• Nie Znaleziono Wyników

Ocena georóżnorodności rzeźby terenu fragmentu Basenu Świeckiego w skalach 1:10 000 oraz 1:25 000

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Ocena georóżnorodności rzeźby terenu fragmentu Basenu Świeckiego w skalach 1:10 000 oraz 1:25 000"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

Ocena georóżnorodności rzeźby terenu fragmentu Basenu Świeckiego w skalach 1:10 000 oraz 1:25 000

The valuation of geodiversity of the relief in the part of Świecie Basin in the scales of 1:10 000 and 1:25 000

Rafał Kot, Kamila Szmidt

Instytut Geografii UMK ul. Gagarina 9, 87-100 Toruń

rafalkot@umk.pl

___________________________________________________________________________________

Abstract. Lately the geodiversity has been defined as the changeability of all the abiotic elements of the natural habitat.

It can be considered in the context of being a feature of a single geocomponent, being a single geocomponent or being the whole natural habitat. The geodiversity of a relief is, according to A. Kostrzewski (1998), „the actual diversity of the Earth’s surface, taking into account the morphogenetic zones, types of relief, and compounds of forms or single forms of the relief.”

At present the main stream in researching the geodiversity is the attempt to define it and develop methods to identify and evaluate it at different quantities and scales.

The aim of this article is to determine the diversity of the relief in detailed scales of 1:10 000 and 1:25 000, the comparison of those scales, and pointing the factors that specify them.

The research area, according to physico-geographical regionalization by J. Kondracki (1998), is situated on the border of two physico-geographical mesoregions: Grudziądz Basin (314.82) and Chełmno Lakeland (315.11).

Using the method of landscape certificates, based on the maps of the types of the relief in scales of 1:10 000 and 1:25 000, the geodiversity of the relief was determined (Filbrandt-Czaja 2009, McGarigal, Marks 1995, Pietrzak 1998, Roo-Zielińska 2007, Solon 2002). The simplest indexes, as the units’ number (NUMP) and the types’ number (RICH, NC, PR) were used.

The results were presented using different methods of classification (such as: the method of natural breaks, quantile and equal intarval) on the maps (Fig. 1, 2, 3, 4). There were 47 types and as many as 333 units of relief appointed on the evaluation area in the scale of 1:10 000, while in the scale of 1:25 000 accordingly 35 (RICH) and 135 (NUMP).

The geodiversity of the relief depends on the identification and visualization of the features of one or many components in the appropriate model (map) and scale, besides it depending on primary terrain structure, processes taking place in the past and present, as well as anthropogenic transformations, as R. Kot suggests (2006a). The scale determines the importance of the type of the relief, the evaluation criteria (qualitative, quantitative, and data gathered for further analysis), the field of evaluation (artificial – shape and area, natural – importance). Besides them of crucial importance is also choosing the method of evaluation, to which connected are for example choosing the method of classification of the collection, the quantity of ranges, and choosing the set of indexes.

Słowa kluczowe: georóżnorodność, georóżnorodność rzeźby terenu, zróżnicowanie krajobrazu, ocena różnorodności środowiska przyrodniczego, rzeźba terenu

Key words: geodiversity, geodiversity of relief, landscape diversity, diversity valuation of environment, relief

(2)

Wprowadzenie

Wskazanie czynników, które determinują strukturę i zróżnicowanie krajobrazu, jest ważnym problemem badawczym w geoekologii (Jedicke 2001, Pietrzak 1998, Przewoźniak 1987, Richling 1992, Richling, Lechnio 2005, Richling, Solon 1996, Solon 2002).

Pod koniec ubiegłego wieku pojawiło się pojęcie georóżnorodności (Burek, Potter 2002, Gray 2004). W ostatnich latach jest ona określana jako zmienność wszystkich elementów abiotycznych środowiska przyrodniczego.

Może być rozpatrywana w kontekście jednej cechy geokomponentu, pojedynczego geokomponentu lub całego środowiska przyrodniczego. Zależy ona od: pierwotnej struktury terenu oraz intensywności, powtarzalności oraz długości trwania procesów zachodzących na określonym obszarze w przeszłości i obecnie.

