Psychoaktywne analogi strukturalne katynonu - nowa klasa narkotyków zmodyfikowanych

Bogdan Szuknlski DariuszBłachut

Psychoaktywne analogi strukturalne katynonu

- nowa klasa narkotyków zmodyfikowanych

Wstę p

Monitorowanie rynku narkotykowego jest zadaniem skomplikowanym zewzględunazachodzącena nimtrud -ne do przewidzeniazmianypolegającena pojawianiusię coraz to nowych substancji psychoaktyw nych, które za -stępują narkotyki obejmowane kontrolą prawną, Dlatego skuteczny system kontrolirynku musi bardzo szybko re-agować na pojawianie się nowych narkotykówstanowią­ cychzagroże niezdrowotneispołeczne.

W monitorowaniu rynku narkotykowegopodkątem po-jawiania się na nim nowych substancji psychoaktywnych i ocenyzwiązanychz tymzagrożeńwiodącą rolęodgrywa Europejskie Centrum Monrtorowania Narkotyków i Narko-manii (European Monitoring Centre on Drugs and Drug Addiction - EMCODA),a ściślej jego Komitet Naukowy. Centrum ma do dyspozycji Europejską Sieć Informacji o Narkotykach i Narkomanii (European tntormetion Ne-twork on Drugs andDrug Addiction),czyli tzw.sieć Reitox (skrót utworzono od nazwytej sieciwjęzyku francuskim - Reseau Europeend'ln/ormationsurles Drogues etles Toxicomanies).Jest to infrastrukturaoparta na sieci I n-ternet, przeznaczona do zbierania i wymianyinformacji idokumentacji na temat nadużywanych lubniewłaściwie używanychsubstancjipsychoaktywnych iłączącakrajowe sieci informacji o narkotykach.EMCDDA we współpracy z państwami członkowskimi Unii Europejskiej organizuje siećReitox i koordynujejej funkcjonowanie.Informacje do -starczoneEMCDDAprzez krajowe punkty kontaktowe sieci Reitoxumożl iwiajątejorganizacjiszybkąreakcjęna ni eko-rzystne igrożnezjawiska narynkach narkotykowychw p o-szczególnych krajach Unii Europejskiej i skutecz nep rze-ciwdziałanie im.Każda nowa substancja psychoaktywna pojawiającasięna rynku narkotykowym imogąca stanowić potencjalnezagrożenie dla zdrowia publicznego podlega rejestracji i charakterystyce

w

formie Formularza Sprawoz -dawczego o Nowej SubstancjiPsychoaktywnej(Reperting Form onNewPsychoactiveDrug),a uzyskane informacje są udostępnianezainteresowanymzapośrednictwemsieci Reilox.Charakterystykata dotyczy strukturyzwiązku,jego wyg ląd u, własności ,metody otrzymywania, drógtransportu, ewentualnego zastosowania medycznego, potencjalnych zagrożeń dla zdrowia publicznego, a także preparatów,

PROBLEMY KRYMINA LISTY KI 274(4)2011

w jakich występuje. Stanowi to mechanizm szybkiej wy -miany informacjio nowych substancjach psychoaktywnych ipierwszy etap proceduryprowadzącejdoobjęcia niebez-piecznych substancjikontrolą[1J.

Dziękisystemowi Reitoxwwielu krajach Unii Europejskiej ujawniono ostatnio występowanie szeregu wywodzących sięz katynonu syntetycznych narkotyków (ryc.2),które albo już znalazły sięna nielegalnym rynku jakogrożneskładniki różnych "mieszanek ziołowych"sprzedawanych jako tzw. .dopalacze'". albo mogą się na nimznależć w naj b liższej przyszłości [3J.Wyprodukowanoje, dokonującmodyfikacji strukturycząsteczkikatynonu,przy czym charaktertych mo-dyfikacji bardzo przypomina otrzymywanie w nielegalnych laboratoriach przed 20 laty analogów strukturalnych amfeta-minyi metamfetaminy.Polegałyone w pierwszejkolejności na N-metylacjiamfetaminy,następniena wprowadzaniu do pierścienia benzenowego różnych podstawników (rodniki alkilowe,alkoksylowe,podstawniki alkilotiolowe,halogeny) oraz cyklicznegoukładudioksymetylenowego i wreszcie na wydłużaniuo jedenatomwęglałańcuchabocznego.W wy-nikutychmodyfikacjipowstała duża grupa związków psy -choaktywnychokreślanych potoczniemianem amfetamin.

Ważniejszez nichwystępują

w

piśm iennictwiepod akro-nimami PMA,OMA,TMA,DOM,DOET,DOB,MDA,MDMA, MDEA,przy czym najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy jest MDMA (3',4'-metylenodioksymetamfetamina, ecstasy), cieszący się dotychczas dużą populamością wśródnarkomanów [4J.

Kierunki modyfikacji

cząsteczki

katynonu

Katynon,z któregowywodzą się katynony,jest ak tyw-nym składnikiem psychoaktywnego krzewu Catha edulis (Czuwaliczka jadalna) - khat z rodziny dławiszowatych (Celastraceae).Jest on wgłównej mierze odpowiedzialny za stymulujące działanie tej rośliny naośrodkowy układ nerwowy (OUN).Budowąprzypominaamfetaminę,od któ-rejróżnisiętylkoobecnościągrupy ketonowej przywęglu

fJ

łańcucha bocznego [5,6].Katynonmożna otrzymaćze świeżych liści krzewuCathaeouusmetodąekstrakcji, jed-nakżejest onzwiązkiem nietrwałym dośćszybkoulegają­ cym dimeryzacji i przemianie

w

norpseudoefedrynę

Ryc.1.Charakterystyczne miejscamodyfikacji strukturalnychwcząstecz­ ce katynonuz zaznaczeniem pozycjilii

P

Fig.1.Generic sitestor structura'van'alionsot cathinone,detai/ingliand

ppasitians

źródło(ryc. 1- 24):Darius z Bta cnut

o

katinon

o

Etkatinon

o

metkatinon

o

metamfepramon

o

pi erścieńbenzenowy (rodnikfenylowy)

Ryc.2.Budowa chemiczna psychoaktywnychanalogówkatynonu otrzyma-nychwwynikualkilacjigrupyaminowej

Fig.2. Chemicalstructure(s) otpsychoactivecompaunasstructurally den-veatrom cathinone bysubstitution atlhenitrogen atomwithalky/ar dialkyf groups

amfepramon buproprion

CI

Gdy oprócz alkilacji grupy aminowej rodnikiem me-tylowym lub etylowym do cząsteczki katynonu zostanie wprowadzonyrodnikdioksymetylenowy powstaje metylon i etylon,agdy dodatkowoo jeden atomwęg laulegni e

wy-dłużeni u łańcuch- tworzysiębutylon.

Przez wprowadzenierodnikametyl owegodopierścienia

benzenowego metkatyno nu powstaje mefedron ( 4'-mety-lometkatynon),najbardziejrozpowszechnionyigrożnyana -log katynonu.Zastąpienie rodni ka metylowego rodnikiem metoksylowym daje inny niebezpieczny narkotyk - m ete-dron (4' -metoksymetkatynon),a atomem fluoru - Ilefedron (4'-fiuorometkatynon) i3-fluorometkatynon

[

8

J

(ryc.3). Nadużywaniekatynonuwywołuje utratęła kn ienia ,roz

-drażnienie,bezsenność.halucynacje i napadypaniki oraz grozizawałem serca.

Kierunkizmian w strukturzecząsteczkikatynonu(ryc.1) dokonywane podczas syntezy narkotyków zgrupyk atyno-nów sąnastępujące :

wprowadzaniedopierścien ia benzenowegor odni-ków (alkilowego,alkoksy lowego, alkilenodio ksylo -wego, halogenowegolubhalogenoalkilowego)(R,) - N-alk ilacja (jednymlub dwoma rodnikami

alkilowy-mi)(R,iR,)

przyłączanie dowęgla arodnikaalkilowegoo róż­ nejliczbie atomówwęgla(R,)

wykorzystanieatomu azotu (samegoiub zdołączo­ nymi do niego rodnikami R, i R, )do budowy

pier-ścienia heterocyklicznego (najczęściej pirolidyno-wego) .

Wprowa dzenie tych zmiandało począte k dużejgrupie psychoaktyw nyc h związków nazywan ych katynonami lub pochodnymi katyn onu,którezasługująnaszczególnąu wa-gęzewzg lęd unaniebezpiecznewłaściwościiwzrastające rozpowszechnienie. Ichpojawieniesię iszybkiezdobycie

liczn ej rzeszy odbiorców było prawdopodobni e wynikiem zmniejszeniadostęp nościiobn iż en ia jakościobecnychna

rynku nielegalnychnarkotykówjak ecsta sy czy kokaina. Wartoprześledzić,w jaki sposóbpowstawały poszcze-gólnezwiąz kizgrupy katynonów i jakimzmianomulegały

przytym różneelementy struktury katyn onu.

Grupaaminowa

Wwynikualkilacji grupy aminowejkatynonu jednym lub dwoma rodnikamimetylowymilub etylowym ipowstają czte-ry substancje psychoaktywne [7]: Metkatynon ( N-metylo-katynon), N,N-dimetylokatynon,Etkatyn on (N-etylokatynon), N,N-dietylokatynon (ryc.2).

Jeśli w alkilacji grupy aminowej ucze stni czy rodnik butylowy (III rz),a dopierścieniabenzenowegozostanie wprowadz ony atom chloru,tworzysiębupropr lon,

Rodn ikpirol idynylo wy zamiast grupy amin o wej W grupie 11 analogów struk turalnych katynonu, po-wstałych przez zastąpien ie grupy ami nowej rodnikie m pirolidyn ylo wym ,można wyróżnićczterypodgrupy nar ko-tyków (w nawiasach podano ich akronimy) będące wyni -kiem dodatkowych (poza wprowadzeniem rodnika piroli-dynylowego)zmianstrukturalnych (ryc . 4):

o

o

o

mefedron

o

I

metedron f1efedron

F

o

f1uorometkatinon

o

bufed ro n

o

metylon

o

o

o

etylon butylon pentylon

Ryc.3.Budowa chemiczna psychoaklywnych analogów kalynonu otrzymanych wwynikuwprowadzenia dopierścieniabenzenowego rodnika alkilowego, alkoksylowego,dioksymetylenowegolub atomu chlorowca

Fig. 3.Chemical structure(s) ot psychoactive compounds structurally derived trom csmmone by subslitution in the pheny! ring with alkyl,alkoxy,alky!enedioxy ar halide substituents

0\0 0\:

0

O

~I

::::,...

