C a n a R im irt 1 0 g r o ir y O p fa e o n o g o łó w k g g
— — — flB x d L c tw ftitfr „ g C o -5 Z ig c tb 4 *a > e >6 4 » J L > w M M — — — 8
P IS M O S P O Ł E C Z N E , G O S P O D A R C Z E , O Ś W IA T O W E I P O L IT Y C Z N E D L A W S Z Y S T K IC H S T A N Ó W N r 1 4 8 II
Wtfbrieino9
YXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA c z w a rte k d n ia 2 2 g ru d n ia 1 9 3 8 Ś j Rok 20P o w y b o ra c h P re z e s i G z a rliń s k i
T O R U Ń . W d n ia c h 4 , 1 6 , 1 7 i 1 8 b m . n a te re n ie w o je w ó d z tw a p o m o rsk ie g o o d b y w a ły się w y b o ry d o ra d m ie jsk ic h i g ro m a d z k ic h . W w y b o ra ch g ro m ad z k ic h w p rz esz ło 8 4 p ro c , m ie jsc o w o śc i z g ło sz o n o ty lk o listy k o m p ro m iso w e , c o św ia d c z y o z u p e łn y m z a ła m a n iu się h a se ł d e m ag o g ic z n y c h i p a rty jn y c h n a w si.
C o się ty c zy w y b o ró w d o ra d m ie jsk ic h to z a rz ą d z o n e o n e z o stały w 3 7 m ia stac łi w o je w ó d z tw a p o m o rsk ie g o . Z te j lic z b y w d n iu 4 g ru d n ia m ia ły się o d b y ć w y b o ry w 1 1 m ia sta c h , a w d n iu 1 8 g ru d n ia w 2 6 m ia sta ch .
W d n iu 4 g ru d n ia o d b y ły się w y b o ry ty lk o w 9 -c iu m ia sta ch , n a to m ia s t w 2 -c h z g ło sz o n o listy k o m p ro m is o w e .
W d n iu 1 8 g ru d n ia o d b y ły się w y b o ry w 2 2 m ia s ta c h , a w 4 -e c h z g ło sz o n o listy k o m p ro m iso w e .
W o b e c p o w y ższ e g o w y b o ry o d b y ły się ty lk o w 3 1 m ia sta c h P o m o rz a , a 6 -c iu z g ło szo n o listy k o m p ro m iso w e -
W e d łu g d o ty c h c z a so w y c h o b lic ze ń n ie o fic ja ln y c h i p ro w iz o ry c z n y c h w w y b o ra c h
m ie jsk ic h z d n i 4 i 1 8 g ru d n ia . S tro n n ic j v ó z z w ięk sz y ł się o 7 9 5 1 ty s. z ł. Z w ię k sz y ł tw o N a ro d o w e u trz y m a ło n a o g ó ł sw ó j s ta n ^ ię w y w ó z ż e la z a i s ta li, w ę g la , ż y ta , ln u i
p o s ia d an ia , z y sk u ją c w T o ru n iu i In o w ro c ław iu , a tra c ą c w w ielu in n y ch m ia sta c h . S tro n n ic tw o P ra c y , Z - Z . P . i P . P . S . n a o g ó ł w z m o cn iły sw ó j s tan p o s iad a n ia. L i
sty g o s p o d a rc z e O . Z . N . i in n y ch u g ru p o w a ń g o s p o d a rcz y c h i z a w o d o w y c h o c h a ra k te rz e a p o lity c z n y m u z y sk a ły o g ó łe m 3 4 p ro c , o g ó ln e j lic zb y m a n d a tó w .
i M ik o ła jc z y k n a Z a m k u
d n iu 9 b m . P a n P re z y d e n t R z e c z y
p o s p o lite j p rz y ją ł n a a u d ie n c ji p re z e só w o b u o rg a n iz a c y j ro ln ic z y c h P o m o rz a i P o z n a ń sk ie g o i to p p . L e o n a C z a p liń sk ieg o i S ta n isław a M ik o ła jc z y k a , k tó rz y p rz e d io -
P o p ra w a h a n d lu
z a g ra n ic z n e g o P o ls k i
ż y li P a n u P re z y d e n to w i is to tn a s y tu a c ję g o sp o d o rc z ą i sp o łe c z n ą , w ja k ie j z n a la z ło się ro ln ic tw o z ie m z a ch o d n ich .
P rz e d ło ż o n y m i z a g ad n ie n ia m i P a n P re z y d e n t ż y w o się z a in te re s o w a ł, w y k a z u ją c w ie le z ro zu m ie n ia i p rz y c h y ln o ś ci S ® Ł I E E <IIa c ię żk ie j sy tu ac ji ro ln ictw a . A id je n c ja
I trw a ła o k o ło d w ó c h g o d z in , p o c z y m o b a j p re ze si z ło ż y li w sp ó ln y m e m o ria ł P o m o r
sk ie g o T o w a rzy stw a R o ln ic z e g o , o ra z W ie lk o p o lsk ie g o T o w a rz y stw a K ó łe k R o l
n ic z y c h , k r y s ta liz u ją c y n a jw a ż n ie js z e z a - 1 g a d n ie n ia r o ln ic z e c h w ili o b e c n e j-
B ila n s h a n d lu z a g ra n ic z n e g o P o ls k i i G d a ń s k a p r z e d s ta w ia ł s ię w lis to p a d z ie b . r. ja k n a s tę p u je :
P r z y w ó z — 2 8 0 ,3 1 9 to n , w a r to ś c i 1 0 6 ,0 1 0 ty s - z ł- W y w ó z — 1 .6 2 6 .8 2 5 to n , w a r to ś c i 1 1 5 .8 3 9 ty s . z ł. D o d a tn ie s a ld o w y n io s ło w ię c w lis to p a d z ie r . b . 9 .8 2 9 ty s . z ło ty c h .
W p o r ó w n a n iu d o p a ź d z ie rn ik a r b . w y w ó z w z r ó s ł o 8 3 1 7 ty s . z ł, n a to m ia s t p r z y
o d p a d k ó w , r u r ż e la z n y c h s ta lo w y c h , s z y n i k o le jo w y c h , n a w o z ó w z ie m n ia k ó w ś w ie ż y c h o r a z d e s e k i c u k r u .
