Cena egzemplarza 15 groszy.
PRZEELnD POMORSKI
Pismo demokratyczne i bezpartyjne poświęcone sprawom knilnrelno - oświatowym i gospodarczym
PRENUMERATA:WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
w y c h o d z i c o d z i e n n i e z w y j ą t k i e m n i e d z i e l i ś w i ą t z d o d a t k i e m t y g o d n i o w y m „ S T R Z E C H A R O D Z I N N A 1 w y n o s i m i e s i ę c z n i e w e k s p e d y . j i 2 , 1 0 z ł , z o d n o s z e n i e m w d o m p r z e z l i s t o n o s z a 2 , 4 6 z ł , k w a r t a l n i e 7 , 3 8 z ł . W r a z i e w y p a d k ó w , s p o w o d o w a n y c h s i ł ą w y ż s z ą , p r z e s z k ó d w z a k ł a d z i e ,
s t r a j k ó w i t p . , w y d a w n i c t w o n i e o d p o w i a d a z a d o s t a r c z e n i e g a z e t y . N a k ł a d e m i d r u k i e m „ D r u k a r n i P r z e m y s ł o w e j " ( F r . M i e m c z y k ) w C h e ł m ż y .
R e d a k c j a c z y n n a o d g o d z i n y 1 1 — 1 2 i o d 1 6 — 1 7 - t e i .
R e d a k t o r n a c z e l n y i o d p o w i e d z a l n y : K L E M E N S K O B I E R S K I , C h e ł m ż a .
Telefon Ti.
Redakcja Administracja i Ekspedycja: Chełmża, przy
OGŁOSZENIA:
1 0 g r o s z y z a m i l i m . 1 ł a m o w o , s z e r o k o ś c i 3 3 m m . Z a r e k l a m y n a s t r o n i e t e k s t o w e j s z e r o k o ś c i 8 2 m / m . 5 0 g r . n a 1 1 - g i e j 7 5 g r . n a 1 - e j 1 , — z ł . P r z y p o w t ó r z e n i u o g ł o s z e ń u d z i e l a s i ę r a b a t u . — P r z y d o c h o d z e n i a c h s ą d o w y c h i k o n k u r s a c h w s z e l k e r a b a t y u p a d a j ą . — O g ł o s z e n i a z a g r a
n i c z n e 2 5 ° /0 d o p ła t y .
Z a t e r m i n o w e u m i e s z c z e n i e i p r z e p i s a n e m i e j s c a a d m i n i s t r a c ja n i e o d p o w i a d a K o n ta b a n k o w e : M i e js k a K a s a O s z c z ę d n o ś c i — B a n k L u d o w y C h e ł m ż a
— M i e . s c ę p ł a t n o ś c i — C h e ł m ż a . —
Rynka Bednarskim nr. 1., narożnik ul. Hallera
Nr. 12. Chełmża, środa dni i 12-go grudnia 1928 r.
11' ■WIITT'II Tfu II If ■mi... ni—nn 'i bM>
Rok I.
Życie rodzinne. Zgon ks. biskupa Władysława Krynickiego.
C h o ć ż y c i e r o d z i n n e j e s t t a k w i e l k ie m d o b r e m , t r u d n o n i e z a u w a ż y ć , ż e o n o w s p o ł e c z e ń s t w a c h n a s z y c h c o r a z b a r d z i e j z a m k a .
D z i e j e s i ę t o z a p e w n e z t e j p r z y c z y n y , ż e ż y c i e g o r ą c z k o w e , j a k i e d o b a o b e c n ie w y t w a r z a , c a ł ą s i ł ą w p r o w a d z a c z ł o w i e k a p o / a j e g o w ł a s n y d o m , w p o g o n i z a i n t e r e s e m , z y s k i e m , p r a c ą z a w o d o w ą , a . t o n i e t y lk o m ę ż c z y z n ę , a i e i k o b i e tę . C o r a z t e ż m n i e j l u d z i e u m i e j ą w y p o c z y w a ć w d o m u , p o t r z e b u j ą b o w i e m r o z r y w k i , j a k ą i m d a j e u l i c a , ś w i a t . — D o m r o d z in n y ś w i e c i p u s t k a m i i j u ż t y l k o m a t e r j a l n e p o t r z e b y c z ł o w i e k a z a s p a k a j a . J e s t d l a n i e g o ł ó ż k ie m d o w y s p a n i a , g a r d e r o b ą d o u b r a n i a , r e s t a u r a c j ą d o p o s i l e n i a , — n i e k i e d y s a l o n e m d o p r z y j ę c i a i n i c w i ę c e j ; b o p o z a t e m c z ł o n k o w i e r o d z i n y m a ł o o b c u j ą , — s p ę d z a j ą c a ł e ż y c i e p o d d a c h e m o b c y m . D z i e c i p r z e b y w a j ą w s z k o ła c h , w w o l n y c h c h w i l a c h n i e s t e t y n a u l i c a c h , g d z i e o c z y w i ś c i e k o r z y ś c i i r a d o ś c i ż y c i a c o d z ie n n e g o z a z n a ć n i e m o g ą . O j c i e c c z ę ś ć d n i a s p ę i z a p r z y p r a c y , w i e c z o r e m z a ś s z u k a r o z -
r y w k i w k l u b i e w b i l a r d o w n i a c b ; a m a t k a , j e ś l i ( s k i c h , k t ó r e j s p r a w o z d a w c ą j e s t Q u i n o n e s d e z a m o ż n a , t o ś w i a t j e j n a j l e p s z e c h w i l e p o c h ł a n i a .