1

::::,...

O a-PPP a~PBP

dr°

O

O

O pirov aleron (MPVP)

~I

O ::::,...

I

MOPPP MPPP MPBP

Ryc.4. Budowachemicznapsychoaktywnych analogów katynonu otrzymanych w wynikuwłączeniaatomu azotu grupy aminowej wstrukturę pierścienia pirolidynowego

Fig. 4.Chemical structure(s)ot psychoactive compounds structurally derived trom cathinone by inclusion ot nitrogen atom inapyrrolidine ring

wprowadzenie dopierścienia benzenowegorodni -ka metoksylowego(MOPPP),

wydł uże nie łańcucha z trzech (a-PPP) do czterech (a-PBP)ipięciu(a-PVP) atomówwęgla,

wprowa dzenie rodnika metyloweg o do pierścienia

benzenowego oraz wydłużenie łańcucha z trzech (MPPP) do czte rech(MPBP),pięciu (MPVP) i

sze-ściu(MPHP) atomówwęgla,

dołączenie do pie rścien iabenzenowego cykliczne-goukład udioksymetylenowego iwydłużenie łańcu­ chaz trzech (MDPPP) do czterech(MDPBP) ipi ęciu

(MDPVP) atomówwęgla.

Grupa aminowa katynonuzastąpionainny m rodnikiem

Przez zastąpien ie grupy aminowej rodnikiemft alimi-dylowym otrzymano a-ttalimidopropiofenon, przez zastą­

pienie jej rodnikiem benzyloaminowym z jednoczesnym dołączeniem układu dioksymetylenowego do pierścienia benzenowego - BMDP, a przez wydłużenie łańcuchaka -tynonu o jeden atom węgla- BMDB [9].

W przypadkupowyższych związkównie jest jasne, czy

sąone docelowymi substancjami owłaściwościach psy-choaktywnych, czy też swoistymi półproduktami, prekur-sorami służącymido otrzymaniapożądanegonarkotyku.

Pochodne ttalimidowemogą byćotrzymanewsyntezie Gabriela z odpowiedn ichbromoketonów i ftalimidku pota-su,a następnie łatwo ulec przekształceniu do ketoamin w reakcji zhydrazyną,wedługryciny5.

Z kolei benzylowe pochodne Bz1iBz2mogą być otrzy-mane w reakcjipochodnychbromopropiofenonów i benzyle-aminy,wedługryciny6.N-benzyloketoaryloaminyłatwojest przekształcićdo odpowiedn ich ketoaryloam inK1iK2.

Na-leżyjednocześnie zaznaczyć, żeN-benzylopochodneBzl iBz2sąanaloga miznanego leku o nazwiebenzfetamina, który w organizmie iudzki m ulegametabolizmowido amfe

-taminy imetamfetami ny.Jestwięcprawdopodobne,żeobie benzyloam iny mogą mieć działanie psychoaktywne przez swoje aktywne metabolity - katynony K1 i K2(ryc. 7).

Modyfi kacje struktury katynonu, dok onywane według

opisanyc h schematów przez nielegalnych produ cent ów,

dop rowadziły do otrzymania 28 psychoaktywnych katy -nonów (ta bela 1), które byłysukce syw niewprowadzane na rynek.

W nazewn ictwie pochodn ych katynonu dość rzadk o stosuje się zalecan e przez Międzynarodową Unię Che -mii CzystejiStosowanej (lUPAC) nazwy systematycz ne, bosą dług ieiwpotoczn ym użyciuniewy godne,ustępują więcmiejscanazwom zwyczajowym,półsystematycznym

lub akronimo m .Niektóre nazwyzwyczajowebywają jed-nak bardzo podobne,np.mefedron,metedron i metylon czy etylon i eutylon,comoże prowadzićdopomyłeki nie-bezpiecznych komplikacjizzagrożeniemzdrowia włącz­ nie. W piśmiennictwie występują również różne nazwy niekonwencjonalne, wykorzystujące np.to,że katynony

można traktowaćjakop-keto (bk) analog i odpowiednich fenetyloamin (fenyloetyloamin). Sam katynon jest analo-giem amfetaminy zgrupą ketonowąprzywęglu

p,

czyli jak

pisząniektórzy autorzy - p-keto amfetaminą.Aby zazna-czyć tę różnicę, przed akronimemzwiązkuz grupy "am-fetamin" stawia się litery bk (fi-keto).W ten sposób me-tylon zapisuje sięjako bk-MDMA,etylon jako bk-MDEA, butyl on jako bk-MBDB, a metedron jako bk-PMMA. To uproszczone nazewnictwo może stwarzać jednak pewne kłopoty, zwłaszczagdy na wstępie nie zostanie

wyjaśnione znaczenie użytego przedrostka, a czytelnik niepamięta ,jakie strukturykryją siępod akronimami ana-logów amfetaminy.

Policjaisłużbycelne krajówEuropywykrywałyi wykry-wają większość wymienionych wyżej katynonóww konfi-skowanychmateriałachoraz preparatach oferowanych do sprzedażyzapośrednictwem Internetu,coŚWiadczy o ich stałejobecności na narkotykowym rynku UniiEuropejskiej. Tylko nieznaczna ich część nie pojawiła się dotych czas w tychmateriałachlub pojawiała sięw nich sporadycznie. Spośród licznych pochodnych katynonu otrzymywanych metodamisyntezy trzyznalazły zastosowanie wleczn ic-twie.Sąto:buproprion(Zyban)wykazującydziałanie prze-ciwdepresyjne oraz dietyloproprion (Amfepramon) i piro-waleron- supresantyłaknien ia.

o

~_Br

_ - - - - " - _

R

o

O

~

HLv~-r-~

I

O

R

NH,-NH,

•

Ryc.5. Synteza pochodnychmetędrenu metodąGabriela

Fig.5.Synthesisotmephedrone derivatives by meansot Gabrielmethod

o

o

H

~

o

0)'"

(J

N~

0)'''

'

0)'

_~

_IR'

"

~

Bz1 H:lPd,P

..

•

R

R,

R, =H R R, K1 R, =H

R

Ba R,=CH] K2 R,·CH3 R, =H R,""CH_J

OI

NH ,

I

~

~

I

OI

N

~

~I

dealkJlacja H

...

~

...

OI

N ,

benzt eta mma

~I

Ryc. 6.Syntezapochodnych meledronuprzezhyd rog enoliz ęodpowiednichpochodnychN-benzylowych

Fig.6.Synthesisotmephedronederivatives bymeansof hydrogenolysisot theirN-benzyl derivalives

~

o ~~

~I

O

Lo

BMOP

ą\

o

O

~I

O

Lo

MOPPP

ąY

o

O

9"1

O ~

Lo

MOP SP

~

o

~

~

9"

1

O ~

Lo

BMDB

Ryc.7.Budowa chemicznapsychoaktywnychanalogów katynonuotrzymanychwwynikudołączeniadopierścieniabenzenowegopodstawnikadio ksymety-renoweqo.a do atomuazoturóżnychpodstawnikówcyklicznych

Fig.7.

cnemcst

structure(s) ot psychoactivecompoundsstructuralfy derived !rom cathinone by substitutioninthephenyl ring with alkylenedio)(y substituent

and at

me

nitrogen atomwithdifferentcycJic substituents

Podobnie jak fenetylaminy , zmodyfikowane narkotyki

zgrupy katynonówwystępująw dwóchtormach stereoizo

-merycznyc h,któremogą wykazywać różnąaktywnośćb io-logiczną,jednakżewiększośćsyntetycznych pochod nych

katynonutworzymieszaniny racemiczne. Uważa się, że

racemizacjisprzyja tautomeria keto-enolowa katynonów.

Katynon jest stosunkowo mało stabiln yiprzekształca się w dimer (3,6-dimetylo-2,5-difenylopirazyna).

Produk cja psychoaktywnych analogów katynon u na

większą ska lę odbywa się w Chinach,natomiast pr

zygo-towan iedo dystrybucji i sp rzedaży na nielegalnym rynku ma miejsce w docelowych krajach europejskich.Katyno

-ny występują najczęściej jako chlorowodorki mające

po-stać białego lub brunatnego proszku (95%) ,a tylko 4%

w postacitableteklubkapsułek.Najczęściejspotykanymi

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 274(4) 2011

substancjami zatałszowującymi katynony są: be nzoka-ina,lidokaina,kofeina i paracetamol,ale niekiedyrównież groź nenarkotyki:kokaina ibenzylopiperazyna (BZP).

Katynony,tak jak strukturalnie podobnedonich

amfe-taminy,dzi ałająna OUN stymu l ująco,jednak niecosłabiej

prawdopodobniez powodu obecnościgrupyII-ketonowej waru nkującej wyższą polarność ipowolniejsze przenika-nieprzezbarie rękrew-mózg.

Na temat metabolizmu katynonówwiadomoniewiele,

bookres ichobecności na rynku jest jeszczestosunkowo

krótki.Wiadom ojednak,żew organi zmie żywym ulegają

one N-dealkila cji ,demetylenacji (z rozbiciem pierścienia

dioksymetylenowego), która poprzedza Q-metylacjęoraz

redukcji grupy ketonowej do drugorzędowego alkoholu

[10,11].