A w ię c ju ż d r u g i z k o le i m ie sią c d a je - - -- --- -
, . . i , . j, h e c z u p e łn e g o b r a k u p o w ło k i ś n ie ż n e j. — • n a m d o d a tn ie s a ld o b ila n s u h a n d lo w e g o -. n •» •> .-. . i • ,
° U ile w n a jb liż sz y m c z a s ie m e s p a d n ie o b - P o p r z e s z ło r o c z n y m n ie d o b o r z e - J e s t to f ity ś n ic g _ to d o c z e k a m y s ię ta k ie j k ię - d u ż y s u k c e s . I s k i n ie u r o d z a ju ja k 2 la ta te m u .
Ozim ny zagrożone
V ’ k o ła c li r o ln ic z y c h w y r a ż o n o p o w a - 1 ż n e o b a w y o s ta n o z im in n a P o m o rz u w o -
N ie m c y z n ó w p is z ą G z y n a s ta n ą le p s z e s to s u n k i o z m ia n ie g ra n ic
P o ls k i z G z e c h o s ło w a c ją
P R A G A . P o w o łu ją c s ię n a k o m u n ik a t P A T . w s p r a w ie a id e - m e m o ir e , z ło ż o n e g o d n ia 1 6 g r u d n ia p r z e z c h a r g e d 'a f fa ire s R . P . c z e s k o - s ło w a c k ie m u m in is tr o w i s p r a w z a g r a n ic z n y c h — c z e s k o - s ło w a c k ie b iu ro p r a s o w e s tw ie r d z a , ż e o k o lic z n o ś c i, n a k tó r e w s k a z u je a id e - m e m o ir e r z ą d u p o l
s k ie g o , b ę d ą p r z e d m io te m s z c z e g ó ło w e g o i n a jb a r d z ie j s u ro wre g o d o c h o d z e n ia . R z ą d c z e s k o - s ło w a c k i p r z e z u s ta p r e z e s a r a d y m in is tr ó w i m in is tr a s p r a w z a g ra n ic z n y c h s tw ie r d z a p o n o w n ie , iż p r a g n ie p o c z y n ić lo ja ln e i s z c z e r e w y s iłk i, a b y o s ią g n ą ć d o b r e s to s u n k i z e w s z y stk im i s ą s ia d a m i, a w ię c ta k ż e z P o ls k ą , p o d k r e ś la ją c z a r a z e m , ż e n a te r y to riu m C z e c h o s ło w a c ji n ie b ę
Ś m ie rć w fa łd a c h c e lo fa n o w e j s u k n i
S p ra w c a p o ż a ru s u k n i
p o p e łn ił s a m o b ó js tw o
B U K A R E S Z T . W B u k a r e s z c ie z m a r ła o f ia r a z a z g a d k o w e g o z a jś c ia w r e s ta u r a c ji „ B a n d y " p . J o a n n a L a h o v a ry . J a k w ia d o m o o d n io s ła o n a c ię ż k ie p o p a r z e n ia w s k u te k p o d p a le n ia je j c e lo f a n o w e j s u k n i p rz e z to w a r z y s z ą c e g o je j p łk . V u ltu r e s c u .
P o ls k a p rz e s trz e g a P ra ^ ę
p rz e d s k u tk a m i a g ita c ji p rz e c iw p o is k ie j
P R A G A . C h a r g e d 'a f f a ir e s R z p lite j w P r a d z e z ło ż y ł c z e s k o - s ło w a c k ie m u m in is t
r o w i s p r a w z a g r. m e m o r a n d u m , w k tó r y m r z ą d p o ls k i z w r a c a u w a g ę p e w n y c h o ś r o d k ó w i o r g a n iz a c y j n a te r y to riu m r e p u b lik i
d z ie to le r o w a n a ż a d n a a k c ja ir r e n d e n ty s - ty c z n a , s k ie ro w a n a p r z e c iw k o ja k ie m u k o lw ie k o b c e m u p a ń s tw u , a w ię c ty m s a m y m i p r z e c iw k o P o ls c e .
T ra g e d ia
C H O J N I C E . N a s z o s ie C z e rs k - K a r s in r o z e g r a ła s ię k r w a w a tr a g e d ia .
P o w r a c a ją c y z ja r m a r k u o n e g d a j w C z e rs k u r o b o tn ik J o n M ilo c h z M o k r e g o , k tó r y s z e d ł w to w a r z y s tw ie r o b o tn ik a
P łk - V u ltu re s c u b e z p o ś r e d n io p o w y p a d k u p o p e łn ił s a m o b ó js tw o . B y ł o n s z e f e m s z ta b u D O K w B u k a r e s z c ie . P . L a h o v a r y , n a le ż ą c a d o n a jw y ż s z y c h k ó ł to w a rz y s k ic h B u k a r e s z tu , o s ie r o c iła 2 - m ie się c z n ą c ó r e c z -
c z e sk o - s lo w a c k ie j, o r a z p r z e s tr z e g a p r z e d s k u tk a m i i w p ły w e m ja k ie m o ż e to m ie ć d la u k ła d u s to su n k ó w m ię d z y P o ls k ą n o w ą C z e c h o s ło w a c ją .
B E R L I N . N a ła m a c h „ D e u ts c h e A llg e - m e in e Z e itu n g “ p o ja w ił s ię c h a r a k te r y s ty c z n y a r ty k u ł, z a jm u ją c y s ię te r e n a m i g r a n ic z n y m i N ie m ie c , g d z ie o d c z u w a ln e s ą tr u d n o ś c i, w y n ik a ją c e z n ie p o k r y w a n ia s ię g r a n ic y p o lity c z n e j z g r a n ic a m i e ty c z n y m i- D z ie n n ik k o ń c z y s w e s p o s tr z e ż e n ia o p i-
n a s z o s ie
K r a u z e g o , z a tr z y m a ł ja d ą c e g o w o z e m F r . T r o k ę z Z a m o ś c ia z p r o ś b ą o o d w ie z ie n ie ic h d o w s i. T r o k a n a to z e s k o c z y ł z w o ż ą i u d e r z y ł k ło n ic ą M ilo c h a w g ło w ę .
L e ż ą c e g o n ie p rz y to m n ie M ilo c h a u d e r z y ł je s z c z e r a z p o c z y m r z u c ił s ię n a K r a u z e g o , u d e r z a ją c g o w r r a m ię . M ilo c h d o z n a ł p ę k n ię c ia c z a s z k i n ie o d z y sk a w sz y p r z y to m n o ś c i, z m a rł- Z a b ó jc ę a r e s z to w a - n o .
