aktualny 2 rok wybiera:

aktualny 2 rok wybiera:

do realizacji na 3 roku w 6 semestrze

 3 wprowadzenia ( z oferowanych czterech)

 ścieżka

WPROWADZENIA DO PSYCHOLOGII STOSOWANEJ

Wprowadzenie do psychologii stosowanej: Psychologia kliniczna Prof. Helena Sęk

Celem wykładu jest wprowadzenie studentów do jednej z głównych dziedzin psychologii stosowanej, przedstawienie korzeni i dróg rozwoju tej dziedziny. Zadaniem jest też wyjaśnienie wewnętrznej „logiki” i „dynamiki” rozwoju psychologii klinicznej. Zakłada się przedstawienie relacji między psychopatologią i psychologią zaburzeń psychicznych oraz psychologią kliniczną. W toku wykładu zostaną przedstawione zadania teoretyczne i praktyczne psychologii klinicznej oraz zobrazowane zasady wyłaniania się nowych obszarów zastosowań tej dziedziny.

Wprowadzenie do psychologii stosowanej: Psychologia edukacji prof. Anna Brzezińska

Opanowanie podstawowej wiedzy dotyczącej mechanizmów, zjawisk, procesów dotyczących wzajemnych zależności między rozwijającą się jednostką a organizacją środowiska uczenia się.

Wprowadzenie do psychologii stosowanej:: Psychologia pracy i organizacji prof. Maria Strykowska

Współczesne organizacje działają w dynamicznym środowisku, do którego muszą się adoptować nie tylko poprzez stosowanie nowoczesnych technologii, ale także przez zarządzanie zatrudnionymi w nich pracownikami w sposób pobudzający ich do zaangażowania, kreatywności i odpowiedzialności. Dla sprostania konkurencji i dla istnienia na rynku współczesne organizacje muszą dbać o właściwy dobór pracowników i właściwy wizerunek. Aby jednak zrozumieć procesy zachodzące w dzisiejszych organizacjach trzeba zapoznać się z dorobkiem teorii organizacji i zarządzania oraz uwzględnić aktualne warunki, w jakich one działają.

Wprowadzenie do psychologii stosowanej: Psychologia społeczna prof. Michał Stasiakiewicz

Założenia ogólne programu: Założenia ogólne programu: umiejętność diagnozowania i rozwiązywania problemów społecznych w różnych dziedzinach życia społecznego.

Podstawowe cele kształcenia: Podstawowe cele kształcenia:

Dostarczenie wiedzy na temat różnorodnych zjawisk występujących w relacjach między jednostką i społecznością, umiejętność ich diagnozowania i rozwiązywania

.

ŚCIEŻKI

Psychologia uzależnień od środków psychoaktywnych prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska

Wykład prezentuje współczesną, specjalistyczną wiedzę na temat różnych podejść do klasyfikacji specyficznych i niespecyficznych symptomów uzależnienia od środków psychoaktywnych. Koncepcje genezy i mechanizmu kształtowania się zespołów uzależnienia w modelach: medycznym, socjologicznym i psychologicznym. Prezentuje psychologiczne koncepcje wyjaśniające uwarunkowania zależności psychicznej od alkoholu i innych środków psychoaktywnych uwzględniając osiągnięcia podejścia psychodynamicznego, behawioralno-poznawczego i humanistycznego.

Psychologia sądowa prof. dr hab. Wojciech Poznaniak

1/problematyka psychologii rodziny, psychologii małżeństwa i psychologii dziecka z perspektywy obowiązujących uregulowań prawnych zawartych w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym oraz 2/ rola psychologa jako biegłego sądowego w sprawach rozwodowych i opiekuńczych. Wykład jest bogato ilustrowany prezentacją orzeczeń sądowo-psychologicznych wydawanych przez wykładowcę. Słowem kluczowym jest „dobro dziecka” , które przesądza o orzeczeniu lub nie przeczeniu rozwodu oraz o tym z którym z rodziców powinno przebywać dziecko w przypadku orzeczenia rozwodu oraz czy i jak powinny przebiegać kontakty dziecka z drugim z rodziców.

Determinanty typowego i nietypowego rozwoju seksualnego prof. dr hab. Maria Beisert

Wykład przedstawia koncepcje rozwoju seksualnego człowieka podporządkowanego dwom zasadom: ciągłości rozwoju seksualnego oraz integralności seksualności ludzkiej i innych sfer życia. Teorie: teoria rozwoju life-span, scalony, ekologiczny, model ludzkiej seksualności jako efektu interakcji czynników biologicznych, psychologicznych społecznych, teorie neopsychoanalityczne. Wykład obejmuje charakterystykę wczesnego okresu seksualności jako okresu największej plastyczności mechanizmów i zachowań. Zawiera przegląd form i mechanizmów działania w ramach normy, kryteria oceny odchyleń a także ich klasyfikację oraz przegląd możliwych metod interwencji

Neuropsychologia kliniczna działaniu - w stronę terapii

neuropsychologicznej dr Ewa Mojs

Założenia i cele: Ośrodkowy układ nerwowy jest żywym, dynamicznym i plastycznym systemem zdolnym do adaptacji pod wpływem adekwatnych bodźców, które oddziałują na obszary nieuszkodzone. Teorie kierowanego uczenia się (Peto) oraz upośrednionego przez uczenie się doświadczenia (Feuersteina) stanowiące podstawę dla opisu zjawisk plastyczności dają podstawę do opracowania programów rehabilitacyjnych – zarówno procesów poznawczych, jak i zachowań ruchowych człowieka. Program zajęć ukazuje zintegrowany model terapii dzieci oraz dorosłych z uszkodzeniami o.u.n.

w którym podejmuje się działania w kierunku restytucji utraconych funkcji, rozwoju funkcji opóźnionych, lub których rozwój jest zakłócony z powodu czynników „biologicznych” a także działania zmierzające w kierunku poprawy funkcjonowania w codziennym środowisku, rozwijania autonomii w realizacji zadań rozwojowych, doskonalenia komunikowania się i wyrażania swoich potrzeb w kontakcie z innymi osobami. Celem wykładu jest 1) zapoznanie uczestników zajęć z wiedzą dotyczącą rozwoju systemów funkcjonalnych w układzie nerwowym: mowy, ruchu, pamięci i uczenia się oraz somatognozji, 2) opis zasad organizacji funkcjonalnej mózgu w zakresie myślenia, emocji, pamięci, orientacji w schemacie ciała, czasie, przestrzeni oraz ich zakłóceń następujących na skutek uszkodzeń o.u.n.Część konwersatoryjna przedstawia wybrane jednostki chorobowe o.u.n., występujące w ich przebiegu dysfunkcje poznawcze i emocjonalne a także w oparciu o case study, drogi i możliwości terapii neuropsychologicznej oparte o zjawiska plastyczności o.u.n.

aktualny 3 rok wybiera:

do realizacji na 4 roku w 7 semestrze

 2 Psychologie stosowane

 wykład fakultatywny

 seminarium magisterskie (PROMOTOR)

WYKŁADY FAKULTATYWNE

Agresja i przemoc

prof. dr hab. Wojciech Poznaniak

Agresja: antyspołeczna i prospołeczna, bezpośrednia i przemieszczona, wobec otoczenia i samego siebie, projekcyjna a agresja realna. Przyczyny i funkcje agresji w ujęciu ekologicznym. Bodźce kluczowe wyzwalające i hamujące agresję. Sytuacyjne uwarunkowania agresji. Agresja jako zachowanie wyuczone społecznie. Emocje wyzwalające agresję. Wrogość interpersonalna. Agresja zinstytucjonalizowana. Agresja przestępcza w prawie karnym, zabójstwa i ich motywy. Socjalizacyjne, kulturowe i religijne podłoża agresji. Rola kar w kontrolowaniu i uczeniu się zachowań agresywnych. Biologiczne podłoże agresji.

Psychologiczne techniki neutralizowania skutków agresji.

Podstawy psychologii środowiskowej

semestrze zimowym)

dr Aleksander Hauziński

Psychologia środowiskowa jest dynamicznie rozwijającą się dyscypliną psychologiczną. W centrum zainteresowania psychologii środowiskowej znajdują się czynniki fizyczno – przestrzenne środowiska, czynniki społeczno – kulturowe oraz wzajemne między nimi oddziaływania i zależności.

W tym ujęciu na pierwszy plan wysuwają się problemy związane z a) efektywnością wykorzystania zasobów środowiska, b) wzorami codziennej aktywności mieszkańców, oraz c) jakością życia. Badania dotyczące środowiska zamieszkania, oraz te, które dotyczą problemów związanych z życiem w mieście, integrują przedstawicieli psychologii, socjologii, geografii i urbanistyki. Psychologia środowiskowa proponuje nowe teorie wyjaśniające związki człowieka ze środowiskiem. To między innymi teoria tożsamości miejsca jako składnika „ja” i teoria punktów kotwiczących właściwości środowiska zamieszkania w mapach poznawczych. Aplikacje teorii i wyników badań dotyczą w szczególny sposób programowania i planowania środowiska.

Znajomość profesjonalnych metod działania - programów partycypacji i narzędzi służących ich ewaluacji, wyznacza podstawowy zakres kompetencji praktycznych. Zastosowanie założeń teoretycznych w praktyce, wyraża się obecnie w takich obszarach działalności jak minimalizacja zagrożenia przestępczością w środowisku zamieszkania lub różnicowanie ośrodków aktywności i wzorów zachowań.