Tabela Nazwy zwyczajowe, pó/systematyczne i akronimy katynonu i jego strukturalnych analogów

Semi-systematic,generic names andacronyms ot cathinone anditsstructural analogs

Lp. Nazwypółsystematyczne Nazwy zwyczajowe Akronimy

1 a-aminopropiofenon katynon bk-amfetamina ryc.2

2 c-met yio arnlno proplot enon metkatynon(efedron) bk-metamfetamina ryc.2

3 c-etytoamm oproptotenon etkatinon ryc.2

4 N,N-dimetylaminokatynon metamfepramon ryc.2

5 N,N-dietylaminokatynon arnfepramcn ryc.2

6 4'-metoksymetkatynon metedron bk-PMMA ryc.3

7 4'-tluorometkatynon flefedron 4-FMC ryc.3

8 3'·fluorometkatynon ryc.3

9 u-metylaminobutylofenon bufedron ryc.3

10 3',4'-metylenodioksymetkatynon metylen bk-MDMA ryc.3

11 3',4'-metylenodioksy-(A-metyloaminobutiofenon butylon bk-MBDB ryc.3

12 3',4'-metylencdtoksy-ż-tmethylarrnno)pentan-l -one pentylon ryc.3

13 «-pirohdynylp ropiotenon (l. p p p ryc.4

14 o.-pirolidynylbutiofenon (J-PBP ryc.4

15 a-pirolidynylwalerofenon (I-PVP ryc.4

16 4'-metylo-e-piretidynylpropiotenon MPPP ryc.4

17 4'-metylo-o-pirolidynylbutiofenon MPBP ryc.4

18 4'-metylo-o-pirohdynylwalerofenon pirowaleron MDPV ryc.4

19 4'metoksy-a-pirolidynylpropiofenon MOPPP ryc.4

20 3',4'-metylenodioksy-a-pirolidynylpropiofenon MDPPP ryc.7

21 3',4'-metylenodioksy-o-pirolidynylbutiofenon MDPBP ryc.7

22 3',4'-metylenodioksy-o-pirolidynylwalerofenon· MDPVP ryc.7

23 o-ftalimidopropiofenon ryc.7

24 3'-chloro-o-izobutylopropiofenon Buproprion (Zyban) ryc.2

25 3',4'-metylenodioksY-fi-benzyloaminopropiofenon BMDP ryc.7

26 3',4'-metylenodioksY-IJ-benzyloaminobutiofenon BMDB ryc.7

27 1-naftalen-2-yl-2-pirolidynylpentan-1-one Nafyron 0-2482 ryc.7

28 1-naftalen-l-yl-2-pirolidynylpentan-l-one izo-nafyron ryc.7 źródło:opracowaniewłasne

Mechanizmdziałania katynonów,podobnie jak amfe -tamin, polega nawiązaniu się z białkami transportowymi

monoamin(do pa rnina ,serotonina,noradrenalina)oraz na pobudzaniusekrecji tychneuroprzekaźników.

Brakdotychczas dokładnychIszybkich metod wykry-waniaioznaczania katynonów zarównoin substantia,jak i w materiale biologicznym pochodzącym od osób przyj -mujących narkotyki. Jedynie próby Simona i Chen-Kao

okazująsię czasami przydatne do wykrywanianiektórych katynonów.

Z grupykatynonów najbardziejrozpowszechniony jest mefedron, który występuje w ok.90% materiałów konfi

-skowanych przezpolicjęisłużbycelne w krajach Unii Eu-ropejskiejiktóregopopularnośćstale wzrasta [12J. Jest on obecnie czwartym, najczęściej stosowanym narkotykiem,

po kannabinoidach, ecstasy i kokainie.Roussel i in.[13] w tytule swej pracy,poświęconej mefedronowi,zadają na-wetpytanie:Czy mefedron stanie sięecstasy XXI wieku?

10

Metedron

Mefedron (ryc. 2) można traktować jako pochodną

katynonu z rodnikiem metylowym w grupie aminowej iwpierścieniubenzenowym.Możnagorównież uznaćza

pochodnąmetkatynonu zgrupą metylowąw pozycji4 albo

efedryny,od której poza rodnikiem metylowym w pozycji 4 różni się obecnościągrupy ketonowej przywęglu

p

.

Po

raz pierwszy syntezę mefedronu wykonałiopisał Saem de Burnaga Sanchez w roku 1929, stosując jako suro-wiec, obecnie łatwo dostępny na rynku i przez Internet,

4-metylopropiofenon. W wyniku bromowania powstaje z niego 4-metylo-2-bromopropiofenon, który z chlorowo-dorkiem metyloaminyitrietyloaminą tworzy

chlorowodo-rek mefedronu w postaci mieszaniny racemicznej

enan-cjomerówR i S.Surowce potrzebne do przeprowadzenia tych reakcji są dostępnena rynku lubmożnajeotrzymać

na drodze prostych syntez, co sprawia, że otrzymywa-nie mefedronu jest procesem stosunkowo łatwym [14J.

Z wypowiedzi psychonautów' stosujących mefedron wynika, że efekty narkotyku występują 15-45 minut po jegodoustnym podaniu.Okres ten ulegawydłużeni Uprzy

wypełnionym żołądku. Przy przyjmowaniu donosowym

efektypojawiająsiępo kilku minutach, a ichmaksymalne nasilenie występuje po 30 minutach. Po przyjęciu dożyl­

nym oczek iwany efekt uzyskuje się po 1(}-15 minutach

itrwa przez około30 minut. Utrzymywanieefektówprzez

dfuższy czas wymaga wielokrotnego powtarzania dawki.

Pożądane ioczekiwane przez biorców efekty mefedronu

to: euforia, ogólne pobudzenie, doskonalsza percepcja muzyki,wyższa sprawnośćintelektualna, wzmożony

na-strój,łagodzenie aqresywności i lekkie podniecenies

ek-sualne.Sąone podobne do efektówwywoływanychprzez MDMAikokainę[19].

Jednakżete oczekiwaneipożądaneefektydość

szyb-ko ustępują i pojawiają się niep rzyjemne ,a nawetgroż­

ne objawy jak: przej ś ci owautrata pamięci krótkotrwałej, krwawienie z nosa, rozszerzenie źrenic, nudności i

wy-mioty, tachykardia , hypertonia, zaburzen ia rytmu serca,

intensywne poły, wysypk a skó rna, suchość w usłach,

oczopląs, bólebrzucha,bóleizawrotygłowy , utrudnienie

oddychania,uczuciezmęczenia, bóle

w

klatce piersiowej

i bóle stawów,szczęko ś cisk,agresja,sku rczobwodowych naczyrikrwion o śn ych (zimne iniebieskie palce),zab

urze-nia termoregulacji ,halucynacje,paranoja oraz silne

pra-gnienieprzyj ęciakolejnej dawki narkotyku [12].

Badanieczęstości występowanianiektórych objawów u 70 osóbprzyjmującychmefedrondało następującewy

-niki:wzmożona czujność występowała u 28 osób,

eufo-ria,pobudzenie iwzmożonynastrój u 53 osób,trudne do

opanowania pragn ienie przyjęcia narkotyku u 61 osób, przypływenergiiiwzmożonaaktywnoś ću 56osób,otwa

r-tośćw kontaktach towarzyskich,chęćrozmowy iłatwość jej prowadzenia u 51 osób, tachykardia u 44 osób,znie

-kształcone widzenie,szybkie ruchy gałe k ocznych u 33 osób,zaburzenia snu u 33 osób,brakłaknieniau 29 osób,

szczękościsku 26 osób,dep resyjny nastrój i uczuciegłę­

bokiego smutku u 11 osób,lęki uczucie paniki u 19 osób, hipertermia u 24 osób, gwałtowny spadek energii oraz

stanwyczerpania u23 osób,nudnościizłesamopoczucie

u 20 osób izawrotygłowyu17 osób [12].

Podobne badan ia innej grupy 25 bior ców mefedronu

daływyniki[18]:

Inną metodą, także niewymagającą profesjonalnego l a-boratorium,jest utlenianie 4-metyloefedryny za pomocą

nadmanganianu potasowego.Jednakże w tym

przypad-ku produkt koricowy zawiera zwykle domieszki toksycz -nych związków manganu,gdyż całkowite ich usunięcie wymaga bardzo starannego oczyszczenia produktu, co

jest trudne do osiągnięcia w warunkach nie legalnego

la-boratorium.

Mefedron pojawił si ęw Europie w roku 2007 i w krót-kimczasiezyskałszerokikrągodbiorców,stałsięstosun

-kowo łatwo dostępny i przez to niebezpieczny. Uważa

się, że duże zainteresowanie mefedronem izwiększenie

jegospożycia byływynikiem zmian,jakie zaszłyostat nio

na rynku ecstasy:jego ja koś ć pogorszyła się znacznie,

wywołując niepokój wśród konsument ów. Jed nocze ś nie

wzrosłyceny kokainy, co stworzyłokorzystne warunki do

zwiększenia popytu na nowe środki psyc hoak tyw ne.Do

roku 2010 odnotowano obecność mełedronu i dokona

-no licznych konfiskat w 19 kraja ch europ ejsk ich:Austrii,

Belgii,Bu łg a ri i , Danii,Estonii, Francj i, Niemczech, Irl an-dii,Holandii,Polsce,Rumunii,Słowacj i , Wielk iejBrytanii, Norwegii, na Węgrzech , Cyprze, Łotwie, we Włoszech i

w

Szwecji. Najwi ększe ilośc i narkotyku skonfiskowano

w Wielkiej Bryt anii , Szwecji, Słowacji , Holandii i na Wę­

grzech [15, 16].Narkotyk ten jest do ś ć łatwo dostępny .