D z i ś j u ż n a w e t r z a d k o k i e d y l u d z i e w d o m u c h o r u j ą , b o — s z u k a j ą z d r o w i a w s a n a t o r j a c h l u b s z p i t a l a c h .
W y g l ą d w i e l u o g n i s k d t m o w y c h p o z o s t a w i a d u ż o d o ż y c z e n i a . . A n i p o s i ł k u n a c z a s , n i p o r z ą d k u d o m o w e g o , a n i z g o d y , a n i h a r m o n j i w r o d z i n i e . M a t k a ł a j e d z i e c i , d o g a d u j e m ę ż o w i , z r z ę d z i , n a r z e k a , c o o c z y w i ś c i e a p e t y t u n i e d o d a j e a p o p o s i ł k u w s z y s c y s i ę s p i e s z n i e r o z c h o d z ą , k a ż d e z a j a k i m ś i n t e r e s e m l u b w g o n i t w i e z a r o z r y w k ą .
S t ą d ż y c i e r o d z i n n e z a n i k a .
O g n i s k o b y w a t e ż c z ę s t o a r e n ą s c e n ż o n y z m ę ż e m , k ł ó t n i m a ł ż e ń s k i c h ; w r o d z e ń s t w i e m i ę - d z y d z i e ć m i, b o p r z y k ł a d d z i a ł a i u p o w a ż n ia . C ó ż w i ę c d z i w n e g o , j e ś l i k a ż d y j a k m o ż e z d o m u u c i e k a — a b y p c s z u k a ć d l a s i e b i e m i l s z e g o ś r o d o w i s k a ? A l e j e s t j e s z c z e i n n e ź r ó d ło p r z e z k t ó r e z g o r s z e n i e s ą c z y s i ę d o d o m u : s ą t o — b r u d n e k s i ą ż k i , a t a k i c h k s i ą ż e k n a m n o ż y ł o s i ę o s t a t n i e m i l a ty u n a s d u ż o . W i e l e ż t o m ł o d y c h p a n i e n t a k i e k s i ą ż k i z a t r u ł y !
„ O j c z y z n a , — p i s z e k s . S z . — j e s t n a j l e p s z ą s z k o ł ą l u d z k o ś c i , r o d z i n a z a ś , n a j l e p s z ą s z k o ł ą p a t r j o t y z m u . . . T e n , k t ó r y j a k o s y n , p r z y w y k ł d o p o s z a n o w a n i a w ł a d z y r o d z i c i e l s k i e j , j a k o b r a t , d o p o j ę c i a r ó w n o ś c i , t o l e r a n c j i i p o ś w i ę c e n i a s i ę , j a k o o j c i e c d o p o c z u c i a o d p o w i e d z ia l n o ś c i w o b e c B o g a i s p o ł e c z e ń s t w a z a w y c h o w a n i e s w o ic h d z i e c i , c z y ż n i e b ę d z i e s p e ł n i a ł o b o w i ą z k ó w d o s k o n a ł e g o o b y w a t e l a k r a j u .
Ż y c i e r o d z i n n e i d e a l n i e p r z y s p o s a b i a , u r a b i a d u c h a k a r n o ś c i , m ą d r o ś c i , p o ś w i ę c e n i a s i ę , c o t w o r z y p o m y ś l n o ś ć i w i e l k o ś ć n a r o d ó w .
„ R o d z i n a j e s t d l a c z ł o w i e k a p i e r w s z y m z s p o ł e c z e ń s t w n a t u r a l n y c h , s t ą d w y p ł y w a j ą j e j m o r a l n e i s p o ł e c z n e j p o d s t a w y . "
D n a 7 . g r u d n i a o g o d z . 6 . 3 0 w i e c z o r e m z m a r ł w W a r s z a w i e w l e c z n i c y , , O m e g a '* w s k u t e k a t a k u s e r c o w e g o , k s . b s k u p W ł a d y s ł a w K r y n i c k i , p a s t e r z d i e c e z j i w ł o c ł a w s k i e j .