R u ś P o d k a rp a c k a w o b lic z u ś m ie rc i g ło d o w e j
U N G W A R . „ K a rp a to r u s k i G ło s " d o n o s i, ż e o b e c n o s y tu a c ja n a R u s i P o d k a r
p a c k ie j je s t n ie d o u tr z y m a n ia . L u d n o ś ć c o r a z g w a to w n ie j d o m a g a s ię p r z e p r o w a d z e n ia p le b is c y tu .
W o ło s z y n — p is z e d z ie n n ik — lic z ą c s ię z e z m ia n ą s y tu a c ji, s o n d u je o b e c n ie o p in ię B u d a p e s z tu c o d o e w e n tu a ln e g o u - z y s k a n ia a m n e s tii d la s ie b ie i s w o ic h z w o le n n ik ó w p o p r z y łą c z e n iu R u s i P o d k a r p a c k ie j d o W ę g ie r.
S p r a w a d a ls z e j a p r o w iz a c ji R u s i P o d k a r p a c k ie j, k tó r a d o ty c h c z a s o d b y w a ła s ię w d r o d z e s p r a w d z a n ia ż y w n o ś c i z
s e m s to s u n k ó w n a g r a n ic y p o ls k o - n ie m ie c k ie j- B e z p o ś r e d n io p o ty m d o c h o d z i d o n a s tę p u ją c e g o w n io s k u : „ C o r a z b a r d z ie j p r z y b ie r a n a z n a c z e n iu d ą ż e n ie d o w y r ó w n a n ia n ie z n o ś n y c h g r a n ic z n y c h tr u d n o ś c i p r z e z w y m ia n ę te r y to rió w itp . p o p r a w k i.
N a c o n a liz a c ja g r a n ic y w w ie lk ie j i m a łe j m ie r z e je s t je d n y m z n a jb a r d z ie j w a ż k ic h z a d a ń d z is ie js z e j E u r o p y " .
Spłonął największy motorowiec szwedzki
M E D IO L A N . W s to c z n i M m f a lc o n e s p ło n ą ł b ę d ą c y je s z c z e w b u d o w ie 2 8 ,0 0 0 - to n o w y m o to r o w ie c „ S to c k h o lm *, n a ł ? ż ą - c y d o s z w e d z k o - a m e ry k a ń s k ie j lin ii tr a n s a tla n ty c k ie j. P o ż a r o b ją ł c a ły o k r ę t. S tr a ż o g n io w a b y ła z u p e łn ie b e z s iln a . O k r ę t u - le g ł c a łk o w ite m u z n is z c z e n iu .
„ S to c k h o lm " m ia ł r o z p o c z ą S w lo c ie r e jsy d o A m e ry k i, ja k o n a jw ię k s z y s ta te k m o to ro w y s z w e d z k ie j f lo ty h a n I ło w e j.
d o b n o p r z y z n a ć d a ls z y c h k r e d y tó w n a w y ż y w ie n ie , w o b e c c z e g o R u m u n ia w s trz y m a ła tr a n s p o r ty k u k u r y d z y d la R u s i P o d k a r p a c k ie j. W te j s y tu a c ji lu d n o ś ć k a r p a - to r u s k a z n a jd u je s ię w o b lic z u ś m ie r c i g ło d o w e j.
R u m u n ii — u tk n ę ła o b e c n ie n a m a r tw y m p u n k c ie - C z e si, p o w o łu ją c s ię n a
„ s a m o d z ie ln o ś ć " te g o k r a ju , n ie c h c ą p o -
S k l a d a j c i e o f i Ł r y n a P o m o c Z im o d ia b e z ro b o tn y c h *
Sir. 2 „GŁOS POMORZA* NrNMLKJIHGFEDCBA
P o lacy n a azjaty ck ich szlak ach
P o p rzed n ik B en io w sk ieg o p rzed 3 0 0 lat
D o d n ia d zisiejszeg o nie zn alazł sw e- to p iew cy . N ikt n ie p o k u sił się, ab y w ram ach b o h atersk ieg o ep o su zam k n ąć ry cie i lo sy teg o d ziw n eg o czło w iek a.
N ie m iał teg o szczęścia co B en io w sk i, aby czy n am i sw ym i zap ło d n ić fan tazję p isarzy i u n ieśm iertelnić sw e im ię w d ziesiątk ach liczący ch to m ach p o w ieści.
Jaksa C zern ich ow sk i N icefo r p o zo stał n iezn an y , jak ty le jem u p o d o b n y ch p o - itaci, k tó re nie szu k ając ro zg ło su , d o k o n ały czy n ó w jeśli n ie w ielk ich , to w k ażd y m razie n iep rzeciętn y ch .
C o fn ijm y się m y ślą p raw ie o trzy w ieki w stecz. D ro g ą d łu g ą jak n o c p o d b ieg u no w a, ty m p ó źn iejszy m m ęczeń -
»kim szlak iem n ajlep szy ch sy n ó w P o l
aki, d ro g ą g u b iącą się w b ezsk resn y ch p rzestrzen iach S y b iru p o d ążał, k o p iąc lię w śn ieg u , szn u r sań , zap rzężon y ch
w n iew ielk ie w ło b ate k o n ie. T o R o sja eu ro p ejsk a p o sy łała sw ej siostrzy cy az
jatyck iej św ieżą d ań k ajd an iarzy , d la k tó ry ch n ie b y ło m iejsca w cy w ilizo w a
nym sp o łeczeń stw ie. Jech ali n a ten sk raj św iata, ab y w ciężk iej p racy w p o d ziem iach k o p alń o k u p ić sw o je w iny straszliw e, a w y m azan i z p am ięci lu d z
kiej, m o g li d o k o n ać n ęd zn eg o ży w o ta, w y rw an eg o sp o d stryczk a szu b ien icy .
W śró d ty ch zb ro d n iarzy , p o leco n y
♦p ecjaln y m w zg lęd o m , zn alazł się ró w nież czło ek z in n eg o św iata, N iccfo r Jak sa-C zern ich o w sk i.