Istotnym elementem determinującym georóżnorodność jest działalność człowieka (stopień przekształceń antropogenicznych) (Kot 2006a). Według M. Degórskiego (2001), różnorodność elementów abiotycznych może być rozpatrywana zarówno całościowo (geodiversity), jak również indywidualnie dla każdego z elementów, np. zróżnicowanie skał (lithodiversity), zróżnicowanie form terenu (geomorphological diversity), zróżnicowanie gleb (pedodiversity). Georóżnorodność rzeźby terenu to „aktualne zróżnicowanie powierzchni Ziemi w zakresie stref morfogenetycznych, typów rzeźby, zespołów form i oddzielnych form rzeźby terenu”

(Kostrzewski 1998). Ocenę georóżnorodności rzeźby terenu metodą bonitacji punktowej przedstawił ostatnio R. Kot (2005). Aktualnie głównymi problemami badań nad georóżnorodnością są prace prowadzone nad jej zdefiniowaniem, wypracowaniem metodyki rozpoznania oraz oceny w różnych poziomach wielkościowych i skalach opracowania.

Zdaniem R. Kota (2006b) w określeniu georóżnorodności ważnym etapem jest także rozpoznanie, a następnie przedstawienie cech komponentów środowiska przyrodniczego na modelu (mapie) w określonej skali. Wpływ człowieka oraz efektów jego działalności na rozpoznanie georóżnorodności wód na przykładzie transektu w Basenie Unisławskim zaprezentowali ostatnio R. Kot i K. Kubiak-Wójcicka (2008).

Zróżnicowanie powierzchniowe krajobrazu (struktura terytorialna) może być na mapach poligonowych określone na podstawie mierzalnych cech płatów (wskaźników), np. liczby, wielkości, odległości. Wartości tych wskaźników zależą przede wszystkim od skali mapy i szczegółowości ujęcia jednostek podstawowych (por. Obeysekera, Rutchey 1997, za Solonem 2002). Ważnymi problemami badawczymi, na które przede wszystkim wskazuje J. Solon (2002), w kontekście zróżnicowania krajobrazu, są relacje szczegółowości opracowania, utraty informacji o krajobrazie na mapach wektorowych i rastrowych oraz zależności uzyskanych wyników wskaźników w różnych skalach oraz modelach (wektorowym i rastrowym). Autor ten na podstawie generalizacji wyjściowej mapy roślinności obszaru „Pińczów”, dokonuje analizy zmienności uzyskanych wyników metryk krajobrazowych kompozycji i konfiguracji zarówno na mapie wektorowej i rastrowej. Ustala, że wszystkie metryki krajobrazowe reagują na wielkość pola podstawowego analizy i to niezależnie od mapy wektorowej lub rastrowej.

Z punktu widzenia niniejszego artykułu ważne są wyniki dwóch wskaźników tj. liczby płatów (NUMP) oraz liczby typów płatów (RICH) przedstawione dla obrazów wektorowych i rastrowych oraz różnej wielkości pól podstawowych, na co zwracał uwagę J. Solon (2002).

Szczegółowe analizy liczby i zakresów przedziałów w kontekście rzeźby terenu przedstawił Z. Kozieł (1993).

Autor ten zajmował się także analizą zmienności cechy w różnych polach podstawowych i skalach opracowania.

Zdaniem Z. Kozieła (2003) optymalna wielkość pola podstawowego, w odniesieniu do prezentowania cech morfometrycznych rzeźby terenu, musi być dobierana w zależności od stopnia szczegółowości prowadzonych badań, ale także od końcowej skali, w której wyniki tych badań będą prezentowane.

Głównym celem niniejszego artykułu jest określenie zróżnicowania rzeźby terenu w szczegółowych skalach opracowania 1:10 000 i 1:25 000, ich porównanie oraz wskazanie czynników, które je determinują.

Obszarem badań jest pole testowe o powierzchni 10 km2, położone w strefie krawędziowej świeckiego odcinka doliny dolnej Wisły. Według regionalizacji fizycznogeograficznej J. Kondrackiego (1998), analizowany obszar położony jest na granicy dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych: Kotliny Grudziądzkiej (314.82) i Pojezierza Chełmińskigo (315.11).