W Internec iejestreklamowany jako "nawózdo roślin"lub

"sól do kąpieli".Jego najczęściej używan e uliczn e nazwy to .Mieu miau", "Tornado", "Real Eupho ria", "Krabba", ,,4-MMC""MCAT' i .Psychonaut",

Mefedron występuje najcz ęście] w postaci chloro -wodorku - białego, krystalicznego proszku zdelikatnym

żółtymodcieniem.Wolna zasadajest wtemp erat urze po

-kojowej żółtawą cieczą odoś ć charakt erys tycznym,nie

-przyjemnym zapachu.Stosujesięgodoustnie,donosowo,

doodbytniczo oraz w postaci dożylnych lub domięśnio­

wych iniekcji,jednak najczęstszymsposobem przyjmowa-nia jest droga doustna w dawkach15-250mgidonosowa w dawkach 5-125 mg.Z uwagina krótki okresdziałania

mefedronuikonieczność częstego.,dobierania"kolejnych

dawek w celu podtrzymaniajegoełektów,podczasjednej

"sesji" zużywa się zwykle 0,5-2 gzwiązku[17].P rawdo-podobnie dlatego konfiskowany przez pol icję mefedron

występujezwyklew opakowaniach po750 mg.

Badan ia zatrzymanego przez służby celne i policję

mefedron uw postaci tabletek i proszku wykazały, że są

to naogół prod ukty o stos unkowo wysokimsto pniuczy

-stości, a występujące

w

nich zanieczyszczenia to

naj-częściej produkty uboczn e reakcji, prokaina, lidokaina,

paracetamol, benzokaina,kofeina oraz inne syntetyczne katynon y, np. butylon, metylon ,etylokatynon, fluorome t-katynon, metyl enodioksypirowaleron ,MDMA[12, 18]. Jest

prawdopodobne, że wymienione pochodne katynonu

dostają się w siado wyc h ilo ściach do produktu w trakcie

przygotowania opakowari detalicznych (kontaminacja

znarzędzi,wagitp.).

PROBLEMY KRYMINALISTYKI274(4)2011

Stan silnego pobudzenia

Kołatanieserca

Drgawki Wym ioty Intensyw nepoty Bóległowy

Tachykardia >100 uderzeri/min Tachykardia > 140 uderzerilmin Nadciśnienie > 160 mmHg Wzmożoneodruchy 52% 20% 12% 12% 12% 4% 48% 16% 16% 4% 11

Skutki przewlekłego zażywan ia me/edronu nie są

do-kładnie znane, ale jego długotrwałe stosowanie niesie

ze sobą ryzyko uzależnienia. Opisano jednaktylko jeden dobrzeudokumentowanyprzypade k uzależnie nia od m e-ledronu- umłodegomężczyzny,któryprzez18miesięcy

przyj mowałmefed ron doustnie,donosow oidoodbytniczo,

wystąpiły:psychozy,halucynacje ,zaburzenianastrojuiła­

godnystan maniakalny,spełn iajace kryteria zespoł u

uza-leżnienia wedłu g International Classification otDiseases,

HJ

'

Revision (ICD-10) [12J.

Jesienią 2009 roku przeprowad zono ankietę wśród

2000 czytelników angielskiego pisma muzycznego

"MixMag", pytająco ich kontakty z różnym inarkotykami, w tym z metedronem , Aż 900 (41,7%) osób badanych

przyjmowałomefedron

w

jakimś okresie życia, a 33,6%

w

ciągu ostatniego miesiąca. 70% z nich przyjmowało narkotykdonosowo.a 30%doustnie.Dawkowanie

wprzy-padku 28%nieprzekraczało0,25g,50%badanychprzyj -mowałood 0,5do1g,a8%- 2g [18].

W Irland ii Północnej (Belfas t i Londonderry) poddano

w roku20 10 badaniu ankieto wemu 154 uczniów w wieku

14- 15 lat igrupę młodych nauczycieli.Wszyscy an kieto-wanisłyszel io mefedronie,znanympod nazwami "magie"

i.rnonkeymadness",a40%uczniówprzynajmniej raz s to-sowałonarkotyk,główni edonosowo,chociażta droga p o-dawaniamadośćpoważną wadę,wywołujebowiem silne, bolesnepodrażnienia śluzówkinosa.Według80%uczniów me/edronmożnabardzołatwonabyćoddiłerówlubod ko-legów ,ażródłeminformacji o narkotykusąmedia.

Wskazuje to, że zainteresowanie mediów

mefedro-nem, informacje o jego pojawieniu się na nielegalnym rynku, powtarzane wielokrotnie ostrzeżenia przed sto -sowaniem mogły się, paradoksalnie, przyczynić do jego rozpowszechnieniaizwiększen iapopytu.Potwierdzająto wypowiedzi niektórych użytkowni ków mefedronu, którzy zainteresowalisię tym środ kie m, nabyli go izaczę l i sys

-tematyczniestosowaćpoprzeczytaniu

w

prasieartyk u łów natematefektów jego działani a[12].

Stosowanie meteorono ma na ogół charakter "

to-warzyski" i odbywasię przeważnie w domachuczniów,

w klubach, barach,na dyskotekach,festiwalach mu

zycz-nych,aleniekiedyrównieżw samotności, gdzie"testują"

go psychonau ci [20J.Metedron bywa również stosowany z alkoholem izinnymi narkotyk ami jakkannabinoidy , ko-kaina, ecstasy [21J,Wielokrotneprzyjmowanie mefedronu

wywołujerozwój tolerancji,co sprawia.żeefektywne

daw-kistają się wyrażnewyższe.

Ceny mefedronuna nielegalnymrynku wróżnych kra-jachwahają się w dość szerokich granicach:weFrancji iwPolsceod 15euro zagram ,naWęgrzech3D-4 0 euro zagram, wRumunii od40-100 euro zagram,a wAnglii 15- 20funtówza gram,

Mefedron ulega przemianommetabolicznymz

utwo-rzeniem szeregu metabolitów:norrnetedronu,nordihydro

-mefedron u, 4-hydroksydihyd romefedro nu,hydroksyto

lilo-12

mefedronu, norhydroksytoliomefedronu, z których część wydalanajest z moczem wpostacisprzężonejz kwasem

glukuronowym i siarkowym.Dotychczasbrak danych na

temattrwałościmetabolitówi okresu,w jakimmożna je

wykryćw moczu poprzyj ęciunarkotyku.

Nie madotychcz asszczegółowych badań farma kody-namicznych mefedronu, jednak,opierającsięnawynikach bad ańdużolepiej poznanych symu lantów,można sądzić,

żema onpodobny do nich mechanizmdziałan ia ,tzn. blo-kuje wychwytzwrotnyserotoni ny,dopaminyi noradrenliny orazstymulujeich uwalnianie[22J,

Brakna raziedanych natemattoksyczności p rzewle-kłejmeledronu,gdyżbadania takiewymagajądłużej

trwa-jącychobserwacji.

Zanotowano liczne przypadkiśmierci,których przyczy

-ną mógł być mefedron:w Anglii 18, w Szkocji 7, w Wa -lii i Irlandii Północn ej - po 1 przypadku.Nie ma jednak

pewności , czy zmarli przyjmowali czysty mefed ron,czy w mieszaniniezinnyminarkotykami.Przypadki zgonu po

stosowaniume/edro numogły byćwynikiemgwa~own eg o

wzrostuciśnie n i akrwii udaru mózgowego.Obec nośćm

e-fedronuw materialesekcyjnymniemusijednakoznaczać ,

że śmie rć nastąpiła wyłączni e w wyniku jego działan ia.

Wykrywanogorównieżwekrwi i wmoczu ofiarwypadków drogowych,trudnojednakustalićw jakim stop niu p rzyczy-niłsięon do wypadku[12,18J.

Mefedro njest uważanyza środekstymulującyak

tyw-ność intelektualną, jed na kże jego właściwości toksyczne

sprawiają,żestanowi onzagrożeniezdrowotneispołecz­

ne.Aktualny stanbad ańnadmefedronemniepozwala na

dokład ną ocenę stopnia zagrożeniazdrowiastosujących go osób, jednak dotychczasowe ustale nia pozwalają na

konkluzję, że dladużej części użytkown i ków stopieńten

jestwysoki,podobn ydotego,jakiwiążesięze s tosowa-niem znanych nieleg alnychstymul antów.

Mefed ronjest pod ko ntroląw Belgii,Danii,Estonii,I r-landii,Francji ,Rumunii,Szwecji ,Chorwacji,Norwegii, we Włoszech ,na Litwie i w Niemczech.

W Polsce mefedron zostałobjęty kontrolą 25 sierpnia

2010 r,izaliczonydo grupyl-Psubstancji psychotropowych.

25 marca 2010r. EMCDDA iEuropol przedstawiłyUE,

Komisji Europejskieji AgencjiLekówocen ę ryzyka zwią­

zanegoz rozpowszechnieniemmefedronu,a20paździer­

nika tegoroku Komisja Europejskazaproponowałazakaz produkcji isprzedażymefedronuwcałejUnii. Pozytywnym skutkiemobjęciamefedronukontroląbyłobyogranic zenie

dostępudo narkotykuorazzmniejszeniejegostosowania. a negatywnymi skutkami - powstanie nielegal negorynku zmożliwościąjego kryminog enne gooddziaływania,

Wskazane są jednak dalsze badania nad t

oksyczno-ściąmefedronu ,jego potencj ałe m uzależ n i ającym i s po-łecznym i skutkami stosowania .Należytakże określ ićjego

potencj ał kancerogenny,wpływ na przebieg procesu

roz-rodczegoigenotoksyczność, czyli toksycznedziałaniena materiałgenetycznykom órki[23].

Metkatynon

Jednym z najprostszych analogów strukturalnych katynonu jest jego N-metylowa pochodna - metkatynon

(ryc.2). Możn agotraktowaćjako ,Ii-keto (bk) analogm

e-tamfetaminy.Byłonkrótko stosowanyjakoantydepresant,

alew latach 70.i 80.pojawił się na rynku narkotykowym

najpierw w Związku Sowieckim, a pó źn iej w USA.Met

-katynon pobudza ośrodkowy układ nerwowy i zaliczany jest do tzw.narkotykówrekreacyj nych (recreational drug),

chociaż term in ten jest zupełnie nieuprawni ony, gdyż

wprowadza wbłąd , sugerującpozytywny udziafnarko ty-ków

w

procesierekreacji.