N ied aw no jeszcze zam o żn y p an , a o b ecn ie zesłan iec, n ie d.' zigał n a sw y ch
barkach ciężk ich p rzew in ień , a jeg o
► temurnego o b licza n ie szp eciły n isk ie
Hdze n ieo p an o w an y ch n am iętn ości
łódzkich. Z o — a b ila m u d u m a, a cała
postać i o b ejście z n ii ~ n o w ały , że nie
jest o r zw y czajn y m zb ro d n iarzem , w le
czo n y m ->a S y b ir na m o cy ’ ań b iąceg o w y ro k u . P rzestęp stw o jeg o w y p ły n ęło
k m iło ści d o ziem i o jczy stej, a ch o ć b y ł jeń cem w o jen n y m , to jed n ak p rzez su ro w ych sęd zió w za p rzestęp cę u zn an y , p o d zielić m u siał los zw y czajn ych zb ro d
n iarzy . T y lk o ty le, że go d o ciężk ich ro b ó t nie p ęd zo n o i n«-gi m iał w o ln e o d k ajd an . A le m iał ju ż n a zaw sze p o zo stać zd ała o d k raju i n ig dy n ie zazn ać w o ln o ści.
P o d Jen isiejsk iem w k o p aln i U st — K u łak k rw aw i się p o tem , zap o m n ian y
przez lu d zi zesłan iec. R y je k ilo fem ch o d n ik i, łu d ząc się, że so b ie sw o b o dę w y
k u je. T n ie go p rzez p lecy b atem d o zo r- I
ta , g d y b ezsiln y o d p o czn ie n a ch w ilę. ’
?Jie u lży jeg o doli n aw et in sp ek to r k o p aln i. Jak sa-C zern ich o w sk i N icefo r, g d y ż nic nie p o m o że d o b ro ć jed n eg o
•zło w ick a p rzeciw zw artej g ru p ie p o d stęp n y ch ch y try ch i m ściw y ch so b k ó w , d rżący ch o sw ój stan p o siad an ia. G u b ern ato r O b u ch ó w , człek tw ard y , an i słyszeć n ie ch ce o jak ich ś zm ian ach w k o p aln i. T ak b y ło o d lat i p o zo stan ie d alej ku w ięk szej ch w ale R o sji.
A w ięc nie. W d u szy zro d zi się b u n t Z aczn ą się cich e arad y i szep ty
a o k ątach . Z p o d ziem i k o p aln i U st — fitrlsik, stęsk n io n y Jo ń cem i w o ln o
ścią w y jd zie na p o w ierzch n ię zb ro d
n iarz, ab y ro zp o cząć n o w e życie.
W y b rał tak ich , o k tó ry ch w ied ział, że go nie zaw io d ą i nie p o w rócą n a d a
w n ą d ro g ę. N iew ielu ich b y ło ; 84 i on jak o d o w ó d ca. W śró d n ich P o lacy , ze
słan i tu taj za tak ie jak o n „p rzestęp
stw a". P o liczn y ch p rzy g o d ach d o trą w reszcie n ad A m u r. P o za n im i zo stało g ro źn e carstw o i n ie o b aw iali się ju ż zem sty m o sk iew sk ich siep aczy .
Z aczęła się ciężk a p raca p io n iersk a.
R u n ęły p o d u d erzen iam i siek ier stu let
nie o lb rzy m y leśn e; w n iep rzeb y tej głu-
M ilio n o w eg o sk arb u b an k iera-o szu sta
p o szu k u ją jeg o an g ielscy w ierzy ciele
P o licja an g ielsk a i fran cu sk a p o szu
k u je o b ecn ie p raw d ziw eg o sk arb u , k tó ry b y n ajm n iej nie jest u k ry ty p o d zie
m ią, w tajem n iczy ch sk ry tk ach , an i w ciu p lach d rzew , ale — w safesach b an k o w y ch . N ajm n iej jed n ak jest o siąg aln y d la ty ch , k tó rzy teraz p rag n ęlib y go zo b aczy ć.
S k arb ten u k ry ł b an k ier lo n d y ń ski S tan ley W illiam T an field , k tó ry o b ec
nie o d b y w a k arę sied n iu lat ciężk ich ro b ó t za o szu stw a g iełd o w e i fin an so w e.
W ierzy ciele, p o szk o d o w an i u tw orzy li n aty ch m iast sy n d y k at i ro zp o częli d o ch o dzić p reten sji n a o so b isty m m ająt
ku m ilio n era T an field a. I sp o tk ała ich n iespo d zian k a. F in an sista o zn ajm ił sp o k o jn ie, że n ie p o siad a an i jed n eg o g ro sza, że stracił w szy stk o , i że „b ard zo żału je, ale n ie m o że zasp o k o ić w ierzy
cieli". R o zp o częto p o szuk iw an ie; stw ier
d zo n o, że n a k ró tk o p rzed sw y m aresz
to w an iem T an field w to w arzy stw ie sw ej żo n y , A m eryk an k i z p o ch o d zen ia, u ró żn y ch ju b ileró w L o n d y n u sk u p y w ali m aso w o w p ro st d ro g ie k am ien ie, d ia-
R ek o rd o w a o szu stk a m atry m o n ialn a
24 razy zamężna i przeszło czterysta razy zaręczona
P ary ż m a sw o ją w ielk ą sen sację.
P rzed 3-cim sen atem k arn y m w P ary żu to czy się o b ecn ie ro zp raw a, k tó ra ro z
m iaram i i liczb ą o szu stw m atry m on ial
n y ch p rześcig a w szy stk ie p o d o b n e d o tąd zn an e afery .
Jean ette L ay tte, có rk a k u p ca z R eim s ju ż jak o m ło d a d ziew czy n a zd o łała zro b ić sp o strzeżen ie, że się m ężczy zn o m b ard zo p o d o b a. Z alo tn a z n atu ry , zaczęła w ięc p o d ró żo w ać p o m ięd zy n a
ro d o w y ch k ąp ielisk ach , g d zie staw ała zaw sze w n ajb ard ziej w y k w in tn y ch h o telach . G d ziek o lw iek się p o jaw iała, o ta
czał ją n ieb aw em ró j ad o rato ró w . P o siad ała o n a sztu k ę o czaro w an ia m ęż
czy zn , k tó rzy ciąg n ęli do n iej jak ćm y d o św iatła. K ażd y z n ich g o tó w b y ł o- fiaro w ać jej sw ą ręk ę. W ten sp o só b Jean ette p rzez szereg lat ży ła k o lejn o p o k ilk a m iesięcy w N o w ym Jo rk u , L o n d y n ie, P ary żu , R zy m ie, za k ażd y m
szy p o w stała n o w a o sad a. Jej założy
ciel nie u staje w p racy i k o lo n izu je o*
k o licę, a w reszcie tw o rzy sam o d zieln e p ań stew k o „Jak sa", u trzym u jące sto su n
ki z C h in am i. C iekaw y jest fak t, że z
p ań stew k iem ty m k o resp o n d en cję d y p lo m aty czn ą p rzep ro w ad zał rząd ch iń ski w język u p o lsk im .
