• Nie Znaleziono Wyników

Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1939.06.08, R. 21, nr 66

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1939.06.08, R. 21, nr 66"

Copied!
6
0
0

Pełen tekst

(1)

ł

C— W R— 19 T— łł

PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW

c z w a r t e k d n i a 8 c z e r w c a 1 9 3 9 r .

loangiiRiia PomarskiEi Radl OosooflaitiGi

T O R U Ń . W s o b o t ę o d b y ł o s i ę i n a u ­ g u r a c y j n e p o s i e d z e n i e P o m o r s k ie j R a ­ d y G o s p o d a r c z e j . P r z y b y ł n a n i e m . i n . w i c e p r e m i e r i m i n i s t e r s k a r b u i n ż . K w i a t k o w s k i . W ł a d z e w o j s k o w e r e p r e -

z e n t o w a l i g e n . B o r t n o w s k i i g e n . k a - l a s z c w i c z - l o k a r z e w s k i .

S a l a T e a t r u M i e js k i e g o z a p e ł n i ł a s i ę p r z e d s ta w i c i e l a m i s a m o r z ą d u t e r y t o ­ r i a l n e g o i g o s p o d a r c z e g o , p r z e m y s ł u , h a n d l u i r o l n i c t w a . L i c z n i e r e p r e z e n -

K '-i. '''

t o w a n a b y ł a p r a s a . P o s i e d z e n i e z a g a ił s t ę p n i e r e f e r a t y a p o p r z e r w i e u s t a ło - w o j e w o d a p o m o r s k i p . R a c z k i e w i c z w i - i n o r e g u l a m i n R a d y o r a z d o k o n a n o w y - t a j ą c w s z y s t k i c h , p o c z y m w y g ł o s i ł b o r u o r g a n ó w .

p r z e m ó w i e n i e , w k t ó r y m n a k r e ś l i ł g e - P o d c z a s p o s i e d z e n i a p r z e m ó w ie - n e z ę R a d y G o s p o d a r c z e j P o m o r z a o r a z l n i e w y g ło s i ł p . w i c e p r e m i e r K w i a t - j e j c e le i z a d a n i a . R o z p o c z ę ły s i ę n a - j k o w s k i .

Chcecie wojny to spróbujcie

T O R U Ń . W s o b o t ę n a z e b r a n i u p o ­ m o r s k i e j R a d y g o s p o d a r c z e j w y g ł o s ił d o n i o s ł e j w a g i p r z e m ó w ie n i e w i c e p r e ­ m i e r i n ż . K w i a t k o w s k i , k t ó r y m . p o w i e d z i a ł :

QPONMLKJIHGFEDCBA

P R Z E Z P O M O R Z E P R Z E B I E G A T T E R W S A M O D Z I E L N O Ś C I

G O S P O D A R C Z E J P O L S K I !

„ N i e z m i e r n ie w i e lk i m d o r o b k ie m P o l s k i w s p ó łc z e s n e j j e s t b u d z ą c a s i ę c o r a z s z e r z e j ś w ia d o m o ś ć , ż e P o l s k ę m o ż e m y i m u s i m y d ź w i g n ą ć w z w y ż i b r o n ić p r z e z w y s i ł e k z b i o r o w y , p r z e z h a r m o n ij n ą p r a c ę z a r ó w n o r z ą d u j a k i s p o ł e c z e ń s t w a p o l s k i e g o .

P r a c a p o w s ta j ą c e j P o m o r s k i e j R a ­ d y G o s p o d a r c z e j — m ó w ił p . w i c e p r e ­ m i e r — z a s łu g u j e n a s z c z e g ó l n ą u w a ­ g ę i m a o n a d l a s i e b ie z a p e w n io n a z g ó - r y p e ł n ą ż y c z l i w o ś ć w s z y s tk i c h c z y n ­ n i k ó w r z ą d o w y c h , o r a z n a j l e p s z e ż y ­ c z e n i a c a ł e j P o l s k i .

T o s z c z e g ó l n e z n a c z e n i e i n i c j a ty ­ w y p o m o r s k i e j m a s w e g ł ę b o k ie u z a ­ s a d n ie n i e m e r y to r y c z n e i p s y c h i c z n e . P r z e d e w s z y s t k im w i ę c w o k r e s i e 2 0 - l e c i a o d r o d z e n i a w n i e p o d le g łe j P o l­

s c e ż a d n a i d e a , ż a d n a r a c j a s t a n u , ż a ­ d e n f a k t n i e u s t a l a s i ę t a k m o c n o w d ą ż e n i a c h i u m y s ł a c h w s z y s tk i c h P o l a ­ k ó w b e z r ó ż n ic y z a p a t r y w a ń p o l i t y c z ­ n y c h , j a k to , ż e p r z e z P o m o r z e p r z e b ić g a g ł ó w n y n e r w ż y c i a , n e r w s a m o d z ie l n o ś c i p o l i t y c z n e j i g o s p o d a r c z e j c a ł e j P o l s k i .

N O W Y C U D N A D W I S L ą

R o z u m i e t o k a ż d y i n t e l ig e n t p o i - ; s k i r o z u m i e k a ż d y r o b o t n i k i c h ł o p p o l s k i, n i e t y l k o w n a j o d l e g l e js z y c h z a k ą t k a c h P o l s k i a l e r o z u m i e t o i c a ł y ś w i a t. R o z u m i e i o d c z u w a , ż e b e z s w o ­ b o d n e g o i w o l n e g o d o s t ę p u d o m o r z a , m l a s n ę e t n o g r a f ic z n e p o l s k i e o d w i e ­ k ó w t e r y to r i u m n i e m a p o d s ta w o w y c h w a r u n k ó w k u t e m u , b y k i lk u d z ie s ię ­ c i u m i li o n o m l u d z i z a p e w n i ć m o ż li ­ w o ś c i r o z w o ju , p o s t ę p u , c y w il iz a c ji , s w o b o d n e j p r ą c y i w o l n o ś c i p o l i t y c z ­ n e j . T a ś w i a d o m o ś ć w i e l k i e j ż y c io w e j p r a w d y p o l s k i e j , ( o o d c z u c i e p o l s k ie j r a c j i s t a n u , k o r ę d o s t a ł o s i ę p o d k a ż d ą s t r z e c h ę , s p r a w i ł y t e n n o w y ( u d n a d W i s ł a , ż e j e ż e l i k t o ś r o b i z a k u s y n a n a ­ s z e p r a w a , t o c a ł y n a r ó d p o w s t a j e g o ­ t ó w d o w a l k i , g o t ó w d o n a j t w a r d s z y c h o f i a r , b y l e o b r o n i ć t o d o b r o n a j w a ż n i e j s z e , k t ó r e g o w a r u n k i e m j e s t , ż e P o l ­ s k a m a i m i e ć b ę d z i e d z i s i a j i w p r z y ­ s z ł o ś c i w ł a s n e o b l i c z e , w ł a s n ą p o s t a ­ w ę , w ł a s n y d o r o b e k w ś r ó d c y w i l i z o ­ w a n y c h i w o l n y c h l u d ó w E u r o p y .

ale nie znacie ani dnia, ani miejsca gdzie ukończycie z wielkiej mowy Wicepremiera Kwiatkowskiego

W O J N A B E Z W A L K I .

N a j l e p s z y w y n a l a z e k w o j e n n y n i e g o r s z y o d b o m b — t o w o j n a b e z w a l k i . S ł o w a m ę ż ó w s t a n u m a j ą w t y m s y s t e m i e w y t r ą c i ć t e e l e m e n t y z r ą k m i l i o n ó w l u d z i . W w a l c e t e j z w y c i ę ż y t e n n a r ó d , k t ó r y u s t a l i d l a s i e b i e n a ­ s t ę p u j ą c e z a s a d y w s t o s u n k u d o s i e w ­ c ó w z a m ę t u . N i e o b c h o d z ą n a s w a s z e m o w y , c z y d e k l a r a c j e , c z y c h c e c i e p o ­ k o j u , b ę d z i e c i e g o m i e l i , z n a s z e j s t r o ­ n y n i e z a l e ż n i e o d z d e p t a n i a w ł a s n e g o ś w i a t o p o g l ą d u . C h c e c i e w o j n y t o s p r ó ­ b u j c i e j e j . D z i e ń i m i e j s c e z a c z ę c i a s ą i n i c j a t o r o m z a w s z e w i a d o m e , a l e n i e z n a c i e d n i a , a n i m i e j s c a g d z i e j ą u k o ń ­ c z y c i e .

m .

N A J W I ę K S Z E D Z I E Ł O O D R O D Z O - z n i s z c z e n i a w o j e n n e , u g r u n t o w a n a z o -

\TE ] P O L S K I A R M l i \ A R O D O M \ t . s t a ł a o ś w i a t a i s z k o l n i c t w o , r o z b u d o - n ' . .,, , i w a n y z o s t a ł a p a r a t a d m i n i s tr a c y j n y , l r z e z k o n c e n t r a c j ę w y s i ł k o m P 0 ' n a p e w n o n i e n a j g o r s z y w E u r o p i e z a - w s t a ł o n a j w i ę k s z e d z i e ł o o d r o d z o n e j i c h o d n i e j T a k p o i v s t a l a G d y n i a , m a g i - P o l s k i : a r m i a n a r o d o w a . D w a d z i e ś c i a ^ s t r a l a ś / a s k B a ł t y k i i n n e p r a c e P o l s k i , l a l w y s i ł k ó w , o k o ł o 1 8 m i l i a r d ó w z l o - \ p r z e z k o n c e n t r a c j ę w y s i ł k ó w w o k r e - t y c h z o s t a ł o p o ś w i ę c o n e n a t e n c c i w s i e n i e z m i e n t i e k r ó t k i m r z u c o n e z o s t a - l y m o k r e s i e , l o n a s z k a p i t a ł z a k ł a d o - p o t ę ż n e p o d w a l i n y m . i n . p o d e l e k - w y , t o n a s z e p r a w o d o n i e p o d l e g ł o ś c i , ( r l l f i k a c j ę k r a j u ,

d o s p o k o j u w c h w i l i n a p i ę c i a w p r o w a ­ d z o n e g o p r z e z o b c y c h .