(3)

Materiał i metody

Kartograficznymi materiałami podkładowymi są dwie mapy topograficzne: arkusz Chełmno-Osiedle Piłsudskiego (N 34-85-D-d-4), w skali 1:10 000, układzie 1992 oraz arkusz Chełmno (N 34-85-D-d) w skali 1:25 000, w układzie 1942. Mapy te zrektyfikowano i przetransformowano do układu 1992. W opracowaniu wykorzystano również istniejące mapy tematyczne w skali 1:50 000: geomorfologiczną i geologiczną arkusz Chełmno. Na podstawie map tematycznych oraz zebranej literatury, dla analizowanych fragmentów doliny rzecznej i wysoczyzny morenowej, opracowano typologię rzeźby terenu (tab. 1a-c). Uszczegółowiono wydzielenia przedstawione w Instrukcji do Szczegółowej Mapy Geomorfologicznej Niżu Polskiego 1:50 000 (1962), a wydzielone typy mogą odpowiadać mezoformom rzeźby terenu.

W analizach struktury lub zróżnicowania krajobrazu w różnych skalach, najczęściej najpierw sporządza się szczegółową mapę komponentu, a następnie za pomocą narzędzi komputerowych i odpowiednich algorytmów matematycznych, tę samą treść mapy się uogólnia (np. poprzez zwiększanie rozdzielczości obrazu rastrowego).

W artykule zastosowano podejście odmienne. Treści zaprezentowane na mapach tematycznych w skali 1:50 000 oraz rysunek poziomicowy na mapach topograficznych, były podstawą dla wyznaczenia przebiegu granic typów rzeźby terenu na tle map topograficznych, osobno najpierw w skali 1:10 000, a następnie w skali ogólniejszej 1:25 000. Uzyskano szczegółową mapę typów rzeźby terenu w skali 1:10 000 oraz mapę zgeneralizowaną w skali 1:25 000. W celu sprawdzenia poprawności wybranych przebiegów granic jednostek rzeźby terenu, prowadzono także rekonesanse terenowe. Wszystkie wyznaczone na mapach jednostki są podobnej rangi (mezoformy rzeźby terenu). Pod względem genezy i cech morfograficznych są one jednorodne, czyli nie są to ich zespoły czy asocjacje. Prace kartograficzne wykonano w programie ArcView, należącym do pakietu ArcGIS firmy ESRI.

Mapy typów rzeźby w skalach 1:10 000 oraz 1:25 000 były podstawą dla określenia georóżnorodności rzeźby terenu metodą metryk krajobrazowych (Filbrandt-Czaja 2009, McGarigal, Marks 1995, Pietrzak 1998, Roo- Zielińska i in. 2007, Solon 2002). Zastosowano najprostsze wskaźniki tj. liczbę jednostek (Lj, NUMP) i liczbę typów (Lt, RICH, NC, PR). Na trudności metodyczne stosowania wybranych wskaźników (metryk krajobrazowych), dla oceny georóżnorodności zwracali uwagę R. Kot i K. Leśniak (2006). Uzyskane wyniki zaprezentowano kartograficzną metodą kartogramu geometrycznego. Podczas wizualizacji wyników zastosowano taką samą liczbę przedziałów (5) oraz różne metody klasyfikacji: naturalnej przerwy, kwantylu i równego interwału.

Dla badanego obszaru wyznaczono łącznie 40 pól podstawowych o długości boku 500 m, w których obliczono wartości wskaźników RICH oraz NUMP.

Wyniki

Na analizowanym obszarze w skali 1:10 000 wyznaczono ogółem 47 typów i aż 333 jednostki rzeźby terenu, a w skali 1:25 000 odpowiednio 35 (RICH) i 135 (NUMP). Liczebność jednostek i typów rzeźby terenu w poszczególnych typach genetycznych form i dwóch skalach opracowania zaprezentowano w tabelach 1a-c.