P raw ie ćw ierć w iek u p an o w ał C zer
n ich o w sk i w sw y m p ań stw ie, rząd ząc sp raw ied liw ie, a p am ięć o nim , jak o o
„C h an ie M ąd ry m ", p rzetrw ała w C h i
n ach , d ając św iad ectw o n iep o ży tej en er
gii i w y so k iej k u ltu ry P o lak ó w . •
m en ty i zło te k lejn o ty w arto ści p rzeszło p ięciu m ilio n ó w zło ty ch . P o sk azan iu m ęża — p ięk n a p an i T an field w y jech a
ła z tró jg iem sw y ch m ały ch d zieci p o tajem n ie do F ran cji, g d zie zam ieszk ała z k ilk o rg iem słu żb y w w y tw o rn ej w illi.
O d n alezio n o ją tam jed n ak i p rzed staw iciele sy n d y k atu w ierzy cieli u siło w ali n a p ró żn o ją sk ło n ić do zd rad ze
n ia, g d zie u k ry ty jest sk arb . C zęść je
g o zn alezio n o p rzy p ad k o w o w safecie b an k u lo n d y ń sk ieg o . B yły tam k lejn o ty , zło te m o n ety , d ro g ie k am ien ie i b ezcen
n e fu tra. A le to ty lk o część. P rzy p u sz
czają, że reszta sk arb u zn ajd u je się w b an k ach p ary sk ich .
T y m czasem jed n ak — p an i T an field zm y liła czu jn o ść arm ii d etek ty w ó w , o b serw u jący ch jej d o m i — zn ik n ęła, zo staw iając sw e d zieci i d o m , ale zab iera
jąc z so bą tajem n icę u k ry cia sk arb u , a
k to w ie, czy i n ie sam ten sk arb .
Z ro zp aczen i w ierzy ciele b an k iera o- szu sta p o szu k u ją w ięc teraz n ia ty lk o jeg o sk arb ó w , ale i jeg o żo n y .
razem u k tó reg o ś z sw o ich leg aln y ch m ężó w . A k ażd em u u m iała w y tłu m a czy ć, że p o trzeb u je u ro zm aicen ia, że m u si p o d ró żo w ać i że jest d la n iej n ie
zn o śn y m zb y t d łu g o sied zieć n a jed n y m m iejscu . Ż ad n em u z jej m ężó w n ie p rzy szło do g ło w y , żeb y żo n a jeg o te w a
k acje m ałżeń sk ie w y k o rzy sty w ać m o t- ła d la p o d trzy m y w an ia in n y ch sw o ich m ałżeń stw .
L ecz — tak ie to ju ż k o leje rzeczy n a św iecie, d zb an tak d łu g o w o d ę n o si, aż się u ch o u rw ie. B y łb y ten d zb an m ał
żeń sk i m o że jeszcze d łu g o fu n k cjo n o w ał, — g d y b y n ie p u sty zb ieg o k o licz
n o ści. Jed en ze sło m ian y ch w d o w có w p ięk n ej F ran cu zk i k tó ry w czasie sw e
go u rlo p u m ałżeń sk ieg o w y b rał się w p o d ró ż, zaszedł p rzy p ad k iem do p ew n e
g o k o ścio ła w R zy m ie, w k tó ry m w łaś
n ie m ło d a p ara b rała ślu b . O b cy zaczął się u w ażn ie p rzy g ląd ać m ło d ej p an i i
DZIEŃ PRACY
Że zapracować sobie trzeba pogodę I ciszę jasną, ucz tię — duszo — od
cichych.
Od starszych, krzywych pługów i lepia
nek lichych.
Co kry ją już dziesiąte pokolenia młode.
Bo ich starości mądrość dostojna jest złotem
A że kto ziemi wiemy być umiał ten boży:
Niech ci chłop namuloną dłoń na czole złoży
I pomaże cię świętym utrudzeniem po
tem.
I ślubuj twardej pracy wieczne niewol
nictwo,
Co nie jest jarzmem, jeno dumą i na
dzieją
Na szczęsne, zasłużone spoczynku dzie
dzictwo.
A kiedy w bezczynności znużenia za- drzemiesz,
Przyśni ci się i pracę przypomni ci le
miesz,
boś jest z tych, którzy dzieło ukończyć umieją.
Może kiedyś pa długich dniach cierpli
wej pracy.
Otworzywszy szeroko swej chaty za
wory.
Patrzeć będę na pełne stodoły, obory, Z sercem pogodnym, kornym, jak pań
scy prostacy.
I kiedy słońce chować będzie się za łasy.
Zwołam was wszystkich do mnie, tu przeć, wrota mole:
Łaknącego nakarmię, spragnionych na
poję
l otworzę przed wunń wszystkie me za
pasy.
I błogosławić będę każdemu, kto wcho
dzi
Pod dach mój z prośbą. Pierzcie!
Dla was pracowałemt
A kto be? mnie bieree, nśe jeet mi jak złodziej!
Mnie starczy dobre słowa od was kęs chleba.
Jam szczęśliw, żem nauczon przestawić na małym
I że mi tych dobytków wszystkich nie potrzeba.
Leap o' ‘ Staff.
stw ierd ził, że jest fan tastyczn ie p o d o b n a d o p ew n ej k o b iety , k tó rą k ied y ś b y ł p o ślu b ił i która go już o d d łu ższeg o czasu o p u ściła.