P O L A K G O S P O D A R Z E M I V E W Ł A S N Y M K R A J U .

W ł a s n y m w y s i ł k i e m o d b u d o w a n e ^ l m .v z o s t a ł y b e z o b c e j p o m o c y o l b r z y m i e p r a w e m .

Rada gospodarcza Rom

rozpoczęła swą działalność

, T O R U Ń . D l a o ż y w i e n i a ż y c i a g o ­ s p o d a r c z e g o P o m o r z a , ^ p o g o d z e n i a s p r z e c z n y c h n i e r a z i n t e r e s ó w i u s t a l e ­ n i a k o l e jn o ś c i n a j p i l n i e j s z y c h p o t r z e b g o s p o d a r c z y c h p o w o ł a n o z i n i c j a t y w y p a n a w o j e w o d y R a c z k i e w i c z a R a d ę G o s p o d . Z j a z d t o r u ń s k i z a t w i e r d z i ł r e g u l a m i n n o w e j R a d y i p r z y j ą ł z g ł o ­ s z o n e w n i o s k i p o s z c z e g ó l n y c h s e k c y j w r a z z ż y c z e n i e m w y r a ż o n y m w d y s k u s j i p r z e z p a n a G r o b e ln e g o z G r u d z i ą d z a — p r e z e s a z w i ą z k u s a m o -

। d z i e ln y c h r z e m i e ś l n i k ó w - c h r z e ś c i j a n , l a b y n i e z w l e k a ć z r e a l i z o w a n i e m p o ­

w z i ę t y c h u c h w a ł.

C z ł o n k ó w R a d y G o s p o d a r c z e j w l i c z b i e 2 1 p o w o ł a ł p . w o j e w o d a n a o - k r e s t r z e c h l a t . m i a n u j ą c p r z e w o d n i c z ą c y m R a d y s e n a t o r a ś l ą s k i e g o z 1 r z e - b c z a , i n ż . N a m y s ł o w s k i e g o z P i e c h c i - n a — w i c e p r z e w o d n i c z ą c y m i p . d y r . K u l i k o w s k i e g o z G d y n i — g e n e r a l n y m s e k r e t a r z e m . D o w y d z i a ł u w y k o n a w ­ c z e g o p o w o ła ł p a n w o j e w o d a : s t a r o s tę k r a j o w e g o L a c k i e g o — j a k o p r z e w o d n i c z ą c e g o . t u d z i e ż n a s t ę p u j ą c y c h p r z e d ­ s t a w i c i e l i : s t a r o s tę W i l c z k a z I n o w r o c ­ ł a w i a i Ś l a d o w s k i e g o — z r a m i e n i a p o ­ w i a t ó w , p r e z y d e n t a B a r c is z e w s k i c g o

■ t r y f i k a c j ę k r a j u .

H a n d e l p o l s k i , r z e m i o s ł o p o l s k i e w i n n y b y ć r o z b u d o w a n e w t a k i e j f o r ­ m i e , b y P o l a k w i e d z i a ł , ż e j e s t g o s p o ­ d a r z e m w e w ł a s n y m k r a j u .

P o l s k a j e s t j e g o n i e n a r u s z a l n y m

R o l n ic z e g o L e c h a C z a r li ń s k i e g o , p r e z e ­ s a T o w . K u p i e c k i c h M a r c h l e w s k ie g o ,

p r e z e s a I o w . R z e m ie ś l n i c z y c h G r o b e l­

n e g o , m g r . P r e j b i s z a — r e p r e z . s p ó ł­

d z i e l c z o ś c i i d w ó c h j e s z c z e d e l e g a t ó w G d y n i w o s o b a c h k o m i s a r z a r z ą d u S o ­ k o l a i i n ż . K o r z o n a .

P o w y s ł u c h a n i u t r e ś c i w y c h r e f e ­ r a t ó w p p . i n ż . N a m y s ł o w s k i e g o — o d r o g a c h k o ł o w y c h , i n ż . Z a w a d z k i e g o z B y d g o s z c y — o d r o g a c h w o d n y c h , p r e z y d e n t a J a n k o w s k i e g o z I n o w r o c ­ ł a w i a — o l e t n i s k a c h i u z d r o w i s k a c h , t u d z i e ż i n ż . A l f o n s a H o f f m a n n a ( t w ó r ­ c y , , G r ó d k a “ ) o e l e k t r y f i k a c j i P o m o ­ r z a , z a p i s a ł o s i ę d o g ł o s u k i l k u m ó w ­ c ó w . P . G r o t t p o r u s z y ł z a g a d n i e n i e

--- - ।

w s p ó ł p r a c y p o l s k o - g d a ń s k i e j . P o s e ł J a b ł o ń s k i , n a w i ą z u j ą c d o r e f e r a t u i n ż . Z a w a d z k i e g o , k ł a d ł n a c i s k n a l e p s z e w y z y s k a n i e W i s ł y d l a c e l ó w k o m u n i ­ k a c y j n y c h . I n ż . D z i e d z i u l z C h e ł m n a d o m a g a s i ę b u d o w y a u t o s t r a d y p o m o r s k i e j n i e c z a s e m w k i e r u n k u z a c h o d ­ n i o - w s c h o d n im t y l k o z p ó ł n o c y n a

p o ł u d n i e . J e d n o c z e ś n i e z a z n a c z y ł , ż e n a l e ż a ł o b y p o ł o ż y ć d r u g i t o r k o l e j o w y n a l i n i i p o l s k o - f r a n c u s k i e j . P . D z ię - c i o l o w s k i z ł o ż y ł R a d z i e m e m o r i a ł w ł a ­ ś c i c i e l i n i e r u c h o m o ś c i.

P o d k o n i e c o d c z y t a ł r a d c a P a w l i ­ k o w s k i p r o ś b ę p r e z y d e n t a m i a s t a B y d ­ g o s z c z y , a b y

R a d a G o s p o d a r c z a P o m o r z a p o ­ p a r ł a p r o j e k t o w a n ą n a r o k 1 9 4 0 P o ­ m o r s k ą W y s t a w ę w B y d g o s z c z y .

W ś r ó d p r o j e k t ó w z a t w i e r d z o n y c h p r z e z R a d ę , z n a j d u j e s i ę p r o j e k t b u ­ d o w y z a k ł a d u w o d n o - e l e k t r y c z n e g o w K o r o n o w i e , p r z y j ę t y p r z y c h y l n i e .

Zamach na Księżnę Kentu

L O N D Y N , 6 . 6 .

W c z o r a j w i e c z o r e m d o k o n a n o z a ­ m a c h u n a p o w s z e c h n i e ł u b i a n ą k s . K e n tu .

O g o d z . 2 1 , g d y k s i ę ż n a w s i a d a ł a n a p l a c u B e l g r a v e d o s a m o c h o d u , z a - z ’ B y d g o s z c z y '! ‘W ł o d k a z G r u d z i ą d z a I m i e r z a j ą c u d a ć s i ę z j e d n ą z d a m d w o -

— j a k o p r z e d s t a w i c i e l i m i a s t , p r e z e s a D o n i m i r s k ic g o i d y r . B u c z k a ^ — i R o l n i c z e j , p r e z e s a F o r a i \

c z y ń s k i e g o — z I z b y P r z e m y s ł o w o - H a n d l o w e j , p r e z e s a S z u l c a i d y r . F r a n ­ k o w s k i e g o — z I z b y R z e m i e ś l n i c z e ,

• p r e z e s a U

n a p l a c u B e l g r a v e d o s a m o c h o d u ^ z a -

I r u d o k i n a , t u ż k o ł o s a m o c h o d u p r z e -

’a , o d a n a z b l i s k a . P o l i c ja c h w i l ę p o t e m c z ło w i e - _ z l / b v l e c i a ł a k u l a ,

i d v r . K a w - a r e s z t o w a ł a w

. 'k a . s i e d z ą c e g o n i e d a l e k o n a r o w e r z e , p r z y c h o d n i k u .

Z a m a c h o w i e c b ę d z i e p r z e s ł u c h a n y P o m o r s k i e g o T o w a r z y s t w a w d n i u d z i s i e j s z y m . I s t n i e j e p r z y p u s z -

c z e n i e , ż e c h c i a ł o n w t e n s p o s ó b z w r ó ­ c i ć n a s i e b ie u w a g ę .

K s i ę ż n a K e n t u n i e w i e d z i a ł a n a w e t , ż e d o s a m o c h o d u j e j d a n o s t r z a ł . D o ­ p i e r o , g d y p o w r ó c i ł a d o d o m u p r z e d p ó ł n o c ą , p o w i a d o m i o n o j ą o z a m a c h u .

Z a m a c h o w ie c b r o n i n i e p o s i a d a ł , z d o ł a ł j ą o d r z u c i ć . W p o b l i ż u z n a l e z i o ­ n o p o r z u c o n ą s t r z e l b ę m y ś l i w s k ą z o b ­ c i ę t ą l u f ą . Z n i e j s t r z e l o n o d o k s i ę ż n e j.

P o c z ą t k o w o m y ś l a n o , i ż z a m a c h o ­ w i e c j e s t I r l a n d c z y k i e m , o k a z a ł o s i ę j e d n a k , ż e j e s t t o A n g l ik . Z a m a c h o w ie c j e s t p r z e s ł u c h i w a n y .

A

(2)

5 tr. 2

GŁOS P O M O R Z A“ Nr. 66

P rz e c iw n ik ó w w y g ra n ia m ilio n a o- c z y w n c ie n ic m a. W ą tp liw o śc i ro z p o c z y ­ n a ją się d o p iero w ó w czas, g d y ch o d zi o to , czy w p la n ie g ry L o te rii K la so w e , m ilio n p o w in ie n fig u ro w a ć ja k o sam o­

d z ie ln a g łó w n a w y g ra n a , czy też p o w i­

n ien o n b y ć p o d z ie lo n y n a m n iejsze tra n sze, b y w ten sp o só b z w ię k sz y ć ilo ść w y g ry w a jąc y c h .