W celu porównania uzyskanych wyników skonstruowano szereg kartogramów geometrycznych. Mapy uzyskane dla liczby jednostek (Lj), trzema metodami klasyfikacji (kwantylu, naturalnej przerwy, równego interwału), w skali 1:10 000 są podobne. W metodach klasyfikacji naturalnej przerwy i równego interwału, większy jest udział pól o najniższej georóżnorodności (11), niż w metodzie kwantylu (8). W ocenie liczby jednostek, na mapie w skali 1:25 000, charakterystyczne są różne zakresy przedziałów i obrazy map dla każdej z metod klasyfikacji (ryc. 1). Wyraźny jest także wzrost udziału pól o najmniejszym zróżnicowaniu i spadek obszarów o największym zróżnicowaniu kolejno w metodach: kwantylu, naturalnej przerwy i równego interwału. Porównanie wyników uzyskanych tymi samymi metodami klasyfikacji, w skalach 1:10 000 i 1:25 000 wskazuje, że na mapach szczegółowszych jest więcej pól w najlepszym przedziale, a ich rozmieszczenia najczęściej się nie pokrywają.

W skali ogólniejszej wyraźniejszy jest udział pól należących do najsłabszego przedziału (ryc. 2).

Zróżnicowanie liczby typów na mapie w skali 1:10 000 charakteryzują: różne zakresy przedziałów, takie same wyniki dla metod naturalnej przerwy i jednakowego przedziału, nieliczny udział (2) najsłabszego przedziału

(4)

Najlepszy przedział jest najliczniejszy w metodzie kwantylu, a w metodach kwantylu i naturalnej przerwy, rozmieszczenie i liczba pól z przedziałami najsłabszymi, są takie same. W metodzie równego interwału jest największa liczba pól (16), należąca do najsłabszego przedziału. Porównanie wyników liczby typów (RICH) trzema metodami klasyfikacji w skalach 1:10 000 oraz 1:25 000 wskazuje, że w każdej metodzie na mapach w skali 1:10 000 więcej jest pól należących do najlepszego przedziału, a na mapach w skali 1:25 000 więcej pól należy do najsłabszego przedziału.

Ryc. 1. Porównanie oceny liczby jednostek rzeźby terenu różnymi metodami klasyfikacji w skali 1:25 000.

Fig. 1. A comparison of the valuation of the unit numbers of relief using different methods of classification in the scale of 1:25 000.

Ryc. 2. Porównanie oceny liczby jednostek rzeźby terenu w skalach 1:10 000 oraz 1:25 000 metodą naturalnej przerwy.

Fig. 2. A comparison of the valuation of the unit numbers of relief in the scale of 1:10 000 and 1:25 000 using the natural breaks method.

Wnioski

Przeprowadzone postępowanie badawcze umożliwiło wskazanie, w granicach badanego pola testowego, obszarów o największej oraz najmniejszej georóżnorodności rzeźby terenu. Najbardziej zróżnicowane są strefy zboczy, z licznymi rozcięciami dolinnymi, dolinami wód roztopowych i rynnami, jak np. w okolicach wsi Grubno.

Do obszarów o najmniejszym zróżnicowaniu rzeźby terenu, należą terasy rzeczne i równina zalewowa, które na badanym obszarze występują pomiędzy wsiami Nowe Dobra i Klamry.

Georóżnorodność rzeźby terenu, poza wymienionymi przez R. Kota (2006a) pierwotną strukturą terenu, procesami zachodzącymi w przeszłości i obecnie oraz przekształceniami antropogenicznymi, zależy także od

(5)

rozpoznania i zwizualizowania cech komponentu (-ów) w odpowiednim modelu (mapie) oraz skali opracowania.

Skala opracowania determinuje rangę rozpoznanych wydzieleń (w tym przypadku typy rzeźby terenu), kryteria oceny (kategorie jakościowe lub wartości ilościowe i uzyskane do dalszej analizy zbiory), pole oceny (sztuczne – kształt i wielkość, naturalne – ranga). Poza nimi istotny jest także wybór metody oceny, z którym wiążą się np.

wybór metody klasyfikacji zbioru, liczba przedziałów, wybór zestawu wskaźników.

Wymienione przez autora w 2006 roku czynniki determinujące zróżnicowanie (Kot 2006a, b), czy wymieniane także przez Z. Kozieła (1993, 2003) i J. Solona (2002) np. skala i szczegółowość opracowania, oraz wskazane w niniejszym artykule ranga wydzieleń, kryteria, liczba i zakresy przedziałów, pole i metoda oceny, wpływają na rozpoznanie zróżnicowania nie tylko rzeźby terenu, ale także każdego geokomponentu oraz całego krajobrazu.