Wstęp do seksuologii i seksiatrii

zimowym)

prof. dr hab. Maria Beisert

Wykład przedstawia koncepcje rozwoju seksualnego człowieka podporządkowanego dwom zasadom: ciągłości rozwoju seksualnego oraz integralności seksualności ludzkiej i innych sfer życia. Teorie: teoria rozwoju life-span, scalony, ekologiczny, model ludzkiej seksualności jako efektu interakcji czynników biologicznych, psychologicznych społecznych, teorie neopsychoanalityczne. Wykład obejmuje charakterystykę wczesnego okresu seksualności jako okresu największej plastyczności mechanizmów i zachowań. Zawiera przegląd form i mechanizmów działania w ramach normy, kryteria oceny odchyleń a także ich klasyfikację oraz przegląd możliwych metod interwencji

Samouszkodzenia. Próba zrozumienia zjawiska

w semestrze zimowym)

dr Jowita Wycisk

Samouszkodzenia stanowią specyficzną formę zachowań autodestruktywnych, rozpowszechniającą się obecnie w coraz większym stopniu w Polsce, głównie wśród młodzieży i młodych dorosłych. Traktowane przez antropologów jako rytuał przejścia charakterystyczny dla odległych kultur lub epok, samouszkodzenia są zjawiskiem niepokojącym, stawiającym nowe wyzwania przed psychologami, pedagogami, pracownikami opieki społecznej i służby zdrowia. Główne cele wykładu to: 1) przybliżenie aktualnej wiedzy na temat definicji i rodzajów samouszkodzeń w kontekście innych zjawisk z kręgu autodestruktywności i psychopatologii, 2)przedstawienie uwarunkowań psychologicznych i kulturowych samouszkodzeń oraz ich funkcji osobistych i społecznych, 3)refleksja nad możliwościami zapobiegania i interwencji.

Kobiecość i męskość w perspektywie psychologiczno-kulturowej dr Monika Zielona-Jenek/dr Jowita

(realizowany w semestrze zimowym)

Wycisk

Podstawową ideą seminarium jest rozszerzenie rozumienia płci człowieka jako zjawiska biologicznego. Nie przekreślając i nie lekceważąc oczywistych organicznych aspektów płci zajęcia mają na celu ukazanie innych jeszcze jej uwarunkowań i implikacji - przede wszystkim w wymiarze psychologicznym i społeczno-kulturowym

Psychologia pozytywna – nauka o osiąganiu szczęścia

(realizowany w semestrze zimowym)

dr Łukasz Kaczmarek

Psychologia pozytywna powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie społeczne w zakresie rozumienia istoty szczęścia, jego źródeł oraz sposobów osiągania. W psychologii pozytywnej „pozytywność” rozumiana jest nie tylko w sposób hedonistyczny, lecz przede wszystkim jako „wartość dodatnia”

związana z wyposażaniem jednostek oraz społeczności w środki pomagające wyjść z neutralności w stronę pełnego potencjału. W trakcie wykładów studenci zapoznają się m. in. z oryginalnymi propozycjami psychologii pozytywnej (np. teoria cnót i sił M. Seligmana) wybranymi pod kątem ich empirycznej weryfikowalności i użyteczności w praktyce psychologicznej. Propozycje psychologii pozytywnej zostaną również odniesione do zagadnień psychologii klinicznej i psychologii zdrowia. Celem wykładu jest zarys obszaru zainteresowania psychologii pozytywnej wskazujący na dalsze możliwości rozwoju w obszarze pomocy psychologicznej (doradztwo, terapia, promocja zdrowia) jak również prowadzenia badań naukowych (prezentacja narzędzi psychometrycznych, paradygmatów badawczych, aktualnych problemów badawczych).

Psychologia marketingu i reklamy

prof. dr hab. Michał Stasiakiewicz do realizacji na 4 roku w 8 semestrze

 wykład fakultatywny

 2 specjalności (do realizacji w 8,9 semestrze)

 seminarium fakultatywne

Treści programowe przedmiotu „Psychologia marketingu i reklamy” wynikają z czterech przesłanek. Pierwszą, jest znaczenie jakie dla funkcjonowania współczesnego przedsiębiorstwa na rynku produktów i usług mają działania promocyjne: reklama i public relations. Druga, to wzrastający wpływ na życie jednostki cywilizacji konsumpcji. Wiedza o rządzących nią regułach marketingu i promocji ma istotne znaczenie w kształtowaniu przez jednostkę jej drogi życiowej; zarówno dla kariery zawodowej jak i dla skutecznej obrony przed technikami perswazyjnej manipulacji. Trzecią przesłanką jest fakt, iż reklama jest nie tylko narzędziem działań komercyjnych, lecz, w coraz większym stopniu, kampanii społecznych, promujących pożądane wartości i style życia, zarówno ogólnopolskich jak i animowanych przez społeczności lokalne. Czwartą i najważniejszą przesłanka jest to, iż wiedza z zakresu marketingu i reklamy w znacznym stopniu wykorzystuje dorobek psychologii społecznej, poznawczej, osobowości, metodologii badań psychologicznych.

Proponowany przedmiot służy integracji dotychczasowej wiedzy studentów psychologii oraz określeniu jasnych reguł jej rzetelnego i odpowiedzialnego stosowania.

Psychoonkologia

dr Teresa Świrydowicz

Oferta przeznaczona dla osób, którzy nie wybierają specjalności Psychologia zdrowia i choroby

Psychoonkologia jako dziedzina wiedzy z pogranicza psychologii i medycyny. Medyczny obraz chorób nowotworowych. Przyczyny chorób nowotworowych. Choroba nowotworowa jako choroba psychosomatyczna. Psychologiczne aspekty diagnozowania oraz leczenia chorób nowotworowych. Przekonania dotyczące chorób nowotworowych. Subiektywny obraz choroby. Znaczenie relacji lekarz - pacjent w diagnozowaniu i leczeniu. Psychologiczna charakterystyka przebiegu choroby nowotworowej. Lęk oraz sposoby radzenia sobie z lękiem w chorobie nowotworowej.

Problemy psychologiczne w zaawansowanym (nieuleczalnym) stadium choroby. Rodzina w sytuacji choroby. Zadania psychologa w opiece paliatywnej.

Problem eutanazji - aspekty psychologiczne. Proces żałoby - charakterystyka psychologiczna. Problem wypalenia zawodowego w pracy z chorym onkologicznie - objawy, przyczyny, zapobieganie

.

Cele przedmiotu:

Zapoznanie z wiedzą z zakresu psychoonkologii oraz psychologicznymi problemami zawiązanymi z diagnozowaniem i leczeniem chorób nowotworowych.

Mózgowe podstawy rozwoju psychicznego

semestrze letnim)

dr Sławomir Jabłoński

W ostatnich latach gwałtownie poszerza się zakres wiedzy dotyczącej funkcjonowania mózgu człowieka. Sporo wiemy już nie tylko o tym jak jest zbudowany i jak funkcjonuje układ nerwowy, ale również o tym jak się rozwija. Niestety wciąż brakuje informacji dotyczących natury czynników determinujących obserwowane zmiany. Dlatego też proponowany cykl wykładów to przede wszystkim zestawienie obserwowanych fenomenów rozwoju psychicznego z dynamiką rozwoju układu nerwowego oraz prezentacja wstępnych hipotez wyjaśniających wzajemne związki obu procesów. Oprócz prezentacji aktualnej wiedzy we wskazanym obszarze celem zajęć jest również ukazanie wynikających z niej konsekwencji praktycznych. Postulowany charakter determinacji procesów rozwoju psychicznego wyznacza bowiem jednocześnie zakres potencjalnych działań stymulujących lub korekcyjnych podejmowanych przez psychologa.

Narracje w psychologii klinicznej

dr Emilia Soroko

Narracja, autonarracja czy narracyjność to pojęcia, które z powodzeniem w ostatnich dziesięcioleciach stosuje się w różnych dziedzinach nauk społecznych, także w psychologii. Pojęcia te określają z jednej strony narracyjną aktywność człowieka (np. myślenie narracyjne czy opowiadanie historii), a z drugiej sposoby poznania psychologicznego funkcjonowania, stosowane przez psychologów (np. metody narracyjne, terapie narracyjne). Choć trudno mówić o nowej i pełnowartościowej dziedzinie - psychologii narracji - to jednak znaczenia narracji w psychologii nie można obecnie lekceważyć. Głównym celem niniejszego wykładu jest wprowadzenie studentów w sposoby rozumienia pojęcia „narracja” i „autonarracja” w psychologii, próba określenia tożsamości wyodrębniającej się psychologii narracji na tle innych dziedzin i omówienie głównych obszarów badawczych, w których pojęcie narracji jest stosowane. Szczególna uwaga będzie poświęcona możliwości wykorzystania wiedzy z zakresu psychologii narracji w: a) badaniach naukowych (narracyjne badania jakościowe), b) diagnozie psychologicznej (metody wywoływania autonarracji) oraz c) psychologii klinicznej (ze szczególnym uwzględnieniem diagnozy klinicznej, rozumienia psychopatologii oraz pomocy psychologicznej i psychoterapii).