D y re k c ja P o lsk ie g o M o n o p o lu L o te ­ ry jn e g o , ro z w aż a ją c g ło sy sw y c h g raczy , p rz y sz ło d o w n io sk u , że ro z strz y g n ię c ie teg o z a g a d n ie n ia n a le ży p o z o sta w ić p rz y p a d k o w i, g d y ż tru d n o je st o d m ó w ić p e w ­ n ej d o z y słu sz n o śc i ro z u m o w a n iu z w o ­ len n ik ó w z a ró w n o jed n eg o , ja k i d ru g ie­

g o sy ste m u . D la te g o w c z w a rtej k la sie c z te rd z ie stej p ią te j L o te rii w y g ran a m i­

lio n a z ło ty c h n ie b ęd zie o b o w iązk o w a, a le — m o żliw a.

B e z w z g lę d n ie w ięc b ę d z ie m u sia ła p a ść w y g ra n a n ie m ilio n a, lecz p ię c iu se t ty sięc y z ło ty c h , jak o n a jw y ższ a g łó w n a w y g ra n a. P o z a ty m je st je szc z e d ziesięć g łó w n y c h w y g ra n y c h p o sto ty sięc y z ło ­ ty ch i p ięć p re m ii ta k ż e p o sto ty sięcy . W o sta tn im d n iu ciąg n ien ia c z w a rte j k la­

sy n u m e ro w i lo su, n a k tó ry p a d n ie p ie r-

Milion

w szą w y g ra n a 2 5 0 zł, p rz y z n a n a b ę d z ie’

w y g ran a g łó w n a 1 0 0 .0 0 0 z ło ty c h , n u m e r zaś k tó ry w y g ra d ru g ie 2 5 0 zł, o trz y m a ; 5 0 0 .0 0 0 zł. Je że li te ra z su m a c y fr k a ż d e­

g o z ty c h n u m e ró w b ęd zie p a rz y stą , a l-]

b o n ie p a rz y stą , to d ru g i n u m e r z a m ia st p o ło w y — o trz y m a c a ły m ilio n , b o w iem w szy stk ie p ięć p re m ii p o 1 0 0 .0 0 0 zł k a ż ­ d a p rz y z n a n a b ę d z ie b ez lo so w a n ia tem u d ru g ie m u n u m e ro w i. Je ż e li je d n a k su m a cy fr je d n e g o z ty ch n u m e ró w b ę d z ie p a-1 rz y sta, d ru g ie g o zaś n ie p a rz y sta , to b ę ­ d z ie d o d a tk o w e w y lo so w a n ie p ięć n u m e- ró w , z k tó ry c h k a ż d e m u p rz y p a d n ie p re -' m ia 1 0 0 .0 0 0 z ło ty ch .

U w id o cz n ijm y to n a p rz y k ład z ie.

P rz y p u ść m y , źe p ie rw sz a g łó w n a w y g ra n a p a d ła n a n r 1 9 9 9 9 9 , d ru g a zaś n a n r 1 9 9 9 9 7 . S u m a cy fr p ierw sze g o z ty ch n u m e ró w w y n o si 4 6 , d ru g ieg o zaś 4 4 O b y d w ie w ięc su m y są p a rzy ste, a z a ­ tem d o d ru g iej g łó w n ej w y g ra n e j, w y ­ n o szą c ej 5 0 0 .0 0 0 z ł d o łą c za się p ięć p re ­ m ii p o 1 0 0 .0 0 0 zł i p o sia d a c z sz c z ęśliw e­

g o n u m e ru o trz y m a łb y m ilio n . G d y b y n a to m ia st n p . p ie rw sza g łó w n a w y g ra n a p a d ła n a n r 1 9 9 .9 9 9, d ru g a zaś n a n r 1 9 9 9 9 8 , to su m y c y fr b y ły b y ró w n e 4 6 i

4 5 -ciu . a z a te m je d n a z ty ch su m b y ła b y p a rzy sta, d ru g a z a ś n ie. W ty m w y p a d ­ k u w ła śc ic ie l d ru g ie j g łó w n ej w y g ra n e j p o z o sta łb y p rz y sw o im p ó ł m ilio n ie, zaś p ięć in n y ch n u m eró w w y g rało b y p o 100 ty się c y z ło ty c h k a ż d y .

T a k w ięc w y łąc z n ie p rz y p ad e k d e ­ c y d u je o w y g ran iu m ilio n a, p rz y czy m sz a n se w y g ra n ia g o są a b so lu tn ie ró w n e sz a n so m w y g ra n ia p o łm ilio n a. K tó re z ty ch sz a n s p rz ew a żą — z a d ec y d u ją k a ­ p ry śn a i n ie z b ad a n a b o g in i F o rtu n a .

T y m c z a se m zaś n a leż y te szan se zd o b y ć d ro g ą n a b y c ia lo su d o p ie rw sz e j k la sy c z te rd z ie stej p ią te j L o te rii K la so­

w e j. C ią g n ien ie ro z p o c z y n a się 2 0 c z e r­

w ca.

.ścj

S W IF C IE . P rz y k ą p a n iu się w ła c h a c h

|n a d w iślań sk ic h , w K ę p a ch p o d W ielk im L u b ien iem u to n ą ł u czeń n iem ieck iego g im n a z ju m w G ru d z ią d z u Jo a c h im R a ­ szew sk i, p o c h o d z ą c y z D o ln y ch W y m ia ­ ró w p o w ia tu ch ełm iń sk ieg o . Z w ło k d o ­ tąd n ie w y d o by to .

P rz y ślu z ie p o d Ś w ieciem u to n ą ł w so b o tę 3 b m . p o p o łu d n iu 6 -le tn i sy n ek ro b o tn ik a F ra n c isz k a D o m ian a ze Ś w ie- cia.

Ż N IN . W sz p ita lu p o w ia to w y m w Ż n in ie p o w iła tro ja c zk i żo n a- A . T w o r­

k o w sk ieg o , zam . w B rz y sk o rz y stw i (p o w . Ż n in ). P o u ro d z e n iu z m arła c ó re c k a , a d ru g a c ó re c zk a i sy n e k ż y ją i są zd ro w e.

M a tk a ró w n ie ż zd ro w a.

D Ą B R O W A . W m a jątk u w S ied li- szo w icach (p o w . d ą b ro w sk i) w y b u ch ł g ro źn y p o ż a r w z a b y tk o w y m p a ła cu z 1680 ro k u . P o ż a r z n isz c zy ł d o sz c z ę tn ie c a ły p a ła c. Z a b y tk o w e p a m ią tk i p o ro d z i­

n ach K rasiń sk ich , Z a łu sk ic h i O g iń skich, m ieszczące się w ty m p a ła c u z d o ła n o u- ra to w a ć .

W A R S Z A W A . Z p o w o d u ciąg ły ch w ah ań te m p e ra tu ry , o sta tn io d a je się zau w aży ć w W a rsz a w ie w z ro st liczb y z a ­ c h o ro w ań n a an g in ę. P rz eb ie g ch o ro b y je st w zg lęd n ie łag o d n y , je d n a k ż e p o w o ­ d u je o n a k o m p lik a cje , g łó w n ie n erk ow e.

Ł U C K . Z in ic ja ty w y w o je w o d y w o ­ ły ń sk ieg o , p . H a u k e - N o w ak a , z a c z ą ł z d n iem 1 c z erw c a u k a z y w a ć się m ie się c z­

n ik w n a k ła d z ie 1 0 .0 0 9 e g z e m p la rz y p . n.

,.G ro m ad a W o ły ń sk a ".

W n ę trz e S ali H o n o ro w ej P aw ilo n u P o lsk ieg o

n a W y sta w ie w N o w y m Y o rk u

^ a la H o n o ro w a P aw ilo n u P o lskieg o w /.'o w y m Jo rk u m a za z a d a n ie o g ó lną s; n ‘ '/ ' P o lsk i.

V ' in ir ch p a w ilo n a ch sale h o n o ro - v c b ?d > n iezw y k le b o g a ty m i w o rn a- i ■ m ’n cU w n ę trz am i o g ro m n y c h ro z ­ m ia ró w , n ie m a l b ez e k sp o n a tó w p oza jed n y m c e n tra ln y m o b jek tem w y sta w o ­ w y m . T eg o ro d z a ju p o d e jśc ie d o z a g a d­

n ie n ia n ie b y ło d la P o lsk i m o żliw e, g d y ż sy n te z ą P o lsk i n a te ren ie A m ery k i m o ­ g ło b y ć je d y n ie p rz e c iw sta w ie n ie m o ­ m e n tó w św ie tn o śc i h isto ry c z n e j P o lsk i z p rz e k ro je m g o sp o d a rc z o o rg a n iz a c y j­

n y m P o lsk i p rz y sz łe j, ja k ą o b ecn ie z a­

c z ę ła b u d o w ać.

S ala H o n o ro w a p o p ra w e j stro n 'e m ieści 7 d u ż y c h o b ra z ó w B ra c tw a św . Ł u k a sz a , k tó re o b ra z u ją m o m e n ty h i­

sto ry c z n e , z a c z y n ają c o d ro k u 1000, w k tó ry m c e sa rz O tto n III o d b y ł p ie l­

g rz y m k ę d o g ro b u św . W o jc iec h a w G n ie źn ie i b y ł ta m w ita n y p rz e z B o le ­ sła w a C h ro b re g o . N a stę p u je p ó źn iej C h rz e st L itw y w 1386 r., d a d a n ie p rz y ­ w ileju Je d ln e ń sk ie g o , k tó ry je st w y ra­

zem p ra w a n ie ty k a ln o śc i o so b iste j i d o ­ m u , n a stęp n ie U n ia L u b e lsk a 1569 i., K o n fed e ra cja W a rsz a w sk a 1573 r. jak o u c h w a ła o w z aje m n e j to le ra n c ji w y zn ań re lig ijn y c h . O d siecz W ie d n ia i w re sz e’e K o n sty tu cja 3 -g o M aia, ja k o n a jb a rd z iej p o stę p o w a m y śl p o lity c z n a ó w czesn ej E u ro p y .

K a żd y z ty c h o b ra z ó w , w k tó ry c h p rz e d sta w io n a je st ro la c y w iliz a c ji P o l­

sk i w z a ra n iu h isto rii e u ro p e jsk ie j, ilu ­ stro w a n y je st szereg iem d o k u m e n tó w . C a ło ść ty c h d o k u m e n tó w stan o w i n ie­

zw y k le c ie k a w y o b ra z id eo w y i h isto ry ­ c z n y , k tó ry z a w d z ię c z a się p ra c y d y ­ re k to ra S iem ień sk ieg o , d y re k to ra A r­

c h iw u m A k t D a w n y c h .