Tabela 1a. Porównanie udziału typów i jednostek rzeźby terenu w skalach 1:10 000 i 1:25 000.

Table 1a. A comparison of the share of types and units of the relief in the scales of 1:10 00 and 1:25 000.

GENEZA FORM TYPY RZEŹBY TERENU

Liczba jednostek (w nawiasie) poszczególnych typów

rzeźby terenu

Liczba jednostek (w nawiasie) poszczególnych typów

rzeźby terenu FORMY

AKUMULACYJNEJ DZIAŁALNOŚCI

LĄDOLODU

Wyniesienia wysoczyzny morenowej

falistej 1 (17) 1 (15)

Równiny wysoczyzny morenowej falistej 2 (3) 3 (6)

Zagłębienia wysoczyzny morenowej

falistej 3 (4) 5 (3)

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 3

w skali 1:25 000 – 3

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 24

w skali 1:25 000 – 24

FORMY AKUMULACYJNEJ DZIAŁALNOŚCI WÓD

ROZTOPOWYCH

Zagłębienia po martwym lodzie 4 (15) 7 (13)

Dna rynien 5 (4) 12 (2)

Wyniesienia w dnie rynny 6 (2) 13 (1)

Progi w dnie rynny 7 (4) 15 (1)

Doliny erozyjno-denudacyjne w dnach

rynien i dolin wód roztopowych 8 (1) BRAK

Zbocza rynien 9 (2) 16 (2)

Zagłębienia w zboczach rynien 10 (1) BRAK

Spłaszczenia w zboczach rynien 11 (4) BRAK

Doliny denudacyjne w zboczach rynien i

dolin wód roztopowych 12 (6) 20 (2)

Dna dolin wód roztopowych 13 (1) 35 (2)

Wyniesienia w zboczu doliny wód

roztopowych 14 (1) BRAK

Zagłębienia w dolinie wód roztopowych 15 (2) 36 (1)

Progi dolin wód roztopowych 16 (1) 37 (1)

Zbocza dolin wód roztopowych 17 (4) 38 (5)

Spłaszczania w zboczach dolin wód

roztopowych 39 (2)

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 14

w skali 1:25 000 – 11

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 48

(6)

Tabela 1b. Porównanie udziału typów i jednostek rzeźby terenu w skalach 1:10 000 i 1:25 000.

Table 1b. A comparison of the share of types and units of the relief in the scales of 1:10 00 and 1:25 000.

GENEZA FORM TYPY RZEŹBY TERENU

Liczba jednostek (w nawiasie) poszczególnych typów

rzeźby terenu

Liczba jednostek (w nawiasie) poszczególnych typów

rzeźby terenu FORMY ZWIĄZANE

Z KLIMATEM

PERYGLACJALNYM Suche doliny 18 (1) BRAK

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 1

w skali 1:25 000 – 0

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 1

w skali 1:25 000 – 0

FORMY EOLICZNE

Wydmy regularne 19 (20) BRAK

Wały wydmowe, wydmy o nieregularnych

kształtach 20 (3) 41 (3)

Równiny piasków przewianych 21 (2) 42 (3)

Zagłębienia w obrębie równin piasków

przewianych 22 (4) 43 (1)

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 4

w skali 1:25 000 – 3

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 29

w skali 1:25 000 – 7

FORMY EROYZJNE l DENUDACZJNE STREFY ZBOCZA

DOLINY

Strefa degradacji 23 (5) 44 (2)

Zagłębienia w strefie degradacji 24 (1) BRAK

Zbocza (stoki), grzbiety 25 (7) 46 (6)

Wyniesienia w obrębie stoków 26 (34) 47 (7)

Zagłębienia w obrębie stoków 27 (7) 48 (1)

Spłaszczenia w zboczach 28 (6) 49 (6)

Doliny denudacyjne w zboczach 29 (12) 50 (8)

Doliny erozyjne w zboczach 30 (11) 52 (10)

Młode rozcięcia erozyjne 31 (4) 53 (1)

Strefa agradacji 32 (3) 56 (5)

Wyniesienia w strefie agradacji 33 (9) BRAK

Zagłębienia w strefie agradacji 34 (6) BRAK

Spłaszczenia w strefie agradacji 35 (2) BRAK

Stożki napływowe 36 (2) 59 (2)

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 14

w skali 1:25 000 – 10

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 109

w skali 1:25 000 – 48

(7)

Literatura

Burek, C., Potter, J., 2002. Setting the context for geological conservation. Local Geodiversity Action Plans, English Nature Contract No. EIT 31+02+188. (www.lgaps.org-report.pdf).