Jean ette Layette n ie u siło w ała się w cale b ro n ić i zeznała p rzed sęd zią śled czy m , że w zięła d w ad zieścia cztery ra
zy ślu b i że zaręczy ła się p rzeszło czte
ry sta razy . K ariera p ięk n ej F ran cu zk i, k tó ra w tak n iesły ch an ie w y rafin o w an y sp o só b p o trafiła w o d zić za n o s m ęż
czy zn , n a razie sk o ń czo n a. O b ecn ie o d p o w iad a o n a za o szu stw a m atry m o n ial
n e p rzed jed n ą z p ary sk ich izb k arn y ch . S ąd ząc p o ak tach i o g ro m n ej liczb ie w ezw an y ch n a ro zp raw ę św iad k ó w , li
czy ć n ależy z aztero ty go d n io w y m trw a
n iem p ro cess.
Uchwała komisji
w sprawie sytuacji zbotowej na Pom,
N a terenie w oj. P o m o rsk ieg o p o ło
żen ie ro ln ictw a u leg ło w o statn im cza
sie b ard zo p o w ażn em u p o g o rszen iu z p o w o d u siln ej o b n iżk i cen w szy stk ich p ro d u k tó w zb o żo w y ch , n isk ich cen n a a rty k u ły zw ierzęce i k lęsk i p ry szczy
cy, jak ró w n ież z p o w o d u słab eg o u- ro d zaju ziem n iak ó w i d u ży ch tru dn o ś
ci p rzy ek sp o rcie ziem n iak ów zag rań i- eę. K o m isja E k o n o m iczn a P IR . stw ier
d za, że m im o ty ch n iek o rzy stn y ch o b jaw ó w o g ó ł ro ln ictw a p o m o rsk ieg o lo
jaln ie u sto su n k o w ał się do w y m o g ó w teg o ro czn ej p o lity k i zb o żo w ej R g ąd u , co w y raziło się, w zw iązk u z p rzepro
w ad zo ną p rzez o rg an izacje ro ln icze p ro p ag and ą, w siln y m p o p y cie n a k re
d y ty zb o żo w e i p o w strzy m y w an iu się p rzez ro lnik ó w z p o d ażą zb o ża w m ie
siącach p o żn iw n y ch . A czk o lw iek ró w n ież i o b ecn ie p o d aż zb o ża n ie jest n ad
mierna i o d p o w iad a n a ogól p o p y to w i,
włwk aytuaojana rynkuw ężo w y m
nie u leg ła żad n ej p p raw ie. R o ln ik p o m o rsk i, tracąc n ad zieję n a p o p raw ę cen w n ajb liższy m czasie b ęd zie zm u szo n y d la w y w iązan ia się ze sw y ch o- b o w iązań w zak resie p u b liczn y m jak i d la sp łacen ia d łu g ó w , k tó ry ch term i
n y p łatn o ści zap ad ły lu b n ad ch o d z ą rzu cić w ięk sze p artie zb o ża n a ry n ek , co p rzy czy n i się do d alszeg o p o g o rsze
n ia sy tu acji g o sp o d arczej ro ln ictw a p o m orskiego. D o tk n ie to p rzed e w szy st
k im w arsztaty ro ln e słab sze, n ajm n iej zaso b n e w k ap itały o b icio w e. Z e w zglę d u n a te p rzy czy n y K o m isja E k o n o m iczn a stw ierd za, że n ależy o b aw iać się w p rzy szło ści całk o w iteg o p o d erw a n ia zau fan ia d o k red y tu zaliczk o w eg o i rejestro w eg o , g d y ż w* o b ecnie w y t
w o rzo n ej sy tu ac ji ro ln ik b ęd zie z m u szo n y do zastaw io n eg o zb o ża jeszcze p ew n e k w o ty d o p łacić, alb o w iem u zy sk iw an a cen a zboża n ie p o k ry je n aw et zaliczk i o trzy m an ej p rzez n ieg o n a po-
ca®ł ty®h kredytów.
Wymianom zboża zostaną
częściowo przywrócone ich prawa
Z w iązek T o w arzystw K u p ieck ich n aP o m o rzu zajm u jąc się w in teresie s w o i c h czło n k ó w — w ałścicieli p rzed sięb io rstw w y m ian zboża n a m ą
kę, zag ad n ien iem sk aso w an y ch fu n k cji w y m ien n y ch ty ch że p rzed sięb io rstw w y jaśn ia, że z d n iem 1 sty czn ia 1939 ro k u n a sk u tek p rzep ro w ad zo n y ch no
w elizacji u staw y o o p łatach od m ąk i i k aszy d o p u szczaln e jest w p ro w ad zen ie m ożności i d o k o n y w an ia w y m ian y zbo-
Tańsze i skuteczniejsze środki p-unocy rządowej dla rolnictwa
W A R S Z A W A . P rzem aw iając n a zjeź
d zić g o sp o d arczy m C . T . O . i K . R - ośw iad czył m in ister P o n iato w sk i, że śro d k i porno cy d la ro ln ictw a w zak resie zap ew n ien ia
«mi p r^ d u k eji, jaki* stosują
ża n a m ąk ę b ez u ży w an ia p łatn y ch ety k iet. Z u p raw n ien ia teg o k o rzy stać b ę
d ą zak ład y p rzem iału n a w si, k tó re p raw ie w y łączn ie p racu ją z o b ro tem g o sp o d arczy m , t. j. n a p o trzeb y g o sp o d arstw ro ln y ch .
W p rak ty ce o zn acza to p rzy w ró ce
n ie w y m ian o m , k tó re m o żn a zak w ali
fik o w ać jak o zak ład y "p rzem iału , ich p ełn y ch p raw , z k tó ry ch k o rzy stały p rzed d n iem 5 wrześni* 1938 r.
o b ecn ie rząd, są tańsze i sk u teczn iejsze — niż w d aw n y ch latach . P rzy o k azji tej — p. m in ister w ziął w o b ro n ę t. zw . u staw ę p rzem iałow ą, w y p o w iad ając o p in ię, żo jest
««a ••Uw* i pożytaMfiM*.
Nr 148 CTOS POMORTA’ 8
Wiadomości ciekawe z bliska i daleka |
<<iiiB»iaiiM»iiiiii—ii|iiiBiiiniiniimi|iiii—»<wi i—n i w i wiinr rmrf auutHvil miu u mo bu b u m dm niaufMiiiaiin
Urwało mu palce
i dostał karę Pojutrze Wigilia!
Czy masz / u iRQPONMLKJIHGFEDCBA CHOJNICE. Do zagrody Fryderyka
Schmidta, rolnika zam. w Jeleńcu pow.
Sępólno, często zaglądali złodzieje. Oneg- daj znowu włamali się do niego złodzieje.