P rz y k o ń c u te j śc ia n y sta ć b ęd zie k a ry k o ń , n a k tó ry m u m ie sz c z o n y b ę ­ d zie p rz ep ię k n y rz ą d S k irm u n tó w z W a ­ w elu . N a k o n iu sied zieć b ę d z ie h u sa rz w zb ro i, k tó re j u ży czy M u z e u m Z am k u K ó rn ic k ie g o , z k a ra b e lą , p isto le ta m i, k a n c e rz e m i la n c ą.

S alę H o n o ro w ą w g łęb i z a m y k a n i­

sk a. k u ta w ż e la z ie b a riera , w ed łu g ry ­ su n k u A . G ru n w a ld a , w k tó re j w m o n­

to w a n o d ziesięć sz ta n d a ró w .

N a śro d k u sto i n a w y so k im c z a rn y m c o k o le p o m n ik M a rsz ałk a P iłsu d sk ie g o w b rą z ie , d łu ta K a z im ie rz a O stro w sk ie-

8 °- . .

Z a p o m n ik ie m w g łęb i z n a jd u je się d ru g a sala, p rz e zn a c zo n a d la sz tu k i d e ­ k o ra c y jn e j, w g łęb i tej d ru g ie j sali w id o ­ c z n y je st o g ro m n y w itra ż a rt. m a larz a Ju rg ie le w ic z a. W itra ż p rz e d sta w ia p o ­ sta ć P o lsk i O d ro d z o n e j, sy m b o le, n ad p o stac ią M a tk a B o sk a C z ę sto c h o w sk a .

P o lew ej stro n ie S ali H o n o ro w ej w

g łę b i z n ajd u je się d z w o n k o m p o z y c ji

p ro f. B o raw sk ieg o , zw an y „ D z w o n e m O d ro d z e n ia P o lsk i", w y k o n a n y w o d ­ lew n i B raci P e łc z y ń sk ic h w P rz e m y ślu w z ie lo n e j p a ty n ie , w y so k o ści z p o d sta­

w ą ca. 1,60 m .

L e w a śc ia n a S ali H o n o ro w e j je st p rz ez n a cz o n a n a z o b ra zo w a n ie ro z w o ju p rz y sz łe j P o lsk i n a tle tej h isto ry c z n e j stru k tu ry g o sp o d a rc ze j. Je st to z re a li­

z o w an e w p o sta c i m a p m a lo w a n y c h n a d rzew ie, w a rc h a icz n e j fo rm ie p lasty cz ­ n ej, o b ra z u ją c y c h h isto ry c z n y sta n d a ­ n eg o z a g a d n ie n ia ..

P rz e d m a p ą z n a jd u je się g ru b a ta fla sz k la n a, n a k tó rej w zlo cie m a lo w a n e są te sam e z a g a d n ie n ia w P o lsce p rz y ­ szłej, w sk a z u ją c p rz y ty m część ju ż z re a lizo w a n ą .

W p ierw szy m k a rto g ra m ie w sk az a n o w ja k i sn o só b P o lsk a o rg a n iz u je ży cie E u ro p y Ś ro d k o w ej m ięd zy B a łty k iem i M a rz e m C z a rn y m . Je st to g e o p o lity c z ­ n a o ś P o lsk i.

W d ru g im k a rto g ra m ie w sk a z an o d aw n e trak ty E u ro p y , p o u c z a jąc , że P o lsk a i o b ecn ie je st k o m u n ik a cy jn y m w ęzłem E u ro p y Ś ro d k o w ej.

W n a stę p n y m k a rto g ra m ie w sk a za ­ n o , ja k P o lsk a sc a la ro z b ite d z ie ln ic e , w in n ej m a p c e w id zim y , vz jak i sp o só b P o lsk a b u d u je sw ą n o w o c z e sn ą stru k tu ­ rę g o sp o d a rcz ą n a śla d a c h p rz y p ró sz o ­ n y c h w iek iem .

W n a stę p n y c h d w ó ch ta b lic a c h p o ­ k a z a n o w a ru n k i d e m o g ra fic z n e (lu d n o ś­

cio w e) k ra ju , w re sz c ie w o sta tn ie j u w y ­

M ięd z y n a ro d o w e B iu ­ ro P ra cy w G e n e w ie p rz e p ro w ad z iło a n k ie­

tę, m a jąc ą n a celu u - sta len ie ja k ie m ięso jest n a jb a rd z ie j łu b ia ­ n e w p o sz cz eg ó ln y c h p a ń stw a c h . W y b ra n o trz y ro d z a je m ię sa : w o ło w in ę , w ie p rzo w i­

n ę i b a ra n in ę .

O k a z ało się, że o p o d n ie b ien iu lu d z k im d e c y d u ją w a ru n k i k li­

m a ty c zn e ja k ie p a n u ją w p o sz c z eg ó ln y c h k ra­

jach . Im d alej n a w sch ó d i p ó łn o c , im k lim a t je st c h ło d n iejszy , ty m w ięk sza z a c h o­

d zi k o n ie c z n o ść sp o ż y w an ia tłu steg o m ię sa (P o lsk a , N iem c y , A m e ry k a P in .); p rzy k lim ac ie zaś c ie p lejsz y m o rg a n iz m lu d z k i z a d a w a la się m ięsem c h u d szy m (F ra n c ja).

D ru g im c z y n n ik ie m w p ły w a ją c y m p o śre d n io n a sm a k czło w iek a są w a ru n k i h o ­ d o w lan e. K ra je m a jąc e w ielk ie p rz e strz e n ie p a stw isk o w e m o g ą h o d o w a ć ro g acizn ę (A u stra lia , A m e ry k a P łd .), k ra je z a ś u ż y tk u ją c e w ię k sz o ść ziem i ro ln icz o h o d u ją n ie- ro g a ciz n ę, k tó ra ży w i się o d p a d k a m i w g o sp o d a rstw ie ro ln ic zy m .

p u k lo n o ro lę, ja k ą P o la c y sp e łn ia ją, n io ­ sąc św ia tu sw ą p ra c ę i tw ó rczo ść. N a d k a rto g ra m a m i z n a jd u je się fre sk B o le­

sław a C y b isa, w k tó ry b ęd zie sk o m p o ­ n o w a n a m a p a p rz y sz łe g o ro zw o ju S a n ­ d o m ie rz a i G d y n i n a tle h isto ry c z n e j sy lw etk i S a n d o m ie rz a i p ierw o cin p o r­

to w y ch G d y n i, p o łą c zo n y c h w stę g ą

W isły . ' ... ' .

O c ro m n y ten fre sk m ierzy ć b ęd zie ca. 14 m . d łu g o ści. N a d o b razam i B ra c­

tw a św . Ł u k a sza w isieć b ęd ą a rra sy S ta n isła w o w sk ie, u ży czo n e p rz e z W a­

w el.

O g ó ln ą k o m p o z y c ję S ali z a w d z ię cz a się p ro f. K o w a rsk ie m u . S zczeg ó ły p o d ­ ło g i, o b ra m o w an ia o b ra z ó w i in n e, ro z ­ w iąz a n e są n a m iejscu p rz e z a rc h ite k ­ tó w p o lsk ic h C y b u lsk ieg o i G alin o w - sk ieg o .

S u fit, k tó ry ja k o b a ld ac h im w sp ar­

ty jest n a d w ó ch śc ia n a c h , o p iera się n a n ich n ie b e z p o śre d n io , lecz n a k u ty c h w k a m ie n iu o rła c h , k tó ry c h m o d el stw o­

rzy ł a rt. rz e ź b ia rz K lu k o w sk i.

W re sz c ie n ad o b ra z a m i B ractw a św . Ł u k a sz a i n a d k a rto g ra m a m i g o sp o d a r­

czy m i u m iesz c z o n y c h b ęd zie 4 a ż u ro ­ w y ch ta rc z, k u ty ch w żelazie, p rz e d sta ­ w ia ją c y c h h erb y h isto ry c z n y c h ziem p o lsk ich .

W n ę trz e p o lsk iej S ali H o n o ro w e j n ie b ęd zie ta k b o g a te , ja k w iele in n y ch , je d n a k ż e p o w ag a p o d e jśc ia i u m ia re m z jed n ej stro n y , w y k w in tem szczeg ó łów i b o g a c tw e m tre śc i p o w in n o d ać m iarę 1 0 0 0 -letn iej k u ltu ry n a ro d u .

Najbardziej łubiane mięso

' NAJBARDZIEJ : LUBIANE

MIĘSO

POLSKA , % 5 61,6 %

A

4 <*/’ . __ ____

U S-A “ 40,6 % j 54,1 %

ANGLIA; 144,5 % 52,9% 22,6M J AUSTRALIA 49,1 % ■. 8,7%^ r42,2%) FRANCJA 64,3 % 27,1%

KANADA' 4 0,9 % v 54,8 %'-.

-Łł CM

NIEMCY 5 5,4 %-' 65#2 %

L .-t.

Półn. biegun magnetyczny

posuwa się ku południowi v j

W ciąg u o sta tn ic h d w u n a stu m iesięcy d o k o n a n o p rz ez z n a jd u ją c e się stale n a p ó łn o c n y m A tla n ty k u sta tk i o b serw a cy jn e , a tak że p rz ez g eo lo g ó w , b a w ią c y ch n a G re n lan d ii i P ó łn o c n e j K a n a d z ie szereg z d u m ie w ają cy c h o d k ry ć. O k azało się b o ­ w iem , że d o k o n u je się siln ie p rz e su n ię cie tzw . p ó łn o cn e g o b ie g u n a m ag n ety czn eg o . T en b ieg u n m a g n ety c zn y o z n a c z a n o d o tą d zaw sze w p o b liżu B c th ia F elix. M ap y m a- g n ety czA e, w y d aw a n e co m iesiąc d la żeg lu ­ gi i z a w ie ra ją c e w szelk ie w a h a n ia m a g n e­

ty c z n e, w ty m że m iejscu zaw sze n a z n a cz a­

ły p ó łn o c n y b ieg u n m a g n e ty cz n y . O b ecn ie je d n ak ż e b ieg u n te n p o c z y n a w ęd ro w ać.