Psychologia zachowań interpersonalnych

semestrze letnim)

Prof. dr hab. Stefan Frydrychowicz

Celem przedmiotu jest dostarczenie studentom wiedzy i umiejętności interpersonalnych niezbędnych w ich społecznym funkcjonowaniu i wywieraniu wpływu na innych ludzi, jak również wykształcenie odpowiednich w tym zakresie kompetencji komunikacyjnych i społecznych. Psychologia komunikacji interpersonalnej jest dziedziną wiedzy naukowej poświęconej zdolnościom człowieka do nawiazywania i podtrzymywania relacji i innymi ludźmi. W ramach tego przedmiotu, znajdują się też takie zagadnienia, jak: proces porozumiewania się z innymi osobami, przechodzenie od interakcji do komunikacji i kontkatu, komunikacja werbalna i niewerbalna, komunikowanie się w organizacji, publiczne przemawianie itd. Istotą funkcjonowania społecznego ludzi jest posiadanie, wykorzystywanie i rozwój odpowiednich kompetencji komunikacynych, stanowiących składową kompetencji społecznych.

Przemoc wobec dziecka

dr Monika Zielona-Jenek

W ostatnich latach obserwuje się znaczące zainteresowanie problematyką przemocy wobec dzieci, w tym przemocy w rodzinie oraz przemocy na terenie instytucji. Zainteresowanie to wiązać można m.in. z szerokim nagłaśnianiem zjawiska krzywdzenia dzieci w mediach oraz prowadzeniem kampanii społecznych mających na celu przeciwdziałanie tej formie patologii społecznej. Odzwierciedla się ono z jednej strony we wzrastającej świadomości społecznej dotyczącej tego tematu, jak również w publikacjach i badaniach naukowych.

U podstaw wykładu tkwi założenie, iż studenci posiadają pewną wiedzę na temat zjawiska krzywdzenia dzieci. Stąd też proponowane treści służyć mają przede wszystkim weryfikacji oraz obiektywizacji wiedzy dotyczącej przemocy wobec dzieci - tematu w wielu aspektach stabuizowanego i postrzeganego przez pryzmat ideologii oraz stereotypów.

Celem proponowanych treści wykładowych jest:

- dostarczenie najnowszej wiedzy na temat przejawów i rozpowszechnienia zjawiska przemocy wobec dziecka,

- zapoznanie z teoretycznymi podstawami (terminologią, sposobami wyjaśniania genezy i konsekwencji krzywdzenia dzieci) potrzebnymi do opisu zjawiska oraz projektowania oddziaływań interwencyjnych,

- umożliwienie studentom dokonania osobistej refleksji dotyczącej własnych postaw wobec omawianej problematyki oraz gotowości do podjęcia pracy w opisanym obszarze patologii społecznej.

PSYCHOLOGIE STOSOWANE

Psychologia stosowana: Psychologia kliniczna prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska

Psychologia kliniczna jako jedna z głównych dziedzin zastosowań psychologii jest przedmiotem mającym przygotować studentów pod startu zawodowego w zakresie rozwiązywania problemów zdrowotnych w instytucjach ochrony zdrowia (szpitale, poradnie centra) i podejmowania, zgodnie z Ustawą o Zawodzie Psychologa, własnych inicjatyw udzielania pomocy.

W ramach specjalności psychologia kliniczna student realizuje zajęcia podstawowe i uzupełnia wiedzę podstawową zajęciami w ramach oferowanych ścieżek. Tematyka i organizacja zajęć została podyktowana istniejącą wiedzą w zakresie psychologii klinicznej, dynamicznym rozwojem tej

specjalności i aktualnymi potrzebami społecznymi. Głównym celem zajęć w ramach tego bloku przedmiotowego jest dostarczenie studentowi niezbędnej i nowoczesnej wiedzy oraz stworzenie okazji do rozwoju podstawowych umiejętności diagnozowania i udzielania profesjonalnej pomocy.

Wszystkie przedmioty są też nasycone elementami kształtowania wrażliwości i świadomości etycznej studentów.

Wykłady dotyczą stresu życiowego i radzenia sobie z nim, podstaw psychoterapii, terapii rodzin i małżeństw oraz problemów interwencji w kryzysie, prewencji i promocji zdrowia.. Konwersatoria obejmują problemy diagnozy klinicznej (także neuropsychologicznej), psychopatologii i podstaw umiejętności pomagania. Ćwiczenia poświęcone są zdobywaniu umiejętności prowadzenia diagnozy, tworzenia kontraktu pomocnego i pomagania w kryzysie.

Celem ćwiczeń terenowych (90 godz.) w instytucjach ochrony zdrowia jest zbliżenie studentów do praktyki zawodowej. Efektem tych zajęć praktycznych jest zaliczenie dwóch opracowań diagnozy klinicznej. Staż praktyczny stwarza także okazję sprawdzenia umiejętności interpersonalnych i działania profesjonalnego.

W toku studiowania istotną rolę odgrywa kolejność zajęć. Wszystkie zajęcia składające się na przedmiot są zaliczane na stopień, a pozytywny ich wynik jest warunkiem wpisania się na listę zbiorczego egzaminu problemowego w 7 i 8 semestrze.

W ramach psychologii stosowanej; psychologii klinicznej realizowane są dwie specjalności:

Psychoterapia zaburzeń psychicznych.

Psychologia zdrowia i choroby.

Psychologia stosowana: Psychologia pracy i

organizacji Prof. dr hab. Maria Strykowska

Niezależnie od faktu, iż psychologia pracy i organizacji należy do najstarszych dyscyplin psychologii stosowanej to jej przedmiotem są aktualne problemy związane z podstawową formą aktywności człowieka dorosłego, jaką stanowi praca i warunkami jej realizacji. Warunki te są wyznaczone przez dynamiczny rozwój technologii (wraz z rewolucją informacyjną) oraz globalizację. Stawia to przed pracownikami i zatrudniającymi ich organizacjami wysokie wymagania. Aby im sprostać współczesne organizacje muszą być organizacjami uczącymi się bądź inteligentnymi, a zatrudniani pracownicy kompetentni i zaangażowani. Dla jak najlepszego przygotowania naszych absolwentów do pracy we współczesnych organizacjach program specjalności obejmuje wiedzę z zakresu zatrudniania odpowiednich pracowników ( selekcja i rekrutacja) i wiedzę z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi z uwzględnieniem planowania indywidualnych ścieżek karier pracowniczych (doradztwo zawodowe i personalne).

Jednakże dzisiejsze organizacje nie ograniczają się jedynie do wytworzenia produktów czy usług. Konkurencyjny rynek (także światowy) wymaga kreowania odpowiedniego wizerunku firmy, reklamy jej wytworów oraz badań marketingowych, a stałym elementem współczesnej gospodarki jest bezrobocie, które wymaga udzielania szeroko rozumianej pomocy ludziom znajdującym się poza rynkiem pracy. Powyższe zagadnienia również są uwzględnione w programie specjalności, realizowanym w następujący sposób:

Program IV-go roku obejmuje wiedzę z zakresu teorii organizacji i zarządzania oraz z zakresu organizacyjnych zachowań pracowników z uwzględnieniem ich fizycznego i społecznego kontekstu. Studenci V-tego roku zostają zapoznani z zagadnieniami marketingu, reklamy, public relations. Zajęcia wchodzące w zakres specjalności są poprzedzone wykładem wprowadzającym, który jest traktowany jako część składowa programu przedstawiając omawiane zagadnienia na poziomie makro.

W ramach psychologii stosowanej; psychologii pracy i organizacji realizowane są dwie specjalności:

Praca a zdrowie.

Doradztwo personalne.

Psychologia stosowana: Psychologia edukacji prof. dr hab. Anna Brzezińska

Psychologia Edukacji przygotowuje do realizacji zadań wynikających z rozporządzeń MEN dotyczących pomocy psychologicznej realizowanej w ramach poradni psychologiczno-pedagogicznych i w obszarze szkoły: badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów i ich sytuacji wychowawczych, określania, organizowania i prowadzenia form indywidualnej i grupowej pomocy psychologicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, minimalizowania skutków zaburzeń rozwojowych, zapobiegania zaburzeniom zachowania oraz inicjowania różnych form pomocy wychowawczej. W pierwszym semestrze nauki szczególny nacisk kładziemy na przyswajanie przez studenta wiedzy i kształtowanie u niego umiejętności niezbędnych dla prowadzenia prawidłowego, w obszarze edukacji, procesu diagnostycznego. Cele te realizowane są w ramach zajęć podejmujących problemy:

specyfiki diagnozy psychologicznej realizowanej w obszarze edukacji, rozwojowej dynamiki form uczenia się i nauczania, edukacji jako sytuacji trudnej, psychologii klinicznej dzieci i młodzieży, metod diagnostycznych.

W drugim semestrze nauki nacisk kładziemy na przyswajanie przez studenta wiedzy i kształtowanie u niego umiejętności niezbędnych dla projektowania i realizowania praktycznych działań w ramach pomocy psychologicznej w obszarze szkoły. Cele te realizowane są w ramach zajęć podejmujących problemy: pomocy psychologicznej w organizowaniu sytuacji sprzyjającej edukacji, determinant gotowości szkolnej, trudności szkolnych, projektowania indywidualnych i grupowych form pomocy psychologicznej, metodyki pracy z grupą edukacyjną, kształtowania umiejętności wychowawczych.

W ramach psychologii stosowanej; psychologii edukacji realizowane są trzy specjalności:

Organizacja środowiska uczenia się a specyficzne potrzeby edukacyjne

Psychologia stosowana: Psychologia społeczna prof. dr hab. Michał Stasiakiewicz

Stosowana psychologia społeczna (SPS) jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin współczesnej psychologii, obejmującą szeroki zakres społecznego funkcjonowania człowieka (jednostka – grupa – kultura).