Ś m i e r ć n a s t ą p i ł a z u p e ł n i e n i e s p o d z i e w a n i e , g d y ż s t a n c h o r e g o n i e u l e g ł w e s l a t n i c h d n i a c h p o g o r s z e n i u . P r z e d w c z e s n y z g o n k s . b i s k u p a W ł a d y s ł a w a K r y n i c k i e g o , k t ó r y w s t o s u n k o w o w k r ó t k i m . c z a s i e d a ł s ic * p o z n a ć j a k o z a c n y k a p ł a n i p r a w y c z ł o w i e k w z b u d z ił p o w s z e c h n y ż a l. P o ś n r e i c i ś . p . k s . b i s k u p a Z d z i t o w s k i e g o z w o l i
P r a c e R a d y L i g i N a r o d ó w
L u g a n o — 1 0 . 1 2 . P A T . P o r z ą d e k d z i e n n y o b e c n e j s e s j i R a d y L i g i N a r o d ó w o b e j m u j e 4 0 s p r a w n a t u r y ą d m i n i s t r a c t j n e j , b u d ż e t o w e j , p r a w n i c z e j i p o l i t y c z n e j . Z e s p r a w s z c z e g ó ln i e i n t e r e s u j ą c y c h f i g u r u j e s p r a w a r o k o w a ń p o l s k o - l i t e w -
L e o n e . W s p r a w i e t e j r z ą d p o l s k i z ł o ż y ł p r o t o k ó ł y z o s t a t n i e j k o n f e r e n c j i k r ó l e w i e c k i e j , z k t ó r y c h j a s n o w y n i k a , ż e b e z p o ś r e d n i e r o k o w a n i a z r z ą d e m l i t e w s k i m n i e m o g ł y d o p r o w a d z i ć d o ż a d n e g o w y n i k u z e w z g l ę d u n a w y r a ź n ą z ł ą w o l ę s z e f a d e l e g a c j i l i t e w s k i e j .
P o n a d t o w z w i ą z k u z o b e c n ą s e s j ą R a d y z w r a c a u w a g ę w i e l k a s t o s u n k o w o i l o ś ć s k a r g , w n i e s i o n y c h p r z e z m n i e j s z o ś ć n i e m i e c k ą n a G . Ś l ą s k u , g d y ż p o m i m o n o w e j p r o c e d u r y , u n i e m o ż l i
w i a j ą c e j b e z p o ś r e d n i e z w r a c a n i e s i ę d o R a d y z w s z e l k i e m i s p r a w a m i d r o b n i e j s z e m i i b e z z n a c z e n i a . j a k t o m i a ł o m i e j s c e d o t y c h c z a s — s k a r g t y c h f i g u r u j e n a p o r z ą d k u d z i e n n y m 8 .
Ł a d n a s p r a w i e d l i w o ś ć ?
W e d l e p r z e p r o w a d z o n y c h o s t a t n i o o b l i c z e ń n a t e r e n i e p o l s k i e g o G ó r n e g o Ś l ą s k ą z a m i e s z k u j e o k o ł o 2 0 0 . 0 C 0 J N i e m c ó w . M n i e j s z o ś ć n i e m i e c k a n a t a m t e j s z y m t e r e n i e p o s i a d a 9 0 s z k ó ł p o w s z e c h n y c h , d o k t ó r y c h u c z ę s z c z a d z i e c i 2 0 . 3 7 8 o r a z 9 s z k ó ł ś r e d n i c h z 2 . 8 6 4 w y c h o w a n k a m i . P o z a t e m w 6 p o l s k i c h z a k ł a d a c h i s t n i e j ą o d d z i a ł y d l a m n i e j s z o ś c i n i e m i e c k i e j .
Krwawy zatarg między Boliwją i Paraguajem.
N o w y J o r k , 9 . 1 2 . J a k d o n o s z ą z e s t o li c y B o l i w j i , s t o s u n k i d y p l o m a t y c z n e p o m i ę d z y B o l i w ją a P a r a g u a j e m z o s t a ł y z e r w a n e .
S p r a w a t a p o z o s t a j e w z w i ą k u z o s t a t n i m n a p a d e m w o j s k p a r a g u a j s k i c h n a g r a n i c ę b o l i w i j s k ą , p r z y c z e m w y w i ą z a ł a s i ę w a l k a p o m i ę d z y p o s t e r u n k a m i g r a n i c z n y m i o b u s t r o n , z a k o ń c z o n a w y s t r z e l a n i e m 2 5 l u d z i z a ł o g i g r a n i c z n e g o f o r tu b o l i w ij s k ie g o .
W o s t a t n i c h d z i e s i ą t k a c h l a t s p o r n a s t r e f a
N a j w y ż s z e g o N a m i e s t n i k a C h r y s t u s o w e g o , o b j ą t r z ą d y w s t o l i c y K u i a w k s i ą d z b i s k u p W ł a d y s ł a w K r y n i c k i . B y ł y p a s t e r z u r o d z i ł s i ę w d n i u 2 8 . 6 . 1 8 6 1 r . w e W ł o c ł a w k u . P o u k o ń c z e n i u s z k o ł y ś r e d n i e j w t e r a m i e ś c i e w r . 1 8 7 9 w s t ą p i ł d o m i e j s c o w e g o S e m i n a r i u m D u c h o w n e g o , a p o o t r z y m a n iu ś w i ę c e ń k a p 'a n s k i c h z r ą k k s . b i s k u p a B e - r e ź n i e w i c / a w y s ł a n y z o s t a j e d o P e t e r s b u r g a n a w y ż s z e s t u d j a , g d z i e o t r z y m u j e s t o p i e ń m a g i s t r a ś w . T e o l o g j i „ e x i m a c u m l a u d e ‘ .