N o w e w ty m w zg lęd zie sp o strz e że n ia , w ażn e n ie ty lk o d la żeg lu g i ale d la n au k i w o g ó le, w ty c h d n ia c h o p u b lik o w a n e zo ­ sta ły d la sz e rsz e j o p in ii p rz e z In sty tu t C ar- n eg ieg o w W a sz y n g to n ie . B rzm i to d o ść fa n tasty c z n ie i n ie w iaro g o d n ie, n ie m n iej p rzecież n ie u leg a w ątp liw o ści, że p ó łn o ­ cn y b ieg u n m a g n ety c z n y z w ielk ą szy b k o ­ ścią p o su w a się n a p o łu d n ie i to w k ie ru n­

k u A fry k i.

S tw ie rd zo n o ró w n o c z e śn ie , że w m ia rę p o su w a n ia się k u p o łu d n io w i p ó łn o c n e g o b ieg u n a m a g n ety c zn e g o z a c z y n a to p n ieć p ó łn o c n a p o k ry w a lo d o w a.

W zw iązk u z p o w y ższy m zjaw isk iem p o ­ z o sta w ać z d a je się fa k t, że o d d łu ższeg o czasu stw ie rd zo n o n a z a c h ó d o d c e n tra ln e j A fry k i z n a cz n y w z ro st in ten sy w n o ści m a ­ g n ety czn ej. W o g ó ln o ści je d n a k ż e stw ier­

d zić n a leż y z m n iejsz an ie się sił m a g n e ty cz ­ n y ch ziem i i to w sto su n k u 1 :1 5 0 0 . N ie zn aczy to o czy w iście, że za 1 5 0 0 la t z ie­

m ia p ęd zić b ęd zie b e z w szelk ieg o p o la m a­

g n ety czn eg o p o p rz e z p rz estw o rza . U b y te k o d b y w ać się b ęd zie ty m p o w o ln iej, im m n iejszy m b ęd zie p o le m a g n ety c zn e . Z a ­ o b serw o w an o ju ż o d 5 0 la t z m n ie jsze n ie się p o d le g a jąc y c h p o m ia ro m d z iała ń m a g n e­

ty c z n y ch ziem i. P rz y p u sz cz a ć je d n a k ż e n ależy , że m a się tu d o c z y n ien ia n ie z a b ­ so lu tn y m u b y tk iem , lecz raczej z ry tm icz­

n y m i w a h an ia m i d z iała ln o śc i m a g n e ty cz ­ n ej ziem i.

N a u k a je st sk ło n n a d o p a try w a ć się p rz y cz y n p rz esu w a n ia się b ie g u n a m a g n e­

ty czn eg o w siłach , m a jąc y c h sw o ją sie­

d zib ę p o z a ziem ią. T y m sam y m b y łb y ta k że siły p o z a ziem sk ie m ia ro d . d la k ie ru n­

k ó w p rą d ó w m a g n ety c z n y c h , p rz e p ły w a ją­

cy ch n a sz ą ziem ię. M o g lib y śm y b y ć z ate m p rz y g o to w an i n a n ie je d n ą n ie sp o d z ia n k ę , g d y b y isto tn ie in n e, b a rd z o w p ły w o w e c ia­

ło n ieb iesk ie z a cz ę ło n ag le o d d z iały w a ć sw ą siłą m a g n e ty c z n ą n a n a sz ą ziem ię. Je­

d y n a n a sz a p o c iec h a w ty m , że lo sy w e w szech św iecie d o k o n u ją się n ie w d n ia ch i la ta c h , lecz w p o tę ż n y c h o k resa c h c z a so ­ w y ch , o b e jm u ją cy c h ty siąc e i setk i ty sięcy la t. O so b iście m o ż em y b y ć z a te m so o k o in b .

(3)

N r 66

„GŁOS POMORZA"

S tr 3

I Wiadomości ciekawe z bliska i daleka I

Jg Pomorza

T O R U Ń .

J (T ak w yglądają żydow skie dosta­

w y.) Ż ydow ska fabryka tłuszczu „S tan ­ dard" dostarczyła w ojsku 200 skrzyń sm alcu. O kazało się, że zaw iera on róż­

ne niejadalne a dla zdrow ia spożyw ają­

cych szkodliw e dom ieszki. Za to dyrek­

tor i w spółw łaściciele fabryki staw ieni zostali przed sąd. N a rozpraw ie w yszło na jaw , że fabryka przerabiała na tłusz­

cze kości: w ieprzow e, w ołow e i cielęce, a nadto przetopiano. konie, psy,, koty a naw et zepsute przez robactw o m ięso. O - trzym any stąd produkt dolew ano do tłuszczu w ieprzow ego. T aki to w łaśnie

„specjał" żydzi sprzedaw ali w ojsku.

Sąd na podstaw ie zeznań uznał ich w inę za udow odnioną i skazał oskarżo­

nych na w ięzienie i grzyw nę.

G R U D Z IĄ D Z .

O (U siłow ane sam obójstw o.) W czo­

raj o godzinie 3-ciej nad ranem rzuciła się do staw u w celach sam obójczych w pobliżu zakładów ceram icznych kobieta nie stw ierdzonego nazw iska w w ieku lat około 70. P rzechodzący w tym czasie K urt G oetz zdołał w yratow ać desperat- kę. N iedoszłą sam obójczynię przew iezie no do szpitala m iejskiego. Pow ody sa­

m obójstw a nie są na razie znane.

G D Y N IA .

O (T ajem nicze m orderstw o w G dy­

ni.) W G dyni dokonano tajem niczego m orderstw a. N ad brzegiem m orza, w m uzli orkiestry przy hotelu „P olska R e­

w ia" znaleziono zw łoki m łodego m ężczy­

zny ze śladam i gw ałtow nej śm ierci.

Stw ierdzono, że ofiarę m ordu udu­

szono i zasztyletow ano. M ordu dokona­

no praw dopodobnie w śródm ieściu, po czym zw łoki w yw leczono nad brzeg m orza. P olicja ustaliła już tożsam ość ofiary m ordu, którą jest pracow niK U - rzędu M orskiego, pew ien robotnik por­

tow y. P od zarzutem dokonania zbrod­

ni aresztow ano kilka osób. Z e w zględu na (dobro śledztw a szczegółów w tej jak i spraw ców podaw ać nię m ożna.

Z ccsfej jPofs&i

K A T O W IC E .

A (M inister S trasburger m ów ić bę­

dzie o G dańsku na Śląsku.) N a zapro­

szenie Śląskiego O kręgu Polskiego zw . Z achodniego w ygłosi w dniu 9 bm . w K atow icach b. m inister pełnom ocny II S trasburger odczyt na tem at: „D laczega

Polska nie m oże dać się odepchnąć od B ałtyku."

O statnio zam ieszczony przez b. m in.

S trasburgera artykuł w „A gence E cono- m ique et I inanciere" w P aryżu o pra­

w ach P olski do G dańska odbił się b.

szerokim echem na zachodzie.

Za śpiewanie „Bołe coś Polskę"

bicie po twarzy

T Y D Z I E Ń

K A TO W IC E. D nia 30 m aja, podczasjstąpiw szy od ołtarza, uderzył kilku sto- odbyw aja^ego się w L ipinach Śląskich jących przy ołtarzu obyw ateli po tw arzy nabożeństw a m ajow ego w języku niem iec . i w yrzucił ich z kościoła. _ kim , zaszedł w ypadek niebyw ałej

w okacji.

pro- Z ajście to w yw ołało niebyw ałe obu-

■ rżenie. W zw iązku z tym incydentem na

świata

G D A Ń SK .

□ (P ostrzelenie dw óch chłopców pol­

skich przez szturm ow ców .) D o stojących polskich barek z tow arem na Froylu od­

dali szturm ow cy gdańscy kilka strzałów , które A raniły djw óch chłopców -P ola- ków , M ikołajew skiego i Z akrzew skiego.

Jak donoszą z G dańska, ostatnio zdarza ło się kilkakrotnie ostrzeliw anie polskich barek.

□ (R adiostacja gdańska zaleca forty- fikow anie G dańska.) Z nany już ze sw o­

ich w ystąpień na łam ach „D anziger N eu- ste N achrichten" von W ilpert w ygłosił prelekcję przed m ikrofonem radiostacji w G dańsku dom agając się fortyfikow a- nia G dańska w obec zagrożenia dojścia do portu gdańskiego przez artylerię pol­

ską.

B E R L IN .

□ (N astępca śp. ks. patr. D om ańskie­

go.) N a posiedzeniu R ady N aczelnej Zw . P olaków w N iem czech m ianow ano pre­

zesem dzielnicy 5 Z w iązku P olaków w N iem czech (pogranicze polsko - niem iec­

kie) po śm ierci śp. ks. proboszcza D o­

m ańskiego, ks. proboszcza M aksym ilia­

na G rochow skiego z G łubczyna. W icepre zesem dzielnicy m ianow any zotał m e­

cenas dr Jerzy K osteński ze Z łotow a.

H A M B U R G .

□ (W strząsająca katastrofa na prze- jeździe kolejow ym .) S traszna katastrofa kom unikacyjna w ydarzyła się w pobliżu dw orca kolejow ego W ulfsen na linii ko- lepow ej B uchholz — L uneburg. A utobus którym jechały 34 osoby zderzył się na przejeździć kolejow ym , z kolejow ym w a­

gonem m otorow ym i w leczony był na przestrzeni około 15 m etrów , ulegając zupełnem u zdruzgotaniu. M otorów ka ule gła w ykolejeniu. W katastrofie znalazło śm ierć 10 pasażerów autobusu, 9 osób odniosło ciężkie a 15 lżejsze rany. K ie­

row ca i pasażerow ie w agonu m otorow e­

go zostali tylko lekko ranni.

R Y G A .

□ K osztow ny transport sow ieckiego sam olotu.) Sow iecki sam olot kom unika-

Z I E M

W S C H O D N IC H

K Ę P N O .

A (Z niknęły napisy niem ieckie.) Jak donoszą z R ychtalu, w pow . kępińskim usunięto napisy z tam tejszego kościoła, które do lej pory znajdow ały się w koś­

ciele, poniew aż na nie nie zw racano uw agi.