W nielegalnych laboratoriach metkatynon jest najczę­

ści ej otrzymywany przez utlenianieefedryny za pomocą

nadmanganianupotasowego,ale produkt tejreakcji (zwy-klesłabooczyszczony zewzględ una nielegalny charakter produkcji )zawiera dwutlenek mangan upowstającyzna d-manganianu potasu.U osóbzażywających utrzymujesię we krwiwysokipoziom jonów manganu(24).Długot rwałe

przyjmowaniemetkatynonu,otrzymanegotą metodą,

pro-wadzidotrwałegouszkodzenia niektórychstrukturmózgu

iwystą pieniazespołuobjawówneurologicznych typowych dla chorob y Parkinsona [25], które nie ustęp ują poprz e-rwaniu przyjmowania narkotyku.Metabolizm metkatynonu polega na N-demetylacji,redukcji grupy ketonoweji utle -nianiurodników alkilowych.

W Polsce jako surowiec do produkcji metkatyno nu

używany byłprzez narkomanówzawierający efed ry n ęan

-tyastmatyczny lek Proasthmin [26,27).

Narkomani stosują metkatynon głównie donosowo,

można go jednak również przyjmować doustnie oraz

wpostac iiniekcjidożylnych.W USA zaliczono go do I g ru-py substancji kontroiowanych.Grupa ketonow awpozycji

II, występująca w bezpośred n i m sąsiedztwie pi e rście n ia

benzenoweg o,zwiększa polarnośćzwiązku isprawia,że

nie przenika on takłatwojakamfetamina przez lipidowe

elementy bariery krew-mózg.Chlorowodorekme

tkatyno-nu zwiększa aktywność lokomotoryczn ą. nasila

uwalnia-nie dopaminy z za kończeń nerwów dopaminergicznych oraz wykazujeduże powinowactwodotransporterówd

o-paminyi noradrenaliny,natomiastwyraź nie sła bsze(p rzy-najmniej w porównaniu z mefedronem) do transportera

serotoniny . Wywołuje euforię, pobud zenie, wzrost mo ty-wacjidodziałania, brakłaknienia,odwodnienie,słowotok (nadmiernagadatliwość, logorrhea),rozszerzenieźrenic. Skutkiszkodliwe igrożne (podczastzw.zjazdu) toobniże­

nie nastroju ,ogólne zm ęczenie ut rudni ające jakąkolwiek

aktywn ość, apatia,brakmotywacjido działa n ia.Efektyte

utrzym ująsięprzez4--6godzin.Przewl ekłeprzyjmowanie

dużych dawek metkatynonu może doprowadzićdo

psy-choz izaburzeń paranoidalnych, któreustępująjednakpo

odstawieniu narkotyku [18]. Moż e również wywołać u za-leżnienie.

Tak zwane ciągi (binge) narkomanów po m

etkaty-nonie przypominają ciągi po amfetaminie,a więc długie

PROBLEMY KRYMINALISTYKI274(4)2011

okresy bez snu,jedzenia i picia, którekończytzw. crash,

długotrwałysen,apo przebudzeniu wilczy apetyt,często

krwawienia z nosa i stany depresyjne. Metedron

Metedron (ryc. 2)jest stymulantem OUN odziałaniu

entaktogennym z grupy fenetylaminy, amfetaminy i ka-tynonu. Strukturalnie jest bardzo zbliżony do p-meto-ksymetamfetam iny (PMM A) - stąd jego akronim b k--PMMA- iwywoł ujepodobne doniejefekty:pobudzenie, odhamowanie,euforię, wzmożenie energii, rozszerzenie

żrenic ihipertonię.

Metedron,metylon,metylenodioksypirowaleron(MDPV),

a także metadon (nienależący do grupy katynonów) ze

względu na podobieństwo nazw mogą być mylone z m

e-fedronem nietylko przez użytkowników, alerównież przez personelmedyczny, atakżemediainformująceopojawianiu

sięna nielegalnymrynkuiwłaściwościachnowych subs

tan-cjipsychoaktywnyctl .Preparatyte sa zwykle sprzedawane przezdilerówpod różnyminazwami,bezwysZCZłjgólnionj~ aktywnegoskładnikapreparatui zdarzasięwcalenierzadko,

że sprzedawca nie wie dokład nie, cosprzedaje, a kupują­

cy,co kupuje. Sprawa komplikujesięjeszczebardziej,gdy sprzedawane preparatysą mieszan i ną różnych substancji

psychoaktywnych. Metylon

Odkąd MDMA zostałzaliczony do grupy Isubstancji

kontro lowan ychpodejmow anopróbyotrzymaniazwiązków o podobn ych do niego właściwościach, ale nieobjętych

kontrolą. Przykładamitakich substancji mogąbyć:4-MTA

(4-metylotioamfetamina), MDEA(3',4'- metylenodioksy-N-etyloamfetamina)iMBDB[1-(3',4'-mety l enodioksyfenylo)-2-metyloam inobutan]. Ostatn io na holenderski m rynku narkotykowym odnotowanopojawieniesi ę jeszcze inne-go zmody1ikowan ego narkotyku o właściwościach zb

li-żonych do MDMA, metylonu (ryc.3).Jest to substancja

psychoaktywna posiadająca właściwość równoczesne go hamowania wychwytuzwrotnego serotoniny, noradrena-liny i dopaminy oraz stymulacji uwalniania tych n

euro-przekaźników,awięcwykazującaduże podobieństwodo MDMA.Wywołuje stanpobudzeniaorazuczucie euforii,

radościi empatii[28J.

Metylon był dostępny w Intemecie i holenderskich

smartshopach, które sprzedawały niepodiegające kon-troli ziołowe substancj e psychoaktywne pod nazwą

"Eksplozja". Reklamowano go jako "pokojowy d ezodo-rant" i sprzedawa no w plastikowych fiolkach zawie raj ą­

cych ok. 5 mi ciekłego narkotyku, bez jakiejkolwiek in -formacji na temat składu zawartości fiolki, a jedynie z napisem:.PokoiowydezodorantVanilla.Niespożywać.

Chronićprzeddziećmi.Niestosować więcejniż jed ną

fiol-kę".Analiza chemicznazawartośc ifiolkiwykazała ,żejest

to 3',4'-metylenodioksymetkatinon(MDMCATlub MDMC).

Związek ten po raz pierwszy otrzymano

w

pracowni

prof . Aleksandra Shulgina, w celu sprawdzenia efektu "struktur alnej kompilacji"metkatynonui MDMApolegającej

na dołączeni u ugrupowania dioksymetylenoweg odom et-katynonu. Metylon przypomina właściwościam i MDMA, różn isięnatomias tod amfetaminyI DOM ( 2,5-dlmetoksy--4-metyloamfetamlna). W doświadczeniach In vitro trzy razy słabiej niż MDMA hamuje gromadzenie się seroto-niny w płytkach, natomiast podobnie do MDMA hamuje wychwyt noradrenalinyI dopaminy[22].

Mety lon ulegaw organizm ieN-demetylacjido m etyle-nodlok sykaty nonu(M DC) oraz rozbiciuukładu d loksyme-tylenowego I Q-metylacjlgruphydroksylowychw pozycji3 I 4z utworzeniem3-hydroksy-4-metok symetkaty nonu lub

4-hydroksy-3-metoksymełkatynonu , głównego metabolitu metylonu.

Doustne dawki metylonu wahają sięw granicach 100-250 mg.Wywołują one szeroką gamę efektów ,z których częśćstanowizagrożeniezdrowia,a nawetżycia.Oprócz oczekiwanegoprzez biorcówpobudzerua,uczucia euforii, ompatii lswobody towarzyskiejmetylonwywołujebezsen

-ność,niepokój,lęk,depersonal izację(przekonanie o nega-tywnych zmianach osobowości),dereallzcję(przekonanie,

że otaczająca rzeczywistość uległa zmianie na gorsze), halucynacje u części biorcóworaz u wszystkich przyjmu-jących duże dawki narkotyku przyśpieszoną akcję serca, wzrost temperaturyciałai obfite potyI rozszerzenieźrenic Ioczopląs, szczękościsk,anoreksję,mdłości I wymioty.

Z

badań ankietowych wynika,że na 2000 badanych 10,8%stosowałometylon

w

jakimśokresieżycia,a 7,5%

w

ciąguostatniegomiesiąca.

Metylon jest pod kontrolą w Danii, Irlandii, Rumunii

iSzwecji. Etylon

Etylon (ryc. 3) jestfl-keto analog iemMDEA (bk-MDEA) działającym podobnie do MDMA,od któ rego jest mniej toksyczny.Stosowany jestdoustnie w dawkach 100-200 mg,ale przekr oczenie120 mg może być niebezpieczn e. Przyjmowanie na pusty żołądek ma zapobi egać mdło­

ściom I wymiotom. Efekty pojawiają się 30-40 minut po przyjęciu osiągają apogeum między60 I90 minutąIsą occzuwalneprzez 3-5 godzin.

Buledron

Bufedron (ryc.3) jesthomologiem metka tynonu, róż­

niącym się od niego tylko dłuższym o 1 węgiel (cz

tero-węglowym) ła ń cu che m bocznym. Wywołuje aktywację

ruchową Iintelektualną, poprawę samopoczucia do sta-nu euforii,ale powodujerównieżgonitwę myśli , słowotok, bezsenność, bóle głowy, tachykardię, a podczas tzw. .zejś cia"- znaczne pogorszeniesamopoczucia, stany de-presyjne Ihalucy nacje.Efekty te są najsllnlesze godzi nę

po przyjęciu narkotyku, alew słabszej postaci utrzymują si ęprzez 3-5godzin.Przyjmowanyjestnajczęściejd ono-sowo I doustnie[28].

14

MDPV

MDPV czyli metyl enodio ksyplrowaleron (ryc. 7) jest

psych oaktywn ą substancją o działan iu stymulującym,

która hamuje wychwyt zwrotny noradrenaliny i dopa

rnl-ny (norepinephrine-dopamine reupteke inhibitor, NDRI).