C o d o w s z y s t k c h w i d o c z n ą j e s t r z e c z ą , i ż s ą o n e b ł a h e , a j e d y n y m c e l e m i c h w n i e s i e n i a j e s t d ą ż e n i e d o w y w o ł a n i a w o ś r o d k u m i ę d z y n a r o d o w y m w r a ż e n i a c o d o n i e n o r m a l n y c h w a r u n k ó w b y t u n a G . Ś l ą s k u , D o d a t n i o o c e n i a n y j e s t w z e s t a w i e n i a z w i e l k ą i l o ś c i ą s p r a w g ó r n o ś l ą s k i c h z u p e łn y b r a k s p r a w g d a ń s k i c h , k t ó r e p r z e z d ł u ż s z y c z a s z a j m o w a ł y s t a l e c z a s w p r a c a c h R a d y L i g i N a r o d ó w . N i e m a r ó w n i e ż n a p o r z ą d k u d z i e n n y m p r z e w l e k ł e j s p r a w y o p t a n t ó w w ę g i e r s k i c h . O d p a d a j ą z a t e m d ł u g i e p r z e m ó w i e n i a , j a k i e z w y k l e w y g ł a s z a l i w z w i ą z k u z t ą s p r a w ą p r z e d s t a w i c i e l e W ę g i e r i R u m u n j i .
S p o d z i e w a ć s i ę z a t o n a l e ż y w i e l k i e j m o w y W a l d e m a r a s a , k t ó r y p r z y b y w a t u w d n i u j u t r z e j s z y m . G ł ó w n e j e d n a k z a i n t e r e s o w a n i e p r z e n o s i s i ę z a k u l i s y ’ s e s j i , g d z i e o d b y w a ć s i ę b ę d ą u k ł a d y c o d o p r z e d t e r m i n o w e j e w a k u a c j i N a d r e n j i .
N a n i e m i e c k i m G ó r n y m Ś l ą s k u s p r a w a t a p r z e d s t a w i a s i ę w t e n s p o s ó b , ż e d l a 5 0 0 . 0 3 0 P o l a k ó w c z y n n y c h s z k ó ł p o w s z e c h n y c h i s t n i e j e z a l e d w i e 1 3 , d o k t ó r y c h u c z ę s z c a 4 2 5 d z i e c i . S z k ó ł ś r e d n ic h p o l s k i c h n a n i e m i e c k i e j c z ę ś c i Ś l ą s k a n i e m a w c a l e .
C y f r y t e ś w i a d c z ą d o b i t n i e o s t o s u n k a c h s z k o l n i c t w a m n i e j s z o ś c i o w e g o w P o l s c e i w N i e m c z e c h .
p o w y ż e j g r a n i c y b y ł a j u ż c z ę s t o z m i e n i a n a i o s t a t e c z n i e z n a l a z ł a s i ę w p o s i a d a n i u B o l i w j i . S t o s u n k i p o m i ę d z y o b u p a ń s t w a m i s ą b a r d z o z a o s t r z o n e i k a ż d e j c h w i l i m o ż n a o c z e k i w a ć k a t a s t r o f y , g d y ż i s t n i e j e w i e l k a m o ż l iw o ś ć w y p o w i e d z e n i a w o j n y p r z e z j e d n ą z z a i n t e r e s o w a n y c h s t r o n .
N a o g ó l p a n u j e j e d n a k p r z e k o n a n i e , ż e w i n ę p o n o s i P a r a g u a j , k t ó r y b ę d z i e m u s i a ł d a ć p e w n e z a d o ś ć u c z y n i e n i e .
. 2 „ P R Z E G L Ą D P O M O R S K I " N r . 1 2
Turcy wydalają biskupa bułgarskiego.
B ib k u p b u łg a r s k i z A d r ja n o p o la N ik o d e m , i t ó r y p o z o s ta w a ł ju ż o d 2 0 l a t • n a te m s t a n o w is k u , o tr z y m a ł r o z k a z o d r z ą d u tu r e c k ie g o o p u s z c z e n ia A d r ja n o p o la .
Wielkie śniegi w Rosji.
M o s k w a , 1 0 . 1 2 . W R o s ji ś r o d k o w e j s p a d ły o lb r z y m ie ś n ie g i, ta k ż e p o c ią g i p r z y b y w a ją d o M o s k w y z w ie lk ie m o p ó ź n ie n ie m .
Waluta sowiecka w niebezpie czeństwie.
M o s k w a , 1 0 . 1 2 . W e d le o b lic z e ń k o m is a - r j a t u lu d o w e g o f in a n s ó w , r z ą d s o w .e c k i xz u ż y ł 5 1 p r o c , z a p a s ó w z ło ta i w a lu t o b c y c h n a p o k r y c ie d e f ic y tu , w s z c z e g ó ln o ś c i n a o p e r a c je z e w n ę tr z n e . W te n s p o s ó b s tw o r z o n ą z o s ta ła n o w a g r o ź b a d la o b e c n e g o k u r s u c z e i’w o n c a .
Starcia mieczy Stalinem a Bykowem.