O ST R ZE SZ Ó W .

A (N ie chcieli pracow ać po 18 godzin dziennie.) S traż graniczna zatrzym ała kilka osób podczas nielegalnego przekra czania granicy polskiej. P odały one ja­

ko pow ód przekroczenia granicy fakt, że były zm uszone do robót rolnych od go­

dziny 4 rano do 10 w ieczorem . W A R S Z A W A . .

A (G enerał francuski przybyw a do ___

P olski.) N a zaproszenie m inistra spraw niem ieckiej w R zym ie, w edług

w ojskow ych gen. K asprzyckiego przy-1M ussolini jest nadal prześw iadczony, że byw a do P olski na dw utygodniow y po-!kw estia G dańska m oże być nadał roz- byt gen, dyw izji L udw ik F aury, uczest- w :azana kez rozlew u krw i. A m basador nik w ojny polsko-bolszew ickiej, W łoch w L ondynie, G randi otrzym ać

C elem pobytu gen. F aury, który o d -'^ l rzekom o od M ussoliniego polecenie w iedzi najw ażniejsze ośrodki życia pol­

skiego, jest zapoznanie się z postępam i, jakie zrobiła R zeczpospolita w ostatnim dziesięcioleciu oraz zebranie m ateriałów do książki o P olsce i do odczytów , jakie niestrudzony nasz P rzyjaciel będzie w y­

głaszał w e F rancji.

L W Ó W .

A (B , posłanka skazana za obrazę kom ornika.) B . posłanka ukraińska, p, M ilena R udnicka, została skazana na m iesiąc aresztu z zaw ieszeniem za nie­

w łaściw e zachow anie się w obec kom or­

nika sądow ego, w ykonującego czynnoś­

ci urzędow e u osoby trzeciej. P ani b. po­

słanka przybyła do tej osoby, interw e­

niow ać w spraw ie licytacji u niej zarzą­

dzonej.

5 — 10 c z e r w c a

okięgow ego M ianow icie pod koniec nabożeństw a w niosek prokuratora sąciu _ gdy liczni zebrani obyw atele L ipin oraz w K atow icach v/ dniu 2 bm . ks. K rullig

członkow ie polskich stow arzyszeń za­

intonow ali hym n „B oże coś P olskę , m iejscow y ks w ikary, P aw eł K rullig, od

zostai aresztow any i osadzony w w ię­

zieniu pod zarzutem zniew ażenia narodu polskiego i kościoła.

Ranne nadzieje M^ssaiiniego

B E R L IN . W berlińskich kołach poli­

tycznych pow tarzają sobie z ust do ust pogłoskę, pochodzącą z kół am basady

. , . i-, ■_ której

podjęcia akcji dyw ersyjnej na terenie londyńskim , celem przekonania rządu angielskiego o konieczności ureg ni a kw estii gdańskiej w m ysi zyczeń nie m ieckich i uniknięcia w ten sposób w oj­

ny. O statnie enuncjacje kierow niczych angielskich m ężów stanu na tem at G dań­

ska przesądzają w yniki podobnej akcji.

cyjny linii „A eroflot", który zatrzym ał się w czoraj w R ydze, przyw iózł na sw o­

im pokładzie przesyłkę, zaw ierającą kil­

ka kilogram ów drogich kam ieni, w ysła­

nych z M oskw y do P aryża. P rzesyłkę eskortują specjalni urzędnicy sow ieckie­

go banku państw ow ego.

H E LS IN G F O R S .

□ (Fiński sam olot kom unikacyjny się rozbił.) W pobliżu L ieks w e w schod­

niej F inlandii rozbił się sam olot kom uni­

kacyjny. P ięciu pasażerów w tej liczbie rząaui kacyjny. rięciu pasażerów w tej

gulow a-J lotnik i troje dzieci utraciło życie.

01009053534853534848234853235353

Jak działa propaganda

antyhitlerowska w Niemczech

B E R L IN . T ajna propaganda przeci­

w ko reżim ow i hitlerow skiem u działa w szystkim i dostępnym i środkam i. W o- pakow aniach szam ponu do m ycia głow y, w kopertach ze znaczkam i pocztow ym i (w N iem czech jest, jak w iadom o, w ielu filatelistów ), w rolkach z błonam i foto­

graficznym i znajduje odbiorca propa­

gandow e ulotki antyhitlerow skie, artyku ły czołow ych pisarzy opozycji jak, H en­

ryka M anna i innych. M im o czujnej u-

się

Straszliwa panika w kinie

M E K SY K . W e w si Z acatepec w sta­

nie M orelo w ybuchł w m iejscow ym kinie pożar podczas przedstaw ienia. S ala by­

ła przepełniona i z chw ilą, gdy w ybuchł pożar pow stała trudna do opisania pani­

ka. Ł atw o palny m ateriał, z którego było zbudow ane kino zajął się niezw ykle szyb ko a oszalały z przerażenia tłum rzucił się do znajdujący się dw óch w yjść.

U ratow ało się tylko kilka osób, gdyż re­

szta poniosła śm ierć przez uduszenie i stratow anie w w ąskich przejściach.

W edług pierw szej w iadom ości, dw a­

dzieścia osób zginęło na m iejscu a prze­

szło 100 odniosło rany.

Silny w iatr przerzucił ogień na są- : w krótce S traż w agi G estapo rzadko kiedy udaje

w ykryć kolporterów nielegalnej bibuły, Z tym bezw zględniejszą surow ością ka- rzą sądy niem ieckie każdego ujętego kol portera ulotek i odezw antyhitlerow skich.

W tych dniach ujęto 4 kolporterów , uim y w iaix

7.

których jeden skazany został na karę siednie zabudow ania tak, że śm ierci, dw óch innych na karę 15 i 20 lat cał w ieś stanęła w płom ieniach,

w ięzienia, a jeden na w ięzienie doźyw ot- ogniow a i policja nie m ogąc opanow ać n je ognia w ezw ały na pom oc oddziały w oj- ognia w ezw ały na pom oc oddziały w oj­

skow e.

(4)

Str. 4 GŁOS POMORZA" Nr 66

ftiiebudujący widok Powrót z wyprawy

w kasynie gry w Sopotach do Niemiec XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

M i m o t a k z d a w a ł o b y s i ę z d e c y d o w a - w y p e ł n ia j ą k a s y k a s y n a s o p o c k ie g o , k t ó - jo s t a n o w i s k a P o l a k ó w n a P o m o r z a n i e s ł o i n u s t r a ż y i n te r e s ó w p a r t i i n a r o ­

d o w o - s o c j a li s ty c z n e j i k t ó r e f i n a n s u j e w y p a a n a x —- — - - - - - . . T

w r o g ą n a m p r o p a g a n d z ( p a r a d y , f l a g i, m i e ć . K u s z e n i p r z e z a g i t a to r ó w H i tl e r ó w i- ie c w s i t > o r y o z e w a p o w . p o c x i e g o . a a f is z e ..* ..) . | s k i c h n a d z ie j a m i ł a t w e g o z a r o b k u i d o - |m ó w io n y p r z e z a g i ta t o r a , P e t e r a r n e -

W t a k i t o s p o s ó b z a p o l s k i e p i e n i ą - ' s t a tn i e g o ż y c i a , p o w r a c a j ą r d z e k r ę c i s i ę b i c z n a P o l a k ó w . | p o i

C z a s p r z e r w a ć z a b a w ę . . . . o k o li c z n o ś c i ; p r a w d o N i e m i e c r o z c z a r o w a n i i z a w ie -

n i e p o t e m u ..,. d z e n i w r a c h u b a c h .

i w G d a ń s k u w o b e c a g r e s y n y c h w y s tą ­ p i e ń N i e m c ó w , z d a r z a j ą s i ę w y p a d k i d n i a c o d z i e n n e g o , k t ó r e j a k k o l w i e k d r o ­ b n e n a o g ó ł , ś w ia d c z ą w y m o w n i e o b r a ­ k u z n a j o m o ś c i z a g a d n i e n i a u j e g o p o d ­ s t a w .

S t w ie r d z e n i e t a k i e o d n o s i s i ę d o p e w ­ n e j c z ę ś c i o b y w a t e li , k t ó r z y w i ę c e j c z y m n i e j ś w ia d o m i e p o p e łn i a j ą r a ż ą c e c z y ­ n y w s w y m c o d z i e n n y m ż y c i u . P o d a j e - m y j e d e n z d r o b n y c h , a j a k ż e w y m o w ­ n y c h p r z y k ła d ó w .

W S o p o t a c h , g d z i e m i m o b r a k u l e t n i k ó w , s e z o n j u ż s i ę z a c z ą ł — i s tn i e je k a s y n o g r y , i n a c z e j s p e l u n k a h a z a r d u , p o z o s ta j ą c e

N ie m c ó w . T a m i _

s u m y p i e n i ę d z y n i e j e d n o k r o tn i e c i ę ż k o ! c h o d z i d u ż e z d e n e r w o w a n i e k ó ł n a r o d o - z a p r a c o w a n y c h . N ie z a j m o w a li b y ś m y s i ę | w o - s o c j a l i s t y c z n y c h i p o d j ę c i e m a s o - p o w y ż s z ą s p r a w ą , g d y b y w t e n w y r a f i - ; w y c h n a j a z d ó w n a G d a ń s k w m i e s ią c u n o w a n y s w ą p o m y s ł o w o ś c i ą s p o s ó b z a - c z e r w c u z o k a z j i r ó ż n y c h i m p r e z . G d a ń - b a w i a li s i ę s a m i N i e m c y . N i e s te t y , ś c is k s z c z a n i e s a m i s ą j u ż t a k z m ę c z e n i , ż e k o l o r u l e ty i b a k a t w o r z ą s a m i p r z e w a - n a w e t b r u t a l n o ś ć n a r o d o w o - s o c ja l is t y - ż n i e P o l a c y . O n i t o p o l s k i m i z ł o ty m i i c z n y c h o r g a n i z a c y j n i e j e s t w s t a n i e i c h

Z k a ż d y m d n i e m n o t u j e m y c o r a z c z ę - W d n i a c h o s t a t n ic h p o w r ó c i ł z N i e - s t s z e w y p a d k i p o w r o t u P o l a k ó w z N i e - h n i e c 2 4 - l e t n i E w a ld H o l lw e g ; m i e s z k a -

T * __ _ _ l W A .. . \ < ł I n 4’ ł

importowana

G D A Ń S K . D o ty c h c z a s o w e r e z u l ta t y o p a g a n d y n i e m i e c k ie j w s p r a w ie G d a ń p o d c a ł k o w i t ą . k u r a t e lą s k a u w a ż a s i ę z a c a ł k o w i c ie n i k łe p ł y n ą c o d z i e n n i e g r u b e w z g lę d n i e z u p e łn i e n i e u d a ł e . S t ą d p o -

n r

c z e r w c u z o k a z ji r ó ż n y c h i m p r e z . G d a ń -

n a w e t b r u t a l n o ś ć n a r o d o w o - s o c ja l is t y -

> ż y c i a , p o w r a c a j ą e m ig r a n c i d r i c h a z e S t r ó ż e w k a w p o w . p ł o c k i m o - d s c y A N ie m c y , o b y w a t e le p o l s c y z w y - b i e t n i c a m i „ p o p r a w y * ' s t o p y ż y c i o w e j

»t. / • : - - - - Wy j e c h a l - ł o N i e m i e c n a w i o s n ę r o k u b i e ż ą c e g o .