Działaczterokrotnie silniej od mety lfen idatu (Ritalin) .Jest 3',4'-metylenodioksypochodną pirowaleronu stosowa ną w latach 60. do leczenia stanów przewlekłego zmęcze­

niaoraz anoreksji. Przyjmowanygłównie donosowo lub

doustnie rzad ziej dożylnie lub doodbytniczo. Mimo p o-dobieństwa do innych metyienodioksyfen yloa lklioa min (np.MDMA)wywołujewyraż n ie różnedziałanie , główn ie pobudzające, bez elementów entaktogennych,a więc

In-dukujących uczucie empatii, czyli zdolności wczuwania się w sytuację Innych.Somatyczne efekty wywoływane przezMDPV to tachykardia,skurcznaczyń krwionośnych,

hipertonia I Intensywne poty, a psychiczne - niepo kój, bezsen ność. stanpobudzenia,euforia.Większość znich utrzymuje się przez

3-4

gocziny,natomias t tachykard ia Ipodwyższone ciśnienie krwi -

6-8

godzin [29].MDPV jest podkontrol ąw Danii,Irlandii,Finlandii I Szwecji.

Pierścień pirolldynowy oraz III-rzędowa grupa ami -nowa w MDPV zwiększają li pofi l ność związku, uiatwia -ją jego penetrację przez barierę krew-mózg i nasilają

działanie tak, iż do wywalania oczekiwanego efektu wysta rczy dawka 5-10 mg. Trzeba jednak zaznaczyć, żep-metoksyfenety lamlny (PMA,PMMA)odznaczają się wyraźnie wyższatoksycznościąi tosamodotyczyrównież

bk-analogów. Np. metedron (p-metoksymetkatinon) był

kilkakrotnie przyczyną zejść śmie rtelnych[22].

PIrował eron

Jest to stymulant działającyna zasadzie hamowania wychwytu zwrotnego noradrenaiiny i dopamlny (NDRI) o budowiepodobnej do MDPV(ryc.4).

R

enencjomerpl -rowaleronu nie wykazujeaktywności.Efektywywoływane przezplrowaleronto brak apetytu,lęk, bezsenność,drże­ niemięśn iowe. Stosowano go początkowo do leczenia

stanów przewl e kłego przemęczenia oraz przy otyłości jako środekzmniejszający łaknienie.

W USA,Wielkiej Brytanii IAustralii jestobjęty kontro

-lą. Na rynku narkotykowym sprzedawanyjako środekdo kąpie li[30].

Nalyron

Trzebajeszcze wspomni ećo nafyronie [25], który nie jestwprawdziepełnymanalogiem katynonu,gdyżzamiast

pierścienia benzenowego ma rodniknattylowy, posiada jednak występujące w wielu katynonach ugrupowanie a-piro lidynowe I podobne do nich właściwości. Natyron, czyli l-naltalenyI0-2-plrolldynylowalerofenon (ryc.7),jest to nowynarkotykzmodyfikowanyodziałaniustymulującym, wywodzącysięzpirowaleronu, którydziałanatransporter serotoniny(SERT), transp orterdopaminy (DAT)Itr anspor-ter noradrenaliny (NET),hamując wychwyt zwrotny tych

neuroprzekażnikow.Staładysocjacji natyronu w inte rakcji

z SEA Twynosi 33,1 nM,z DAT - 20,1nM, a z NET

-136,0 nM.Natomiaststężenienatyronu,wywołujące50%

hamowanietransporterów, wynosi dla SEAT46,0 nM,dla

DAT 40,0 nM, a dla NET 11,7 nM.

Nafyron pojawił sięw Wielkiej Brytanii kilka miesięcy

po objęciu kontrolą mefedronu - narkotyku o podobnym

działaniuipodob nej budowie. Do lipca 2010 roku nie był

objęty kontroląi jego posiadanie niebyłokaralne.Obecnie

jest nielegalnie rozprowadzany pod kamuflującym

szyl-demśrodka czystości[20].

Niektóre prod ukty oznakowane jako NAG-1 zaw

ie-rają, obok natyronu, MDPV, metedron, butylon, kofei nę

oraz flefed ron . Spośród analogów pirowa leron u nafyron jest jedynym potrójn ym inhibito rem wychwyt uzwrotn ego

wykazującym skuteczną aktywność w stężeniach nano

-moJowych.Wostatnim czasieodnotow ano pojawienie się

regioizomeru nafyronu , ch arakte ryzująceg o się

obecno-ścią układ u nafiy lowego podstawionego w pozycji 1(

izo-nafyron ).

Synteza

i

analiza pochodnych katynonu

Pojawienie si ę licznych analogów metkatyn onu wy

-magazebran ia dan ych analityc znyc humożliwiającychich

szybką identyfi kacj ęnapodstawietypowejbazyin

strumen-talnej, stosowanejw laboratori ach kryminalistycznych (GC

-MS,HPLC-MS,lA).Dotychczasowedoniesienial

iteratu-rowe [7,8,28,291oraz przeprowad zone wBiurzeBadań

Krymina listycz nyc h ABWanalizymateriał u zawierającego

pochodne met katy nonuwskazują, żesposó bich

identyfi-kacjimetodąGC-MS nie odbiega zasadniczo od metodyki

stosowanej w analizie pochodnych amfetaminy. A

ryloke-toaminysą związkami średniopolamymi,trwałymiterm

icz-nieicharakteryzująsię niewielką masą cząsteczkową,co

jest warunkiem koniecznym do ich analizy metodą

chro-matografii gazowej. Podobieństwo zasadniczej struktury

obu klas narkotyków jest powodem podobieństwatypu

fragmentacjiw warunkachjonizacji elektronowej.Przegląd

zarejestrowanych wBBKABWorazopublikowanychw

li-teraturzewidmMS wskazuje, żedomin ującymprocesem

rozpadujonu macierzysteg o aryloke toa minjest rozpad a

prowadzącydo jonuiminiowe goCl,głównegojon u w w

id-mie.Konkurencyjny rozpa d wiązania

a

-

fi

W stosunku do

ato muazotu prowadz ido kationu benzoilowego C2,kt

ó-ry,

tracicząsteczkę tlenku węglatwor7'lC kation

C3.

Jak

widać na rycinie 8,fragmentyC2 i C3 identyfi kująrodzaj

podstawnika/podstawn ikówpierścien iafenylow ego.

Najprawdopodobniej jednak konfiguracj a podst

awni-kównapierścieniufenylowym

w

sposób wiarygodny musi byćustalonabadaniemmetodąNMA.Podobniejakw przy

-padku pochodnych amfetaminy, żródłem dodatkowych

problemów analitycznych może być także regi oiz omeri a

łańcuc ha bocznego i sposób podstawien ia atomu azotu

(typowy przykład to izomeryN,N-<:timetylowe iN-etylowe

amfeta min orazpoch odne3,4-metylenodioksyamfetaminy

- MDEi MBDB).

~+

~

C3 R m/z=77+m_R -Co

~

'YO +

~

I

---=.;~

C2

R m/z =104+m_R

r('R

3 NR_1R2 m/z=41 +mR1+mR2+mRJ + C1 -C, H,O R

-o

R

Ryc.8.Propozycja indukowanejjonizacją elektronową(El=70 eV)fragmentacji pochodnych meledronu Ryc.8.Proposedelectron induced (El=70 eV)mass tragmentationpattem ot mephedronederivatives

Ryc.9. Chromatogramcał kowitegoprądujonowego mieszaniny pochodnych metędrenu. Identyfikacja zwi ąz ków. 1- fluorometkatynon;2- me tamfepra-mon; 3- N-etylo-4-me tylokatynon; 4- metecron;5- butylon; 6- MDPV

Fig. 9.Total /onChroma /ogram(TlC) ot mixture otmephedronederivatives. Thecompoundsidentiticati on:1- f/uroromethcathinone;2-metam tepramo-ne;3- N·ethy/-4-methy!cathinone;4- methedrone;5- buty/one;6- MDP V

6 22.0 24.U 111.0 1;:,0 14.0 re.c 1~.O 20.0

r

I

I

I

.

J

1

.L

l_

_

L-

I~~~

_

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 274(4)2011 15

·S '5 123 5B 700 0 ₇₇ 0 105 72 9000 _{A O B} R()(J(

FvX

600( 7000

I

h

HN,

5000

o):

_{h / N ,}

6UOO 50()() -1000 -łOOO 1000 1000 2000 2000

9(

r

1000 roor 4,' 1'1' 5X

7t

lO'] 138 151 166 Ii<O 4,2 91 105118 Hl 160 177 O O SO 100 120 l-fO 1(,0 180 ml 40 60 XO lOO 120 1-10 160 180ml 40 60 "b""d.•"c.. 7000 2 _6fX1O .

,

107 135 58

C

91 ₀ 119 72 _D O 6000

~~

5000

odx

5000 4000 4000

I

3000 3000 2000 2000 IU(JO 4f 1000 911

Y

_'~2

T

57 , ₁₀₅ 1j9 ₁₇₆ '9' 42 107 121 162 l7R IQ) O UJ 146 O

40 60 SI' ]{)O 120 140 160 180 niZ 40 60 XO 100 120 140 16 0 ISO 200 m'Z

7' 9000 I 6 XOO(

E

₁₂₁ 0' 49 72 8000

F

14. 126

:9\0

700(

o~

7()(~ 6000 ₆₀₀₀

som

50(JO

' h

'---O O 4000 ₄₀₀₀ '---O 3000 3000 2000 ₂₀₀₀ 1000 106 J:tl Ij9 1000 42 5,1" ₉₁ 164 192 221 42 55 77 96 12 149 177 232 273

o

O 40 60 SO

t

oo

120 140 160 IXO 200 220 m.z 40 60 'O 100 120 14 160 IRa 200 220 240 260 In"Z

Ryc. 10. Widmamas (El=70 eV) badanych pochodnychmetedronu:A- fluorometkatynon;B- metamfepramon;C- metedron; D- N-elylo-4metylokaty

-non(4-MEC );E- butylon;F- MDPV

Fig.10.EJectron ionizationmass spectra (El=70 eV)ot mephedrone derivatives investigated in this study;A- f!uoromethcathinone;B- metamfepramine;

C-metedrone;D-N-ethyl-4-methylcathinone(4~MEC);E- buty/one; F - MDPV

,

.