Specjalność SPS jest kontynuacją i konkretyzacją zajęć bloku podstawowego: Psychologia świata społecznego i Społeczna psychologia relacji. Celem specjalności jest zapoznanie studentów ze współczesną, praktyczną psychologiczną wiedzą nt. zjawisk społecznych, pozwalającą na zdobycie trojakich kompetencji: (1) analitycznych – definiowania i rozumienia zjawisk społecznych; (2) diagnostycznych – rozpoznania i diagnozy psychologicznych mechanizmów społecznych zachowań; (3) projektujących – kreowania i animowania działań jednostek i grup.

Blok zajęć na III r. (6 semestr) poświęcony jest psychologicznej diagnozie problemów społecznych (m.in. wykluczenie, emigracja, kariera, konsumpcjonizm) oraz psychologicznym kompetencjom, niezbędnym w funkcjonowaniu w relacjach społecznych (m.in. rodzinnych, partnerskich, zawodowych, publicznych). Blok zajęć na IV r. (7 semestr) obejmuje dwa uzupełniające się obszary tematyczne: (1) komunikacja społeczna (m.in.

strategie, techniki narracji i wizualizacji, media, reklama i public relations); (2) budowanie wizerunku publicznego (m.in. komunikacja werbalna i niewerbalna, autoprezentacja, moda jako wizerunek). Zajęcia terenowe (20 godz.) prowadzone będą przez praktyków PR i komunikowania masowego.

Wiedza i umiejętności zdobyte w trakcie obydwu bloków zajęć, będą bardzo przydatne w realizacji ścieżki specjalizacyjnej „Animacja społeczności lokalnych”, współrealizowanej przez Zakład Psychologii Społecznej.

LIMIT: 25 osób w trybie stacjonarnym (1 grupa) oraz 25 osób w trybie niestacjonarnym - wieczorowym (1 grupa) W ramach psychologii stosowanej; psychologii społecznej realizowana jest jedna specjalność:

Animacja społeczności lokalnych

SPECJALNOŚCI

Psychologia kliniczna: Psychoterapia zaburzeń psychicznych prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska

Psychoterapia to dziedzina wiedzy o charakterze interdyscyplinarnym, która czerpie z teorii psychologii klinicznej, psychiatrii i psychopatologii.

Koncentruje się po pierwsze na wykorzystaniu założeń różnych paradygmatów o naturze człowieka, o mechanizmach salutogenetycznych i patogenetycznych w tworzeniu programów, strategii i interwencji o charakterze leczącym wobec osób z różnymi zaburzeniami psychicznymi, po drugie na uogólnianiu bogatych doświadczeń różnych terapeutów i praktyków klinicznych oraz tworzeniu modeli psychoterapii opartych na, sprawdzonych w praktyce klinicznej, procedurach leczenia.

Generalnie celem wykładów jest zaprezentowaniem studentom wiedzy o wybranych systemach psychoterapeutycznych, czyli założeń o czynnikach leczących i warunkach koniecznych do wystąpienia zmiany o znaczeniu klinicznym, w procesie zastosowania określonej procedury terapeutycznej oraz wiedzy o najbardziej efektywnych procedurach leczenia w przypadku zaburzeń psychicznych, szczególnie zespołów psychotycznych, lękowych i zaburzeń osobowości. W ramach konwersatoriów student zapozna się ze specyfiką postępowania diagnostycznego w różnych systemach terapeutycznych oraz poszerzy dotychczasową wiedzę z obszaru psychologii zaburzeń psychicznych. Cwiczenia zaś koncentrują się na zapoznaniu studentów z określonymi strategiami postępowania diagnostyczno-terapeutycznego i poszerzenia ich podstawowych umiejętności tworzenia kontraktów terapeutycznych i planów poszczególnych strategii i całej terapii. Na podstawie zdobytej wiedzy i umiejętności student powinien opanować podstawowe sposoby przyjmowania naprzemiennie pozycji obserwatora (diagnozującego pojawiające się zjawiska u pacjenta, siebie i w relacji terapeutycznej) i uczestnika relacji terapeutycznej. Pozycja ta bowiem zapewnia świadome i planowe stosowanie procedur terapeutycznych w relacji z pacjentem.

Zespół autorów i realizatorów programu to osoby łączące pracę naukową z praktyką kliniczną i terapeutyczną oraz psychologowie kliniczni i licencjonowani terapeuci. Zespół prowadzący specjalność wychodzi z założenia, że świadome, planowe i efektywne oddziaływania terapeutyczne wynikają z szerokiej wiedzy klinicznej i umiejętności warsztatowych terapeutów, pogłębionych o ich pracę nad osobistymi problemami.

Psychologia kliniczna: Psychologia zdrowia i choroby Prof. dr hab. Helena Sęk

Celem tej specjalności jest przygotowanie studentów do podejmowania nowoczesnych zadań związanych z promocją i ochroną zdrowia oraz prewencją zaburzeń i psychologicznym wspomaganiem osób chorych Kształcenie będzie szczególnie nastawione na wdrażanie wiedzy i programów promocji zdrowia oraz przeciwdziałanie chorobom cywilizacyjnym, oraz na opiekę nad pacjentami tych grup pacjentów. Studenci będą uczestniczyć w pracach i badaniach oraz w tworzeniu metod i programów zdrowotnej interwencji

Psychologia kliniczna: Seksuologia kliniczna Prof. dr hab. Maria Beisert

Celem tej specjalności jest zdobycie wiedzy z zakresu seksuologii jako nauki interdyscyplinarnej, wykształcenie umiejętności projektowania profesjonalnych oddziaływań seksuologicznych w zakresie diagnozy i interwencji oraz wykształcenie umiejętności krytycznej oceny metod oddziaływań w obrębie pomocy seksuologicznej. Ponadto specjalność Seksuologia kliniczna umożliwia zdobycie wiedzy na temat koncepcji rozwoju seksualnego człowieka jako procesu ciągłego oraz integralnego z innymi sferami życia oraz na temat modeli seksualności człowieka, zapoznanie z aktualnymi klasyfikacjami w zakresie normy i patologii w funkcjonowaniu psychoseksualnym, a także nabycie umiejętności adekwatnego wyboru oraz stosowania modeli teoretycznych do rozumienia zachowań seksualnych człowieka w kategoriach normy i patologii oraz wykształcenie umiejętności krytycznej oceny i zastosowania kryteriów normy w odniesieniu do zindywidualizowanego funkcjonowania psychoseksualnego.

Psychologia edukacji: organizacja środowiska uczenia się a

specyficzne potrzeby edukacyjne Prof. dr hab. Anna Brzezińska

Analiza procesu rozwoju człowieka w kolejnych fazach jego życia pokazuje, iż można wyróżnić (a) czynniki specyficzne, charakterystyczne tylko dla danego okresu życia i związane z tzw. okresami sensytywnymi w rozwoju – i te traktuje się jako determinanty rozwoju oraz (2) czynniki niespecyficzne, które traktować można jako uwarunkowania rozwoju. W każdym okresie życia osoba ujawnia podobne podstawowe potrzeby związane z funkcjonowaniem organizmu oraz relacjami z otoczeniem fizycznym i społecznym. Jednak kolejne okresy życia to przede wszystkim zmiana nacisków tak biologicznych, ze strony organizmu, jak i społecznych, ze strony otoczenia. Owe zmieniające się naciski łącznie stanowią podstawę formowania się kolejnych zadań rozwojowych oraz wzbudzają kolejne potrzeby w zakresie edukacji. Dopiero bowiem opanowanie nowych kompetencji pozwala jednostce na rozwiązanie zadania rozwojowego, tym samym na uporanie się z naciskami biologicznymi i społecznymi.

Niezależnie od tego, iż owe potrzeby edukacyjne zmieniają się w kolejnych etapach życia, czyli są dla tych etapów specyficzne, to w niektórych etapach życia z powodu nagłych, nieprzewidzianych albo nieuchronnych konieczności pojawiają się dodatkowe potrzeby – specyficzne tylko dla danej jednostki. Źródłem takich specyficznych dla jednostki, a nie dla fazy życia, potrzeb w zakresie edukacji mogą być: wydarzenia krytyczne i traumatyczne, chroniczne choroby, zaniedbanie.

Blok I. Neuropsychologiczne podstawy edukacji Wykład:

Mózgowe podstawy rozwoju wyższych funkcji psychicznych Konwersatorium:

Neuropsychologiczna diagnoza specyficznych potrzeb edukacyjnych – analiza funkcjonalna

Blok II: Organizacja społecznego środowiska uczenia się

a specyficzne potrzeby edukacyjne Wykład:

Specyficzne potrzeby i problemy edukacyjne Ćwiczenia:

Organizacja społecznego środowiska uczenia się

Blok III: Organizacja fizycznego środowiska uczenia się

a specyficzne potrzeby edukacyjne Konwersatorium:

Organizacja fizycznego środowiska uczenia się Ćwiczenia:

Diagnoza i reorganizacja fizycznego środowiska uczenia się osób ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi

Psychologia pracy i organizacji: Praca a zdrowie Dr Aleksander Hauziński

Problematyka zdrowia jest nierozdzielna od zagadnień pracy, kariery i życia osobistego. Zdrowie i dobre samopoczucie zatrudnionych są wartościami istotnymi dla optymalnego funkcjonowania organizacji. Współczesne środowiska pracy sprzyjają kształtowaniu określonych postaw wobec zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponieważ warunki pracy w znaczącym stopniu określają zakres indywidualnych możliwości radzenia sobie z obciążeniami zawodowymi, doskonalone są narzędzia i procedury selekcji minimalizujące zdrowotne koszty pracy.