W o b o z i e w R u m m e l s b u r g u , g d z i e t e * p o c z ą t k o w o p r a c o w a ł, k a r m i o n o g o n a

ś n i a d a n i e i k o l a c ję s z k l a n e c z k ą c z a r n e j '_ _ 7 2_ _ _ _ i m a ły m i k a w a ł e c z k a m i c h l c b a , n a o b i a d z a ś k a r t o f l a n k ą b e z t ł u ­ s z c z u . W e F r i e d b e r g u , n a s t ę p n e j p l a c ó w r o z r u s z a ć . S t ą d > m p o r t z K e t e n u . r r z y o y | “ H o l lw e g m im o p o s i a d a n i a g o t ó w k i i y d o G d a ń s k a s z e f S ł u ż b y P r a c y p ^ t e r p u d f o m a l n . e g ł ó d .

H i c r ł w r o z m o w a c h , p r o w a d z o n y c h z : Z r e z y g n o w a n y i z b i e d z o n y p r z e k r o - d y g n i ta r z a m i h i t le r o w s k im i w G d a ń s k u , ’ C Z y | gr a n i C ę p o l s k ą , a b y o p u ś c i w s z y r a z w y s u n ą ł a r g u m e n t , ż e p r z e z b i e g Ś w ię t a '■ n a z a w - s z e k r a j H i tl e r a , p o w r ó c ić w s w o S ł u ż b y P r a c y m u s i s t a ć s i ę d o w o d e m j e s [ r O n y , d o k r a ju ,

n i e m ie c k o ś c i G d a ń s k a . D o w o d e m t e j ; n i e m ie c k o ś c i b ę d ą n a t u r a l n i e o d d z ia ł y [ S ł u ż b y p r a c y , s p r o w a d z o n e p r z e d e w s z y s t k im z G d a ń s k a .

niemieckość ■"

ć . S t ą d i m p o r t z R e i c h u . P r z y b y c e M o l w e g m i m o p o s

■ l a ń d r a S ł u ż b v P r a c v o . c i e r p i a ł f o r m a l n i e g ł ó d .

Zapisz sie do LMK

G e n i u s z Narodu n i e o p u s z c z a l u d z i prostych

D o b r e d z i e c k o n i e z a p o m n i o m a t c e

P o d p o w y ż s z y m t y t u ł e m u k a z a ł a s i ę

— p i ę k n a b t o - s m r k a p r e z e s a K o m i te t u W y c h o w a n i a i i a r o d o w e g o M ł o d z i e ż y P o l s k i e j z Z a - g - a n i c y p r z y Ś w i a t o w y m z w i ą z k u P o­ l a k ó w z Z a g r a n i c y , k u r a t o r a W i k to r a A m b r o z ie w i c z a . ,

P o n i ż e j z a m i e s z c z a m y w y j ą t e k z t e j

k s i ą ż k i . R e d a k c j a .

B y ł n a P o d l a s iu w s a m y m s e r c u U n i - j a c k i e j n i e d o l i , d o s t o jn y p a t r i a r c h a t e j z i e m’ , c h ł o p z D o l h o b r o d ó w , U n it a t w a r d y i n i e u s tę p l iw y — J ó z e f a t B ł y - s k o c z . D o c e r k w i n i e c h o d z ił , p o p a n i e u z n a ł , P o l s k ę k o c h a ł i s w e g o B o g a , w y ­ g n a n e g o z k o ś c i o ł a , g ł ę b o k o m ia ł w s e r ­ c u . S a m r z e te l n ie w o p o r z e ż y ł , u m a c ­ n i a ł d u c h a u p a d a j ą c y c h , k a r c ił s ł a b y c h , z s i ln y c h s i ę r a d o w a ł . B y ł p r z y k ł a d e m s z l a c h e t n o ś c i — j a s n y s w ą w i a r ą i p e w ­ n y z w y c ię s t w a . A l e j e d n e g o n i e u m i a ł:

c z y t a ć n i e p o t r a f i ł , a n i z k s i ą ż k i , a n i z p i s a n e g o . N i c t o , ż e z a j e g o p o b u d k ą r o z c h o d z i ł y s i ę w ś r ó d o p o r n y c h m o d li ­ t e w n ik i , k a t e c h i z m y , e l e m e n t a r z e i d r u ­ k i p o l s k ie , z a c h ę c a j ą c e d o o p o r u i w y ­ t r w a n i a . O n t o z a p o m o c ą d o b r y c h l u ­ d z i u m i a ł z a ł a t w ić i r o z s z e r z y ć , a l e t r u d b y ł w ię k s z y , g d y w y p a d ł o z d o b y ć s z t u ­ k ę c z y t a n i a t y c h k s i ą ż e k i p i s m k r z e p ią ­ c y c h . A j e d n a k i t e t r u d n o ś c i p o k o n a ł.

K i e d y w ł a s n e d z i e c i w y p a d ł o u c z y ć c z y ­ t a n i a , w t a je m n ic y p r z e d z ł y m i o c z a m i w y jm o w a ł g r u b y m o d li t e w n i k , u k ł a d a ł g o p r z e d o c z a m i d z i e c i n a s t o l e , i r o z ­ p o c z y n a ł a s i ę t a d z i w n a n a u k a , g d z i e

Polska, współczesna

P r z y r o s t n a t u r a ln y P o l s k i — g w a r a n c ją j e j r o z w o j u

P o J a p o n i i — - P o l s k a j e s t k r a j e m o n a j w i ę k s z y m p r z e c i ę t n y m p r z y r o ś c i e l u d n o ś c i . R o c z n i e p r z y b y w a w P o l s c e 4 4 0 t y s i ę c y o b y ­ w a t e l i . W a r t o p r z y t y m z a u w a ż y ć , ż e P o l s k a p r z y t a k d u ż y m p r z y r o ś c ie l u d n o ś c i n i e m a d o t y c h c z a s t e r e n ó w s u r o w c o w y c h , a w o b e c t e g o m o ż n o ś c i s z y b k i e g o u p r z e m y s ło w i e n i a k r a ju .

W y s o k i p r z y r o s t l u d n o ś c i ś w ia d c z y o d u ż e j p r ę ż n o ś c i n a r o­ d o w e j , o n i e w y g a s a j ą c y c h m o ż l i w o ś c i a c h r o z w o jo w y c h . R ó w n o­ c z e ś n i e j e d n a k z m u s z a d o t a k ie g o p r z e w a r s t w o w i e n i a l u d n o ś c i , b y p u n k t c i ę ż k o ś c i ś r o d k ó w u t r z y m a n i a p r z e s u n ą ć z r o l n i c tw a n a p r z e m y s ł . R o l n i c t w o b o w i e m d a j e o g r a n i c z o n e m o ż l iw o ś c i u t r z y ­ m a n i a .

W a r u n k i e m r o z w o j u p r z e m y s ł u s ą w ł a s n e t e r e n y s u r o w c o w e , U j. w ł a s n e k o l o n i e .

R o c z n ic a p o l s k i c h r y c e r z y k r e s o w y c h ( K . O . P .)

W d n i u 1 p a ź d z i e r n i k a b r . m i n ę ł o 1 4 l a t o d c h w i li , k i e d y p o­ w o ł a n y z o s t a ł d o o c h r o n y p ó ł n o c n o - w s c h o d n i c h g r a n i c i p o g r a n i­

c z a R z e c z y p o s p o l i t e j P o l s k i e j p o d w z g l ę d e m s k a r b o w y m , p o l i t y­ c z n y m i b e z p i e c z e ń s t w a — K o r p u s O c h r o n y P o g r a n ic z a . B a r d z o s z y b k o K . O . P . z d o b y ł s o b i e o g r o m n e z a u f a n i e s p o ł e c z e ń s t w a p o l s k i e g o , k t ó r e w i d z i w n i m n a w i ą z a n ie d o t r a d y c j i s t r a ż y d a w n e j P o l s k i, n a z y w a j ą c s t r a ż n i k ó w K o r p u s u — k r e s o w y m i r y c e r z a m i n a u c z y c i e l a n a l f a b e t a , j e d y n i e u p o r e m i

w ie l k im u m i ł o w a n i e m c e lu , d o k t ó r e g o d ą ż y ł , p o k o n y w a ł t r u d n o ś c i, t r u d n o ś c i d l a l u d z i z e p s u t y c h t e o r ia m i n a u k o w y ­ m i w p r o s t n i e d o p o k o n a n i a . Z a i s t e o - p i c k i o b r a z , k t ó r y w d z i e ja c h k u l t u r y p o l s k ie j , w h i s to r i i p o l s k i e j p e d a g o g i i p o w i n ie n z n a l e ź ć p o c z e s n e m ie j s c e . D z ie c i p a t r z y ł y n a c z a r o d z i e js k i e c z a r ­ n e z n a k i , a o j c ie c u m i e ją c y z a l e d w ie n a p a m i ę ć m o d l it w y p o l s k ie , z u p o r e m p o ­ w t a r z a ł s ł o w o z a s ł o w e m . W t e n s p o ­ s ó b o d c z y t y w a n o p o c z ą t k o w o h i e r o g li­