Schmidt cłicąc wypłoszyć nieproszonych gości strzelił do nich z karabinu wojsko
wego (Mauser 98). Siłą wybuchu rozerwał się magazyn karabinu a Schmidt doznał urwania 4 palców u lewej ręki. W dodat ku odpowiadał przed Sądem Okręgowym w Chojnicach, który skazał go za nielegal ne posiadanie broni na miesiąc aresztu z aawieszeniem kary na 3 lata.
Napad wilków na chłopów
CZERNIOWIEC. W pobliżu Chocimia stado wilków napadło na kilka wozów chłopskich, jadących lasem. W ciągu kilku godzin trwała walka pomiędzy ludźmi a zgłodniałymi wilkami, przy czym mężczy
źni walczyli widłami, siekierami i drągami kobiety zaś rzucały zapalone wiązki słomy celem odstraszenia bestyj. Dopiero nadesz ła z sąsiedniej wsi pomoc uwolniła osaczo
nych. Jeden z napadniętych, 18-letni Isaila Drugen, całkowicie osiwiał na skutek prze żytego wstrząsu nerwowego.
? . ।
Zakłócenia w komunikacji
Mrozy powodują także liczne zakłóce
nia w komunikacji kolejowej, Pociągi da
lekobieżne z Warszawy i Krakowa przy
chodzą na Pomorze ze znacznym opóźnie
niem. Wczoraj pociąg z Warszawy przy
był do Torunia z opóźnieniem ok. 2 go
dzin 30 min. Pociąg z Krakowa do Bydgo
szczy przybył z półtoragodzinnym opóźnie
niem.
Nagroda dla dobrych mężów
Angielskie towarzystwo kobiece „Klub pracujących kobiet44 postanowił ufundo
wać nagrodę dla dobrych mężów w postaci złotego medalu. Niestety, pomysł spalił na panewce. Przedstawieni do nagrody dżentelmeni angielscy nie przybyli na „u- roczystość dekoracji*4 szumnie rozrekla
mowaną i medale w ilości 5 zdobią prezy
dialne miejsce w lokalu klubu.
■■■ OHBBwnKUiaBHsrani
Książeczkę Premiową PKO V-ef serii
Włamywacze odwiedzają
probostwa
TORUŃ. Z Tczewa donoszą: Do ple
banii ks. proboszcza Piechowskiego w Lu- biszewie pow. tczewski włamali się niezna
ni sprawcy, gdzie po przeszukaniu kilku pokoi skradli 3 noże kuchenne, 5 widel
ców i 3 złote gotówki, po czym zbiegli nie rozpoznani. Ks. Piechowski do ucie
kających sprawców strzelił z pistoletu, ci zaś w odpowiedzi strzelili trzykrotnie.
Nikt wskutek strzałów nie został ran- ny*Również w Swarożynie nieznani spraw cy z bronią w ręku dokonali ubiegłej no
cy napadu na plebanię ks. prób- Bystro- nia w Swarożynie pow- tczewskiego, któ
remu skradli zegarek, 50 złotych gotówki oraz monstrancję. Podczas pościgu spraw
cy porzucili monstrancję w polu.
Za zaniedbanie r aprawy komina
TORUŃ . W zabudowaniach Jankow
skiego Wł. zam. w Nowych Dobrach pow.
Chełmno powstał pożar wskutek którego spalił się dom mieszkalny i chlew w war
tości 3.000 zł. Spalone budynki ubezpie
czone były na sumę 3.000 zł. Docłiodzenia ustaliły, że pożar powstał od wydobywają
cych się przez komin iskier. Wobec czego na Jankowskiego sporządzono doniesienie
karne za zaniedbanie naprawy komina- Orzeczeniem Starostwa Powiatowego w Chełmnie, Jankowski skazany został na 3 zł grzywny od którego wniósł odwołani- do sądu okr. w Toruniu i wyrokiem tego sądu skazany został na miesiąc aresztu z zawieszeniem wykonania kary na przeciąg 2 lat.
Gała Eu repa w kle .zezach mrozu
Wczoraj zanotowano o godz. 8 rano: W Toruniu — 18 st. C.
w Moskwie — 48 st. G. w Gdyni i Pucku — 24 st. C-
w Tatrach — 24 st. C- w Wiedniu — 15 st. C.
na Wileńszczyźnie — 22 st. C. w Paryżu — 6 st. C.
we Lwowie — 20 st. C. w Londynie — 4 st. C.
w Warszawie — 19 st. C. w Trieście — 5 st. C.
w Krakowie — 18 st- G.
Śmierć wskutek zmarznięcia
W okowach mrozu
BERLIN. Fala mrozów w Niemczech wzmaga się z dnia na dzień. Stacje mete
orologiczne notują w poszczególnych oko
licach dalsze obniżanie się temperatury.
Największe mrozy panują w Prusach Wschodnich, gdzie temperatura przekro
czyła 23 st- c-, a na Śląsku — 20 st. e.
W dniu dzisiejszym notowano w Ber
linie 16,1 st. c. jest to najsilniejsza tempe
ratura w grudniu od lat 80. Ostre mrozy i zamiecie śnieżne wpływają na opóźnienie w komunikacji kolejowej. Pociąg Paryż- Nicgorełojc przybył do Dortmundu z pół
godzinnym opóźnieniem. Opóźnienie to na trasie Dorlmund-Berlin wzrosło o dalszo dwie godziny. W portach niemieckich kur
sują łamacze lodu, rozdrabniając pokrywę lodową. Żegluga w Prusach Wschodnich jest niezmiernie utrudniona. We Wrocła
wiu powiginały się w skutek mrozów mo
sty na Odrze.
Grcźny pożar fabryki chemicznej
BERLIN. Wielki pożar wybuchł onej- daj z niewiadomych przyczyn w dzielnicy Berlina Tempelhof. Pastwą płomieni pad- la wielka labryka i skład chemikaliów o- raz wszystkie należące do niej zabudowa
nia.
Akcję straży pożarnej utrudniał mróz.
Inspektor straży pożarnej zarządził alarm 8 stopnia, w wyniku czego pożar gaszono specjalnymi chemikaliami. Po 2 i pół go
dzinnej interwencji akcji wielu kolumn berlińskiej straży pożarnej udało się pożar zlokalizować, ratując przyległe budynki.