Celem zajęć jest poznanie i dyskusja metod umożliwiających określenie zagrożeń dla potencjału zdrowia pracowników w różnych środowiskach zawodowych. Definicja zagrożeń umożliwia podjęcie odpowiednich strategii zaradczych zarówno na poziomie indywidualnym, w relacji osoba-środowisko pracy, jak i na poziomie całej organizacji.

Psychologia pracy i organizacji: Doradztwo personalne Dr Teresa Chirkowska-Smolak.

W dzisiejszej sytuacji gospodarczej twierdzenie, że „ludzie są najlepszą walutą” itp. hasła brzmią już banalnie, jednak należy je traktować poważnie.

Funkcjonowanie organizacji, jej powodzenie, sukces i sposób działania zależy od zatrudnionych w niej ludzi – ich kompetencji, umiejętności, możliwości, motywacji, wyznawanych wartości. Czynnik ludzki, w odróżnieniu od czynników materialnych, technicznych i finansowych nazywany

„miękkim”, uznawany jest już powszechnie za co najmniej równie ważny jak czynniki „twarde” warunek sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Czynniki „miękkie” tworzą klimat i kulturę organizacyjną, wpływają na motywację pracowników oraz ich wydajność. Do najistotniejszych zadań kadrowych należy zatem dobór, szkolenie i doskonalenie ludzi, którzy w największym stopniu mogliby się przyczynić do realizacji celów organizacji.

Program został tak opracowany, by ukazać, w jaki sposób ludzie zatrudnieni we współczesnym przedsiębiorstwie przyczyniają się do sukcesu – własnego i swojej firmy, co im w tym przeszkadza i jak sobie z tym radzić. Pokazujemy, jak ważne są cechy osobiste, ale też że pracownik jest częścią organizacji, współpracuje z innymi ludźmi, podlega im lub nimi zarządza, komunikuje się z nimi, motywuje ich do pracy, jest stroną konfliktów, rozwiązuje problemy, wpływa na otaczający go świat.

Celem bloku zajęć specjalnościowych Doradztwo personalne jest przedstawienie współczesnego stanu wiedzy z zakresu zarządzania personelem w organizacji, jak też wyposażenie studentów w wybrane praktyczne umiejętności związane z doradzaniem organizacjom w prowadzeniu polityki personalnej, a także związane z wyborem lub konstruowaniem metod doboru i oceny personelu oraz opracowywaniem ich wyników.

Psychologia społeczna: Animacja społeczności lokalnych Dr Błażej Smykowski, dr Agnieszka Rosińska

Pojęcie zmiany rozwojowej: kumulacja versus transformacja doświadczenia; doświadczenie indywidualne a doświadczenie zbiorowe (społeczne);

rodzaje zmian społecznych: makrosystemowa, mikrosystemowa; wskaźniki indywidualnej zmiany rozwojowej versus wskaźniki społecznej zmiany rozwojowej; przeżycie jako podstawowa jednostka analizy związków między jednostką a środowiskiem; relacja zmian indywidualnych i zmian społecznych: jednostka a zmiana historyczna; pojęcie ładu społecznego i ich rodzaje; pojęcie tożsamości i jej statusy; środowisko społeczne:

interakcja symboliczna; podmiotowość społeczności lokalnych; animacja społeczności lokalnych: cele ogólne i szczegółowe.

CEL przedmiotu:

 Poszerzenie wiedzy studentów w zakresie społecznego funkcjonowania ludzi w społecznościach lokalnych dostarczenie wiedzy umożliwiającej rozumienie problemów społecznych

SEMINARIA MAGISTERSKIE

Prof. dr hab. W. Jacek Paluchowski

Chciałbym w ramach seminarium pracować z osobami, które interesują się problematyka ogólnie rozumianej diagnozy psychologicznej. W szczególności interesuje mnie diagnozowanie z wykorzystaniem komputerów i Internetu oraz wykorzystywanie w diagnozie psychologicznej metod jakościowych, w tym szczególnie różnych technik analizy treści wypowiedzi. Ponadto znajdą we mnie partnera do naukowych dyskusji osoby aktywnie interesujące się związkami komputerów i Internetu z psychologią tradycyjnie rozumianą oraz osoby poszukujące wiedzy na temat kulturowej adaptacji narzędzi psychologicznych. Ciekawe może być to seminarium także dla osób zainteresowanych zdobywaniem kompetencji w obszarze wykorzystywania technik komputerowych w testowaniu oraz analizie treści, głównie w aspekcie metodyczno – metodologicznym.

Prof. dr hab. Elżbieta Hornowska

Problematyka seminarium magisterskiego skupiona jest wokół problematyki trafności wybranych testów psychologicznych dla określonych potrzeb diagnostycznych. W psychometrii, pytanie o trafność to pytanie o to, „co dany test mierzy?” I choć pytanie to wydaje się oczywiste, to można wskazać na wiele przykładów (opisanych w literaturze czy znanych z praktyki) stosowania testów bez zwrócenia należytej uwagi na to, czy nadają się one do określonego celu. Określanie trafności danego testu polega na zbieraniu i ocenie danych świadczących o trafności określonej interpretacji wyników testu. Im więcej przeprowadza się badań z udziałem danego testu, tym szerszy potencjalny obszar jego zastosowania. Procedura walidacji testu nie kończy się zatem na podaniu jednego współczynnika trafności, a polega na prowadzeniu ciągłych badań i akumulowaniu zebranych informacji. Celem prac magisterskich pisanych w ramach tego seminarium będzie zatem dostarczanie nowych informacji o potencjalnych możliwościach wykorzystania określonych testów. W tym roku akademickim szczególnie interesują mnie prace dotyczące następujących testów: Temperament and Character Inventory (R. Cloningera), Work Importance Study (D. Supera) oraz testy inteligencji (WAIS-R, WISC-R, Columbia, Omnibus).Uczestnicy seminarium powinni być zainteresowani prowadzeniem badań empirycznych skoncentrowanych wokół badania trafności teoretycznej wybranych testów psychologicznych. Powinni dostrzegać, że badania tego typu pozwalają na: bliższe zapoznanie się z wybraną techniką diagnozowania (obszarem diagnozowania, teorią leżącą u podstaw testu, procedurą testowania, procedurą obliczania i interpretacji wyników), jak też umożliwiają poznanie wewnętrznej struktury testu. Ponieważ w wielu przypadkach brak jest polskiego piśmiennictwa dotyczącego wybranego testu, mile widziana będzie bierna znajomość języka angielskiego.

Prof. dr hab. Maria Strykowska

Problemy realizowane w ramach seminarium magisterskiego związane są z:- psychologicznymi aspektami kierowania, - zachowaniami pracowników zatrudnionych we współczesnych organizacjach funkcjonujących w warunkach konkurencji światowej (zachowaniami funkcjonalnymi, jak np.

zaangażowanie, tożsamość zawodowa i zachowaniami dysfunkcjonalnymi, np. mobbing, zachowania sabotażowe, pracoholizm), - kulturą narodową i organizacyjną jako istotnym determinantem zachowań pracowniczych doby globalizacji,- planowaniem i przebiegiem karier pracowniczych i ich uwarunkowaniami- oraz z pracą zawodową kobiet.

Prof. dr hab. Wojciech Poznaniak

Agresja i przemoc. Mechanizmy psychologiczne popełniania różnych aktów agresji i przemocy i czynniki psychologiczne ułatwiające stanie się ofiarą agresywnego ataku. Zjawisko etykietowania (stygmatyzowania) ludzi: mechanizmy psychologiczne posługiwania się etykietami oraz czynniki psychologiczne, społeczne i fizyczne ułatwiające stanie się osobą etykietowaną.

Prof. dr hab. Barbara Harwas-Napierała

Problematyka seminarium dotyczy zarówno przygotowania do małżeństwa, jak i różnych aspektów funkcjonowania małżeństwa i rodziny także rodziny adopcyjnej (problemy kształtowania się przywiązania i komunikacji interpersonalnej). Obejmuje także problematykę rozwoju indywidualnego na różnych etapach cyklu życia (od okresu prenatalnego do starości) przede wszystkim dot. także rozwoju tożsamości.

Prof. dr hab. Lidia Cierpiałkowska

Psychologia zaburzeń psychicznych (zwłaszcza zaburzenia osobowości i zespoły uzależnienia od środków psychoaktywnych).

Zaburzenia osobowości - psychospołeczne uwarunkowania i intrapsychiczne mechanizmy organizacji osobowości borderline w świetle paradygmatów:

psychoanalitycznego i poznawczego. Psychoterapia i jej rezultaty. Uzależnienie od środków psychoaktywnych i zjawisko współuzależnienia w ujęciu podmiotowym i systemowym. Psychologiczne i społeczne konsekwencje uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Przebieg i efektywność leczenia alkoholizmu i współuzależnienia (terapia profesjonalna i grupy samopomocy). Rozwój dzieci alkoholików; mechanizmy eksternalizacji i internalizacji problemów psychicznych.

Prof. dr hab. Jerzy Brzeziński

Metodologia i psychologia badania psychologicznego (naukowego i diagnostycznego).