f y w s c h o d n ie , w t e n s p o s ó b d z i e c i c z y ­ t a ją p i e r w s z ą s w o j ą k s i ą ż e c z k ę o b r a z ­ k o w ą . A c h o ć j e s z c z e n i e z n a n o m e to d y b e z p o ś r e d n ie j p r z y n a u c z a n i u j ę z y k a , m e t o d ę t ę p i e r w s z y s t w o r z y ł n a z i e m i p o l s k i e j c h ło p p o l s k i , a n a l f a b e ta , u c z ą c z u p o r e m d z i e c i w ł a s n e z w ie l k im s t r a ­ p i e n i e m s e r c a , ż e o b c a s z k o ł a , c a r s k a , p r a w o s ła w n a , s i ę g n i e p o d u s z ę j e g o d z i e c k a . T e g o n i c c h c i a ł d o p u ś c i ć , i m a ł s i ę w ł a s n y c h s p o s o b ó w , a b y t y lk o o d ­ w r ó c i ć o d d u s z y m ł o d e j o b c e w p ł y w y , a b y j ą u c h r o n i ć p r z e d n i e b e z p i e c z e ń s t ­ w e m o b c e j k u l t u r y , a b y j ą u t r z y m a ć d l a P o l s k i, a b y j ą w z m o c n ić i u o d p o r n i ć .

W y r a ź n y c e l z m u s z a ł d o w y s ił k u i u p o r u w p r o s t n a d l u d z k i e g o , t e n u p ó r s t w o r z y ł g e n i a ln ą m e t o d ę , r o d z i m ą , D o ł- h o b r o c k ą , g d z i e ś n a d a l e k i m P o d l a s i u , s k ą d P a n a B a l c e r a K o n o p n i c k a w y w o ­ d z i .

A w i d o c z n i e d o b r ą d r o g ę o j c i e c o - b r a ł , u c z ą c s w e d z i e c i s z tu k i c z y t a n i a

n a t a k d z i w n y m e l e m e n t a r z u , s k o r o n i e • t y l k o c z y t a ć n a u c z y ł , a l e i d o ż y c i a i c z y n n e g o z a c h ę c i ł . U p ó r o j c a b y ł t a k u s i l n y , ż e c e l o s i ą g n ię t o . B e z p o m o c y o b c e g o n a u c z y c ie l a , b e z e l e m e n ta r z a , j e d y n i e s ł y s z ą c s ł o w a p o l s k i e i p a t r z ą c n a p o l s k i e l i t e r y i z g ł o s k i u c z y ły s ię d z i e c i o d o j c a , n i e u m i e j ą c e g o t r u d n e j s z t u k i c z y ta n i a . Z t e j t w a r d e j s z k o ł y ż y c ia w y s z e d ł s y n w ż y c ic , w a l c z y ł j u ż n i e o w ł a s n ą d u s z ę , l e c z o d u s z ę l u d u i n a r o d u p o l s k i e g o , p o d c z a s n i e w o l i j a k o p o s e ł w p e t e r s b u r s k im p a r l a m e n c i e , p o d ­ c z a s w i e l k ie j w o j n y ż k o n s e k w e n c j a m i t r a k t a t u b r z e s k ie g o , w r e s z c i e z c i e m n o ­ t ą w ł a s n e g o ś r o d o w i s k a j a k o p o s e ł i s e ­ n a t o r R z e c z y p o s p o l i te j . O j c ie c n a m o ­ d l i te w n i k u , j e d y n e j r o d o w e j k s i ą ż c e , l i­

c z y ł n i e t y l k o s z t u k i c z y ta n i a , a l e p r a w ­ d y t r w a n ia , w i a r y w p r z e t r w a n i e z ł e j d o l i, w i a r y w z m a r t w y c h w s ta n i e ; s y n w r o d z i n n y c h D o ł h o b r o d a c h , g d y w a r u n k i p o l i t y c z n e j e s z c z e p r z e d w o j n ą n i e c o z e l ż a ł y , z a d i e t y p o s e l s k i e s z k o łę u f u n ­ d o w a ł.

G d y r o z w a ż a m c z y n B ł y s k o s z a , u - n i c k ie g o c h ł o p a , r z u c o n e g o w o d m ę t z ł e j d o l i , g d z i e m u w s z y s t k o o d j ę t o : i p r a w o w ł a s n e g o k o ś c i o ł a i m o ż n o ś ć o d ­ m ó w ie n i a w ł a s n e g o p a c i e r z a , i p r a w o n a u c z a n i a d z i e c k a z a s a d w i a r y i m i ł o ­ ś c i o j c z y z n y , t o n i e w i e m , g d z i e j e g o ż y ­ c i o r y s w ś r ó d z a s ł u ż o n y c h P o la k ó w u - m i e ś c i ć . C z y w ś r ó d o b r o ń c ó w K o ś c i o ł a , k t ó r e m u w i e r n i e s ł u ż y ł i z a k t ó r y ż y c i e z ł o ż y ł ? ( Z m a r ł w R z y m ie , d o k ą d p r z e z

k o r d o n y i g r a n i c e p r z e p r o w a d z i ł p i e l ­ g r z y m k ę u n i c k ą , a b y m i m o p r z e ś la d o ­ w a ń i z a k a z ó w u b ł a g a ć p a p ie ż a o r a t u ­ n e k d l a U n i i. A z m a r ł n a c z e l s w e j g r o ­ m a d y w ś r ó d w i e lk i e g o s z lo c h u w e w n ę ­ t r z n e g o , g d y k r w a w e d z i e je o p i s y w a ł , b o s e r c e m u p ę k ł o ) . C z y t e ż w ś r ó d z a ­ s ł u ż o n y c h d l a n a r o d u l u d z i, b y w y t r w a ł n a p o s te r u n k u , d o b r o n a r o d o w e p o m n o ­ ż y ł i o j c o w i z n ę r o z s z e r z y ł i z a g o n p o l­

s k i w ł a s n y m p o t e m u ż y ź n ił ? C z y w r e s z ­ c i e w ś r ó d p e d a g o g ó w p o l s k i c h — d l a w ie l k ie j i n tu i c ji i m y ś l i t w ó r c z e j ? G e ­ n i u s z n a r o d u n i e o p u s z c z a l u d z i p r o ­ s t y c h , s k o r o o d c z u j ą w i e l k i n a k a z z i e ­ m i i w i e k ó w : P o l s k o ! A w t e d y t w a r d a r z e c z y w i s t o ś ć u s t ą p i p r z e d w o l ą c z ł o ­ w ie k a i p r z e d s i łą c h a r a k t e r u . S p o s o b y d z i a ła n i a j e d n o s t k i u z n a n e z a s k u t e c z ­ n e m e to d y d z i a ła n i a z e s p o ł ó w i g r o m a d l u d z k i c h .

P r z y k ła d p r z y to c z y łe m z d o b r z e , m i z n a n e j r z e c z y w is t o ś c i , b e z u p i ę k s z e ń l i­

t e r a c k ic h i z w i ę k s z e n ia w e w n ę tr z n e j t r e ś c i, r a c z e j d l a b r a k ó w m e g o p i ó r a o - s ł a b i a ją c b o g a c t w o i s i ł ę c z y n u c z ł o ­ w i e k a , c o b a r d z i e j s p r a w ę u k o c h a ł n i ż s p o k ó j w ła s n y .

A . A m b r o z i e w ic z

CICHY DOM..:

Nasz cichy dom, nasz skarb kochany, lubione sprzęty, znane ściany

sycą nas pełnym miodu dzbanem...

W każdym kąciku szczęście stoi, w każdym się miłość niepokoi, o czymś się marzy, śni i roi...

W każdym serdeczna jest gromada, z każdym się gwarzy, cieszy, gada i dla każdego dusza rada...

Nasz cichy domek baśń prawdziwa, sen tu po trudach odpoczywa i zorzę radość wita żywa...

Nasz cichy domek gdzieś za światem jak hala pachnie aromatem,

w spokój i szczęście przebogaty...

Złoci go słońce swą koroną,

wieczorem gwiazdki w oknach płoną i księżyc z twarzą uśmiechnioną...

A kiedy światem wstrząsną burze, kołyskom małym będzie stróżem, przystanią, gniazdkiem i przedmurzem...

A gdy się śniegiem świat zabiełi, zejdą się swoi — i anieli,

raj przy kominku się uścieli...

1 nieraz tutaj jak w Betlejem, gwiazda pokoju zajaśnieje, niosąc otuchę i nadzieję...

A czasem tu — jak w Nazarecie, troska z miłością w krzyż się spłecie jak wszystko — na tym Bożym świecie!

Zygmunt Lubertowicz,

Cytaty

Powiązane dokumenty

— Proszę pani, zda je mi się, żeś- my źle zaczęli — podjął.. —

prawa ta jednak nie odbyła się, gdyż o- skarżony znajduje się w Ameryce. Obec nie jak się dowiadujemy, nadszedł do Polski list od Taubego z Ameryki.. Salo Taube pisze

Przypom inam y, że m iejsca nie będą num erow ane, A KONCERT ROZPOCZ- NIE SIĘ PUNKTUALNIE, w obec czego Szan.. Publiczność proszona jest rów nież o punktualne przybycie z uw

Niezwykle doniosłe wydarzenia na całym iwiecie sprawiają, ie trudno jest obyć się dziś bez pisma, bieżąco informującego o wy­. darzeniach

Następnie odbyła się podniosła u- roczystość na ul.. Jęczkowia- ka rozpoczęli rozbrajanie okupantów w dniu 11 listopada 1918

Tak w najogólniejszych zarysach przed staw ia się ew olucja, dokonująca się na U- krainie sow ieckiej. 1 I tak przedstaw ia się

W razie, gdyby jedna ze stron umawiających się znalazła się w działaniach wojennych z jednym z mocarstw europejskich na skutek agresji tego ostatniego przeciwko tejże

C hcąc się upew nić, czy ktoś nie w szedł, udała się do tego po­. koju, lecz po drodze została