M o s k w a , 1 0 . 1 2 . Z e s f e r z b liż o n y c h d o K r e m la in f o r m u ją , ż e n a o s ta tn ie m p o s ie d z e n iu P o litb iu r a p r z y s z ło d o O s tr e j w y m ia n y z d a ń m ię d z y S ta lin e m a R y k o w e m R y k ó w z a rz u c ił S ta lin o w i, ż e p r o w a d z i R o s ję s o w ie c k ą d o n ie u n ik n io n e j z g u b y .
Ze świata*
5000 karzełków odkryto w Nowej Gwinei.
P r o f . S tirlin g z K a lif o r n ji o d k r y ł n a h o le n d e r s k ie j N o w e j G w in e i p le m ię p ig m e jó w , k tó r y c h w z r o s t n ie p r z e w y ż s z a 4 s tó p u m ę ż c z y z n . K o b ie ty s ą je s z c z e m n ie js z e . P r o f . S tir lin g o b lic z a to p le m ię n a ja k ie ś 4 — 5 0 0 0 o s ó b . P le m ię to tr a k tu je b ia ły c h z n a jw y ż s z y m s z a c u n k ie m . D o o b r a b ia n ia z ie m i u ż y w a n a r z ę d z i z d r z e w a i z k a m ie n ia , te n s a m m a te r ja ł s łu ż y im p r z y w y ro b ie b r o n i.
Zniesienie kary śmierci w Danji.
Z K o p e n h a g i d o n o s z ą : F o lk e th in g r o z p o c z ą ł w e c z w a rte k p ie r w s z e c z y ta n ie r z ą d o w e g o p r o je k tu k o d e k s u k a r n e g o . P r o je k t p r z e w id u je z n ie s ie n ie k a r y ś m ie r c i. D la z a b ó jc ó w je s t p r z e w id z ia n a k a r a w ię z ie n ia o d p ię c iu la t d o d o ż y w o tn e g o . D o m p o p r a w y i c ię ż k ie w ię z ie n ie m a ją b y ć z n ie s io n e ta k , ż e k a r a m i m a ją b y ć a r e s z t, r o d z a j le k k ie g o w ię z ie n ia i g r z y w n a p ie n ię ż n a . P r o je k t p r z e w i
d u je je s z c z e u tw o rz e n ie w ię z ie ń d la n ie le tn ic h , o d r o c z e n ie o d b y c ia k a r y i t. p .
KI. Bierkoski.
U r w i p e l e
( H u m o r e s k a ) .
9 ) ( C ią g d a ls z y ) .
I p r z y s p ie s z y w s z y k r o k u , s z e d ł z e z w ie s z o n ą g ło w ą n a p r z ó d , n ie z w a ż a ją c n a o p o w ia d a n ie K u b y , k tó r y z a c z ą ł m u p e r s w a d o w a ć :
— A d y n ie m o r tw c ie s ie R z e p a . — P o n B ó g w ię c y m o , ja k r o z d o ł. A w a s z a n ie b y d z ie ty ż u a r o z w o s ła ja ć . B o ż a c o ?
O c k n ą ł s ię R z e p a z z a d u m y i s ły s z ą c s ło w a K u b y o d p a r ł:
— G o d o s z K u b o — „ ż e b y m ta k ż d r ó w b u ł“
— M o ja s ta r o — „ ż e b y m ta k ż d r ó w b u ł“ — te g u m i n ie p o d a r u je . — A le g d z ie je m ó j k u ń ?
R z u c ił p y ta n ie , b o s a m z te g o z m a rtw ie n ia z a p o m n ia ł, ż e p o z o s ta w ił g o p o d w ó rk u u J a n to s ia G r a jc a rk a , c e n io n e g o w m ie ś c ie , Ż a b ip ię ty , m a js tr a s z e w ie c k ie g o .
— P r z y s ta n ę li n a c h w ilę ,
_ A d y — „ ż e b y m ta k ż d r ó w b u ł“ — g d z ie jo c ie p r o w a d z ę ! — w y b e łk o ta ł i z m ie js c a z a
w r ó c ił. K u b a p o s z e d ł z a n im .
P o d o b r e j c h w ili p r z y b y li w o b e ś c ie G r a jc a r k a . O d r a z u R z e p a p o d ą ż y ł d o s ta jn i i w y p r o w a d z iw s z y g n ia d e g o , k tó r y n a w id o k s w e g o c h le b o d a w c y r ż a ł z r a d o ś c i, z a p r z ą g n ą ł g o d o w o z a . K u b a s t a n ą ł z b o k u i n ie ś m ia ł w s ią ś ć o r a z u s a d o w ić s ię o b o k R z e p y n a s ie d z e n iu . C z e k a ł w ię c n a z a p r o s z e n ie .
Na Ukrainie odkopano starożytne miasto.