1. Konstrukcja nowych i adaptacja „klasycznych” narzędzi badawczych wzorowanych na podejściu „S-R” Psychologii Interakcyjnej (w ujęciu N. S.

Endlera i D. Magnussona) – przede wszystkim kwestionariuszy osobowości.

2. Analiza trafności adaptacji kulturowej – na poziomie poszczególnych pozycji – znanych kwestionariuszy osobowości, które mają polskie adaptacje.

3. Analiza typowych profilów psychometrycznych Skali Inteligencji D. Wechslera dla Dorosłych WAIS-R(PL) – m. in. grupy kliniczne.

4. Analiza poszczególnych testów Skali Inteligencji D. Wechslera dla Dorosłych WAIS-R(PL) – punkt wyjścia: podejście D. Rapaporta¹. 5. Próby ilościowego (statystycznego) ujęcia wyników tzw. Eksperymentu Patopsychologicznego wg S. J. Rubinstein i B. W. Zeigarnik.

6. Zmienne kontekstu psychologicznego badania psychologicznego – efekt oczekiwań interpersonalnych wg R. Rosenthala, (b) wskazówki sugerujące hipotezę badawczą wg M. T. Orne’a, (c) lęk przed oceną wg M. Rosenberga.

7. Zmodyfikowane replikacje znanych badań psychologicznych.

8. Dla FANÓW! – szczegółowe problemy psychometrii: (a) trafność i rzetelność testów psychologicznych, (b) nowe analizy danych testowych – m. in.

profile.

9. Naukometria.

10. Etyka badania psychologiczne

Proces kształtowania się tożsamości i jego podmiotowe oraz środowiskowe

uwarunkowania Prof. dr hab. Anna Brzezińska

dr Tomasz Czub, dr Marzenna Zakrzewska

1

Rapaport D. (1945). Diagnostic psychological testing, vol. 1. Chicago, IL: Yearbook Publ.;

Rapaport D., Gill M. M., Schafer R. (1968). Diagnostic psychological testing (rev. ed.). New York:

International Universities Press.

Problem: Tożsamość człowieka kształtuje się w toku całego jego życia. Lata dzieciństwa, a szczególnie okres adolescencji mają znaczenie kluczowe z punktu widzenia tego, na jakiej trajektorii rozwojowej znajdzie się jednostka w momencie startu w dorosłość. Od tego, jaki jest w tym momencie jej status tożsamości zależy przebieg jej dalszego rozwoju, stosownie do pojawiających się nowych wyzwań i planów życiowych. Wielość i zróżnicowanie ofert stwarzają z jednej strony szansę na rozszerzenie pól eksploracji i podejmowanie zobowiązań lepiej dopasowanych do indywidualnych aspiracji i preferencji. Z drugiej strony coraz większa niestabilność i płynność społecznego środowiska rozwoju mogą tworzyć zagrożenia utrudniające podejmowanie ważnych życiowych decyzji. Spośród wielu podmiotowych uwarunkowań procesu kształtowania się tożsamości za ważne uznaliśmy doświadczanie emocji samoświadomościowych (wstyd, poczucie winy i duma) oraz strategie regulacji emocji i rodzaj społecznego uczestnictwa. Czynniki kontekstowe ujmujemy w postaci kluczowych doświadczeń społecznych związanych z aktywnością rodzinną, edukacyjną, zawodową i z działaniami na rzecz innych osób w otoczeniu (np. harcerstwo, wolontariat)

Osoby badane: młodzież w wieku gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym oraz młodzi dorośli do ok. 35. r.ż., a jako grupy porównawcze różne grupy kliniczne

Narzędzia badań: studenci otrzymują od prowadzących gotową baterię kwestionariuszy do badań (opracowanych psychometrycznie i poddanych procesowi adaptacji kulturowej w badaniach pilotażowych w roku 2010 oraz 2011/2012)

Uwaga: temat seminarium magisterskiego jest realizowany w ramach trzyletniego projektu naukowego pt.: Mechanizmy formowania się tożsamości w okresie przejścia z adolescencji do dorosłości: regulacyjna rola emocji samoświadomościowych

Prof. dr hab. Stefan Frydrychowicz

Psychologia procesu mówienia i komunikacji interpersonalnej.

Język - mowa - mówienie – komunikacja. Psychologiczne uwarunkowania skuteczności procesu komunikacji werbalnej. Proces mówienia jako integrowanie relacji między językiem- mową-mówieniem i komunikacją. Realizacja intencji w procesie mówienia. Intencja-proces mówienia-działanie.

Relacje między komunikacją werbalną a niewerbalną. Efektywne formowanie i formułowanie komunikatów werbalnych. Komunikacja werbalna w różnych formach realizacji: rozmowie, negocjacjach, mediacjach i publicznych wystąpieniach. Rozwój komunikacji interpersonalnej a rozwój człowieka.

Komunikacja interpersonalna a rozwój człowieka.

Prof. dr hab. Michał Stasiakiewcz

Na seminarium zapraszam osoby zainteresowane teoretycznymi i praktycznymi aspektami psychologicznych mechanizmów działań marketingowych, percepcji i rozumienia reklamy, psychologicznych i społecznych wzorców zachowań konsumenckich.

Mile widziane: ciekawość poznawcza, socjabilność, bierna znajomość j. angielskiego.

Treści programowe:

Psychologia marketingu: cywilizacja konsumpcji, tworzenie wizerunku marki, marka jako nośnik symbolicznych właściwości produktu, płeć produktu, kraj pochodzenia produktu, techniki wpływu społecznego w komunikacji marketingowej marketing komercyjny a marketing społeczny, kreowanie wizerunku publicznego w reklamie politycznej.

Psychologia reklamy: reklama jako projekcja – poznawcza apercepcja, przetwarzanie komunikatów reklamowych, osobowościowe wyznaczniki podatności na reklamę, przekaz emocjonalny i racjonalny w reklamie, reklama jako kształtowanie reprezentacji poznawczej produktu, stereotypy płci w reklamie, reklama archetypowa,

Psychologia zachowań konsumenckich: strategie zachowań konsumenckich, konsumpcja symboliczna, psychologiczne rytuały konsumpcji, narracje konsumenckie, konsumpcja jako przedłużenie ja, konsumpcja a tożsamość psychologiczna i społeczna, lojalność wobec marki.

Warunek: zaliczenie ścieżki „Psychologia marketingu i reklamy” w 6 semestrze.

dr hab. Marek Kowalczyk

Sytuacyjne, osobowościowe, poznawcze, emocjonalne i motywacyjne determinanty pojawiania się myśli oderwanych od wykonywanego zadania.

Mechanizmy i konsekwencje tłumienia myśli. Procesy hamowania w funkcjonowaniu uwagi i pamięci. Myśli intruzywne w zaburzeniach obsesyjno- kompulsyjnych (analiza w perspektywie psychologii poznawczej). Funkcjonowanie uwagi a aktywność twórcza. Walidacja Kwestionariusza Podatności na Dystrakcję.

W ramach przygotowania pracy magisterskiej można zrealizować badanie związane z własnym pomysłem teoretycznym, można włączyć się w badania prowadzone przez promotora, a także wykonać replikację (połączoną z modyfikacją) eksperymentu znanego z literatury.

Prof. dr hab. Anna Suchańska

MERGEFIELD tytuł_zajęć Problematytka psychologii osobowościPsychologia osobowości. Psychologia Ja (ego, self) w perspektywie funkcjonalnej i rozwojowej. Problemy samoświadomości i tożsamości. Uczestnicy prowadzonego przeze mnie seminarium mogą realizować swoje zainteresowania w zakresie osobowościowych wyznaczników funkcjonowania człowieka. W ramach tego obszaru: Poszukujemy odpowiedzi na pytania związane z funkcjonalnym i strukturalnym ujęciem osobowości oraz jej zdrowego i zaburzonego rozwoju. W kontekście aktualnie powracających pytań: Jedno czy wiele Ja? Czy Ja powinno być spójne? - podejmujemy refleksję nad złożonością Ja i jej znaczeniem dla funkcjonowania człowieka Interesują nas warunki i konsekwencje organizacji rozwoju osobowego wokół kluczowych tematów: rozwój self vs relacyjność, autonomia - więź. Znaczenie złożoności vs spójności struktury Ja (w jego psychicznym i fizycznym wymiarze) w rozwoju osobistym i budowaniu związków z ludźmi Badanie osobowości pozostaje w ścisłym związku z metodami jej diagnozowania. . Prace badawcze zespołu Zakładu Psychologii Osobowości obejmują tematykę: „ „Przywiązania”, „Emocji i motywacji” „Autodestruktywności”.

Prof. dr hab. Maria Beisert

Człowiek w obliczu kryzysu i zaburzeń rozwoju seksualnego

Seminarium magisterskie poświęcone jest problematyce badawczej skupionej wokół trzech zagadnień:1. wykorzystania seksualnego dziecka (ujmowanego z perspektywy ofiary): determinanty, czynniki ryzyka, następstwa, 2. zaburzeń preferencji seksualnych (w szczególności aktywności seksualnej dorosłego z dzieckiem ujmowanej z perspektywy sprawcy): determinanty, czynniki ryzyka, następstwa,3. seksualności i jej przejawów ujmowanej z perspektywy life-span (aktywność seksualna rozwojowa i zaburzona podejmowana przez osoby w różnych fazach życia).

dr hab. Adam Putko

Problematyka seminarium koncentruje się na czynnikach warunkujących różnice indywidualne i rozwojowe w zakresie zdolności włączanych tradycyjnie w zakres pojęcia inteligencji społecznej lub blisko z nim związanych. Pod pojęciem inteligencji społecznej kryje się grupa niejednorodnych zdolności, składających się na tzw. „umysł społeczny” - począwszy od zdolności do mentalizowania, czyli rozumienia zachowań innych ludzi w kategoriach stanów umysłowych, poprzez rozumienie i odczytywanie emocji, a skończywszy na rozumieniu sensu norm i reguł społecznych.

