaje czynności lub pomieszczeń

- mało dokładne prace ślusarskie i prace na obrabiarkach do metali, - wyrób akumulatorów, kabli, nawijanie cewek grubym drutem,

- jadalnie, bufety i świetlice, - sale gimnastyczne, aule, - portiernie

Oświetlenie elektryczne

300

Praca przy przeciętnych wymaganiach wzrokowych, np.:

- średnio dokładne prace ślusarskie i prace na maszynach do metali, - szpachlowanie, lakierowanie,

- łatwe prace biurowe z dorywczym pisaniem na maszynie.

200 100

Najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie oświetlenia lx

Praca nieciągła i czynności dorywcze przy bardzo ograniczonych wymaganiach wzrokowych, np.:

- sporadyczna obsługa urządzeń technologicznych, obsługa kotłów centralnego ogrzewania,

- mycie i czyszczenie samochodów w garażach, - pomieszczenia sanitarne,

- hole wejściowe.

Rodzaje czynności lub pomieszczeń

Długotrwała i wyjątkowo wytężona praca wzrokowa, np.:

- montaż najmniejszych części i elementów elektronicznych, - kontrola wyrobów włókienniczych.

Długotrwała i wytężona praca wzrokowa, np.:

- bardzo dokładne prace ślusarskie i prace na maszynach do metali, - szlifowanie szkieł optycznych i kryształów,

- oczyszczanie, wyskubywanie węzełków, wypruwanie, cerowanie, naprawianie usterek w przemyśle włókienniczym,

- prace kreślarskie.

Oświetlenie pomieszczeń pracy Oświetlenie elektryczne (3)

1000 750 500

Najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie

oświetlenia lx

Praca przy dużych wymaganiach wzrokowych, np.:

- dokładne prace ślusarskie i prace na maszynach do metali, - repasacja, szycie i drukowanie tkanin,

- druk ręczy i sortowanie papieru.

Rodzaje czynności lub pomieszczeń

Liczba, powierzchnia i rozmieszczenie okien w pomieszczeniach pracy powinny zapewniać pracownikom, stosownie do rodzaju

wykonywanych przez nich prac, dostateczne oświetlenie dzienne oraz należyte przewietrzanie pomieszczeń.

Stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi w pomieszczeniach powinien być nie mniejszy niż 1:8

Warunki dotyczące oświetlenia pomieszczeń światłem dziennym określane są za pomocą współczynnika oświetlenia dziennego (wyrażonego w %), stanowiącego stosunek natężenia oświetlenia w danym punkcie wnętrza do równocześnie występującego natężenia oświetlenia w otwartej przestrzeni na płaszczyźnie poziomej.

Oświetlenie pomieszczeń pracy Oświetlenie dzienne

Oświetlenie pomieszczeń pracy Oświetlenie dzienne

Charakterystyka wykonywanych czynności w pomieszczeniu

wielkość szczegółu ( wymiar charakte- ry rystyczny w mm)

górnym

i mieszanym e_śr

bocznym e_min

Szczególnie dokładna Bardzo dokładna

Dokładna Mało dokładna Zgrubna

Nadzór ogólny

nad czynnością, bez rozróżniania

szczegółów

do 0,1 0,1 – 0,3 0,3 – 1,0 1,0 – 10 powyżej 10 –

3,5 – 4 2,0 – 3 1,5 – 2 1,0 – 1,2 0,5 – 0,8 0,25 – 0,4 10

7 5 3 2 1 określenie

Charakterystyka wykonywanych czynności w pomieszczeniu

Kategoria czynności wzrokowej

Materiały i procesy technologiczne

• Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych.

• Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i mieszanin chemicznych nie oznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich identyfikację.

Niebezpieczne substancje i niebezpieczne mieszaniny chemiczne

• Substancja chemiczna - rozumie się przez to pierwiastki chemiczne i ich związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, ze wszystkimi dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwałości, oprócz rozpuszczalników, które można oddzielić bez wpływu na stabilność i skład substancji, i wszystkimi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu produkcyjnego,

Niebezpieczne substancje i niebezpieczne mieszaniny chemiczne

• Mieszanina - rozumie się przez to mieszaniny lub roztwory składające się co najmniej z dwóch substancji

Niebezpieczne substancje i niebezpieczne mieszaniny chemiczne

Substancjami niebezpiecznymi i mieszaninami niebezpiecznymi są substancje i mieszaniny zaklasyfikowane co najmniej do jednej z poniższych kategorii

Piktogramy

produktów niebezpiecznych występujące na etykietach

Produkt wybuchowy

Produkt żrący

Piktogramy

produktów niebezpiecznych występujące na etykietach c.d

• Produkt utleniający

• Produkt skrajnie łatwopalny

• Produkt wysoce

łatwopalny

Piktogramy dla zagrożeń fizykochemicznych

Piktogramy

produktów niebezpiecznych występujące na etykietach

Produkt bardzo toksyczny

Produkt toksyczny

Produkt szkodliwy

Produkt drażniący

Piktogramy dla zagrożeń dla zdrowia

Piktogramy dla zagrożeń dla zdrowia

Piktogramy

produktów niebezpiecznych występujące na etykietach

Produkt

niebezpieczny

dla środowiska

Piktogramy dla zagrożeń dla środowiska

Niebezpieczne substancje i niebezpieczne mieszaniny chemiczne c.d.

• Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych mieszanin chemicznych bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem.

Niebezpieczne substancje i niebezpieczne mieszaniny chemiczne c.d.

• Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych mieszanin chemicznych jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania środków zapewniających pracownikom ochronę ich zdrowia i życia.

Niebezpieczne substancje i niebezpieczne mieszaniny chemiczne c.d.

• Osoba stosująca substancję niebezpieczną lub mieszaninę niebezpieczną ma obowiązek zapoznania się z informacjami zawartymi w karcie charakterystyki

Karta charakterystyki

Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej lub mieszaniny niebezpiecznej, zwana dalej "kartą charakterystyki", stanowi zbiór informacji o niebezpiecznych właściwościach substancji lub mieszaniny oraz zasadach i zaleceniach ich bezpiecznego stosowania. Jest przeznaczona przede wszystkim dla użytkowników prowadzących działalność zawodową w celu umożliwienia im podjęcia w miejscu pracy środków niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrony zdrowia człowieka i środowiska.

Niebezpieczne substancje i niebezpieczne mieszaniny chemiczne c.d.

• Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych.

• Pomieszczenia, aparatura, środki transportu, zbiorniki i opakowania, w których są stosowane, przemieszczane lub przechowywane materiały niebezpieczne powinny być odpowiednie do właściwości tych materiałów.