W w y n ik u in te n s y w n y c h b a d a ń a r c h e o lo g ic z n y c h , p r o w a d z o n y c h w O liw i k o ło M ik o ła jo w a , d o k o n a n o c ie k a w y c h i b a r d z o c e n n y c h o d k r y ć . O d k o p a n o c e n tr a ln ą d z ie ln ic ę m ia s ta h e lle ń s k ie g o z p r z e d 2 2 0 0 la t. W ś ró d z n a le z io n y c h p r z e d m io tó w z w ra c a ją u w a g ę r z a d k ie o k a z y s ta ro ż y tn e j c e r a m ik i o r a z f r a g m e n ty r z e ź b . O d k o p a n o w ie lk i b u d y n e k k a m ie n n y , b o g a to o z d o b io n y m a r m u r o w e - m i o r n a m e n ta m i. W e w n ą tr z b u d y n k u z n a jd u ją s ię w ie lk ie w a z y m a r m u r o w e z n a p is a m i n a c z e ś ć b o g ó w g r e c k ic h , g lin ia n e p ła s k o rz e ź b y i m a łe n a k r y c ie d o s to łu , o z d o b io n e a k w a re lo w e m i m a lo w id ła m i.
Z kraju.
5 lat twierdzy za zabójstwo narzeczonej.
P o d p o r u c z n ik Z a ię s k i, o s k a r ż o n y o z a b ó js tw o ś . p . J ó z e fy lż o w s k ie j, s k a z a n y z o s ta ł n a 5 la t tw ie rd z y i w y d a le n ie z k o r p u s u o f ic e r s k ie g o ; n a m o c y a m n e s tji s k r e ś lo n o z k a r y 2 0 m ie s ię c y o r a z p o lic z o n o a r e s z t ś le d c z y . P o z a te m z a s ą d z o n y m o ż e p o o d b y c iu k a r y d o s łu ż y ć sit} p o n o w n ie s to p n ia o f ic e r s k ie g o .
Mord w taksówce.
W p o b liż u S ło m m a z n a le z io n o ta k s ó w k ę , k tó r a z B a r a n o w ic z w y je c h a ła z 2 p a s a ż e r a m i. Z n a le z io n a ta k s ó w k a b y ła p u s ta : n a ś c ia n a c h w id n ia ły ś la d y k r w i. W p o b liż u ta k s ó w k i z n a le z io n o z w ło k i s z o fe r a W a rs z a w s k ie g o . M o r d e r c a o g r a b iw s z y s w ą o f ia r ę , u k r y ł tr u p a i z b ie g ł.
Córka ob winia ojca o zamordowanie matki.
N ie o p o d a l K r o s n a , n a ś c ie ż c e p r z y d r o ż n e j, p o p e łn io n e z o s ta ło p o tw o rn e ż o n o b ó js tw o . H u tn ik p o ls k ie j h u ty s z k ła K a r o l L a n g n e r , z a m o r d o w a 1 s w ą ż o n ę W ik to r ję , o d d a w s z y d o n ie j je d e n s trz a ł z ty lu . P o d o k o n a n iu z b r o d n i, L a n g n e r u d a ł s ię d o f a b r y k i.
P o n ie w a ż p o ż y c e je g o z ż o n ą b y ło z łe i b y ło w ia d o m e , ż e o d g r a ż a ł s ię o n je j o d d a w n a , p o d e j- r z e m ie p a d ło o d r a z u n a n ie g o . A r e s z to w a n y L a n g n e r p o c z ą tk o w o w y p ie r a ł s ię w in y .
P r z y z w ło k a c h z a m o r d o w a n e j r o z e g ra ła s ię n a s tę p u ją c a w s tr z ą s a ją c a s c e n a : U w ia d o m io n a o ś m ie r c i m a tk i 1 5 le tn ia c ó r k a L a n g n e r ó w , p r z y b ie g ła d o je j z w ło k i w o b e c s to ją c e g o o jc a z a w o ła ła .
° ,M o ja k o c h a n a m a m u s ia n ie ż y je , b o ta tu ś ją z a - m o r d o w a ł“. P o tw o r n e g o z b r o d n ia rz a o d s ta w io n o d o w ię z ie n ia ś le d c z e g o .
. .... . rn 1 — ■ g M g g g l
W id z ą c je d n a k , iż R z e p a w y je ż d ż a z p o d w ó r z a , w s k o c z y ł z ty łu n a w ó z i u s ia d ł ty łe m d o n ie g o .
* *
*
_ T o s lu ń c e ju ż b lis k o u p u ła p u , a ty d o p ie r o d z is io z ja r m a r k u je d z ie s z ! ? — te m i s ło w y p r z y w ita ła m ę ż a R z e p o w a , k o b ie ta s ły n ą c a w e w s i z te g o , ż e tr z y m a ła s w e g o c h ło p a p o d p a n to fle m i ż e ° ż a d n e j b a b ie n ie p o z w o liła s ię p r z e g a d a ć .
R o z k r a c z y w s z y n o g i, s ta ła n a p r o g u i w id z ą c , ż e R z e p a n ic n ie o d p o w ia d a , a ty lk o w y p r z ą g a k o n ia z w o z u , z a c z ę ła n a n o w o :
_ A to s k o ra n ie b o s k ie ! — P r z y w ió z e ś s ó l, a p ie p r z , a w a n ie lije m o s z ? — n o g o d e j I S ły s z y s z
— n o g o d e j! . .
R z e p a c z u ł b u r z ę w p o w ie tr z u . Z w ie s ił w ię c g ło w ę i o d p o w ie d z ia ł p o d n o s e m :
° — N i — „ ż e b y m ta k ż d r ó w “ i u m ilk ł.