Preferowane obszary zagadnień: 1) Podmiotowe (poznawcze, temperamentalne) i środowiskowe (środowisko specyficzne, środowisko wspólne) determinanty różnic indywidualnych w inteligencji społecznej. 2) Inteligencja społeczna w zaburzeniach rozwojowych: u dzieci z ADHD, autyzmem lub upośledzeniem umysłowym. 3) Wpływ poznawczego starzenia się na związane z wiekiem zmiany w inteligencji społecznej. 4) Wykorzystanie procedury

„wzrokowych reakcji antycypacyjnych” do wykrywania wczesnych deficytów lub opóźnień w rozwoju zdolności społecznych u dzieci.

Dr Teresa Chirkowska-Smolak

Problematyka seminarium obejmuje zagadnienia dotyczące funkcjonowania człowieka w organizacji oraz związane z różnymi modelami zarządzania personelem we współczesnych przedsiębiorstwach. Szeroki zakres tematów poruszanych w ramach

seminarium dotyczy zagadnień uwarunkowań psychospołecznych efektywnego funkcjonowania, budowania kariery, ale też problemów

zawodowych (np. stresu w pracy). Przedmiotem formułowania problemów badawczych prac magisterskich stać się mogą także zagadnienia działań personalnych podejmowanych przez organizacje np. budowanie zaangażowania, zmiana kultury organizacyjnej, wdrażanie systemów ocen pracowniczych.

LIMIT: 8 os.

Tryb stacjonarny

Dr Błażej Smykowski

Nowe zjawiska kulturowe a procesy rozwoju człowieka

Opis kursu: Powszechnie zwraca się uwagę na fakt, że sytuacja społeczno-kulturowa życia i rozwoju współczesnego człowieka różni się zasadniczo od tej której doświadczały poprzednie pokolenia. W ramach seminarium poszukuje się odpowiedzi na pytanie o to, co z tej nowych sytuacji społecznych, w jakim zakresie i w jakim wieku odciska się na procesach rozwoju stając się jego istotną determinantą. Przedmiotem analiz są zmiany zachodzące w przeżyciach dzieci w wybranym wieku rozwojowym, do których dochodzi na skutek ich uczestnictwa w nowych zjawiskach kulturowych. Podstawową jednostką analizy będą przeżycia dzieci. Pośred- niczą one bowiem między pozostającą w toku rozwoju osobowością dziecka a jego środowiskiem. W nich ujawnia się stosunek dziecka do swojego otoczenia, ujawnia się zarówno sposób w jaki angażuje się ono w otoczenie, jak i to do jakich efektów rozwojowych prowadzi to jego za angażowanie. Analiza przeżyć będzie dotyczyła zarówno ich treściowego jak i funkcjonalnego aspektu. W wątku treściowym będzie skoncentrowana przede wszystkim na rozpoznaniu znaczenia tych odzwierciedlonych w przeżyciu dziecka elementów jego środowiska, które ze względu na nową, powszechną treść nie uczestniczyły w kształtowaniu przeżyć minionych pokoleń, w związku z czym ich rozwojowe znaczenie jest jeszcze nierozpoznane. W wątku funkcjonalnym będzie dotyczyła związków tych nowych treści z jakością i dynamiką przebiegu procesów związanych z rozwojem wyższych funkcji psychicznych.

Cel zajęć: Celem ogólnym jest kształtowanie refleksyjnej postawy do rzeczywistości społecznej życia i rozwoju współczesnego człowieka. Celami szczegółowymi są:

(1) teoretyczne rozpoznanie znaczenia dla rozwoju dziecka wybranego nowego zjawiska kulturowego, (2) empiryczna weryfikacja hipotez sformułowanych na podstawie teoretycznej analizy.

LIMIT: 8 os.

Tryb stacjonarny

Dr Andrzej Pankalla

Seminarium przeznaczone jest dla osób interesujących się dwoma obszarami wiedzy, tj. historią myśli psychologicznej i naukami o kulturze. Student aplikujący na seminarium powinien także sprawnie posługiwać się przynajmniej jednym językiem obcym, co umożliwi mu pracę z tekstami źródłowymi z zakresu wspomnianej problematyki. Przedmiotem badań w ramach seminarium jest odtworzenie historii wątków kulturowych obecnych w psychologii nowożytnej (tzw. kulturalizm), czyli odkrycie genezy i rozwoju różnych koncepcji i ich aplikacje w naukach społecznych, zwłaszcza w tych dziedzinach, które próbują wyjaśnić funkcjonowanie człowieka. Można także podjąć próbę psychologicznego badania (opisu, rozumienia, wyjaśniania) zjawisk kulturowych. Przedmiot szczególnego namysłu i rozpoznania stanowi tzw. druga psychologia (psychologia kulturowa) - jej przedstawiciele, założenia, metody i wyniki badań oraz psychologia mitu - jej proweniencja i współczesne zastosowania.

LIMIT: 8 os.

Tryb stacjonarny

SEMINARIA FAKULTATYWNE

Metody diagnozy systemu rodzinnego dr Anna Słysz

Rodzina tworzy pewien system, w którym poszczególni członkowie (rodzice, dzieci, a także dziadkowie i krewni) pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach i oddziałują na siebie. Zdrowa, dobrze funkcjonująca rodzina daje poczucie akceptacji i przynależności, a równocześnie pozwala na posiadanie autonomii. W rodzinie dysfunkcyjnej zaburzona jest komunikacja między jej członkami. Problemy jednego z domowników wpływają na cały system rodzinny, ale także system rodzinny może wpływać na powstanie zaburzenia. Ważnym elementem pomocy psychologicznej pacjentowi/rodzinie jest diagnoza systemu rodzinnego. Sposób zbierania informacji o rodzinie zależy od celu spotkania oraz od podejścia teoretycznego diagnosty. Celem proponowanych zajęć jest: 1) zapoznanie studentów z wybranymi metodami diagnozowania systemu rodzinnego, a zwłaszcza relacji rodzinnych (wywiad; techniki projekcyjne: Rysunek Rodziny, Test Apercepcji Tematycznej, Test Stosunków Rodzinnych; genogram); 2) poszerzanie podstawowych umiejętności diagnozowania (w odniesieniu do systemu rodzinnego). W ramach zajęć będą omawiane przykłady wykorzystania poszczególnych metod (analiza protokołów).

Analiza transakcyjna – system teoretyczny i koncepcja terapii prof. dr hab. Anna Suchańska

Założenia filozoficzne koncepcji AT a klasyczne koncepcje osobowości. Filozofia i podstawowe założenia terapii w konwencji AT. Stany Ja – teoria i odniesienia praktyczne: podział funkcjonalny i strukturalny. Komunikacja interpersonalna w terminach transakcji prostych, skrzyżowanych i ukrytych. Gry psychologiczne jako działania służące potwierdzeniu skryptu życiowego: geneza gier, zasady przebiegu gier; trójkąt dramatyczny. Sposoby unikania i przerywania gier. Znaki rozpoznania:

tabela znaków rozpoznania, skryptowy filtr wzmocnień, bilans znaków rozpoznania i jego konsekwencje rozwojowe. Strukturalizacja czasu. Wprowadzenie do problematyki skryptu życiowego.

Diagnoza psychologiczna: analiza treści wspomagana komputerowo prof. dr hab. Władysław J.

Paluchowski

Podstawowe tezy:

1. Podstawy i historia analizy treści

2. Analiza treści n przykładzie wywiadu z konsumentem

3. Programy komputerowe do analizy treści – obszar i zasady działania (praca grupowa) 4. Analiza wybranych tekstów za pomocą programu STADT (praca grupowa)

Zaliczenie na podstawie wyników prac grupowych.

Dysleksja a rozwój mowy pisanej. dr Sławomir Jabłoński

Termin „dysleksja” jest często używany nie tylko w języku potocznym, ale także wśród psychologów czy nauczycieli. Niestety często trudno ustalić co się za nim kryje. Prezentowana w trakcie zajęć koncepcja rozwoju mowy pisanej pozwala nie tylko uporządkować, ale też zrozumieć dotychczas podejmowane próby wyjaśnienia objawów i przyczyn zaburzeń czytania i pisania. Wydaje się także przydatna do projektowania różnych form pomocy dzieciom z dysleksją. Celem zajęć jest:- zapoznanie studentów z teoretycznymi podstawami praktyki diagnozowania dysleksji- prezentacja podstawowych założeń kulturowo-historycznego ujęcia rozwoju czytania i pisania- zbadanie możliwości zastosowania koncepcji rozwoju mowy pisanej w diagnozie poziomu rozwoju umiejętności posługiwania się pismem

„Jawne sekrety”. Wprowadzenie do psychologii kulturowej dr Andrzej Pankalla

Cele:

- wprowadzenie w podstawowe zagadnienia psychologii kulturowej/ międzykulturowej i jej praktyczne zastosowania

- zapoznanie studentów z Teorią Działania Symbolicznego E. Boescha jako narzędziem poznania i jego metodą Analizy Konotacji jako narzędziem badania psychologa kulturowego

-

Idea nadrzędna: psychologia jako nauka o indywidualnym doświadczeniu homo culturalis (kierującego się zasadą sensu) – istocie wyjątkowej, która tworzy i którą tworzy kultura.