Degórski M., 2001. Pedosfera – komponent środowiska łączący abiotyczną i biotyczną różnorodność. Prace Geograficzne IG i PZ PAN 179, Warszawa.

Filbrandt-Czaja A., 2009. Studia nad historią szaty roślinnej i krajobrazu Borów Tucholskich, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.

Gray J.M., 2004. Geodiversity valuing and conserving abiotic nature, John Wiley & Sons, England.

Instrukcja do Szczegółowej Mapy Geomorfologicznej Polskiego Niżu 1:50 000, Zakład Geomorfologii i Hydrografii Niżu IG PAN, Toruń 1962.

Jedicke E., 2001. Biodiversität, Geodiversität, Ökodiversität. Kriterien zur Analyse der Landschaftsstruktur – ein konzeptioneller Diskussionsbeitrag, Naturschutz und Landschaftsplanung, 3, 2/3, p. 59-68.

Kondracki J., 1998. Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Tabela 1c. Porównanie udziału typów i jednostek rzeźby terenu w skalach 1:10 000 i 1:25 000.

Table 1c. A comparison of the share of types and units of the relief in the scales of 1:10 00 and 1:25 000.

GENEZA FORM TYPY RZEŹBY TERENU

Liczba jednostek (w nawiasie) poszczególnych typów

rzeźby terenu

Liczba jednostek (w nawiasie) poszczególnych typów

rzeźby terenu

FORMY EROZYJNEJ DZIAŁALNOŚCI WÓD RZECZNYCH

Terasa II wg Galona i Drozdowskiego 37 (2) 60 (1)

Wyniesienia terasy II 38 (19) 61 (1)

Zagłębienia terasy II 39 (17) 62 (7)

Równina zalewowa 40 (4) 72 (1)

Wyniesienia równiny zalewowej 41 (4) BRAK

Zagłębienia równiny zalewowej 42 (1) BRAK

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 6

w skali 1:25 000 – 4

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 47

w skali 1:25 000 – 10 FORMY UTWORZONE

PRZEZ ROŚLINNOŚĆ

Równiny torfowe 43 (1) 84 (2)

Wyniesienia równin torfowych 44 (6) 85 (1)

Zagłębienia równin torfowych 45 (4) BRAK

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 3

w skali 1:25 000 – 2

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 11

w skali 1:25 000 – 3 FORMY UTWORZONE

PRZEZ CZŁOWIEKA Tereny zniwelowane (zabudowa zwarta) 46 (59) 86 (10)

Wyrobiska 47 (5) 87 (1)

Liczba typów (Lt, Rich) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 2

w skali 1:25 000 – 2

Liczba jednostek (Lj, NUMP) dla całego obszaru badań, o powierzchni 10 km2 w skali 1:10 000 – 64

w skali 1:25 000 – 11

(8)

Kostrzewski A., 1998. Georóżnorodność rzeźby jako przedmiot badań geomorfologii. In: K. Pękala (ed.), Główne kierunki badań geomorfologicznych w Polsce stan aktualny i perspektywy, IV Zjazd Geomorfologów Polskich, UMCS, Lublin, p. 11-16.

Kot R., 2005. Ocena georóżnorodności rzeźby terenu na przykładzie fordońskiego odcinka doliny dolnej Wisły i jej otoczenia w skali 1:25 000. In: A. Kostrzewski, R. Kolander (eds.), Funkcjonowanie geoekosystemów Polski w warunkach zmian klimatu i różnokierunkowej antropopresji, Biblioteka Monitoringu Środowiska, p. 475-484.