— H e , n ic ż e ś n ie k u p io ł? — i s ie d z io łe ś d o d z is io w Ż a b ip in ta c h ? — O je ja , to c i b r e w e - ry je , — Z a c z y n o s z z n o w u , I g n a c ? — C z e k o j z ła kre W łt, _ _ m a c h n ę ła ’ g r o ź n ie p ię ś c ią w s tro n ę R z e p y , tr z a s n ę ła d r z w ia m i i z n ik n ę ła z a n ie m i.
K u b a , w id z ą c tę s c e n ę , n ie ś m ia ł w y p u ś c ić p a r y z g ę b y . N ic te ż n ie r z e k ł d o R z e p y i w y s z e d ł z p o d w ó r z a n a w ie ś . N ie p r z y p u s z c z a ł n a w e t, ż e z p o z a f ir a n e k o b s e rw o w a ła g o b y s tre m w z r o k ie m R z e p o w a . D o le c ia ły g o je s z c z e k r z y k i z c h a ty R z e p y . I p o m y ś la ł s o b ie : ty ż to m u s i b y ć H e r ó d b a b a . B .d n y te n R z e p a , o j b id n y b y ć m u s i... P r z e s z e d ł ju ż p r a w ie c a łą w ie ś , s ta n ą ł p r z y k r z y ż ó w c e i n a m y ś la ł s ię , c o r o b ić . I ś ć — a le d o k ą d ? .,. P o z o s ta ć , a le u k o g o ? ... P r z e c ie ż R z e p a g o p r z y w ió z ł d o s ie b ie , a le g d y o n o d c h o d z ił, to n a w e t n ie w e z w a ł g o d o p o w r o tu . D o b r a
Ze zjazdu Związku Podoficerów Rezerwy w Toruniu*
D n ia 8 b m . o d b y ł s ię w s a li „ S tr z e ln ic y 1' w T o r u n iu , p o p r z e d z o n y n a b o ż e ń s tw e m w k o ś c ie le ś w . J a n a , z ja z d d e le g a tó w Z w ią z k u P o d o f ic e ró w R e z e rw y 0 . K . V III, w k tó r y m u d z ia ł w z ię ło o k o ło 6 2 d e le g a tó w .
Z ja z d z a g a ił p . p r e z e s F e ls k i p o w ita n ie m g o ś c i i d e le g a tó w , p o c z e m u c h w a lił w y s ła ć te le g r a m y h o łd o w n ic z e d o p . P r e z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j, m a rs z a łk a P iłs u d s k ie g o , w o je w o d y L a r a o ta , d o w ó d c y 0 . K . V III. g e n . P a s ła w s k ie g o , g e n . B e r b e c k ie - g o , in s p e k to r a a r m ji i p r y m a s a P o ls k i k a r d y n a ła H lo n d a .
P o u d e k o r o w a n iu z a s łu ż o n y c h c z ło n k ó w z w ią z k u ż e to n a m i i w r ę c z e n iu d y p lo m ó w p o s z c z e g ó ln i c z ło n k o w ie z a rz ą d u z d a w a li s p r a w o z d a n ie z c a ło r o c z n e j d z ia ła ln o ś c i z w ią z k u , z k tó re g o w y n ik a , iż Z w ią z e k P o d o f ic e r ó w R e z e rw y 0 . K V 1 1 1 r o z w ija s ię p o m y ś ln ie i je s t je d n ą z p r z o d u ją c y c h o r g a n i- z a c y j P . W . n a P o m o r z u .
D o z a r z ą d u n a r o k n a s tę p n y w y b ra n o p p . T y c - n e r a ja k o p r e z e s a , P ia s z c z y k a . M a n ie , J a n k o w s k ie g o , M o g iln ic k ie g o , R o z w a d o w s k ie g o , W iś n ie w s k ie g o , S o b c z a k a , D r ą ż k o w s k ie g o , L u b a ń s k ie g o n a d a ls z y c h c z ło n k ó w z a r z ą d u . D o s ą d u k o le ż e ń s k ie g o w e s z li p p . N e ja s G r u d z ią d z , G ó r s k i- T o r u ń , L a k o - m iu k z C h e łm n a ; d o k o m is ji r e w iz y jn e j p p . S ie - k ie r k o w s k i, G ła z ik i A d a m e k ,
U c h w a lo n o : m ia n o w a ć c z ło n k ie m h o n o r o w y m - z w ią z k u P o d . R e z . 0 . K . X III. - p . g e n . B e r b e c - k ie g o , in s p e k to r a a r m ji, m ia n o w a ć c z ło n k ie m h o n o r o w y m k o ła W ą b r z e ź n o r e d . S z c z u k ę ; n a d a ć d o ty c h c z a s o w e m u p r e z e s o w i p . F e ls k ie m u z a p r a c ę o k o ło r o z w o ju Z w ią z k u d y p lo m . P o n a d to w s z y s t
k im c z ło n k o m z a rz ą d u p o s ta n o w io n o w r ę c z y ć ż e to n y . S ta tu t z w ią z k u p o s ta n o w io n o z m ie n ić n a Z w ią z e k P o d o f . R e z e rw y R z e c z y p . P o l. D . 0 . K . V 1 1 1 i p o z o s ta w ić d o c z a s u z ja z d u k r a jo w e g o , k tó r y s ię o d b ę d z ie w r o k u p r z y s z ły m w P o z n a n u ,
W k o ń c u z ja z d u c h w a lił n a s tę p u ją c ą r e z o lu c ję : Z ja z d d e le g a tó w Z w ią z k u P o d o f . R e z . 0 . K . V 1 1 1 ., o b r a d u ją c y w T o r u n iu w d n iu 8 g r u d n ia b r ., w y r a ż a ja k n a je n e r g ic z m e is z y p r o te s t p r z e c iw k o p r o w o k a c y jn e j a k c ji R z e s z y N ie m ie c k ie j, g o d z ą c e j w p o d s ta w ę tr a k ta tu w e r s a ls k ie g o , te m s a m e m i c a ło ś c i P a ń s tw a P o ls k ie g o , a w s z c z e g ó ln o ś c i m o w ie p r e z y d . R /e s z y H m d e n b u r g a , w y g ło s z o n e j w O p o lu n a Ś lą s k u n ie m ie c k im .