O

A .'iOOI

F v X

~OOl 1 .&

/NIr

C

,F

,

.~OOl

O

:WOU 160 10tYl

J

l

·

1'

(:9

T

2% .127 o .0

"

J

120 IM 200 240 21;0 .tżu mI 500( I ,

O

B

4(J(J(

m

xooo .&

(Nl(

c,F

'

2><

O

;:UIJI) '00

l

I' I

"

615 I.' _{107 ~.li} o -!lI I«) 120 160 200 240 21;0 l20 111I 7000 I , C

O

(,(l0l 5000

dx

o

.& ...N

nC

2Fs ~O() (

I

O

«uo 2(J(J( IOO(

'l·

42

l'

,

10

1

19 I'II! _2.15 oM H) o ,lo 41!

_'

_o

160 200 2-!ll 2SO -'20 m'I. I

,

O

6O(iO _D 5001

qJ:;

4000 O .& ...N

nC

2Fs

Lo

O

.1{)OO I" 5000 A

O

F v X

401H

I'"

300() .&

/N)=

O

F

,C

200( ilU I .I lo(J{

l'

(I

'1

2

'l'

1

n,

ISO 201\ 2.1 4 2:';S277

,,,

60 ~I 100 llO 1-10 \60 I

xo

lOl) 220 2-10 2(,()mI. 5000 I'i B

_O

-I(JOO

m

.l(KJ(J .&

(NI(CF

,

o

20(J(j 10i 1000

"

'

T

o

_"

6,5,

i

-

W

ns

242 26(,2~7 o o

.I! 60

so

Ino IlU [.ul 160 1~(J 200 220 2-10 260 280rn z

J.l5 5001

C

o

-10{)O

m

o

.6- ...NnCF]

nnu

I

o

ZOO( tuou

"

y

1

1

J

W

r

176 20-1 2x')

°

.I! 60 W IO(J 120 l-!ll 160 tse20 0 220 NO2GO 2XOmz I9

O

6000 _D 500(}

qJ:;

O .& ...NI(CFJ -10 00

Lo

O

.WO(l 2000 rouo

r

l'

'

:1.

121 91

,

'I'

1'" 317 (I D2 lxl< I .II! (,(J

so

100 120 1-101(,0 1:>: 0 200 220 2-102W 2kalnum.z 200 0 ](}()O 121 42 71 <)5

l

o

₄~₀~;""""'.--.4-.-.₈₀ ~ ..._IlO

'"

'

1

L~I

60

~_

lOO

L

24

..

0

14

U1J~1J.'

no 320

.

~'-:

rn·l

t'

Ryc. 11.Widma mas(El

=

70 eV) pochodnyc htrifluor oa cetylowych (TFA)

wybran ych pochodny chmefedron u;A- fluorom etk atynonu ; B- N

-etyla-4-metylokatynonu ;C- metedronu;0- buty lonu

Fig. 11. E/ectron ionization mass spectra (El= 70e V) ot trif/uoroacetyl

derivat ives (TFA)ot selectedmephedronederivatives in vestig atedin this

study;A- fluoromethcathinone;B- N-ethyl-4-methcathinone;C- methe

-drone;D- buty/on e

PROBLEMYKRYMINALISTYKI 274(4) 2011

Ryc. 12. Widma mas(El

=

70 eV) pochodnych pentaf!uoropropionowych

(PFP) wybranychpochodnych mefedronu; A- fluorometkatynon u;B-

N-ety-lo-4-mety lokatynonu; C- metedronu;0-butylonu

Fig.12.E/ectron ionizationmass spectra (Ef=70eV)ot

pentaf/uoropropio-nyf derivatives(PFP)ot selectedmephedrone derivatives investigated inthis study;A-f/uoromethcathinone;B-N-ethy /-4-methcathinone;C-methedrone; D-butylone

~sr

~

l

,

R Al IBr] ]o

+sr

~

l

,

R A2

Q

H R,-NH2

o\~

~

R

::::""

O

~,

I

R,

R,

A4

R

Ryc. 13.Proponowana generalna drogasyntezy pochodnych meledronu

Fig.13.Generałevmneuc routeleadingto mephedrone derivatives

Powyższe rozważania zilustrowano wyn ikami analizy

GC-MSmiesz an inysześci u pochodnychkaly nonu. Chro

-matogramcałkowitego prądujonowego orazwarunkia

na-lizy chromatog raficznej przedstawia rycina 9. Widma MS

zarejestro wane dla wszystkich sześciu pochodnych ze

-branonarycinie 10.Dlakażdejzpochodnychna rysunku

struktury związkuzaznaczono fragme nty odpowiadające

głównym jonom widma MS.Na rycinie 11 i 12 przedsta

-wiono widma MS pochodnych trifluoroacetylowych i

pen-tafluoropropionowychdlaukładówzdrugorzędowągrupą

aminową. Należyzaznaczyć, żew wielu przypadkach pik

molekularnypochodnychperfluoroacetylowych jestwyraż­

niewidoczny wwidmach MS,co pozwala naidentyfikację

masy molekularnejzwiązkumacierzystego.

A

o

, 5 ?IIOO

o

dr

_{500 0}

B

o

6U1l( _C

dr

I

d'f.

'

5ul.H _0' 4U(J(

o

.& Br c I

_I

.ł{J(J( 3000 .l (lOU o ₁₀₁₎₍

"

JOl

o

dY

woo

I ~ ,00<

l

r

~'

"'

-

_'

_~'

"

11.0 12.0 I.Hl ).1.0 1:".0 16.0mm

_"

440150 660:

:

.r'

120 147 16 ::! ,l«, 211

'

"

100 120 ,-lO ,W IM 21'0 220 l-10mI 700<J

'

,

,

5

_o

_D

o

~OO(l C

,dtr

(,(J()(

l"'"

"'IK

m

"Je< o .& Br

o

Br

I

-1IJ()f

I

Br

llJU( ~(IOO ::!( I()( / 200CJ IUlJO _IIJO(

,o64

r

1'''!)/

"

HS 16 2 110:7 21' nT..u 2'»

'

"

..

s

o

T

~S

9

1

1

Q411')11"" IFI171\~7

242

'i

'

o

o

iu (.n 1(0 WO 1201401 60 180200220240 2(,1)21(0.łun m/. -10 60 xu 100 120140 1601!<1l 200 220 2-10 2602t<0 ,100 1111.

Ry c.14. AnalizaGC·MS miesza ninyreakcyjnejotrzymanejwwyniku bromowaniaą-metcksvproplotenou:A- chromatog ramcałkowitegoprądujonoweg o

mieszanin y reakcyjne j.WidmaMSzidentyfikowa nychproduktów:B- ż-bromo-a -metoksvpropfotenon :C- ż.ż-dlb romo- ą - metoksyp ro piotenon:O- dibr omo-ą-metoksyproplotencn(Ick atlzacjaalomubromu napierścieniulenylowy mwymaga/aby izolacjizwiązkui przeprowadze niabadańNMR)

Fig . 14.GC·MSenstysisotreae/ion mixture obtained after bromination ot 4-methoxypropiophenone ;A- TlCchromatogram otreaction mixture.Massspectra

ol identitied compo unds:B- 2-bromo-4-methoxypropiophenone;C- 2,2-dibromo· 4·methoxypropiophenone; D- dibromo-4-me/hoxypropiophenone,me

exac / localization otsecond bromine atom on phenyl ringisunkn own.The exactstructureassignment requi resisotation ot unknown compoundandtuttner

analysisusingNMRspectrosco py

Przedstawionew poprzednimpodrozdzialemetody

syn-tezy mefedronupolegającena reakcji metyloaminyz brom

-kiem 4'-metylopropiofenonuiutleniania 4'-metyloefedryny

mającharakterogólny imogą być wykorzystane do pre

-paracji innyc h poch odnych 2-ketoa ryloamin. Warunkiem

koniecznym do ichprzeprowadzeniajest otrzymanie od -powiedniego prekursora, podstawionego na pie rście niu

aryloketon u Al, który moż na w następnym eta pie

prze-kształcićwbromopochodnąA2 (ryc.13) W kolejnymet

a-pie podstawienieatomubromuodpowiedn ią grup ąamino

-wąprowadzi do finalnego produktu- pochodnejkatynonu

A4 lub pirowaleronuA3.Metoda syntezy analo gicznado

otrzymywaniametkatynon u(utlenianie efedryny)

wymaga-łaby dostęp udo odpowiedniopodstaw ionej napie rści e n i u

efedry nylubpseudoefedryn y, aleprowadziłaby wyłącz ni e

doukładówzgru pą N-metylową.

'lJOl I , 900< A B _{' NH} o bOOO ,,~

.

~

1..01<:111"

Fdr

lOOl

_I

_&

_o

""00

_,~ "00tJ

"

""

''dr

31)00 ., o \0Jj(, 10Jj(

"

'

I~OO

_won

17

"

9

t

!,y

J

1

1

'

_I

15 ] \62 l~O

o

o

s

.o

7.U g.o 9.0 \0.0 11.0 12.0 mili _"0

'"

'O 100 110

'

"

0

160 18001'1. I O 7lX1(J

_C

o _{900 D} /

erY

HN (,(lOO X()Of)

vT

7LIlJO ~Ot)( ".00 ,""j(J lOOtJ .lOOt) "000

"

"

/ 2tJtJ()

~

.10002000

"

100fJ

1

0l~

J

q 77 'Jl 104

_n

₄

_W 160 176 U O n,. ,. ;:';' r"'I.,$;~·...It,'~' ''I...h.T'...ł

·

·

"T...