Trauma: konsekwencje, mechanizmy oraz pomoc ofiarom urazu dr Olga Sakson-Obada

W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania problematyką traumy, szczególnie zaś mechanizmami wyjaśniającymi konsekwencje, jakie pozostawia uraz w funkcjonowaniu człowieka. Najnowsze badania z zakresu neurofizjologii wraz ze współczesną wiedzą psychologiczną pozwalają zrozumieć zadziwiające aspekty funkcjonowania osób skonfrontowanych z przerażającą sytuacją, do których można zaliczyć m. in.: amnezję sytuacji urazu przy jednoczesnych nawracających wspomnieniach bolesnych przeżyć wraz z dojmującym poczuciem odrętwienia (PTSD), tzw. opętanie czy symptomy pseudoneurologiczne. Jednocześnie zgromadzone dane wskazują, że konsekwencje, wydawałoby się mniej drastycznych ale chronicznych przeżyć, takich jak np. zaniedbanie czy przemoc emocjonalna, są daleko bardziej poważne niż skutki przerażającego, ale pojedynczego zdarzenia.

U podstaw niniejszego seminarium leży założenie, iż przyswojenie wiedzy nt. złożonego obrazu nieprawidłowości będących skutkiem traumy, wraz z mechanizmami leżącymi u ich podłoża stanowi postawę pracy z ofiarami urazu.

Celem niniejszego seminarium jest zatem:

 dostarczenie najnowszej wiedzy na temat konsekwencji traumy o charakterze incydentalnym oraz chronicznym

 zapoznanie z teoretycznymi mechanizmami tłumaczącymi funkcjonowanie ofiar urazu potrzebnymi do projektowania oddziaływań interwencyjnych,

przyswojenie wybranych metod diagnozy oraz pracy terapeutycznej z ofiarami urazu

Funkcjonalne i dysfunkcjonalne zachowania pracowników dr Joanna Wachowiak

Celem zajęć jest zapoznanie z formami, determinantami oraz konsekwencjami funkcjonalnych i dysfunkcjonalnych zachowań pracowników oraz ukazanie szerszego tła tych zjawisk, kontekstu, w jakich są osadzone.

Zajęcia umożliwią studentom zapoznanie się z koncepcjami oraz wynikami badań związanymi z aktualną i istotną z punktu widzenia organizacji i pracowników tematyką. Umożliwią także zapoznanie się z narzędziami badawczymi służącymi do pomiaru omawianych zachowań. Ponadto dostarczą wiedzę na temat sposobów zapobiegania zachowaniom patologicznym lub zwalczania ich oraz promowania zachowań pożądanych.

Psychoanaliza współczesna dr Jerzy Gościniak

Przedstawienie podstawowych pojęć pofreudowskich koncepcji teoretycznych w obrębie psychoanalizy (Karl Abraham, Sandor Ferenczi i Michael Balint, szkoła brytyjeska, teoria relacji z obiektem i lacanizm). Konstrukty teoretyczne koncepcji, wykorzystanie w praktyce klinicznej. Koncentracja na metodach obrony w różnych koncepcjach teoretycznych, Faza lustra. Specyfika dyskursu psychoanalitycznego. Etyka psychoanalizy

Orientacja seksualna a tożsamość płciowa prof. Maria Beisert/mgr Aleksandra Chodecka

Celem zajęć jest zapoznanie uczestników ze współczesnym podejściem do kluczowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem seksualnym człowieka. Głównym obszarem dociekań będą kontrowersje dotyczące rozpoznawania normy i patologii w obrębie takich struktur psychologicznych jak orientacja seksualna oraz tożsamość płciowa. Zajęcia mają stworzyć możliwość dyskusji na temat źródeł wspomnianych kontrowersji oraz krytycznego przyjrzenia się omawianym zjawiskom z różnych perspektyw – medycznej, psychologicznej oraz społecznej. Rozbieżności pomiędzy interpretacją poruszanych problemów na gruncie tych perspektyw mają istotne znaczenie zarówno dla subiektywnego przeżywania siebie przez jednostkę jak i określonego funkcjonowania społeczeństwa. Dlatego też uczestnicy będą zachęcani do zapoznania się z tymi zagadnieniami z punktu widzenia indywidualnego i społeczno – kulturowego.

Macierzyństwo: aspekty psychologiczne i kulturowo-społeczne dr Jowita Wycisk

Na gruncie psychologii relacja matka-dziecko była i jest poddawana wielu analizom (głównie w ramach ujęć psychodynamicznych i przywiązaniowych), które prowadzą do prób określenia właściwości „wystarczająco dobrej matki”, jak również konsekwencji nadużyć, zaniedbań czy deficytów w zakresie wrażliwości macierzyńskiej dla przebiegu rozwoju psychicznego dziecka. Z kolei w świadomości społeczeństw Zachodu macierzyństwo tradycyjnie funkcjonuje jako naturalne pragnienie (i/lub powołanie) kobiety, zaś miłości macierzyńskiej przypisuje się cechy idealne (miłość bezwarunkowa, pełna poświęcenia, radosna) i zakłada jej wrodzony charakter.

Zarówno naukowe, jak i naiwne teorie są zgodne co do kluczowej roli miłości macierzyńskiej dla prawidłowego rozwoju osobowości dziecka. Jeśli jednak w centrum uwagi postawimy postać kobiety stającej się matką, rodzi się szereg pytań, na przykład:

Jak definiowano rolę matki w różnych epokach historycznych? Jakie znaczenie dla podejmowania funkcji macierzyńskich mają przekazy kulturowe?

Co determinuje specyfikę miłości macierzyńskiej? Czy ma ona charakter instynktowny? Jakie czynniki środowiskowe wpływają na jej ekspresję?

Jak kobiety doświadczają „przejścia w macierzyństwo”? Jakie zmiany psychologiczne (emocjonalne, tożsamościowe) pociąga za sobą ciąża i urodzenie dziecka?

Jak kształtuje się więź matki z dzieckiem? Jakie znaczenie dla tej więzi ma matczyna reprezentacja dziecka i skąd się ona bierze? Czy kształtowanie się więzi ojca z dzieckiem przebiega na podobnych zasadach?

Jakie jest doświadczenie kobiet, którym szczególne okoliczności życiowe uniemożliwiają podjęcie roli matki w sposób najbardziej optymalny (niepłodność, macierzyństwo nastolatek, problem dzieciobójstwa lub oddania dziecka do adopcji)?

Podstawowym celem seminarium jest postawienie powyższych pytań i potraktowanie ich jako punktu wyjścia do prezentacji aktualnej wiedzy na temat psychologicznych i kulturowych aspektów macierzyństwa, a także do dyskusji wokół zasygnalizowanych kwestii. Zagadnienia te zostaną odniesione do pojęcia zdrowia reprodukcyjnego, nieobecnego w polskim dyskursie psychologicznym. Autorce przyświeca także cel, jakim jest uwrażliwienie studentów i studentek na specyfikę, różnorodność, bogactwo, ale i problemowość tego powszechnego kobiecego doświadczenia, jakim jest stawanie się matką.

Diagnoza gotowości szkolnej – teoria i praktyka dr Sławomir Jabłoński/ dr Izabela Kaczmarek/

dr Katarzyna Kaliszewska

Gotowość szkolna to jeden z kluczowych aspektów funkcjonowania dzieci. W szerokim znaczeniu obejmuje wszelkie kompetencje poznawcze, emocjonalne i społeczne niezbędne do pełnego udziału w edukacji szkolnej. W węższym znaczeniu dotyczy umiejętności uczenia się pod kierunkiem nauczyciela. Przyjęto, że kluczowymi funkcjami psychicznymi dla rozwoju gotowości szkolnej jest 1) kontrola hamowania (jedna z tzw. funkcji wykonawczych) oraz 2) mowa pisana (odpowiedzialna za czytanie i pisanie). Diagnozowanie obu funkcji we wczesnym okresie edukacji przedszkolnej i szkolnej pozwala rozpoznawać obszary potencjalnych zagrożeń procesów rozwoju i edukacji dzieci. Uczestnicy zajęć dokonując praktycznej oceny gotowości szkolnej za pomocą narzędzi skonstruowanych przez prowadzących zajęcia zapoznają się z szeroką gamą problemów klinicznych oraz psychometrycznych związanych z diagnozowaniem procesów rozwoju (zadanie zaliczeniowe: przeprowadzenie badania gotowości szkolnej u dziecka i zinterpretowanie wyników badania)

Celem zajęć jest:

A) blok teoretyczny - dostarczenie wiedzy o teoretycznych podstawach diagnozy gotowości szkolnej

B) blok psychometryczny - doświadczenie przez uczestników problemów z parametryzacją narzędzi psychologicznych do diagnozowania rozwoju (prezentacja narzędzi, ćwiczenia praktyczne, analiza materiałów filmowych)

C) blok kliniczny (zajęcia we współpracy z dr Izabelą Kaczmarek z Kliniki Neurologii Wieku Rozwojowego UM w Poznaniu) - dostarczenie wiedzy o praktycznych problemach diagnozowania gotowości szkolnej u dzieci zdrowych i z różnorodnymi zaburzeniami.

Rodzina z dzieckiem upośledzonym umysłowo dr Żaneta Stelter