Cała Polska znajduje się w okowach mrozu- Ostry wiatr wschodni hula po po
lach, sieje spustoszenie na ulicach miasta, które mimo okresu przedświątecznego owiecą pustkami.
Mróz ścina rzeki i stawy.
W nocy z ub. niedzieli na poniedzia
łek stanęła pod Toruniem Wisła na prze
strzeni od 718 do 747,2 km, t. zn. od Silna do Fordonu.
Silne mrozy powodują znaczne opóź
nienia w ruchu kolejowym. Wielka ilość
pociągów przychodzi do Torunia z dużym opóźnieniem.
W Toruniu zanotowano również kilka wypadków odmrożeń-
Obecnie wyjaśniła się zagadka zwłok tajemniczego mężczyzny, które znalezione nad Wisłą w ub. sobotę. Jak stwierdzone tajemniczy mężczyzna zmarł wskutek zma
rznięcia i wycieńczenia.
Na szczęście na placach publicznych pojawiły się kiksowe piecyki (na Placu Bankowym i na Rynku Staromiejskim — obok postoju autodorożek). Szoferzy przy
jęli „koksowe kosze44 z wielkim zadowolę-
niem. Ale i liczni przechodnie zatrzymują się przy ognisku, miłośnie wyciągając sko
stniałe z zimna ręce w stronę płomieni- Na Placu Bankowym widziałem zaz
drość w oku motorniczego, który zamiast na dworzec główny, radby skręcić wprost na ognisko.
Zacny to pomysł z tymi piecykami, za które wdzięczni są Zarządowi Miejskiemu ludzie i ptaki — bo i wróble garną się skwapliwie do ogniska, zaprzeczając we
sołym ćwierkaniem, że ogień jest dla nich postrachem.
świata
GĘBICE. W Gębicach na Pomorzu rodzinę Łukowskich dotknął silny cios. Po zjedzeniu starego mięsa zmarła w strasz- nych męczarniach 7-letnia córeczka, mat
ka zaniewidziała, stan ojca jest groźny.
JAROSŁAW. Przejeżdżający przez Kruhel Pawłosiowski ciężarowy samochód przejechał krowę, która była własnością M. Podolcowej. Zmasakrowana krowa zgi
nęła- Podolcowa tak przejęła się tym wy
padkiem, że zwariowała-
SOPOT. W nocy na piątek nieznani sprawcy zniszczyli kiosk dzienników „Ru
chu44, znajdujący się przy tak zwanym ma
łym tunelu obok dworca sopockiego i nie tkąąwszy się pism niemieckich, pocięli znajdujące się tam nieliczne czasopisma polskie, które porzucili po zięmi- Żaluzje zostały wyważone, a szyby wybite- Spraw
ców należy szukać w kołach hitlerowskich.
MOSKWA. W niedzielę w godzinach ranych termometry w Moskwie wskazy
wały — 48 st. C. W ciągu niedzieli zanoto
wano 97 wypadków- ciężkich obrażeń wy
wołanych odmrożeniem ciała.
LIZBONA. W stanie miejskim w Liz
bonie żyje od 250 lat żółw, złowiony po
dobno jeszcze przez jednego z marynarzy należącego do rady miasta. Zw-ierzę zosta ło uznane jako zabytkowe i znajduje się pod opieką komisji zabytków- Podobno nawet kustosz miejski karmi je własnoręcz nie-
RIO DE JANEIRO. W stanie Minas Ceraes pomiędzy stacjami Sito a Seaoayres wydarzyła się wielka katastrofa kolejowa, w której skutkiem zderzenia się 2 pocią
gów poniosło śmierć 36 osób a rannych jest około 100.
BOLONIA. W okolicy miosta Cesena spadł z niewiadomych przyczyn samolot wojskwy. Samolot, spadając, zabił troje bawiących się na drodze dzieci, po czym stanął w płomieniach. Złożona z 4 osób załoga zginęła.
NOWY JORK.
Najwyższy pomnik stoi w porcie nowo
jorskim. Jest to „Pomnik Wolności44, któ
rego w-ysokość wynosi 93 metry. W głowie pomnika, który waży w całości 225 tys. kg, pomieścić się może 49 osób.
Poradnia P. K.O. zdobyła
sobie popularność w całej Polsce
Od dwóch miesięcy funkcjonuje Poradnia PKO. Jest to specjalne biuro zlożcne z fachowców i specjalistów, którzy udzielają porad we wszystkich sprawach życia codziennego.
Jakkolwiek głównym zadaniem Poradni są informacje i porady z zakre su gospodarki pieniężnej i lokaty ka
pitałów, niemniej Poradnia PKO. spie
szy z przyjacielską i życzliwą radą w możliwie wszelkich trudnych do roz
wiązania problemach życia codzienne
go. Informuje rzeczowo, radzi bezstron nie i skierowuje do właściwych miejsc klientów, poszukujących porad i in- formacyj w sprawach zawodowych, prawnych itp. Jak się dowiadujemy — od samego początku swego istnienia, spotkała się Poradnia z dużym od
dźwiękiem w społeczeństwie, czego do wodem jest masowy napływ listów i zapytań z terenów całej Polski, przy czym — jak dotychczas — rekord pism o poradę zdobyła Małopolska i Pomorze. Niemniej liczną są również
pisma napływające także a innych
dzielnic Polski, a zwłaszcza z Wileń- szczyzny i Śląska. Większość listy do tyczy zagadnień związanych z lokatą gotówki, zakupem i sprzedażą papie
rów wartościowych, zaciąganiem po
życzek, wyjaśnianiem przepisów finan sowych, waloryzacyjnych, giełdo-wych, prawa oddłużeniowego, spraw ubezpie czeniowych itp. Zasięgają również kli
enci porad w sprawach wyboru ksią żeczek, poruszających interesujące ich zagadnienia, samouczków do nauki języków itd. We wszystkich zaś tych listach dają klienci wyraz swej rado ści z powodu uruchomienia Poradni, która — dzięki inicjatywie PKO, sta
rającej się na każdym kroku przyjść a pomocą społeczeństwu — stała się już w krótkim czasie prawdziwym przy jacielem i doradcą jak najszerszych rzesz obywateli.
Nadmienić należy, że wszystkich porad udziela PKO bezpłatnie, wystar czy jedynie zwrócić się pisemnie pod adresem: PKO, Wydział Ekonomiczny, Warszawa, ulica Jasna 9.