·l.-n...·· T·PT..T···T~

5.0 lA :'.6 ~.X 6.U 6A

e

.a

7.2 mln "0 (/, _'O 100 J2U 14" IM mi

Ryc.15.AnalizaGC-MS produktówzawierającychfluorometkatynon i butedron:AiC- chromatogram Tleekstraktów produktówzawierającychuuoromet

-katynon i bufedron; Bi D- widma MSzanieczyszcz eńaminowych stwierdzonychw obuproduktach

Fig.15. aC-MSanalysisotcommerasnyeveaeoteproductscontaining f/uoromethcathinone andbuledrone;AandC-

Tle

chromatogramsotproductseon

-taining IJuoromethcathinoneandtateotone:BandD-mass spectra(El=70 eV)otimpuritiesidentiliedin bothproducts

Ryc, 16,Widmomas(El=70 eV) pochodnychtrifluoroacetylowej(TFA)

zanieczyszczenia fluorometkatynonu

Fig.16.Mass spectrum(El=70 eV)ottrif/uoroacetyderivativeotimpurity identifiedin f/uromethcathinone 7lllUU (ollOU so eo

"

"'"

rcoo 21100 1000

"f

o "O 10 o 23<

F

,

C..JI...

,/

~

F

T

"

1'

.9 _s:>

"j'

1/5 l IS620g ,1 60 S(j 100 120 I~l 1M) ISO200 220 2~g 277 ::4(j 2t>lJ TlI,

W powyższych przekształceniach istotny jest dobór układu bromującego, ponieważ w przyp adku ketonów A2 zpod stawnikamiaktywuj ącym ipierścień fenylowy na

podstawienieelektrotilowe(np.grupy alkoksylowe- MeO,

CH,-O-CH,) ,możezachodzićkonku rencyjn a reakcja

bro-mowania pierścienia. W niektórych przypadkach moż­

liwe jest również polibromowanie łańcucha bocznego,

Przep rowadzone w BBK ABWtesty tej reakcjiwkierunku

otrzymania 4-metoksypod stawion ychketoam in(meted ron

i jego pochodne) wykazały, że 4'-met oksyp ropiofenon

ulega łatwo bromowaniu zarówno na pierścieniu , jak

ina łańcuchu bocznym.Obecność związków

polibromo-wych w surowej mieszaninie reakcyjnej, otrzymanej po

reakcji 4-metoksyprop iofenonu zbromem,wykazano

me-todąGC-M8(ryc. 14).

a"

•

o

aY

C1 +

!

CH,-NH, EtOH C2

o

dX

+

dY.dY.~

C4 C3

Ryc.17. Mode lowasyntezametkatynonumetodąaminowania2-brornopropiofenonu

Ryc.17.Aminatlonote-momptoooonenonefeadingto methcathinone Ir.ICłl )i A _o I}OOO

o'r

~(J(}( o 7000

cA

(,000

I:

a. SOOI) .J'lOO

"

..

,

2000 101) u

"

K'" '>.0 9.5 1/1.0 10.5 11.0 11.5 12.5 t.s.uuun I

s

(,our B o 5000

dY

&' B, 4000 l(~I(J ~Qo(J

"

won

'

l

"

_'"

_'"

,,"

su

9'

lon II12x0P2l·lU1571(,1) ISIOX'" 2ot)=,1,'1.JllI 1I0o(

C

l

,

IO(JOI o

cA

"'JO

I:

_8. l'OOO '000 (.(lljt 5U()(1 clOOO .WHO rt 10(J( 1001i 11 IJ 1\1 1.:;7 I~, 212 Z·N Z'.)I

""

'

"

XfJ 1(1() 120 1401(,1) 1XO20n 22(J2·łlJ Z('(I mI 20

Wykonane w BBK ABW analizy preparatów

zawie-rających3-fluorometkatynonorazbutędren(ryc.15Ai 15G)

wykazały obecność dodatkowych substancji (w ilości

ok. 5-10%w stosunkudogłównego składnika) , charakte -ryzujących sięwidmami massugerującymiobecnośćgrupy

aminowejusytuowanej

w

pozycjiaWstosunku dopierście­

nia aromatycznego orazsąsladujące]grupykarbonylowej

(układ u acylowego) (ryc. 15B i 150). Zanieczyszczen ie fluorometkatynonuulegało reakcjiz bezwodnikiem kwasu

trifluorooctowego,tworząc pochodną TFA,której widmo

MSrównież pozostawało

w

zgodzie zproponowanąstruk -turą (ryc. 16). Analogiczne doświadcze nie nie powiodło się w przypadku zanieczyszczenia bufedronu.Stosując

kolumnę typu HP-5,nieudało się rozdzi elićpochodnych

TFA,atakże PFP bufedronui jego zanieczyszczenia.

W celu zbadania, czy w opisanejpowyżejdrodze syn

-tetycznej może tworzyć się zanieczyszczenieo propon

o-wanymtypie struktury,wykonano modelowereakcjemet

-katynonu,wychodzącz propiofenonu(ryc.17).

W pierwszym etapie syntezy propiofenon w reakcji

z bromemutworzyłpożąda nyproduktpoś redn i,brom

opro-piofenonGl oraz produktdibromo wania (ryc.18A).A

na-liza widma MS wykazała, że produktem ubocznym jest

dibromopochodnapropiofenonuG2 (ryc.18C).Nie s twier-dzonoobecnościproduktówbromowania propiofenonu na

pi e rścieni ufenylowym.Całośćmieszaninypoddano am i-nowaniu metyloaminą wśrodowisku alkoholuełylowego.

Jako produkt otrzymano złożoną mieszaninę reakcyjną,

zawie rającąm.in.propiotenon.nieprzereagowanybro

mo-propiofenonGl,diketonG3 oraz dwazwiązki owidmach

MS odpowiadających metkatynonowi G3 i aminie G4.

Ryc. 18. Analiza GC-MS mie szaninyreakcyjnej otrzymanej w wyniku

bromowania oroorotenou; A - chromatogramca ł k owit ego prądu j ono-wego mie szaniny reakcyjnej.Widma MS zide ntyfikowanychproduktów:

B- a-oromoprcoorenon.C - z.a-dibrcmoproplofenon

Fig. 18.GC-MS analysis otreecuonmixture obtained atter bromination ot propiophenone;A- TlC chromatogramot reaction mixture. Mass spectra ot identifiedcompounds:B- 2-bromopropiophenone;C - 2,3-dibromo

-propiophenone

50liO 1, 700( 1 _O A _B

dY

6000 o HH/

d:r::

aooo

5000

dY

-łuno o 30tK) 7 ]00 0

dY

21J(JO 1

~

I 2uO!)

'I

100" 100{)

j'

li

Ą

I l

l'

₆

_'

91

'"

1.'\-1 l;'

o

_o

6.S 7.0 7.:-

,

o

S.S 9.0 '.U 1O.01nl ll -lO ,O hlJ 70 su '", 100 110 no nIl I-UI 150ml

IO 60 00 6001

C

HN / D O

vY

S(Klł

dX

5(J()/ -łono 4{XjO 'I)()( 3000 ")()() 2000

"

too e IW O 52

,,'

Y

91 10-1 111 1-16 162 -12 )1 7( 91 10!5 115 III l., 16 J O O _{IlJO110 do do} 1-10 150 40 50 bO 70 'O 90 10 0 \lO120 I_~I) 140 150 ! (1) mz -10 50 ,O 70 'O 90 160 m7

Ryc . 19. Analiza GC-MS miesz aninyreakcyjnej otrzym anejwwynikuaminowaniametytoaminąż-bromop ropiotenoou.A-chroma tog ramcałkowitego prądujo no-wego mieszaninyreakcyjnej.Widma MS Zidentyfikowanychproduktów:B- t-tenylo-1.ż -propanoreno n:C - t-te nyio- t-metytamoo- ż- c ropa non;0- metkatynon Fig . 19.aC-MSanalysis ot reactionmixtureobtainedalter am ination ot 2-bromopropiophenonewith methylamlne;A - Tlechromatogramotreaetionmixture.

Massspectraot identitied compounds:8- l-phenyf..7,2-propane dIOne;C- 7-phenyl- 7-methylamino-2 -propanone;D -methcathinone

I O _{O 5()OO}

_'

'

5000

_A

<,

N~CF

B

O

"

'000 2 6

dg

'

-I

o

on

dr

.& ...N

n

CF₃ A O _.lOOO .loBo O lOO/) 20/)( 77 ₁₀ )o/)o 100 0 ',7[

J

l

l

f

~

"

'

f

'

'1

~

_'W

2~9 152

'

j

158 I 1)' 170l 190 :?JU 259 (j O 'O ~O 120 161) 200 2-łO 2~O 32li IlII

'

"

""

1<0 100 120

"

"

160 IX" 200 220 1-10 mL

Ry c.20.Widmamas pochodnychtril!uor oacety!owych:A- l-fenylo-'-mety!amino-2·propanonu ;B- metkaty non u

Fig. 20.Mass spectra(El=70eV)ot trif/uoroacy/atedderivatives ot: A- 1-pheny/ -t -methy/amino-2-propanone;B- methcathinone

Związki aminowe izolowano metodąekstrakcjikwasowo! zasadowej (chromatogram mieszaniny po ekstrakcji -ryc. 19), a następnie poddano derywatyzacji b ezwodni-kiem kwasu tritluorooctoweqo. Analiza widmotrzymanych pochodnych TFA potwierdziła obecność metkatynonu orazzanieczyszczeniaozałożo nejstrukturze

e4

(ryc.20). Na tym etapie badań nie można podać dokładnego m

e-chanizmu powstaniatego zanieczyszczen ia.Można zało­

żyć ,żejegożródłemmógłbybyćodpowiedni epoksyd

es,

PROBLE MY KRYM IN A LISTYK I274( 4)2011

który poreakcji rozszczepieniametyl oam iną,anastępnie

podstawienia atomu bromugrupą hydroksylową orazel

i-minacjiwodytworzyłbyaminoalkohol

es.

Tautomeryzacja

związku

es

prowadziłaby następniedo pochodnej amino-ketonu

e

4

(ryc.21).

Podobna sekwencja reakcji,polegaj ącychna hydrok -sylacj i dibromopochodnejCż,eliminacjiHBr lubcząsteczki

wody, a nastę p ni etautomeryzacjiketoalkoh olu C? moż e

doprowadzićdo powstaniadiketon u

e3

(ryc.22).