Z ja z d w y r a ż a n ie z ło m n ą w o lę w s z y s tk ic h z r z e s z o n y c h w Z w ią z k u P o d o f ic e r ó w R e z e rw y , o d d a n ia o s ta tn ie j k r o p li k r w i w o b r o n ie c a ło ś c i g r a n ic R z e c z p lte j P o ls k ie j, z a g w a r a n to w a n y c h p a k ta m i m ię d ^ y n a ro d o w e m i, n a k tó ry c h w id n ie ją r ó w n ie ż p o d p is y p r z e d s ta w ic ie li N ie m ie c .
P o d o f ic e r o w ie R e z e r w y A r m ji P o ls k ie j s to ją c n a s tr a ż y c a ło ś c i g r a n ic R z e c z p lte j, p r z y r z e k a ją s w e j M a tc e O jc z y ź n ie , ż e s ta n ą ja k je d e n m ą ż n a
< e w , g d y b y k tó r y k o lw ie k z s ą s ia d ó w ta r g n ą ł s ię n a c a ło ś ć J e j g r a n ic .
c h w ila m in ę ła , K u b a s ię m a r tw ił, a ż tu n a r a z d o le c ia ł g o g ło s R z e p y :
— A d y c h o d ź , — „ ż e b y m ta k ż d r ó w b u ł“ — c h o d ź K u b a ! M o ja — „ ż e b y m ta k ż d r ó w b u l“ — ju ż s ię u d o b r u c h a ła ... — P u d ź , p u d ź — i d o s z e d ł
s z y z d y s z a n y d o K u b y , s c h w y c ił g o p o d r a m ię i c ią g n ą ć z a c z ą ł s iłą k u s w e j c h a łu p ie . K u b a z p o c z ą tk u s ię tr o c h ę o p ie r a ł, k r z y w ił, a le p o m in u c ie d r o g i s z e d ł w d o b r y m h u m o r z e , b o R z e p a m u w ła ś n ie o p o w ia d a ł, w ja k i s p o s ó b z a ła g o d z ił z a ta r g d o m o w y .
— N o i c o w u m ż u n a p o d z ia ła ? — z a p y ta ł R z e p y K u b a .
— H a , h a , h a ! — „ Ż e b y m ta k ż d r ó w b u l“ ,
— p e d z io łe m j i , ż e c ie b ie p r z y jo ła m z a p a r o b k a
— „ ż e b y m ta k ż d r ó w b u ł“ , i ż a ro p r z e s ta ła g o d a ć ,
— „ ż e b y m ta k ż d r ó w b u ł."
R a z e m w ię c s ę ś m ia li, R z e p a z te g o , ż e u n i
k n ą ł a w a n tu r y z ż o n ą , a K u b a , iż R z e p a s ię ś m ia ł.
N ie m in ę ło k w a d r a n a u , ja k o b a j c h ło p i z n a le ź li s ię p r z e d d o m e m , p r z e d k tó r y m R z e p o w a ju ż o c z e k i
w a ła ic h , p r z e s tę p u ją c z n ie c ie r p liw o ś c i z n o g i n a n° g Q -
K u b a n is k o u k ło n ił s ię R z e p o w e j, k tó r a g o m ie r z y ła w z r o k ie m b a d a w c z y m . Z a u w a ż y w s z y j e d n a k , ż e m ą ż je j z b a r a n ia ł ta k n a g le , a i K u b a ja k b y z a n ie m ó w ił, w ło ż y ła s w o je c z e r w o n e i g o łe r ę c e p o d f a rtu c h i r z e k ła z p o w a g ą :
— N o c h o ć ta d o c h a łu p y , w y p iju s y ! — Ż e ś ta s ie w c z o r a w ó d y n a c h la li w Ż a b ip in ta c h , to te ro b ę d z ie ta ż a rli n ie k r o s z o n e p y r k i z s< lą i p o p ije c ie s e w o d u m .
( C ią g d a ls z y n a s tą p i.)