Kot R., 2006a. Georóżnorodność – problem jej oceny i zastosowania w ochronie i kształtowaniu środowiska na przykładzie fordońskiego odcinka doliny dolnej Wisły i jej otoczenia, Studia Societatis Scientiarum Torunensis, Sectio C, vol. 11, nr 2, Toruń, p. 190.

Kot R., 2006b. Problem określenia georóżnorodności w wybranych krajobrazach kulturowych doliny dolnej Wisły. In: W. Wołoszyn (ed.), Krajobraz kulturowy Cechy-Walory-Ochrona, Problemy Ekologii Krajobrazu, 18, Lublin, p. 413-423.

Kot, R., Kubiak-Wójcicka, K., 2008. Zmiany georóżnorodności wód powierzchniowych fragmentu Basenu Unisawskiego. In: J. Partyka, J Pociask-Karteczka (eds.), Wody na obszarach chronionych, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, p. 169-177.

Kot, R., Leśniak, K., 2006. Ocena georóżnorodności za pomocą miar krajobrazowych – podstawowe trudności metodyczne, Przegl. Geogr., 78, 1, p. 25-45.

Kozieł Z., 1993. Barwny kartogram złożony jako metoda badań I prezentacji wybranych zjawisk geograficznych, Wydawnictwo UMK, Toruń.

Kozieł Z., 2003. Geokompozycyjno-wizualizacyjne aspekty modelowania rzeźby terenu wobec współczesnych procedur pozyskiwania i przetwarzania danych, Rozprawy habilitacyjne, Wydawnictwo UMK, Toruń.

McGarigal K., Marks B.J., 1995. Fragstat: spatial pattern analysis program for quantifying landscape structure, U.S. Forest Service General Technical Report PNW: Portland OR, USA.

Obeysekera J., Rutchey K., 1997. Selection of scale for Everglades landscape models, Landscape Ecology, 12, 1, p. 7-18.

Pietrzak M., 1998. Syntezy krajobrazowe – założenia, problemy, zastosowania, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

Przewoźniak M., 1987. Podstawy geografii fizycznej kompleksowej, Skrypty uczelniane UG, Gdańsk.

Richling A., 1992. Kompleksowa geografia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Richling A., Lechnio J., 2005. Koncepcja krajobrazu – operatory i indykatory ewolucji systemów przyrodniczych, In: Richling A., Lechnio J. (eds.), Z problematyki funkcjonowania krajobrazów nizinnych, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Warszawa, p. 11-27.

Richling A., Solon, J., 1996. Ekologia krajobrazu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Roo-Zielińska E., Solon J., Degórski M., 2007. Ocena stanu i przekształceń środowiska przyrodniczego na podstawie wskaźników geobotanicznych i glebowych (podstawy teoretyczne i przykłady zastosowań), Monografie, IGiPZ PAN, 9, Warszawa.

Solon J., 2002. Ocena różnorodności krajobrazu na podstawie analizy struktury przestrzennej roślinności, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 185, Warszawa.

Cytaty

Powiązane dokumenty

[r]

Nacisk fałdujących się Karpat spowodował ożywienie głównych uskoków i dźwiganie Roztocza jako struktury zrębowej oraz rozwój tektoniki... Główne

Processes, for which the growth of atomic or molecular layers is obtained by evaporation of the material while maintaining the average vacuum (10 -4 -10 -6 hPa)

Teo- retyczne korzyści wykorzystania nanotechnologii w konserwacji dzieł sztuki mogą wynikać z możliwości uzyskiwania jednolitych materiałów o podob- nej morfologii, swoistego

– zidentyfikowanie sytuacji oraz problemów małych przedsiębiorstw branży budow- lanej po wprowadzeniu zmian przepisów podatku od towarów i usług w 2017 roku.. * mgr Anna

integracja społeczno-socjalna strukturalna w sensie warunków środowisko- wo-bytowych dla działalności grupy zawodowej nauczycieli (por. sieć relacji in­ ter- i

In principe zal derhalve een wel waardoor alleen water wordt afgevoerd geen accuut gevaar voor de dijk veroor- zaken. Overigens moet wel worden bedacht d a t

Autorka nie tylko przedstawia spe- cyfikę tradycyjnego, nowoczesno-tradycyjnego i nowoczesnego modelu funkcjonowania rodzi- ny, ale również odwołuje się do elementów bio-