Drodzy uczniowie i uczennice.
Dzisiejsze dwie jednostki lekcyjne dotyczą zapowiadanego czasu przeszłego Perfekt.
Thema 1: Was hast du gestern gemacht? (Co robiłeś wczoraj?) Proszę zapoznać się z tym materiałem:
Budowa, tworzenie i używanie czasu Perfekt: https://tiny.pl/77mv7
Zdanie w czasie teraźniejszym Ich lerne Deutsch. - uczę się niemieckiego, w czasie przeszłym Perfekt będzie więc wyglądać tak:
Ich habe Deutsch gelernt. - Nauczyłem się niemieckiego.
Jak widzimy, czasownik lernen zamienił się w imiesłów czasu Perfekt (zwany Partizip II) i stoi na końcu zdania. Czasownik haben jest tu czasownikiem posiłkowym i traci swoje pierwotne znaczenie „mieć”.
Odmieniamy tylko czasownik posiłkowy, który zgodnie z zasadami dla zdania oznajmującego stoi na drugim miejscu w formie odmiennej, natomiast Partizip II jest formą nieodmienną. Nośnikiem znaczenia jest w tym zdaniu czasownik lernen w postaci imiesłowu czasu Perfekt, znajdujący się na końcu zdania. Gdybyśmy chcieli odmienić czasownik lernen w czasie Perfekt wyglądałby on tak:
Czas teraźniejszy Czas przeszły Perfekt
ich lerne – uczę się ich habe gelernt – nauczyłem się
du lernst du hast gelernt
er/sie/es lernt er/sie/es hat gelernt
wir lernen wir haben gelernt
ihr lernt ihr habt gelernt
sie/Sie lernen sie/Sie haben gelernt
Thema 2: Wohin sind Sie in Urlaub gefahren? (Dokąd pojechał Pan na urlop?)
Jak dowiadujemy się z materiału z linku, większość czasowników tworzy czas Perfekt z czasownikiem posiłkowym haben. Jednak jest grupa czasowników, która tworzy Perfekt z czasownikiem posiłkowym sein. Są to czasowniki ruchu i zmiany stanu oraz czasowniki sein (czasownik być też tworzy czas Perfekt i wymaga użycia czasownika posiłkowego sein), werden, bleiben. I tak zdanie Ich fahre nach Paris. (Jadę do Paryża) w czasie Perfekt będzie wyglądać tak:
Ich bin nach Paris gefahren. (do Paryża)
Ich bin dort gewesen. (Byłem tam - Partizip II czasownika sein to gewesen.)
Czasownik fahren zamienił się w imiesłów czasu Perfekt i stoi na końcu zdania. Zamiast czasownika posiłkowego haben odmieniamy teraz czasownik posiłkowy sein, który również traci tu swoje pierwotne znaczenie „być”. Odmiana czasownika fahren wygląda następująco:
Czas teraźniejszy Czas przeszły Perfekt
ich fahre - jadę ich bin gefahren - pojechałem
du fährst du bist gefahren
er/sie/es fährt er/sie/es ist gefahren
wir fahren wir sind gefahren
ihr fahrt ihr seid gefahren
sie/Sie fahren sie/Sie sind gefahren
Znając schemat budowy zdania w czasie Perfekt musimy tylko wiedzieć jak wygląda imiesłów czasu Perfekt danego czasownika. Jest to opisane w podlinkowanym materiale. Jak się dowiadujemy czasowniki regularne tworzą imiesłowy czasu Perfekt w bardzo prosty sposób (wg schematu).
Natomiast formy czasowników nieregularnych znajdziemy w tabelach. Taką tabelę mamy np. w naszej książce, na stronie 103 i 104.
Oto kilka przykładów zdań w czasie teraźniejszym i przeszłym Perfekt:
Czas teraźniejszy Czas przeszły Perfekt
Der Lehrer fragt einen Schüler. – Nauczyciel pyta ucznia.
Der Lehrer hat einen Schüler gefragt. – Nauczyciel zapytał ucznia.
Hörst du mich? – Słyszysz mnie? Hast du mich gehört? – Słyszałeś mnie?
Er wartet auf den Bus. – On czeka na autobus. Er hat auf den Bus gewartet. – On czekał na autobus
Das Kind sitzt auf der Bank. - Dziecko siedzi na ławce.
Das Kind hat auf der Bank gesessen. – Dziecko siedziało na ławce.
Ich stehe heute um 7 Uhr auf. – Wstaję dzisiaj o 7.
Ich bin heute um 7 Uhr aufgestanden. – Wstałem dzisiaj o 7.
Die Blumen verblühen. – Kwiaty przekwitają. Die Blumen sind verblüht. – Kwiaty przekwitły(zmiana stanu)
Tworzenie pytań w czasie Perfekt:
1. Pytania konkretne(szczegółowe) z zaimkami pytającymi:
Was hast du gemacht? (Co zrobiłeś?)
Warum ist er nicht gekommen? (Dlaczego nie przyszedł?)
Budowa taka sama jak w zdaniu oznajmującym. Czasownik posiłkowy sein lub haben na drugim miejscu a imiesłów czasu Perfekt na końcu zdania.
1. Pytania o rozstrzygnięcie (ogólne, typu Ja/Nein):
Hast du mich eingeladen? (Zaprosiłeś mnie?)
Sind Sie mit dem Zug gefahren? (Pojechał Pan pociągiem?)
Jak widzimy w takim pytaniu czasownik zamienia się miejscami z podmiotem i stoi na pierwszym miejscu.
Zadania do wykonania:
Proszę o zrobienie wyznaczonych zadań na platformie. Alternatywnie można zrobić ćwiczenia z ćwiczeniówki tj. ćwiczenie 15a, 15b, 15c (dla chętnych na 6), 19, 20, 21, 22 i przesłać do sprawdzenia.